DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1361 Proeve van het werk der Boek- en Kunstdrukkery, voorheen Roeloffzen, Hübner & Van Santen, Amsterdam. HF T KASTEEL HEES WIJK, Aiitolyp'sche verkleining naar een ets van Wenckebach. Autofypische verkleining van een Piiotogravure raar een schhJerij van ALIafln Brouwer. Reproductie van een glas-ets van \Yenckebach. F LEO XIII. t J De groote ziel van Paus, Leo XIII, heeft eindelijk haar ijle omhulsel laten vallen om naar het rijk der geesten te gaan waar van Jesus Christus, de Koning is in heer lijkheid. Meer dan drie en-negentig jaren was deze man, deze Paus. in de wereld, maar '~an deze wereld was hij niet. Wars van wereld* ch genot Iet ('de hij matig en ver storven en wanneer zijne gedachten bezig met deze wereld waren, zonnen ze slechts op middelen om (ie wereld te overtuigen, dat de last en het juk van zijn Meester licht waren en zoet en dat de wel vaart en de ware beschaving der volkeren slechts in den dienst v.in zijn Meester waren te zoeken en te vinden. De wereld, waarvan hij niet was, met den Christus te verzoenen, was zijn streven en leven. Het heerlijke verwijt dat de Israëlieten van zijn tijd, bekrompen van geest, den Christus voor de voeten wierpen, zouden de kleinen van onzen tijd ook kunnen werpen naar het hoofd van dezen Paus. H ij ontvangt zondaren en eet met hen. Allen die ter goeder trouw van den weg dwaalden langs waar naar zijne H. overtuiging alleen alle heil te vinden is, ontving hij met vaderlijke goedhartig heid en nooit was hij bits of scherp tegen hen. Flikkerende bliksemschichten schoten uit zijn gestoelte nooit. Hij was een vader voor allen en had allen lief. Maar die liefde voor allen, die harts tochtelijke zucht om de wereld met Christus te verzoenen, scherpte zijn geest, hoog en breed van aard, om de dwalingen en zonden der wereld op te halen uit de diepten der menschelijke verschijningen die drijven op de oppervlakte der wereldzee. Zijn blik is zoo onbevangen, schreef van hem een onlangs gestorven correspondent van een der grootste wereldbladen, zijn oog zoo scherp, zijn geest is zoo vrij en zoo beslist bij allen moed, dat geen directeur van een groot dagblad te Londen of' te New-Vork beter kijk op de dingen dezer wereld heeft dan hij. Zijne zendbrieven aan de katholieke wereld leggen daarvan getuigenis af. ?Aan zijn scherpen blik had het niet kunnen ontgaan", schreef eenmaal de nooit genoeg te prijzen dr. Hchaepman van dezen Paus, »dat de beweging onzer eeuw niet «alleen de uitkomst is van eenige toevallige «gewelddadigheden, maar in den diepsten «grond der zaak het gevolg van eenige tot ».ie menschelijke historie behoorende wetten »van vervorming en ontwikkeling. Hij was »te goed wijsgeer en te groot godgeleerde »om niet vast te staan in de overtuiging »dat het kwaad, hoe machtig ook, toch ?altijd het toevallige is in het bijkomende, «dat het revolutionaire karakter onzer dagen «niet tot het wezen van de in onzen tijd zich «openbarende streving naar breeder zelf"regeering en wijder volksinvloed behoort. »Hij voorzag dat de vrijheid, al mocht zij »dan, helaas, niet altijd op ordelijke wijze «tot stand komen, toch de toestanden zou «gaan beheerschen, dat in het goed gebruik «der vrijheid het machtigste wapen tegen "het misbruik der vrijheid liggen zou/' Door deze waarneming en opvatting 'werd de richting van zijn bestuur, de gang «zijner daden, de wijze van zijn optreden ?bepaald. Hij moest het kwaad bestrijden, ^hel uitroeien als een woekerplant, die in 'haar omssliiigering den eik doodde, hij «moest het volk opleiden tot het leven in «de vrijheid." Was een der roeden waarmee heele volkeren werden weggedreven van de stad Gods, door Augustinus zoo heerlijk be schreven, de vuige laster, met opzet of' tev goede trouw in historie-studie-lees-en school boeken verspreid, over het Roomsche Rome en zijn priester-koningen, de pausen, Leo XIII moest noodzakelijk, door zijne groote liefde voor de dwalenden gedreven, die roede uit hunne handen slaan. En om die reden ontsloot hij voor allen, voor heel de geleerde wereld, de deuren waarachter de authentieke stukken lagen, waaruit de geschiedenis der Kerk naar waarheid was op te bouwen. En hiermee gaf hij een voorbeeld dat, betreurenswaardig genoeg, door de synode van het Hervormd Kerk genootschap in Nederland niet is nagevolgd. Deze liefde tot allen, die, niet in zijn schaapatal dekking wilden vinden en rust, ofschoon zij beide niet vinden konden onder het dak dat zij zelven ter beschutting voor drie honderd jaren hadden opgetrokken, dreef deze paus dien heerlijken brief te schrijven aan het Engelsche volk, waarin hij, al het oude verzwijgend en vergetend, slechts spreekt van het heden, om dat heden vast te binden aan die oude tijden, waarvan de Engelsche kerk de schrijvers en vaders vereert als de wetgevers der christenheid en die toch niet anders leerden dan wat Rome nog heden leert en belijdt. Ook de Grieksche kerk, die onder Photius, den Patriarch van Constantinopel, zich van den levenden Roomfchen stam had afge sneden en zonder verdere ontwikkeling nog kwijnend voortleeft door de sappen die zij bij haar afsnijding had meegesomeu van den ouden stam, werd door dezen Paus in volle liefde gesmeekt terug te keeren tot de nheid, terwijl de terug weg werd geëffend en geplaveid met tal van liefde volle maatregelen, door den Paus ter hulpe dier zelfde Grieksche kerk genomen in groote barmhartigheid. Had de Meester, de Ivonine, van wien Paus Leo XIII wist dat hij de Stedehouder en Onderkoniug was, eenmaal gezegd: Ook andere schapen h b ik, welke niet uit dc\e,n schaapstal zijn: ook dezen moet ik lier w M'ts l.iden, en xij -tillen myne stem fiooren; en waren deze woorden ook de woorden van dezen Paus, waarmede hij een deel van zijn arbeid verklaren wilde, hij wist ook dat diezelfde Meester gezegd had. dat hij vóór anderen tot de zonen van het huis van Israël gezonden was. Ook zoo gold zijn eerste zorg de Kerk zelve in haar inwendig bestaan. «Hij trachtte met alle middelen, die hem ten dienste stonden, het leven harer leden met het hooge ideaal hunner doopsgenade in over eenstemming te brengen. Met de teederste kieschheid en de verheveuste openhartig heid wees hij op gebreken, toonde hij den hoogeren weg." «Niet alleen de vroomheid, ook de welenschap in de kerk moedigde, dreef hij aan. Kinderen Gods behooren ook den God van alle weten \n hun daden te eeren en te doen eeren." En in plechtig gebaar wees hij de beoefenaren der Katholiek e wetenschap rp St. Thomas van Aquinen, den man,»die de oude vaderen zoozeer vereerde, dat aller geest in hem gevaren scheen, die vlug en scherp van vernuft, ontvankelijk en vast houdend van geheugen, onbevlekt van leven, alleen de waaiheid minnend, overrijk in goddelijke en menscheiijke weten schap, niet, de zonne vergeleken, de wereld met den gloed zijner deugden en den glans zijner leer heeft vervuld". Dat deze rnan, deze Paus, van jongs af aan orde en lucht gewend, ook lucht, t n orde in de Kerk gehandhaafd heeft en gebracht waar zij waren verloren in oude stichtingen of in nieuwe bouwwerken i,og te leggen waren, is niet noodig te vernielden aan allen die weten, dat deze Leo XLII, toen hij nog kardinaal-aartsbisschop van Perugia was, deel nam aan de studiën zijnerseminaristen, deel nam aan de prediking zijner geestelijken, deel aan «llerlei werken van liefdadigheid, zijne kerkspelen bezocht en onderzocht in alles met de grootste nauwkeurigheid. Aan het waakzaam oog van dezen wachter ontging geen enkele verschijning in deze drokke wereld." Deze man, deze Paus was wel gemaakt om in deze tijden, waarin alles zoo gehtel anders wordt, aan het hoofd der geestelijke wereld te staan niet alleen, maar ook om in de nieuwe bajert van gedachten, die deels verderfelijk en deels heilzaam zijn, het goede van het kwade te schiften, daarin orde te brengen en daardoor ook de stof elijke wereld te begenadigen met de vaste wijsheid van zijn breeden, hoogen en diepdoordringenden geest. Zoo kwamen achtereenvolgens die zend brieven in de wereld, die onder den naam van Immortale Dei en Remin Auvarum zullen voortleven, wanneer een Australiër op de puinhopen van den London-Bridge de overblijfselen der S t. Panorama-G-eTDOuw. Amsterdam, Plantage. Antieke Meubelen, Porceleinen, Schil derijen, Perzische Tapijten. Vaste prijsett. toegang vrij. Jfaar het bas-relief van Prof. JOSEPU Kon\ Carpineto, de geboorteplaats van Paua Leo XIII. DE PHOENIX 234 Spuistraat, Amsterdam. Meubileeringen. Geïli. prijscouranten en begrootingen gratis. Levering onder volledige garantie franco geplaatst door geheel Nederland. L BINNEN-! ?:?:?: 'HUIS INRICHTING-TOT MEUBELEERING EN ? VERSIERING 85DER-WONING 12O-ROKIN-12O 12 Etsen van WILM STEELINK. Met Tekst van J. F. VAN SOMEREN, Bibliothecaris te Utrecht. Gedrukt op zeer fraai papier, de tekst in rood kader met vele vignetten en handteekeningen, kost dit prachtwerk (groot folio fonn.) gebonden slechts ? 12.5O. CHOCOLA T- V EEN LE PLUS DËLICIEOX CHOCOLAT POÜR CROQüER.