Historisch Archief 1877-1940
10
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD V 0<0 R NEDERLAND.
No. 1324
Schema met toelichting eener wettelijke
regeling van algemeen verplichte
vleeschkeuring van Rgkamge, tevens met het
oog op den exportbaodel door A. MARC es,
veearts-keurmeester en plaatsvervangend
directeur van het abattoir, te Groningen.
In landboofKvergaderingen. ea kringen van
veeartsen is de vleeachkeur reeds vele jaren
een telkens terugkeexend onderwerp van be
spreking; zy' is, opnieuw weder urgent ge
worden, nu de Kamer van Koophandel te
Londen haar groot belang voor den
exporthandel heeft aangetoond in uitvoerige cijfers
en door het punt te doen behandelen door
een harer afgevaardigden op het laatst gehouden
landhuishoudkundig congres te Zierikzee.
Verschillende stelsels zy'n mogelijk, faculta
tieve keuring, of verplichte keuring, toezicht
van rükfl- of van gemeentewege, door gediplo
meerde veeartsen, of door speciaal aangewezen
personen en eindelijk keuring i a of ook reeds
vóór het slachten. By de beoordeeling dezer
stelsels komt het er op aan na te gaan, niet
vrat theoretisch het beste zou wezen, maar
vat praktisch in Nederland uitvoerbaar is.
Met welke moeilijkheden men daacby' te kam
pen h«*ft, blybt uit meerdere voorbeelden en
vergelijkingen met het buitenland, o. a. ook
door gabüak aan geschikt pargoneel, te meer
daar volgens den schryser ook zjj.n
ambtgenoote* ntet onvoorwaardelyk de aangewezen
personen zgn, althans zoo zegt hy, «waar een
practiseeresd veearU van wegp eea gemeente
bestuur met de keuring' belast is, vindt deze
maai al te dikwijls aanleiding, om redenen
van direct eigenbelang, om zjjn publiek naar
de oogan. te zien; ook waarborgt niets zgn
technische bekwaamheid of zijne beschikking
over de noodige hulpmiddelen tot het instellen
van een voldoend onderzoek; hjj biedt dus
niet altjjd de noodige waarborgen van bekwaam
heid en onafhankelijkheid."
Aan de hand dezer beschouwingen komt
de schrijver ^vooropstellende dat de
noodzakelykheii van vleeschkeur niet meer zal
behoeven te worden aangetoond", tot de slotsom,
dat de facultatieve keuring »als proefneming
door den Minister' aangekondigd" niet zal
voldsen maar algemeen verplichte keur van
rijkswege in de toekomst onvermijdelijk is en
wel wat betreft de steden in abattoirs en in
dunbevolkte piattelandsoorden door «mobiele
colonnes" d.i. rondreizende deskundigen.
De schrijver stelt voor, dat in alle
»stadsgemeenten, wiet zielental gelijk is aan of
grooter dan Roermond (tot heden de kleinste
stad in Nederland, in het bezit v*n een abattoir)
de Ilegeariog.de op- en inrichting en exploi
tatie van abattoirs bevele of bevordere door
subsidiering" ea om met de keuring alleen
te belasten, nauwgezette, bekwame veeartsen,
dien overigens uitdrukkelijk verbiedende
anderen loontnden arbeid te verrichten, doch
ook voor anderen dan veeartsen de gelegenheid
openstellende on de betrekking van keur
meester met beperkte bevoegdheid te vervullen".
In een slotwoord herbaalt de schrijver nog
maals met btyzonderen nadruk zy'ne stelling:
al het vteiBSch moet gekeurd worden van Rgks ?
Sögs en het gfdndgebied van de Staat worde
daartoe gèspmst in kéwingdlstrieten elk met
minstens n centraal abattoir met een eigen
keuringspersoneel.
In het hierbetproken schema (ons door
den uitgever ter beoordeeling toegezonden)
wordt dus een gt heel nieuwe tak van Staats
bemoeiing voorgestel d. Al zien wij niet voorbij
dat de opbrengst van den vleeschaccyns door
de oprichting- van abattoirs niet zelden is
vermeeYderd, kan dit toch riet in vergely'kicg
konJen met dézeer aanzienlijke kosten door
dezen nieuwen dienst gevorderd, waarvan de
voordeelec, het wordt te dikwyls uit het oog
verloren, ten goede zouden komen aan slechts
een klein deel van Neerlands bevolking, de
gelukkigen die het dure vleesch kunnen be
talen, voor de meerderheid die nimmer vleesch
eten is het onverschillig; maar bovendien zulk
een kostbaar toezicht op een enkel voedings
middel der gegoeden zou juist tegenhouden
het meer r.oodzskölijke toezicht op algemeene
levensmiddelen van armen en rijken b. v. brood
en melk. Het i} van h«t grootste belang, dat
eindelijk" déOverheid ook hier te lan-de eenig
'toezicht ga uitoefenen op levering en deug
delijkheid vat deze en andere
levensbenoodigdheden, om daartoe tégefakeüefi het vleesch
riet uit het oog te ver.liezen z»l moeten wor
den aangedrongen op een algemeene controle
van levensmiddelen. Zoowel door de vorige
als door de tegenwoordige regeering is daarop
herhaaldelyk gezinspeeld, maar het is te hopen,
dat zy haar taak niet meent volbracht te heb
ben door onlangs bij de benoeming van
pharmaceutische inspecteurs dezen tevens te be
lasten >met dézaken, rakende het toezicht op
de levensmiddelen."
Het scheüra van den veearts Marcus is breed
opgezet en ruim gedrukt; ook de literatuur
aan het slot is daarmede in overeenstemming ;
allerlei vluchtige courantenartikelen worden
vermeldj te meer springt bet dus in het oog,
dat verschillende degelyke stukkeu over dit
onderwerp zy'n vergeten, zooals het belarigryk
rapport van de Geldersch-O.-eryselsche
Maatchapiy van Lindbouw, de mededeelingen van
de Kamer vatt Koophandel te Londen, de ver
slagen van de lanhuishoudkundige congressen,
de handelingen van het Nederlandsch
landbouwcoöitéera. G. W. B.
Werkloosheid.
Binnenkort zal vtrschynen : VRipport van
het Werkloosheidcomitéte Amsterdam, aan de
arbeiders van Amsterdam en Nederland." Rap
porteurs S. J. Pothuis en J. C. Ceton. Het
zal bevatten: Voorbericht. I. Inleiding: De
totstandkoming van 't Werkloosheidcomitéen
zyu verdere geschiedenis. II. Het Rapport van
de Amsterdamsche vakorganisaties. III. De
werkloosheid in Amsterdam vóck 't Werkloos
heidcomité. Wat er tegen gedaan werd. Da
laatste actie van don A. B. B. IV. Wat de
regfeerende klssse, wat particulieren en wat de
vakbonden in Nederlard deden tot bestrijding
van de gevolgen der werkloosheid. V. De
werkloosheid in de verschillende tyd-vakken
en haar ootzaken. VI De werkloosheid en
haar politieke gevolgen. V.II. De middelen ter
voorkoming van werkloosheid. VIII. Middelen
in 't buitenland aangewend ter voorkoming van
de gevolgen der werkloosheid, a. Selfhelp.
Wat de Engelsche vakbonden gedaan hebben
en in hoeverre die hulp toereikend is. De
out-of-work funds (wetklbofheidfóndser,) en
hun samenstelling, uitkeeringen, enz. 't Opspo
ren van arbeidsgelegenheid. Wat de Dnitsche
vakbonden doen. De Hirsch-Dunckersebe
vereenigingen. Wat in andere landen wordt ge
daan. De fondsen tot uitkeering van reisgeld.
Inrichting der reis-ondersteuning in de vak
bonden enz. De fondsen tot uitkeering by' var
huizing, b. De verzekering tegen werkloosheid
-door staat of gemeente. 1. Het Berner lype
(Onverplichte verzekering). 2. Het lype-St.
Gallen. 3. Het type-Base!. 4. Ziiricb, Gent en
latere, pogingen. 5 Nederlandsche plannen
dienaangaande, c. Armenzorg, d.
Landbouwkolonjën. e. Werkverschaffing door den staat
(Julins Wolf), f. Wat verschillehde economen
over werkloosheid en de middleen ter voor
koming der gevolgen hebben geschreven, g De
arbeidsbeurs en haar inrichting, h. 0?er
werkloosheidstatigüek. IX Conclusiën.
Intioud van Tijdschriften.
Onze Eeuw. Nov. 1902: De Kuyper-koere,
door mr. L J. Plemp van Duiveland. Femi
nistische pleidooi, I, door Jhr. M. Smissaert.
Een Grieksch Lourdes. door dr. J. H. Holwerda.
Het Congres te Kortryk, door prof. P. J.
Blok. Esnige opmerkingen naar aanleiding
van het vryheidsprobleao), door dr. J. D. van
der Waals Jr. Wereldbrand, door Marie
Ramond. Verzen van Pol de Mont. Bese
herrinnering aan Paestrnm, door C. M. Visse
ring. Uit het rijk der Tonen (van en ovir
Peter Bsnoit), door, dr. J. de Jong.
De XXe Etvw. Nov. 1902: Ibn. Ctiaidoiis
gescb.iedbeschou.King, door F. J. de Boer.
Jacoba van Beieren, door Albert Verwey. ?
Over woordkunst, door Frederik van Eaden.
Een goed tooneelstuk, door L. van Deyssel.
Historisch materialisme en burgerlijke geschied
schrijvers, door F. van der Gaes.
Aanteekeningen, door L. van Deyssel. Kunst,
(vervolg), door Karel van de Woestyne.
Muzyk, door J. H. Hok
Ome Kunst. No. 11: Tekst: Max Rioses,
Da teekeningen der Vlaamsche meesters.
(De vaderlandsche school in de XVI Eeuw.
De Romanisten). Fr. Coenen Jr., Het museum
Willet-Holthuysan. (Het Delftsch aarde
werk). P. B. Jr., De driejaarlybsche ten
toonstelling te Gant. Kunstberichten.
Platen: Cbrnelis Massys, Loth en zy'ne doch
ters. Jaa Gossaert van Mabuse, Omly'sting
voor een spiegel, Het oordeel van Paris.
Groep aardewerk. Museum Willet
Holthaysen. Alexander Struys, De beroemde
Mechelsche kantwerkster. Eniel Claus, Da
oude den. Taeodoor Verefraete, Het kartje
te Schoore. Thomas Vincotte, Borstbeelden
van H. M. de Koning en de Koningin van
België. Isaac Israëls eigen portret.
Eselryden. Stadsgezicht.
Elsev'er's Gtïtlustreerd Maandfchrift.'So.il:
O f er etsen en graveeren, door Pa. Zücken.
Soestdyk, een historische schets, door J H.
van Doodeweerd. De Hollandsche meesters
in de Ermitage te St. Petersburg, door Max
Rooses. IVof. B J. Stok ds, door dr. E. C.
van Learsum. Da omwaudeiitgen van gou
verneur Keate, door N. L3?i. Vier geparo
dieerde spreekwoorden, door J. H. Speenhoff.
Vy'f gedichten, door Richard de Caeudt.
Van de redactie. Nieuwe boeken.
Nederland. Na. 11: G. R<ijjce, In dan
Zomer. Is. Qierido, Moderne werkers Frans
Coenen (Slot) Mr. M. G. L. van Loghem,
Geen druiven van doornen. - Joharma Steketee
Carifje. S. Boers, Ais een droom. Kro
niek. Poëzie. J. J. Meijer, Verzen.
Jacob da Haan, Lek by Culemborg
De Vrije Of merker. N o. 39 : Politieke kunst.
(Vakbeweging). Neilie Rosier door het
tooneelgezelschap Frascati. Twee feesten
I. St. Maarten, II. St. Nicolaas. De collecte
voor den Boerenoorlog. Het oordeel der
menschen. Twee maanden op zwart zaad.
(Weduwen pensioenen). Oader broeders.
De conservatieve party herleeft. Instantané's
uit den Z.-Afr. Oorlog.
De Natuur. Afl 10: Uit het land van
strandplevieren en scholeksters, door J. Daalder Dz. ?
Elektrische verwarmings- en kooktoestellen,
(?er?o!g en slot), door dr. dr. L. Baekrode.
De Indische vergif boom, door S. Kilff. Hoe
in Ciliforciëschadelijke partijen insecten
bestrsden worden, door dr J. C H. de Mey'ere*
Een abnormale druif, door dr. J CC Een
voudige hoogitemetiiig, door E J. R Da
jor-gste onderzoekingen van E. von Bahring
betri ffmda de tabercnlos», door dr. R G.
Rykens. Sterrekundige opgaven en
mededeelingen. Waar de zomerwarmte blijft,
(vervO.'g). Komeet Perrine 1902;j, do«c dr.
Ant. Pannekoek.
De levende Natuur. Afl. 8 : Spreeuwen, door
Jac. P. Thysse. Het virfgerhoen'skruid, door
J. Sturing. Van zwaluwen en
vliegenvangers, door B J. Wajjensveld. De moeder
boom van de Hartekamp, door Lsonard Sprin
ger. Watercaltuur, door M H. van de Ven.
M\jn nieuwe vriend, door Cari»tiaan II. J.
Raad. Oakrnid, door Heideaia. O f
erzicht dar voornaamste gebeurtenissen
opornithologisch gebied van l Mei 1001?30 April
190:2, door mr. R. baron Srwuckart van
Schauburg. Uit ons dagboek, door T. J. Bruno de
Merquita en C. L. Dake Jr.
Maandblad roor handebonrteiwijs en
hancltlfwetenfchnppen. No. 9: De Staats jegrooting
en het handelsonderwya. Ilandulsonderwys
voor den middenstand. B^roepi- en
handelsonderwijs. Cursussen voor m. u.
handelsonderwijs te Amsterdam. Van hier en daar
Amsterdair?Rotterdam. Een best baantje.
Algem. Nad. Bond van accountants en boek
houders.?Ean Atnerikaanschonderwijasehip.
Opleiding voor handekonderwüs te Maine.
Tijdschrift voor toegepaste Scheikunde en
Hygiëne. No. 2 : Steenen des aanstoots, door
G. 'K. A. Nonhebel, apotheker. Bapalirgen
van phosphorzuur met behulp van
raolybdsenoploseimg en jm, (methode Grete), door dr. D.
Knuttel. Reiniging van drinkwater, door
middel van ozor>, door dr. P. J. van 't Hcff
Naschrift in zake de openbare waterwegen en
het afvalwater, door dr. J. E. Eaklaar. Nieuwe
voedergsmiddelen, door R Rapport van de
Engelsche commissie in zake h«t onderzoek
naar het gebruik van conserveer-middelen en
kleursUfnn voor het cor.seeren en kleuren van
levensmiddelen. De tijdschrifter.ly'st in het
Scheikundig Jaarboekje 11)03.
Europa, lle Afl : Haiselyk leed, door Frans
Coenen Jr. Het hoogste gebod naar het
Zweedsch van Vilma Lindhé. Doctoren, door
Wyadimir Küjahof. Levensloop, door Louise
Alm. Onzichtbare schakels, door EHsabeth
Kuijlenstienna. Betty Fior, Fridtjof Bon.
Een boekenprSBtja, door Cenatnp.
De Katholieke Gids. Nov.ctl.: Aan onze
lezers. Bewezen voor Rfïakarnatip, door v.
B, S. J. Guido Gezelle, door R J. van den
Brink. Allerzielendag, door Henri W. J.
Schouten. De bevolkir-g der Philippynen en
de oorzaken van den jongsten opstand, door
P. Buitdrk. Politiek overzicht.
La Jierne. Nr. 18: Dr. S. Bernbeim ; dr. A.
Hoblot, Tuberculose et mutualilés. P. A.
Char.geur, Une amazone Frar <;«ke an XVII
siècle. M. de St. Balmon, Prime Khilkcff
Souvenirs ir.édits (fin.) Her.ri Bérerger, La
Roiifsalka. Charles Richet. Pcésies d'erfants.
G. Saviteh, Un nouveau romarcier Russe,
Leor,ado Andiéift'. Gustave Guitton, Cantes
du temps de Paecul. Clauds Pierray, Lss
poëtes de l'Aiglon avant M. Edmond Rostand
(fin) V. Goedorp, LÏS détrats inconi>us d«
Monte. Carlo. AnaJyse des ravites. Las
Sottverains devant la caricatars.
De Hollandsche revti*. Oct.sfl.: Dr. J. v»n
Deventer, Frontispiece, Wereldgeschiede
nis. Belangrijke onderwerpen. Holp voor
achterlijke, kinderen. Ben eeuwigdurende
kalenden Het Groene Kruis. TroeJstra
als journalist. Karakterschets. Ernile Zola.
Ravue der T^jdfebriftan.
Tijdfdtfift voor Onderwijs en Opvoeding.
49-63 Afl : Dr. Matthéa Val«ton, (Arnhem), Nflg
eens de methode Hoogvliet, II. F.
WesseHng, (AnKsrsfoortJ, Excursies in de H. B. g. te
Amersfoort. Dr. A. Poutsma, (AraertfoorO,
Uit Doitschland, IV, (Slot.) Dr. H.
Cannogieter Tz , (Den Haag), Haagscbe eymraeiasten
in de Harz B. H Schroven, (Wageningert),
Landbouwaardrykskunde. Th. Postma Tz ,
(Helmond), Paedagogische Kroniek. Dr. J.
Stempel, Der Wert der Kindtrpsychologie für
der Lshrer. Friedrich Paulser, Dar böhere
Lehrerstand nnd seine Steliung in der g«lehrten
Welt.
Eigen Haard, No, 45: De Rotterdangche
Jiitl'jr, historisch verhaal uit het midden der
17de eeitw, door F. A. B ais, II. Best^jging
vaa den Sindoro, door P. J. J. A. Geesink, met
af b. naar foto's van den heer E d war d
Jacobs»n. Het laatste bsdrg'f van de Zilvervloot,
doer N. Klayver. Vaa ds Berkel tot den
R^n, door C. L. van Bilen, met sfb. naar
foto's van den heer J. C. Kuy'per te Zutphen^
I. BeUerue en Sorgh-vliet (C. Busken
Hoer, 1862-1868), door Jejro de Vries, met
afb, I. Verscheidenheid. Feuilleton.
iniiMiiitiiiiiMiiiimmiiiniHiiiiiitmmiiimiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiniiiiiiiiii
ilLTSJES
Grootmoeder.
(Imprestit.)
't Is bij negenen. Wisten de omwonenden van
het schoo'plein het niet, zy zouden het tcch
kunnen opmaken uit het lawaai dat de telkens
aangroeiende kinderschaar, vroolyk spelende
meisjes en jongens, maakt. Het helsche" lawaai
noemt do oude juffrouw het, die tusschen haar
eitja en Wühelmina-teschuitje ie, even voer
het raam naar de losgelaten bende" kykt.
Maar zy meent het zoo erg niet, waarlijk niet!
Toch is 't wel wat druk voor eea oud mer.sch.
Zij waagt zich dan ook nooit op straat bij het
aan- en uitgaan der school. Zij gtlooft vast,
dan omver geloof.en te zuilen worden.
Grootmoeder" vreest dairvoor niet, althans
voor haar zelve niet. AU "t naar negenen of
'd middags rasr tweeëa loopt, dan maakt het
ouia vrouwljs zich klaar, om hè* jang«tjij",
haar eenigst ichoolgaacd kleinzoontje, caar
school te begeleiden, 't Kleiue, bleeke ventje
is dit voorjaar juist vroeg genoeg zes jiar ge
worden, om, zooals de oude zeg', in de
schoolwet te vallen."
Hy had er niets op tegen, liep gewillig mee,
gaf nog nooit bly'ken, zich niet thuis te voelen
onder zooveel andere kinderen, integendeel!
Ah 't daarbinnen zoo warm was en het jonge
vglkje op (ie .p-elplaats binnen het hek een
luchtje mpcflb scheppen, dan huppelde en ravotte
ook dit joigetjj ^at graag met de anderen
mee en hy lette er niet op, dat somtyds eene
hoogbejaarde vrouw in vaal rouwgewaad aan
den buitenkant van bet hek stond, met de
dorre banden om de spy'len gesligen en het
gerimpeld grel gelaat tegen het koude ijzer
gedrukt, met een blik waarin bezorgdheid en
verlargen otn den voorrang streden. \V*ut
grootmoeder" bracht hem in school, hing in
het voorportaal zijn petja op en zag haar oog
appel na, dien ze aan een onderwyzer moest
toevertrouwen van negen tat elf Eif uur terug
komen, hémeester ?"
't Klinkt heel onvast; er verraadt zich in de
vrijze waarop zij 't vraagt groote vrees voor
een« terechtwijzing diézy wel kent. Diejooge
man, vt'l y'ver en verlangen om de achterlijken
zijner klas mee (e krijgen", houdt deze gaarne
een extra kwartiertje of nog langer, zeer ten
kpy't van groetaioei«r die in 't geieel niet be
grijpt waarvoor zulk overwerk" dat niet
beItoelV' goed is. Is haar jongfctja dan stout ge
weest? Neen immers? Het schoolgaan op zich
zelf vindt zy al erg genoeg: moeten die uren
nu ook nog oanoodig verlengd worden ?
Zij berust echter, maar verschijnt weer op den
tijd, voor die kleinen bepaald, komt zelf»* reeds
een kwartier er voor. 'c B-jrgermenscbjs met
haar oorijzer, waarover de ttoddermuls, het
teeken v*n verkleed-zijn", dribbelt heen en
weer, tuurt naar de speelplaats of'naar de deur
en beweegt de Jrppen als i oemt ze een naam.
Kindslyk ... ha l daar komt hij aan. Zy ziet
hem door de open deur naderen in 'C portaal,
nu is hij by" a'n peij', nu loopt hy op haar toe.
't Gehcele gozicht van 'c bet je heldert op; met
een breeden lach om den. tandeloozcr, inge
vallen mond houdt zij het v-ntje een jifjs voor,
waarin het gedwee z'n beide armpjes steekt,
om het d»arna door grootmoeder te Jat en
vastkneopen.
Het JIcht-ciêne blousje, is nu bedekt, het
donkere brtolfj? voor een deel. Zóó ingepakt,
omdat het vftüdaag reger.t, voert het oaflje baar
lieveling me?, geïdbkig dat weer een schooltijd
is gepasseerd, waarin haar jongetjs thuis zoo
werd gemist, vooral omdat men zieb zoo bekom
mert om bet zwakke kind.
Een weekje zeker "
Neen mevrouw ! dat jwgelje heeft ouders
en ook een heel klein broertje dat nog in geen
jar«n in déschoolwet valt', maar onbewust
het eerste tijdperk doorworstelt met eten,
drinken en j-rotesteeren te^en de onvolmaakt
heden zijner verzorgsters, die ook in hem een
teir jongetjo zien. Maar dat zal wel anders
blijken, dat denkt grootmoeder nu al en ik
geloof dat zij het j immer vindt. Zoo'n klein
kind te vertroetelen, er j» leven aan te wijden,
is er schoonfer roeping te bedenken voor groot
moeder ? Zeg niet dat het j immer is, dat zij
het ventje bedeift. Hoor hare betuiging dat zij
hem haalt en brengt, omdat z'n valer weest,
j dat bij z'n kieltje scheuren zal, dat z'n moeder
j te zwak is om telkens dat eind te loopsn en
j om te wachten in weer en wind of in een koud
j voorportaal En zij zelve dan ? O, dat 13 niet
zoo moeilijk aU het lijkt. Zij l iopt langzaam
en heeft thuis tijd in overvloed om weer uit
te rusten. Z\j weet graag dat haar lieveling
veilig is, veilig binnen de school, i j veiliger
bij haar misschien, maar die veronderstelling
spreekt zy niet uit.
De liefde vermag alle dingen." Doch als na
deze herfstdagen die nog schoon kunnen zijn,
de koude winter komt, met zy'ne plagen voor
wie in den winter des levers wandelt, wat dan?
Zal grootmoeder dan voli. arden in haar zelf
gekozen begeleidfngswerk ? Of z»l z-y' 't moeien
staken en het jongetje alleen vertroawen op
z'n weg van en naar sehool ? Dat laatste z»l
waareehyalftk niet gebeuren, maar- toch zal 'c
ven<j3 sehoohroarU trtkkwn ea dit zonder
grootmoeder heel goed klaarf>p°kn, dat geloof
ik vast. Wat zal bet oudje eiken dag bijzijn,
als de noodige portie onderwy's weer door baar
jongetje is Wnnengelocdst zonder ongevallen.
Leve de leerplicht l
G. C. STELLIFGVVEKP?JESTINK.
uiiiiiuimiliiiuiilii
III1MIIIIHIIIII
Een Heia.
3a Lyst van in?eko*nefl giften voorden ouden
Jan Hoogerwei'ff, te Helder.
Van: de H. te Amsterdam ? 2 50, Familie
en vrienden van R. te Rotterdam / 15 , D.
K. t& Haarlem ? 7.50, Dr. G. T. H. te Voor
schoten f 2 50, Schoolkinderen te Delft ? l 25,
X X, te Kampen ? l?, Dames N. te M. ? 5 ,
A.D.C te Arnhem ?12.?. M. J. S. te Helder
? 2 50, F. M. te Helder ? 2 50, H. M. D. te
Helder ? 2.?, G. v. R te Helder ? L?,
Mej. E H te Utrecht ?575, Wed. G. A. B.
te Amsterdam ? 1.?, 'W. te Utrecht ?350.
Totaal ? 65.?, makende met het bedrag der
Ie en 2a Ijjst te zamen ?85487.
Voor verdere blpen van waardeeriug in
ontvangst te nemen blijft gaarne bereid
Helder. De Commissie,
L. F. OVEK DE LINDEN, Wet h.
Dr T. D. DETMEKS, Lseraar M. O.
T. KEJJSER, Oud-Olfieier.
Nog ontvangen by de Administratie van het
Weelblad f 6.06, onder het motto »Eigen
Lokaalfondi''.
illiiitiiiiHlilillllliiiiiiilliiilfMiHiiiiiiiiimimiiiijliilillitiiiiiiiiHtliiiint»
QJI
naczonoan.
Een zonnige flat
Er z^u van die oogenblikkea in het leven
van den werkman wanneer "hij des aTonds, i a
&edanen arbeid, te huis komende, aich te rusten
zet, het leven en stiyden in den strijl voor
het bestaan gedenkt; de zorgen voor zijn ge
zin zich voor de oogen toovert; den cenen\an
z^ja werkgevers vergelijkt met den ander; aich
een denkbeeld schept hoe het is *n hoe het
z\jn kon dat er, bij dezen toestand maar zelden
sprake kan wezen van een zormigcn dag, vaa
een dag v*n genot, een dag van rust, van ont
spanning ; deze oorzaken doen hem dikwerf
overhellen tot een geest vaa prikkelbaarheid,
van geen vrede nemen met het lot hem toe
bedeeld.
Hy, die het volk kent, weer, t'at een goed
woord en een goede daad te allen tijde naar
waarde wordt geschat, hy, de werkgever, die
dat begrijpt en in toepassing weet te brengen,
brengt als het ware een zonnestraal iii het
léven zijner ondergeschikten.
Deze overpeinzingen trokken in mijn brein
voorbij toen ik my zelven ter neder zette tot
het schrijven dezer regelen.
Velen, en ook den lezers van de Groene, kan
het niet onbekend zijn dat Zaterdag l Novem
ber de firma Ellerman, Harms & GJ een feest
ten beste gaf aan hun pe soneel by gelegen
heid van het 100 j mg bestaan der zaak. Zy
die de toebereidselen hsbben medegeiraakt,
kunnen besifien wat een er,orcne toewijdisg
van beide zijden is in het we; k gesteld.
Toen ik hieiboven eprak van een zotnigen
dag ' zeide ik niets te veel, er was als het
ware een wedstryd om van de zijde der directie
te trachten het eea ieder naar den zin te
maken maat inzonderheid het slot: een
tconeelvoorstelliog waar alle gezellen met hunne
irouwen of aemiaden toegang en com-uraptie
genoten, een feest dat in alle opzichten als
volkomen geslaafd mag worden geeoemd on
waardoor de band van vrede en vriendschap
hechter werd gesmeed tusschen allen oBdejling,
Moge er dikwijls strijd zijn tusschen ktpitail
sa en arbeid, hier schitterde die volkomen dcor
afwezigheid, hier merbte men niet op, zooals
veelal, by dergeiyke feesten, dat de patroon
zich op een afstand houdt, zich alleen voldsan
acht zoodra Lij zijn beurs hteft geopend, reea
hier was de directeur den gebeelen avond
aanwezig, leef de,, genoot zijn volk, gafeenfli.Lk
voorbeeld en toonde iti a woord mensdi te zyn.
Jaren en j uren moj,en voorbij gaan, de een
mag komen de ander m»g gaan, maar tcch zal
er niemand weien welke ich difn dag herin
nerd zonder in zichzelven den we*Ech te uiten
dat bat den directeur B. C. E. Zwart cog
jiren vergund moge zijn aan het hoofd te staan
der zaak, maar ook te blijven toanen te zijn
e«n vader, aan strijder voor zijner onderge
schikten.
Myn ECbryfeind?. nadert; mij reit thans nag
te erkent, en dat dit n der zonnige dagen"
was waaraan wij allen wwkiieden zoo'n be
hoefte gevotUii en hoewel ik overtuigd ben
wel da tolk te zijn van ons ailen moet ik my
heden bepalen mijn persoonlyken dank uit te
spreken daar ik van rJemacd opdracht kre«sg
tot scbryven.
Overtoom 19A. W. M. LUGTBN.
Mijnheer de relacfeur, ik heb een grief.
Ik vraag niet om tractenientaverhoogiug,
(jat wil nitt zegge», dat ik riet best een hon
derd cf wat gebruiken km); cok eisch ik geen
buitengewone promotie (hoe beschtiden ! 1) of
zoo iets; neen, ik ben maar oen eenvoudig
man ; wat ik wil ia alleen maar een . . . nieuw
jafcje ! Ja, M. de K, een rieuwe jas, want die
ik nu heb is te mooi.
Ik ben zoo vrij te meenen, dat de eitchen,
aan een militair kleedingstuk te steller, eenij»
on uitsluitend mosten zi.in : praktisch en net.
Mets meer en niets mirdsr.
Nu is in 1.8*,>5, geioof if, voor het lodlfclie
legor, eeti nieuw uniform vastgesteld. Toen
kregen we de z. g. attiia (inderdaad geen
attila, wanc er zit geen si;it in zooals b. v. bij
het kleedingstuk der Nederlandsehe
cavalerieoüicierer) Voor dergelijke gewichtige (!) zaken
ah een uaiformveracderiDg v,orden altijd
commiseiën benoemd. Een goed beginsel. Maar
wat minder goed is, is het feit, dat die com
missie in Holland benoemd werd en haar
model samerliantte mtt behulp van Hollandsche
kleermakers, die geen notie hebben van eiscben
aan een uniform, dat in Jndiëgedragen moet
worden, terwy'l de Iiidüdie zon den ongeluk
kige jasdrager op den rug brandt.
Zoo paat het met dicene naken, die op Indi
j b^tn/jen en in Holland bedisseld en . . . ver
knoeid morden .'
Maar ter zake l
Eerstens is de zwat t- blauwe kleur een groote
stommiteit. Immers toen ik cog in de 1ste klas
hoogere burgerschool zat, leerde ik reed3, dat
donkere kleuren veel zonoewarmte absorbeeren.
Maar de geleerde heeien van de commissie
hadden daarvan waarwh^nigk nooit gehoord,
of zqj wisten niet, dat het in ons ItdiëkExpjes
warm kan z\jn.
Het argument, dat lichte kleuren te veel
afsteken b\j het terrein ea daardoor te spoedig
opgemerkt werden en een goed mikpunt aan
bieden, is natuurlijk niet steckhondeDd. Ook
l.'chte kteurea zijn onpraktisch, doch tussehen
lichte tinten en zwart<blanw ligf«o nog vele
nuance»,
Was een ntMtrale-Tchar niet de aangtaneeent ?
We scouten wal is w«ur opde-Eagelscheaen
ik z»)f vind ze cok zao beouncelyk wiet, naar
pr&ktiu'hea zm ban m«a hun niet ontieggen. In
dat opzicht k BOE en wy, H«lla£d«e8y neg getoat
een Ie.'j J bij hen nomea
Ten tweede, dat al die tressen, knoopeo, gsel
<n zwait bias-wtrk. in korten tyd lo» gaan- en
men telkens daamed» bl^ft:baken. Is dat terne
praktisch?
BtMrerjdien gtatit zco'n-jas er alspoedig onoog
lijk uitzien, want dat goedje rafelt lieh*.
Vooral eea oJficwr, die vroawely'ke hulp ont
beten, most, en kJeii>« reparatie» aao zpn
inlandechan bediende moet overlaten, loopt er
gauwi slordig b^.
Ten derde, maar, laat ik eindigen met nog
meer punten op. te noemen, wat mij gemakkelijk
zou vallen indien ik het laken, den snit, het gebrek
aan zakken enz. ging behandelen.
De Benige, lichtzode is ons wit uniform, al
zijn de metalen koooperj, die onmiddellijk in
het vochtige warme klimaat vuil worden, weer
onhandig. Maar dit witte uniform mag in dienst
onder de wapens niet gedragen worden (wat
zeer natnurlp is, vanwege de lichte kleur).
Maar tu ryst de vraag, hoe 't mogelijk is,
dat ondatks gebleken ongeschiktheid, men toch
reeds zeven jaar die uniform, draagt zonder er
verandering in te brengjen?
Als van zooveel dingen most d« beslissing
van boven komen.
Ds luitenants zy'n verplicht iederen dag. te
exerceeren, hebben verder nog piketdienst enz.
te doen, alles in zwart uniform.
De kapiteins zullen allicht nmaal in de
veertien dagen g««n deel nemen aan de exercitie.
bovendien hebben zjj geen piketdienst. Daaruit
volgt dat zy, de kapiteins, dus reeds iets minder
veelsuldig de .planken" jas dragen.
De mejoors en luitenants-kolonel gaan af en toe
paardryden in het zwart, doch dragen overigeas
op hunne bureaux wit uniform.
De kolonels en generaals zyn by'na altvjd in
het wit; den legercommandant heb ik nooit
anders dan in 't wit gezien !
Het moge b lacheli^k schijnen zooveel diukte
te maken over een jifcje, maar men moet in
Indiëzijn gewteet en in een nauwsluitend,
lakensch pak, dagelyks uren lang hebben ge
marcheerd onder de stralen van difn kcpeiea
schelm (de zon), om te weiten, hoe afmattend
die hitte werkt. Wy, lagere cfficieren, zijn de
onmiddellijke opvoeders der soldaten. Kunnen,
wy met opgewektheid onzen plicht c oen, als
het gemartelde lichaam het humeur bedorven
heeft ?
Bosendiea is da iwarte uniform onzindelijk.
Het vele transpireeren doet het kleedirgstuk
tea slotte stinken: de voering verteert door
het zweet.
En het is zoo gemakkelyk aan dien
ellendigen toestand een eind te maken. De praktik
op Aij;h heeft ons belezen weiken vorm ons
militair kleedinggtuk »oet hebben (z g.
Atjehjas) Het geaond verstand zegt verder we-lke
kleur de ware is «11 welke eitchen degelijke,
eenvoudke netheid stelt. Bovendien het kost
den lande gc%en cent, want de officieren betalen
zelt hun kleeding.
Het heeft my' opgelucht ronduit te hebban
kunnen zeggen, hoe ik 't meen. Als m^n
verwachtirg niet bedrogen wordt, zulleu wij spoedig
rondloopen in e*n jas, waarin we OBS lekker
gevoelen. In ieder geval hebt u, M. de R,voor
uwe vriendeJykheid aan my'ne grieven publici
teit te geven, «n stoel in den hemel verdieaJ,
den opcechten dank vaa de meeste Indische
officieren en de speciale erkenteiykheid vaa
Uw dv. dr,
17 October 1302. Twee-tter.
Ii!Haire MlÉ&eid.
Opnieuw hebben vele vrijwillige korporaals
dezer dager, met leede oogen de aanstelling
van verscheidene miliciens- korporaals tot
miliciens-sergeant moeten aanzien. Het doel
waarvoor deze ainitelling plaats heeft, is vel«m
onbegrijpelijk. Want, ik dörf wel te beweren,
dat milicien- sergeants; wanneer zij na verloop
van 8 of 12 maasden met groot verlof ver
trekken, en eer»t na verloop van twee jaren
voor herhaiingeoefeniEgeP, onder de w&penen
komen niet geschikt zijn, om in hunnen graad
op te treden. Vrywiinge korporaals daaren
tegen zijn steeds onder de wapenen en zy'n
dus in allo opMebéen meer bruikbaar dan
bovenbedoelde g*g»adu«erde.
Niettegenstaande dit zijn de voordeslen, welke
verbonden zy'n aan de bevordering van
milicienkorporaal tot milicien- sergeant, veel grooter
ais die van vrijwillig korporaal tot sergeant.
Ten eerste z;jin de eisehen van het examen
aanmerkelijk liciiter, en worden zij na goeden
sii vop onsuiddelyfc aangesteld.
Ten tweede wordt hun tractement gelijkge
steld met dat v«n een vrijwillig sergeant,
zegM?e ?410
Vrijwillige korporaals moeten, wanneer zij
aan het examen vsor sergeant hebben rol iaan,
in het gunstigste geval 2% ;\ 3 jaar wachten,
eer zy als zoodanig worden aangesteld. Zij
kunnen ook voor di«n tyd sergeant worden,
dooh sergeant-titulair; zy behouden dun hun
traotement als korporaal, doch ontvangen vaa
het R^k, als tegemoetkoming in de onkosten
der onderoifieiorsmenage ?0.10 per (int;.
Voor vorenbedoelde korporaals, is hst echter
onmogelijk sergeant-titulair te worden, wanneer
zy geen financieele ondersteuning ontvangen;
want het tractement van een zoodanig wgpart
bedraagt in het gunstigste geval ?300 per
vy'f dager. Voor deelneming in de
ord--rofflciersmecage gaat daarvan gemiddeld 42 cents
per dag af, dus houdt in vyf dagen O cents
als tractement over. Miliciens-sergeanis daaren
tegen houden na aftrek van de. onkotten der
onderofficiers-ménage, als tractement in vijf
dagen ? 1,90. Zou het dus niet billijk zijn,
dat zy, die soldaat van beroep zijp, meer
traoiement ontvangen, dan diegene woike
gedwongen zy'n soldaat te worden ? Zonder
beduidend geldelijk nadeel, zou hierin voorzien
kunnen worden, wanneer men do
eerpfiantentitulairs het tractement van een sergeant, en
een milicien-eergeant het tractement van een
sergeant-titulair toekende.
Voor vele korporaals zou een zoodanige
wyziging esn wars uitkomst zy'n.
U, redacteur, dankend voor de verleende
plaatsruimte, namens vele korporaal?.
een korporaal der infanterie,
L. V.
P. S. Verzoeke overname in andere bladen.