Historisch Archief 1877-1940
8
DE AMSTERDA M M EB WEEKBLAD T O O R N E D E R L A N D.
No. 1390'
"voorraad. Mf. van den Berg evenwel, de
tegenwoordige Nederlandsche Baakpresident
heeft deVóïdoening mogen genieten om dezen
beproefden grondslag voor het bankbedrijf,
voor de Javasche Bank in alle opzichten toe
te passen. En, met groot succes.
In de Indische eültuurondernemingen ging
niet veel oin. De verlaging door de
Ver?eenigde Staten vau de invoerrechten
opsniiker, komende van -Cuba, is voor de Javasche
i«uikercultuur een ongunstige maatregel.
De in Indlëguastig bekende
Paketvaartflaatschappij zag hare aandeelen de vorige
week van 153 tot 140 a 142 verminderd en
deze week ging de koers terug van 141 tot
1$Ö%. De verkoopers schijnen een lager
dividend dan dat van 't vorige jaar te vree
zen. De Norddeutst'her Lloyd en de
Stoom- yaartmaatschappij. Nederland" zouden haar
een niet onbeduidende concurrentie aandoen.
En de mindere oorlogsbehoeften voor Atjeh
zouden haar niet weinig vrachtvervoer
be'nemen.
Petroleumgroep weinig, maar toch wat
naar den verkeerden kant gewijzigd. De on
derhandelingen in Rumeniëgevoerd, zouden
tot nog toe nog al wat goeds voor de Int.
Rumeensehe beloven.
""Aangènaath is 't dat althans van n
indische mijnbouwmaatschappij go^de
verwaeh$lngén schijnen gekoesterd te mogen worden.
De aandeelen Redjang Lebong konden op
gëjuefiten van dividend-uitkeering van 15
20 pCt., den pjijs van 25Ü1/4 bereiken.
Be russische sporen, nauw bij 't russische
«taatscrediet betsokken, volgden deze in het
aangewezen koersverloop.
Ook in de tramwegpapierengroep zie ik
slechts een koersverbetering voor de
Dedemsvaartsche tramwegmaatschappij van 100 /i
tot lOO'/jj en voor de aandeelen
Rotterdamsche tram van 192 tot 195. Overigens slechts
köefsaf brokkeling te constateeren. De 4 pCt.
obligatiën Neder!. tram, die 3 weken geleden
van 65 H tot bijna 70 konden stijgen, gingen
in de laatste veertien dagen bijna een geheel
percent achteruit.
Eenige jaarverslageA ontvangen. Met de
bespreking daarvan hoop ik de volgende
week te kunnen beginnen.
Amst., Marnixstr. 409. l
Bussurn, Borneo"'. f
Hulde aa» Jozef fsra^ls.
Ter gelegenheid van den tachtigsten
verjaardag van Neerlands grootsten
meester, bieden wy onzen abonnés een
fraaie premie aan.
Deze premie bestaat uit een prachtig
uitgevoerde lithographie naar de be
kende schilder)] van Israëls, ,,David en
Saul", uitgevoerd in 14 kleuren, op de
ateliers van de drukkery Senefelder.
Deze lithographie (drukoppervlakte
54 X 36) zal geëncradeerd een sieraad'
vóór elk salon z{jn. Terwyi de
handels. jróarde meer dan zes gulden bedraagt,
-wordt de lithographie aan onze
abonnés voor ? 1.50, franco per post in
koker, aangeboden. De toezending
geschiedt na ontvangst van een
postwissel a ? 1.50 naar volgorde der
ingekomen, aanvragen. Er zijn slechts
1000 afdrukken van deze lithographie
gemaakt, en de steenen zjjn daarop
afgeslepen.
De lithographie wordt geëxposeerd
l>ij de voornaamste boekhandelaren te
Amsterdam.
De Uitgevers
van .,De Amsterdammer
. Weekbl. v. Nederland'».
,04 D gTMTEH
' U4' "?
b?TEEDe Feestmarkt.
Eigenlijk, ja eigenlijk had ik gemoed,
sbezwaren daar te gaan verkoopen! Een
vooruitstrevende vrouw moest over zulke
feesten heen zijn, waar er zooveel plichten
zijn, die het sociale leven aan ons opdringt,
is 't waar of niet ? Ik zou er bijvoorbeeld
een middag voor opofferen moeten, waarop
ik gewoon ben als speelzuster in 't Kinder
ziekenhuis te komen. En dan de drukte
van passen en dat geveugel van oen friseur
aan je haar. Kn dan wou Pa absoluut, dat
ik me bij den vischvij ver liet inlijven. Dan
vang je er misschien zelf ook een," zei hij
met een onuitstaanbaar knipoogje. Ma wou
'weer niet, dat ik in de Kunstafdeeling kwam
bij Henriette Hendrix, omdat dat ook al
zoo'n halve rooie was, die in de kolonie
was geweest en met vuile nagels rondliep
van het biggen aaien. En mijn broer Freek,
die eerstejaars Janstudent is, beloofde me
de klandisie van heel zijn dispuut, verbeelje,
van al die apen van jongens met huri
flauwe grimassen. Ik ken dat soort, van
Freek zijn nabrood, toen ik er een paar
heb opengedaan. Volgenden dag kreeg ik
1n briefje, of ik eens iets wou schrijven
over de damesstndenten, die óók baretten
gingen dragen en daarvoor 'n paar studen
ten in den arm genomen haddon". Laf
hè,; zóó laf dubbelzinnig zijn wij vrouwen
toch nooit.
O ja, laat ik nu asjeblieft bij mijn
gemoedsbezwaren blijven, 's Nachts in mijn
bed dacht ik over al die dingen na en dan
droomde ik in mijn slaap van een vischvij ver
Inhoud van Tijdschriften.
De Nieuwe Tijd, No. 2: Ter herdenking van
den 31 Januari, door H. Roland Holst.
Prof. Treub en het historisch materialisme,
door Aut. Pannekoek. Iets over de enquête
arbeidsduur der sociaal-democratische studie
club, door J. v. d. Wijk. -De Kerstcongressen,
door J. van der Tempel. De heer Reijne,
over vakbeweging en klassenstrijd, door Jos.
Loopuijt. De beroepstelling van 1899, door
W. H. Vliegen"." Klerikale schotschriften,
door F. v. d. Goes. Landbouw-statistiek,
door W.P. G. van Helsdingen. -De bedienden
op geld- en efl'ectenkantoren, door Gerard G.
Lenselink. Varia, De zaak Terwey, door
J. D. G. Over Litteratuur, door H. G.
Vmgen van den Dar/, afl. 2 : St. L. Pressan, De
schoolstrijd in Belgiëvau 1870 tot 1903.
Dr. H. Blink, Japan en de Japaneezen; een
blik op de ontwikkeling van Japan in ver
band met de Oostersche vraagstukken; de
Portugeezen en de Nederlanders in Japan.
Nieuwe toestanden. Marie vonBunsen,De
Amefikaansche vrouw en hare beteekenis
voof de mafttsehappij.
Onderwysstroomingen in Nederland. V. H. E. Greve,
Hollandia regenerata. Een schets der karikatuur
in de jaren 1793?95, betrekking hebbend_ op
den gang-der zaken in Holland, (m. pi.)'
Bibliographie. ??Van maand tot maand: De
stad- Teheran en de Perzen, (F. Knobel).
Het leven in de groote diepten der zeeën.
Eigen Haard, No. 7: In du Branding, door
Marie de Negri.- VIL?De geschiedenis vau
Ilpendam en het slot Ilpenstein in verband
met die van AVaterland, door J. C. A. Fetter,
met af b. (Slot). ??Egyptische Doodendienst,
door Jer«. de Vries, (bij de plaat). ? Egyp
tische Weduwe, treurende bij de lijkbaar
van haren mans maar de schilderij van Sir
Laureus Alma Tadema, in het Rijksmuseum
te Amsterdam, in bruikleen van den heer
J. G. J. Drucker te Londen. ? Mijnbouw en
nog wat, door Pim. XI. Op de
Nederlandsche Afdeeling der Tentoonstelling De
Wereld vau het- Kind" te St. Petersburg,
door H. S. S. K,, met afb. ? Verscheiden
heid. Feuilleten.
Het Nieuwe Kurhaus,
dat te Wiesbaden zal worden gebouwd, komt
niet dit, maar het volgend jaar tot stand.
Gedurende Jen aanstaanden zomer blijft alles
wat op het kurleven betrekking heeft, daar
bij het oude.
iiiilHiiiiniiiiiiiiiiii n iiiiiiiimiiïiiiitiiimiiiiiimiuiii
iiiiiiiiiiitiiitiiiiiiiiiiiiiiiiimmiimiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiit
Artistiek eigendom,
miiiiiiMuiiiimiiiiitiiiiiiiiiiiiiii
met drijvende studcntjes, waarmee ik trou wen
moest en dan vluchtte ik naar de kolonie
vau Van Eoden, die me hypnotiseerde dat ik
droomde, ik eëu big was en toeii kwam Hen
riette Hendrix op een vrouwtjesfiets eu gaf
me een pootje mot zwarte nagels en toen werd
ik klaar wakker van schrik.. .. En terwijl ik
mijn haar opmaakte, dacht ik, ik doe't niet;
en als ik mijn onderrok vastmaakte dacht
ik: zal ik de knoopen van mijn bustehouder
niet er eens aftellen 'i Tusschen twee haakjes,
ik geloof, dat wij vrouwen, door do
reforinkleeding net zoo wijfelziek zullen worden
als de mannen met hun legio knoopen aan
jassen, en vesten. Ik heb nu al van
ecu modern Gretchcn gehoord, die op de
knoopen van haar bustehouder aftelde: Kr
liebt mich, Hebt mich nicht..." et cetera.
En dan kwam Ma aan 't ontbijt aandra
gen niet verhalen van fancyfairs en
weldadiglieidsbazars uit haar tijd : wat zij had
aangehad en wat koning \Villem 111 tegen
haar gezegd had en hoe zij haar aanbidders
had beetgeluul; en dan keek Pa. zuur en
sneed op van een commissie, waarin hij
eens had gezeten voor een dergelijk doel en
vertelde met trots hoeveel elk lid had
bijgepast om het tekort aan te vullen tot een
mooi, rond saldo. Had u dat maar dadelijk
gegeven," zei ik. Neon ISertha, zoo egoïs
tisch zijn wij niet, je moet altijd denken
aan 't genoegen van aiidrri'H." En dan kwam
Freek alweer met zijn verhalen, dat't zoo'n
eev voor 't Corps was, dat Chris van Eeghen
tweede secretaris varn 't comitéwas gewor
den, en dat zijn heele dispuut mij lens zou
koopen, wat ik ook zou verkoopen ...
Maar mijn gemoedsbezwaren weerhiel
den mij toch.
Totdat ik ineens op 't idee kwam, dat ik
op de fecstmarkt, tusschen al die dames
van onze wereld, zeker gelegenheid zon
hebben om propaganda te maken voor de
reformkleeding. Want, al zeg ik 't zelf. ik
heb geen onaardig figuurtje. Dat was een
idee! Propaganda maken met mijn eigen-ik.
met eigen lichaamsarbeid als 't ware ! Maar
dan moest ik me haasten; bij Hirsch konden
ze ino net nog helpen ; ik dacht wel even
aan die arme naaisters, maar als ik mee
deed, dan zou er immers meer geld inko
men voor een inrichting, waarvan zi/'^weer
zouden profiteeren. En dan nog de reform !
Alles leek me nu goed en zonnig.
Niet in een tentje, en niet bij een
vischvijver, maar ik zou moeten romlloopen om
gezien te kunnen worden: hoe los eu lenig
ik in 't gedrang zou voortschieten in mijn
lichte witte dress met zilver gestikt onder
do buste en otn 't uitgesneden halsje. Ze
j zouden zien, hoe maklijk je in zoo'n reform
je ellebogen kunt gebruiken in't gedrang:
De redactie van dit blad was zoo wel
willend mij inzage te verleenen vau een
briefje, door het Binnenhuis aan haar ge
zonden. Daarin komen de volgende zinsneden
voor :
De questies door den heer Penaat in zijn
schrijven aangeroerd, zijn ontstaan door het
totaal gemis aan regeling van de
wederzijdsche rechten van ontwerpers en fabrikanten;
voor zoover zij bijzonderlijk Amstelhoek"
raken, onthouden wij ons zeer zeker van j
alle openbare discussies daarover, na de j
vroegere directeur van Amstelhoek niet
meer daar is om zijne opvatting te verde
digen van de verhouding tusschen de vroe
gere medewerkers en zijne fabriek, welke
opvatting geheel tegen die van den heer
Penaat ging".
Hierdoor geeft dus de directie duidelijk te
kennen op lichtvaardige wijze haar oordeel
over de zaak te gronden op de zeer eenzijdige
toelichtingen van den heer Hoeker; bovendien j
is zij in dit schrijven zeer onbillijk: zij mag
er mij geen zijdeliugsch verwijt van maken,
dat ik de Amstelhoekquaestie behandelde,
terwijl de vroegere directeur niet meer aan
wezig is. Zij zelf toch heeft in haar antwoord
aan deu heer R. W. P. tot deze bespreking
directe aanleiding gegeven. (De directie zegt
hierin: ',,De questie voorts van ontwerpen
des heeren Eisenloeffel hangt samen met
diens vroegere belrekking tot Amstelhoek" en
verder .... en de eenmaal door Amstelhoek"
aangekochte modellen.... enz.)
Hoe jammer het is, dat het Binnenhuis
en vooral ook de heer Pool niet principieel
of in het geheel niet op mijne grieven zijn
ingegaan, blijkt ten duidelijkste uit het zeer
persoonlijk schrijven vau den heer Blinxina,
die zich hiermede niet zeer gelukkig in het
debat mengt eu de aandacht van de hoofd
zaak afleidt.
Om het . karakter van dat stukje naar
waarde te kunnen schatten, diene do volgende
toelichting: toen de heer Eisenloertel, na al
zijne modellen, versieringsmotieven, mallen
etc. achtergelaten te hebben, uit Amstelhoek
trad, meende de directie, dat zij genoodzaakt
was om behalve de modellen, welke dus in
haar bezit waren, ook nog verder buiten deu
heer Eisenloeffel om, eeue voortzetting op
?diens arbeid te moeten leveren en belastte
daarom eeneii teekenaar (den heer Blinxma)
met de omwerking van dit materiaal tot
nieuwe modellen, eene wijze van doen welke
door mij met den naam van veranderen en
verhanselen bestempeld werd.
Verder is het voor eeiien ingewijden niet
onbekend, dat het streven om de machinale
groot-industrie in dienst te stellen van de
kunstnijverheid vrij wel het eerst, althans in
Holland, door den heer Eisenloefl'el op grootere
schaal begonnen, van verschillende zijden o.a.
ook van de liefhebbers en viitvoerders van
handenarbeid, eeiien sterken tegenstand on
dervonden heeft. De beschuldiging vau on
voldoende afwerking, door den heer Bliuxma
gretig opgenomen, en het belachelijk maken
van de autoriteit van die critici, welke voor
dit streven groote waardeering hebben, be
hoort tot een der minst eerlijke wapenen
van die tegenstanders. Men zal begrijpen, dat
deze arbeid vooral bij haren aanvang enorme
moeilijkheden met zich brengt, om tusschen
de min of meer tegenstrijdige elementen:
een schooiie, eenvoudige vorm, de
bestmogclijke afwerking en den billijkstinogelijken prijs
eene volkomen overeenstemming te brengen, j
daarvoor is waarlijk meer dau de arbeid van |
n enkel jaar uoodig. Wil men deze ver- [
menging van kunstnijverheid eii industrie
bestrijden, mij wel, maar tracht haar niet iu
miscrediet te brengen, eene onbehoorlijke een
zijdige overdrijving vaji enkele der nadeelen,
die er in <len beginne onafscheidelijk aan
verbonden zijn.
Ook hetgeen de heer Bliirxma op het citaat,
dut hij zich gemeend heeft te moeten aan
trekken, antwoordt, is geheel in het karakter
van het stukje tn eene listige ontwijking.
Ik zeidc. dat de verdere exploitatie van
Amstelhoek in dien zin gebeurde, dat de
oorspronkelijke modellen van Eisenloeffel
door een ander gedeeltelijk veranderd en
verhanseld werden. De inzender antwoordt
hierop : Nimmer heb ik yi-trac/it een model
van den heer Eisenloefl'el voor het mijne, te
doen dooryaun of door een kleine wijziging
op mij 11 naam te brengen."
Jets wat door mij niet beweerd werd;
evenmin getuigt zijn pogen om de beschul
diging door mij a-vn deu heer Pool gericht
op den lieer Eisenloefl'el aftewentelen, van
goed inzicht of anders van goede trouw.
De grief, die ik tegen het werk van den
heer Pool te berde heb gebracht, was deze :
Het betrof het botweg overnemen of niet
slechts kleine onwezenlijke veranderingen
gebruiken van geheele modellen en belang
rijke ouderdeelen van verschillende in hun
werk uiteenloopende beoefenaars vau kunst
nijverheid, in sommige gevallen van oude
modellen, door deu oorspronkelijke!!
onthoe gracieus je zou buigen als er een dub
beltje viel!
Daarom, daarom allén ben ik besloten
geweest ter feestmarkt te gaan. Het doel,
j het doel bepaalt onze opofferingen!
En toen ik do smaak er eenmaal van
heet had, wou ik, met mijn heilig streven
in 't oog, ook'alles meemaken. Ik ben met
onze buurvrouw, die ecu tentje zou inrich
ten, in een rijtuig meegeweest om inkoopeu
te doen, of liever, om liefdegavon te zamelen.
Dat was weer iets heel nieuws voor me,
, en 't is immers nuttig on goed de wereld
! veelzijdig te bezien. Dan kwamen we bij
voorbeeld in een delicatessenwinkcl en
zochten 'r een en ander uit. En als we weg
gingen vroeg de winkelier, waar de rekening
moest worden gestuurd. Rekening:'
Ver'? heelje. 't was imnuTs voor een liefdadig doe!!
Typisch, dat bijna alle winkeliers waar we
kwamen ons alleen tegen geld of vermin
derde prijzen wilden leveren! 't Was immers
voor een liefdadig doel, zeiden we dan boos,
en dat er nog genoeg andere winkels waren !
Verheel];'. En dan deden ze 't; maar niet
allemaal. Naastenliefde on begrip van iets
lioogers von t je maar heel zelden.
Je komt vanzelf als iu een roes. Pa dronk
aan tafel op de gezondheid van zijn dochter
eu v-a n alle zieke meuschoii in JSVdorlaml
' on kneep mij in mijn wang. Vroeg of ik
? niet liever in hot champagne latjesprieel zon
staan'r Dan zouden al zijn Boursvrieiidcn
komen. J>ah! Al die mannen; en //.', als
gi'lieelouthoudster! .Nee, zei Freek, ga liever
in ecu Jïai', dan komt mijn heele dispuut
bij je: dankje hartelijk, al die jongens!
En Ma wou, dat ik toch liever maar
wat zou verkoopen, waarbij je mot geld
ontvangen en wisselen je heel leuk zoo naïf
: kon vergissen. Het doel was immers goed.
i Maar ik wou eu zou rondloopcn niet eeu
l keurig battist bedclnapje ....
"Wat is 't een vreemd gevoel, als je jo
in oen feestzaal als feostnummer weet. In
den beginne denk je, dat alle menschen je
aankijken. Je bent onrustig, doet zoo hou
terig met je armen en je lichaam, alsof je
een corset aanhadt. Je bent bang Voor je
eigen glimlach, en je voelt je mond zoo
strak gespannen. En je bedelnapje is nog
altijd leeg.
Kom, juffrouw van Schalkwijk," zegt dan
die aardige mijnheer den '.1'ex., u bent hier
niet voor uw genoegen, maar voor dat van
de aanwezendon; hebt u hun al veel afge
bedeld:' O heden, nog niets:1 Mag ik n eens
heipon ;? Hoeren on dames, een arm wees
kind, dat van honger en dorst vergaat,
vraagt om een aalmoes! Vandaag nog niets
werper reeds lang door betere vervangen,
en dit alles op zijn eigen naam, dingen,
welke, dunkt mij, noch uit artistiek noch
uit moreel standpunt voldoende gerechtvaar
digd kunnen worden.
Ernstige studie van het oude kunstam
bacht en verwerken van traditioneele vormen
in eigen arbeid is nog voorloopig een goede
weg om tot eigen inzicht en persoonlijke
opvatting van huidige kunstnijverheid te ge
raken. Met deze kennis is men te minste
niet geheel eu al afhankelijk van het
arbeidsresultaat van anderen, zooal's de heer Blinxma
wel iu de eerste plaats in overweging had
mogen nemen.
Nu ik m. i. voldoende aard eu strekking
van het artikel des Heeren Blinxma heb
aangetoond, meen ik het recht te hebben de
insinuaties vooral iu het slot van zijn stuk,
onbeantwoord te laten.
Ten slotte eeu antwoord aan de nieuwe
directie vau de aardewerkfabriek Amstel
hoek". Deze directie, welke uit oenen archi
tect en eeueu ingenieur bestaat, heeft de
aanwezige voorwerpen vau het vroegere
Amstelhoek tegelijk met de werkplaats over
genomen eu is daardoor in eenigszins scheeve
positie geplaatst tegenover eenen vakgenoot,
den Heer van der Hoef, deu ontwerper van
bijna alle modellen indertijd onder den naam
Amstelhoek" verkocht.
Deze directie heeft eene domheid begaan
en zich het commercieele eigendom verze
kerd van modellen, waarvan de ontwerper
nog in blakende gezondheid verkeert, en niet
in het minst noch mondeling noch schriftelijk
het artistiek eigendom op deze modellen heeft
prijsgegeven. Ik geloof gaarne dat deze nieuwe
directie die modellen niet als curiositeit ge
kocht heeft, ik ontzeg haar echter het recht,
nu zij zich in zekeren zin een kat in den zak
gekocht heeft, op de meest onlogische wijze
de zaken om te draaien. Zoolang de nieuwe
directie niet het feitelijke bewijs kan leveren,
behalve de voorwerpen ook het artistieke
eigendomsrecht gekocht te hebben, zal de
ontwerper en zeer terecht, eiken arbeid naar
zijne vroegere modellen, buiten zijn nauw
lettend en zijn liefdevol toezicht om, als
artistieke namaak beschouwen, de eenige
zaak, welke in deze quaestie van artistiek
eigendom van belang is. \V. PEXAAT.
?X-
-X
De Redactie van dit weekblad heeft ge
meend een kort antwoord voor de Directie
van het Binnenhuis op het vorig artikel van
den heer Penaat, te moeten weigeren, dat nu
zal verschijnen in het weekblad Archiïectura.
Eu nu komt de heer l'enaat mij
uitnoodigen persoonlijk een oordeel te geven over het
z. i. grove misbruik dat o. a. de werkplaats
Amstelhoek voor de oorspronkelijke modellen
van Eisenli'irl'el gemaakt is.
Do heer l'enaat zal mij hoop ik ten goede
houden, dat ik er niet aan denk mij in een
zoo netelige zaak tusschen Amstelhoek" en
zijn medewerkers te gaan mengen, ja dat
zelfs eenigszins onkiesch zou vinden nu de
metaalwerkplaats van Amstelhoek niet meer
bestaat.
We hebben allen waarlijk wel wat anders
te doen dan 'in de couranten op de meest
onverkwikkelijke wijze met elkaar te gaan
haspelen, iets waarmee men alloen den Re
dacteur en het, publiek een pleziertje doet.
Ik heb tenminste geen tijd voor zoo iets
en aan persoonlijk go k ij f. ..liaust <lu meinen
.hingen, hau Ich deinen Jungen, doe ik eens
en vooral niet mee.
H. P. BERLACE Si;.
Blijkens bovenstaand stuk van den hoer
Penaat, heeft do Redactie deu Heer P. in
kennis gestold van dat kort antwoord". De
Redactie heeft toen tevens aaii de directie
van het JiinnenUuis geschreven, dat zij, wel
verre v<in te moczion, als zoude deze in liet
Weekblad aan de orde gestelde zoo
belaugiiMiuiiiHiniiiiiiinin i IHIM minimi
gegeten, heeren en dames; een weeskind,
dat geen vader en moeder heeft gehad,
vraagt om een aalmoes. Een gave, heeren
en dames, een arme, die geen dak en geen
eten hoeft vraagt om barmhartigheid." De
omstanders lachten en gaven rijkelijk. Zie,
zoo, juffrouw van Schalkwijk, een goed
begin, mag ik u een glas champagne aan
bieden:' Niet:1 u bont toch, hoop ik, niet
van de blauwe knoopt Ja'r Is't werkelijk!'
Ah zoo, ah zoo! Een oestertje dan, of bent
u ook vcgehirinr!'" Ik voelde, dat ik hier
eigenlijk niet had moeten zijn .... U draagt
ook reform, zie ik. Charmante dracht; als
ik een vrouw was, werd ik ook oen
baani breekster." Ineens was hij weg en ik stond
weer alleen, maar nu met meer zelfbewust
heid, want mijn reform had toch eenig
succes gehad. Dat idee gaf mij veerkracht;
on ik rammelde wat met mijn napje. zoodat
er eeu kwartje uitrolde; ik buk me bewust
van mijn propaganda-werk; nog een
dubI beltjo glipte weg on nog oen, en nog een
i kwartje: iets erg langs duikt naast me on
raapt hamlig alles op, terwijl mijn vrouwlijk
instinct me woei' rechtop doet gaan staan:
Geslachten lang hebben mannen voor ons
i gebukt, zoo.-il niet in liofdesvervooring, dan
: tocli om iets voor ons optevapen, en ik liet,
ondanks mijn reform, toe, dat een man voor
me bukte .... ik schaamde me. 't Was do
hooi lange jonge Sjoerd Vening Meinesz,
: dio me alles overreikte. ..Ah, juffrouw van
j Schalkwijk, u strooit vanavond subliem:
als de vrouw van Sint Xikolaas! Bent u al
in de harem geweest!' Niet!' Ik meen toch,
dat Thérèse ISrommeijer zei, dat u v ooi' vrije
lioiUe was:1 l" moet dat bepaald gaan zien;
mag ik liet genoegen hebben u daarheen
te loodsen !''' Te lichttorenon was beter
geweest dacht ik, terwijl ik zijn lengte
volgde naar den Arabischon hoek.
Daar stond... Pa! Wou er absoluut in;
nieuwsgierig, nieuwsgierig! Kon onmoge
lijk, zei de mijnheer. Maar u mag v
ooieen kwartje zien, wat er gebeurt is met
den nigcn man, die hier in de harem ge
weest is." Goed, zei Pa, maar zeg me eerst:
j is mevrouw van Loenen de Bordes daar
soms in haar ideaalbroek l' Dan noem ik
mijn dochter Albertiue direct moe naar huis.
Neen, die was niet in do harem.
's Avonds vertelde Pa, dat zo hem beet
hadden gehad: onder een mysterieus doekje
hadden ze hem... «en d o o d s k o p laten
zien van den nigen man, die in de harem
geweest was. Eloor, zei Ma dreigend, als
jij 't waagt nog eens in de harem te willou
komen, dan spreken we elkaar nader. En
jij, Albcrtine, als jij er ingaat, in die harem,
dan, dan krijg je nooit een man... ."
i Ik was er lekker al in geweest.
rijke kwestie, alleen met vrucht" in het
orgaan van A rchitectura et Amieitia behandeld
kunnen worden, veeleer die directie gehouden
achtte daar te antwoorden, waar antwoord
gevraagd was, dus iu 't Weekblad zelf; gelijk
dan ook gewoonte is in ridderlijken strijd.
De houding van het Binnenhuis in deze
is o. i. niet bijzonder navolgenswaardig.
De heer Penaat heeft het onderwerp, de
artistieke eigendom in de kunstnijverheid,, op
geheel onberispelijke wijs ter sprake gebracht,
zoodat da-n ook de lezers en de dagbladen,
van zijn artikel blijkbaar met belangstelling
kennis hebben genomen. Zooveel mogelijk
heeft hij het persoonlijke vermeden, zich tot
het zakelijke bepaald.
Wat doen nu de heeren van het Binnenhuis':*
In plaats van even kalm en waard/g als
de heer Peuaat hun meening te zeggen, ver
schijnt allereerst de heer Blinkxma met een.
ingebonden stuk, om den heer Eisenloelfel,
zoo hatelijk mogelijk af te takelen; een
artikeltje, dat wij alloen hebbeu opgenomen
om het verwijt van partijdigheid te ontgaan ;
en uu komt de heer Berlage, niet minder
grof zich over ons, de couranten on hot
publiek uitlaten, als ware het die allen
geenszins om de zaak zelve, maar om een
haneiigevecht te doen. Waarlijk, als men op
deze schrifturen af gaat, ziet het er iu dat
Binnenhuisje alles behalve gezellig en ge
moedelijk uit! Dat onverkwikkelijke",.
dunkt ons, is juist daar.
Nu laten wij gaarne deze1 hoogheid en.
grof heid van den heer Berlage voor hetgeen
zij zijn. Alleen zij opgemerkt, dat het ons
wel wat verbaast, iemand van zijn. naam
zich zoo te zien aanstellen. Hij moest deu
heer Blinxma niet navolgen.
Moge de door den heer Penaat ter publieke
behandeling gekozen kwestie iets onaan
genaams voor het Binnenhuis hebben, dan is
het voor zijn directie toch beter niet op
zulk een wijs haar ontstemming te verraden.
Het beschaafd publiek stelt nu eenmaal be
lang in deze rechts- of biUijkfundsvraag;
en wij hopen er mede voor te zullen zorgen,
dat zij niet weder in het vergeetboek geraakt
vóór er een begin van orde in den chaos
waarneembaar zal zijn.
Daarom geachte heer Berlage, zie toch
een uurtje tijd te vinden... werk met ons
moe ... eu maak u niet boos!
1ste Jaargang. 14 Februari 1904.
Ued.: C. H. BROKKKAOT', Damrak 59, Amst.
Verzoeken allen Correspondenten oplos
singen enz., deze rubriek betreffende, te
richten aan bovenstaand adres.
TJIT DE DAMWERELD.
Zaterdagavond lij Februari wordt te Haar
lem, Zijlstraat 48, in do groote zaal van het
Nut, eeu Simultaan Séancc gegeven door den
Kampioen vau Nederland, den 'heer J. de
Haas, van Amsterdam.
Zondagavond 21 Februari ti'eedt dezelfde
heer op te Worinerveer, om ook daar een
Séancc te geven.
Het eenig en belaugloos doel van dezen
kampvechter is, laugs dezen weg het edele
damspel meer en meer uit de vergetelheid
te rukken en het weder te brengen tot een
kunstspel, zooals het sedert eeuwen is be
oefend geweest.
Wij kunnen nog met zekerheid melden dat
genoemde heer De Haas gaarne bereid zal
gevonden wordenjorn ook op meer plaatsen
een dergelijke Séance te geven, wanneer men
hem dit verlangen kenbaar maakt, en wij
voegen tevens hieraan toe dat zulk een
iuuSi'anco den amateur eenige genotvolle uren
verschaft, zooals bijna geen spel dit kan aan
bieden.
IIIIIMUII l MHIIMMIIlmMIIMlmmmmlIt
liet kloppend hart ging ik binnen. Zou
den er geen stille bedriegertjes ineens op
spuiten y Xou je niet een gewoon kippen
hok met hennen en liaan te zien krijgen ';
Zouden daar werkelijk van die ongelukkige.
onbewuste haremvrouwen vertoond worden 'f
Zouden ... ineens zie jo jezelf' wel zes
maal ... zesmaal als nymph .. . als Driade,
als Vonus ... en dan bloos je ... zesmaal en
kijkt om of er niemand achter je staat...
je ziet nog eens naar je eigen gezicht. . . in
ecu spiegeltje !... on je verdere lichaam,
zesmaal .. . maar geschilderd ... en dan
lach je, lach je om 't... ja om wat 'i En
lachend kom je buiten, denkt een
oogenhlik, «lat alle menschen weten, dat je je
eigen een oogenblik als Venus, als een
nymph hebt gezien en je bloost even...
en dan hoor je: Juffrouw, zegt n me nou..
wat krijg je daar nu te zien 'i Ik beloof n
geheimhouding." En dan lach je nog meer
om die nieuwsgierigheid van mannen: dan
liich je bij 't idee, dat een man met een
snor of bani'il, zich ineens in een mooi
vrouwenlichaam zou zien.... Juffrouw.
ik beloof n, ik zal 't niemand vertellen.''
Ach hemel, wat zijn mannen nieuwsgierig!
Maar ik heb ze niets verteld . .., dat mocht
niet!
Kn overal bloemen, en een zachte muziek
in de verte, kleuren en lachende monscheii
in mooie, rijke kleedij, geroezemoes van
veel stemmen, die niets zeggen, aangckleede
hoeren, die in hun maskeraile-costuum en
aangeplakte snorren zoo innig lachwekkend
zijn .... en dan weer bloemen en muziek.
Je vergeet gewoon te bedelen bij je ken
nissen en vriendinnen, je vergeet propaganda
te maken voor je toilet. Kn dan denk je
ineens, dat je in ditzelfde gebouw vreeselijk
geënthousiasmeerd bent geweest bij een
meeting voor dit of dat....
O wat is het leven van een moderne
vrouw toch veelzijdig. Soms donk ik wel twee
levens te leven, of liever, net zooveel levens
als er dingen zijn, waarvoor ik mij interes
seer. Ik zal daar Professor Rolland eens
over vragen; of zou Van Keilen daarvoor
de geschikte man zijn liet leven is zoo
mysterie-vol. Daar zijn zooveel dingen, die
je niet ineens begrijpen kunt, dat jo er
hopig onder zoudt worden ....
Juffrouw van .Schalkwijk, uw toilet is
bijzonder smaakvol; zeor goede propaganda
voor de nieuwe ideeën
En met deze woorden nog in mijn ooren
trok ik dien avond de dekens onder mijn;
rug. heerlijk warmpjes en droomde.