No. 1401 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Veiling van kunstvoorwerpen. 17 en 18 Mei e.k. zal door den 'Expert J. Sehulman in De Brakke Grond" alhier eene hoogst belangrijke veiling worden gehouden. Het zijn de antiquiteiten en fraaie ameu blementen uit het kasteel Biljoen, welke gedurende tal van jaren onverdeeld zijn gebleven, alsmede uit de nalatenschap van ?wijlen den heer jhr. W. C. Alberda van Ekenstein te Groningen. Die verzamelingen bevatten schilderijen van beroemde mees ters, als: Delorme, Jacob Cuyp, Pieter Claesz., Pieter Neefs, Nicolas Maes, Jan van Gooyen, Lingelbach, Terburch enz. Kostbare Louis XIV en Empire ameuble IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIintlllllllllMIIIIHUIIIIIIIIIIIIIIIIIII UIT DE NATUUR. LXIII. Heksenplanten. Het was geen gewone bezem, waarop inder tijd de heksen door de lucht reden; neen, zoo gemakkelijk ging ook in vroeger dagen het vliegen niet. Als zoo'n jonge of oude heks haar helleveeg nog moest zoeken, ging zij er bij 't ochtendkrieken op uit en zocht in 't winterbosch naar boomen, waarop de echte heksenbezems groeiden, Die waren heel zeldzaam; goed dat ze in 't bladerlooze bosch nog al gauw in 't oog vielen. Bovendien, gewone menschen zagen ze aan voor oude kraaien- of eksternesten en lieten ze zitten; en wie geen heks was en het niettemin beter wist, maakte liever een omweg dan den boom met heksenbezems te passeeren; zoo'n boom aanraken of omhak ken, neen, daar bedankte men feestelijk voor. Gelukkig voor de heksen, anders was hun monture" nog zeldzamer geworden en zou menige Sylvester-tocht door 't luchtruim ongedaan zijn gebleven. Sommige luidjes beweren, dat de oude gebruikte bezems door de heksen weder in de boomen werden gesmeten, waar ze opnieuw vastgroeiden en grooter werden voor later gebruik. Tegenwoordig, nu de heksen uit de wereld zijn, althans wat de beschaafde landen betreft, en de heksenbezems ongebruikt in de boomen blij ven zitten, is het geen zeldzaamheid meer «r een heele troep in n boomkruin bijeen te zien. In allerlei boomen komen ze voor, maar van oudsher was de berk de heksenhezempar excellence. Dat is nog zoo; wie in den winter of in 't voorjaar de moeite doet zijn blik te laten glijden opwaarts langs de slanke zilveren berkenstammen, zal allicht een boom opmerken, die in zijn kruin een donkere plek vertoont. menten, oud-Hollandsche kasten, staande klokken en pendules. Op de plaat No. I wordt een Boule tafel afgebeeld welke tot het Louis XIV ameublement behoort en waarop een Saksisch porcelein garnituur van zeldzame schoonheid, bestaande uit eene jardinière en 2 vazen, met borstbeeld en ter huldiging van Lodewijk XV. Op de plaat No. II wordt een Berlijnsch thee servies afgebeeld, met verschillende land schappen en figuren met zeer fraaie randen' op groene fond. Behalve zeer mooie zaken in Saksisch, Amstel eaanderEuropeesch por celein bevatten die verzamelingen prachtige voorwerpen in oud-Chineesch en Japansch iiMiiMiiiMHimiiiiimnimiiHiimiiMii imimMiiiiimiiiii Daar zijn dunne twijgen zeer dicht opeengedrongen of kriskras dooreengegroeid. In de stadsparken en tuintjes evengoed als bui ten in 't stille bosch vindt ge, als maar eerst uw aandacht er op gevestigd is, die zonder,linge, onregelmatige vergroeiingen in de kruinen; meestal in nestvorm, soms bedriegelijk gelijkend op een heuschen bezem met een steel, die daar op raadselachtige wijze in terecht is gekomen. De mooiste heksenbezem, dien ik ooit ge zien heb, vond ik onlangs bij Hilversum. 't Is een prachtexevnplaar van een meter lengte ; op en top een bezem, recht overeind op een tak van een dunnen berk gegroeid. Nauwkeurig durf ik de plek niet aanduiden, want in den laatsten tijd zijn de heksenbezems weer in trek gekomen; niet bij de oude tooverheksen maar bij de jongelui, die aan botanie daen en verzamelingen aanleggen van natuurwonderen. Zoo'n vurig natuurvriend vliegt dadelijk met zijn snoeimes op eiken heksen bezem af die binnen zijn bereik valt, en dat is met mijn bezem juist het geval, want die zit niet meer dan manshoog; gelukkig niet vlak aan den weg en nu al weer achter een groen bladgordijntje verscholen. Gisteren zat boven op dien zwarten bezem een fluiter zijn helder trillertje in te studeeren en bij 't besluipen van 't mooie groene vogeltje, dat net was teruggekomen iiit zijn winterverblijf, trof rnij op eens het gezicht van die echte heksenbezem; 7.oodat ik heelomaal vergat naar de lichte streep boven 't fluiteroog te kijken. Ik pakte mijn potlood en begon te teekeneu; mijn fluiter hupte naar boven, vloog als een vliegenvangertje in een boogje af en aan, van en naar dezelfde plek op den tak, vond wat te pikken aan de pas ontloken berkenknoppen, en deed door zijn vleugelslag de gele berkenkatjes bengelen, dat 't stuifmeel in wolkjes opsteeg. Nu ver gat ik door den vogel weer, den bezem te teekenen, zoodat ik het recht had mijzelf wijs te maken, dat ik er noodzakelijk den porcelein, waaronder een fraai blauw por celein eetservies, zeldzame en minder zeld zame voorwerpen in oud-Delftsch, fraaie zilverwerken als broodrnanden, een zeer artistieke en historische lepel, zeldzame goud werken en familie-j u weelen. Beeld houwwerken in marmer, brons en hout. Een uniek handschrift, bijzonder fraai geaquarelleerd, de benoeming van een Groningsch edelman tot hertog en grande van Spanje; curiositeiten. Geschilderde kamerbehangsels, tapisseriën enz. Tot de zeldzaamheden van Nederlandsche oorsprong behoort ook een zeer fraai Haagsch porcelein koffie- en theeservies. volgenden vrijen middag weer eens moest. heen Het ding lijkt nog veel meer op een bezem dan dit schetsje aangeeft, want ik had geen geduld om hem heelemaal af te maken, omdat ik alweer afgeleid werd; eerst door de nieuwsgierige eekhoorns en daarop weer door een heerlijk tjutende nachtegaal die daar vlak in de buurt moest zitten en die f f f. ik maar niet in 't oog kon krijU-c-S gen. ? J Maar eenig idee geeft 't figuurtje toch wel van zoo'n groeiwijze. Er zijn honderd takjes ge groeid op een ruimte, waar- in normale om standigheden nauwlijks tien staan. De botanici negeeren natuurlijk, net als alle verlichte menschen, de heksen totaal, en vonden de meer nuchtere oor zaak. De schuld van 't vreemde verschijnsel draagt een zwam, een microscopische sporeplant, die een geheimzinnigen invloed heeft op het uitAVolfsklauwen, groeien der knoppen. Hoe de prikkel van de minieme plant zoo iets te weeg kan brengen is moeilijk na te gaan;'t is een woekering die een verre overeenkomst vertoont met die vreemde uitwassen, de gallen van allerhanden vorm, die o.a. op eiken ontstaan, wanneer een galinsect er een eitje in heeft gelegd. Onze boosdoener, de heksenbezenzwam, heeft een eigen naam : Exoascus; nog al niet lastig te onthouden voor wie er zich voor interesseert en graag ziet dat het kindje een naam heeft. Al naar de soort en den boom waarop ze voor komen wordt er nog een soort-naam bijge voegd. Nog een ander botanisch raadsel, de heksenkring, is sedert lang opgelost. Even vaak als heksenbezems in de boomen, bemerkt de wandelaar, die zijn oogen de kost geeft, mid den op 't veld of de heide wel eens een grooten ring van paddestoelen, soms vrij zuiver cirkelvormig, ook wel ovaal of gedeeltelijk afgebroken, 't Midden van den kring vertoont een groote kale plek, waar gras noch bloemen willen groeien; aan den rand daarentegen zooveel te beter. Daar heeft een heks gezeten, want waar die zich neervlijde, kon niets meer groeien en paddestoelen schieten er dadelijk uit op, om een waarschuwenden kring te trekken rond om de gevaarlijke plaats. Was de leege plek heel groot, dan kon 't best wezen dat daar een heele bende tooverkollen bijeen "was geweest. Soms vertoonden er zich indruk ken van stokken of bokspooten in den grond, dan was het een dansplaats van de heksen en zij hadden bezoek gekregen ook; een koude rilling liep over den rug van ieder die er bij langs kwam. Ook die gelegenheid tot emotie is ons helaas al weer benomen door die geduldig naar waar heid zoekende plantkundigen. De paddestoe len n.l. stonden vroeger alleen in 't midden van den kring ; in den bodem er onder kronkelden allang tallooze witte pluis-draden door elkaar; dat is de eigenlijke zwam, waarvan de padde stoel met zijn platten of ronden hoed om zoo te zeggen, bloem en vrucht is. Naar alle richtingen groeiden de onderaardsche zwamvlok verder, in 't midden stierf ze af, want daar was door zwam en gras het voedsel, waarvan ze samen weelderig leefden, opge teerd, 't Was nu al een ring geworden, die naar buiten toe steeds wijder uitgroeide en naar binnen de uitgeputte, voedsellooze aarde leeg liet. Elk jaar zendt ze een aantal paddestoelen uit de aarde naar boven, die dragen de sporen van uiterst fijne korrel tjes, waar mee de zwam zich voort kan planten. Nu is de ring al zoo ver van het oor spronkelijke plekje opge schoten, dat de ope ning ieder in 't oog valt. De botanici spreken nu nog van heksenkringen, al kennen zij de na tuurlijke oorzaak. Soms gebeurt het den toerist, die peinzend voortstapt tusschen donkere dennestammen, dat zijn voet opeens vasthaakt in een bleekgroenen slinger, een lus, een strik aan een levend touw van meters lengte, dat plat op den bodem ligt. Dat is een heksenstrik, ook wolfsklauw genoemd; die zit ergens onder 't mos vastgegroeid in de aarde. Hier en daar steken er groene pluimpjes uit op, miniatuur sparretjes; die bevatten de sporen van de wolfsklauw: het heksenpoeder, dat bliksemsnel IIIIIIJIHJI J. J. BIESING, Kunsthandel» 'S-GRA.VENHAGE, Molenstraat 65,65* en 61 Moderne Schilderijen, Aquarellen en Gravures. Panorama-GelDou'w. Amsterdam, Plantage. Antieke Meubelen, Porceleinen, Schil derijen, Perzische Tapijten. Taste prijsen. Toegang vrij. zijn smaakvol, modern, solide, de prijzen zeer concurreerend. Afbeeldingen en beschrijvingen met prijzen gratis en franco. 234 Spuistraat, Filiaal l» Vilt Alt 7O. Een 'heksenbezem. AmSTERDAfll AARDEWERK EM TEGELS L BINNEN INRICHTINGTOT MEUBELEERING EN -VERSIERING ^DER- WONING^ 120-ROKIN-120