Historisch Archief 1877-1940
i
r- ' " . ' '?
- < . .... .... ,...-. . - . . ?
8 DE AMSTERDAMMER WE E KBLADYOOR NEDERLAND. No. 1365
gend werken en hem afbrengen van zijne
gebruikelijke, uit gebrek aan beter voort
vloeiende keuze. Om een inderdaad prak
tisch bruikbaar resultaat te verkrijgen
was den mededingers een uitvoerig pro
gramma van eischen opgemaakt volgens
de inlichtingen bij arbeiders gewonnen
voorgelegd. Tevens echter waren voorge
schreven de prijzenovereenkomende met wat
gewoonlijk door den Duitschen arbeider
besteed wordt welke de ontwerpen hoogstens
luutiiiuui kosten en was elke inzender
gehouden een fabrikant op te geven, die
zich bij kontrakt verbond om zijn ontwerp
ook voor den opgegeven prijs te leyeren.
Een praktisch resultaat kon aldus moeilijk
uitblijven. x
Wij willen het tableau hier overnemen.
De woning moest uit drie vertrekken be
staan:
Keuken: (keukentafel, aanrecht
of keukenkast, wandplanken,
drie stoelen, pottenbank,
wandklok, handdoekrek, bank met
leuning, handdoek, lepelhanger) 160 M.
Woonkamer: (uittrektafel, sofa of
leuningstoel, kleer- en linnen
kast of linnen- en boekenkast,
spiegel, 5 stoelen, 2 platen in
Instenj . 240 M.
Slaapkamer: (tweepersoons-bed,
lijst met bruidskrans, kleer
kast, waschtafei met onderkast,
4 stoelen, kleerhanger,
nachttafel, kindertafel, kinderbed of
wieg) 210 M.
Voorts wordt uitvoerig opgegeven aan
welke eischen de meubelen elk voor zich
moesten beantwoorden.
Vergelijkt men dezen inventaris met de
lijsten van inboedels uit ouden tijd
bijv. met het drietal dat in De Kroniek
van 11 April 11. ia afgedrukt dan
levert dit een aardig punt van vergelijking
voor den levensstandaard van toen en nu.
Blijken zal o.a. hoe het arbeidersmeubilair
boven opgesomd, op het stuk van komfort
en gemak verre de meerdere is van den in
De Kroniek geciteerden inboedel uit den
broeden burgerstand der 17e eeuw.
Aangelokt, zoowel door het eigenaardig
belangrijke van de gestelde opgave als
door de hooge uitgeloofde prijzen, kwamen
op ae prijsvraag niet minder dan 122
antwoorden met circa 2000 teekeningen
in. Hieruit werden bekroond met respec
tievelijk den len tot den oen prijs men
lette ook op de kwaliteit der inzenders de
architect H. .E. Mieritz, (Berlijn); de beeld
houwer A. Bauer en de architect K. Bauer,
(Düsseldorf); de meubelfabriek
Klippersburch en Cie, (Schalke i.W.); de architekt
Hans Stehn, (Charlottenburg); de teeke
naar Kohman, (Leipzig). Voorts werden,
geheel of gedeeltelijk, nog 11 andere ont
werpen aangekocht.
De teekeniogen van dit zestiental ont
werpen werden uitgegeven, vereenigd in
het plaatwerk welks vol ledigen titel aan
het hoofd van dit opstel, waartoe het aan
leiding gaf, is overgenomen.
De waarde van dit plaatwerk schuilt
niet in »mooie" prenten, in de perspecti
vische aanzichten der kamers, integendeel,
deze zijn veeleer het zwakke punt, maar
in de geometrische teekeningen der meu
bels, die alle in aanzicht, doorsnede en
plattegrond op een schaal van l a 10 zijn
voorgesteld. Dat op een zoo groot getal
teekeningen als hier voorgesteld ook misgre
pen voorkomen, is niet meer dan menschelijk,
maar over het algemeen kan het oordeel
overde door de Jury keurraad,zeggen onze
»Vlaamsche broeders," even eigenaardig
als juist uitgekozen ontwerpen, zeer
gunstig luiden. De meubels zijn meestal
van goeden hoofdvorm; hoewel zeer een
voudig, toch niet plomp of boersch; forsch
doch niet lomp; eenigszins modern doch
niet gezocht of pretentieus.
Tot nadere toelichting van de afbeel
dingen, die aan het plaatwerk ontleend zijn,
mag hier in vertaling een uittreksel volgen
van de memories, welke de inzendingen
begeleidden. Deze brengen ons in kennis
met de bedoelingen van de ontwerpers, die
bijna alle hun streven naar eenvoudige,
konstruktieve vormen op den voorsten
voorgrond stellen.
De Ie prijs, ingezonden onder het kernige
motto «NehmetHolz vom Fichtenstamme",
was door de volgende memorie vergezeld:
»Algemeene opmerkingen: eenvoud en
rustige behaaglijkheid in vorm en kleur ;
degelijke, duurzame konstruktie; keuze en
verwerking der houtsoorten uitsluitend op
sterkte berekend ; verdeeling der meubels
in de eerste plaats op het praktische en
doelmatige. De hoeken en kanten der
meubels zijn afgerond. Keuken- en slaap
kamer meubels zijn watervast gelakt. Alle
meubels staan vrij op pooten om bescha
diging door de voeten te voorkomen en
om het schoonmaken eronder mogelijk te
maken. De vormen zoo eenvoudig moge
lijk, doch tegemoetkomend aan de moderne
opvattingen.
«Keuken: Meubels van grenen hout,
gevernist. De beslagen van ijzer, grijs
geschilderd en gelakt of vertind. Bedoelde
stemming van het vertrek: vriendelijk,
licht en behaaglijk.
«Slaapkamer: Meubels van
Amerikaansch grenen, groen' of licht grijs ge
lakt. Bestaat de woning alleen uit keuken
en slaapkamer dan de laatste bruin ge
houden. Beslagen van messing of
verinkkeld ijzer. Wasch- en nachttafel met
linoleum bedekt. Bedoelde stemming: licht,
vriendelijk en hygiënisch.
«Woonkamer; Meubels van Cottoowood,
bruin ge bei ts t. Beslagen van messing.
Sofa-bekleeding effen donker-groen. Hou
ten leuningstoel of geschilderde
rietenstoel. Eenvoudiger uitvoering in bruin
gebeitst grenenhout. Bedoelde stemming:
behaaglijkheid en warmte."
Ook de andere ontwerpers hebben in
overeenkomstigen vorm hun programma
ontwikkeld, dat echter ongeveer op het
zelfde neerkomt. Wat trouwens zouden zij
anders of meer beoogen ?
Van den 2en prijs zijn evenals van
den 3en de keukenmeubels afgebeeld;
deze zijn gedacht in pitch-pine, gevernist;
van den 4en de slaapkamer van licht
blauw gebeitst grenenhout met dof kope
ren beslagen.
Bij dit laatste ontwerp is, gelijk bij
meerdere andere, getracht om door kleurige
behandeling, bijv. beitsen in blauw,
olijfgroen, rood, de afwisseling te bereiken,
die gemeenlijk door losse lijsten en orna
men ten wordt nagestreefd.
Men kan lang twisten over de vraag
in hoever schoonheid en doelmatigheid
twee begrippen zijn, die elkander dekken
en wat in geval van een botsing tusschen
beider belangen moet voorgaan; maar n
ding is zeker: in een geval als dit, kan
schoonheid alleen allerminst tot een be
vredigende oplossing leiden.
»Moois'' althans wat men gemeenlijk
daaronder verstaat bezitten de ont
werpen natuurlijk niet. Hunne waarde
schuilt voor een niet gering deel in de
bruikbaarheid en degelijkheid.
Zij maken den indruk te beantwoorden
aan het doel en danken daaraan een
zeker karakter.
Ik herinner mij een «chambre d'un
artisan," van een Fransen of Belgisch
artist, welke door hare fijne meubeltjes
eerder aan een salon wilde doen denken.
En omgekeerd, wie zag niet «moderne"
salons of woonkamers met meubilair dat
door eigenaardige overdreven zwaarte en
plompheid in een schuur of stal thuis be
hoorde? Hier evenwel geene overdrijving,
noch in de eene noch in de andere richting.
Zij, die verleden jaar op de
Duaseldorfsche tentoonstelling in de daar gebouwde
arbeiderswoningen, de negen uitgevoerde
ontwerpen zagen, zullen ongetwijfeld een
even gunstigen totaal-indruk hebben ont
vangen, als de bezichtiging van dit plaat
werk achterlaat.
verder banen inslaan, dan het gemeenlijk
thans bewandelt.
Het is zeker zaak dat het resultaat van
bovenvermelde prijsvraag in zoo ruim
mogelijken kring bekend wordt, opdat velen
er hun voordeel mede kunnen doen. Daarbij
valt niet uitsluitend aan de arbeiderswo
ning te denken. Menig afgebeeld meubel
stuk zou ook voor dienstbodenkamers,
voor eenvoudige woon-, slaap of
logeerI nul l l l l l
Ie pr\js. Ontworpen door H. E. MIEBITZ (Beriit- -Wilmersdorf). Uitgevoerd door de flrma Krupp (Essen).
2a prijs. Ontworpen door R. en A. BAUER (Düsseldorf). Uitgevoerd door de
Meubeltabriel Gebr. Bauer (Dttsseldorf),
De aanschaffing van deze interieurs
wordt aangemoedigd, indien wij wel zijn
ingelicht, door het verstrekken van voor
schotten. Op den duur zal het stoffelijk
streven van het »Rheinische Verein," dat
zijne zorgen voor den bouw der
arbeidswoningen ook de inrichting uitbreidde,
succes hebben. De arbeider zelf zal er
mede gebaat worden direkt en indirekt;
hij zal gevoelen dat in deze interieurs
geene plaats is voor voddige bazar pronk
stukken of boter- wat zeg ik ? - mar
garine-premies. Hij zal zijn geld daaraan
niet weggooien maar bovendien zal met
den tijd allicht zijn artistiek oordeel
zuivertrekken, bijv. in landhuizen, of eenvou
dige burgerwoonhuizen, voor keuken- of
kinderkamer volkomen op zijn plaats wezen.
Het bovengenoemde plaatwerk zou ik
dan ook in veler handen wenschen en
vooral op de ambachtsscholen, die de
centra mogen zijn van waaruit zich niet
alleen handvaardigheid, maar ook degelijke
kunstzin onder den arbeidersstand der
toekomst verbreiden, ter kennis gebracht
willen zien van de aankomende werklieden
bij wijze van voorbeelden en ter opwekking.
LELIMAN.
i ............. m ....... > ...... minimi ..... i
CHOCOLA T- V EEN
LE PLUS DËLICIEUX CHOCOLAT POUR CROQUER.
Amsterdam, Plantage.
Antieke Meubelen, Porceleinen, Schil
derijen, Perzische Tapijten.
Vaste prijzen. Toegang vrij.
DE PHOENIX.
234 Spuistraat, Amsterdam.
Meubileeringen.
Geïll. prijscouranten en begrootingen gratis.
Levering onder volledige garantie franco
geplaatst door geheel Nederland.
L BINNEN-!
INRICHTING TOT
MEUBELEERING
EN ? VERSIERING
^DER- WONING
12O ? ROKIN
12 Etsen van
WILM STEELINK.
Met Tekst van J. F. VAN SOMEREN,
Bibliothecaris te Utrecht
Gedrukt op zeer fraai papier, de tekst
in rood kader met vele vignetten en
bandteekeuingen, kost dit prachlwerk
(groot folio form.) gebonden slechts
- ?12.50.