No. 1320 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Het Eembrandt-Theater" te Amsterdam. Wie gedurende dezen zomer het Rembrandtplein passeerde, heeft meermalen verbaasd gestaan over de ongelooflijke snelheid waarmede het toen in aanbouw zynde Rembrandt- Theater, als uit den grond verrees. Met echt Amerikaanschen spoed, werd de opbouw van dezen schouwburg in 65 dagen voltooid, een snelheid die des te meer bewonring afdwingt, naarmate men de overwonnen bezwaren kent. Dooi bemiddeling van den architect Evert Breman, namen wjj dezer dagen inzage van een serie Foto's, die van het begin der fundeeringswerken af, op verschillende tijdstippen genomen, een belangwekkend chronologisch overzicht geven van den voortgang der onderno men werken! Wjj" hebben gemeend onzen lezers geen ondienst te doen, met de reproductie van een viertal dezer Foto's, een beeld gevende van den Voorgevel, de groote zaal, den Foyer achter de loges en het groote lichtraam in den Voorgevel. * * * Het >Rembrandt-Theater" geheel aan het Variété-programma gewyd, heeft zy'n ontstaan te danken aan het niet te weerspreken feit, dat er in het laatste tiental jaren een groote omkeer is ontstaan in den aard der zooge naamde publieke vermakelijkheden. De trek van hét uitgaand publiek ten onzent naar het Specialiteiten-Theater, valt niet te ontkennen. Het was naar aanleiding van dit verschynsel, dat een aantal ondernemende mannen zich den eigendom verzekerden van een bouw terrein aan het Rembrandtsplein, een leelyken uithoek, herinnering aan de voormalige B.uermarkt, doch niettemin gedurende een 20-tal jaren, de ergernis van 't vooruitstrevend Am sterdam. Door aankoop van eenige aangrenzende huisjes, verkreeg het te bebouwen terrein ten slotte een oppervlakte van ruim 1000 M2., en weldra werd den architecten Evert Breman te Amsterdam en W. Molenbroek te Rotterdam opgedragen een ontwerp te maken, waarna in begin Mei tot de uitvoering der fnndeeringwerken werd overgegaan. * * * Onze afbeeldingen volgende zien wij, dat de eigenlijke zaal, drie gaanderijen of balcons bevat, die met de beganegrondverdiepingen ruimte bieden voor pl.m. 1700 genummerde klapstoel-zitplaatsen. Ieder dezer gaanderijen, wordt aan de achter zijde door een zoogenaamd promenoir omgeven, waaraan zich onmiddellijk de Foyers aansluiten. Die achter de loges, waarvan wy°een opname hierby voegen, is -geheel in Empire-styl geFront. meubeld, en maakt een zeer voornamen en gezelligen indruk. Aan de straatzyde is dezen Foyer afgesloten door een groot glasvenster, uitgevoerd in ge kleurd glas in lood gevat. 't Ontwerp dezer compositie werd opgedragen aan den kunstschilder Co Breman en maakte zeer uitgebreide voorstudiën noodzakelijk. Het stelt voor een Javaansch spel, de zoo genaamde Wajong-wong, een combinatie van muziek, dans en comediespei, vooral aan de hoven van midden-Ja va zeer geliefd. Gewoonlijk worden de dansen door de prin sessen en prinsen van den bloede uitgevoerd, begeleid door de muziek van beroepsmuzikanten, die de gamelan bespelen. # * * Onze beperkte plaatsruimte stond niet toe, dat wy' verdere afbeeldingen van dit bouwwerk opnamen, gaarne hadden wy' anders eenkykje gegeven 'van de kelderverdieping, ten deele ingericht als café-restanrant. Geheel in groen gehouden, zoowel wat betimmering als meubileericg betreft, biedt deze inrichting een gezellig zitje, zoowel gedurende den dag- als voor den schouwburg bezoeker vóór- of na de voorstelling. Deze verdieping 4 M. onder de straat, geheel waterdicht geconstrueerd, heeft in onzen waterryken bodem iets van een waagstuk; zij vereischte ongetwijfeld het oplossen van groote technische moeilijkheden. Uit den aard der zaak is, althans wat het inwendige betreft, het gebouw niet in alle finesses afgewerkt. De kleinere architectonische détails ont breken en het geheel moet nog decoratief worden beschilderd. Kaar wy' vernemen bestaat het voornemen, deze ontbrekende werken gedurende den vol genden zomer uit te voeren. * # * Volledigheidshalve zy' nog vermeld, dat het geheele gebouw, onder leiding van de architecten Breman en Molenbroek, werd uitgevoerd door de aannemersfirma De Haan & Cerly'n, die zich met by'zondere toewijding van deze taak kweet. Het ReibranJlt-Tlieater als kunstwerk, Een rubriek onder meer, aan i Bouwkunst gewyd! Zeker, voor hen, die dezeikunst be minnen, een welkom besluit. Zon het waar zijn, dat we op het ge bied der kunstontwikkeling een nieuwe toe komst tegemoet gaan ? Zou het waar zyn, dat we nu eindelijk na een lang en droevig ty'dperk van verval een opbloei der Bouwkunst gaan beleven ? Zon het waar zyn, dat deze kunst zich in de laatste jaren reeds zoover ontwikkeld heeft,'dat zij weer de aigemeene belangstelling begint op te wekken en deze waardig is, gely'k dat in alle groote ty'dperken is geweest? En zon het daarom nu mogelijk zyn geworden, met eenigen kans van slagen, in een populair blad over deze kunst te spreken; over de kunst, die in welk stadium zy zich ge durende de laatste eeuw moge hebben be vonden steeds de luister der menschheid is geweest en het beste heeft geleverd van wat ooit door geest, vernuft en werkkracht werd voortgebracht ? Het is nog niet zoo lang geleden dat de voortbrengselen dezer kunst niet in den minsten aanzien stonden, zoo zelfs, dat de naamervan slechts behoefde te worden genoemd om reeds by voorbaat verzekerd te zy'n van een onwel willend gehoor en de algeheele onverschillig heid. Niet lang is 't geleden, dat deze kunst als dood en begraven werd beschouwd behoorend tot een lang vervlogen verleden, tot een tydperk dat nooit weer overtroffen zou kunnen worden De latere voortbrengselen dier kunst werden in dien ty'd beschouwd als van gelyke natuur met alles, wat dor, versleten, ?droog en onaanzienlijk is. Is dan eindelijk de Lente gekomen? Als in Je Natuur een nieuwe lente in aan tocht is, dan beginnen de vogels nesten te bouwen. Wanneer in de menscbwereld een tydperk in aantocht is, hetwelk men gewoon is eveneens te noemen: een nieuwe Lente, dan doen de menschen hetzelfde wat de vogels doen zy beginnen te bouwen. Doch in de menschenwereld zyn het de steeds groeiende en bottende gedachten, de verhel derde inzichten, de tot werkelijkheid geworden idealen die de nieuwe Lentes doen ontluiken; en daarom zy'n hun nieuwe kunstgewrochten in overeenstemming met, en de uitdrukking van dit ideaal. Zoo was het steeds, steeds deden nieuwe tydperken van opbloei der geestelijke gedachten nieuwe kunstperioden ontstaan, welke perioden wy gewoon zyn dan met den naam van ?Kunststylen" aan te duiden. Zoo ontstonden de tempels, de cathedralen, de moskeeën, en in het algemeen alle werken, die van de ont wikkeling der menschheid getuigenis geven. Ook in dezen tyd openbaren zich nieuwe gedachten, een nieuwe wereldbeschouwing ontluikt, sinds lang gekoesterde idealen ver wezenlijken zich met iederen dag. En daarom ook is de hoop op een nieuw tydperk van bloei der kunst niet vermetel. * * * Wat au is de beteekenis van het RembrandtTheater als kunstproduct? De beteekenis van ieder kunstwerk, gelijk van ieder ander werk, wordt door twee eigen schappen bepaald; en wel, eerstens: door de waarde van het doel dat het heeft; en tweedens: door de wyze waarop het aan dit doel beantwoordt. Uit deze wy'ze van beschouwing volgt, dat dit theater als soort behoort tot de bouw werken van lager orde. Want het is geen kunsttempel waar kunstwerken van verheven orde worden opgevoerd, het vertoont geen schouwspelen die ons een inzicht geven in de bedoelingen en de bewegingen van het leren, geen muziek die den geest verheft, geen tooneelen die ons aan wat anders dan aan het alledaagsche en tydelyke doen denken; het zyn geen vertooningen die een inzicht en eene wereld beschouwing geren. Wat er wordt afgespeeld dient niet tot ver heffing het is slechts tot verpozing en aan gename afleiding bestemd. Het voldoet slechts aan de, in onzen tyd van inspanning, uit den aard der zaak steeds groeiende zucht naar ontspanning. En als zoodanig heeft het zy'n nuttige zijde. Vraagt men nu verder, hoe dit gebouw aan de tweede voorwaarde voldoet, namelijk hoe het 't vooropgestelde vraagstuk heeft opgelost, dan moet gezegd, dat het dit zeer goed heeft gedaan; en dat het als zoo danig uitstekend is geslaagd. Want het is, wat het wil zyn; het is wat het schijnt en het is dit op waardige wy'ze. Het geeft een aangenamen indruk, het is goed van verhoudingen, eenvoudig en klaar in hoofdvorm, en zonder banaliteit Om een, misschien wat gewaagde, verge lijking te gebruiken: Het heeft alle eigen schappen van een goed ballet. Want het is fraai, maar oppervlakkig, het is een >lust der oogen", -maar ook niets meer. Schoone be wegingen, die echter in den grond weinig te beteekenen hebben. Verder is het echt Hollandsch, als een echt Hollandsch ballet, met een licht vreemd geur t j e. Het is niet frivole als het Fransch, niet gloeiend als het Spaansch, niet boerscb; en knoestig als het Russisch, niet weelderig en droomerig als het Oostersch, doch echt ? Hollandsch, als een bruiloft van 'n moderne Klooris en Roosje. Dit wat betreft het kunstgehalte een waarlijk niet geringe lof. De praktische doelmatigheid van het gebouw ly'kt me eveneens uitstekend, want op uit muntende wy'ze is gebruik gemaakt van de beschikbare ruimte; de indeeling is goed, van alle plaatsen is te zien, en als de nu nog vochtige muren een bescheiden versiering zullen toelaten, dan zal ook het inwendige een aangenamer, indruk maken. Alleen de ventilatie, ofschoon reeds veel beter dan in onze andere theaters, iaat nog te weinchen. Alles en alles te samen, behoort dit gebouw dus tot de weinige goed geslaagde bouwwerken van den laatsten tyd. Met voordacht is in het bovenstaande niet gesproken van «Nieuwe Kunst". Want een groote verdienste van dit gebouw is mede, dat het slechts in zeer geringe -mate de sporen vertoont van de zucht naar redeloos vormengescharrel, zooals we dat waarnemen by' den z.g. >Style Moderne", die modezucht, die zonder werkely'ke nieuwheid of oorspronkelijkheid, als een echte oude cocotte, door liefdoenerij, opschik en snuitverdraaiing tracht te treffen. Het zy nogmaals gezegd: dit gebouw is wat het schy'nt, en deze eigenschap verdient, gely'k overal en in alles, den hoogsten lof. Hooge Kunst is het niet; zy'n doel en be stemming sloot dit ten eenemale uit. Het is een ontspanning, 'n spel en dans 'n vluchtige verpozing. H. WALENKAMP. Bonwknnst. Gaan wij het afgeloopen tijdperk na van de laatste halve eeuw, dan zien wij, althans in ons land, de aandacht vestigen op het détail; voornamelijk door een bepaalde richting: het rationalisme, doch meer of minder ook door de andere richtingen. Dat was goed, wij zijn er dankbaar voor. Het was een verschijnsel van den tijd en noodig voor dien tijd. Ter wille toch van wat reeels voor symme trie had men in het tijdperk d&arvóór vaak de waarheid vertrapt en de onderdeelen verwaarloosd. Een man als Viollet-Ls-Duc zag dat en terecht wees hij op het détail en op waar heid. Zijn streven werkte louterend op zijn tijd. Want, al volgde men hem niet geheel, Het gekleurde raam.