De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1904 24 januari pagina 10

24 januari 1904 – pagina 10

Dit is een ingescande tekst.

10 DE AMSTERDAMMER WEEEBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1387 20 % 65 h' 25 55 lOh gewezen redenen, om voor deze onderneming veel téhopen, 'n Ruime geldmarkt en 'n algemeen betere markttoestand zullen de groote kaftS op rustige voltooiing van dit veel beteekenende werk belangrijk versterken. Januari. 14 21 h.k. h.k. Am. Car and Foundry . . . . 19 l/s ' c. v. pref. 66 Ark. Construction Synd. . . . 3oi/2 Int. Landsynd 53 Mexico Synd. . 59 New Orleana 9% Un. St. Steel Corpor. c. v. a. . 11J4 De koersverbetering van de Int. Landsyndicaten zal vermoedelijk in verband staan met de betere vooruitzichten ten opzichte van de leiding, nu die van den deskundigen eersten leider inoet worden gemist. Naar ik toch hoor zou de vertegenwoordiger in Ame rika, de Heer Heineken,aan de zaak verbonden blijven. Nadat de nieuwe leider en genoemde heer het over de hoofdpunten eens gewor den zijn is de heer Heineken op het laatst der vorige week wederom naar Amerika ver trokken. De verschillen in den bestuurskring schijnen opgelost te zijn. Het behoud van den heer Heineken, is voor het belang van het Int. Landsyndicaat van bijzonder groote be teekenis. Zijn veeljarige ervaring op 't gebied van de maatschappijen bij het Int. Landsyndicaat betrokken, heeft hem tot deskundige bij uit nemendheid gemaakt. Een dienstsfaat van vele jaren eerlijken en trouwen dienst, van bewijzen van goed beleid, waarvan getuigt zijn arbeid in het te-gelde maken van vele activa der Construction Companies, dwingt groot vertrouwen af. De kleinere groepen vragen ditmaal geen bijzondere bespreking. Alleen in de tramgroep vind ik deze week wat meer veranderingen en wel in gunstige richting. Dit geldt natuurlijk niet voor de Madoera en de Modjokerto. Het meest ging vooruit de koers der haagsche tramwegaandeelen door een stijging van 140 tot 148. Deze maatschappij behaalde in het afgeloopen jaar ruim _? 61.000 meer bruto's, bij een gelijk aantal mijlen in exploitatie, als het vorige jaar. Voor de Kediri bedraagt die vermeerdering f 35000 en voor de Malang ? 21.000. Voor de New-Orleans is dat bedrag ? 233.000 voor de laatste 10 maanden. De Samarang-Joana ontving in 't afgeloopen jaar ? 120.000 meer; de Samarang Cheribon kan ongeveer een zelfde getal noemen en de Itotterdamscho tram ontving 'n halve ton meer. * * * Alb. v. d. F., te Leuven. De bedoelde koers is al wat vaster. AVellieht kan ik U later nadere mededeelingen doen. Leestafel: De Bussy's uitgaven zijn over 't algemeen zeer gunstig bekend. De bijzondere aandacht vraagt de zestiende jaargang van het handboek voor Cultuur- en Handels ondernemingen inXejerlandseh-Indië.'nLijvig boekdeel, waarin vele bijzonderheden omtrent de bovenbedoelde ondernemingen zijn te vinden. Behalve de kapitalen der maatschap pijen, zijn in dezen jaargang o.in. ook opge nomen de reserve-kapitalen en, bij de Cultuurmaatschappijen, de ondernemingen welke door haar worden geëxploiteerd. Met succes zal dit handboek door velen kunnen worden geraadpleegd. Amst, Marnixstr. 409. l 21 Jan_ ,04_D_ STIGTER. Bussurn, Borneo . l Voeding en \M\n voor stolnaaiiile Muteren Een overzicht van l/nmen- en buitenland met inleiding en advies door J. Bfuinwold Rlcdel. Dit geschrift verscheen een paar dagen vóór de vraag, of er van gemeentewege voe ding en kleeding aan arme schoolkinderen zou worden verstrekt, in don Amsterdamscheii Eaad tot oplossing kwam. De hoofdstad heeft ?35,000 beschikbaar gesteld voor subsidies j aan ver'eenigingen, die zich met de verzorging van behoeftige kinderen bezig houden en maakt daarmee, zooals uit. het werk van den heer Riedel blijkt, een goed figuur naast de vele andere gemeenten, waar de zaak reeds j eerder haar beslag had gekregen. Gelukkig voor de arme jeugd van Amsterdam niet alleen, doch ook voor die op vele andere plaatsen. Klders toch. waar men nog aarzelde en zich beriep op hei voorbeeld der hoofd stad, die er ook niet aan doet", moet het besluit van ons Gemeentebestuur wel een ing m SchtiijL gunstigen invloed hebben. Aan het raadslid Bruinwold Kiedel, dat zijn medeleden vóór de beslissing zulke uitgebreide en duidelijke inlichtingen verstrekte, komt de eer toe de materieele verzorging van het arme school kind krachtig bevorderd te hebben. Het geschrift is samengesteld tengevolge van een opdracht van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen. In de inleiding wordt de beteekenis van art. 35 der Leerplichtwet, waarover verleden jaar in onzen Raad zooveel te doen is geweest, duidelijk omschreven. De auteur heeft zijn taak breed opgevat en ver volgens niet alleen meegedeeld, wat vroeger en sinds de invoering der Leerplichtwet in verschillende plaatsen van ons land voor de verzorging van het arme schoolkind is gedaan, doch geeft ook een beeld van 't geen met betrekking tot school voeding en kleediug van overheidswege in andere landen is tot stand gekomen. Zoo vindt do lezer tal van mede deelingen betreffende Frankrijk, Duitschland, Zwitserland,. België, Engeland, Italië, Oosten rijk en Noorwegen, zoo geateld, dat hij on willekeurig tot vergelijking van de verschil lende systemen wordt opgewekt. Zeer rijk, ofschoon niet geheel volledig is het overzicht van den toestand in Nederland. Beschrijver had de medewerking ingeroepen van alle Nntsdepartenienten, doch slechts van een twaalftal antwoord ontvangen. Hij heeft echter stellig nog vele andere middelen geweten, om gegevens te verzamelen, want het over zicht geeft berichten uit tal van 'plaatsen uit zeven provinciën. Daarbij sluiten zich aan de inededeelingen van 't geen te Amsterdam door particuliere instellingen reeds werd ge daan en wat er voor de toekomst werd be raamd. Op het overzicht volgt een advies, niet het minst belangrijke deel van het werk. Daarin stelt de schrijver duidelijk in het licht, waar om de gemeenschap zedelijk verplicht is aan schoolgaande kinderen, die daaraan behoefte hebben, voedsel en kleeding te verstrekken, niet alleen met het oog op de gezondheid van hot opkomende geslacht, maar ook ten einde voor /ulke kinderen het onderwijs vruchtbaar te maken, l lij toont aan, dat de schoolvoedmg niet moet worden beschouwd als armenzorg, doch als een onderwijsbelang en bespreekt ten slotte de meest wenschclijke regeling in de practijk. In een slotwoord be antwoordt hij de vraag, of schoolvoeding en -kleeding geen nadeeligen invloed zullen heb ben op het verantwoordelijkheidsbesef deiouders en O]> het familieleven der arme ge/in nen en zet hij duidelijk iïiteen, dat daarvoor geen vrees behoeft te bestaan. Kn wanneer men er nu over denkt de zorg te laten overgaan of voor een deel te laten overgaan op de gemeenten, dan behoeft men evenmin deze vrees te koesteren, doch is het wijs aan te vatten en voort te zetten het werk, dat ten aanzien van het schoolkind voor de hand ligt. 1) De volgende woorden uit het slotwoord nemen wij over, omdat wij er zoo geheel mee instemmen : Wanneer liet urine kind dagelijks de school bezoekt en dit gaarne doet, óók omdat het weet, daar een voedzaam maal te zullen erlangen, dat het thuis niet kan verkrijgen i' omdat het te ver van de school woont, om tusschen de schooltijden naar huis te gaan, óf omdat beide ouders buitenshuis werken en ook zij hun middag maal niet in huis kunnen genieten, óf omdat het gezin bittere armoede lijdt dan zal j dit kind der armen zijn werk op school met j meer opgewektheid verrichten en daardoor l zal het onderwijs, dat h-t geniet, meer vruch- i ten dragen. Voor die kinderen, voor wie bet ] lagere onderwijs liet eenigste is, dat zij ont- | vangen tot hunne vorming voor het leven, j is reeds dit van grooto beteekenis, dat voor j hen de schooljaren zoo vroolijk, zoo leerzaam, zoo vormend mogelijk zijn. Tot dat doel kan nooit genoeg worden gedaan door hen. die op deze schoolvorming hun invloed oefenen". Wij hopen, dat het werk van den heer Kiedel in vele handen komt. Er is Ook veel kans O]i, want het is uiterst goedkoop; het bevat toch moor dan i'iM) blx. en kost maar ?0.25, bij groote getallen nog minder. Wij hopen, dat ieder het lezen zal, die belang stelt in het kind. Het zal de overtuiging wekken of versterken, dat het de plicht is der gemeenscha]) behoorlijk te zorgen voor de lichamelijke en geestelijke opvoedingvan het kind des armen. Dit is een eisch der recht vaardigheid. IF. DKEI.MAN. 1) Hetzelfde is <>>k door ons betoogd in het nummer van L'ii Dec. jl. vaiidit Weekblad. Inhoud van Tijdschriften. Taal en Letteren, afl. 12 : Dr. Marten Rudelsheim, Een onbekend gedicht van Jan van Hout. Van Groenendaal. Psychologische taalwetenschap. Dr. J. Aleida Nijland, Nog iets over de Vlaamsche woord- en schilder kunst (14e 10e eeuw). Dr. J. Prinsen L.Lz., Het esbatement Van de Schuijfman en Asselijn's Jan Klaaz. Dr. A. Beets, De mor genstond heeft goud in den mond. Klei nigheden, door P. H. M. Willen. Onze Kun ft, N o. l : Tekst: Jac. Mesnil, Over de betrekkingen tusschen de Italiaansche en de Nederlandsche schilderkunst ten tijde der renaissance, (tweede studie). Kunstberiuhten : Uit Antwerpen, Brussel en den Haag. Platen: Masaccio, St. Pi eter betaalt den cijns. Hubert en Jan van Kyk. De aan bidding van het Lim, middengedeelte. Hans Memling, de onthoofding van Johannes den Dooper. Leonardo da Vinci, liet Laatste Avondmaal. Dirk Bouts, Het Laatste Avond maal. Jan van Eyk, Zingende, engelen en Adam en Eva. Masaccio, Adam en Eva verjaagd \ uit het Paradijs. Masolino da Panicale, Adam en Eva. Piero della Frtmcesca, Dood van Adam. H ugo van der Goes, Dood der H. Maagd. Dirk Bouts, De onge rechtigheid van keizer Otto. Hubert en Jan van Eyck, De boodschap. Jan van. Eyk, Arnolfini en zijne vrouw. Andrea Mantegna, De besnijdenis. ? Hans Memling, De opdracht in den tempel. Marten Melsen, Boerenkermis. J. Merckaert' l [et dorp de Panne. Het omslag werd geteekend door H. P. Berlage Nz., de tekstversiermg door Ch. Doudelet. De Natuur, 15 Jan. : Een woord vooraf, door dr. Z. P. Bouinan. Jacht en visscherij in de waterwereld, door dr. A. J. C. Snijders. Electrische treinen met groote snelheid, door Z. P. Bonman. Wetenschappelijk onder zoek der wet ten bate der visscherij. door A. D. llagedoorn. Iets over de fundeeringkwestie van het westelijk viaduct van het Centraal Station te Amsterdam, door J. H. K. llückert. Een merkwaardig dierlijk extract, door dr. R. G. liijkens. Depurperreiger en de roerdompen, door J. Daalder Dz. Mededeclingen betreffende de luchtscheepvaart, door H. Vreedeiiberg. Bewegingstelegrafie met X-stralen, door P. H. Eijkman. De onhoorbare motronooui. Eenvoudige proeven ; rust en beweging, door dr. A. J. C, Snijders. Korte mededeelingen. Ik lerende Niitiitn; arl. 10 : Uit Znid-Limburg, door K. Heimans. Een brief uit Epen, door II. G. Delsman .Ir. Ons avontuur in het onderste bosch, door A. II. Ij. B. Mijn staartwants, door A. Bruining. Tochtjes door ee heide om adders en vossen te vangen, door Horst J r. Twee Pothoofdgrassen, door l'. Jansen en W. II. Wachter. Adder statistiek. Vragen en korte mededeelingen. F.itjen Ifnnrd, No. 4: In de Branding, door Marie de Negri. IV. Koningin Enniia, IKÏ"'J?1.ÏI04, door Johanna W. A. Naber. mot portretten. H. M. de Koningin-Moeder (1.903). Fut. AVegner on Mottn, Amsterdam. Met vergunning van U. M. voor Eigen Haard gereproduceerd. Ken merkwaardig man. Bevordering van het AVoningvraagstuk door de firma Ered. Krupp, te Essen, door M. P. de ('lerci|, met af' b. I. Verscheidenheid. Feuilleton. iiiiiiiiiiiiiimiiimiiiiiiiniimiiiiiiii ..... MUI ..... i ..... mi ..... iiiiiiiiiiiiiin llllMIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIMIIIIIMinUlllUlllHlllllllllllllllllllltllllllIIIIIIIIIIM* Arme Braaiensiel Arme Braakensiek, die man in de ]{<>tfrn/d uitliet' heeft je leelijk uitgekleed; god dank dat het J,'i?i«i'.*l>/ti>l r. X«li'rl<ii«! jo weer aangekleed heeft, Ge xult er wel niet tegen hebben, als ik je nog een extra-pakje daarbij aanbied. "Welke teckonaav in ons land maakt uit 't hoofd een figuur, dat zoo anatomisch juist in elkaar zit als gij 'i Wie teekent uit 't hoofd zulke handen 'i AVic kan zoo juist alle gemoedsuitdruk kingen 0]i de koppen teruggeven, die toch altijd portret blijven l' <i/'/')l l'l'il, Deze cxceptioiieolo hoedanigheden schijnt die man in de Jtott/'i'i/niiiiiii'r niet te kunnen waarnemen. Ook niet dat je plaat in een minimum van tijd moet vervaardigd worden, Ik geloof, ik onze vrouwenbeweging een goeden dienst doe niet schrijven en zal ik dus voortgaan. Temeer omdat ze thuis eenvoudig razend zijn. Dat is heelemaal de schuld van oom Man Treuh, dio Pa attent gemaakt heeft op de das mot monches: liet is een strop, moet hij toen ge zegd hebben, /oo'n tang van een nicht te ! hebben!" En l'a. daarop: precies, net als j ?voor jon de Sociale School. (>oni, gepiqnoord: | ,,ja, wie aan jou Albertine hangen blijft, heeft er ook een koopje an " Jak kes alweer over dat huwelijk. Toen schijnt Pa ook giftig geworden te zijn on te liebbcn gezinspeeld oji de bekochten, die waren blijven liangon ;I;IM do twee dikke dcelen Marxbcsrrijding. .Maar daar heb ik gelukkig niets mee te maken. AVat ik maar zeggen wou, is, dat toen ik's middags thuis . kwam van een visite bij dien goeden mijnheer Tours, dio nu weer beter is, toon moest ik dadelijk niet mijn hoed en mantel nog om, op hot kanfooi- boven bij l'a komen on daar zat Ma ook al hoofdschuddend te turen op hei portretje hoven mijn artikel en barstte verontwaardigd, zoodra ik do deur, achter me dicht had, los : Maar Bortha. kind zóó laag... 't is oen s'handaal... Neon, zóó laag... is je japon toch nooit uitgesneden! W'ie is dio j'ilt'ronw Joh !>., die dat gotoekend hoefr!'"' lui l'a, nog vurig' van hot gesprek t;>ef oom Tronh, is onderwijl naar mij toogeheend en staat nu vlak voor 7iio vaderlijk to vermanen, natu-bij do \\ ijsvingor van do rechterhand mot oen klom knikjo telkens de derde lottergreepen beaccentuoert: A Ibertiuc, oom Tréub. -je u eet, ik zelfloos nóo;t van dio l! a u w i to i ton - -, hooft bij mij ovorjo g'okl.-nigd. da; jij jegjosson per mitteert op zijn das en non vraag ?'/ jo, wat jij van hoorontnilct afwoei: on hoe kom jij aan die wijsheid waar oen fatsoenlijk meisje niets van afweten mag vóór ze drie maan den getrouv, d is on do wittobroodsnoken achter zich hoeft!-".... "Wat laf hè, om alweer over dat huwelijk te beginnen, dat noem je sarren .Sou, /al jo ant woorden 'r" Wat zal jo daar op antwoorden? Ken dtis is toch een kloodingstuk, dat je zien kunt en over praten mag, on bovendien, alsof de vrouwen van don nieuwen tijl zich nog dom laten honden : o. dat ellendige systeem van mei'-jesopvooding in totale onwetendheid !... (ielnkkig, dat Ma voortging: on dan schrijven; in mijn tijd hadt je er aan moeten durven donken! Schrijf in l ir llolliunlurhr, l.i'lii-, als 10 perse talent hebt. Bertha, als j" wist wat een schade je jo gooio naam daarmee doet. . . ." Kn l'a, bij hot woord ..schade" phitsobng' met beerou ophoudend, valt in: Ja Albortine. dut loopt niot in de dn:zond'-n, ('af loopt inde gaten. ..." Die gaten loopet; zeker weer uit op cc h n \\ohjk, dacht ik, .m janel: .al- jij pergedrukt wil \\ord'-:!. i;''oin dan !:c\er een man." Dat vond Ma tovli nok wol w;if te ordinair on zei bestraffend: maar l-'loris. Floi is," on van do gelegenheid protitoereud wipte ik de kamer uit. . . . Daar zit ik nu \vooi- in Mijn lekkere IVnaat-stoel. - in do keuken hohbon we betere, vindt Ma. Mijn secrétaire style liOuis X\ l past er niet erg' bij. iiuiar ik zal wel zorgen o*1!! pussend hnroaii-ministi-o te krijgen als ik trouw. N ie!, dat ik er ; oi'g' naai' verlang'. \\ ant", eigenlijk g'o/ogd, heeft (leii biiroau-miiiistro niet van dio ge/ollig<> hoekjes on verdiepinkjes om portretton on hloenion en pulletjes op te zotten. M n Brouwen !' Acli, /io jo. 't heeft (Kit v(')i'))-, iliit je miss'-hicn eo-i nuttig!' daad doi'ii kunt als j." je man \\at kunt opheffen, als je er bijvoorbeeld in slaagt hei/l \onr delieheclontlionding' to \vmnen, of over to halen om lid 1o worden \an Itein Leven: en dat jo allerlei echte karakforstndios kunt schrij ven over je eigen kleintjes in l>c l'rtiinr, en zoo. Maar zoo'n ivht geestelijk hu wel ijk hooft toch óók voel tog'on, net als een bureanininistro . . . er zijn zoo weinig ge/ellige hoekjes on gaatjes aan, om er bloemen on pul letjes on allerlei k misse ilingen op to zetten. i A Is i k me /oo bij voorbeeld indenk getrouwd to zijn met een gi-not denker of s'-ln-ijvei-, laat ik /eggen bijvoorbeeld \ an Deyssel, die \vel begrijpen zal, ik niot hom persoon lijk bedoel, want hij kon mijn l'a wel zijn, dan heb ik zoo'n angst, dat hij me \TOOSClijk don: /al vinden. Ik denk nu juist aan \ au Deyssel. omdat ik" hem onlangs met onzon achterbuurman mijnheer Van Hall in den hun /ag w.-unli'li'ii. dnik prafemle, zooals i>:ainie|] dat doen kunnen, over oen samensmelting van /V '-Wx en /><? \\xfi' I''.'inr, zó/i dal mijnliCi''!'on mevrouw Kloos ó('ik zoiideüi:iee\\ erkoi: kunnen, op \ o'iruaardc vond \an D^\?»el, dat bij h(-t :.!!)(!>t(> Liel'dr<:m:i:a de '~-\ ?'? ?;- nit moest' en er dus bij een minder gelukkige com positie, "van overteekenen geen kwestie is. .... Gekleede jassen en kleermaker-pan talons" -7 zou hij soms ongekleede jassen en kruiersbroeken willen zien ? 't is al beroerd genoeg voor je, zoo dikwijls figuren in ge kleed costuum te moeten geven; ('n ondank baar werkje).... en dan de figuur van dr. Kuyper 'i Ik weet niet of je hem veel naar de natuur hebt -waargenomen, maar ik, die hem dikwijls op straat en in de Kamer /ie, zeg dat-ie goed is. 't Is juist zoo mooi van je gezien, de ka rikatuur niet te zooken in overdreven-onmogelijke vormen, maar den gewoon-menschelijken vorm te bewaren en wat wil die Jlottenlruiimt'r je nu vergelijken met buiten landers, die knapper zijn dan gij!' Ge zult het zelf niet tegenspreken dat die bestaan, maar ik blijf beweren, dat wij, Hollanders, erg blij mogen zijn ecm teekenaar van jouw kaliber te bezitten. Ga, asjeblieft, maar je gangetje, en laat Itotterdammers keffen. Tot kijks, J. LI-XSK. Mijnheer de Redacteur ? In N". l.jS.ïvan uw weekblad komt eene kleine bespreking voor van II. lleyermau's Studie Sabbath, van de hand van don heer W. Pik, waarin laatstgenoemde beweert moeilijk te kunnen «elooven dat deze teekening zoo weerzinwekkend juist zij. Xu gelukkig mijnheer Pik is deze ook bezij den do waarheid. Wel zullen er zulke joden zijn, waarbij allo gevoel voor het verheffende, romantische, groteske is geweken voor het lall'e angstige ontwijken van eiken strijd zooals Zelik, die vooral oen smnller is, of waar het eerlijkheidsbesef is verdwenen in het gemeen googome om natte lorren binnen en drooge buiten to plaatsen, om de botten met water te verzwaren zoualsMaupie, maar zullen deze lieden niet in elke religie, in elke maatschappij voorkomen? Hoe zon eene be schrijving uitvallen van de duizenden nit bet donkere Amsterdam opdoemende ellendigen, die hun leven deels slijten in de gevangenis, deels in do kroegen of bordooien. Hot blijkt voldoende uit hot schrijvenvan den heer Pik, dat hij niet gelooft dat het joodscbo ras zoo gedegenereerd is ais de zijn afkomst verloochende beer Ileyermans wil doen voorkomen en hot is daarvoor dat ik hem mijn'dank breng. Maar tevens blijkt uit de studie, dat do grootste anti-soniioton de semieten zelve zijn. Helaas slechts al te waar is dit. ]k heb de vooibeelden maar voor 't grijpen. Zoo de lieer l loyermans zelf. Zijn groot talent, wordt niet gebruikt om zijne geloofsgonooten te plaatsen in een beter dag licht, liet publiek een beter inzicht te geven in het echte ware jodendom (zie Sabbath en het Ghetto). neen zijn gave wordt j/i/sbruikt om het lezend publiek van Nederland het joodsche ras zoo voor te stellen dat het weer zinwekkend is. Niot elke lezer zal deze studie zooals cL' hoer Pik opvatten als een krabbel. Zoo "slaat er aan het hoofd van liet Noderlandscb Isr. Ziekenhuis te Amsterdam, waarbij behoort hot eenig in ons land zijnde Jsr. krankzinnigengesticht een protestant, die dat tot-h alleen kon worden door eene benoeming van uitsluitend joodsche regenten. Stel u de mogelijkheid voor dat aan liet hoofd van hel gereformeerd krankzinnigengesticht Denneuooid te Zuidlaren een jood stond!! Zoo staan aan het. hoofd van exquisiet joodsche instellingen zoogenaamde joden, die zich evenmin storen aan de joodsche gods dienst, als een atheïst aanhef katholicisme of een calvinist aan de leer van Boeddha. Zoo zou ik nog meerdere bewijzen kunnen aanhalen waaruit blijkt (Jat de joden dikwijls hun eigen geloof' minachten, in discrediet brengen, en zoodoende den niet-jood oen idee geven van de minderwaardigheid van hun eigen belijdenis. En we weten hot immers zijn. l'jii mijnheer V;m H;ill wilde A'an Heden er bij hebben, wat Aan Dcyssel woei' niet wou . . . en toon kon ik niets meer hooron, wan t do meiden inde kouken lavhten/ooonhedaarüjk hard om dien vreemden miin in don tuin hierii'-Iiter. Maar dat kan ni/j ook eigen lijk niets scholen. Ik wou maar zeggen, dat ik housch niet v, eten zon wat to doen, als A an Deysse! mijn man w.-is en hij met ib'y.c kon dagenlang zonder zakdoek \\oii loopon, omdat 't beter is met oen natten nous rond (e loopen dan jo IKMIS rood to snuiten. want in 'teerste geval zou men nog geneigd zijn to denken, dat hot dauwdroppols op je siiorlniren zijn. en in 't tweede geval, je oiiiiesthel is'-h verkouden \\as, of aan den drank. Ik /on 't erg vies vinden on hom ge;'!! /oen durven geven, behalv isschien in zijn go/olligo speknokjo. Of als hij verdrietig \\as. als de kat niet bij hom wou komen, wat een bewijs schijnt to zijn, dat jo ziel onrustig is. Ik zou de poos wat molk geven. (H'als hij zoo ineens zei ,,vrouw, mijn wandelstok staat iu liet licht", l * dat non zóó erg''/ /on dio daarvan \ ei-schieten !' Kn wat gok, als als je man den oenen dag Kari'l, en dan weer l.odewijk, of Frank of Adriaan heette! Of als je eens getrouwd was met, laat ik zeggen, llenri Bord. Dat zon wel wat anders zijn, want ik vind llenri een lieve naam. Maar ik twijfel toch, of ik, nét als hof/.nsjo, wanneer ik hom maar aanzag, hot Kindje in mij zou voelen. Kn 't moet toch een deceptie zijn, nietwaar, voor een schrijver, als zijn eig'on vrouw hem niet begrijpt. Kn't zou mij eigenlijk wel wat kinderachtig lijken ook, als ik in hem altijd het Jongetje moest zien. Neen, dan lijkt )!ol!an<! toch wat anders. Dat is' alles geest on kracht, net als die on wer\\ et s.die (lom i noes moeten geweest zijn, dio cat lioders stuk sloegen. HM dan's avonds bij de thee, zegt hij: Vrouw, we /uilen vana\o:id eens beginnen mol mijn Kleine Logü. : jo bent er eigenlijk wel te dom wel wie zichzelve niet eert, wordt door eeo ander ook niet geëerd. De heer Pik vraagt aan het slot van zijn artikel of de heer Heyermans een goed werk deed met deze studie te publiceeren. Ik meen beslist te mogen beweren dat deze vraag ontkennend beantwoord moet worden, en dat ze een nadeeligen invloed moet hebben op de humane waardeerende indrukken van het eene omtrent het andere ras en dat zal toch zeker niet de bedoeling of de taak zijn van eene schoone kunst, zooals de letterkunde is, U dankend, F. J. D. Artistieke eigendom. In Aan de Directie ran het JliimenJmïii! het antwoord van i.et Binnenhuis op de klacht van R. W. l'. Jr., in welke questie wij ons natuurlijk niet willen mengen, komen echter een paar zinsneden voor, die den | heer Eisenloeffel en ondergeteekeiide betref fen, ais de ontwerpers van vele voorwerpen -) die onder den schuilnaam Amstelhoek1' verkocht werden en worden. On/:e opmerkingen betreffen hoofdzakelijk liet volgende citaat zijn (Kisenloetfels) werk is, met dat van andere medewerkers daaraan, nuo'.t anders dan met dien algemeeneii . afkomstnaam aangeduid, en de eenma.d door Amstelhoek" aangekochte: ontwerpen zijn door den voormaligen leider daarvan be schouwd als rechtmatig verkregen bezit, dat bij zoo goed herhalen mocht als een uitgever een aangekocht werk herdrukken." AVij moeten hierbij het volgende aanteekenon. a. De directie beweert hierin, dat bedoelde ontwerpen, nooit anders dan met den algeineenen naam Amstelhoek aangeduid zijn: dit is onjuist. Onder deze naam (oorspron kelijk alleen voor het aardewerk bestemd) werden sedert LS'J'J (op ons eigen initiatief en in overleg met den heer Hoeker) do naar onze modellen vervaardigde voorwerpen ge xposeerd en verkocht. Hierdoor wensehten. wij uitdrukking te geven aan een inzicht, nog heden door ons gedeeld, dat voor de waardeering van eenvoudige gebruiksvoor werpen, even als in vroegere tijden, de naam van den ontwerper of uitvoerder van geen direct belang is. De ontdekking, dat, d;'xo ge meenschappelijke naam tot misbruik leidde, bracht ons ten slotte tot de overtuiging dat wij deze, eenigszins idealistische consequentie van ons beginsel moesten prijsgeven, en van dat oogonbiik exposeerden wij ouder onze eigen naam met de toevoeging Amstelhoek". b. De voorstelling dat onze ontwerpen indertijd door den lieer Hoeker werden aange kocht, is valsdi. Het is ons zelf hoogst onaangenaam deze quostie, vooral nu, te moeten aanroeren. maar deze averechtsehe voorstelling van zaken is voor ons van te veel gewicht. Ware toch de lichtvaardig geuite onder stelling van de directie van het Binnenhuis: juist, zoo zou op ons de blaam rusten, dat wij na ons uittreden uit Amstelhoek modellen geëxploiteerd hebhen, waarvan wij het eigendomsrecht vrijwillig hadden afgestaan. Ken handelwijze die wij zelf' in de eerste plaats zouden afkeuren. Maai- verondersteld zeifs dat deheer Hoeker inderdaad deze modellen had aangekocht, in de zin, waarin een uitgever een werk aan koopt, laat drukken en herdrukken, dan uo<? wordt het geval er ons inziens niet geheel zuiver door. Zonder toch den heer Hoeker nn nog eenige verwijten te doen, we hebben daar voor in menig opzicht to veel aan hom te danken, moeten wij er hier op wij/en, dat de verdere exploitatie van Amstelhoek. vooral wat metaalwerk betrof, iu dien zin gebeurde, dat de oorspronkelijke modellen van Kisenloell'ol door een ander gedeeltelijk veranderd en verhanseld worden. Ook deze modellen werden door het Binnenhuis in hare expositiekamers tentoon gesteld en verkocht. Moeten wij hieruit afleiden, dat de directie deze handelwijze van Amstelhoek billijkt en deze opvatting van artistiek eigendom huldigt? 0 Met hoogachting, AV. PI:X.\AT. '"'i liet betreft do ontwerpen van metalen gebruiksvoorwerpen, goud en zilverwork. meubels en wouinginrichtingen; liet aarde werk van Amstolhoek werd in hooflzaak vervaardigd naar de ontwerpen van v. d. l loef. thans aan Do Woning" verbonden, enkele van den beeldhouwer Zijl, de overige van Meilink. MHIMIIII4 voor, maar als jo stil luistert; met jo drab bige hersenen, dan kan je vannacht tegen f\\aalf' uur moer van de philosophie weten. dan al mijn professorale collega's bij elkaar." Als oom Troub dan nog eens wat iiooft! . . . Maar over mijn leermeester Bolland later nog wel eens. Je kunt ro-h gekke dingen denken, als een winterdag zoo togen het donker loopt. Dan is de lucht grijs, als grijs stramien. waarop de boointoppen grillige patronen borduren, even fantastisch als je eigen gedachten. ... Midden in mijn zin kwam me Thérèse opschrikken, en we hebben gelti.-he/i, ge lachen, nee maar! Verheel je, mijnheer Bromineijer heeft een Ansicht-kaai t nit Brussel \aii minister Kin-por gekregen, mof niets n miers dan Laat dien tot vrou wen worden, .Numcri )>b', vs. (i." Kn toen hij \an de week even uit de stad moest, had een conducteur het portier van do coupévoor hem opengemaakt met een: zóó gaat hij open, mijheer Brommeijer'', en daarna: zóó gaat hij dicht.'' Kn in de Leidsche straat hadden twee dames steeds achter hem geloopen en gepraat over mijn artikel om hem door de mand te laten vallen! Kn wat zegt je l'a wel, Thérèse;' l'a vindt,de nieiischen wijzer moest on zijn/' Alaar toen we uitgelachen waren en Th rèse weer weg was, moest ik toch denken. het wel treurig is wij vronwon zoo miskend worden. Is 't nu niet diop-trenrig do menschen zich niet begrijpen kunnen het wér kelijk een vrouw is, die deze regels schrijft': \\ aaroin moeten zij nu dadelijk weer den ken, het ecu man K'! Kunnen wij dun wer kelijk nooit in ernst genomen worden;' Wüt een maatschappij !

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl