: 1397 DE AMSTERDAMMER WEEEBLAD VOOR NEDERLAND. slotkoren JÏein Jesu gute Nacht" en Wir setzen uns ruit Thranen nieder"; daarover lag; werkelijk een wijding uitgespreid, die verkwikkend aandeed. Ook het derde der drie zonder 'begeleiding gezongen koralen klonk' mooi en de dramatische koren der Joden werden rnet kracht en zekerheid, ge heel in den stijl vertolkt. Het eerste koor was echter niet geheel rein; misschien wel tengevolge van het tempo, dat veel te lang zaam werd genomen, BTet koor : So schlafen unsre Süuden ein" met de tenor-solo Ich will bei meinem Jesu waclïen", klonk mij niet steintningsvol ge noeg door het te snelle tempo. Ook vind ik dat de heer Mengelberg meer rekening inoest houden met de tekstwoorden, wanneer hij het tempo, de nuanceeringen en de klank kleur bepaalt. Het koor der Jüuger Herr bin icb's". waarvan de evangelist zegt: und sie wurden sehr betrübt' werd gezon gen in den toon van de koren der Joden, in plaats van met de bezorgdheid, die uit deze vraag spreekt. Het jongenskoor was mij ietwat te hard van klank. Wanneer do jongens hunne Dorst tenen te hoog opdrijven, dan gaat de adel verloren ; dan houdt het zingen op en wordt het schreeuwen. Prachtig klonken de oboi d'amore" door ?de heeren Kr.üger en Thiel bespeeld, maar ook de heer Best, fluitist, bekoorde door zijn schoonen toon. In de heerlijke vioolsolo deed de heer AndréSpoor tegenover mevr. Kraus uitkomen wat stijl is. )e heer C. F. Hendriks Jr. begeleidde zeer artistiek op het orgel en de heer Simon Kroon vervulde de pianopartij der secco-recitatieven. Ik vond dat de heer Kroon af en toe wat schielijk met zijn accoord voor den dag kwam. Op sommige oogenblikken zou een kleine vertraging, na een expressieve episode, veel meer stemming teweeggebracht hebben. Over het geheel mag de heer Mengelberg met voldoening op de uitvoering terugzien en de overtuiging koesteren, dat zij velen een genotvollen middag heeft bezorgd. Dinsdag 1.1. werd. onder leiding van den heer A. A. L. liggers, Graun's Passie-Oratorium der Tod Jesu" uitgevoerd. Ik had geen gelegenheid de uitvoering bij te wonen, maar, wil haar toch in dit blad registreeren. AXT. AVEUKAHP. niMiiiiiiiiimiiiin De iejrafaiis ?an dei (M-Noir. De bekende geslyleerde kat van Steinlen, die indertijd op de affiches stond, waarmee men naar den Chat'-Noir werd gelokt, heeft nu haar laatsten dienst gedaan, iluodtiiildcrsdimst, ach, vergankelijkheid van deze wereld ! Op de uiureu van I'arijs, voorzoover geen Défense d'afficher" de plakkers in toom hield, kwam diezelfde kat u thans vertellen, dat in 't verkoophals Van maison Droust, alle overgebleven teekeningen, chineesche schim men, souvenirs, symbolieke lampen en lustres, alles en nog wat, de heele heilige santekraam van glorievolle dagen onder den hamer zou komen. Terwijl mijn pen deze droeve gebeur tenis opteekeut, is de makelaar zijn lugubere bezigheid aan 't volvoeren, en hoe ver ik ook van maison Drouot verwijdeid ben ik hoor de slagen vallen, of het de kluiten zijn op de doodkist. Mort" was de Chat-Xoir al lang, maar Malbrougli's liedje eischt ook het enterré". Nou zijn ze hem dan aan 't begraven. Ik ben gisteren de dépouilles mortelles'' gaan zien. Ik dacht er ook nabestaanden te zuilen vinden van den eens machtigen dooie. Ik meende nu toch een traan te zullen zien in een enkel oog. Ach, nieuwsgierigen als ik, hardvochtiger! als ik. Geen bewogen ziel. En toch was er genoeg om even geroerd te worden. Die houten ramen met sterk gaas over trokken, en waar door ilenri Rivière men weet wel : die man .van geïllustreerde brief kaarten met zijn blauwe maannachten op kale bergen, waar herders met schapen overheen trekken waar door Henri Rivière uit zin ken platen vervaardigde chineesche schim men" aan waren vastgehecht, hoe deden ze denken aan die Chat-Xoir-avonden, gezellig aU particuliere fuiven en geestig als alleen De grot van Genoveva, VAX C L A R A VI K B I (i. Naar het Dulisch, door M. v. O. VIII. Eeni-^e uren later. (SI d!. menigte had zich weer om eu voor hot braudspuithuis, ver zameld. Hel on klaar schoen de zou van een wolkeloozou hemel. Lippi maakte 't zich druk, zag vuurrood en voegde zich telkens't voor hoofd af. Ginds stond een sjees met 'n paar flinke ploegpaarden bespann.-n, diedemoordenar-s naar Trier zon brengen. Veel te mooi voor zoo'n oudier !" vonden de dorpe lingen met gebalde vuisten. De hoeren van 't gerecht waren al weer vertrokken, alleen de rechter van instructie wa-* nog in 't dorp, maar zijn rij t ui; werd ook al aangespannen. Weldra zouden ze allen weg zijn; alleen het s'.achtoil'er vau de mis daad lag nog boven op dou Pjalzelhof op de begrafenis te wachten. Iu het salon van den burgemeester waren de jalouziën neergelaten, maar in do mot hel groen papier behangen kamer heerschte een drukkende warmte. Do vliegen gousden en 't rook er naar gt droogde kruiden en kaas ; op de vensterbank placht de vrouw van den burgervader haar eigen gemaakte kaasjes te drogen. Op de sofa, met gehaakte autimacassers, zat Milde met 't voorhoofd in do hand te wachten. Kr werd aan de deur geklopt. Binnen!" Óp den drempel stond Anna van den Ramstein in diepen rouw gekleed; om het be traande gezicht was 'n zwarte dook geknoopt. Goeden das, Anna; ik heb je laten roepen, omdat ik je voor m'n vertrek nog graag wilde spreken; ik dank je dat ie gekomen zijt." Hij schudde haar de hand, ze. kon geen woortl spreken, de tranen schoten haar op nieuw in de oogen, haar lippen trilden en haar hand beefde. Arm kind, ga zitten!" die jonge kliek zonder zorgen d. w. z. zonder zorgen waar men bezorgd voor was ! - wezen kon. Sedert die dagen, toen de cabaret-artisüque geen oude tante was als thans, is de moed veel verflauwd, en vraagt men zich af, bij de niet alleen dubbelzinnige maar smerige grap pen welke de chansonniers nu alleen nog maar verkoopen kunnen, of bet niet beter was die heele rommelzoo met een bezem veeg van de baan te schuieren. Maar verdiepen we ons bij 't gezicht van alle souvenirs, die hier aan de wanden han gen, in het lameu.se verleden. Van Rollinat, den pas gestorven bei'oemdsten poète-chansonnier, den man, die met zijn lugubere Baudelairiaansche liederen een tijd lang zoo in de mode was, dat de mon daine kringen er om vochten, wie hem aan tafel zou hebben, van den bloeken Rollinat it hier nog enkel do foto naar een geteekend portret! A. M. Rollinat, au charmeur doux et terrible. Bethume I.sü2" is het onderschrift. Rollinat is op een goeien dag uit Parijs verdwenen. Hij geloofde aan zichzelf en aan de wereld niet meer. En krankzinnig is hij gestorven. Niet allen hebben hun leven zoo zuiver in dezelfde lijn durven honden. Velen van de namen, die we op teekeningen en bij versjes zien staan, hebben een reukje gekre gen van vieze mondainheid. Caran d'Ache, die alleen meer in de Avenue de l'Opéra kan dineeren, heeft nu de niet te verwerpen roep van 'de zuiverste arbiter te zijn waar het de heeren-kleeding" betreft. Interviews als deze : waar koopt ge uw das, waar uw hoed, zijn voor hem en zijn vrienden nauwtlijks streelende gebeurtenissen meer ! Dan heb ik u liever, groote, arme Verlaine, al zijt ge ten ouder gegaan in het leven, dat u te sterk was, al was er toch weinig van uw grootheid over, toen ze met. u jolden van 't eene hospitaal naar het andere. Hier vindt men in een lijstje een slechte teekening, Verlaiue's kop voorstellend, als hij te slapen ligt, eu er is bijgeschreven : Höpital Trousseau. 'n Vers heeft Verlaine zelf bijgekrabbeld : a mon Rosa, pour l'inviter a venir. En dan het sonnet met deze regels begin nende, droevig ziekeu-geknutsel : Rosa n'est pas .,rosa, la rose", Ni Salvator peintre eu brigands, Ni la. belle dim o aux longs gants, Q'ua tel préuom lixe ou suppose. Terwijl het werkelijk nog al droevig eindigt: II est prompt a preudre la mouche, Mais Ie chagrin d'autrui Ie touche, Dear friend, l'm sorry : think of me. De laatste regel heeft ,,le l'auvre I.éliau" onderstreept en onder do .,1" van l'm sorry" nog twee streepjes bovendien gezet. Kn dan komt met zijn kinderhand zijn volle naam, telkens tweemaal onderstreept. Vreemde, droevige overblijfselen, borookte lijstjes, verkleurd papier! Is \Villette eigenlijk niet de man, die het liefste, het mooiste de/e Cliat-Noir-wereld heeft weergegeven, in zijn bekende schilde rijen, die een attractie vormden van de oude cabaret? Daar zat al de luidruchtige durfiu van het handjevol artiesten, hun ntudentikooze idealen, en dit h n n gevoel tegelijk : dat toch alles ijdelheid is. Ze hangen nu hier die schilderijen, en als men ze nu zoo ver van hun eigenlijke om geving in een dor verkooplokaai terug vindt, dan valt het weer op hoe zuivere on belang rijke iiguur ouder zijn kornuiten Willette is geweest. Jk heb bet op 't Steinlen-banket van jongst leden December nog eens kunnen gewaar worden, in welk ecu vriendschappelijke achting \Villetto sla.;U bij mannen ais Auatole Fraucc | en Carrière. Het is of de/e geheel en al j gearriveerde artiesten deu ietwat teruggetrok ken eu bitteren IMerrot-schilder willen laten voelen dat /e he:u jroh -el tot de hunnen rekenen. Waarom voelt Willette zich ongelukkig? Hij heeft het een tijd geleden aan oen jour nalist erkend : Om de waarheid te /eggeu. ik vermoord mezelf met mijn ambacht, dat ik uu twintig jaren uitoefen, laat, ik maar zeggen, wat hot is. het is journalistiek. Kn de journalistiek, dal weet u wel, werkt doodend op de productie van groote kunst. Wat heb ik een kunstenaars gekend, schilders en dichters, die door noodzaak tot dagblad schrijverij of tot het fabrieken van teekenin gen gedwongen, gestorven zijn vóór ze de schilderij of het boek van hun droomen hadden gemaakt. Ik ook heb altijd geleefd bij de gedachte van eens misschien te moeten verdwijnen vóór ik kon toonen, wat ik geloof dat ik kan." Zoo klinkt de stem van hem, die het zui verst Le Chat-Xoir representeerde ! Ken kennis van me kwam eens bij hem en zag er een zwarte kat. Hij lacht en vraagt: hè? Ken zwarte kat ? Mais oui, j'en ai toujours un'. Kn zinspe lend op hel weinige; goeds dat hem, Willette, de Chat-Xoir bereid heeft: II me console de l'autre. Als ik een schilderij liet zien, dan zei men: Maak jij schilderijen, kom kom, je bent Willette. Als ik vroeg, hoe vindt je 't, was het antwoord : zeker, heel aardig, maar Chat-Noir, Montmartre." Zoo eindigt in bitterheid óf in vieze mon dain heid, wat den naam had van het aardigst, het joligst, het troiiwhartigst te zijn. De makelaar moot nog altijd bexig zijn te hameren in maison Drouot. Het is toch een arme, katterige begrafenis i Parijs, '22. ;!. '04'. H. WIKSSI.NG. Snikkend ze*ie hei meisje ."i--h neer. O. meneer Milde... 'i is ;,lles zoo vt-rschrikkeliik ! ik beu /ou verwar l... 't duuelt me. i Ik lig op m'ii knieën eu kan niet biddeu! ik staar naar hot beeld van de heilige Maria on b,?u als 'n blinde... Mijn God ! ik i kan h<-; niet dragen!'' Wat was .e veranderd ! Het jonge kinder lijke g'V.ie.ïtjo was veel o-ider geworden eu had 'u bitteren, -marli'lijkeii trek gekregen. Haar gewone verlegenheid was \-er.l wenen ; in hartstochtelijke opgewondenheid vlooiden de Noorden vau haar lippen: Lorenz is dood, a! Uiijn geluk 's weg eu zóó vréselijk, /óó onlzeitend ! Was hij op zijn bed gestorven, voorzien van do heilige sacra11101.'t on onzer kerk. dan /-'tl ik me wellicht ] getroost hebben, maai' zóó - /óó ! . . . Maar | zegt u '' m-', meneer de rechter, ik vergis me immers niet?... dat i.oren;''u zoude aan : Barbara ilol/er begaan heelt '.' .N iemand beeft ' or me wat vau ge/.egd. vader antwoordt me uiei eu moeder schreit maar steeds maar :?< 't niet zóó? dat Barbara recht op Koren/: had. eu dal hij de vader vau haar kind is'.' en dat zo hem vermoord heeft omdat ; hij niet mij /ou trouwen? O! onbewust ben ik de schuld aan al die ellende geweest! ik j kin niet m-'cr iu de wereld blijven loven ik j wil iu 'u klooster gaan! O! Koren.ï! ik hield | zooveel van je, waarom moest je me zoo'n verdriet aandoen !" Ze snikte erbarmelijk. Milde liet haar rustig uitschreieu ; toen nam hij haar hand, streelde j die zacht eu zei : j Anna, luister nu 's rustig naar me :" Ze knikte zwijgend. Kn nu begon Milde, als door 'n ingeving bezield, te spreken : innig en trclieud klonken zijn woorden in de donker gemaakte ruimte, 't Was de ge schiedenis van Barbara Holzer, die hij haar in korte trekken beschreef; hij sprak zóó. dat zij hem goed vatten kon, man-door het eenvoudige verhaal klonk eeu toon die regel recht uit het hiirt kwam. Over de wangen van het meisje vloeiden do tranen, ze luisterde met gebogen hoofd en half geopende lippen. Ken somber lovensbeeld werd daar voor haar ontrold, vol wanhoop ellende cu schuld. Nu was het einde der geschiodens nabij ; Milde's stem had 'u warmen klank eu hot meisje in do oogen ziende, besloot' hij : Anna, AllitrtRoeli'f{(liü£n.'S-Aiiz) Het is natuurlijk niets ongowoous dat jonge talenten zich hunnen aard gewijzigd vinden door deu invloed van een oudere of grootere die bezit wat zij zelven wilden bezitten. Eu dit geeft tevens aanleiding dat do loop van een kunst niet eene is mol plotselinge onver wachte sprongen maar dat er een verklaar baar ontbloeien is van de eene richting uit de andere. Deze eigenschap heeft natuurlijk bezwaren door haar toch worden tradities langer dan noodig is iu eeu kunstmatig leven behouden. Zulk oen invloed of eigenlijk moer dan n invloed verteonen zich in hot werk van Aibort Roelofs. liet is bovenal ouder den drukvan het schilderwerk uit lateren tijtl vau Maueini. Het heeft van de/o do neiging om de licbtplekken /.eer talrijk te maken eu /.e /Oer sterk aan te duiden /oodat, het schilderij, of de gerepresenteerde stof als een serie vanglan/.en verschijnt en daarom iedere andere uitdruk king terugtreedt. In een portret van eeu meisje vindt ge iets vau Jacob Maris iu hot kopje die een welige vloeiende behandeling van het vleesch, eeu niet psychologisch door dringen van do geaardheid vau deu meii-:ch maar meer eeu gezond, hoewel niet bul beha gen, in de/o lieliijke verschijningen had. Het onsamenhangende vaneen schilderij van Roelofs beslaat daarin, dat, hij soms de japon schildert als Mam-lui en de gezichten meer naar do wij/e, vau Jacob .Uaris ou dus iu een werk dat een y/uif geheel moet zijn twee verschillende geaardheden saauibraelit eu ze niet zoo wijzigde lot ze n, oen een heid wierden. Het. bezwaar dat ik heb tegen de/e kunst is, dat ;:e niet jonk genot g is en dus geen grooten vooruitgang meer /al hebben ; dat zo dik van verf maar niet uit de verfis, lu is weinig onbeholpenheid in, die, gecorrigeerd, later tot schoonheid kan worden eu or i< iets kouds iu dat een looltjk gebrek is bij eeu beginner die li'-vor -J\-.aa< mot t zijn vau gevoel daii kil van vci Gruppé(Bufïa den Haag). Deze Amerikaan in Huil; in zooverre, tot Holiaudei werd door het werk on/er eigenheid niet vond. niet is een cigtnaaidig soort lkunst wilt noemen. Van het niet onaangenaam / het alles behalve schoon. in een ge trek aan k kleuren iets hebben als k een lijf hangen. Ge vindt aan vele bekenden ; ge v liugeu dit' we dikwijls /ajj wijzigd zijn overgenomen ? si 'pper «leur zich als am liet uut van /ulk werk blematisch. (iruj)pébeeft de vocht ;. kun je radon wat ik hoop dat je doen zult? Je /egt, dat je geen raad met je zelve weet. dat je in een klooster wilt gaan? l>afzoii'n misdaad zijn, doe dat niet ! Je bent nog zóó jong! daar zal 'u tijd aanbreken dat je je weer jong cu leveii>lus;ig xuh vo"K-n ! ou wat dan, ais je achter dikke muren on tralies gevangen zult zilte:!? Geloof je daarmee 'u < .ode «elg-'valiig werk te verriehU-n ? Luister 's. ik weet 'u andt iv taak voor je. 'n werk vau liefde ou barmhartigheid .' do,i hooft 'n Schepsel fjo ter \veiel,l gezo;.d -n dat rein en onschuldig is als wij alku tc.cii we g"b,.ren werden. Woei je welk kind ik bedoel ? dat vau die arme wanhopige mi-da,lig-ler. Ont ferm je over hem, bed, uk dat, hel. 't eeliige is wat vau den gos-.jrveiie over is gebleven ! Bewaar dat hulpe!oo/e wozoirjo v >ur 'l nood lot, vau te moeten opgroeien iu eeu kou h'. liofdolooze omgeving... paar zal /ogen op dat werk ru-teu, geloot' me, Anna. kinderen voeren ons vaak tot 'u paradij- ! Als je er toe besluiten kuur, zal ik o..k trachten je naar mijn hoste krachten te ondersteunen ! Mij zou je daarmee ook 'n last van't hart nomen eu hoe gelukkig zou de moeder zijn als ik haar zoggen kou : Wees gent-t, je kind is goed bezorgd.' Anna. ai.twoord me!" l!'j zweeg, diep ademhalo.id on koek vorfchond naar de donkere meisjcsgostaHe ! geen antwoord '. Dt! vrees kwam in hem op. dat hij nie: deu juisteu loon had weien te trollen. Hij luisterde met spanning. Daar daar schudde ze 't hoofd terwijl 'u donker rood haar ge zicht overtoog. Meneer de rechter, ik begrijp u niet! Ik ? ik zou 't kind moeten aannemen , van il'e vrouw ?" Ze richtte zich op, diepe verbazing op 't gelaat : Dat kunt u toch niet in ernst meenen ? Wel? Ja toch? 't Spijt me, maar dat kan ik niet doen. Ik zou u heel graag van dienst willen zijn maar hoe kunt u dat van me verwachten? Ik ben nitt moer boos op j Lorenz en ook niet op Barbara, dat is aan Ci ; te danken! l" hebt zoo mooi gesproken dat 't medelijden in me wakker is geworden maar dat is oolc genoeg! Hoe hebt u vau mij kunnen verlangen dat ik, juist ik, dat kind zou a.unie uien ?" De stem vau 't meisje feer niet wel in haar werking begrepen, hoe wel die juist een typeerende eigenschap is en een voorwerp van aandachtige beschou wing juist onzer schilders. Hij heeft als vorm niet een tredende strakheid van o ulij 4ing, noch een breedheid die zich buiten de vorm werpend met' kleur alles zeer hartelijk over stort. Het zijn schilderijen die getuigen des noods van de vlijt van den maker, van zijn bezig-zijn maar die niet bewijzen dat hij een eigen inzicht in de dingen op jene hem slech s eigen wijze geuit bezit of bezitten zal. * * * Rink-tentoonstelling (Pulcliri Studio). Het talent van Rink, hoewel niet zoo ondiep en vluchtig als dat van W. Sluittr, is toch zeer aangelegd naar de illustratie v-e richting. Kr waren een aantal neigingen van hem hier te zien, ceu aantal perioden in /.ijii werk. Omstreeks 'M schildert hij de eenigszins wazige figuren als een vrouw op het ;-aikon, of act meisje zich buigend over de bloem, of de naakte vrouw gaand door het bosch, liguren die niet machtig genoeg zijn van onwezenlijkheid om liet dichterlijke ce berei ken. Kr komt dan een tijd da c hij te Voleudam levend, het dorp -chüdert en de typen der mcnscheii en hun booten. Ge kunt ie opmerking maken dat nooit genoeg doorgedrongen werd in een zoo gauw neergezet type dan tot het oppervlak. Dat hij de huid schilderde, maar niet wat onder de huid leeft en beeft: de geest eai het vleesch. Van dien tijd zijn de havengezichten waarvan enkele vrij lijn van grijsheid zijn met een licht paars jak er iu van een vissche ? als verlevendiging van kleur en ook de gedetailleerde teekeniugen van. een vrouw lezend in een bijbel, etc. (ie zotidt willen dat het innerlijke grooter was. (ie voelt een _'emakkelijkheid van hand die voor een Hol lander al charmeerend is die overtroll'en wordt door \Villy Sluiter, maar wiens werk, in de/elfde mate dat bet nog gauwer is, oppervlakkiger eveneens is. Omstreeks l'JDU begint een nieuwe kleurgroopeering /eer duidelijk te worden in zijn werk en die saamgaat met studies buiten de mensebeu en kinderen. Het is de combi natie van oen paars lichtrood en een licht blauw dat eveneens naar het paarse gaat. Met die kleuren /ijn zijn kinderen uit dien tijd geteekeud of zijn nitlksters uit bet land iu dien tijd is ook de teekening van de ge zichten en h inden verzorgder. Kr is in dien tijd ecu streven naar buitenkleur ook de/en is de lichte school ui't onveischill g geble ven maar bij was niet groot genoeg om het werk malscb er bij te houden. Pl.ASSCllAIiltT. . lak en talrijke zwaardversierselen, tsuba's, fuchi-kashira's, menuki's, al de/,e wonderen van smaak en vernuft, zij bewijzen ons hoe hoog de Japanner in zijn kunstuitingen staat. Hoe hij ieder voorwerp, door zijn aangeboren zucht tot versieren, tot een kunstwerk weet te maken, en dit niet door toevoeging van overtollige versieringen, maar dikwijls slechts door aanbrengen van een enkel motiefje, door sierlijke buiging van een omtreklijn, door een iets wat niet te definieeren is, maar dat dadelijk den kunstenaar verraadt, wiens gevoel voor harmonie alles overheerscht. \Ve kunnen, waar Japan lieden ten dage met veel minderwaardige artikelen, voor do Kuropeesehe markt vervaardigd, zijn reputatie, in onze oogen zeer veel af breuk doet, bel.tngstellenden in datgene, wat zijn ouderen roem handhaaft, de collectie der lirma Van Veen ter bezichtiging aanbevelen. R. W. l'. Ju. IIIMIIIIIIUllllllllllllllllllllllllllMIIIIIUIIIItllHIlHt ind gekomen, weid ? dat hij beïnvloed schilders, maar zijn had, of verloor. Het unst zoo ge dit ordonnantie moge ijn vau kleur is Kr is een weekheid ;racht waardoor tic 'loeren die slap om hier herinneringen riudt hier voorstelren on die zoo ougedat zo alleen door leren vertoonen. : is zeer. /eer j.rote bij VLH Veen ea Ci Reeds meermalen mochten wij de aandacht vestigen op do Japaus.ehe afdeeling van de/e bekende Ihee-ilrma ie Amsterdam cu ook thans is het, ons een genoegen met een enkel woord melding te maken van do voorname Japanscho broü.vu, lakweiken. cloisouués, aardett erken en andere precio^a, die. men op het. oogcnbiik aldaar bijeen verzameld ziet. liet bovonzaaltje dat in het al'gelo.'peu jaar gi.deeltel ij k ai braii-Me, is op oenigs/iiis ,laI pausche wij /e opuieu ,\ i nge.richt. i u een hoek je ! is, met transparante schermen een interieurtjo ! samengesteld, waar men zich nog slechts de j gois'ia's bij beboi il te deuken om het com' pleet te bobben. Keu kastje van kostbaar lak| work met aardige vaasjes en beeldjes, ecu 'i Japansch uiirNeikje, de onontbeerlijke theo: ingrediënten, een ronde meialen spiegel, alles i wat tot de huiselijkheid kan bijdragen, vindt men in dit hoi k-ke. Kn in het overige gedeelte der zaal, lang-- de wanden eu in vitrines naast l specimen vaühet moderne Japan^che brons, aardewerk en hoinsnijwcik, d.u om de tech! niek alleen reeds ons respect verdient, t.reü'en we hier voul1 werpen aan van \ roegereu datum, ! misschien voorden gewonen bezoeker minder geacheveerd van uitvoering, maar getuigend j vau een weergaloos gevoel Voor schoonheid van lijn eu vorm. Satsuma-va/cn, gesneden tempelfriezen, lijue ivoren n"',sukes, waarmede de kostbare inro's aan d'-u gordel hangen, sierlijke tabakstaschjes met pijpontbiidra;;!. wierookbranders van gecloi-onneerdémaii, d josjes van kostbaar goudRalibl Paulus in Filipp!, door MAUKITS WACIENVOOKT. Amsterdam, U. J. \V. Bocht. Eene grootsche onderneming is door Wagenvoort op touw gezet. Hij wil, blijkens- den algemeeneii titel aan bovengenoemd boek gegeven, de geschiedenis van het Christen dom in beeld en door dien aanschouwelijken. vorm on^ nader brengen. Niet minder voor zeker is de belangstelling voor dezen arbeid, dan indertijd voor de onderneming van Kniest Renan, die de Hiatolre des oripities dn (J/iriatianisine wenschte te schrijven, en dit werk i u eene serie van zeven doelen volbracht. Toen de Krausche auteur in 1809 zijn Saint l'utd het licht deed zien, had hij mot zijne echtgeiioote Coruélie Scheller, aan wie het boek is opgedragen, dezelfde reis als Paulus door Aziëen Europa gemaakt. Daardoor is ziju boek de schilderachtigste beschrijvin gen rijk geworden. Ook Wageu voort heeft vertoefd in de plaat sen, waarheen hij in verbeelding zijne lezers voert. Thessalonica, No\'.?April lilliL'/tiS", aldus luidt hot onderschrift vau het tweede deel. Daardoor is voor hem de plaatselijke omgeving, waarin hij zich moest bewegen met do gedachten negentien eeuwen terug, levend gewoiden; daardoor verkregen de zeden eu instellingen uit het lang vervlogen weleer glans en gloed. Voor eene passende lijst van het op doek gezette schilderwerk is behoorlijk zorg gedragen. De vraag is echter, of de hoofdpersoon zelt kwam te staan iu de lijst van zijn tijd? Gemakkelijk is zulk eeu taak alles behalve voor hen, die gelijk Wageuvoort eu wij, niet op het openbare standpunt staan. Aangaande de oudste geschiedenis va'i het Christendom bezitten wij wel eonige gege vens, maar zij rusten niet op volkomen vertrouwbaren grondslag. De oude ge.-'chiedschrjvers waren geene historici vau beroep, die met rappe hand en onbevooroordeelde!! blik bronnen zochten, schiften, vorounigdon ; veeleer waren zij profetenen predikers, wier bedoeling allereerst was, hunne hoorders eu lezers te loeren en te stichten, hen te win nen voor eigen godsdienstige overluiging. Zulke dienstbare geschiedbeschrijving" wordt iu de boeken des bijbels algemeen aangetroll'en. Niet in de eerste piaais als een geschrift voor de kennis der historie, voor natuurwetenschap of aardkunde, maar als boek voor hot godsdienstig leven wil dat klassieke boek der oudheid beschouwd eu gewaardeerd worden. Ook liet vijfde tier nioiiw-testamontisehe boeken, al duet het zich als eeu gedocumen teerde oorkonde voor, door zich aan te mel den als bevattende het verhaal vau ,.de Handelingen tier apostelen", bleek uiei dan ouder beueliee vau inventaris te kunnen worden aanvaard. Zijn schrijver koos partij in den grooten kampstrijd der richtingen. die in de eersle jaren der christenheid reeds ontbrandde, tusscheu Joden-Christenen eu Paulinisteu, onder wie de nimmer rustende strijd vau behoud en vooruitgang werd gevoerd. Xaa-it dit gegeven vau geschiedkundige aanv. ij/ingen, komen als bronnen voor een leven van Paulus in aanmerking eenige brie ven in het N. T. Doch zeer uiteeuioopeud is het gevoelen over de echtheid de./or geschriften. terwijl op hot onderscheid tusscheu den ,d poos vergei'-n, deuk!... Ik bc: de beste. . . ik bc Jk had Luivüz n eerst te vrago:: : Kn wat heb ik ??: dat de lui u ;:,. rug babbelen, e ] 't ge ree! U /.:>' geschiedenis eu nu zou ;K m moeit u aannemen Neen ! Jk zal oor missen lalen ie.;ou v maar zelf niet ! Mcttoe naderbij ca ..maai', u p: u klonk nu boloodigd, en baar gezicht brul een harde, strenge uiolrukkiug; zóó geliek ze op haar va-Ier, don boor van don Ramslein. ..Ik bedrogen geworden, ik ben Terwijl u zoo modelijdend ?-prak, kou ik t, voor eeu naar nu ik or meer aa *, toch maar niet de e-.'i'.-to . Anna van den Ramsteiu .' ijn liei'de gegeven, zonder en je arm? ol' beiijt-riik? uu vau'.' Xiels anders dan me. kijken on achter m'n i lal ik in Trier nog voor Uu komen! Van de heelo 'r niets aan me hangen ?g bovendien zoo'n kind waarop 'u vloek rust ! oor 't arme wurm bidden ou ?:?'!', voor Lorenz eu Barbara zelf ? Xoeu ! dal, kan ik Milde, u is zóó goed," zo trad ?plo haar vingers op zijn mouw, \-t niet op de/e wereld ! Verbeeld u 's. wal /ouden vader eu moeder daar wel vau /eggen? KM dan ik zou altijd angst hebbeu dat 't kind van zoo'n moordenares ook 's in 't tuchthuis komt... Kn bodenk dat, wanneer ik niet naar 't klooster ga, ik later wel /.al moeten trouwen dat is nu eenmaal zóó eu waar moet 't kind dan hoon ? Besio meneer Milde, 't spijt me wer kelijk zóó, dat. ik u dat genoegen niet doen kan, maar waarachtig eu bij allo heiligen, 't gaat niet! Is u uu boos op me?" Ze zag hem met betraande oogen aan. Hij schudde zwijgend vau neon. Xu moet ik weg, in do kerk wordt 'u doodeuiuis voor .Lorenz gelezen,?-- luister! de klok ken luiden al !" Ze drukte zijn hand. Adieu ! ' on ging hoon. Milde /onk op 'n stoel neer, bedrukt als iemand die 'n schoone illusie verloren hooft. Met 't voorhoofd in tle hand mompelde hij bitter : Wat ben ik 'u dwaas, 'u idealistische gek! Ja, zo heeft gelijk... Zoo jong 011 zoo verstandig! en ik zoo oud on zoo dwaas!" * * Buiten staat nog steeds het rijtuig te wach ten, omringd door de nieuwsgierige menigte. De ploegpaarden trappelen ongeduldig en zelfs Kippi hooft er genoeg van eu mompelt: reu/doiinenvettcr ' we op de markt!" Lippi Sakkerloot ! dat is ook geen pretje, iu die vervloekte hitte zoolang te moeten staan! Mem-er de rechter zou dadelijk komen en uu duurt, 't 'u eeuwigheid ... Goddank ! daar is hij eindelijk !" Milde komt haastig aanloopen. Maak de deur open eu breng de gevangene buiten !:' Onder dof gemurmel, half onderdrukte vloeken on verwen-chingeu. rukt de menigte naderbij. Plaats gemaakt .' z ij: i hier toch niet vloekt, ontzettend ! Do rechter roept: Schaam jelui je niet ? Blijft rustig' gaat achteruit!" Onwillig schuift de mensehennmssa wat op /ij, woedende blikken om zich heen worpend, eu mot zijn sabel rinkelend verdwijnt Kippi in iiel braiidspuitbuis, samen niet 'u tweeden agent, die dien morgen uil Trier gekomen is. Kenigo oogenblikUeu gaan iu adomioj/o stilte voorbij daar?a ik; halzen rekken zich uit ! de deur kraakt eu gaat open, ? Ah ! !" Do rechter steekt de hand op : Stilte!" Daar schrijdt zo over den drempel, de han den geboei l, rechts en links 'u agent. Haar blik is strak op deu grond gevestigd, geeu spier iu 't duodsbleoke gelaat beweegt zich. ze ziet er uit als 'n gestorvene. Machinaal doet ze do weinige stappen naar tle sjees.. . liet portier wordt geopend, de agenten tillen baar er in, aan eiken kant neemt or n plaats ; de koetsier slaat mot de zweep de. paarden zetten aan geratel vau wielen. 'n stofwolk. ? Do laatste huizen van 't dorp zijn voorbij gereden ; nu nog dien hoek om en dan is Khrang onzichtbaar, ligt het verborgen achter struiken eu boomeii, mot alles wat. M'n kind! M'n kind ! !" Mot een liartverscheurendon kreet, spriugt do gevangene op, keert zich om eu heft de geboeide huilden op. M'n . . ." Do agenten trekken haar ruw terug op de zitbank. . . De wielen rollen verder onverder : in stof eu zonneschijn verdwijnt alles.