Ri, 10 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1325 zal loopen, is thans over een lengte van 50 K.M. van Arista naar de haven Aurora aan den Stillen Oceaan gereed gekomen. Nieuwe lynen naar het Zaiden tot aan de grens van Guatamala zijn op het oogenblik m aanleg. Da Mexicaanscae spoorwegen geven groote orders voor locomotieven en wagons. Het spoorwegnet der Republiek beslaat tegenwoordig een le*ngte van 11,000 Engekche mijlen. In de Staatsfondsen was door de bij zondere uandacht van de Yankee-rails minder belangstelling. Voor de Turken kon ik de vorige week een belangrijke rijzing vermelden van de 5 pCt. Douane obligatie Q van 1880. Dat doet denken, schreef ik de vorige week, aan 'de voor bereiding voor de conversie. Deze week. ging de koers nog van 102 tot 103 Y*. pCt. vooruit. De conversie in een 4 pCt. fonds is nu defiaitief vastgesteld. DJ koers van uitgifte zal 430 francs per obligatie van 500 francs bedragen. Voor onze beurs staat dat gelijk met 82 K pCs. De houders der 5 pCt. stukken hebben recht van voorkeur. Tot uitoefening van dit recht, Wat wel aanbevelenswaardig is, moeten de obligatiën uiterlijk 20 dezer ingeleverd zijn. Hierop zij de aandacht der lezers belang hebbenden gevestigd. De aandeelhouders van de Pretoria Hyphotheekbank hebben, zooals ik had gehoopt en gedacht, het voorstel der directie aangenomen. Voor geestdriftige meneeren en mevrouwen is nu de gelegenheid open gesteld om met daden van hun geestdrift te getuigen door in te teekenen op 2^ pCc. cumulatieve inkomstpandbrieven, waaraan weinig of geen risico verbonden is. De 3 pCt. obligatiehouders van de Zee land krijgen hun beschermings- comité. Voor de bedrukte houders van aandeelen en obligatiën Madoera-stoomtram kan ik nu meedeelen dat de ontvangsten in Augustus ruim ? 23 duizend hebben bedragen tegen ? 22,300. in Juli. In Augustus van het vorige jaar was het totaal der ontvangsten slechts ruim / 17.000. De mpij gaat dus vooruit al is het langzaam. Voor Augustus 1.1. zouden nu de exploitatiekosten eedekt zijn. De directie van de Malang- stoomtram blijft aan de goede zorg van den heer Van Kesteren toevertrouwd. De heer Everz is slechts benoemd tot chef van de exploitatie in Iqdië. De couranten hadden deze be noeming onjuist meegedeeld. Ter waarschuwing tegen inschrijvingen op de Mijnen- trust AVilhelmina" zal nu wtl genoegzaam reeds in de dagbladen de alarmklok geluid zijn. O-ider de drukproef van de vorige week ontving ik eerst het prospectus. E?n enkel woord ter waar schuwing maakte ik toen nog voor den zetter gereed, dat echter niet meer kon worden opgenomen. S;ukken voor d ) redactie van deze rubriek gelieve men steeds rechtstreeks aan den finacclëelen redacteur te zenden. De mij verleende gastvrijheid gedoogt niet, na hetgeen hierboven reeds in het algemeen is gezegd, deze afzonderlek te behandelen. Getuigd kan worden, dat de schrijver in alle opzichten bewezen heeft, dat h\j gerechtigd is, zich als gids te mogen opwerpen, dat hy zyn onderwerpen met groote vooriefde heeft behandeld, en duidelijk heeft doen uitkomen, dat de goede vormen een eerste voorwaarde zyn, on welkom te wezen als medespeler. De voorbeelden, en vraagstukken tot oefming zijn steeds goed gekozen. Geen Oabreur, ook de beste niet, zal deze handleiding ongelezen terzijde leggen. Overigens sluit ik mij aan bij den auteur, als hy zegt: «Men bedenke steeds, dat de «speler, die nimmer een fmt begaat nog moet «geboren worden, en de minder goede spelar «niet hij is, die eene vergissing begaat, maar «yeeleer hy, die zijn misslag niet inziet." Het kaartspel in het algemeen en het O.nberen in het bijzonder, is een groote onmis bare factor in het sociale leven, dit geaft mij den moed, om het werkj! van den Heer Rroesa eenigszins uitvoerig te bespreken, nu binnen den tijd van jaar een tweede druk noodzakelijk gebleken is. A. R. De Woning. Daar de vennootschap er nog niet in geslaagd is een passend gebouw te vinden, organiseert z;j eene voorloopige tentoonstelling van meubels en tapyten van Penaat en Mol, metaalwerk, o. a. goulen sieraden van Jan Eisenloeffjl, batik- en borduurwerk van Anna Lebeau-lrverington, Car. Lebeau en S. JassurundeMeeq/iita. De tentoonstelling wordt gehouden in de groote za*l van Oléon, Singel bg het Koningsplein, Amsterdam, van 11 November tot 10 Januari, van 10 tot 5 uur, alsmede enkele avonden. Alle tentoongestelde voorwerpen kunnen direct afgeleverd worden, uitgezonderd enkele meu belen en gouden sieraden, waarvan de uitvoering eenigen ty'd vordert. ?uiiiiiliiiiiiiiiMiiinniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiniiiiKliiiii Hit 0/nbsrspel, door W. BROESE VAN GKQEUOU, met een voorwoord van LODEWIJK MULDER Uitgever J. W. N. K^ck, 's Gravenhage, Er zijn fijnproevers op elk gebied, op wie men zich mag verlaten, dat een degelijke schotel OES wordt voorgezet. Manuels pour gagner a la banqie ; regels voor whist, quadrille, boston, piqiet, het omberepel en andere, collectionneurs en gepassioneerde spelers mogen er iets voor voelen, over het algemeen trekken ze weinig de aandacht. Als litterrarisohe producten is het meestal een ware beproeving zich aan de studie of lectuur te wagen, en zal men den moed van schrijvers en uitgevers moeten bewonderen, die daarmede voor het voetlicht durven treden. Voor niemand is dit iets nieuws, zeker niet voor den heer Broese van Groeuou ; hij heeft getoond, dat h\j zich hooge eisenen, ook voer etijl moest stellen, om toegang te krygen tot de beschaafle kringen, en dat zy'n handleiding door vorm en inhoud tot lezen moest verlokken, om op te wekken tot studie. Of kij daarin geslaagd ie? Niemand minder dan de fij iproever op litterarisch gebied, Lodewy'k Mulder, heeft in deze woorden het patronaat aanvaard : «Op hem (Broes?) dua ^rust de verantwoordelijkheid voor alles wat »ie eigenlijke handleiding alajleerboek betreft, tal wat er in andere opzichten aan mocht ?Ontbreken neem ik zonder voorbehoud voor .aiijne rekening" en tot staving, hoe ernstig hij dit meent, heeft hy' zich gezet tot het schry'ven van eene inleiding, zoo keurig en belangrijk van inhoud en vorm, dat een ieder het zien tot een voorrecht zal rekenen, onder die vlag in zee te mogen gaan. De verleiding is te groot, om riet eens bij den inleider te gaan grasduinen, als hy' vertelt, dat Goethe in het zesde boek van zy'n «Wahrheit und Dichtung ' met ten gevoel van dankbaarheid zich herinnert, dat hy van de echtgenoote van den hofraad Bó'im, onderricht kreeg in het omberen, «waarvan de kennis in de beste kringen onontbeerlijk werd geacht", dat Lossing was »aen hartstochtelijk vereerder van het omberspel", volgens Daurel, en er van getuigde »Tons les gens d' esprit aiment Ie jou a la folie' ; dat S^hleiermacher er hoog mede wegliep en het een »3del spel" noemde, terwy'l volger.s Friedrich van Gsnz, het tijdens het Weener congres in de hoogste diplomatieke kringen met grooten ijver werd gespeeld. Bazorgd voor het «les guten zu viel", brergt hÜden lezer bjj Fnits Reuter, om dien te laten verbalen, hoe bij in eene melancholieke stem ming in den «Klubb" ging >tm spa't Limber, un spa' te Solos de gar nicht u p de Welt exïstierten un ver'ör sie". »Tous les genres eout bons, ex:eptéte genre ennuyaux''; nu is juist dit leelyke»ennuyeux" de klip, waarop bijna alle handleidingen van dk «genre", stranden. De heer Broese heeft die klip weten te ontzeilen ; h\j treedt niet op met de schoolmeesterachtigheid, van een «profeseional", hij is en blijft «C.mseur", en Causaur van goeden huize, die nimmer zyn gehoor vermoeit, en voor een «Matador" in het spel hier en daar zelfs een behartigingswaardigen wenk ten beste geeft. Hij streeft er naar, om den beoefenaren een duidelijk inzicht in het spel te geven, om het voor hen in beteekenis te doen winnen, lichtpunten te doen uitkomen, die den meesten ontgaan, en aan te tooner, dat «verstand en spirit'' een grooter woord medespreken, dan speculatieve veronderstellingen, waaraan niet ' ervarenen zich maar al te dikwijls wagen. Voorafgegaan door eene verklaring van de terminologie is de handleidirg in een zestal hoofdstukken verdeeld. NIEUWE UITGAVE». Liffde op de Scheren. Naar het Zweedsch van GUSTAV AF GEYERSTAM. door BETSY NOKT. Uit gave van Valkhoff & Co. te Amersfoort. De Biecht eer,er vrouw. Naar het Deensch van KAKL LAESEN, door BETSY NORT, Uitgave van Valkhoff & Co. te Amersfoort. Kleurig en donker, door W. VAN AMSTERHAM, Haarlem, H. D. Tjwnk Willink & Zoon. Een overwinning, door MAVKITS W ACES VOOST, Amsterdam, H J W. Bjcht. Helen's Klwnlj'S of de lisfite kinderen ter wereld. Naar het AmerikaaEsch, door MAKIE KESE Vierde druk met illustraties van J. SLÜYTEB Uitgave van de Erven F. Bonn te Haarlem Oiis heerlijk 'Kerstfeest, door JACOBA F. D. MOSSEL Amsterdam, L. J. Veen. Lente, door J. POSTMÜS. Utrecht. Jac. C van der Stal. «Sociale Bibliotheek No. 2" Kapitaal en Arb:id in Nederland. Bijdrage tot de econo mische geschiedenis der 19j eeuw, door H. ROLAND HOLST-VAN DER SCHALK Amsterdam, A. B. Soep. M. CHOP, Ltiddraaïdoor R'ehwd Wagner's werken, bewerkt door WILIIELMINE VAK WESTBHEENB Vijfde afl tvering. Triïtan und Iwlde. Tweede, herziene druk. Amsterdam, L J. Veen. De MMioenen uit Deli, door mr. J. VAN DEN BjiAjiD, Amsterdam?Pretoria, Ho-eker & Wormser. Nieuwe verrcheid'inheden meest op lelterkuidig ge.bled, door NICOLAAS BEETS. 4a en laatste stuk. Haarlem, Da Erven F. Bohn. Peter B:noit zyn leven, zijne werken en lijne beteekenis, d<)or JULIUSSABBB G jnt?Antwerpen, De Nsderl. Boekhandel. Intermezzo, door MARIE MARX-KONING. Amsterdam, C A J. van Dishoeck. De B.rg der Pagoden, door H. STEENGRACHT. Haarlem, Da Erven F. Bjhn. Dupen, door STJJN STREU#ELS. Amsterdam, L J Veen. Birtj;, door SUXE LA CIIAPELLE ROOBOL. 2 deelen. Haarlem, Vincent Loosj?s. Zee en H-fide, door C F. HASPELS. Amster dam, P. N. van K\mpen & Zion. oer de overlading by het onderwijl. Naar aanleiding van het oogheelkundig onderzoek van 69($ leerlingen van het Lager-, Middelbaaren Gymnasiaal onderwijs te Amsterdam, door dr. M STRADB Amsterdam, F. van Rossen. «Livres Anciens et Modernes." Economie Politique. Colonisatior. Commerce. Financcs. Q leations Sociales 4j PartiePilgrim-Fathers de T'jcqieville. (Noa 4651?6182) La Haye, Martinus Nijhoff Witte-Kruis blad. No. 1?3. Ie jaarg. R?d Alm. A. van Emmerik S.ilatiga. L. PENSING. Verdedigers en oerdrukkers der Afrikaansche vrijheid met portretten en penteekeningen. Den Haajr, J. N. Voorhoeve. Door den 0)>t I'idischen Arc'iipil. E.9ne kunstreis van Hugo V. Pedersen. Voor Neder land bewerkt door S KALFF. Haarlem, H. D. Tjoenk Willirk & Z->on. Oxr lichtende drempels, door Louis COUPERUS, Amsterdau, L J. Veen. ?[it komi ch A B b ->ek. 41 prentenboek. Uitgave va» Joh. G Stemler Csn. te Amsterdam. | ELSE VAN BKVBANT, Raar vriend j,», 43 1 prentenboek. Uitgave van Joh. G. Stemler Cm. te Amsterdam. Geschiedkundige verhalen. L39sboek voor de lagere school ten gebruike bij het onderwijs in de vaderlandsche geschiedenis, door E MOLT, Eerste en Tweede stukje Tweede druk. Mademblik, K H. liema. Inhoud van Tijdschriften. Taal en Letteren. Afl. 10: H. Logeman, De beste uitspraak Jacob Ek, Jan L;gthart, letterkundige Siudiën, I D C Hesseling, Tureluurs. RA lOllewijn, E)n onuitgege?en sameriapraak van Bilderdyk. K'einigheden. G Kossina, Archaeologie. De Bowcwercll, No. 45 : Mont-Martre, door Joh, D. L'joy'en, (^ervoJg) S jciaal- econo mische kroniek, door mr. dr. H. S Veldman. Een en ander over theorie van bouwconstructien. E m nieuwe ataecleg (metsel) machine, door P. de B.ois. Berichten en rnededeolingen, (2 afb. in den tekst) Natuurleven. 10 O^t. 1903: Ew aardig troepjs. De Koninklijke Waterlelie (Victoria regia) Hit ooft moet geplukt, niet geschud worden. Esnige fraaie voorjaarsbloeiers voor tuin en kamer, I. Het versch bewaren van vruchten en groenten. O^er het plukken der vruchten 17 Oct.: O/er d; kleinste werkplaatsen der plant». Een staaltje wer: kelijkheid uit de vogelwereld. H^ bewaren van wortel en knolgewassen. Benige fraaie ! voorjaarsbloeisrs voor tuin en kamer, II. Hat trekken der vogels Cimserveeren van ooft. 24 Oct.: Het mysterie van het leven LivensI taaiheid by sommige planten. Het bewaren van kool. E/n fraaie winterbloeier. In vloed van hat zonnelicht. Canna's en dahlias. Weck's sterilisator bekroond. E\gen Haard, No. 46 : De Rotterdamsche Jnftir, historisch verhaal uit het midden der 17de eeuw, door F. A. BUÏP, III Ballevue en S3rgh-vliet (C. Basken Huet,1862 -1868), door Jar. de Vries, met portretten van Haet en Potgieter. (Slot). Een geschiedkundig mediush -pharmacentisch museum, door dr. M. W. Pijnappel, met portret van dr C. E. Daniels en afb. Een mooie dag, door G. F. Haspels, I. Hst onontdekte gedeelte der aarde in het begin der 19 j en 20) eeuw, met afb. Verscheidenheid. Baricht. Feuilleton. IIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIirilllllUllllllllllllllUIIIUllllllllllllllll i. Forensen in den trein. Schrijver van deze schets ia forens .... Er behoort eenige moed toe om dat te ver klaren in een blad, dat duizenden Amsterdammers onder de oogen komt. Want een forens is bij hen weinig in de gratie. Op zijn breeden rug komen te liggen de verwijtingen, dat de Am sterdammers zooveel belasting moeten beta'en; dat hy alles geniet en maar weinig daarvan bekostigt ; dat by m^er levensvreugd heeft dan de stedeling en minder uitgeeft, ten koste van de hooflstad; dat hij lokt degenen, die nog aan den stedely'ken slokop waren trouw ge bleven ____ 't Is misschien harJ om te hooren voor degenen, die ons zoo bestoken, maar waar blijft 't niettemin, dat wij ons van al die aanvallen bitter weinig aantrekken. Een zeer waar spreek woord zegt, dat 't beter is benijd te worden dan beklaagd. En overigens denken wy altijd maar aan de fabel van de onbereikbare druiven, dis ia-om voor te zuur werden uitgemaakt: we kennen ze al bij tientallen, de Amsterdam mers, die vroeger beweerden, dat de forensen de vampyrs waren van Amsterdam, maar zoodra zy de kans even schoon zagen, ook een plaatsje kwamen vragen by die bloedzuigers". Het eenige, waarin wij ons verkneukelen, is dat zulke nieuwelingen in vertrouwelijke oogenblikken altyi met de bekentenis k>men, dat 't financieel toch niet meevalt". Wanneer zy optellen: de vier maanden Amsterdamsche in komstenbelasting, de twaalf maanden inkomsten belasting in de gemeente va^i hun hoofdverblijf, hun spoorweg- abonnement, de meerdere uitgaven voor het huishouden omdat het l ;ven buiten duurder is dan zuchten zij, dat zij alle concerten, opera-voorstellingen, komedi?s enz. enz. missen, alle dagen heen-en-weer moeten reizen in een tochtigen train en op s' uk van zaken nog duurder uit zijn. Zalke dingen hangen wij, forensen, echter niet aan de groote klok. Niemand gelooft ons toch, want zwarte zielen als men ons toedicht staan natuurlijk voor geen enkele leugen. En bovendien, wy vinlen 't wel pleizïerig, dat wy anderen tot jaloezie prikkelen; des te meer kooien er daardoor bij en in onz; forenseD-verblijf^laatsen kunnen wij beat wat meer zielen gebruiken, omdat die de reputatie heb ben, dat zy ook meer vreugd brengen. Nergens beter dan in gezelschap van de trein forensen kan men opuerken, hoe de mensch misschien moest ik hier zelfi wel zeggen: de verstandige mensch zijn meenir g richt near de omstandigheden, waarin hij zich bevindt. Vooral by degenen, die afhankelijk zyn. Wanneer zo.) iemiid pas naar buiten is verhuisd, dan moet men hem in den trein tegenover een vriend, dien hij heeft gtïruiteerd met de bedoeling om eens danig te worden bewonderd en benyl, hooren opsnijden over de groote voordeelen van hst l^ven te midd-n van de mooie natuur in de nabijheid vaa Am sterdam: men voelt zich diar eerst mensch, men snuift boomenlucht en bloemengeur op, men woont er oneindig ve«l geriefljker, men leeft door het half- uurtje sporen gelegenheid om zich 's morgens voor te bereiden voor de dagtaak en 's avonds om daarvan uit te rusten r het diner, men is z^l's wel zoo goed ds menschen op da bovenhuizen te Amsterdam te beklagen. DiTi komt er een tjji, dat de patroon zegt, dat 't toch schrikkelyk lastig is om met mentchen te werken, die alle middagen zoo precies op tijd weg moeten en die je s' avonds nooit eens kunt bereiken. Van da^ oogenblik dalen de forensen-acties in den trein. Ja, zie-j ;, buiten is 't in veel opzichten hed mooi, maar 't is er toch erg stil, je versuft er zoo, in Amsterdam voel je veel meer dat je leeft, je be graaft ja toch eigenlyk wel een beeij ?, terwy'l je nog springlevend bent. En dtn alle dagea die reis in een trein. Wat verlies je ep die manier 'u tijd en dan, met dat eeuwige vech ten over het al of ciet sluiten van ds raatu.jes kun je leely'k kou opdoen. Op het kantoor komt op een goeden dag het be?el, dat de employés te beginnen met l Mei in de stad moeten wonen. Nu in het leven buiden niks gedaan". De huizen zijn allemaal vochtig, de huren wordan vreeselijk opgedreven en ds menschen endsr mekaa- zijn toch zoo vrees lijk stijf. Bjvendien, het eenvoudige moraliteit sbegrip brengt mele, dat ja de volle belasting betaalt ia de stad, waar je je geld verdient .... Voor de mede reizigers is 'c een ware op'uchting, wanneer de 30j April is aangebroken eri hunne lief Ie voor het forensen- bestaan niet langer zoo bsleedigd wordt daor menschen, die, omdat ze tot terugkeer naar de stad gedwongen werden, in het vervolg van de daken hunne theorieën over het parasietiech bestaan der uitwocenden zullen gaan verkondigen. Voor den volbloed- forens is dat wel een der grootste schaduwzijden: wie gewoon is eiken dag met deaielfden trein te gaan reist gewoonlijk met dezelfde gezichten .en 't is dikwijls zeer moeilyk iemand te vermeden met wien rnen nu liever niet openlijk in vijandschap wil komen. Alleen in het voorjaar verschynen er frisscbc elementen in de coupéea verdwijnsn er van. de oude. De overblijvenden zien met iets medelijdends in hun blik dat va et vient. Onder hen zijn er, die al tien jaar en meer 's morgens den tocht naar het station aanvaarden en 's middags al'ijd op denzeifden tijd aan het Centraalbtation zijn te vinden. Zij zyn er voor zichzelf innig van oveKuigd, dat zy het beste deel gekozen hebben; de klaagtonen uit Am sterdam over de vlucht uit de hoofdstad deren hen evenmin als het kwaadspreken van het buitenlevea. De bezwaren van het foreasen-bsstain kennea y terdege, maar die verdwijnen bij lun in het niet, wanneer zij, onverschillig in welk jaarge tijde, een wandeling maken door het basch ol over de hti en wanneer zij zien, in hoeveel gunstiger condiün de leden van hun gedn verkeeren dan de vrouwen en kinderen in de stad Zy hebben, zonder er zich bewust van te zyn, iets patriarchaals gekregen, met een genadig glimlacbjj hooren zij de trein-debatten aan, zij weten dat wat er ook gesproken moge worden hunne meening onveranderlijk is. 't Zou al heel vreemd moeten loopen, wanneer Amsterdam hen terug kreeg. Er is slechts a groep van menschen, die in staat is hen even uit de plooi te brengen. Dat zyn degenen, die 's zomers voor enkele weke j naar buiten komen en maken, dat de vaste reizigers dan geregeld nauw moeten zitten in den trein. Menschen, die zich behelpen met enkele schaars gemeubelde apartementen, scnn nog var van de wandelingen en dan met eea autoriteit over het buitenleven spreken als was hun geen enkel der bekoringen daarvan ontgaan. Bluffarig en laatdunkend kunnen zy zich uit laten en steed-i heeten zij te verlangen naar het oogenblik van terugkeer naar de stad daa kan 't gebeuren, dat de kalma forens plot seling o?er zijn ochtendblad een blik werpt, die duidelijk de gedachte verraadt: Gij behoort thuis in een stads-kolfishuis en wat doet Ge dan in onze schoone natuur. Of 't voor een gewoon reiziger amusant is te sporen in geselschap van verstokte forensen? Waarschijnlijk niet. Den conducteur moet hij zyn kaartje laten knippen, terwy'l de anderen na hè', brommen van abonné'1 ongemoeid worden gelaten; over het openen of sluiten der raampjes heeft hy niets te zeggen, want de meerderheid heeft dienaangaanda een gevestigde opinie; aan zy'u gesprekken is g^en behoefte want men heeft al kennissen met wie men desverkiezend redeneeren kan zoo moet men wel het gevoel kry'gen van esn niet g?'inviteerde te zyn in een besloten gezelschap. Trouwens, 't is niet meer dan billyk, dat de forensen a plaats hebben, waar zy' zich van hun rcch'en bewust zyn: in Amsterdam tellen zij in het geheel niet mee en hun opinie wordt daar Liet gevraagd; in de gemeente van hun avoid- en nachtverblijf zyn zij gewoonlijk te kort om voir de locale belangen het rechte hari te krijgen. Er is ontegenzeglijk iets tweeslachtig? iii hun beitaan; licht dat zij dan in den trein den toon aangeven en daar beseffan, dat zij toch ook wel zoo iets hebben vaa eea eigen terrein. A. IHUIIlmttlWUIMMMMtUiMMM «Pi uzonc btn. Rotterdam, 7 Nov. 1902. Geachte Redac'ie, Van bevriende zyle werd onze aandacht gevestigd op een ingezonden stuk in uw blal van l No/ember j 1. D-iarin wordt beweerd, dat de kiesvereeniging »R >tterdam" en «Vooruit gang" den heer Nolat-Treni'écandidaat voor den gemeenteraad hebben gesteld, ten einde genoaoiden heer, indien hij tot lid van don Riad gekozen wordt, bij de eerstvolgende vacature ook tot wethouder gekozen te tien. Hoewel wij, sedert men in Rjtterdam bezig is een Vrijzinnig-democratische kiesvereeniging op te richten, gewoon zijn geraakt aan a'.lerlei praa'j^s betrcffmda de kiesvereeniging »Ritterdam", en wy er dan ook maar het zwy'gen toe doen, willen wy de bovenstaande beweging vaa uwen inzender niet onweersproken laten. Da waarheid is, dat wij eerst getracht hebbea da H.H. P. N. J. Sieiniveg, II. J. Meerkamp van E nbden en rar. G. R J. de Jongh candidaat door onze kieavereeniging te doen stellea Da beide eersten verklaarden wegens drukke werkzaamheden geen candidatuur te kunnen aanvaarden. Da heer G. R J. de Jongh, vry'zinnig-democraat, was van meauing, dat «Vooruitgang" zyn candidatuur niet zou over nemen, en dat hij zonder steun dier kies vereeniging er niet komen zou. Het laatste is juist gezien. District IV is een zoodanig, dat het zonder samenwerking tusschen Vooruitgai g en R>tterdam als verloren kan worden be schouwd. Hst C.-B. van «Rotterdam" liet t u de zaak verder over aan het districts- bestuur van IV. Het kon den leden adviseeren zich te onthouden, of het kon den heer NolstTrenitécandidaat stellen, van wien het intusschen bekend was geworden, dat hy zich eene candidatuur zou laten welgevallen. Hat centraal-bestuur drong er echter by hst districts-bestuur op aan, ingeval men er toe over gi !g, den heer Nolst-Trenitécandidaat te stellen, dat men hem vooraf eenige be langrijke vragen, het programma van de kies vereeniging »R)tterdam" batreffinde, zou voorleggen. Mochten deze niet a'doende be antwoord worden, dan moest men zich liever maar onthouden. De vragen zy'<i gesteld en de antwoorden waren van dien aard, dat er voor »R)tterd*m" geen redon bestond om zich te onthoaden. Z'edaar het geheele beloop van deze zaak. G jen enkele toezegging, belofce of afspraak is er gemaakt, noch met den heer NolstTrenité, noch met «Vooruitgang" ten opzichte van eane eventueele verkiezing tot wethouder onzer gemeente. «Rotterdam" staat d»arin vol komen vry en wy' verklaren, dat hetgeen daaromtrent voorkomt in het ingezonden stuk geheel uit de lucht is gegrepen. U dankend voor de verleende plaatsruimte. J. VAN As JR , loc >-secretaris van «Rotterdam". Een conflict tissto Bu'iemetster en Raad. Giackte liedacti:. In uw no. van 9 NJV. kwam een stuk voor , onder bovenstaaoden titel. Ik las daaria onder j meer dit: »Dr. van Staveren had uitgelokt, dat de Riad zou vragen de meening van de R damsche afd. der M*at8ch. [tot bevordering] van Gmeeskunde*). Ei in dien kring toog natuurlyk dr. Van S'.averen aan yverigen arbeid [oedoeld is zeker: y>aris- aan den arbeid] om die uitspraak te krygen ten gunste van zijn standpunt, tegen de «keuring". Ea alzoo ge schiedde : met geringe meerderheid viel die uitspraak aldus uit, zoodat ook uit dat oogpunt de keuringsmaatregel veel van zijti grond verloor." In genoemden zin zijn een paar onvolkomen heden. Het zy mij vergund er iets aan toe te j voegen, dat voor uwe lezers il het opmaken i van hun oordeel van veel beteekecis kan zyn. ' Vooreerst toog dr. Van Staveren niet alleen in genoemde afieeling aan den arbeid. Krach tig werd hy gesteund door dr. B. G. E W. van Dugteren, bekenden specialiteit in huid ziekten te RcKterdam. S-tmen diendoa zij een rapport (Ier minderheid) ia. Verder werd in die vergadering der afl. over tune vragen gesproken en gestemd. ; De eerste vraag was: Is voor Rotterdam eene reglementeering op het gebied der pros titutie gewenscht of r.iet ? Deze werd ontken nend beantwoord met 25 stemmen tegen, 15 voor, 5 blanco. De tweede vraag luidde: Is het behoud der bordeelen aan te bevelen of niet V Deze werd ook ontkennend beantwoord met 26 stemmen tegen, 12 voor, 6 blanco. *) Zya motie werd destijds in de vergaiaring van den R\ad van 25 Oit. 1899 aangenomen met 38 tegen 2 stemmen. Mg dunkt, met deie cijfers voor oogen, kan men moeilijk spreken vaa : met geringe meer derheid. Da presentielijst was geteekend door 49 leden. Wellicht zijn er voor de stemming 4 weggegaan. Of soms in genoemden zin bedoeld wordt; meerderheid dergenen, die de presen tielijst teekenden, weet ik niet. Maar wel weet ik, dat men op een vergadering alleen rekent met degenen, die hun stem uitbrengen, en niet met die weggaan of tfweeig zy'n. Ten slotte nog dit. Ware het niet goed ge wees', ook m «t het oog op de historie, b het noemen der burgerlijke vrouwen-vwreeniging, te wyzen op Letgeen gadaan is door de Nsderlandsche Ver«eniging tegen de Prostitutie? M. i. was zy het, die reeds jaren geleden, in R de geesten trachtte wakker te schudden. U dankend voor de verleende plaatsruimte, teeken ik my hoogachtend Uw dw. dr., Ressen, 9 Nov. '02 H.J.C PIERSON. Frije Liefde, Am d« Rad. van het Weekblad* De Amsterdammer. Geachte Redactie, In uw vorig nummer komt voor een recftnsie van het door my vertaalde werkj<s Vrije Lief Ie van Cflarles Albert. Mavr. Stellingwerf Jantink is met dit boelrp niet ingenoman, dat blijkt voldoende. Ean ongunstig ooid iel uitspreken en zoeken te motiveeren, is het onbetwiste recht van een recensent, het komt met in m op c'a a-over iets te zeggen. Maar het is m. i. een plicht van hem of baar, die recenseert om eerlgk te zyn en het publiek niet opzettely'k een verkeerd idee te geven van het karakter van een boek. E a aan de eerlijkheid van mevr. St,-J, fcen ik gedwocgen te twijfelen, waar ik by'v. in haar recensie lees: «Liefde en geslachtsgemearschap is by hem (Cnarles Albert) a ea hetielfie". Heeft mevr. St-J. dan bv. het hoofdstuk over de evolutie van de merschelijke liefde gemakshalve maar niet gelezen ? Sta my toe, geachte redactie, tegenover deze uitspraak een paar citaten uit het boek te» geven. »Da voorttelingsdaad zonder liefde of zonder iets wat er op Igkt, het beestachtige paren met wie 't toeval bij ons brerigt, wordt dan ook in onzen ty'd beschouwd als een kwaadr als iets, waarin men alleen berust als ongun stige omstandigheden ons geen wiardiger oploseing van het sexaeele vraagstuk veroor loven" (bl. 16; «Onder de menschen vertoont zich de liefde als iets wat eerst ra eeuwen verkregen is en nog niet eens door menschen" (M. 19). «Kin zeker aantal sexueele verbintenissen al of niet erkend door de huidige maatschap pelijke orde, wat «r ook niets toe doet zyn nu het gevolg, niat van ekonomische bereke ningen, niet van oogenblikkelyke physieke» behoefte, maar van e<sn bijzonder gevoel dat liefde heet en een «nweerstaanbare, uitsluitende aantrekking is tusschan twee bepaalde pLysieke en moreele types'' (bl. 32). Ik eindig om geen misbruik van uwe ruimte te maken en w*cieh er alleen nog aan toe te voegen, dat ik er my nimmer toe zou leenen de verspreiding van een boek in de hand te werken, waarin liefde zou worden voorgesteld als n en hetzelfde ais geslachtsgemaeuschap. Met beleefden dank voor de plaatsing. Hoogachtend, T Uw dv. dr, P. M. WISK. * * Een woord van dank ga hier vooraf, aan de redactie die me in staat stelt, van het boven staande onmiddellijk ksnnis te nemen ea er eenige regelen aan toe te voegen. Da heer Wink is zoo vriendelijk te veron derstellen dat ik m'n taak als recensente zoozoo luchtigj^s opvat, dat ik «jemakshalva" het hoofdstuk over de evolutie vaa da menschelyke liefie maar niet gelesen heb. Tot zyae geruststelling hier da verzekering dat ik uiterst nauwkeurig elke bladzijde, eiken regel leea, de woorden «it&preek en herlees zoo het me niet helder is wat ik lees. En dit laatste heb ik by de lectuur van Vrye L-efde meer malen moeten doen, omdat ik me telkens» verbaasde over .... de geduldigheid van het papier. Zoo wist ik dan ook direct dat de heer Wiek allereerst citeerde uit het eerste hoofd stuk. Aan het door hem aaigehaalde op Hz. 16 gaat echter vooraf: «Hoe gewettigd het genot is, dat liefde den mfmseh doet smaken en waaraan da zorg voor do soort geheel en al vreemd is, tosk is het niet te scheiden van de wet der voortplanting, waarvan liefde de verhevenste vorm is. Ei wanneer de menschelyke liefde meer hartstocht, meer geestdrift, meer energie op wekt, dan voor het vooittelen allén noodig sou zijn, dan is dit niet omdat er iets hoogers, iets onvsrklaarbaars in 't spel is, maar omdat de uitingen van het geslachtsleven, evenals alle andere levecsuitirgen, ingewik kelder en vei fij ader geworden zyn." Op die volzinnen volgt dan wat de heer Wink citeert; maar waarmee ik alweer geen vrede kan hebben. «Bjru«ten in kwaad" ly'kt me in dit verband al heel vreemd. De aanhaling van blz. 19 zegt m.i. zóó op zich zelf al heel weinig. Zy staat aan het begin van hoofdstak 11, tadat de schrijver dat hoofdstuk a»nving,met de& woorden: «We girgea vluchtig na de evolutie der sexueele verhoudingen tot aan de liefde, zich openbarend by sommige dieren en by menschen. Echter ook binnen de grenzen van het menschengeslacht kunnen we eene dergelijke evotatie Easpeuren." Op 't geen de heer Wink van blz. 32 over neemt volgt onmiddelljk': »Somwylen verdwyct de liefde tegelijk met hare beviediging, maar vaak ook blyft zy, overleeft de bevrediging, overwint het gevaar der verzadiging en wordt een bijzondere soort genegenheid, niet mear het hartstochtelijk enthousiasme der eerste dagen, maar eea »3ameraderie" die niet enke! vriendschap is, niet louter achting, maar op die beide gelykt zonder er zich in op te lossen." Ik zal me tot bovenstaande bepalen. Da ontwikkelde, nadenkende mei;sch zal LU wel genoeg van Vrije L:tfde weten, om te kunnen erkennen dat ik geen oneerlijke recensie schreef. Leeuwarden, G. C. STELLINGWERF 11 Nov. 1902. JE-KTINK. Da heer II. Heyenbrock deelt ons mede, dat hy niet de teekenaar is van den omslagbai d voor Charles Albert's Vrije Liefde". (Red) CORRESPONDENTIE. [Wegens plaatsgebrek konden eenige stukken nog niet worden opgenomen]