Historisch Archief 1877-1940
10
DE AM.STERDAM:MER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No.'137:8
Bank. Hierdoor zal krachtiger tegenover de
Krooöagenten kunnen worden opgetreden.
In de lotengfoep konden de russische
loten de vooruitgaande beweging van de
vorige week verder voort zetten. In de
laatste 2 weken stegen de vier en zestigers
van 435 tot 452 en d« zes en zestigers van
326 tot 346. De Adels Agr. bank loten stegen
in dienzelfden tijd van 248 tot 290H. Aan deze
laatste soort behooren degenen, die vrouw
Fortuna het hof willen maken, den voorrang
te geven.
Amst., Marnixstr. 409. l N ,03 D g
Bussum, Borneo . |
L'album de Louise de oligny, door prof.
A. G. VAX HAMEL.
't Is wel prettig 'n beetje revolutionair te
zijn en an net zoo'n beetje conservatief erbij.
?Ik ml nu eens conservatief wezen. Juist.
Daar heb je 'n fransehe lettre". Dat is KOO
iemand, dierzelf misschien nooit iets moois
maakte, ook 't mooie in 'n anders werk niet
voelen kan, maar die van alle mogelijke en
onmogelijke menschen, die wel eens geschre
ven hebben, de kleinste kleinigheden weet.
Je zoudt ze-ook peuteraars kunnen noemen,
de groote dingen van poëzie en leven zien
ze niet, daarvoor zitten ze veel te diep over
hun boeken gebogen. Jawel.
In Holland hebben we die lettres niet zoo.
Bijvanck lijkt er nog 't meest op, maar z'n
blik is veel ruimer. Van Deyssel heeft 'm
eens 'n erudiet polygraaf je genoemd, daarmee
z'n innige minachting willende te kennen
geven over geleerde veelschrijverij inde kunst.
Toch moet ik zeggen, dat ik veel, te preciese
nasporingen, al is hun direct wereldbelang niet
aan te nemen, toch appreciabel vind.
Prof. v. Hamel, de Gidscollega van Dr. Bij
vanck, is ook zoo'n beetje 'n lettre, maar een
goeie van de goede soort, en voor me ligt z'n
studie over 't album van Louise de Coligny.
In de Gids van 1900* heb ik daarover al
goede dingen gelezen, vermeerderd en ver
beterd heeft prof. Van H. 't in 'n studie nog
eens in 't Franseh uitgegeven.
Dat is al 'n memorabel feit, 'n Hollander,
die 'n -echt mooi fransch stuk proza geeft,
dat in sierlijken woordval en gracieusen stijl
voor geen ander behoeft te wijken, 't Is waar,
Van Hamel is Ie Hollandais eminemment
francais, maar wie doet 't hem na? Maar
ook, wie zal dit mooie boekje lezen? Wel ik
deed 't en 't berouwt me niet.
Arme Louise, zestien jaar pas oud, is ze
getrouwd met Charles de Feliguy, en 'n jaar
later verloor ze in den Bartholomeusnacht
haar man en haar vader. Na een weduwzijn
van elf jaar hertrouwde zij met AVillem van
Oranje, dien ze ook al weer na een jaar ver
loor. Dan verder 't verdrietige leven hier te
lande, waar ze sinds 1608 na 'n verblijf in
Frankrijk, woonde en haar dood in 1620
weer in Frankrijk. Wel simpel.
Prof. Van Hamel vertelt ons nu van
't'inniger liefdeleven van deze vrouw, die voor
ons toch wel interessant is. Haar poëzie-album
is daartoe z'n aanleiding, en de gentile en
elegante amourversjes van haar minnaars haalt
hij uit 't stof van de Haagsche bibliotheek op.
J)it is er n van, 'n naamdicht.
L'Amour q«i a cogou tou-jonrs ma volont
Obéissante en tont, suivie sa fantaisie
Voulut, pour bien heurer Ie roste de ma vie
Imprimei' en mon coeur vostve exquise beauté.
Son désir toit lui, mais son trop de clarl
Esclara son esprit et rendit aaservie
De sou oeuvve sou Ame et sa maiu ennemie
En grave Ie portrait qui Ie tient arresté.
Cepentlant je vous vois et vos beautez, Madame,
Ontragent saus pitiéIe meilleur de mon ame
I/amouv, pour se guarir, tousjours tire a mon coeur
II peuse vous blesser, frappant yostre figure
Ne devez-vous pas regrettei' ma douleur
Injastemeut^traitéd'amour et de Nature.
Zie je, dat is geen diep-aandoenlijk vers
als Vfm Verlaine of een prachtig van taal als
De Hérédia, en dat weet Van Hamel ook
wel. Maar' 't is toch wel belangrijk iets meer
van Louise de Coligny te weten en we mogen
prof. V, H. wel in vriendelijke waardeering
houden voor z'n goed werk in dezen.
JACOB I>K HAAX.
Stella, door HERMAN BAXG. Xaar het
Deeusch door mevrouw D. LOGEMAX
v. D. WILLIGEN. Uitgave van H. Honig
te Utrecht.
Mevrouw Logeman heeft reeds meermalen
werken uit het Deensch vertaald en men
weet dat zij steeds goede overzettingen
leverde. Het boek dat zij onderhanden had
is. vreemd, vaag, voor velen misschien onbe
grijpelijk, maar misschien ligt dit daaraan,
dat we hier met de Deensche toestanden
niet vertrouwd zijn. Goorgu Brouwer /egt
er van: In liet Witte Huis" en in Het
Grijze Huis", die we hier, naar een dor hoofd
personen onder den naam van Mclla samen
vatten, heeft Herman Bang zijn herinneringen
uit zijn allervroegste kinderjaren en eerste
jeugd, niet alleen opgefrischt, maar ze tevens
doen trillen van zijn innigste zieleleven. Hoe
verschillend ook de manier is, waarop beide
boeken weergegeven zijn, lezenswaardig en
goed geschreven ziju zij alle twee."
zamelaars, door J. C. AUP DER-HEIDE S. H. D.
Amsterdam, Van Holkema & Wareadorf.
Uit de wereld der kleine mensclijes, door M.
J. SALVEEDA DE GRAVE-HERDEBSCHÉE. Utrecht,
W. de Haan.
Bibliotheek voor jongens en meisjes."
Hektor, geschiedenis vaneen hond, door AXNA
VAX GOGH-KAULBACH, geïllustreerd door J. B.
HEUKELOM. Amsterdam, S. L. v. Looy.
Letterkundige vlugschriften." Een eigen
wijs schrijfster, I, AXXA DE'SAVORXixLomiAX,
door HEXEI HAETOG. Kotterdam, W. L. Brugse.
Liefde, daor JKANXE BEYNEKE -VAN STUWE.
Amsterdam. L. J. Veen.
God en Goden, door Loris COUPERUS. Amster
dam, L. J. Veen.
Invloed van bloemen en planten op liet
mensclielijk karakter. Een boekje voor ouders en
opvoeders. Rotterdam, W. L. Bfusse.
Aéhter de coulissen, door -'M. J. 'BfiussE. Rot
terdam, W. L. Brusse.
Noord-Holknulsche vertellingen, door
GEERTRUIDA CARELSEN. Rotterdam, W. L. Brusse.
Twee jaren in den boerenoorlog, door mr. II.
VER LOKEN VAN TIEEMAAT. Haarlem, H. D.
Tjeenk Willink & Zoon.
Torn en Pax. Een hondenboek, door mevr.
STORK-KEUYFF. Uitgave van L. J. Veen te
Amsterdam.
B-ICCARDA HUCH, Vit de Triomfsteeg, bewerkt
door ANNA NEYS-EKKER. Uitgave van H. J.
van de Garde & Zoon te Zalt-Bommol.
Gullirers Reizennaar Lilliput en andere vreemde
landen. Voor de jeugd bewerkt, door J. J. A.
GOUVERNEUR, met 6 platen van WM. STEELINCK.
Uitgave van L. J. Veen te Amsterdam.
Stuurman Roelof en andere schetsen, door
A. AVERVMEÜS BEUINS. Uitgave ven D. Bolle te
Rotterdam.
Inhoud van Tijdschriften.
Op de hoogte, Ie jaarg. No. 2 : Algemeen
deel. Paedagogiek. Muziek. Littera
tuur. ? Voor keuken en huiskamer. Voor
onze jeugd.
J^iyen Haard. Xo. 47 : Sine qua non, door
H. S. S. K., II. Het nieuwe wijkgebouw der
's Gravenhaagsche wijkverpleging, door C. M.
Vissering, niet afb. Op Schokland, door
L. Nooter, met afb. naar foto's van den heer
J. J. S. de Graaf, te Zwolle. (Slot.) Het
verduurzamen van voedingsmiddelen met
Week's sterilisator, door dr. J. E. Rombouts.
(Slot.) J. F. van Heutsz, door Alex, met
portret eu afb. Feuilleton.
iniiiiiiiMmminmiim
NIEUWE UITGAVEN.
De firma W. de Haan to Utrecht geeft ook
weder dit jaar een aantal goed uitgevoerde
prentenboeken uit onder bc volgende titels :
Wat de rac'intie bracht, door mevr. M. J.
SALVERDA DE GUAVE-HERBERSCHKE. Voor hondjes
en katjes roor kleine, schetsjes door mevr. M.
J. SALVERDA DE GRAVE-HEEDERSCUÉE. Tik
kende klokken en hamerende hartjes, door mevr.
M. J. SALVERDA DE GRAVE-HEEDERSCIIKE.
Rijpe appeltjes, doorBEATA. Van allerlei hondjes,
door BEATA. Efn gezellig praatje, door BEATA.
Een warm nestje, door BEATA. Een gezellig
werkje, prentenboek om uit te knippen.
Knlcnder-vlöeiboek voor 1904.
Opnieuw Grondtcetscliennis. Het Wetsontwerp
houdende nadere bepalingen betreffende de
inftnontginning, niet wijziging der wet van
?21' April 1810 (Bulletin des Lois No. 285).
door REINIER D. VERUKEK. Haarlem, De Erven
F. Bohn.
Vademecum," practische 10-cents biblio
theek. No. 10 : Oiue Honden, door L. SEEGERS.
No. 11 : Hoe kan men liet meeste voordeel en
genoegen van zijn kippen hebben ?, door ERILUS.
Ivo. 12: Hand!eid:)ig voor l'Oft- en
XeyelcerEen opmerking.
IQ de Memorie van Antwoord op liet
Yoorloopig Verslag zegt de Minister van
Koloniën: Kluchten over onttrekking
van water aan de gronden der inlanders
ten behoeve van groote ondernemingen
zijn den ondergeteekende niet ter oore
gekomen, doch hij is bereid om daarom
trent een onderzoek te bevorderen, indien
kan worden aangetoond dat in bepaalde
gevallen zoodanig misbruik zou hebben
plaats gehad. 'Hetzelfde voorbehoud meent
hij te moeten -maken met betrekking tot
de in het Voorloopig Verslag vermelde
klachten over misbruiken, welke bij de
verhun]' van gronden ten behoeve van
suikerondernemingen zouden voorkomen."
Verloor de Minister, dit schrijvende,
niet wat veel uit het oog dat het op
sporen van overtreders en nalatigen de
taak is van bestuur of Regeering?' Wan
neer nu geen der Kamerleden op deze
uitlating van den Minister ingaat, zal de
Minister dan do zaak verder blauw blauw
laten? Zulks is toch moeilijk aan te
nemen. Immers velen, die met alle kracht
ijveren voor het opheffen van misstanden,
gevoelen weinig roeping als beschuldigers
van bepaalde .personen op te treden of,
door het bijeenzoekon van getuigen en
bewijzen, als het ware een instructie te
voeren omtrent een enkel feit en aldus
te doen wat de plicht is van de ver
antwoordelijke autoriteiten.
(leidt dit in het algemeen, bij zaken,
Avaarover zooveel geschreven is, als de
kwestie, waar het hier om gaat, moet
bovendien het aanwijzen van speciale
gevallen onnoodig geacht worden. Het
volgend klem, zeer onvolledig overzicht
der lektunr van den laatsteii tijd over
de punten in kwestie, moge dit nader
toelichten, als sprekend voor zichzelf'.
In een hoofdartikel van de Locomotief
van l H -\ov. l! Hu, staat:
Maar van de grieven, die de
Djombangsche bevolking tegen de
suikerfabrikanten of hun onderhebbeiiden schijnt
te hebben, zal wel (Ie grootste zijn: de
waterroof. liet is een publiek geheim,
dat reeds eonigen tijd het water, bestemd
voor <le besproeiing der velden etc. van
de bevolking, genaast wordt of werd (er
zijn natuurlijk uitzonderingen); de loerahs
en petinggi's lieten zulks oogluikend toe,
van wcgo een douceurtje. . . ."
II. v. IL, blijkbaar een employéinde
suiker, schreef in de Jitcxt-lioili' van S
December:
Daarenboven van vrijen wil is bij den
verhuur van gronden eenvoudig geen
sprake. Als het dessahoofd de sawahs
(hier worden vermoedelijk communale
gronden bedoeld) verhuren wil, dan
worden ze verhuurd, en, is hij er om
welke reden dan ook tegen, dan gebeurt
het niet; daar hij echter voor elke bouw,
die zijn dessa verhuurt, een premie krijgt
van /2.5(l is hij gewoonlijk nogal bereid
willig .. . En als den Javaan die helft i van
het water; nog maar gelaten werd . . .
Indien het bestuur er voor waakte of
voor kon waken, dat de .Iavaan het hem
eens toegezegde deel werkelijk kreng,
zonden vele fabrieken in de residenties
Soerabaya en Kediri, zeer waarschijnlijk
ook elders, genoodzaakt zijn hunne aan
plant belangrijk in te krimpen."
Het Alyiiti'i'ii IlutnlcM/lfnl van 7 Maart
nam een brief uit Djokjakarta over uit
de Locoiitot«'j\ waarin de volgende /.in
sneden :
Voor /cover we het te velde staand
suikerriet, dat we gezien hebben, kunnen
oordeelen, kan dat nog zeer goed terecht
komen, indien de regen, die nu door
komt, vooralsnog blijft aanhouden. Van
de sawahs van den kleinen man komt,
van een kleine uitzondering niet ge
sproken, zoo goed als niets terecht. Aan
vankelijk had men er geen water voor,
want het weinigje dat nog hier en daar
stroomde, was natuurlijk broodnoodig
voor het riet."
Commentair op deze regels is zeker
overbodig en men kan na lezing daarvan
welhaast zieh neerleggen bij de uitspraak
van Een landhuurder" in de Locomotief
van 24 April:
De zoogenaamde vrije suikercultuur
is in mijn oog nog erger dan destijds de
gedwongen Gouvernemeiitscultuur."
Wil men beweren, dat al die
ongeteekende uitlatingen geene waarde hebben
dan zij verwezen naar het artikel van den
heer (1. Stoll in de Locomotief van O
December 1902. Daarin wordt medege
deeld van een indertijd ingestelde enquête
door de Hoofden van Gewestelijk Bestuur
(de Residenten):
De ingekomen rapporten waren niet
gunstig voor de suikerindustrie. Algemeen
toch werd beweerd dat de inlandsche
landbouw door haar werd benadeeld, dat
in 4 residenties de regeling bestond, dat
de fabrikant overdag de beschikking had
over het water en de inlander 's nachts;
dat waar die regeling niet gevonden werd,
het personeel der fabrieken zich eigen
machtig water toceigende en wel tot zulke
hoeveelheden dat de inlandsche landbouw
daaronder leed... De heer Lawick van
Pabst, toen (1894) waanremend Direkteur
van Binnenlandsch Bestuur, was ook van
m'eening dat de fabrikanten zich in het
wilde weg water toeeige*iden, steeds ten
koste van do bevolking, en wees er op
dat de ambtenaren van binrrenlaridsch
bestuur niet altijd de 'belangen van de
bevolking voldoende behartigden tegen
de aanmatingen van .de europeesche land
bouwers. Hij vond het onbillijk het plan
ten van padi als 2de gewas te verbieden,
alleen ter wille der suikerindustrie "
Het lid van den Raad van Indl
Mullemcister daarop naar den oosthoek op
onderzoek uitgezonden, verklaarde, aldus
de heer S.:
... dat in eenige streken de inlander
geen polowidji (tnsschengewas tnsschen
twee rjjstoogsten) meer plantte, omdat de
suikerfabrieken water moesten hebben."
Welnu, aan officieele rapporten van
hooge ambtenaren, als hier genoemd, mag
toch wel eenig gewicht gehecht worden!
En wil men meerdere gegevens, afkom
stig van ambtenaren, dagelijks met deze
toestanden bemoeienis hebbend, dan zij
hier aangehaald wat de Controleur S. de
Graaft', zegt (Tijdschrift rooi- B. B.), 1902 :
. . . mits in het algemeen slechts het
irrigatiewezen tot zoodanige organisatie
worde gebracht, dat hierop komt in
deze feitelijk alles neer niet de fabri
kant de bevloeiing, maar de regeling
der laatste het bedrijf van den fabrikant
beheerscht."
Over do grondhuur heet het in dat
zelfde opstel:
Eu niet alleen in het oog van den
leek, ook voor den bestuursambtenaar,
te midden der bevolking levend en dage
lijks op verhoudingen en feiten stuitend,
welke met zijn streven naar orde en
billijkheid bezwaarlijk vereenigbaar kun
nen ziju, is de grondverhunr aan den
fabrikant veelal elk jaar opnieuw een
bron van ergernis."
Geheel in overeenstemming met deze
uiting van genoemden Controleur, die
spreekt van bet dorpshoofd, handlanger
des fabrik.tnts'' en van do in sommige
gevallen in min of meer b e d e k t e n
vorm uitgeoefende pressie tot
grondverhuring van do zijde van het
dorpsb e s t u u r", schreef de ingenieur Homan
van der Heide :
In de centra dor Europeesche cultures
oefenen de dessahoofdeii door de groote
macht, die zij in de dessa bezitten een
overwegenden invloed uit bij de
grondverhuur, die dikwijls meer hen /elf dan
de belangen der dessa ten goede komt."
Vele nadeelen van de grondliuur worden
verder uitvoerig uiteengezet in liet artikel
Theorie en Praktijk" v;m den Contro
leur ten Itrink 1) on leerzaam vooral is
het opstel van den Controleur S. Colten
Fzn., Van leeiion en sparen'', beiden
in het Tijilxflirlft roor l>iiini'iil<milxck
Bcxttun\ 11)01. Niet genoeg kan de lezing
va.n die opstellen, alsook van
hotbovenj aangehaald artikel van den Controleur
| S. de Gnuif!'worden aanbevolen aan allen,
die de grondhuurordonnanrio verdedigen.
Xood/.akelijk is het. dat zich do
overtuiaïng vostigo, dat zoowel do
watcrverdooling als do grondlimir ton zeerste1 do
aandacht vonlioncu van ieder, die hot
wél meent mot den inlander on zijn wol
zijn beoogt.
l'. C. C. HAX*I;X ,!R.
1) Met de middelen ter verbetering, daarin
aangegeven, kan hier echter niet worden
meegegaan; ook bij ambtenaren ondervonden
i deze ernstige bestrijding.
Hoe lam aan ooftpön kwam,
door K. vox BOKÏTICIIKR.
Maatje, zegt d nu eens, wat ik zou
gaan spelen.
Xoem vun daag je groote blokkendoos
| eens, vent.
: Hè, neen ! .. . . Welke groote blokkendoos
meent u ?
Die, met al die- sprookjes, van Blauw
baard, Asschepoester. Klein Duimpje....
O, neen, die heelemddl niet!
Die met die groote honden dan, die
heb je in zóó'u tijd niet gehad, neem die.
Ajakkes neen.
Het spel, dat je van tante Anna ge
kregen hebt.
Dat heb ik gisteren pas gehad.
? Krijg je houten spoor dan.
Hè, alweer die spoor !
Maar, Frits, als je nu niets goed vindt,
van al, wat ik je opnoem, waarom vrdag je
't me dan; nou zeg ik ook niets meer.
Xou, dan zal ik de spoor maar nemen
Ma,.... maatje, zal ik er n of twee
locomotieven voor zetten ?
Twee, zou ik er maar nemen.
??? Twee.... och, neen, ik zal er toch
maar iever n voor doen.... Ma, waarom
gaat déze spoor niet op rails ?
De houten sporen zijn er niet Op ge
maakt, op rails te gaan.
Maar ze zouden toch wel zulke wielen
kunnen hebben, die op rails liepen.
O ja, maar men maakt ze zóó nu
eenmaal niet.
Waarom niet ?
Kind, je maakt me hal'fziek met je
gezeur. Laat me nu een poosje stil
doorschrij ven en ga zoet spelen ....
Moetje, zou ik alleen een kolenwagen
aanhaken, of zou ik er een goederenwagen
bijnemen ?
Ik nam ze alle twee, als ik jou was.
Alle twee ? Xeen, ik neem toch maar
liever enkel een kolenwagen.
Maar, kind, vraag het me dan niet en
laat me voortmaken.
Moetje?ma?zal ik u wat zeggen?
Ik neem den goederenwagen toch maar.
??Goed, hoor.
Wat zou ik er in bergen, in den goe
derenwagen ?
Zet er een paar beertjes uit je ark in.
En 't is geen beestenwagen, hoe kan
dat dan ?
Neem dan een paar blokken uit je
bouwdoos. En houd nou verder je mondje
dicht, want ik moet, dezen brief afmaken.
Ja, maatje. Hé!.. .. maatje, mag ik
nog even wat vragen: kijk u eens, daar
zitten van binnen twee knoopen tegen den
band van mijn blouse ; waarvoor zijn die ?
Dat zijn reserveknoopen; we moeten
die goed bewaren- voor 't geval, dat je 'ris
een knoop van je blouse verliest, dan ziju
we altijd met een van deze twee gered.
O, zoo .... Ma !.... maatje ! maatje,
hoort u me niet ?
Jawel.... wat is 't nou weer ?
Weet u wel dat er verleden week bij
Meier, op twee hoog, twee jongetjes tegelijk
gekomen zijn, een tweelingetje, zei u?
Ja, dat weet ik nog.
Waar is zoo'ii tweelingetje dan voor ?
Zijn dat dan ook reserve-kindjes, omdat
mevrouw Meier d'r nog n overhouden zal,
als 't andere docdgaat. Hè, ma, waarom
lacht u nou ? U weet, ik «-i? niet uitgelachen
worden.
Ik lach je niet uit, Fritsje.
Waarom lacht u dan? O, kijkt u 'es!
'n automobiel, 'n automobiel ! Ziet u'm ?
Ja, Flits.
??En u kijkt niet eens, dat 's flauw !
Och, kind, ik heb al zoo dikwijls 'n
automobiel gezien. Laat me nu toch
voortschrijven, zenrkous !
Ja, maar maatje, die spoor begint me
/oo te vervelen. Wat zal ik dan uu gaan
doen, weet u wat anders?
Ken prentenboek kijken.
Neen,, geen prentenboek! 'k zal den
prentenbijbel nemen. Leest u er dan een
beetje uit voor, ma ?
Straks; als mijn brief af is, Frits!
Kon ik zelf maar lezen. Zou ik'n andere
jaar al alleen kunnen lezen?
Neen kind, je bent pas op school. Dat
duurt nog wel een paar jaartjes.
O, moetje, kijk toch 's even wat 'n
vrceselijk grappig plaatje. Wat doet die man
met dien grooten leeuw. Hij maakt zijn bek
open. Zou 't een tandmeester we/en en zou
ie den leeuw een tand moeten uittrekken,
of een kies ?
Och, wel neen, jongen, die man is
Simson. Dat heb ik je toch al eens meer
verteld. Je weet wel, Simson, die met de
leeuwen vecht en . . .
? Ik weet er niets meer van. Hè, toe,
leest u 't nog eens voor, of vertelt u er nog
'r is wat van. Ma, u luistert niet naar me!
(.), kind, klets eu zeur toch zoo niet!
U mag niet zeggen zeuren" en klet
sen", u moet /eggen babbelen", zcit pa.
Wil je wel 'es gauw je mond honden.
Op zóó'n toon spreekt gtcii liet, lief kindje
tegen z'n moeder!
En u doet het tegen mij ook wel?
Ja. dat's heel wat anders. Maar nu is't
uit, hoor je, m'i hou je je stil.'
Ik kan den lieeien dag toch m'n mond
niet honden, maatje. _
Den heelen dag hoeft ook niet. "ven,
tien minuutjes maar. langer niet, dan beu
ik meteen met m'n brief klaar. Stil 1111!
'l'ii-n minuten!!... Maar dat is zoo
vreeselijk lang!... -Ma, ma. ma-a-a-a. Ik heb
alle prenten gezien; wat zal ik nu nog eens
gaan doen?
(Ia een beetje uitkijken. Op de straat
is altijd wel wat te zien.
Oeh, dat's IK.U niks geen nieuwtje. Dat
heb ik al zoo dik\\ijl< gezien, l" weet heel
goed, dat ik d;1t nooit prettig vind... Hé,
daar komt een electrische tram aan met twee
bij wagens. .Maatje, waarom zijn er twee
wagen-* aangehaakt ?
Omdat hei noodig was, denk ik.
-Maar waaróm is dat noodig?
Hoor een-, Fritsje. nu is 't genoeg;
m'n hoofd loopl om, ik kan niet meer. Ik
ga een half uurtje op de kanapee hiernaast
liggen.
llè-è-è! Moet ik hier dan alleen blijven.
Ajakkes. heen! ik wou liever met u meegaan
naar de andere kamer, dan zal ik wel wat
spech-i'oeil meenemen. Ik ben zoo erg, erg
graag bij u. maatje.
Maatje zucht een langen zucht.
Ma, weet u \\ at n doen kan, als u toch
op de kauapee gaat liggen. Mij een beetje
voorlezen. Wacht, hier is Klein Duimpje.
Xeen. vent. nu niet. Je moet nu even
heel stil zijn en maatje laten slapen! Zal je
uu een oogeublikje je mondje houden?
Ja, ma.
Kn mama dommelt zachtjes een oogen
blikje in. Opeens voelt ze een vrij onzachten
duw tegen haar schouder.
Ma! ma! Soldaten. Komt u 's kijken.
O, 't zijn er maar een paar en zonder muziek.
Hoort u ma, heelemaal geen muziek, niks
aardig.
Hm... ja... geen muziek... toe...
laat me nu . . . liggen . . .
Hè. maatje... ma, 'k heb zoo'n honger.
Wat nu weer?
Fritsje heeft zoo'n vreesehjfcen honger!
Vraag dan maar of Lina je een stukje
koek geven wil.
En zoo lang als Fritsje bij Lina blijft, om
z'n stukje koek op te eten en met Lina
onderdehand wat te zeuren, kan mama rustig
een klein kwartiertje slapen.
liiiiiiiiniiiiiii iiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiinniiiiiïnniMiinirinïnintinT»
ALLERLEI.
De Gramophone.
Woensdagavond waren wij in de gelegen
heid in 't nieuw geopende filiaal
Keguliersbreestraat 12 eenige nummers te hooren uit
de overgroote menigte platen welke
heGramophone en Typewiter Ltd ter harer
beschikking heeft. Dfe kosten en moeite welke
deze maatschappij zich getroost om de voor
naamste artisteii te engageeren die hunne
meeste succesnummers ten beste geven eu
dan het publiek aangeboden worden, zijn
werkelijk boven ieders verwachting. WenScht
men militaire muziek dan staan u 't Sousa
orkest, H. M. Grenadier Guards uit Engeland
en de moeste andere landen ten dienste,
wenscht men viool, violoncel, cornet, piccolo,
clarinetsolo's, ge hebt maar te vragen; hebt
ge 't meer begrepen op kwartet, duet, of
solozang, monologen van Sarah Bernhardt,
Goquelin of de prachtige Tamagno-records
welnu ze staan u ten dienste. Kortom er is
hier gelegenheid, om allen die iets fraais,
iets nuttigs en voor 't geheele leven boeiend*
willen, te koopen! Een ieder vindt er zijne
gading. Zoowel de dure als de goedkoopere
instrumenten laten niets aan duidelijkheid
te wenschen.
liiniimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinuiiiiiMiiiiiiinuiiiniiiiunmiiiimiiiHi
dnqzzon'btn
c>
iiiiuiiiiminmiiiiiiiiiiiHiiiiitMiiiiiiuMiiiiiiiiMHHiiiiiiiifiiHiiimi
De academie-feesten te Breda.
Geachte Redactie!
Vergun mij naar aanleiding van het stuk
van den heer van Stuyvesant Meijer iii het
nummer van Zondag 8 November j.l. nog
het volgende op te merken. Het antwoord
kan en zal kort zijn. AVie een hopelooze
zaak wil verdedigen kan dikwijls niet bruta
liteit in schijn eenig resultaat bereiken. Een
schuldige die niet pathos en gemaakte over
tuiging uitroept: Ik ben onschuldig!" wekt
medelijden en twijfel bij menschen, die niet
alles van de zaak weten. Zóó kan iemand.
toch niet liegen," zegt men onwillekeurig.
Dit muldel heeft bovengenoemde heer willen
probeereu. In oen geval als dit, waarbij de
getuigen bij honderden zijn te vinden, is het
echter niet alleen brutaal, maar ook dom.
Dat van officieren en burgers met wie de
heer Stuyvesant na het reunie-diner sprak,
woorden van waardeering werden gehoord,
is zeer best mogelijk. Het is naïef dit op
te merken. Waar een insinuatie wordt ge
plaatst, als zou de schrijver van het stuk
zelf abnormaal zijn geweest, komt do verde
diging al te laag bij den grond en voor den
heer Stuyvesant op gevaarlijk terrein.
De schrijver had niet meegedineerd, maar
kan, na genoemd verwijt, zonder onbillijk te
zijn vragen, of de heer Stuyvesant, die dit
wel deed, en voor de sociëteit zittende niets
merkte van de gemelde tooneelen, soms be
halve officieren en burgers ook den prins
gesproken had". Te Breda was het gebeurde
het onderwerp van den dag. Iedereen wist
er van te vertellen; de een op appreci
erenden toon finen was zoo lollig dronken enz.),
de ander op afkeurenden.
Het feit werd niet ontkend. Daarom was
het slimmer geweest er over te zwijgen. Het
verloren figuur is niet te redden, vooral niet
als de verdediging in handen is van iemand
die toont in vage uitspraken zijn kracht te
zoeken.
Aan het slot heeft de heer Stuyvesant
plots een helder oogenblik, waar hij ver
meldt, dat dupliek niet door hem zal wor
den gegeven. Hiermede wordt zijn zaak
werkelijk gediend.
U dank zeggend voor de plaatsruimte,
Wat van beiden zal er uit het kind groeien,.
voor wien wij nu e hulp inroepen'.' '/.uu gij
ons helpt aan eeiiige honderden guldens, vrij
waarschijnlijk het laatste, krijgen wij geen
steun, dun vrij zeker het eerste.
Het vorige jaar ontvingen we van H. M.
de Koningin en eenige ingezetenen uit onze
gemeenten giften voor een overigens volko
men normaal maar spraakgebrekkig kind.
Ik' zevenjarige jongen volgde daarvoor een
half jaar het onderwijs als interne
leerlingvan de Inrichting voor Spraakgcbrokkigen te
Amsterdam, waarvan de. lieer J. (i. Kingma
directeur is. Na dat half jaar verklaarde do
directeur zich zeer tevreden over <!e
vorde! ringen van het kind en gaf alle hoop, dat
het eens welbespraakt de maatschappij zal
ingaan. Nu /uilen nog ongeveer twee jaar
noodig zijn voor hem klaar te maken voor
het gewone lager onderwijs, liet leergeld
bedraagt ? 350 (vroeger ? 400); er moet dus
de niet geringe som van f 700 gevonden
worden om liet kind goed te leeren spreken.
Een welbekende Amsterdamsche philantroop
gaf ? 150 voor 't eerste jaar, wie helpt nu
verder?
Wij vragen niet graag, de couranten komen
eiken dag- met verzoeken om hulp voor
ongelukkigen, maar hier hangt van eenige
honderden guldens de, toekomst van een
kind af. Van koopmansstaiidpunt bezien
j kan men zelden goedkooper helpen dan in
l dit geval. Kn uit het oogpunt van
nausteii: liefde bezien, wat is er dan beter dan het
een kind mogelijk te nulken een nuttig
mensch te worden? Daarom vragen wij deu
lezers der Groene, onder wie er zeker velen
zijn, die geven willen en geven kunnen:
Helpt ons het onderwijs aan het
spraaku'ebn-kkig kind te doen voltooien.
De laatst ondergeteekende zal gaarne giften
voor dit doel ontvangen on later in dit
blad verautwoorpen.
Dr. G. ZIJLSTJIA.
Ds. J. A. BKVIXS Jr.
G. W. BEUKKXBOSCU,
II e e r e n v e e n. ^Vijkrerpleeijtter^