Historisch Archief 1877-1940
No. 1326
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
O U W
U N
T.
* De Nieuwe Bourg.
' ,' ' r
De publieke opinie.
Kunstenaars ZIJD akelige kerels zij
hebben altijd wat te klagen. Doen zq het
Er is over deze nieuwe beurs al heel
wat gesproken! Op straat, in trams, in
gezelschappen, in treinen, overal wordt er
over geredeneerd; ieder zegt er het zqne
van. Nergens kan men komen of men hoort
er over.
der stadsdrukte, voor een oogenblik de
eenzaamheid te zoeken. Zoo zat hij daar
met de oneindigheid en de bloeiende hei
boenders om -ach heen en waande won
derwel alleen te zjjn, toen hij op eens uit
'n greppel een paar stemmen hoorde: «Hoe
Zij hadden het natuurlijk over de nieuwe
beurs.
Loop in de stad op het Damrak, geregeld
zult ge er lieden vinden die het gebouw
staan te bekijken, en allerlei opmerkingen
hoort men dan: »'t is 'n olifant, 'n graan- i zoo
o ver j el kaar niet, dan toch over het nubliek,
het dommelpubliek, dat van .hun uitverkoren
werk; maar niet ^die notitie,
nemen, wil,', waar.het recht op
heeft.
O, die miskenning! Het
is door haar, dat voor een
niet gering deelde
(aesthetische) Wereldsmart ontstaat;
kwelling van vele kunste
naars, doch in 't bqzonder
van jeugdige poëeten.
Doch vooral ook zijn het
de architecten die zich over
miekenningmeenen te moeten
beklagen; zij mopperen steen
en been over de weinige be
langstelling die hun werk
ondervindt; 'n feit des te
merkwaardiger, daar toch
vooral zij het zgn, die het
meest en bij voorkeur »aan
den weg timmeren". Toch zijn
er enkelen onder hen, wier
werk niet deelt in de
algemeene onverschilligheid. En
trekken dezen al niet de
algemeene be-wondering, de
algemeene ver-wondering
wekken zy toch zeker.
Met welk een belangstelling
werd bjjv. niet de bouw van
het Rembrandttheater ge
volgd maar over de
Nieuwe Beurs werd nog
meenige harde noot meer
gekraakt.Was de belangstelling
bij den bouw van dit theater
hoofdzakelijk te wijten aan
den enormen spoed waarmede
het uit den grond vloog, bij
de nieuwe beurs vindt dit
zijn grond in vrij wat belang
rijker redenen. Want is eer
stens de plaats, die dit bouw
werk in onze stad inneemt,
hier oorzaak van (een plaats.
wel is waar zeer in het oog
vallend, doch waarvan de
keuze niet op algemeene
bewondering aanspraak
maakt) toch is het zijn plaat
sing niet alleen, waardoor
het in zoo hooge mate de
aandacht tot zich trekt; voor
het grootste deel is dit te.
wijten aan het merkwaardige,
het bijzondere, het vreemde
karakter, dat dit gebouw
vertoont.
De Nieuwe Beurs, gezien komende van den Dam.
~Zoo was ondergeteekende!'|laatst', in de j vin je hem?" klonk het. 't Waren een paar pakhuis, 'n gevangenis, 'n kazerne!" dit
buurt van Mook, om, verlost van de razernij | schilders, die de hei aan 't verven waren, zijn de opmerkingen die men dan veelal
hoort. Doch eigenaardig anderen weer
zijn een geheel andere meening toegedaan.
>Ik vind hem prachtig!'' dit hoort men
ook, ofschoon, niet zoo dikwijls BQ
weer anderen is de waardeering verdeeld;
vinden sommigen den voorgevel van
't gebouw mooi en den achtergevel
leelijk; weer anderen oordeelen
in precies tegenovergestelde
richting.De opinies zijn wel verschillend!
Voor iemand die er behagen in
echept, te luisteren naar de uitin
gen dier -zonderlinge »Vox Dei,"
zijn hier merkwaardige ondervin
dingen op te doen. Hij kan daarbij
tot de conclusie komen, hoe deze
Vox in zich zelve is verdeeld !
Maar dit alles heeft slechts
betrekking op de vluchtig uitge
sproken meeningen,tneeningeneven
snel verdwijnend als zij gekomen
zijn, op het losse woord, dat veelal
reeds vergeten is nog vóór het is
uitgesproken. Merkwaardiger is
het te coni-tateeren, dat, niettegen
staande al deze geuite meeningen,
over dit gebouw nog maar weinig
werd geschreven. Het minder losse
woord, het woord van «vastere
substantie," heeft zich nog slechts
bij uitzondering aan een beoordee
ling er van gewaagd.
Wel verscheen voor eenigen tijd
in het Handelsblad een artikel over
de Nieuwe Beurs, waarin zij zelfs
bij het grootsche Dogenpaleis van
Venetiëwerd vergeleken; doch van
deze beschouwing verhaalden booze
tongen, dat. het een al te » vriende
lijke" beschouwing was. Ook schreef
het Bouwk. Weekbl. De Opmerker
eenige malen over dit gebouw en
wel in minder enthousiaste woor
den ; maar van deze artikelen heette
het weer, dat zij van iemand af
komstig waren, die het gebouw
graag zelf had willen maken. Deze
booze opmerkingen ter.zijde latend,
daar zij niets hebben uit te staan
met de mindere of' meerdere juist
heid dier beschouwingen,
memoreeren we ze slechts om te doen
uitkomen op welke wijze werd ge
sproken, zelfs over het weinige dat
tot nog toe over dit bouwwerk ge
schreven werd. Verdere kleinere
besprekingen buiten rekening la
tend, blijkt dus, welk een groot
verschil er valt waar te nemen in
hetgeen over de Beurs tot nu toe
werd gescnreven en gesproken.
Hoe komt dit? wat kan daarvan
de oorzaak} zijn ?
Zou bet ook kunnen zijn, omdat
men over 't algemeen nog niet
precies weet wat men van dit
gebouw aenKen moet? 'n Paar onbeteèkende
opmerkingen te lanceeren is gemakkelijk
De Nieuwe Beurs, gezien komende, van het Centraal-Station.