Historisch Archief 1877-1940
DE AM STEK DAMMER WEEKBLAD YÖOR NEDERLAND.
vrienden, ktten;^ het maar dade^sjfc beken «BR :
list verschenen ? van De Avondgaarde" w
geen 'litteraire gebeurtenis", /geen v
»ement"; maar wat doet het-eritee? WijjkuiiBaii
. toch allemaal geen Kloos, geen 'Gorter, geen
Boutens, geen Scharten zijn!
Daze v«rzeB van Vïctor de Mwyere'flragen
niet <ia afcii e ,gfa>rie eaner miewvre BicMmg
en wie he^ Vlaamsch 'heeft leeren kennen
uit de vele dichtbundels en prozawerken der
Jonge Vlamingen, 'die ons land in -fle laatste
jaren met hunne geestesgaven hebben ver
rijkt, -zal in -dit .bundeltje slechte vaag .iet
brullen boeren TOH den Vlaamsahen Lewiw.
De Avondgaarde" is een bundel elegieën:
oude, vrome Stemmingen, al de eetiwen dóór
-gevoeld door de besten onder de menschen
in de schemerende avond-uren, als hunne
zielen weenden over het verleden, t>vef het
dr0ef-lieve uit vroegere tijden, dat in het
Jatrde aldagslwen 200 vaak verlopen gaat;
toet zijn HÖmipéte liederen, «envoudig-en soms
ffctederlpc, als van zelf 'opgeweld -e-n opge
rezen urt «een diep voelend 'hart, dart iu zich
omdraagt de nooit te.vergeten liefheid van
een reine kinderziel.
.?Al doetft de schemering wat nog-bteef «ingen
in ons,kls^er^ernöhtvah'twijkend avond goud,
?de goedheid blijft ons bij ? "
Bie goedheid vooral, de goedheid uit verren
kindertijd, de goedheid van een schoon en
rijk verleden, heeft de dichter in deze verzen
neergelegd en in rde etillc avondgaarde, als
de dag-geruchten verklinken en alle dingen
rondom zacht en zachter opschijnen in het
schemerende avondlicht, is het juist die
goedheid van Eertijds", die zoo weemoedig
haar blond kindergezichtje voor onze starende
oogen laat p-glanzen en wij luisteren, met
iiitwiHiMiiifiiiMmiiMiiMHtiirifMiiiMiiiiiiiiimiimHiriimiiMMiiiiiiiiiiiiMiHiMiM
«til verlangen en-wonder-teere bekoring, naar
?het zachte «temraetge, dat zoo heel nabij onze
ziel, haar machte liedjes zingt:
Ka toen gij Irwaamt en 'k u in de armen drukte,
o goedheid! 't was alsof ik wedervond
de blijdschap die me .menigmaal verrukte,
wanneer 'k als kmd in aomerdagen stond.
Het licht glansde op en ging om mij aan 'tzingen,
en alles, alles had een reiner/ ziel; "
*. *
Er zijn mensehen, die niet van kinderen
en nog me1 e"r, die iiiet van kinderzielen hou
den ; er zijn er ook die bang zijn voor den
avond en zoo gauw mogelijk de luiken sluiten
en de lamp aansteken, als het duister weifelt
over het land.
Voor deaen is dit beekje niet geschreven!
Maar wie, onder ruwe en banale
aldag-jmenschen soms heel innig geroerd kan worden
door het lachen v-an «an kind, wte, na
arbeid-vollen dag den avonfl
?tegemoet gaat en in duwende aanschouwing
geniet het zachte ;heen-ctoistei>eu dersongteei
en het ruischeloos voortschrijden van den
xouwdragenden nacht, zij, die in het leyea
nog iete habben behouden van <het
aambiddelijke geloof aan sprookjes en reine zielen
zij a-tillen met dit bundeltje gelukkig zjjn, al
s hpt verschijnen daarvan geen evenement"
en -al brult "Kit deze verzen niet déVlaamsche
Leeuw.
Want zij, de moede zwervende zielen, zij
kennen het geheim van den avond: Wij
dwalen " .zegt ergens de Meyere en
gelukkig diegene, die er aanstonds op kan
?latetti "volgen :
,,'k Veel den nacht zóó -stille daten
op alle duigen, als een goede dood -"
. Tv ij ia<e ge n/oi). W. G-EAADT VAX ROGGEN.
linrlMiMiiiiiinifiiHllitMiiiiiinMiilllllHililililHiiiMitMliiiiiiiiiiiiiMiiiiniuiiiniiiiiiHiiiiHiiiiMiiiiliiiiiiiiiHiiiniMiiiinitinMituiiiiiiiMlitlinitifUiiiiiniiiiMiiiiiiiiiiiHiiiiiiiMiin
Inksotd van Tijdschriften.
JBe Nieuwe &!ds, Febr.: "pit de stemming,
Sear Frans Jfetscher. -Verzen, door Willem
Kteos. Adèle van Beukenrocte, door J.
Hora Adema. Geertje, door J.-de'Meester.
Litere kroniek .en Varia.
Jfesdeitte "Kunstwerken, No. "2: "Bhmentims
te Drenthe, van A. Neuhuys. Landschap
van G-. Mickel. Studie van A. Mauve.
Binnenhuis, van J. S. H. Kever. Bloemen
in .vijzel, van B. van Houten. Boomgaard,
van Vineent van Gogh. Molen, van E.
Kamen. Trois saintes femmes, van G. Minne.
De Middenstander, Orgaan
fianclalsvereeinging Rotterdam : Officieel gefeéte'; Ons pro
gramma. Theorie en praktijk.
Winkeladministratie. Eenheid van tijd.
Sociaaal^n politiek overzicht: Hat
middsastandscongres. Personeele belasting.?Winkelstand
en industrie. Korte ber. emnededeeliugen.
iiniimimiiimintmiiimiHiiimMfilitimMiiiimimuiuimiiiliMiiiiitiifniurmfiiiiiii
BE FIJNSTE BOUILLON
bereidt men slechts met kokend waier, zender Tentere toevoeging,
met MAGGF8 Consomme Capsules.
Fen C'*|»Kole betat '£. Tnbl's.
Een tube voor «en gr««ie kop a 1A LAler kost « e's.
Haggi's Bouillon Capsules warden uit het allerbeste Vieeschextrakt vervaardigd, waaraan fijne groenten,
en li-et noodige keukenzout is toegevoegd. Teverkrijgen bij kruideniers en comesiiblesha-ndelaar.0.
buitenste capsule
"KT~~
binnenste Tubes
lllllllllllHmlIHHIIIIItllllHHIir III IIIIIIIIMIIIIIItlllllllMIIHIIIIIII MlllllllimmilllllHIIIIIIIIMIIM III
YOO^ DAMEjSf.
«l
stnfrjfi leyensfescMedeDis der
jrattMe
Kwam u ter kennis, dat over heel ons land
werd gejubeld en 'herdacht V .?Wie zou, hoe
ernstig zelfs de poging, niets hebben gehoord
of gelezen van het jubileum der
KoninginMoeder? Waarvoor ziet ge ons wel aan'?"
hoor ik Brij in geringschattend gefluister toe
voegen. Mis, lezer, ft zinspeel niet op een
zilverfeest, dat schatten zilvers zich zag toe
vloeien en als zilverregeu zal neerdruppoLen
in de te 'karig zil verhoudende kas van vele
Nederljmdsche longlijders. Waar ik thans aan
denk, reikt -het «ilver niet, .zelfe niet het
koper; het geldt slechts een. 10-jarigen
her-deuking£dag en lieel wat winder pompeus
van vorm, maar niettemin als bemachtigd is
wstt -wordt beoogd, beweldadigen zal een nog
veel, veel breedere schare, ja, heel de gemeen
schap, .Kieken en gezonden te gader. Ik
zinzinspeel op het 10-jarig 'bestaan der ....
V e r e e n i g i n g voor V r o u w e n k i e
srecht.
Deii 5den Februari 1894 werd een kindeken
geboren, wiens moeders (want al waren het
niet 'velen, het was toch meer dan n] door
die snoode daad zich prijsgaven aan de onbe
grensde spot van allen, welke zich in het
'bezrt van vernuft waanden ; op den eersten
rang veroverde de pers zich een plaats.
Was werkelijk oak niet al -te dwaas de
samenvoegipg vau vrouw en recht eu nag wel :
kiesrecht, d. w. z. een hl do wet vast
gelegd re-cht? Vrouwen hebben met
recht niets te maken. Vow 'haar moest du-s
blijven gelden onrecht en willekeur,
bekrach. tigd door de wet ; trouwene JH strijd niet
haar eigen belofte : Allen, die zich op het
grondgebied van het Kijk bevinden, hebben
gehjke aanspraak op bescherming van persoon
en goederen" grondwet »rt. 4, al. 1. Ook
werd de natuur er bij gehaald ; zjj toch had
de vrouw (omvattende zelfs de vernuftigste
en edelste) den stempel opgedrukt van min
der waardigheid aan den man, den onbedui
dendste niet buitengesloten.
Wat echter gezegd werd en gedaan, de
initiaitiefneemsters bleven haar gang gaan.
Om haar schaarde zich een kring, en geor
ganiseerd werd liet werk.
Zóó -was het voor tien jaren, hoe is het
thans ?
De laatste jaarvergadering, te Leiden ge
houden, werd voorafgegaan door een gezel
lige bijeenkomst van leden cii afgevaardigden,
die al« altijd een gunstigeu invloed uitoe
fende op de verzustering.
Be spreker van dien avond was niet meer
of minder dan mr. J. Limburg in eigen per
soon, de algemeen bekende on geachte jurist.
Laat hij, zijn liand op zijn hart leggende,
zicli eens ernstig afvragen, of hij het tien
jaar geleden zon hebben willen doen ; zelfs
in de toekomst hebben mogelijk geacht?
'Hoofdinhoud van de rede was het antwoord
op de vraag : Kan de Vereeniging voor
Vrouwenkiesrecht met voldoening terugzien
op tleu at'gelegden weg ".'' Het antwoord
luidde bevestigend en werd klem bijgebracht
door opsomming van enkele wettelijke verbe
teringen en pogingen daartoe, maar nog meer
door verwijzing naar eu uiteenzetting van
het program der Vrijzinnig-Democraten.
De eigenlijke jaarvergadering werd geopend
met een rede der voorzitster, waarin zij
kortelijk den loop der gebeurtenissen nagaande,
wees. op de plaats gehad hebbende verande
ring in de publieke opinie. Mpotteii voor 10
jaren de mannelijke, nullen en blijven ze
spotten, de hoogstaaliden zwegen de zaak
was huu te vreemd, maar het steeds op post
z\ien staan der strijdenden, bracht ze tot
nadenken, en nadenken bleek steeds syno
niem met een rechtvaardigheidsverklaring
van den eiscb. Zoo gebeurde het, dat de
Leidsche hoogleeraar mr. J. Oppenheitn
auu den tweeden druk van zijn : Het
Nederlaiulsch Gemeenterecht een beschouwing over
het kiesrecht der vrouw heeft toegevoegd.
In een debat tusschen vrouwen over de
urgentie van grondwetsherzrening in verband
niet vrouwenkiesrecht, ontkent een der par
tijen de urgentie en uit zelfs ernstigen
twijfel aan den invloed van bet stembiljet,
op grond der verbeteringen in de positie der
vrouwen gedimende de laatste 10 jiujen tot
stand gekomen.
Vreemd, dat het samenvallen van het
10jarig bestaan der Vereeniging met de verbe
teringen gedurende de laatete 10 jaren, de
twijfelaareter niet ttot geheel tegenoverge
stelde overtuiging bracht. Hoevele van die
verbeteringen zouden tot stand gekomen zij n,
indien de Ver. voor Vrouwenkiesrecht niet
had bestaan ? zoo geed als geen.
Ik betwijfel zelfs of zonder haar b.v. de
Ver, tot verbetering fan de ?maatscliappelijke en
rechtspositie der vrouw ware gevormd, een
Vereeniging in wier bestuur steeds vier man
nen van naam zitting hebben. Zouden
werIcelijk de deuren der gymnasia ook in de
K.-Catholieke deelen van ons land voor
meisjes zijn geopend, iiidieu vrouwenkies
recht niet Ministerie en Vertegenwoordiging
er op had gewezen, hoe onbillijk het is, sub
sidie te geven -aan inrichtingen die .gesloten
,zijn voor meisjes, daar toch die subsidiën
\vorden betaald van .belastingen, ook opge
bracht door vrouwen. Zou zonder het beleid
vol werken dezer Ter. een lid van denl-ïaad vun
Jved.-ïndiëeen vergadering door vrouwen
:betegü, iiebbt-n bjjgewooml, om in debat te
treden ? Zoo is er veel meer.
De invloed van het kiesbiljet is verbazing
wekkend groot' Herijuieren wij ons iiiet
meer, hoe, toen de jongste
kiesrechtuitbreiding voor mannen onafwijsbaar bleek, -er al
van te voren tot "st'and kwamen dcie -wetten,
«Ite geh-eol in het voordeel der -arbeidere ?
De aanstaande kiezers wensehte -men te win
nen, in ieder geval niet Ie ontstemmen.
Door het Hoofdbestuur, werden de l'J
al'deelingen verzocht de geboorte der Vereeniging
op den dag /.elf te herdenken. Die weusch
wordt natuurhjk door de afdeelingen inge
willigd niet welk program? Op dit
oogeiiblik kt-n ik het nog alleen van de afdeeïiug
Den Haai?.
De heer M a r c e 11 u s E m a n t s, hoewel
deze nog nooit iets met de Vereeiiiging heeft
uitstaan gehad, en in 181)8 weigerde zich te
doen hooren op de kli-urloozc Kat. Tentoon
stelling' van Vrouwenarbeid, word als spreker
aangezocht en bereid bevonden, tot hem
?was verklaard, dut men zijn Ontwaakt
WöMchte te hooren, eeii stuk eerst in De
Gids verschenen, daarna afzonderlijk uitge
geven, op grond, dat die fantasie verscheiden
vrouwen overtuigd had, 'hoe jammerlijk door
onze wet de moeder er aan toe is, wanneer
haar man al zijn rechten als echtgenoot laat
gelden.
Keurig was de zaal versierd door do
belanglooze medewerking der iiriiui Allan it ('o.
en verder in stemming gebracht met palmen
en ander groen door den even
bereidvaardigeii bloemist Van eter-Laan.
Tijdig waren de leden der feestcommissie
aanwezig' onu te zien of er soms nog iets
aan de voorbereiding ontbrak. Ken harer
reikte aan alle bhmeiitredeiuk'U gratis
propagaiidajie sch rif t en uit.
Kven na 8 uur opende de voorzitter de
vergadering, het woord gevende aaii ileu heer
Emaiits, die begon met zijn talrijk gehoor te
verklaren, dat hij eigenlijk zelf niet wist, hoe
hij er toe gekomen was deze spreekbeurt op
zich te iieiuen. Met ziju O n t w a a k t"
boeide hij allen eu maakte nog een dieperen
indruk door ziju meesterlijke voordracht.
in de pauze werd thee met koekjes aan
geboden ; eenvoudiger kou liet niet, voorzeker,
maar ook niet op smaakvoller wijze. Alweer
een daadwerkelijke weerlegging van hel zoo
vaak geuite vermoeden, dat vrouwen wier
hart niet opgaat in kopjes wasscheii eu over
huishouding praten, oog oh gevoel zouden
verloren hebbeu voor Dierlijkheid en goede
vormen.
Ka de pau/e nam de voorzitter oven liet
woord en las allereereerst eeu telegram voor
oui na de goedkeuring der vergadering, te
worden verzonden iuui mevrouw Versluvs
Poelman, do vrouw, welke gedurende il jaren
zoo oneindig vee! voor de voroeniging deed.
Daarna werden de oprichtsters der ilaagscho
afdeeïiug herdacht eu ton slotte de vraag
gesteld of het wel eigenlijk aanging zich
verre van do Vereenigiug te honden omdat
men zelf tot de bevoorrechten bchoorendc,
te indolent was om zich te verplaatsen iu
den toe-tand der zusterou, zoo velen iu tal,
oumed'HiLïeloos gedrukt d'.'or ecu onbillijke wet.
Toen kreeg andermaal do heer Kniants
hot woord eu fragmenten uit zijn
tooueelspol: D o Crisis aaneenrijgende, zóó dat
een duidelijk beeld vau het geheel ontstond,
toonde hij aan, dat de wettelijke" almacht
van den echtgenoot toch eigenlijk op niets
uitdraait, wanneer zijn e^a weigort voor die
almacht te bukken. Alzoo oen geestige va
riant op liet hoofd, dat tut oubeux.-egïij'kheid
i« veroordeeld, wanneer hot nekje niet
draaien wil.
Voor de afdeeling ware niet mogelijk ge
weest eeu mooier propaganda-avond, waarvan
de onkosten geheel werden gedekt door vrij
willige bijdragen .en haar aanstonds 21 nieuwe
leden aanbracht.
Viel van voor 10 jaron onmogelijk iets
liefs van de pers te melden, thans was zij
ruim vertegenwoordigd en blijkbaar welwil
lend gestemd, altliaiis een deel.
Als, bewust of onbewust, symbool, dat wij
vrouwen niet werken voor ons zelf, maar
voor het komend geslacht, wiens leven bij
de bereiking van ons doel iu mooiheid zal
winnen, word besloten, namens het Bestuur,
de bloemen te brengen naar het Kinder
ziekenhuis bnu([iictten met hartelijkeu
dank dooi- de Directie aangenomen.
Kl.ISE A. HAKilITOy.
Den Haag, (J Febr. '04.
m Jirile fon U?etzaw.
Kaar aanleiding van den l oosten geboorte
dag vau l'lriko voii Levetzow op den -iden
Februari, wordt door prof. August Bauer een
zeer interessante eu kostbare bijdrage tot de
Goethc-lrteratuur geleverd door het
publiceeren van een tot uu toe onbekend ge
bleven authentiek document, waarin 'lrike
haar : Herinneringen aan (ioethc" samen
gevat heeft en dat uit haar nalatenschap iu
het bezit vau het Stadsmuseum vau Aussig
geraakt was.
Volgens l'lrike's eigen woorden, heeft zij
indertijd die indrukken en herinneringen
neergeschreven ?' cm al de verkeenle, s< nis
fabelachtig klinkende goruolrten en praatjes"
ouitüciit Uoethe's laatste liefde, zelve te
weerspreken. M-eu kan er sieker vfln zijn,
hierdoor de waarheid omtrent de verhouding
te vernemen, waarin 'lrike tot (iuethe ge
staan heeft.
Over haar eerste (.iitmoeting met Goothe
schrijft Ulrike vcu Levotzow het volgende:
Ik leerde Uoelhe iu 't jaar 18:2! te Marienbad
kennen. Mijne moeder had me juist van de
kostschool te Straatsburg afgehaald om eeu
paar maanden bij 'mijn grooU miers te
IMarienbad door te brengen. Die, plaats was (oen
eerst in haar opkomst en nog lang niet zoo
druk bezocht; het huis, waarin -\\ ij logeerden,
de Stadt Weimar", ecu der groolsten eu
mooisteu. Ook Ooetho logeerde er, en ik
heriuuer me die eerste kennismaking nog
heel duidelijk, (irootmama liet me bij zich
roepen eu van de meid hoorde ik, dat er
een oude heer beneden iu don salon was, die
mij wensuhte te zien; 't ontstemde me, dat
ik een nieuw handwerkje, waar aan ik juist
begonnen was, moest laten liggen.. Toen ik
de kamer binnentrad, waarin zich ook mijne
iooder bevond, zei de,..: ..Dat is mijn oudste
dochter TJhika". Goethe gaf me de hand,
zag me vriendelijk aan en vroeg me, hoe'ik
't te Marienbad vond. Daar ik de laatste
jaren te Straatsburg'op een Frauschc kost
school doorgebracht had, en ook pas 17 jaar
geworden was, koude ik niets van Goethe.
en wist in 't geheel niet, wat 'n beioemde
mau on groote dichter hij was; vau d;i;ir
dat ik tegenover den vriendelijkon ouden
heer geheel onbevangen eu niets verlegen
was wat anders met nieuwe kennisma
kingen bij mij nog al eens 't geval was.
Deu volgeuden morgen stelde Gooi hème
voor eeu wandeling met hem te maken, wat
ik deed en waarop ik hem veel over Straats
burg en het pensionaat moest vertellen ; ik
klaagde er ook over, dat ik me eenzaam
voelde eu mijne zusjes zoo miste, van wie
ik voor 't eerst zoo lang gescheiden was.
Waarschijnlijk hebben mijne naïoviteit en
kinderlijke onbevangenheid hem geïnteres
seerd, want van dien tijd af, hield hij zich
vél met mij bezig; bijna eiken morgen nam
hij mij mee op zij'lc wandelingen, en was
dit soms niet 't geval, dan bracht hij bloemen j
voor mij moe, daar hij gemerkt had, dat ik }
daar mér van hield dan van de steensoorten
die hij vaak met zooveel opmerkzaamheid
bekeek. Overigens liet ik mij graag door hem
onderrichten, eu zaten wij 's avonds dikwijls
urenlang op de bank vóór de deur, waar hij
over allerlei interessante onderwerpen wist
te vertellen".
Zooals bekend is, kwam Tlrike van Levet- .
zo w elk jaar met haai- familie naar Marien- j
bad en werd de omgang met den dichter |
steeds inniger. De toen iu de zeventig jaren ]
oude Goetlie, noemde do zeventienjarige zijn
dochtertje" en zij van haar kant voelde voor
hom de innigste vereering, hoogachting eu
eerbied, doch zooals uit haar schrijven
duidelijk blijkt geen spoor van hartstoch
telijke liefde. Ze herinnert zich niet geheel
juist meer of het iu ISL'-of't daarop volgend
jaar was, dat de Groothertog van \Veimarte
Marieubad kwam. maai- 't k een feit. dut dezo
't was, die voor Goothe- bij haar aanzoek oui
haar hand deed.
Ik zei de reeds," vertelt l'lriko vorder,
dat do Groothertog zeer bevriend was met
mijne grootoiifierf on mijne moeder; ook ons
had hij als kinderen vaak gezien. Hij was
zeer vriendelijk voor ons. Op zekeren dag
dat hij met mijne ouders en mij over Goethe
sprak, stelde hij oen huwelijk tusschen mij
en (roetho voor; eerst beschouwden wij 't
als een scherts eu zeiden dat Goethe daar
zeker iu 't geheel niet over dacht, wat hij
beslist tegensprak en moer dan eens her
haalde; hij beijverde zicli zelfs, mij het aan
zoek van de aantrekkelijkste zijde voor te
stellen, hoe ik de eerste, dame te Weimar en
aan 't Hof zou zyn, welke onderscheiding ik
daar genieten zou; hij do Groothertog
wa.s bereid, mijne ouders 'u geheel ingericht
huis te Weimar aan te bieden, opdat ik
niet van hen verwijderd zou behoeven te
zijn, en ook voor mijn toekomst wilde hij
zorg dragon; hij dood ook ziju bost mijne
moeder daarvoor ie, winnen on zooals ik
later hoorde beloofde hij haar, om, indien
ik Goethe overleefde wat, met 't oog op
ziju leeftijd, waarschijnlijk was mij een
jaarwedde van looo thalors te zullen schenken.
Mijne moeder had zich va<t voorgenomen. ?
geen harer dochters ooit tot oen huwelijk over
te halen, maar haar daarin de vrije keuze te
laten. Wel ]>esprak zij het aanzoek met mij,
waarop ik haar vroeg, of het haar wensch
was, dat ik niet Goethe zou trouwen ? Zij
antwoordde: Xeen, kindlief, jo bont nog te
jong, dan dat ik je nu reeds graag getrouwd
zou zion ; maar het "aanzoek is zóó vereerend,
dat ik het .niet afwjjzeii mocht,, zonder er
mot je over gesproken te hebben. Ik laat
je hierin volkomen vrij om je te bedenken en
zelve te beslissen, of je genoeg van Goethe
houdt, om zijn vrouw te worden". Daarop
antwoordde ik : Ik hoef -me niet lang te
bedenken, ik houd heel veel van Goethe,
zooals ik van 'u vader zou houden, en, stond
hij hél alleen, zoodat ik de overtuiging had
dat -hij me noodig had en ik hem nuttig kon
zijn, dan zon ik hem nemen. Maar daar ziju
getrouwde zoon bij hem in huis woont, heeft
hij «ju eigen familiekring, dien ik zou ver
dringen ; dus, noodig heeft hij me niet en
de scheiding vau ouders, zusters en Groot
ouders zou me toch wol zeer zwaar vallen ;
ik heb nog guen lust nu reeds te trouwen".
Daarbij bleef het. Goethe zelf sprak er
nooit over, noch niet mijne .moeder, noch
met mij zelve; vaak iioomde hij mij: ziju
lieveling", maar meestal: ziju lief dochtertje".
Dit zijn, in 't kort overgenomen, do aan
trekkelijkste gedeelten vau 'het voor 't eerst
gepubliceerde geschrift, dat menige onjuiste
voorstelling over Goethe's laatste liefde te
niet zal doen.
CORRESPONDENTIE.
Wegens plaatsgebrek zijn wij genoodzaakt
een ingozor.den stuk over do Bezoldiging van
woning-opzichterossen'', tot oen volgend
numUK r ie laten liirgeu. lie<.l.
Mei'i-fjiitr 'Ie, Xarurro (Mury Anderscm).
liru'i<l*nieifj<'* ran prinses Al-ice van
Al>bi'.iii]. iStiidi'C.rt-iidt: r rouwen in Ame
rika. iMei'r. Curie (M<ir',e t<klf>doK*ka).
De bevallige, geestige, in Engeland hoog
gewaardeerde tooneols-peelster, Mary
Anderson trad ecu paar jaren geleden iu 't huwe
lijk met den hoor de Kavarro. Mevrouw do
Kavarro onttrok zich niet alleen aan 't
tooneel, maar tevens aan de beslommeringen
en vermoeienissen van 't stadsleven. Hot
gelukkig echtpaar woont buiten. Mary
Andersou geniet vol-op haar huiselijk geluk en
de schoonheden der natuur. Zij is eeu voor
beeldige huisvrouw, die zich geheel wijdt aan
haar ochtvrieud eu aan haar zoontje. Mevrouw
de Navarro houdt zielsveel van kindoren.
Het bezit van haar jongen doet haar andere
kinderen niet vergeten. Kou paar wokeu ge
leden rewde zij naar Londen om eeu voor
stelling te geven voor eeu paar duizend
kindereu uit de armste wijken van Londen
bijeengebracht. Kooit reciteerde eu zong Mary
zóó schoon als voor de juichende schare vau
onbekende vriendjes eu vriendinnetjes.
Mary Anclerson werd iu Calii'oi-niëgeboren
eu stamt uit de verbintenis van een
Engelscheu vader en een Duitsche moeder. Wan
neer zij uit huur schooljaren vertelt, maakt zij
er volstrekt geen geheim vau, dat zij eeu lastig,
lui kind was. Allesbehalve een heilig
boontje". Haar schoolkameraadjes hingen
als klissen aan Mary", die op huu vereerend'
verlangen altijd bereid was te vertellen, te
zingen on versjes op-te-zeggon.
Eindelijk is mun er achter gekomen, wie
do bruidsmeisjes zullen zijn van Alice van
Albaiiy, oudste dochter der Hurtogin weduwe
vau Albanv, zooals 111011 weet een eigen
zuster van onze koningin-moeder. De vijf
uitverkorenen zijn: prinses Margaretha on
Victoria vau Connaught, prinses Mary vau j
Wales, prinses Mary viiu Teek en prinses j
lleloiui vau Waldeck Pyrmout,
gertnainuichtje der bruid. Do koning vau Engeland,
oom Eduard, zal het bruidje naar het
liuwelijks-altaai' geleiden, om haar zooals de En- j
gelscheu dat noemen weg te geven" aan
den bruigom. Koningin Einma zal bij het
huwelijk van haar nichtje tegenwoordig zijn,
De Eugelscheu gaven de hoop niet op, ook
nog verrast te zullen worden door de over
komst vau onze koningin en den prins der
Nederlanden. Het huwelijk zal precies om
twaalf uur voltrokken worden, op uitdruk
kelijk verlangen van Engeland's koning en
koningin, die veel houden van eeu ouder
wet sch, huiselijk, rustig déjeunor.
-x-
-xIn Amerika, het paradijs voor vrouwen"
hoeft de. vrouw zich sedert geruiinen tijd gelijke
rechten, gelijke voordeelou als cle man weten
te veroveren. Zonder slag of stoot geschiedde
dit evenmin in the glorious land of freedom"
als elders. Gedurende lange tijden was het in
Amerika de vrouw, op wier bezit men buiten
gewoon veel prijs stelde. Ken paar eeuwen
geledon lag iu Amerika de kracht dor vrouw
in haar gering aantal. La ((ualitéfait nombre,
was toen voor haar het parool. Luttel was
het vrouwen-aantal iu de allereerste tijden
der kolonisatie. Zelfs in ISöo was in
C'aliforniëde verhouding nog aldus: 300,000
tiniMitllMMIIUIIIMIIlUtlMlltlliritlltllMlltllllllMIHillMIllUIIIIIIIHIIHUI
mannen op 1500 vrouwen. Bij het geleidelijk
toenemen van haar aantal, werd bij de
Amerikaaiische vrouw steeds machtiger de
drang naar vrijheid. Onafhankelijk wilde
zij zijn. Voorzien in eigen onderhoud. Ondtr
het buitensporig aantal huwelijks-kandidaten
jBchuilde voor iinar: de meester, -de tyran,
niet de Bevrijtter'! 'Geleid door haar weinig
zinnelijke narnur, voelde de Amerikaaiische
vrouw niet de minste Jus-t, haar naam en
vrijheid prjjs-.te-geven voor een mun. In
Nieti\v-.Kngeiand, bakermat der crude Yan
kees, schudden de vrouwtjes het allereerst
haar volgzaamheid af. Eigen -weg zookeu!
niet aan den leiband des mans! In 180!»
kregen de wakkere strijderessen voor vrijheid
en onaf hankelijjiheid, van hot Gouvernement
toestemming universiteiten te mogen .bezoe
ken, 011 mede-te-dingen naar don dokters
graad. Makkelijk ging dit niet. Als eeu
zwarte, schandelijke bladzijde zullen de
Kovombcr-dagen vau 180'J te I'hiladelphia ge
tuigen van al de ellende en don smaad, die
de vrouwen te verduren hadden, toen zij
haar plaats innamen op de college-banken.
De mannelijke studenten gooiden de meisjes
eu vrouwen met proppen papier, met prui
men tabak, scholden ze uit, scheurden aan
Harden haar kleeren ! De arme
baaubreeksters hadden een gevoel, als waren zij ver
zeild geraakt tusschoii do Roodhuiden. Want
ook aan gillen on schreeuwen geen gcrbrek.
Waagde oen vrouwelijke studente het, om
te respondeoren, dan hieven haar mannelijke
studio-genooten een oorverdoovend gejoel en
gekrijscu aan. Haar onverschrokken houding,
haar moed, haar taaie volharding ontwapen
den ten slotte haar felle tegenstanders. Ku
mi, in 1904? Een ideale toestand. Ook hier
ging het: durch Nacht zum Licht. Ku heb
ben de studeerende vrouwen in Amerika
haar eigen sfeer, haar eigen colleges, eigen
klinieken, eigen examens, eigen graden. Uit
alle werelddeelen trekken jonge meisjes naar
Amerika, om in do medicijnen te
studeereii. Zusterlijk saamgeprest op de
collogebanken, met nzelfde doel voor oogen,
werkt in gehoorzaal, laboratorium en kliniek
de jonge Chinoesche studente, naast de
Italiaansche, de Turk in, (Ie iiegeres, de
Amerikaansehe, de Kugetecho ... . en wie .al uiet?
lu Amerika vereisoht de.studie der medicijnen
slechts vier jaar. Dus, een korte termijn. In
een land waar uien gedurende een tijdsver
loop vau oen paar eeuwen, reuzonafstandeu
allegde op het onbegrensd gebied der be
schaving, zullen zieken en hun genezing ook
een tikje haastig gebakerd zyn.
Volgens ingewonnen statistieken, zijn
vrouwelijke doktoren, die iu Amerika de
praktijk aanvaardden, iu den regel zeer vol
daan over haar werkzaamheden en inkomsten.
-x- *
Het vinden vau het radimn" heeft heel
wat leven iu de brouwerij gebracht. Door
de gansche wereld. Geleerde genootschappen,
hooggeplaatste, gewichtige on aanzienlijke
personen, tijdschriften, couranten, ui Ion waren
vervuld van de winners van deiiNobel-prijs,
allen zweefde voor don geest, dartelde op
de tong, huppelde uit do pen, het echtpaar
Curie on hun merkwaardige ontdekking.
Nog is iu de bescheiden woning te Geutilly
niet teruggekeerd de zoo uoodige rust voor
de studies vau den hoer on mevrouw Curie.
De k>el staat niet stil; eeu onverpoosd
va-etviont" van geleerden, belangstellenden, repor
ters, fotografen ; iedere post brengt nog stapels
brieven en briefkaarten van lieden, vol
slagen onbekend aau de wakkere onderzoe
kers dor natuurgoheimenisson.
Mevrouw Curie, Marie Sklodowska is
eeue Poolschc on werd den 7den November
vau hot jaar 1807 te Warschau geboren.
Haar vader is professor in de geneeskunde,
een zustor eu een broer van Marie Sklo
dowska verwierven beide deu doctorstitel iu
do medicijnen. Marie ging naar Parijs, om
te studeereu in chemie, haar lievelingsvak.
Zij trad in den echt met oen harer leermees
ters, den lieer Curie, die zeven jaar ouder is
dan zijne vrouw. Tusschen de geloerde
botoogen der bezoekers vau dou heer en mevr.
Curie klinkt dikwijls fijntjes uit, hot
vroolijke stemmetje vau Irene Curie, hun snoezig,
zesjarig dochtertje. Zij trippelt vau don. een
naar den ander, moedigt de gasten aau, met
haar eeu spelletje te doen, is onbewust van
radium en andere mysteriën, maar hél
diep overtuigd, in haar onbekommerd kinder
zieltje, dat zij ie het kostbaarst bezit van haar
ouders, de spil, waarom zich wentelen al hun
blijmoedige gedachten. C.MMHCI:.
Beignetv aufour. Benoodigdhcden : 251) gram
tarwebloem, 125 gram boter, eeu ei, oen beetje
zout, een volle lepel zure room, drie flinke
lepels suiker, een volle lepel Kirschwasser.
Bereiding vau bovenvermelde ingrediënten
beslag maken en in rondjes verdeeleu
(beignetvorm) op een geboterd papier lichtbruin laten
bakken, in matig verhitten over.. \