T, DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1319 ze mij ooit bewijzen, dat ik geen varkens en geen koeien bezat! Ze liepen iramer daar in 't land en werden door de Eugelschv>n meegenomen! Aldus redeneert de/.e eerlijke mensch. Deze man stond in zijn omgeving bekend als bezittende absoluut niets dan vodden ! en 'n paar kreupele stukken huisraad, ! samen ongeveer' f 30 waard, en toch staat j hij op de lijst met een der grootste bedragen achter zijn naam! Ik wil der commissie niet hard hierover vallen, deze commissie heeft het zonder andere hulp dan die ze tot dusverre had, onmogelijk anders kunnen doen, maar waarom dan niet bij menseden aangeklopt die ter plaatse bekend zijn en verondersteld worden eer! ijk genoeg te zijn -de waarheid te zullen zeggen. Waarom geen menschen opgezocht die bekend zijn te Komatiepoort, Waterval Boven, Middelburg, Pretoria, Elandsfontein, Johannesburg, Vereenigiog, Heidelberg, Standerton, Volksrust, Randfontein, Potche&troom en Klerksdorp? Laat die commissie die menschen op zoeken (er zijn hier te over in Nederland) en uit iedere plaats een benoemen, (groo tere plaatsen 'n paar meer) en laat die te samen met de commissie alle eischen onderzoeken, en laat in Godsnaam dat (zoogenaamd) burgerschap en die neutraliteita affaire loopen. Verg van die nu te benoemen lui een eed desnoods, en ik houd mij vast en zeker O7ertuigd, dat dan de echadevergoedings commissie iets goeds kan uitwerken, en al mocht ze dan ook alles niet precies naar de waarheid kunnen behandelen, ze zal zeer zeker die waarheid zeer nabij komen. September, 14/9 '02. H. Een gesprek met Zola tijdens het Dreyfus-proces. Het werk, dat Zola heeft nagelaten, de vrucht van een rusteloozen, zelfbewusten arbeid, van groote waarnemingsgave en zeldzame scheppingskracht, zal ook na zijn dood op zeer uiteenloopende wijzen worden besproken «n gewaardeerd. Maar als strij der voor waarheid en recht in de Dreyfuszaak is zijn naam boven alle verdenking verheven. Te rechter tijd geeft de Frankfurter Zeitungeene herinnering aan een belangrijk onderhoud, dat een der medewerkers van dit blad met Zola had, kort na de ver schijning van diens manifest »J'accuse" Eerst een algemeene indruk: »Bij zijn eenvoudige, innemende wijze van optreden kreeg ik dadelijk het gevoel, dat de grondtrekken van zijn karakter een zeer buiten gewone oprechtheid en een even groote welwillendheid waren, een onwankelbaar optimisme en de eigenschap om menschen en Eiken steeds van een algemeen stand punt te beoordeelen. Volkomen natuurlijk en gemoedelijk, zonder een spoor van zelfverhtffiftg of ijdelheid, liet hij geen oogenblik bij mij het gevoel opkomen, dat hij iets auders waa dan wij allen. Toen ik wegging, was ik zeer getroffen door het feit, dat wij bijna een uur lang, in het Fransch, een uiterst levendig onderhoud hadden gevoerd, waarbij Zola bijna alleen aan het woord was, doch zonder een enkele holle uitdrukking, zonder beleefdheids formules en tradities, zonder ae enkele van de gebruikelijke Fransche phrasen, zonder den verbliiidenden esprit parisien, maar alles volkomen helder, belangrijk, nuttig en overtuigend." Zola zette zijnen bezoeker eenDuitsch jurist de zaak-Dreyfus uitvoerig en open hartig uiteen, en merkte daarbij op, dat de buitenlandsche bladen over deze zaak goed ingelicht waren. » Waaneer wij da waarheid willen hooren over Fransche toestanden, moeten wij Duitsche, Engelsche of Italistansche couranten lezen." Wat den oor sprong der »affaire" betreft: van verraad was geen sprake geweest en Duitschlandhad met Dreyfus nooit iets te maken ge had. De oorzaak der geschiedenis was ge weest: sgrootendeels dolheid, een beetje sehurkerij en een stukje fataliteit! Van d<3 domheid van onzen generalen staf kunt ge u in 't geheel geen begrip maken. Die menschen hebben niet alleen geloofd aan het verhaal van het obordereau", maar zelfs aan de echtheid der zeven brieven van Dreyfus aan keizer Wilhelm en aan diens schrijven aan graaf Munster, welke stuk ken zij voor grof gel<l hebben gekocht. De geheele generale staf en alle afdeelingen van het ministerie van oorlog zijn gecompro mitteerd en belachelijk gemaakt, van boven tot onderen. De zaak Dre yfus was oor spronkelijk een geheel inwendige aange legenheid van den generalen staf en onder kameraden behandeld. 'Papieren als het bordereau zwerven genoeg in de bureaux rond. Dat dit stuk opzettelijk vervalscht werd, om Dreyfus er in te laten loopen, betwijfel ik zeer stellig. Vermoedelijk bepon het geval eenvoudig hiermede, dat Drtyfus .werkelijk wantrouwde, maar toen volgde een reeks van flaters en domheden de zich alleen laten verklaren uit het karakter der daarbij betrokkenen, die allen min of meer in hun geestvermogens ge krenkt zijn! »Rochefort is zijn leven lang een ellen deling en een dwaas geweest; Judet k n i'c niet, maar ik kan hem niet begrijpen; Gonse is een faux-bonhomme; Du Paty de Clam een groote schurk en daarbij titaal gek; Bertillon met zijn schriftvergelijking is een schaapskop; Boisdeffre pikzwart en onaantastbaar van wege de Russische alliantie. En dan het Bureau des renseignementsl Alle officieren, die in schulden steken of in hun garnizoenen het een of ander hebben uitgehaald, maar de noodige' protectie bezitten, worden ten slofte geplaatst bij den generalen staf, om daar de laagste politiediensten te verrichlen.... Mercier, die zoo'n beetju voor Boulanger wilde spelen, heeft de zaak gretig aangegrepen om zich populair te maken. Da beide keeren was het optreden der justitie schandelijk en waren de debat ten komedie De regeering en de leiders der kamermeerderheid, Dupuy, WaldeckRousseau, Poincaiéen anderen wt'ten zeer goed, dat Dreyfus onschuldig is, maar geen mensch wil iets zeggen, uit vrees voor de verkiezingen en voor een ministerie Mé'ine. Later zullen zij wel moeten handelen. Van den goeden afloop ben ik overtuigd. Wan neer en hoe dit geschieden zal, weet ik niet. Maïs soye» sur, on se réhabilitera." Zola sprak nog over vele andere bij zonderheden van de Dreyfus-zaak. Ea hierbij, zoowel als in het gesprek over meer algeraeene zaken, was hij opgewekt en vol vertrouwen en behandelde zelfs de ergste toestanden in Frankrijk niet scep tisch of cynisch, maar door en door op timistisch. Alles zou en moest in orde komen. Toch moest hij zijn bezoeker toe geven, dat de Dreyfus-zaak het symptoom was van een zware ziekte van het volks leven, die zelfs den regeeringsvorm be dreigde. Maar met een glimlach voegde hij aan die bekentenis toe: »Mijn arm Frankrijk gedraagt zich op het oogenblik bijzonder slecht; daaraan valt niet te twijfelen. Zeker ziet het er bij ons hoogst treurig uit, maar de moeielijke tijden zul len voorbijgaan. Ik geloof niet, dat Frank rijk aan het dalen is. Het verkeert niet in decadentie, maar nog in krachtigen mannelijken leeftijd, al heeft het met eene ernstige acute ziekte te worstelen. De afneming der bevolking maakt mij niet zeer ongerust, want haar omvang eu beteekenis zijn nog niet groot. Ook ligt de toekomst van Frankrijk op zuiver geestelijk gebied. Ik heb het volste ver trouwen op de rijke hulpbronnen van het land, op den arbeidzamer! en spaarzainen boeren- en burgerstand, op den schoonen arbeid van de scholen en van de studeerende en kunstbeoefenende j augd, welke de beste verwachtingen opwekt." Op de vraag, of de republiek niet in Frankrijk cene onnatuurlijke regeeringsvorm was, daar het volk toca in aard en wezen, monarcb.is<ijch was, antwoordde Zola: »De republiek is bij ons geen psy chologisch noodzakelijke instelling. Zij be staat alleen, omdat men op het oogenblik niets beters heeft. Een constitutioneele monarchie? Ja, als wij eene dynastie had den! E?n clericale militaire dictatuur zou nog het waarschijnlijkst zijn; maar die hebben wij juist altijd bestreden." Zola is, ofschoon zijn vader een Italiaan waa, naar zijn eigen overtuiging een vol bloed Franschman geworden. Dat hij een onbevooroordeeld Fransphman was, of al thans trachtte te zijn, kan uit dt korte, hier gegeven herinneringen opnieuw blijken. Kleeding en voeding op school. Toen voorleden jaar een post van /"i voor »kosten van voeding en kleeding van schoolgaande kinderen, ingevolge art. 35, eerste lid, der leerplichtwet" op de gemeentebegrooting voor dit jaar was uit getrokken, werd in de af'deelingen de opmerking gemaakt, dat dit f t-i t deed onderstellen, dat B. en W. voornemens waren binnen kort voorstellen aan den raad te doen, zoowel tot Let verstrekken van voeding en kleeding aan schoolgaande kinderen, als tot het verleenen van sub sidie aan vereen igingen, die zich daarmee belasten. In de Memorie van Antwoord werd medegedeeld, dat er een onderzoek werd ingesteld, in hoeverre en in welke mate er behoefte bestond en toen de zaak bij de behandel!»}; der begrooting in de zitting van den 20Hen October van het vorige jaar op nieuw ter sprake werd gebracht, vernamen we dat het van het resultaat van dat onderzoek zou af hangen of B. en W. zou leu voorstellen van de bevoegdheid, die de leerplichtwet gaf', gebruik te maken. Na dien tijd werd van de zaak niets meer gehoord, totdat in het begin van Augustus de gemeen tebegrooting voor 1003 ons bereikte en daarop weer voor het rechtstreeks van gemeentewege ver strekken van voeding en kleeding en voor subsidie aan de vereenigingen res pectievelijk /'l was uitgetrokken. ""Daarna verscheen, gedagteekend van den 5 len September j!., een voordracht, waarin werd voorgesteld bij wiize van proef van ge meentewege schoolpantüff-ls te verstrekken en daarvoor op post 207a (kosten van voeding en kleeding ingevolge de leer plichtwet) /"U.000 u:t te trekken. Uit de toelichting bleek tevens dat B. en W. uit die hoofden van scholen, die blijk hadden gegeven zich het meest aan de zaak te laten gelegen liggen, een commissie haddan gekozen, welke de reeds bijeengebrachte gegevens werden ter hand gestald, terwijl haar de vraag werd voor gelegd, op welke wijze eventueel het best van gemeentewege zou kunnen worden voorzien in de behoefce aan schoeisel en zoo noodig ook in die aan voeding van arme kinderen der openbare lagere scholen der 1ste klasse en daarmee gelijkstaande bijzondere scholen. Deze comirissie bestond uit de heeren A. H. Gerhard, G. J. van der Lubbe, G. J. Engelgeer, W. Meerwaldt en J. Scbinkel van Dijk, hoofden van openbare scholen, J. A. Rosier en L J. de Pater, hoofden van scholen der vereeniging van den H. Vincentius van Paulo, G. J. van Zanten, hoofd der Diaconieschool No. 2 bij de Ned. Herv. Gemeente en A. J. B unt, hoofd der school van de inrichting voor havelooze kinderen. De?.e haeren dienden in Juni hun rap port in, dat bij bovengenoemde voordracht van 5 S iptember werd overgelegd. De eonclusie waartoe deze c immissie kwam is vervat in het volgende voorstel aan den gemeenteraad: a, Kredifiten te verleenen ten behoeve der si lo.v.pnla'ithrop e" tot een b drag van f 50 000 voor d« maanden Ojtober?'Vnember van hr-t l-inpande jaar en van f 150 000 voor het j-.ar 1903. b. in be«insel te_bes'uiten tot de instel ng van een vereenixi p, verJeeld in twaa:f kwartiervereei igingeu, aan wia de besteding van alle simmen voor het doel, onder a b.grtpen, zal zijn op^eiirag'.n. Dit voorstel gaat vergezeld van een uitvoerig rapport, waarin op zeer zaakrijke wijze de ook in dit blad sinds jaren verdedigde nood/.akelijkheid van voeding en kleeding op school wordt uiteengezet. De schatting der kosten acht de commis sie vermoedelijk te laag doch, worden hare voorstellen tot uitvoering gebracht, »dan zal er reeds aan heel wat ellende en ont?beringen onder ome schooljeugd tegemoet worden gekomen, terwijl er dan toch, naar zij verwacht, bij de uitvoering tamelijk strenge eischen zullen gesteld moeten worden voor een kind om in aanmerking voor steun te kunnen komen, wil men beneden de gestelde maxima blijven. «Daardoor zullen dan nauwkeurige ge gevens kunnen verzameld worden ten be hoeve van het werk in de volgende jaren en ervaringen opgedaan, welker gemis deze ommissie zoo duchtig heeft gevoeld. Eerst nadat zoo'n proefpaar is verloopen, zal men met zekerheid voor verdere j -iren den omvang der behoefte en de geschikste middelen ter voorziening kunnen bepalen." Voorloopig gaf de samenvatting der ver schillende onderwerpen der commissie dese uitkomst: a. Siïhoolpantoffi's ... ? 12 500 b. Klompen » 12 000 c. Lieren pantoffels . . » l 050 d. Voeding » 95000 e. Kleeding » 22 500 Totaal. . . 77^143^0^ welk bedrag zij met het oog op de aan de uitvoering verbonden kosten op het ronde cijfer van ? 150,000 brengt. De commissie ontwikkelt dan verder, hoe zij zich de organisatie der »schoolphüantropie" denkt en formuleert daar voor de volgende grondslagen : ]. Er moet iheid zijn iu liet geheel der beimeiincen. 2. DJ belangrijk verschillende omstandigheden, waarin de se olen verk«eren naar gelang v*n ?ie stadswijk, waaruit zij hare leerlingen trekken, miHen tot haa- rej'it kunnen komen. 3. Er behoort, Daast, algemeene regelen, vol doende spaling gelaten te wordeu aan de per soonlijke inlichten van den onderwijzer, oplat het bureaucratisch karakter der yschool-philauthropV ZOD gering mogelijk worde. 4. De onderwijzer z'j wel de t'jsschenp°rsoon bij u:vnemeud'ieid, djeh aUes nr)£t, voorkomen worden, wat zijn ver'iouling tot het kind kan bena^e-le.n. 5 D; gemeente nng v.ior dezen arbeid op den s'euu van vrijwilligers hop?, ze behoort d i;n steun zelfs op haogen prijs te stellen, doch m".g zich daar n'et op verlaten. Een be langrijk deel van d^n arbeid zal door voldoend bezoldigde werkkrachten moeten geschieden. 6. H t is wenschelijk de reeds bestaande particuliere organisaties, itdien maar eenisiszins mog lijk, in de uitvoering een belangrijke p'aats aan te bieden. De commissie wil niet alleen op alle dagen, waarop daaraan behot-fte bestaat, d. w. z. wanneer daarin niet op voldoende wijze door de ou Iers kan warden voorzien, de kiuderen oen voldoend warm middag maal verstrekken, maar ook, indien noodig, een ontbijt. * Zoo staan we dan, nadat er jarenlang, vooral over de voeding op school, in den raad en daarbuiten zooveel woorden zijn gesproken en geschreven, voor eeu concreet voorstel van een commissie, die haar sanctie ontving van den ijver, die da leden voor de zaak getoond hebben, en .... de oifijieele benoeming van B. en W. »Men kan hier niets uitmaken", zei'Ie voorleden jaar da heer Van Ildll in de raiddagzitting van 20 Octobei', »zonder dat men weet op welke wijze en i n welke mate het zal behooren te geschieden1'; welnu, thans weten de leden van den raad het, daar het rapport, behalve de kosten, ook tevens uitvoerig den weg aangeef c, op welk een w. ze de zaak kan geregeld eu moet geregeld wordec. Voorleden jaar o.itstond er een vrij uit voerig debat ovtr de vraag of de leden van den raad, die voor de memoriopost van f l zou len stemmen, ook in principe zouden verklaren, dit zij met het tjeginsel van voeding en kleeding op fchoo!, niedegiogen. De leerplichtwet achtte toch alleen den raad bevoegd en legde geen ver plichting op deze bc;voegd>iei l is vroeger ook sterk in den Anjsterdamscheu gemeen teraad bestreden en wanneer nu <ie post op de begrooti.'ig word goedgekeurd, dan meende de heer Van dan B -rgh, d.tt men in beginsel zich bereid verklaarde om van de bevoegdheid, door de wet verkend, gebruik te maken. Hij vond daarin steun bij den heer Wormner, die daarom de post naar «onvoorziene ukgaven'' wilde over brengen. De wethouder Van Hall deelde echter mede, dat het gacnsziris de bedoeling vau B. en W. was geweest »o u door het uit trekken van f\ het principe te huldigen". Het sprak van zelf dat de raad in de gelegenheid zou worden gesteld, OTÜzich daarover later uit te spreken. O >k ile voorïitter verklaarde, dar, al bietf' deze post op de begrooting, B. en W. daaruit niet opmaakten, dat reed^ eea principieele beslissing in deze q'ia?stie was genomen ; en deze laatste verklaring had d in ook ten gevolge dat do post zondar hoof lelijke stemming werd goedgekeurd. Wellicht omdat de raad vermoeid was van het vierdaagsche begrootingsdebat gaf de heer Van den Bjrgh geen gehoor aan de eenigszins sarcastische uitnoodiging van den heer Heemskerk,om de beginselqaaestie door een motie te doen uitmaken maar nog altijd is het ons een raadsel, waartoe dan eigenlijk de post op de begrooting heeft gediend. »0,n den Raad in de gelegenheid te stellen een uitspraak te doen en zoo noodig een post te doen vinden, in dezen vorm gekozen'1, zcide de heer Van Hall, maar als er dan toch uitspraak is gedaan, waar over geschiedde dit dan anders dan over het beginsel ? Hoe dit zij, in de toelichting van hun voordracht, omtrent schoolpantoff-ils, ver klaren B. en W. op meer dan n punt met de comnüssie van gevoelen te ver schillen. Met het oog op het Koninklijk Busluit van 19 November 1900 interpre teert die commissie de wet te ruim. Wat B. en W. echter voorkomt i met den geest der wet en met de regelen, vervat in genoemd K. B., overeen te stemmen, is het verstrekken van schoolpantoffils, wel licht ook van klompen. Deze Loc h kunnen. ook blijkens de opgedane ervaring, werkelijk in den zin der wet als middelen »tot be vordering van het schoolbezoek" worden beschouwd, en het is daarom dat zij, hoewel de Raadscommissie in het beheer der zaken van onderwijs er voor is, dat het verschaffen van gfldelijken steun van gemeentewege aan vereenigingen als Kindervoeding, in dien zij zich daartoe tot den raad wenden, aanbeveling zou verdienen, zich bepalen tot,... schoolpantoffals. En toch lezen we in genoemd K. B. het volgende: i/Voeding en kleed ng wordt alleen verstrekt aai ki-:d ntn, dis uit. hoofde van gebrek aan voeding en kleedirig niet of niet trr.uw ter scho >1 komen, of van wie /ft ie vtncac.hlen is, dat zij zonder verstrakking taa voeding uf klieiing niet gereseld de school zullen blijven bezoeken." Het komt ons dus voor, dat ook het verstrekken van voeding i met den geest der wet .i met de regelen, vervat in dit K. B., overeenstemt. Trouwens in de Mjmorie van Antwoord aan de Eerste Kamer schreef de regeering, die ook het K. B. uitlokte, het volgende : r7j'.er goad kan het voorkorneB, dat Leer lingen nog wel geregeld de school bezoeken, maar zoo uitgehongerd en kleedmgloos zijn, dat rle vrees voor aanslaand schoolverzuim alleszins gegrond is." Waar nu de commissie door voeding en kleeding b'ide a in bestaande toe standen wil helpen ;i voorkomen wil dat schoolverzuim ontstaat is haar interpretatie der wet, volgens onze bescheiden meeuitig, volkomen correct. Da Raads-commissie in het beheer der zaken van onderwijs heeft echter de puntjes op de si's" gezet. Zij is van gevoelen, »dat aan het voorstel van de commissie, zooais het daar ligt, daarom geen gevolg kan worden gegeven, omdat daardoor een veel te zwaren last op de geldmiddelen der gemeente zou worden gelegd"; maar nu rijst de vraag, hoe de Raads-commissie zou oordeek-n, indien ceus het voorstel van eenige leden der Tweede Karner, bij de behandeling der Leerplichtwet ingediend, ware aangenomen, waarin aan de gemeente besturen werd voorgeschreven, om in die gevallen, waarin gebrek aan voeding of kleeding oorzaak zou zijn van ongeregeld schoolbezoek of het kind verhinderde in voldoende raate het onderwijs te volgen, te voorzien. DJ kosten zouden dan den ge meentebesturen voor de helft vergoed w jrden. Het tegenwoordige art. 33 heeft toen als bliksernafl.nd'r dienst gedain eu zijn indiening verhinderde het aannemen van het voorstel. E>i nog een andere vraag: indien de com missie van het rapport de interpretatie van wet en K B. te ruim heeft opgevat, hoe is dan de gemeenteraad van Groningen er tos gekotn-?n rechtstreeks van gemeentewege voeding en kleeding te verstrekken en sub sidies te verleenen aan vereenigingen, die zich met die taak belasten ? Wij hebben tot nu toe nog niet vernomen, dat Gedep. Staten dat besluit vernietigd hertben. Kr is geen geld om aan de wenschen der commissie te voldoen, maar waar de begrooting voor 1903 in ontvangst en uit gaaf sluit met een bedrag van ?20,797.251, komt het ons vow, dat daarop wel f 150,000 zal zijn te bezuinigen. Terwijl wij dit schrijven vergeten we echter, dat het beginsel nog m "et worden uitgemaakt, en dat dit van calvinistische zijde niet n hoofl der fcholen met der! bijbel zat in de commissie steeds heftige bestrijding hesft ontmoet. H'-t wa=i de wethouder voor de fi'.ancien, de heer Heemskerk, dis voorleden jaar met verheffiing van stem den heei1 Van den Berg »de macht en bevopgdhei i" out zegde, om uit de aanneming der tnst te coiicludeoren, dat de zaak in beginsel was beslist. Dat moest nog eerst w -ir Jen uitge vochten en in dit geva' weten wij welaan welke zijle de heer Heemskerk en zijd vrienden zullen staan. * * * Het resultaat van bet onderzoek, waarvai!, volgons den heer Van Hal!, zou afhangen of het noodig zou zijn aari schoolgaande kinderen in deze gemeente voedsel en kleeding te verschaffen, is thans bekend. Ho'f len van openbare en bijzon dere scholen hebSen daaraaa meegewerkt en de dringende noodzakelijkheid onom wonden bloot gelegd. Li de voordracht van B. en W. omtrent de schoolpantoffels ligt, niet tegenstaande de reserve van B. en W., het beginsel en daarover zal de Raad bij de behandeling der begrooting, die volgens Pierson toch niets anders is dan een kasstaat, waarvan het eindcijfer niets af doet ter beoordeelirjg der financiën, zich, iu het tweede jaar der invoering van de leerplichtwet, dienen uit te spreken. Het is zeker bij een veronderstelde ledige schatkist en een verhooging van belastingen geen aangename taak om raadslid te zijn. Kindervoeding en kleeding heeft zijn principieele voorstanders en tegenstanders, die zich wel zullen uit spreken, maar den geloovigen of' ongeloovigen twijfelaars brengen wij de volgende versregels van Victor Hugo, waar hij »Les Enfants pauvres'' bezingt, in herinnering: Lsur douce clarténous tffl-are. Hélas, Ie boaheur est leur droit. S'iU out faim Ie paradis pleure Et Ie ciel tremble s'ils ont froid. La mu-è.e de l'innoeence Accu>e l'üomm'e vicieux. L'ionme tient l'auge en sa paissance CKi! q'iel tonnerre au foud des cieux, Quand Diru, cherchaat CBS tres fièies, Qie dans l'ombre on nous sonvneiilons l, nous envoie avec des ailes, l es retrouvj avec rtes haHlous! Amsterdam, l Ojtober. SECAVS. Brisf nit GtrecM do ir JAN VAN 'T STICHT. Er is rumor ia casa in den laatsten tijd. Vele burgers zijn van oorde l, dat we 't hier wat al te grootscheeps aanleggen en a's we zoo voort gaan het niet kan mi-s:n of we gaan denstlfden weg op a's Amsterdam PU willen ten elotte, evenals de hoofdstad des Rjks, in den tot nog toe alleen voor ge-wone burgermenschen gereserveerdeu poel van »fi ai c e. Ie moeilijkheden" terecht konijn. Met door aog>st ver vooruit- en scherpziende b'ikkeu ontwaren wij de deur waarders al, die bezig zijn bc slag op het, stad huis en andere grimeenteeigendommen te leggen. Wij gaan bankroet, zuchten zij! Ea die som bere voorspelling danken we niet alleen aan de grootscbe p'anneu, die in voorbereiding zijn en millioenen zullen verslinden, msar vooral aan het feit dat dit jaar de inkomstenbelasting weer aanzienlijk verhoogd is en voor het volgend jaar, om de begroot.ng sluitende te krijgen, o.a. liet r/i der dau een verdubbeling van de straatb?las'i ig voorg.stuld is. Nu, van alle belas-tin gen geldt wrl liet woord, dat de burgemeester eens zoo terecht in een raad zitting heeft ge sproken: dat nienund een belast ng goedkeurt als die door zijn buurman wordt betaald. Maar zoo algemeen gehaat als de >traatbelasting is, is er wel geen enkele. En dat. ligt wel eenigszins in d<;n aard der zaak, want er staat geen huis in de stal of het, heeft een eigenaar, al zijn er vele gezegenden, die z'c'i ztlfs in het bezit van tientallen van huizen verheugen. A' die huiseigenaars, omtrent wb het gemeente bestuur al sedert jaren d« Itus huldigt: wis wat heeft nnet imar wat. betalen, worden door die verdubb-ling d: r straat belasting, natuurlijk zwaar getruff u in het, teederste deel van het mensch^lijk lich'iam, nl. da portemoünaie, en zijn dieissvo'gens b tter ontevreden. De huizenbouwers oader hen zjj'i nu begonnen een beweging tegen d:e belasting op touw te zotten en hebben in die beweging alle hu'zenverLuurders betrokken. Die zu'len nu dezer dagen een groote p-otestmeetmg houden om een hartverscheurende kreet te doen opgaar, die hel s'adbuis op zijn groadresten zal doen sidderen. En niet tl een om de si Idering van het stad huis is het te duen, maar de gemeenteraads leden die vooral moeten »ge-idderd worden." En bjet is wel te verwac'iten dat een deel dier vroede ms.nren, die de stad hunner inwoning en niet het, minst hun eerebaantje, iicf hebben als gefn stad en gfea baantje ter wereld, ecnigsz'ns ouder den indruk zullen komep, als zij on'dikken boe groot het aantal belanghebbende Kiezers is, dut zich tegen de verhro^ing der straa'b; loting verzet. Die vroedömannen «uilen dat', bet oog gericlit !',oud;nde op d t veriieting-n van het vo'gend jaar, vermoedelijk ie hunne bmntnkameren eerst HOST weleeLs mistig overwegen of het wel billijk inag geacht, worlen om hunne st m. zoo maar in h?t, cp'nbaar uittebrengen vóór eene belasting die tal van kiezers ov.airg^natm is Want de goschieilrollen onzer ttad kunnen voorheddcn geuoeg aanwijzer, dat een raadslid gevallen is, tengevolge vau een agi'ntie door ee.ige categorie van kiezers rp touw gnzet. Eu vooral dezen keer is het gevaarlijk, omdat er ondsr de drijvers zijn, die al laLg geaasd hebben op een vacant plastsje in dfn gemeente raad en er gaarne ee:uge zouden uitknikkereu ten einde hun kausje, om ook eens achter de gi06':e iaf.il te zitten, te verhcogeu. Nu moet bij de huiseigenaars hit voornem 'n besUaa om op de meet i: g het beslu t. te doen nemen, om, in ^eval de verhooaiüLC der b;;ia>tiug doorgaat de huurprijzen, z Ifs voor da loope' de huurcon tracten te verinog-n, met het beirag dat voor straa',be)a''i';g epeiïcïit wordt, (:ie'to, en niet afgerond op ?10?of ? 25.?? zooals tomm'ga 'mi^biZ"n itidcrtij'l met, cie wafericidiLg hebben güdaan). Ais dat algemeen door de verhuur ders wordt tofjrepxst aar g nomen dat de wet, het voor d;i lor p ^ude contracten niet onmo gelijk maakt daüzo alen d-j hurende kieze-s de, dupe worde rn de/.en du vóorstüa'inende rar.ds eden mis chiea ook a! op bet *warfe lijstje «tttcn Wat eer» angst en zorg brengt zuo'u rauislidderlijk bei-tam tocii i.ifit m; c!... Er fcfbpurt'.n in,;r op bouwkundig" gebied, niet de ti g,;u»vo' rdig evenals de huiifn, die ia v.er vv'.kcn kaufc eu kla'ir afgeleverd wurdcu als uit, di'n grond v>jrrij>.enrie bouwmaa'schappijfn, mtt hu a r.iisieep van b;)uwcredieten, !.ypitueeken, ? faill ssemeuUn, er,z. euz. soms zonderlinge dingen. Mea hoort, van burgerm?n«c j's die door ijvir en spaariaambeid een k;eiu k:*p taa''j ? bespaard bobben en dan door (ie algemeene bouwwoede aange:a-t in handen van zoo'u bouw-ere Ji' tgev r gevallen zijn, die hua het geld t?g'-n 4,'4 pCt. bllijker kan het tüc'i haast niet zou verscl'-affjn. Och arme, toen de huiz-n klaar waren had de eenvou^ire bouwer met provisietj-s en aijd rs stre.'-kjes bijna ~'0 pO. voor bet geld betaald en was bij de huizen kwijt, zijn kapitaallj : kwijt en, als pleister op de wond, nog failliet ook. Ea niet alleen de «kle'nc luvden" worden zoo ge(:x (linkerd, maar o<>k de hypothee-kbacken vliegen er van tijd tot tijd in. Zoo is hier op net oogenbiiïecu proces aanhangig tpgei een paar eerzame btëedi^de tsx iteurs vau-t nhvpotheekbaik n&tu'jrlijk van buiten drt stad die 6cliadelooss*el i g eischt omdat een door h :n geUx-erd huis bij tx C'jtij eecige duizenden guldens minder gebracht dan de «aard-e d,e de beide heerfn er voor opgegeven hadden. Dat de huiseigenaars zic'i ihtusse'ien bezorgd makt u, dat de s'rautbclasting zoo langzamer