10 DE AMSTERDA-MMEB, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1379 85 27X Eio Grande Western gd. obl. . 83 Erie commons 27 % c. v. Ie pref. 64 V* -orig. 2e 49% c. v. pref. 47 48K ^Kans. C. Southern commons . 18% 18-*f pref. ... 33% 32% Ie hyp. . . 67 66 % Miss. Kans. Texas c. v. a. . . 17% 17^0 pref. . . . 36 K 37 K s 2e hyp. obl. 741A 75 Nat. Railr. of Mexico eert. afgest. 15 % 15 pref.. . . 35 J4 35 % 2o pref.. . 18X 17% N. Y. Ontario & West commons. 20% 20% Korf. & West c. v. a 56% 56% Reading c. v. a 40% 41 South. Pac. commons . . . . 42% 45% Railway afgest 189<i 20,4 Union Pacific c. v. a 72% 73% pref. 84H5 84J4 c. v. pref. . . . 83% 84% conv. gold bonds 92% 93% Wabash c. v. prel 33 K 34% c. v. 6 pCt. deb. bds. . 55 54 De koersverbetering van de preferente Eries zal den Groene-lezers niet verwonderen in verband met de uitvoerige bespreking drie weken geleden van't laatste jaarverslag. Over de maanden Juli, Augustus, September zijn de bruto's 2% millioen hooger dan in dezelfde drie maanden van 1902. De netto's 12 millioen en het surplus bijna l millioen. Het eerste dividendbewijs van de Reading certificaten is met / 36.85 betaalbaar gesteld. Heden hield Amerika vacantie. De vrees voor bijzonder duur geld is inmiddels wat geweken. De banken schijnen even nog geen boom te willen bevorderen. Londen was vast en de laatste engelsche weekbalans wijst nog 'grooto credietkracht van dit centrale geldinstituut aan. Over de Colorado Southern de volgende week. Amsterdamsche loten stegen, voor de groote stukken, tot 103% en voor de kleintjes tot 107 a 108. Ook AVitte Kruis Antwerpen, loten Freiburg, maar vooral Panama behaalden hoogere koersen. De Panama-republiek is gecreëerd. Amst., Marnixstr. 409. l Oo XT ,no -, T» T» )ï? ^*-* -i-' O V* "Jö. J Bussmn, Borneo . | Alle theorie is grauw! Eeeds eenigen tijd loopen er geruchten in de pers, als zou de Regeering van het plan zwanger gaan, in?Indiëeen afzonderlijk de partement te vormen voor don landbouw. De houtvester J. S. van Braam vond daarin aanleiding tot schrijven van een brochure onder den titel: Een Landbouwdeparteinent in Indië" (G. Kolff & Co., Batavia.) Nu is het onderwerp zeker belangrijk, maar of de wijze, waarop de kwestie in deze brochure wordt behandeld, er veel toe zal bijdragen om een helder inzicht in die aangelegenheid te vestigen, moet ernstig betwijfeld worden. Het geheele betoog, eindelijk aan het slot op de achttiende bladzijde eindigend met de conclusie, dat de tijd voor het scheppen van een Landbouwdepartement nog niet is aan gebroken, houdt zóó weinig rekening met de nuchtere werkelijkheid, dut hot, niettegen staande de moeite, die de heer B. zich voor het schrijven dezer brochure getroostte, voor de praktijk welhaast alle waarde mist. Naar onze meening zal een Landbouw departement veel nut stichten, mits de in richting een gelukkige zij. Zoo zou het bijv. sterk af te keureu zijn, indien de Eegeeriug tot Direkteur van dit departement een bota nicus of theoretisch landbouwkundige be noemde. Een Landbouwdepartement zal ui. behalve cnltuur, ook moeten omvatten landbouwcrediet e.n veeteelt. Daarom zal het onderverdeeld moeten worden in drie afdeelingen, respectievelijk staande onder: een land- en tuinbouwkundige, tevens belast met opzicht over het proef station ; een kundig administrateur, voldoende op de hoogte van de levenswijze en behoeften der inlandsche bevolking; en een deskundige op het gebied van paarden-, vee- en pluimveefokkerij. Immers, worden die drie onderdeelen niet aan afzonderlijke vakkundigen toever trouwd, dan zullen zij nimmer tot hun recht komen. Welke eischen gesteld dienen te worden aan den persoon, die als Direkteur boven deze afdeelingschefs zal staan, is niet twijfelachtig. Maatregelen, in het belang van het landbouwcrediet, of ter opheffing van de veeteelt en verzekering van goedo weidegrondeu, of om den inlandschen landbouwer behulpzaam te wezen en te bewegen tot een moer produktief maken van zijn akker en erf, zullen alleen kans hebben te slagen, alleen dan niet uitloopen op een schromelijk verknoeien van geld en werkkracht of zaaien van ontevreden heid, wanneer ze ten volle rekening houden zoo met karakter en opvattingen van den dessaman, als met do toestanden in de dessa. De Directeur van het Departement van Land bouw, de man op wiens adviezen de Gouver neur-Generaal grootendeels zal hebben af te gaan, zal derhalve iemand moeten wezen, volkomen bekend met den inlandschen land bouwer en op de hoogte der verborgen dessatoestaliden. Hij zal moeten zorgen, dat de voorstellen van de deskundige afdeelingschefs aanpassen aan den aard der bevolking en aan de heerschende toestanden, en dat geen maatregelen genomen -worden, die in dit opzicht te kort schieten. Later zal die Direkteur gekozen kunnen worden uit de toekomstige landbouw-inspekteurs met jarenlange praktische ervaring', maar hoogstwaarschijnlijk zal thans onder het bestuurscorps gezocht moeten worden. Een be stuursambtenaar, die blijk gaf karakter en denkwijze van den dessamaii, en de omstan digheden, waaronder deze leeft en werkt, te kennen en die bovendien toonde eonige studie gemaakt te hebben van den inlandschen landbouw en veeteelt, zal, als Directeur van liet departement, kunnen voorkomen, dat door te weinige bekendheid met land on volk de onderscheidene maatregelen, van dat departe ment uitgaande,meer kwaad dan goed stichten. Wel is het voorgekomen, dat een GouverneurGeneraal de voorstellen van een theoretischer! adviseur, die hem al te onpraktisch toesche nen, afwees, maar niet ieder GouverneurGeneraal bezit genoegzame praktische erva ring, is zelf voldoende op de hoogte van de dessa en hare bewoners om zelfstandig te kunnen beoordeelen of maatregelen, hem voor gesteld ten behoeve van den dossaman, in de praktijk uitvoerbaar 011 nuttig dan wol genadelijk in hun werking zullen wezen. Praktische voorlichting van den Gouver neur-Generaal op dat punt is dus verre van overbodig. De praktijk mag nimmer in een hoek ge drongen worden door détheorie, vooral niet in een Obstersch land, waar tal van theorieën, die in het Westen hun oorsprong vonden, ten eeuemale misplaatst zijn. P. C. C. HANSEX Jr. immiiiiiHiiiiiitiHimiiiiimiiiiiiiimiHiiiiiMiiiiiimiiiiiii i i CLARA VIBBIG, De Wacht aan den Rijn. Ver taald door WILIIELMIXE v. WESTKHEENE. Een voortreffelijk boek, door en door ge zond en frisch, opnieuw getuigend van het groot talent der schrijfster. Clara Viebig verhaalt do lotgevallen van het gezin van een Pruisischen sergeant-majoor in eene Rijnlandsche garnizoenstad. Meester lijk geteekend is het antagonisme tusschen het Pruisisch militarisme, krachtig, streng en vormelijk, en de llijulandsche luchthartige gemoedelijkheid, waaronder zich een particularistische geest en een gehechtheid aan eigen traditie verbergen, die zich niet het nieuw» régime en do Pruisische hegemonie slechts moeielijk en langzaam laten verzoenen. De gebeurtenissen van de jaren 1830?71 vormen don historischon achtergrond; hier en daar krijgen wij, tusschen al de burgerlieden door, die in het verhaal handelend optreden, een kijkje op een enkele histo rische figuur. De schrijfster heeft ons echter niet een stuk geschiedenis, maar een stuk leven laten zien. Het zijn de eenvoudige mensclien, onder welke zij ons verplaatst, voor welke zij onze belangstelling vraagt, en zonder voorbehoud verkrijgt, omdat haar werk boeiend is van het begin tot het einde, en omdat wij onwillekeurig overtuigd worden van de juistheid harer waarneming. Mej. Van Westrheene heeft voor eene zér goede vertaling gezorgd, eeue lang niet gemakkelijke, maar in dit geval zeer dankbare taak. " P. Boekverkooping téLeiden. (Bibliotheek Hoffmann e. a.) Bij de firma Burgersdijk en Niermans te Leiden verscheen de catalogus van eene belangrijke boekenveiling, welke op 9 Dec. a.s. en vol gende dagen aldaar zal plaats hebben. Tal van kostbare boekwerken en gezochte tijd schriften, uitsluitend op het gebied der natuurwetenschappen, scheikunde en genees kunde, zullen aldaar onder den hamer komen. Voor een groot deel is de collectie afkomstig van de boekerij van wijlen prof. dr. C. K. Hoffmami, hoogleeraar in de zoölogie en vergelijkende anatomie aan de Leidsche LTniversiteit, waarbij gevoegd de chemische bibliotheek van dr. J. D. Boeke, directeur der E. H. B. S. te Alkmaar, en de medische verzameling van dr. A. W. van Meegen te Vlaardingen. Eenige meer of minder belang rijke nalatenschappen op botanisch gebied, wiskundige wetenschappen, electriciteit enz. sluiten zich hierbij aan. Alles is te zien Maandag en Dinsdag 7 en 8 December a.s. NIEUWE UITGAVEN. Vae Victis.' Wee den overwonnenen, door EREDERIK v. EEDEX. Amsterdam, W. Versluys. Twee tooiieclstukjes voor meisjes. Meisjes staking en de eerste zangles, door A. C. KUIPER, geïllustreerd door C. BLAXKENAAR Jr. Haarlem, Vincent Loosjes. Javaansche en Maleische fabelen en legenden, overgebracht door T. J. BEZEMER, geïllustreerd door T. E. BRETSCIIXEIDER. Amsterdam, Cohen Zonen. Vrouwenarbeid in de steenfabr'mage, No. 4 der werkjes, van hel Nationaal Bureau van Vrouwenarbeid. Amsterdam, W. Versluys. De opimnpoiitiek der regeering en de vrijheid der drukpers») Xederlnndsch-Indie. Vervolging en veroordeeling van den gewezen hoofd redacteur van het llataiiaasch Nievicsblad J. F. SCHEI.TEMA, onder art. 24 van het Drukpersregleinent (Stbl. l856, No. 74). 's Gravenhage, W, P. van Stocknm & Zoon. MAX O'RELi., Wandelingen in het rijk der vrouwen, door A, VAN* SI.OOTEN. Amsterdam, Joh. G. Stemler. Beeld en spe', door JOANNES RÉDDIXCIUS. Amsterdam, S. L. van Looy. Verzen, door HERMAN GORTER. Amsterdam, W. Versluys. De kluizenaar in liet woud run Glenchon. Historisch verhaal uit het jaar ] 220, door E. MOLT, geïllustrerd door B. W. WIKEIXK. Medemblik, K. H. Ideina. De familie de Her/1, roman van SCZE I.A CiiAPELi.E-RoonoL. Tweede druk. Haarlem, Vincent Loosjes. Thomas Tri'fk. roman, door FKLIX HOI.LAKXT>EH, vertaald door A. J. J. Emarxo. Amster dam, Em. (Jucrido. Lord lladijs, door TIIÉKKSE HOVEN, 2 deelen. Haarlem, Vineent Loosjes. Jlt'n f/elakkig riertal, door ALKTTE IIooc;, met vier toekeningen van C. BLAXKENAAR Jr. Haarlem, Vincent Loosjes. Ontologie of algemeene inctriplii/xint, J. Tir. BI.IJSSENS. Amsterdam. C. L. v. Langenhuyseii. Vereeniging van Xederl. Werkgevers." Stemmen uil Tn'nde. Vrijhandel of beseherIning. (Een serie interviews). Overgedrukt uit De Nienn'e l'oin-aitt, jaargang li)02. 's Gravenhage, Boek- en Kunstdrukkerij voorheen Mouton A Co. Rapport omtrent het woningonderzoek, ingsteld door de afdeeliiig Alkmaar van den Volksbond, vereenigiug tegen drankmisbruik, uitgebracht do.u- dr. IL E. VAN GELDER. N. V. Herms. Coster & Zoon. Loirsxo'Riy, Ken ('t/rliis ran den Graal, door J. K. ItEXMJum;. Rotterdam, Joh. Pieterse. Geschiedenis rmi onzen lijd sedert 1848, door dr. P. L. MULLER, derde stuk, jaren van over gang en voorbereiding 1853?1859. Haarlem, H. D. Tjeenk \Villink & Zoon. Jeuïge roeping, door ANNA DE SAVOEXIX LOHMAX. Amsterdam, L. J. Veen. Sprookjes, legewlen. dagen, liederen, door FE. COECKEUIKKU met teekeningeii van Emv.uui PELLENS. Genorera run Brabant, door vrouwe COURTMANS-BERCHMAXS, met houtsncden van E. PELLENS, 2e uitg. Antwerpen. L. Opdebeck. Maria rem Brabant, door M. HUIBKECIITS met penteekeningen van EMIEL WALHAVENS. Antwerpen, L. Opdebeek. De kunst ra,i arbeiden. Naar het Duitseh van E. HILTV, bewerkt door EDO FIMMKX. Amster dam, J. C. Dalmeijer. VEIÏA, UU naam ran reien, uit het dagboek van een meisje, naar het Duitsch bewerkt door AXN-.I. Amsterdam, J. C. Dalmeijer. Oni de Ifei-toi/skmon. Een verhaal nit den tijd van Karel de Groote, door J. HEXDRIK VAX BALEN met 40 illustratiën. Baarn, Hollandiadrukkerij. Thomas Alra Edison, naar het Duitsch van FRANZ PAUL. Baarn, Hollandiadrukkerij. MAX O'EELL, Onder de roos, kleine vraag stukken van het leven, vertaling van mevr. B. DE GEAAFF-VAX CAWELLE. Baarn, Hollandia drukkerij. Groote zielen, door CATIIARIXA ALBERDINGK TIIYM. Amersfoort, Valkhoü' & Co. Verzamelde gedichten van EDWARD B. KOSTER. Eotterdam, W. L. Brusse. Nikker Kalender, liotterdam, W. L. Brusse. In Holland staat een huis, silhouetten van NELLY BODENIIEIM. Amsterdam, S. L. v. Looy. Nederlemdsche almanak roor het jeuir 1904. Haarlem, H. D. Tjeenk Willink & Zoon. Vriend Hein naar het Duitsch van ED. STKAUSS. Baarn, Hollandiadrukkerij. iSpaansch liefdcleren, (Los Majos de ('ader.) Eoman naar het Spaansch van A. PALAI/IO VALUES. Vrij vertaald door MARIE L. HORA ADEJIA. Amersfoort, Valkhoü' & Co. Sivawei's Tenujkeer.ltilverswn, J. Eeddingius. Allen weerbaar. Lichaamsoofeningen in de open lucht, door W. VAN DAATSELAAR met een woord vooraf door S. v. AKEN. Schiedam, H. A. M. Eoelants. De Wacht aan den Rijn, door CLAEA VIEBIG. Vertaald door WILHELMIXE VAN WESTRIIEENK. Meppel, H. ten Brink. i'elix Notvest, door J. C. HEER. Vertaald dooi' WlLHELJIINE VAN WESTRHEENE. Nacht-Silene, door MARIE MAHX?KONING. Tweede druk. Teekeningen en bandversiering van S. MOULIJN. Tweede druk. Uitgegeven door C. A. J. van Dishoeck te Bussuni. Kleine rakkers. Een kinderboek, naar het Engelsch, van EDITII FAMII.OE, bewerking van E. EESIXK. Geïllustreerd door de schrijfster. Uitgave van H. J. W. Becht te Amsterdam. Broertje, door mevrouw EIGENHUIS?VAN GEXDT. Een aardig kinderboek met groote letter gedrukt en versierd met twintig plaatjes, naar teekeningeii van JAN SLUYTERS. Uitgave van H. J. W. Becht te Amsterdam. liolcslai Prus Pharao. I. De Cifpater. II. Priesters en Pheniciërs. III. De laatste worste ling. Rotterdam, Joh. Pieterse. Verklaring en tekst ran het kinderzangnpel, Jantje in Modderstad, kinderzangspel in vier bedrijven. Muziek van mevrouw X. v. D. LINDEN VAN SXELEE\VAAED. Woorden van Tante Lize". Bussum, C. A. J. van Dishoeck. NIEUWE PEACHTUITGAVEN. Een gezicht van een livyx staende in Delft, naar de beroemde schilderij van JOHANXES VER MEER (geb. 1632, gest. 1.675), in de ver zameling Six te Amsterdam. Geëtst door Professor C. L. DAKE. Uitgave der Firma Erauz Bufl'a & Zoon. Anton ran Dyck, de mensch en de meester, twintig fotogravuren naar zijne boste werken, met verklaronden tekst van Professor M. C. Neuwbarn. Hot werk is vervat in half perkamenten portefeuille, naar ontwerp van C. A. Lion Cachet. Uitgave van Scheltema en Holkema te Amsterdam. Jaco b Maris, door Th. de Bock niet 90 photograveii naar zijne beste werken, en zijn portret uaar do schilderij van M. van der Maarel, gebonden met geheel perkamenten band, volgens ontwerp van C'. A. Lion Cachet. Uitgave Scheltema en Van Holkema, Stedelijk Museum te Amsterdam. Etsen door professor C. Ij. Dake. Tekst van Berckenhof. Uitgave van l'raus Bufl'a & Zonen. Meesterwerken der schilderkunst, photogravures naar de mooiste werken in openbare en particuliere verzamelingen. Met een inlei ding en beschrijvenden tekst van Sir Martin Conway. Voor Nederland bewerkt door dr. C. Hofstede de Groot. Nikker-Kalender. Uitgave van W.L. Brusse, liotterdam. Een viertal bladen, met leuke door Rutgers v. d. Loeft' getcekende dier-carrière, op elk blad staan drie maanden van het jaar die den kalender vormen. Inhoud van Tijdschriften. "Warend or~t 's (ïeillnslreerde l''annliekaleïtd<r roor 1904 : Volledige kalender niet plaats voor notitiën en kasboek, postgids, telograafgids, feestdagen, munttafol enz. De volgende novellen en schetsen: Scrutator, Wat het afaeloopen jaar ons bracht, met vele platen; Justns van Maurik, Sammetje op de proenmarkt; F. de Sinclair. De wraak van mijnheer Smits; B. Cantor, Laatste ontgoocheling; Henri Towote, De Slaapstée; i?. Stichter, Om een kleinigheid. 15 groote platen. Ieder kooper ontvangt tevens gratis: a, Een kleurenboek voor kinderen, ontworpen door J. van Geldrop, getiteld: Vroolijk Nederland"; h. Een stel verfjcs om dit kleurboek te kleuren; i; Een keurige Portefcuilloalmanak voor hebren, in g< il. omslag ; d, Een keurige I.'ortemomiaie-alinanak voor dames, in geïll. omslag. F.'iijat Haaf!. No. 4s : Sine ("|ua non. door H. S. S. K., (slut). Van Pe>t.huys tot Ethnographisch Museum, met afb.. I. J. B. van Heutsz. door Alex. met afb.. naai'foto's van den beer ('. Nieuwenhuis te Koeta Uadja, (slot). De havenwerken van Kotterdein, door Wouter ('ooi, miit afb. naai' foto's van den schrijver, J. het dojirtje A'ÜII het koorhek in de kerk te Maasdam, door H. J. Jesse, met afb. Verscheidenheid. Feuilleton. Carmen SylFa o?or ons wontn, M. de Ji. Zelden heb ik grooter onzin gelezen dan wat deze vorstelijke dame over een burgermanshuis en zijn inrichting vertelt. Schier het eenige dat naar mijn smaak goed is, is dat ze veel licht van buiten wil hebben in de woning; vooral in deze dagen zou dat geen kwaad kunnen en niet venster ramen tot aan het plafond toe zon men zich kunnen verzoenen. Maar wat te denken van overal in huis boeken te hebben. Boeken, boeken, boeken! Zooveel boeken, dat, waar men ^n bnis ook is, men een boek kan grijpen. Boeken moeten het hoofdmeubilair zijn. Ik kan mij begrijpen dat Carmen Sylva on ook hier en daar een enkel onder extra-ordinaire condities levend mensch zulk een overdreven liefhebberij voor boeken hebben, dat ze zich buiten do on middellijke nabijheid er van niet pleizieiïg gevoelen, maar, om alle .mensclien voor te schrijven dat ze hun intérieur aangenaam hebben te maken hoofdzakelijk door boeken, is dat geen dwaasheid? Ieder meusch moet een bibliotheek hebben en aan kinderen reeds worden wijsgemaakt dat waar ze niets te erven hebben aan geld of goed, een partij boeken of een bibliotheek toch eenmaal hun deel zal zijn. Daarvoor moet de vader, die den zijnen geen huis of hof kan nalaten, zorgen, door zijn leven lang boeken bijoen te brongen, zoodat hij elk zijner kinderen een bibliotheek] e kan doen erven, zij 't ook als eenig goed. Overal en altijd moeten er boeken zijn, ook als huisraad en versiering; alleen aan het diner hoeft men geen boeken te hebbenmot dien verstande dat men alsdan onder zijn bereik heeft een Encyclopedie, een Conversations Lexicon of zoo iets. Als dat werke lijk zoo noodig is zou ik voorstellen een nieuwe vorm van bulfet uit te denken, waarin die geestelijke schotel,- zout-, peper- en azijustel, een plaats kan vinden. De dwaasheid wordt ten top gevoerd, zij wordt ziekelijkheid bij het inrichten der slaapkamers. Bedden mogen daar niet zijn! Zoo lezen we: wel inkt, papier, potlooden en ook weer boeken. Niet alleen moet dat alles flink in orde, diidr zijn, maar zoo bij do hand dat men van den divan, waar men op rust, ze grijpen kan. Dat is om 's nachts als men niet slapen kan to kunnen gaan schrijven of lezen; trouwens de lezer begrijpt dat wel zonder dat ik het zeg. Ik neeinde hierboven liet woord ziekelijk", van meening dat de gezonde mensch naar bed gaat om te slapen, te slapen als een roos tot den morgen en dat alleen een zieke, zenuwach tige, overspannen geest van de heerlijke nachtrust geeft voor boeken en voor pen en inkt. Volgens de koninklijke voorlichtster moet echter het heele menschdorn met pen en inkt en mot boeken uaar bed. Een divan mag er in de slaapkamer zijn als legerstede, maar die moet overdag als zoodanig onkenbaar worden gemaakt door er een Turksch kleed over te leggen. In het geheel geen leger zou misschien het ware ideaal zijn, maar dat ligt voor 't heden nog buiten ons bereik. Vader Cats en Bilderdijk, ik roep uw schimmen op om mij hier bij te staan waar ik de groote vrouw bestrijd! Do koets" heeft haar waarde verloren ! De pluijmen" hebben geen aantrekkelijkheid meoV; men gaat ze minachten! Doch laat ik hen niet ergeren in hun eeuwigen slaap door hun te zeggen, waar men thans heen wil. Alle jong, krachtig en gezond leven, ook heden nog, verzet zich tegen het ontheiligen van een plaats, dio voor wat beters bestemd is dan voor boeken en schrijfgereedschap. Mijn God, heeft ons daarvan tegenwoordig geslacht overdag niet al moer dan genoeg! Hot bod is en moet zijn het voornaamste, het mooiste meubel in het huis, zoo zeide mij eens een practisch wijsgeer. Men brengt er een een derde van zijn leven in door en hot zijn niet de slechtste uren van 's men sclien bestaan. Waarom dan het mooie, groote, heerlijke meubel, dat moet zijn als oen huis in het huis, te vervangen door een te nauwernood getolereerde divan, alleen goed genoeg voor een dronken student om er een deel van den nacht op te liggen ? Het zal zoo behooreu bij het boekenleveii in een boekenhuis! Het dak der woning moet vlak zijn, met houtcement voorzien, waarop men een bloementuin kan aanleggen. Soit, ik wil dat niet afkeuren, maar waarom alle kamers behalve de bibliotheek, die zoo groot moge lijk moet zijn klein moeten wezen, zóó dat ze zullen doen denken aan kajuiten, be grijp ik niet, Do eetkamer moet zoo zijn ingericht dat men ieder oogenblik naar buiten kan gaan." Waarom dat noodig is altijd voor menschen, die geen kwalen hebben is mede niet recht duidelijk. Ik vergat nog to zeggen, dat in de slaap kamer een schrijfmachine moet staan op een breede tafel; trouwens dat spreekt van zelf in een kamer, die in bot ideale buis zoo moet zijn ingericht, dat men daar steeds het gevoel hoeft in een schrijfkamer of studeer kamer te rusten. Wat zijn ze nog ver van het ideaal, de vele ram]«zaligen, die blij zijn als ze eens een klein poosje van alle papcrassenboel af zijn en zij die er letterlijk niets voor kunnen voelen om te rusten of te liggen drooinen tussclion allerlei scbiijftuig, boeken en inkt, Daar is nog veel onzin in hetgeen wij vernomen van Das ideale Hans", zooals ('armen Sylva liet op orde brengt. Uien leze liet zelf, hoc een superieure gee>t hier in de war is; hoe onpraktisch zo hun mcdemenschen, de armen daaronder be grepen, want ook voor hun huisini'iehtiug is liet geschreven, bier voorlicht. Mijn oonleel, dat in zulk geschrijf als van ('armen Sylva de meiischelijke natuur wordt verkracht. Is het werkelijk het toekomstbeeld? Alles wordt anders met den tijd. Vroeger hadden we houten schepen en ijzeren mannen, mogelijk krijgen we den tijd daar zijn leekenen dio daarheen wijzen dat bet menscholijk leven zonder dag en nacht boe ken in de hand ongenietbaar zal zijn. Be klagen we dan liet nageslacht, dat door een dan bereikte ideale beschaving zóó ver «d gekomen zijn, dat het van den disch telkens moet opstaan om even naar builen te gaan en dat niet naar bed wil zonder papier, pen en inkt. 1\. Beóe 0111 Bij dezen wenden do ondergeteekenden zich tot ile lezers van dit blad. Woonachtig in oen Drcntsch dorpje, zien zo met oon gevoel van smart den winter tegemoet. Do winter, wat zegt dat woord niet al. .Misschien stemt het u tot prettige gedachten, doch voor ge u daaraan overgeeft, denkt eens dieper na. Niet allen zijn zoo gelukkig als gij en kunnen den winter maar afwachten. Hoe staat het met do minder bedeelden? Och, zullen sommigen zeggen : ..Wat gaat ons dat aan?" Doch ik geloof, dat alleen zij dat kunnen doen, dio noeli nooit de armoe in do ware, kille gedaante hebben aanschouwd. Ondergeteekenden roepen bun toe: Komt hier en weest getuige van hetgeen hun onder do oogen komt !" Velen uwer zullen zeggen : wordt er bij u dan niets gedaan om do armoe te lenigen? Zeker wel: Een Naaivereenijjing is voor ruim een jaar opgericht, doch de gelden wolke ingezameld worden, zijn op verre na niet voldoende, om in de bestaande behoefte te voorzien. Daarom komen we tot u, lezers van dit blad, met de vraag: Kunt gij niet wat voor de arme kleinen afzonderen? Het is alleen voor schoolgaande kinderen, waarvan som migen meer dan een uur moeten loopen, langs open wegen. En stolt u eens voor, die arme kleintjes bibberend van de kou,. het dunne kleedje of jongenspakje geeft weinig warmte of beschutting tegen de scherpe Noordewinden op het vlakke veld, daarbij laten de onderkleeren zooveel te wenschen over. Alle kleedingstukken welke uwe kinderen niet meer dragen, worden gaarne in ontvangst genomen, op onze wekelijksche vergaderingen, kunnen wij daar van maken wat ons het beste voorkomt. Gaarne zouden wij ook eenige- geldelijke bij dragen ontvangen met het oog op het St.-Nicolaasfeest, dan konden wij wat dassen, doeken, moffen en mutsen uitdeelen. Het vorige jaar zijn we door de Koningin in staat gesteld eeu flinke uitdeeling te houden. Zijn er kooplui onder de lezers, die goederen hebben, welke ze niet best verkoopen, kunnen, zend ze ons maar, wij zijn voor alles dankbaar. Helpt spoedig! helpt, de nood is groot. Wij zullen in deze courant opgeven wat en door wien gegeven is. Alle giften groot of klein worden in ontvangst genomen bij het bestuur der Naaivereeniging Liefdadig heid naar vermogen", te Valtermond. gein. Odoorn. (Provincie Drenthe), Namens het bestuur: Presidente: A. KLEINEXHERG?ZEVEX. Verlosk. Secretaresse: P. TIMMER. Onderwijzeres. Penningrneesteresse: J. KROOX. Módiste. SNUIFJES. Tn een dor bladen las ik de volscndebeschouwinu', omtrent het tooneelstuk Lodewijk XL Gisteravond werd door het Haarlemsen. Tooneel ten voordeele van een weldadigheidsvereeniging opgevoerd, Lodewijk XI, hot bekende drama van Schimmel. Uit oen kunsthistorisch oogpunt is het wel eensnuttigr van tijd tot tijd dergelijke stukken uit eeu vroeger tijdperk onzer litteratuur te zien op voeren. Men kan er veel uit loeren omtrent den weg, dien onze smaak hoeft moeten af leggen om tot onze moderne kunstopvattingen te komen. l"""vr""* Het stuk van Schimmel, hoe kleurig en overladen het ook is, zou, indien een der hcdendaagscho schrijvers er mede aankwam, geen genade kunnen vinden in de oogen der critiek. Hoewel het als drama is gecon cipieerd, blijkt het uit elk tafereel, dat de auteur van huis uit een romancier is. Hot is niets anders dan een beschrijving, tot in bijzonderheden, van liet wezen van Lode wijk NL De schrijver laat ons zijn held zien in al de eigenaardige uitingen van zijn wreed, kwaadaardig, laf en bijgeloovig karakter. Maar dit karakter ontplooit zicb niet door dramatische handeling, niet in de botsing met het noodlot, of met andere karakters! maar alleen in decoratieve taferoelen, waarin do andere personen behalve Nemours slechts hoogst ondergeschikte rollen ver vullen." Het schenkt mij voldoening onzen ouden Schimmel uu eindelijk eens ton voile tot zijn recht to zien komen. Ik heb hot steeds oen misselijke gewoonte gevonden bij toonoolstukken den naam van don noderlandschen schrijver te verduisteren door or dien van oen buitenlander voor to zotten. zooals b.v. ten opzichte van Lodewijk XL door de moeste schouwburg-directies nog altijd gedaan wordt, met Delavignc"'?"War liebbon wij toch in's hemelsnaam mot dien Dolaviguo to maken, dacht ik zoo dikwijls. als ik dat drama, uit een vroeger tijdperk onzer literatuur" geannonceerd zag, terwijl je Schimmel, diou romancier van huis nit. er in elk stukje van kunt proeven. .Maar, wio weet hot niet, gewoonten, en vooral slechte, gewoonten, zijn taai; hot is oen kunst er mee te breken. Daarom des to grooter eero don tooneelriticus, die ein delijk zieh daartoe verstout heeft; hij ver dient den da uk van alle levende Nodo'rlandscho toonoolschrijvers. Want geen enkele hunner was tot heden veilig voor die ver donkeremaning ook ons, lozers, zal hij veel ergernis in den vervolge besparen. Hoeveel kwaad er in dit opzicht al niet buitenlandscho namen, en mot beroemde namen, zooals Hhakespeare, Molière, Kacine, (ioethe. Lossing, nog het meest, is bedreven. behoef ik niet to zeggen. Genoeg, om je in den waan te brengen dat je allerbeste komedies en drama's, die hier vertoond worden, zoo goed als zonder uitzondering van over de grenzen zijn gekomen. Op die manier leed en lijdt onze schoono hollandscho literatuur enorme schade. 7oo weet ik zeker, dat oon beroemd stuk van onzen Ivössing op naam van Ibsen is geschreven. dat de BeeV, van Loghem, "VVilson, wijlen Henri Theod. Boele, Alberd Thijm en vele anderen een groot deel van hun beroemd heid aan buitenlanders hebben moeten afstaan. "Wat mij echter wel het moest hoeft getroffen, liet was dat uitgever en schouwburgdirectie zelfs den Cyrano de Bergerac aan Willem Kloos hebben trachten te ont stolen. Hoe kan men zich toch een drama denken, dat duidelijker onzen oersten dich ter als vervaardiger aanwees; wie ter wereld had ooit kunnen leveren zulke poëzie .. 'i Toch werd de naam van Edmond Rostand daar aan toegevoegd, een soort van verraad!