Historisch Archief 1877-1940
, f**
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
11
Borgesius' stormloop op Dr. Kuyper.
Minister KUYPER : Vriend, daar is je hoofd niet hard genoeg voor!"
l
De Malle Mullah. (Punch}.
John Buil drukt met alle kracht op den Mullah, die zich niet
onderdrukken laat."
Onderzoek naar de physieke geschiktheid van
Burgemeesters, (uilenspiegel).
(B*-,
Vadervreugde (Life, New-York).
Rusland in Japan. (Le- Rire).
MI.NT.STER : Voorwaarts uitstrekken .' 'Hechter been vooruit.' Eén .'
twee! Hoepla! Hd-a-alt! Koinp buigè!... Strekken! Versnelt den pas,..
Maa-aa-rsch !"
UNCLE SAM : Nog een kind om den kost te geven !"
»milflllJlllimMlllllliiillillflMllllirmiililijiiiiiiiimillliiimffiiiiim((fffumriifffHfMifmnmlii uiimiHiiiiiimMiiiiiinmiimiii
G-oeic hemel! wat maakt dat kleine wurm 'u leven !
Een Kerstmis Toor Parijs,
door SCHUUBSMA.
Generaal Trochu had aan de noordelijke
z\jde van Parijs den 21sten December een
-heftigen uitval beproefd. Be Franschen 't
-waren meestal zeelieden en linietroepen, die
>-deze uitvallen deden hadden met het hun
aangeboren lan en vol woede gestreden, want
?de verbittering tegen de Duitse hers, die
" 'blonde barbaren", was groot, te grooter, daar
izij onverstoorbaar als het noodlot
voortdrongen. -Een Duitsch soldaat, Badini, had zich
bij genoemde gelegenheid opvallend
onder.scheiden; zijn gedrag had zelfs de aandacht
Nran den opperbevelhebber getrokken en
i?s avonds was Badini bij dezen geroepen en
Hen aanhoore van al zijn chefs voor zijn
plichtsbetrachting geprezen. Meteen was hem
?toen verlof verleend om tegen den 2östen
Jlecember een geschikten kerstboom uit te
'Èpeken ergens in den omtrek, en met zijn
;taakkers den kerstavond te vieren, zooals
Saen dat in het vaderland gewoon was.
.Dit laatste was een bijzondere gunst. Hout
-was er namelijk niet veel te vinden bij het
..teamp. De boom zou derhalve gehaald moeten
Worden uit een particulieren tuin. Men wilde
'de bevolking niet gaarne meer verbitteren
'dan de omstandigheden volstrekt noodzakelijk
.maakten. Zij was toch al weerbarstig genoeg.
't Was al eens gebeurd dat ecu Duitsch soldaat
van hun., schans verdronken was gevonden.
Er was geen enkel spoor van geweldpleging
aan hem te vinden geweest, maar men had
toch sterke vermoedens, dat opzet de hand in
'i spel had gehad.
* En nu had Badini verlof gekregen om uit
«3e nabuurschap een den 'te halen ! Maar juist
?omdat hij het was, had men zich minder
verjaasd dan men anders zou hebben gedaan.
"Voor hem werd nog al eens een uitzondering
gemaakt. Hij heette een gunsteling van den
kapiein", en was dat ook min of meer. Met
.zonder reden. Zijn officier, een verstandig
man, ontzag hem zooveel hij kon. AVant
al was Badini volgens zijn rang niet meer
?dan gewoon soldaat, hij was er niet een van
't gewone soort. Zijn uiterlijk onderscheidde
hem al. Lenig, slank gebouwd, droeg hij het
?kleine hoofd fier in de hoogte. Zijn oogen
waren ook niet van het gewone goedmoedige
blauw of bruin, maar van een levendig don
ker, van groote diepte en bijzonderen glans.
Zijn huidkleur was mat en deed een zuidelijke
afkomst vermoeden.
Badini's vader was een dier ondernemende
Duitschers geweest, die, liever dan levenslang
in een nest van een stadje een droog stuk
brood te verdienen, al.-? handwerksbursche
op de oude wijze was gaan zwerven.
Zoo was hij doorgedrongen tot in 't Zuiden
van Italiëtoe. Daar had hij zich gevestigd
en was na jaren met een dochter des lauds
gehuwd. Het was haar bloed, 't welk Badini
onderscheidde. Hartstochtelijk [als hij was,
kon hij niets gewoon doen. Wat hem beviel,
tracht hij ten uitvoer met onstuimige kracht,
daar kon hij van spreken met dichterlijk
vuur. Maar wat hem niet bekoorde wekte
ook zijn levendigsten afkeer, Niets zou hem
bewegen om dat te volbrengen.
Als soldaat had hij zijn wedergade niet. Hij
was beslist de beste man van de compagnie.
Zijn geestdrift sleepte allen mee, zelfs de
lauwsten werden er door aangestoken.
Wanneer bij de vele uitvallen, die
Trochu wel genoodzaakt was te doen om de
Parijzenaars te bevredigen, de Franschen met
felle verbittering voortvlogen, over struiken
en heggen heen, op de Dnitsche schansen
aan, dai\ gebeurde het menigmalen, dat er
een beklemmende stilte in deze ontstond. In
zoo'n oogenbiik vond soms zelfs de bemoe
digende toeroep der ofliciereii geen weerklank.
Maar als Badini dan zijn juichkretcn deed
hooren, zijn wapen mot snelheid banteerend,
hervonden de manschappen hun tegenwoor
digheid van geest. Zijn invloed kwam den
strijd dus gewoonlijk ten goede. Men had ook
hierbij echter met zijn eigenaardigheden
rekening te houden.
't Was eens gebeurd, dat na een aanval
van Fnmsche zijde, de hoofdmacht was terug
getrokken. Ken handvol vijanden luid dit
echter in du hitte van 't gevecht te laat
bespeurd. De gelegenheid was schoon om hen
krijgsgevangen te maken. Onmiddellijk werd
er bevel gegeven tot een snelle vourwaartsche
beweging. Du afdeeüng, waartoe Badini be
hoorde, stormde vooruit en had na eenige
oogenblikken de plaats bereikt, «-aar do
Franschen hadden stand gehouden. Duur was
de grond met dooden bedekt. Gewonden
kromden zich in onduldbare pijnen; een
flauwe reuk van bloed steeg op van den
boeleur. Toen had Badini, die weder een der
voorsten was, plotseling zijn wapen neerge
worpen en de handen voor 't gelaat geslagen.
Hij zag nu wat de ooi-log was. Wanneer hij
in zijn schans losbrandde op den vijand, had
hij zich nooit levendig voorgesteld welke
wonden zijn kogel ginds zou boren. Dan be
zielde hem niets dan do onstuimige begeerte
om straks den vijand weer te zien vluchten,
naar de rampzalige stad. Nu zag hij wat noo
1zakelijk aan die vlucht vooraf' moest gaan,
waardoor deze werd bewerkt. Hier vlood alle
gedachte aan succes, aan zegepraal, voor dien
vreeselijkcn reuk van liet bloed en dat ker
men der gekwetsten.
Zijn zonderling gedrag had eerst niet veel
aandacht getrokken. Men dacht, dat hij licht
gewond was geworden. Maar toen enkelen
hem aangrepen en steunden, had hij ben van
zich afgeworpen en geroepen, dat men het
gevecht toch staken zou. Hier moest men
helpen , niet doodeu, niet dooden."
Dat had indruk gemaakt op die plaats.
Fcnigen waren aarzelend blijven staan, en
volgden zij ook al later weer het gebiedend
roepen van hun chefs, de eerste kracht van
den aanval was gebroken.
Badini werd niet gestraft. Alleen nam de
kapitein hem onder vier oogen. Hij begreep,
dat bij een natuur als deze de discipline niet
al te sterk mocht drukken. (J-een straf zou
baten, 't Eeiiig gevolg zou zijn, dat hij een
van zijn beste mannetjes verloor. Hij wist
ook, dat niets hem van zijn ongelijk zou
overtuigen, en hij beproefde het zelfs niet. Hij
meende het voorzichtigst te zullen handelen
door het eigenlijk bezwaarlijke punt geheel te
vermijden, en deed alsof hij daar geen ver
moeden van had.
Zoodra Badini binnentrad, kwam hij hem
op vaderlijke wijze tegemoet. Hij moest maar
niet bezorgd zijn. Niemand zou vau het ge
beurde reppen. Ook de voortreffelijkste sol
daat kon een oogenblik van oververmoeidheid
hebben, waarin hij niet verantwoordelijk ge
steld kon worden voor wat hij dan deed. Ju
dat geval had hij zeker verkeerd. Welnu, hij
zou den volgenden daglichteren dienst hebben.
En mijn achting behoudt ge ongeschon
den .'" Met die laatste woorden zond hij den
verrasten Baldini heen. Verbluft stond deze
in het donker van den avond om zich heen
te zien. Hij had gerekend op harde verwijten,
Zijn verdediging had hij gereed. En deze zou
geen verontschuldiging zijn, maar een besliste
verklaring, dat hij niet meer aan de slachting
zou mee doen. En nu hadden do vaderlijke toon
en gezindheid van zijn meerdere hem dermate
overrompeld, dat hij niets te zeggen had.
Verward en vol pijnlijke gedachten zocht hij
zijn legerstede op. Hij vond eerst een weinig
rust, toen het vaste voornemen bij hem was
gerezen, om morgen" te spreken.
Maar di"ii dag ontving hij order om verder
achteruit deel te nemen aan een Werk van
de genie. Hij zag zijn overste de eerste dagen
niet weder. Eerst den lsten, toen bij den
uitval op de noordelijke stellingen, ook zijn
oude verschansing een oogenblik sterk werd
bedreigd, en alle man was opgeroepen om
deel te nemen aan het gevecht, was <le
strijdgeest plotseling over hem vaardig geworden.
Op zijn oude plaats te midden zijner mak
kers had het oude gevoel zich geheel van
hem meester gemaakt. Hij had gestreden als
de dapperste. Wel was hij na afloop een
oogenblik zeer stil geworden maar niemand
wist wat er in hem omging, en den lof van zijn
kapitein had hij aanvaard met verlegen trots.
In den avond van den 2östen December
maakten JSaldini en een zijner makkers, een
sterke knaap, die den boom zou dragen, vau
het bekomen verlof gebruik. Behafve een
paar zware kapmessen, hadden zij hun ge
weren meegenomen. Niet dan inden uitersten
nood echter mochten zij deze gebruiken. Stil
slopen ze voort, 't Was mistig maar toch
niet donker. De nevel verwazigde het licht
d 'r maan meer dun zij het onderschepte.
Zij wareu een half uur ver gegaan, toen zij
een landhuis naderden. Xaar den schijn te.
oordeelen was liet onbewoond. Geen licht was
er te zien. .Maar men kon op den schijn niet
aan. In die onveilige tijden liet men het licht
niet gaarne gastvrij naar buiten stralen. In
den tuin op zijde van de woning stond eenig
hout, waar tusscheii een paar denneboomeu,
die zich dadelijk door hun eigeiuuirdigen"
vorm deden kennen. De twee mannen dron
gen door de heg en slopen recht op de hoo
rnen af. Zij zochten den besten uit en begonnen
te hakken met zoo weinig gedruisch als
mogelijk was, telkens even ophoudend en
luisterend of men hen ook hoorde. Zij werden
niet gestoord. De kleine boom lag spoedig
geveld eu ruste weldra op den schouder van
Badinis makker. De terugtocht begon. Maar
eer zij nog den tuin hadden verlaten, kraakte
er duidelijk een deur. Badini riep zijn vriend
toe voort te gaan. Hij zelf stond even stil en
zag om. De maan scheen sedert een poos wat
helderder, en bij haar licht zag hij vl.ik bij
het huis, boven een heester, het hoofd van
een man, met een roode fez gedekt. Een
geweer lag in aanslag op een tak. n seconde
nog en het zo.u losbranden. Met de snelheid
der gedachte had Badini het zijne aan de
wang eu schoot. Een heftige gil weerklonk.
De gedaante achter de struiken vloog op met
een schok, stak de armen in de hoogte en
viel, om niet meer op te staan. Hadini had
hem echter goed op kunnen nemen in dat
oogenblik. Het was een man in een lange
kamerjas gekleed, alsof hij zóó zijn gezellig
Vertrek had verlaten. Heel zijn uiterlijk had
iets echts huisvaderlijks, iu 't geheel niets
van een soldaat. En juist dat had Badini
wonderlijk aangegrepen. Ken schrik overviel
hem. Hij kreeg plotseling een gevoel, als had
hij in vollen vredestijd een moord gepleegd
Op een onschuldig mensch, in plaats van zijn
leven tegen een vijand te hebben verdedigd.
Als de man een uniform had gedragen, wel
licht zou hij er dan niet verder over nage
dacht hebben. Nu liet dat gezicht hem niet
meer los. Uij moest er aanhoudend aan
denken op den terugweg. Hij zocht het van
zich at' U: zetten door druk gesprek, llij
poogde het te ontvluchten door snelle be
weging, maar het was hem, als droeg hij
den dood in 't hart.
Zij werden met gejuich ontvangen. In een
met aarde gevulde proviandton, die meteen
vlag omwonden was, werd de boom geplant.
Kerstkaarsen, en wat er verder tot versie
ring aanwezig was, werd handig aan de takken
bevestigd. Die drukte leidde Badini af', llij
j weerde zich als de vlugste ; hij had behoefte
aan bezigzijn, dat zijn gedachten verstrooide.
Dra was men met den arbeid gereed. De
kaarsen brandden en verspreidden in de
houten loods een geheimzinnig licht, juist
helder genoeg om een prcttigcn indruk te
maken, en te zwak om al de leelijke naaktheid
van de schuur in 't oog te doen vallen.
Nu trad een der oudste soldaten naar voren,
met een Nieuw Testament in de hand. Uij
was een bekende figuur bij den troep en had
den naam zeer belezen te zijn, omdat hij een
oud boekje metsoldatengeschiedenissen bezat,
waaruit hij zijn kameraden iu ce;i rustig
oogenblik wel eens voorlas. Uij deed dit met
breede gebaren eu een lijzige stem. Badini
begreep zijn bedoeling. Uij zou het kerstver
haal lezen. Weerzin greep hem aan; hij hoorde
al vooruit den dreun en den gemaakteii toon,
waarop dit zou geschieden. Snel stond hij op,
greep den verbijsterden lezer het Testament
uit de hand, en riep: ik zal,het doen !" Hij
liet den beleedigden makker niet den tijd
tot protest, maar begon meteen. Hij las met
krachtige stem vol eerbied en vuur maar
toen hij kwam aan het: Eere zij God in dcii
hooge, vrede op aarde; in de menschen ecu
welbehagen," hield Badini plotseling- stil.
Hij had meegeleefd in wat hij zeide, en daar
trad nu plotseling voor 't Oog van zijn ver
beelding de man, dien hij straks had gedood.
Hij zag hem, de gestalte, in die huiselijke, .
kleedij als een vredig man geen weerbaar
soldaat een meusch" met zijn kogel
in 't hoofd. Het bloed liep met roode, breedo
strepen uit het donkere boorgat van deil
kogel. Zóó verbeeldde hij zich dat de doodc,
hem aanzag. Badini verbleekte, zijn gelaat
werd verwrongen.
Zijn ollicier, die tegenwoordig was en stil
had geluisterd, drong hem toch voort te gaan.
Maar Badini barstte in heftige zelf beschul
diging uit. Vrede'.'! Een welbehagen in de
menschen?! En ik heb een man om dien
vredesboom gedood. De ollicier, vreezend voor
wat de hartstochtelijke jonge man nog verder
zou zeggen, viel hem in de rede en zocht
hem met zachte woorden te, bedaren. De jonge
soldaat luisterde niet; bij sloeg zich op de
borst en verklaarde voortaan geen nienscb,
soldaat of niet, meer te zullen dooden.. De
officier wees hem er op, dat het Vaderland
in nood ? en de vreeselijke oorlog onder die
omstandigheden onvermijdelijk was. Maar Ba
dini antwoordde: men heeft mij verteld,
dat vorsten op het slagveld weenden over de
jonge dooden. 7/.- zou radeloos zijn geweest,
ik zou krankzinnig zijn geworden van wroe
ging. Zij mogen mij niet bevelen te dooden,
waai- de Hemel vau vrede spreekt!
De soldaten kwamen onder den indruk, eii
de overste, voor slechte gevolgen vreezend,
liet Badini gevangen nemen.
Den volgenden dag word: hij voor den krijgs
raad gebracht. Hij blijft weerspannig. Men
spreekt van het veld van eer.
Eorsch grijpt zijn meerdere hem bij den arm,
eu dwingt hem voor een nogenblik tot zichzelf
te komen. Wat denkt ge," zoo voegt hij hem
toe, dat op deze wijze mcnschen'eveiis worden
gespaard? Als anderen je voorbeeld volgden,
zouden de Eranscheu gauw hier zijn en een
slachting aanrichten onder ons. Wees ver
standig .' Nog een korten tijd en deze oorlog
is uit. Doe tot zoolang je plicht een harde
plicht ik erken het, maar het is ons als een
onafwenbare noodzaak opgelegd. Wij kunnen
niet anders."
Verwezen had Badini toegeluisterd, en.',
uiterlijk was hij bedaard, toen men hem
wegleidde naar zijn krib. Maar ziju zenuw
gestel was geschokt. Hevige koortsen roofden.
zijn kracht, tot hij eindelijk ontsliep.
Weinige dagen later lag hij in don ver
stijfden grond, waar al zoo velen rustten van
hun hangen strijd.