No. 1366 D E AM STERDAMMER WEEKBLAD T O O R NEDERLAND. 3 Boven- Vfirmo~ ?"*-*5 Aan- Daar- ^'en Totaal gen in kaa ~ o§fai" van in pi., aan- bij de g -^5 l d vroa- ver- t»l boofdbel~5 « ' wen. eenig. leden, sturen. 891 62 277659 100002876.19 425845 189256237094 4355 7612244731 646415 1893 51 223530 f>384 6280229810 800579 189454246494 5281 5550252044 1319295 1895 53 259175 6» 97 10781 2G9956 l 640 437 1896 51 32923015265 58 8333088 3323678 18975641235914644 6803419162 29^1424 1898 57 4937421348117500511242 1373313 1899 65 5804731928)15946596419 5575547 1900 58 680427 22S41 9^60690287 7745902 1901 57 67751023699 936 > 685870 8798333 191 2 60 733206 28218 10090 743296 10.253 559 Daaruit blijkt dus allereerst, <iat, terwijl het aantal bonden eer af- dan toegenomen i», het gezaraeiilijk aanal leden der bon den en verf PD igi r gen geklommen is van 277.000 tot 733000 en dat, riiettegeLStaande de organisaties gedurende de lastste 3 jaren enorm hebben ie kampen gehad iiiet de gevolgen van den ir.duüirieele» crisis, die zich vooral in Duitechland sterk, heeft la'en voelen. Dat bewfss de hechtheid dezer organisatie.-1 De sterkste van deze GO aangeslo'en vakvereenigingen is de inet&albewerkersbond, waarin alle branches van htt metaalbedrijf ztfn opgenomen, ui. 128842 leden; de raetselaarcbord lelt 82223 udtn, de houtheweikers 70390 leden, de miinweikeie 41 804 leden,, textielarbeiders 38 158 fabritkearbeidei B 33 40, lypografeu 33.300; op {enigen afstand volgen dan de au dn e bedrijven. Procentsgewijze-d. w. z. in vtraoüding tot de in htt vak wtrkzan,en, zijn het sterst georganiseerd de typografVn, die 79 38 r, C F. van de collega's in de organisatie htbben, dan volgen de beeldhouwers met 65 i-CX, glasblazers met 44 jC't, kopemnerJen met 54 pCt. De vrouwen zijn het best georga niseerd op de choei,tabrieken, waar 20 pCc. van hen in de oiganisaüe zijn. Maar enorm groot is nog htt aantal vrouwen, dat Dog gansth et»at buiun het vereer igicgsleven. Slechts 3 13 ^Ct. van de vrou wen, in de industrie werkzaam, zijn tot nu toe in de organisatie betrokken geworden. De grooie sociale betetkekis dtzer -vak organisatie is natuurlijk in de eerste, en vooinaaintte plaats gelegen in den invloed dien zij cefeien op loon en werktijd der arbeider?. £n die invloed is niet gering! In de meeste, ja in alle vakken, zijn in de laatste jaren de loonen belangiijk gestegen en is de werktijd in de me s ie bedrijven van 11 op 10 en O'/s uur teruggebracht, al heeft dit ontzaggelnk veel opi fïering en strijd gekosil In vele vakken: lypografen, zeelieden, brouwers, bouwvakken, enz. zijn door de actie der vakvereeniging iarie/ovireenkomsten met de patroousvereenigingen aangegaan, die de loonen en den werküjd voor eejJge jaren vaststellen, en daardoor stakingen worden 'voorkomen. Maar behalve op dit terrein strekt zich de bemoeiing der organisatie ook uit op het gebied der verzekering, waar zij een groote en belangwekkende taak vervullen. _De organisaties gaven toch uit in ronde cjjfers voor ondersteuniüg hij z;ekte: 5.500,000 mark bij invaliditeit: 717897 ruk. hulp iu nood en bij overlijden: 1100000 mark, bteun bij wtrkeloostieid: 5400000 mark, reisondersteunmg om arbeid te zoe ken : 4500000 mark, ste-un vc.or slachtof fers en uitgeslotenen: 1044C17, voor ee reeb. te J ij ken bijstand: 400 LC5 mark. Dat is te zarnen voor ondersifcuningsdoeleiudeu: ruim 3800,000 mark; voor stakers werd ge6 oFmUl&ton. Oud mal, gaat bovenal". Ken verhaal uu Amsterdam, DOOE J. F. DE WITT. IV. Het zal zoo wat een uur of vijf, h df zes zy'n geweest toen jtffrcuw Schaaluma ontwaakte door een gevoel als ot t r iets op haar werd gegooid. Zg sloeg droomvrig haar oogen op en bemerkte toen, bij htt tctieuuriicht dat in de kamer doordrong, dat haar man was opge staan en zyn deel van de echtelijke dekens mede haar had toebedeeld. Het maakte caar benauwd en zij ontdeed t-r z ca van, slaperig «r over denkend, wat de rerfeu van het Leengaan van Sjoerd kon zijn geweeHt. Zij lasterde of zy hem ook hoorde loopen eu i u n kwam er een geluid tot haar alsi,f twee menschea stonden te fluisteren en zacütkent. te lachen. Met een energieke beweg.ng hit f zij zich rp en zette zij zich in zittende houiii « op den rand van het breede eikerjhou.en ledikant. Er was een frou-frou buiten te kamer als van de kleeren van een vrcuw, die vlug voorbij liep en daarna piepte het hout in de gang a.s onder het gewicht van een zwaar mentch. Voer dat zij het eiger lijk zelve wist hal juffrouw Schaafsma de deur geopenl en stak zij het hoofd sp'ederjd de gang in. En zy' voelde eea rilling langs ba.ir rug gaui, toen zij haar man en Lili, beiden geheel gekleed de trap z«g afgean, en kort daarna da voordeur zoo zach jes als maar mogelijk was ho rde openen. Tegelijk kwam een rijtuig de straat in rijden. Juffrouw SchaalMna sloot snel de deur van de kamer, en opende een venster. Gelukkig hingen er jalousien vcor, zoodat zij door de reten der latten zien en hooreu kon, zonder zelf gezien of gehoord te worden. Zij zag toen een grooten breack me t wee forfiche paarden bespannen vorr htt tuis stilhouden. De huisdeur werd geopend en Schaafsma kwam nsar buiter, aan iedere hand een vrij z war en, maar niet zeer grooten k< ffer dragend. De koetsier nam ze van hem aan en plaatste ze vooraan in het rijtuig. Is dat Alles ?" vroeg de man, zoo dat het hard klonk in de stille straat. Ja," antwoordde Schaafsma t p vroolijken toon. Wij nemen niet meer dan hoog nood g is. Verder koopen wij wat wy' behoeven in Par\ s." Ook prettig uitziend kwam nu Lili aan. Zy stapte in en Schaufsma hielp haar daarbij, zoo galatit als was zy zy'n jorge vio.uw. En nu vooruit," zei Schaaft-ms, toen hij ook had plaats genomen. Je behoeft niet hard te rijden, als je maar maakt, dit wij in Uttecht den sneltrein naar den Haig halen, want wij pakken dsar den luxe-trein i aar Parijs" Flap, daar ging het portu r dicht. De koetsier beklom zijn hooge zitplaats, hy' nam de teugels zatnenlijk uitgekeerd: l 930329mark, zoodat duidelijk blijkt, dat do vakorganisaties hun taak vinden niet allén in het organiaeeren van werkstakingen, maar ook op het ge bied van ouderlingen steun belangrijke werkzaamheden doen, om de onafhatikelijkheid der ai be'deisklasfe jegei.s de open bare liefdadigheid te bewaren. Ea dit neemt van jtar tot jaar toe. Tot de invoering van venpüch.e uitkeering bij werkloosheid wordt in de eene i a de andere organisatie besloten, en daardoor sterkt men het veraiitwoordelijkheidsgevoel bij de arbeiders ztlf', die elke week een bedrag daarvoor storten. Het bedrag der contributiën is in de laatste jaren sterk gesteg» n. Vroeger be taalden de leden 10 u 15 pf. par week. TbaLS hebben zij, behalve hun entreegeld, bedragende 50 p f. tot 2.50 mark, elke week 20, 30 of' 50 pf. te storten. Bij de typografen, bedraagt de wekeliiksche contributie mk. l 10, bij de piatiomakers mk. 110 en 1.40! Daardoor is de gehechtheid aau de orga nisatie grooter geworden, en deze vaster en ktachtiger. Er zijn dan ook organisaties die belang, rijke sommen ia kas hebben. De lypograferr j (die door hun tariefoveveenkomst gedurende; j een G tal j iren geyrywiard zijn tegan sta| kinj.) bezitten bjna 4 m Ilioen mark! Maar dat is da:i ook verreweg dei nikste. Dd metselaars bezitten ruim 1300000 mark, de hout bewerkers 800000 mark, de metaal bewerkers 700 000 -tn irk, de timmerlieden 400000 mark. DJ «neste of bijna alle vak bonden hebben gesalarieerue bestuurders en een eigen week of maandblad. Het groote weekblad dnr metaalöewerkers heeft ten oplaag \an 130,000 exaoipl.! Z'.e laar eeuige tnjwmderheden over de Duitscïie vakorganisatie, die, hoewel nog jong, zich reeds tot de meest belangrijke verèchijtiselen in dd arbeidersbeweging van Europa heeft; ontwikkeld! De uitstekende organisatie, het betrekkelijk hoo^e peil vaa ontwikkeling, de taaiheid waarmee ze zich opwei ken eu de enorme sommen die zij besteedt niet alleen voor den snijd, maar ook. voor ondersteuning van allerlei aard, allén door de arbei Iers, stempelen haar tot eene inrichting, die de belangstelling verdient van allen l S. S. BKO.NS, De Muziek in baar Wflier. Proeve eener Nederlandsche Muziekaestbetiek. De Erven H. van Munster & Zoon, Amsterdam. M. CiiOP, Leiddraad door Wagner's werken, bewerkt door Wilhelmina v. Westrheer.e. Afl 5. Tristan and Isolde. L. J. Veen, Amsterdam. JÜLIUS SABUE Pdter Bsroit, zijn leven, zya werken, zijne beteekenis. De Nedtrlandsch;) B inkhandjl, A: twerpen. WOÜ/MS HLTSCHKNRUYTEU, Orkest en Orkestsp;-! na 1600. W. de Iliir, Utrecht. KABEL HEYNDEJCKX, S udei ter,-Liederbeik, twerf deelen met byvosgiel. Algameane Driikkurf-tmaatschappy, Brussel. F. R. COEBS FB;JN , Liederboek van Grooten de zweep ia bande,-], de paarden trokken aan en het rijtu'g kwam in be veging. Sneller en sneller klonk het hoe'ge rappel, scherp het geratel der wielen, toen draaide het rijtuig een hoek om en verdween uit het gezicht. Juffrouw Schaifsma ttond nog op dezelfde plaats voor het renster. Z^j was als versutt door al het gehoorde. Sübaaf' ina was dus heenge gaan met Lui, stil, zonder afacaeid te remen, die twes waren, wat je noemt er van door". I>at besef maakte zich langzamerhand van juf frouw Schaafsma meester. Zij prevelde het zachtjes met door den schrik verbleekte lippen. Er van door". Haar goeie, ouwe man, bad haar dus na mee.- dan veertig j «en trouw, verlaten met dat buitenlandse ie nest. En hy' had dat zoo g«daai dat de heele buurt r,et zoo goed als zij bet had bunnen zien. Ieder kon morgen hooren van da dwaa:ihei l van meneer Schaafsma en van het malle fljuur door zy'n vrouw gemaakt. Want riet zoo goed als die meid hem overgehaald had z'n truuw be spottelijk te nukap, zou zij hemielf ouk voor den ui «l houfli-n Kn hun jorg"n, hun trots, zou als hij uit den verren Oost in hi t va erlami terug kwam, zijn moeder verlaten en zijn vader verdwsasd vinden. Dat lantsto d«rkb?ell trof juffrouw Schaafsma als eeu eltctri che vo k. Het biacht haar oude energie weer in werking. Zij rukte zich van haar plaats als hit ware lo«, staakte haar overpeinzing en concentreer Ie al haar denk vermogen op de vraag, wat haar nu te doen stond. En in enkele Becordan had zij die vraag bsaLtwoord Zij zou het tweeial tolgen en haar man terughalen ^óó.- baar jongen in let iacd kwam. Wat het koeten zou wist zij niet en dat kon haar ook niet schelen. G.;ld en waarden waren er genoeg in huis en wat zij met Schaafsma samen verdiend hal, welnu, dat zou zij dan maar made uitgejea oin hem van zijn dwaasheid ter ig te brengen. A's die mud geld vroeg, zou zij het ook gevan, maar nooit mocht de jonden weten, dat zijn vader op zijn leeftijd een mallen streek bad uitgehaald en zijn moe der zoo grievend had beleedigd. Een oogenblik dreigden de zenuwen juffrouw Sehaafsma de bass te zullen worden. Het was toen zy bedacht, dat al s!aagde zij in haar plan, de oude heerlijke verhouding tusschen haar man en haar nooit herstri i zo i kunnen warden. Al leefden zg wter ^men voor', hè1; zou nooit meer zy'n ah vroeger. Noo.tmeerde oude veitrouwelykaeid ncolt meer dat samen terugzien op een samenle/en van veertig jiren. Nooit metr dat ophalen v*n de herinnering aan al die kleine gebeurtenissen voor niemand van belang dan voor hun twee beidjes. Kr kwau een stuk ia haar keel, en de tranen stoi.den in haar o 'gen ; maar zij veegde ze af en dronk een glas koud water. Toen begon zij hair tocht door het huis. Z j filoot alle kasten, waarin zalen van waarde lagen en de kamer van Scbaafsma af. Zij nam een belangrijk pik eff ;cten uit de brandkast ; toea hail'le zij uit hair linntLkast een p'atte doos, die heel zwaar was en gevuld bleek te Nederland. Vierde boek. C. A, J. van Dishoeck, Bussum. Comoleet is thaia »le Muziek in haar weznn" proeve enner Nederlandsetie muziek aesthetiek door S. Brons. E?enals in de twee ten vorigen jare reeds verschenen en door mij besproken tfliveringep, is ook hier de schrijver zeer populair in zgn uitdrukkirgswijje o.-tk bij de beharidelirg van zeer wetenschappolijke onder werpen en levendig van stijl. DaaDmishtt wergehe'yk iat het boek in veler handen konae. Enkele verklaringen van den be,r Brons lokken tegenspraak "i'. Zoo lee.-t mpn met verbazinar op pa,'. 118 »Da exitaens dar N.T V. hebban fin"o gemaakt". Ala men nu weet dat dit jiar 7 en verleden j lar 71 candidaten zy i geëxamineerd, dan kan men moeiliik zijn o.ij/sn gel oven, lezende wat ds heer B ons in zya boek dpcnsteert. Het is waar wat tij later zegt: »d* R'gaerirg behoort, het is haar plicht ds kunst in hnschermu g ts nemen''. Maar het is juist de N.T V. die hierop ten btsrkste by de R geering heffe aar.gedrorg«n en die deze taak ter hand neemt, zoolang de rcgeerire te dien opzichte io gebreke blijf'. Op pag 2o9 zegt de schrijver, ik acht het mijn plicht, in dat boek zoo ol j »ctirf mogelyk te zijn, en ongeveer 100 pngina's vroegar doet hij een aanval op dsn beer Wouter llimchenruyter, waarvan by zelf zegt, dat deze eemgszinK persooi lyk getint is Bovendien bly'kt het daaruit dit hy den heer H'itscbenruyter r.iet eens goed begrepen het ft. Trouwers over het geheel is de heer Broos over Rich»rd S rauss (want daarover liep ook deze q mastte) niet goed te spreken l), hetgeen ik oik n-rt o!>J9Ctitf vir.d. In een boekwerk, waaraan de schrijver varmoedelyk een lar.geren le-ensduur hoopt tou te kenner, dan gewoonly'k aan een dag- <-f weekbladartikel ten deele vult, bal b\i, tegen over een zoo sterk pprekeode fi^iur als Rich. Strauss, een meer afvachtenje boudirg moeten aannemen. E i dat zou ook w-r^andig geweest zy>, wai t met Strauss zal eenmaal de ge schiedanis te doen hebban. Hoewel r,u het goede in het boek pan den heer S B ors niet minder goed is ondai ks bover.frtaa: de grieven, und ik hét toi'.h jinmer dat de sebry^er niet meer ze;f oeperkii g heeft in acht genomen. Tdn slotta zy ha n er op gewezfp, dat het door Biii.i in de wereld geschopte praaij^, hetwelk diwr zoovplan klak keloos overgenomen werd, als zoa P.ilestrina een geheel lieuwen ttijl geacbapsn hebben by he.t concilie tan TreLte (p"ig. 137), einde'yk toch maar r.iet verder moest verspieid worden. Van Chop's Leiddraad door Rich. Wagner's weiken ligt de vijfde irljveriig, handslrnde over Tristan und Uolde, voor my (tweade drul*). Da bekende gunstige ei»ei.scbappen in de be werking, weUe door den scbryver bij at dere draoiatitc'e compobitiën tan den B0yeuthir meester aan den dsg zijn geieg-1, zooala da geschiedenis van het ontstaan, bronnen van den tekst en nattiurlyk vermelding der hoofdmotieven, vindt men ook hier terue Wilhelinine van Wettiheei e, die het in het Naderlandsch heeft beweikf, gaf ei kple opmerkirgen ten beste, welke meestal triffjn door jüistbei^. Esn uiterst tyoopalhiek boek is «Poter Bsnoit zy'n leven, zyne werker, zyne beteekenis, door Jiiütis Sibbe. Hat is geen biograpbie, beginnende: Peter Binoit werd geboren enz., erz....! Neer, het is' een met warmte, met gloed, met grenzeriloozn vereerirg geschraven hulde aan den erooten Vlaamschen compoiist. Uit iedere Uadzy' la, uit iedereu regel spretkt bewondering en liefde voor den tyapathieken 1) Eannaal zelfs stelt de schryver de vraag, raar aanleiding vai >A'so sprach Zarathustra", of een piilos^pMsch lysteem een oi.derwerp is, voor muzikale behandeling geschikt. Zoo weinig begrijpt de schrijver Strauss en zya werk. lllilVMIIlllllllllltlll zijn met lou'er gouden tientj;s door haar zalf in de jaren van voorspoed opge/aard, (zy wist tog Doe zy het eerste duüeltje had op zijde geiegd, dat de oorsprong van aeze ri,,ke verzameling was geworden) en daarna kleedde zij zich eenvouaig en degelijk, zooals zij zici voorstelde dat inen duen moest als nitn een verre reis girg makt n Daarop riep zy de dienstboden en toen die gereed waren het dagelyksche we k te beginnen, zeide zy Lun zoo kalm mogelf;k, dat zij om familiezaken plotselitg op reit, moest, dat meneer al voo uit was en dat zij dus voor eenigen tijd naar hun ouders moesten gian. Het huis moest maar gelaten worden zuoa's het was, en de huisdeur gesloten. Binnen een half uur mo. st ieder gereed zijn om heen te gaan. Juffrouw Schaafsma zag ru 'kaïs haar plan ten uitvoer te brengen. Zij witt cat hair man met die andere r,a»r tar^s i in p, zij had hem zelf het hoorcn zegge i. Zy begreep dat hij om haar op een dwaalspoor te bre; gen caar U'recht reed, en dan naar dea Haag om da«r de eigenlijke reis te beginnen. Zij hai dus si.el uitgertkend hreveel tijd haar overbleef om te gflijk in den Haag te zyn. Het zou haar wel g -lukken met den sneltrein van Pari;s uit Amsterdam te vertrekken. Ei dan kon in den Haag de strijd hevig maar kort zijn of zy' moest mee rasr Parys, desnoods ve. der. Toen de dienstboden met kostgeld vertrokken waren, ging juffrouw Schaafsma zelf nog eens alles in Luis ra, weldra kwam toen een vigelante voor, die zy had la en bestellen en zoo reed zij nog een uur \6ór dat de t-ein ging van haar huis weg, de effecten en de gouden tientjes meenemende. Eerst liet zy zich raar hun makelaar brengen, wien zy hetzelfde verhaal als zy aan de dienst boden deed, vertelde, en wien zij ds zorg voor het hu:s opioeg, daar zy raar haar zeggen niet wist ot zy tpoedig zou terugkeer, n of niet. Vervolgens gii g zij naar hun commissionairs in ificcten met het verdoek de waarde der eff. eter, we.ke zij bij z ch bad, te schatten. Toen zij boorde, dat zy' ongeveer ? 20 OcO bij zich had, was zy gerust. Zij bal maar een fUuw besef hoe ver Parys van Amsterdam was en e;een deckbeeld wat een reis zou kunnen koster, maar zij herinnerde zich met een flauwen glimlach, dat ba»r man eens gezegd had dat je voor f 15 00) een reis om de wereld kon maken. Zy was dus op alles voorbereid. Am geld en moei zou het haar niet ontbreken. Kn toen reed zij naar het Centraalst&tion en zat, door witkielen en conducteurs, die ah het ware roken dat zij niet op een fooi meer df minder zou zier, geholpen, weldra in een waggon van <len luxetrein naar Parijs. V. D.i trein reed met ma'igen spoed over het viaduct langs de Haarli mrnerhouttuimn; en juffrouw S haafcma keek roet verbazing naar de voorbijrijdende huizen. Toen werd buiter.gekomen de vaart eteeris sneller, tot de telegraafpalen Isugs de )yn voorbij schenen te iiiiHiimiiiuiiiiiiiiiiiifiliniMi meester. Het is bfgrijpely'k dat de uitspraak van L;szt : Peter Bj^oit ia de Ruber.s dar Vlaamtche muziek" met welgevallen door den auteur wordt aangehaald en dat hij daar ook verder op dcor redeneert. Moge nu een of andere zin van den volb'osd Flamingant ons een weinig doen glimlachen, b.v. dat in da kunst drie groote ramen, door Vlamingen gedragen, hebben geschitterd, n.l. Vondel (<8">oren te Keulen), Riber.p, (geboren ti Siegei ) en Beethoven (geboren te BonL) of moge de toekomstige gescbiedHüryver beden kelijk bet hoofd tchuiden als bij den heer Sibfifl hoort zeggen, thar.s reeds «Pater Benoit stond borger dan Verdi" wat nood l da s Iriji/er gloeit voor den door hem vereeu*igden heli en waar hy overdrijft, moet mf-n hem vergaven; het geschiedt uit geestdrift voor zijn 01 derwerp en geestdrift tr»fr, roert. »Wy' hebban snikken gehoord (bij 's meesters begre funii-) die weergalmden op den slag van »oi s hart; wy' hebban, door on ze tranen heen, »viouwat,warg«n in traren zien baden; wij t'ieb.'ten. dorre mannenoogan zien paerlen en »stnu scbe snorren zien Itken, als van eenen «?martaiuiauw, die vruchtbaar wezan zal." Aan het btelfske is toagevoegd een proeve van liihliographie, door den heer Mirtin Ridelsheim De druk strekt der aloude firma P.antrjn tot esr. Da heer Wouter Hiitschen;uyter haeft de artikelen, walke door hum zijn geschreven bij de programma's der abonr-ements- concerten van het Cot certgebouw, order den titel »0 kest en Orkfgispel na 1600' vereatiigd tot ««n monogiaphia en die bij W. de Haan te U racht t et licht laten zien. Het is een nuttig boekske geworden, dat voor menig een hiftonscie byzond«rhedan beva', die hat na lian dubbel waard zijp. Uit er,kele druk- en seifjuten wil ik evsn op pag. 6 tignalerr'n afdaelingan voor tfrteallirgen. AU de schiyver er op vijst dat vioolbouwers als A i ati. (jiift'-nerius en S ralivarius, door hunte voorin ff jlyke ir s rumenten, veel hebben by'gedrsgen tot o-twikkeling dar sehiyOyze voor ftrufdrsjrumei t*-, dan haldei de namen der ? compor.isten C>rell', Vaal', T«rtirii e. 8. ook i wel gerioeinl mngan worden. Voorts zegt de [ schryver dat ent ige der Brandeiiburgsche , corcert«n van B ich onuitvoerbaar zijn vaa wege j da hooge lizging d^r trompet. Is htt den heer i Hutachanriiyter o: tgaan, dat voor een drietal j «ren geleaer, te Birlijn een dier concerten ; uitgevoerd is op «an B »ch fest en ('at daar ! door den trompettist g'" is geblazen ? Als de schiijver spreekt v&n het beperkte loopgebied ' van booms en frorupattsn in het Bsetho^ensetie : orche^t, ware het u-isschien niet or.dierstig geweest te wijzen op htt gebruik dier '? instrumenten in verschillende stemming. Eohter al deel gau v misschien zou dan de omvang van bet werlji overschreden zijn geworden; , wart wair dan te eindigen? Uit alles blykt ; dat riet alleen de heer llatschenruyter in den ; grond vertrouwd is met ons teganwoordige orchent, hetgeen trouwens genoegzaam bekend ' i», maar ook dat bij in beknoptsn vorm, een l aingaraam te le«en oveizicht weet teschryven | van da geschiedenis van het vroegere orchest. j Karel H-yndricVx is of was stuler,t in de ! rechten aan de Lauvansche universiteit. Hij l en Benige zyrer vrienden, medestudenten, voalden de behoi fta BST een bundel zangen, liederen die door de studenten geborgen konden wor lan , liederen van li-fle en van luian ; \ drit.kliBderen, geze'si'-tup-tliadarnn en niet bet ruil st vaderlandsche liederen. »\Vy vergaderden | een keer, twee keeren, drie keeren op uw kot.. 1 kwartier wil ik zeggsn" zoo schrijft den auteur een zyrer «rienden en bft p'an was ge/ormd. Dichters en comporisten moesten helpen. Iviet altijd was 't gemakkelijk het werk uit hunne handen te krygen «aenigen toth bleven doof springen en het gedreun, gahos en gezwaai bijna argstwtkkend werd. Juffrouw Scbaafsma stelde zicttze f echter i,e: ust. Zj had bijna rooit gi reisd en het was de eerste maal, dat zij in zoo'n n.el're n reii-de, maar zy had een groot vertrouwen ia hooger macht eu was bo eudien Diïf genoeg te gelooven, dat men toch zoo'n locomotief alleen in handen zou geven van een goed koetbier. Van al het gedreun kree$ zij ech'er slaap en of zy wilde of met, zy moest even a*n de natuur toegeven. By om ij l uit haar rust gewekt-, na een Z'iuwachtig haasten en c'rijv.;>i van eerige uren, kwam de reactie en ge.l ken in haar gemakkelijke zitplaats moest zij de o ogen fcluiteu tegen wil en dank. Het wis maar eren, zoo zij dacfa', en zy sliep zoo gerust dat haar zelfs Het geraas van het ryrleii niet meer hinderde. Tosn zij weer o-kwaakte j Kg de trein nog met onverminderde snelheid langs de velden. Djor een deur, welse zij tot nu toa niet had opgemerkt, kwam e u conducteur binnen. Zjn wij spoedig bij den Hügr"' vroeg zij. Uen Haig? most u daar weien?' N.-en, dat cier, maar ik dacht dat wij er spotd'g zt uien atnkomen. Ik heb even gesbjpen, (chijtit het.'' Even geslapen? Nu, dame, dan heef t u een flinke dut gedaan, watt nu zy'n wij Rotterdam al voorby. Het is maar gelukkig, dat u liet te 's Grayenbsgo beh eft te zijn" Nu, dat is wel gelukkig. Heb je ook," vroeg juffrouw Schaat'smi toen, al haar moed verza melend, heb j-t ook in den Haag een ouden heer en een jonge dame zien instappen. Een groote zware meneer met een ... een heel mooi meiijp?" O, die Franschen ? ja, zeker, die zitten twee wagens verder. Wil ik u by hen brengen." B;j hen brergen ?" Ja, u kaa hier imners in de garg langs de wagens Icopec." Ji ffrouw Scbaufsma stond op en volgde dtn conducteur in de zwa&itnde wagens door rte smalle gang. De man wees haar hoe zy moest loopen en zich va thouden. Kijk u maar in de volgende coupé." Juffrouw Schaafsma keek voorzichdg om het hoeije en zag nu de vlucbteJingen, beid. n &l»peide. Haar man zat evenals hij thuis in zijn gemakkelijken stoel een dutje deed. Zy" lensde tegen hem aan, zelfs in haar slaap neg glimlachend. Twee dikke, cude da-nes zaten op de bark tegenover hen en een haalde een gordijntj; zorgzaam d ebt, zoodat de zon het mooie ge zichtje van L;li niet kon beschijnen. Jiiffrouw Schaafama trok baar hoofd terug. Nu een ecète te maken was onmogelijk. Zij zou wachten en liet zich raar baar wagen terugbrengen. Zy was weer flink genoeg om zelfs wat trek in eten te kry'gei\en was blijde dat er in den tre'n een restauratie was, want zij had vooral een verschrikkelijken dorst. Onder het etep dacht zy' er met een zekere voldoening aan, dat zy de beide v'uchtel'ngen volkoaen in haT macht had. Als zy gereed was zou zy ook weer gaan slapen, detnoods tot Parijs. Maar 1 »ze!fi DS vijf, zes, zeven brieven, doch op eenen >schoonen morgend ontvingen wij dan een hand«schrift dat wy' bij 'c lezen, van den raam des ^meesters, gaestdr ftig aan 't hart drukten ; »éu enkele slechts bood weerstand; wy be ssloten onze standvastigheid tegen zijne koppig»heid te meten; maar wij moeten bekennen »iat wij buigen moester, de eerigste maal, js ?want na onzen elfden brie-f kregen wij een «beves-tigar.d schrijden: en toih na menige »weken wezen wy cog driemaal op die belofte «maar. . er kwam niets meer van." Onder da compoi'iBt«n ontmoet men da beste ramen van Balgischo toondichters ; b.v. Btnoit, Gavaert, Blockx. Wambaoh. v. Duyie, Antheanis, Huberti, da Greef, Tiiitl, Mutelmanp, Keurvele, de Boeck enz. en». Wat ik reeds meermalen van verza-nelir,gnn zeide, geldt ook hier; de liederen zijn z ar ongelijk vaT waarde; maar waar er vele zijn, ia ook ; de kans groot dat er zich heel w;;t mooie hij '. bevinden en dat is hier dan ook zoo. Da i begeleidingen zy'n voor het ineereLdeel niet ', ie moeilijk. Wat mij vooral zeer vp.rheutj'1 i heeft is dat de aan het werk tocge o-gdelyst ' van inschrijvers, een duiz«r,dt»l r-aiien be?j vat (ook enkelen uit or.s laic), waarop da i r.ederigsten en de hoogi-tgpplaatsten caa-t elkaar ! staan. Bovenaan prykea de namen van j Koning Lpopold en zijn geo?alin en otza Koningin Wilhelmina. Hugo Verriest zond een inleidirg, i ynnpithiek, gelijk alles wat van hem uitgaat. Ik kan dan lubt niet weerstaan enkele regelen er van bf te schrijven: «Gij vraagt mij eene inleidirg tot uwan Liederboek. Ik zou u dat geern schrijver; maar, ziet ga we), ik bebbe tiers te zeggen l Of liever, bet doet, ik hebba iets te zeggen, ma»r 't ia aan u en van i». Het VlaaT.sch studentenvolk wil zingen. G j brengt hem eer.en L.ederboik en zegt : Hier l Zing! Gy zijt een tr> ffilijk man en gij verdient den lof en den daik van alla Vjauirgen. Den lof: G j moe.t ortzi^lijk gewrocht hebben, j^en lar g om alzro honderd vijf en zestig f*uoanlyke, blyde, jonge lierieren te vergaren. D;e liederen zo- knn, passer, kuischer, dichten, herdichte-,?'' Bij den lef. den verzamelaar door den voortnffa'ykfn II igo ViniBit ge.hrtcbt, wil ik gaarne den uiijnen vuegan en den wensen uiti-prekcn dat het hoek nuk by onsinNoordNederlar.d zoo talrijk verbreid rno^e worden als het zulks verdien». Treft in H^yodrickx' verzameling do een voud en do hescheideiiheid waa:meJe ds wordingsgeschiedenis van zy'n boik verhaald wordt, in Coer's vierde dael van het »L\ederboek van groot Njderlanu" trekt de aandacht hoezeer de samensteller irg'.rornpn is met besprekirgan van zyn arbeid In 77 pagina's van dubbele kolommen worden uit nllimogelyke dag-, week- en maandbladen recensiëi o/ergedrukt over de reeds verschenen d=elar, of van uitvoeringen der daarop g»zorgen lie deren. E genlyk meer ui'gevers-)eclamewerk. Ik wil daarbij tiet langer btil«taan en gaarne erkennen dat ook het vierda deel p-achcig) liederen bevat, welke meerendeels door »y'leu M. J. Bjuman uitsKkend zijn bewaikt. Jam mer is het dat met geen ei keil woord da haikomst van tekst of muziek is verklaard. E« er kelen keer vindt men een jiartal ver meld. Op de liederen aan het uiot van dit ( vierde deal is deze bemerking niet van toe, passing. Daarby staat veroseld dat zijonileend ; zijn aan Valerius' «GadeLck-clanck"; ook is da j bewerkirg dezer liederen van W. P*tri Dj ?erst moest zij nog wat drinken, want de dorst liet haar geen rust. da kreeft van den v irige i avond werkte ra Het scheen de mensrhen op te vallen, dat zij zooveel c'roLk, nmar dat ko i haa? niet schelen. Zoo dadelijk ging zij weer rusten en dan zou zy' wtè.- ln»c.iig en verIritcht wakker worden. Toen zij nu weer ontwaakte wist zij ze'f wel, dat zy Ung en zwaar geslapen bal. Zij was loorn in h»ar voeten en moest eens er over nadenken, waar zij was en wat zy ging doen. E>r,bklaps reed de trein met denderend ge weld em reusachtig groot station binnen. Da rails lagen er als een bos sfroo door elkaar en de perrons waren zoo uitgebreid dat men ze als in een ver chiet zag. De gereedstaande, aankomer.de en vertrekkende treinen waren talloos en h't gegil dtr stoom fluiten was oorverdoovend. Juffrouw Schaafsma had nooit zoo iets gezien en zij werd bijna bang vcor al die duizenden reizig rs, die ds treinen bestormden of er uit tprongen, alles met een haast en vlugheid, die ojgelocü.jk waren. Jiff-ouw Schaafsma gevoelde, dat zij te Parijs wa«. Z'j pakte r u snel haar kleire bagage bij elkaar en haastte zich naar de coupé, waar zij de vluchtelingen gezien had Alaar 01 schrik, zij waren reeds verd *enen; ulleen de beide oude dames, die over hen hadden gezeten waren rog aanwezig. Toen deze haar zoo ontsteld in de deuropening zagen staan, vroegen zij wat baar scheelde, en t. en zij informeerde waar de twee reizigers gebleven warm, hoorde zij tot baar verbazing, dat de oude heer met het mo ie jonge vrouwtje, te Brunei was uitgestap'. Juffrouw Schaafsma zei niets meer, maar wendde zich om en stapte uit den trein, zin nend wat zij EU beginnen mo<st. In ilollacd zou zij zich da lelijk om raad tut de po'iti-j gewend l ebben, ma; r zij had een vaag idee dat zij riet goed Ion verteller, dat zij haar man nareisde Zg bepailde zich er toe san een man te vragen, wanneer er weereen trein raar Brussel ging en waar die kwam te staan Toen gi« g zij zitten wach'en, mi.-schien een, misschien twee, mitschien drie uren tot dio trein vertrok. Intu^chen zorgde zij er vcor wakker te blijven. En zoo vond zij zich op een gegeven oogenblik dwalende door een vreemde star), waar alleiM mentchen da meet t ver schillende vreemde talen spraken. Gelukkig vond zij vry sroedig het hotel waar haar man en Lili waren afgettapt. De schoonheid van het jnnge meitje en de breede gestalte van Sj<erd waren de aanwijzingen, welke juffrouw Schaafsma in staat stelden het tpcor te octd. kken. Met een gevoel van voldoening trad juffrouw Schaafsma de »ettuule van het loei binnen en vroeg zij raar het in het oogvallende paar menschen, dich zy wankelde op haar beenen toen haar met een zekeren ophef weri mede gedeeld, dat de kolonel met z'n mooie jonge vrouw reeds weer vertrokken waren r aar Parijs En weer klonk het ratelend geluid der wieIer, voorrgedeurd over de ijzeren bar. en onder juffrouw Schaafsrra, toen zij zich zoo spoedig mogelp op weg begaf naar de wereldstad. (Slot volgt).