Historisch Archief 1877-1940
No. 1406
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
de voorbaan is een breede diepe stolpplooi.
Een model, dat niet verbreedt en zeer goed
staat. Garneering voor die rok is een breede
eatere-deux rondom; op twintig centimeter
afstand van den grond. De entre-deux moet
op de stolp-plooi-voorbaan klimmen tot knie
hoogte ; niet de einden los van elkaar, maar
de kant laten doorloopen dwars over de plooi.
CAPRICE.
Kaas-croqwtjes. Vermeng drie lepels
tarwebloem, K liter zoete melk, 100 gram boter
met een weinig zout en peper. Laat dit zacht
roerende even koken. Als het afgekoeld is,
roert men er 200 gram geraspte kaas door.
Kneed het mengsel tot croquettes en bak ze
in friture.
Asperge-soep. Van het water waarin asperges
gekookt zijn, maakt men een heerlijke, mol
lige, witte soep. Men roert griesmeel door
het water, dat men eerst weer aan-de-kook
brengt, voegt er een stuk boter bij, en eenige
in stukjes gesneden asperges. Even voor het
opdoen van de soep, roert men er geklopte
ejerdooiers, vermengd met een weinig zoete
room doorheen, Men rekent l eierdooier per
persoop.
Mrs. May friglit Sewall.
(Persoonlijke herinnering}.
Het komt mij voor, dat by het portret van
de nu af te treden presidente van den Inter
nationalen Vrouwenraad, May Wright Sewall,
wel eenige woorden mogen worden geschreven,
om de lezeressen van dit blad, met deze
merkwaardige vrouw wat meer bekend te
maken.
Ik meen dit vooral niet te moeten nalaten,
nu ik van zeer naby kennis heb gemaakt
met de groote werkkracht en de energie,
waarvan zy tydens haar presidentschap tel
kens blijk heeft gegeven.
In 1900, op de tentoonstelling te Parijs,
ontmoette ik haar voor de eerste maal.
Ik werd aan haar voorgesteld door mevr.
de douairière Klerck van Hogendorp, die als
presidente van den Nationalen Raad de ver
gadering had bygewoond.
Daar mevrouw Klerck echter slechts korten
tyd in Parijs kon vertoeven, werd ik door
haar aan mevrouw Sewall aanbevolen als
vertegenwoordigster van den Nat. Baad voor
Holland. Daar ik gedurende vier maanden
te Parijs zou blijven, aanvaardde ik met veel
genoegen de my opgedragen taak.
De aangenaamste herinneringen daaraan
zijn me bijgebleven. Met mrs. Wright Sewall
samen te werken is wel is waar alles behalve
een sinecure, zij houdt haar mannetjes flink
aan den gang.
De bezoekers van de tentoonstelling konden
aldaar op hun verzoek in vyf verschillende
talen worden ingelicht, omtrent het doel en
werken van den internationalen Vrouwenraad.
Maar het genot en de voldoening die we
smaakten, als we o. a. op de wekelijksche
Dinsdagsche recepties in het coquette en
smaakvol ingerichte paviljoen in het gebouw
der Amerikaansche afdeeling, een talrijke
schare dames en heeren zagen komen, was
wel in staat, met welgevallen op den gedanen
arbeid terug te zien.
Mrs. Wright Sewall was de ziel van alles!
Van 's morgens tot 's avonds was zij werk
zaam ten behoeve' van den Bond.
In haar met witte kanten omzoomd kleed,
zoo mooi passend by den zilverwitten haardos
en haar frisch nog jeugdig gelaat, zag ze er
uit als een tooverfee, die was neergedaald
uit den Hooge, om te pleiten voor het recht
van haar verdrukte zusteren op aarde.
Op deze recepties kwamen steeds beken Ie
sprekers, de meesten feministen pur sang.
Ik hoorde er William Stead, de Jong-Turk
Ahmed-Eiza, Yves Guyot, Hyacinthe-Loyson
en zoovele andere eminente mannen en vrou
wen. Op verzoek van mrs. Wright heb ik ook
nog op een der recepties gesproken over de
Hollandsche vrouw voornamelijk over de
onrechtvaardige behandeling haar aangedaan,
tengevolge van de voor haar zoo beleedigende
wetten in het Burgerlijk Wetboek.
' Niet alleen in Parijs, had ik het genoegen
mrs. Wright Sewall te zien.
Ik ontmoette haar andermaal op de
PanAmerican tentoonstelling in Buffalo.
Om een denkbeeld te geven van de enorme
werkkracht van deze vrouw diene, dat zij,
zelve een pensionnaat hebbend in
Indianapolis staat Indiana iedere week gedu
rende de tentoonstelling, twaalf uren sporen
moest om van haar woonplaats naar Buffalo
te komen.
Green enkele week heeft zij ontbroken op
de samenkomsten hoewel er toch telkens
twee nachten in den trein moesten worden
doorgebracht.
Men moet Amerikaansche zijn om zoo iets
te kunnen of ten minste te willen doen.
Als Helene Lange de plaats van de tegen
woordige presidente zal innemen, dan zal
ongetwijfeld de Internationale Vrouwenraad
een waardige plaatsvervangster hebben ge
kregen. Maar zeker is het, dat nooit de energie
en de tactvolle leiding der twee eerste pre
sidenten, lady Aberdeen en mrs. May Wright
Sewall zullen kunnen worden vergeten.
H. VAN DE MOER.
Praatjes over Bouwkunst.
I.
In de hoofdstraten der groote steden
wordt voortdurend gebouwd. Nauwelijks
is voor het eene huis de schutting weg,
of voer het andere wordt zij al weder
geplaatst. De winkeliers ruimen dan,
wegens de verbouwing, hun aanwezigen
voorraad op, wat zy, met een leelijk
germanisme, een uitverkoop" noemen.
Dachten da oude winkeliers haast nooit
aan bouwen, de tegenwoordige zijn voor
architecten en
aannemers beste
klanten. De win
kelstand vraagt
geen hooge
kunst, maar ver
langt slechts iets,
dat de aandacht
van den voorbij
ganger trekt, en
dat tevens aan
de ejschen, die
het bedrijf stelt,
zoo goed moge
lijk beantwoordt.
Bijzondere duur
zaamheid is niet
noodig. want na
betrekkelijk kor
ten tijd moet het
febouw toch we
er naar den
grond.
Een
rechtge
aardAmsterdammer onderscheidt
verschillende
soorten van hui
zen. Huizen,
waarin eenig be
drijf wordt uit
geoefend, noemt
hij
winkelhuizen; dienen zij
niet tot het drij
ven eenernering,
dan noemt hij ze
toehuizen. Deze
laatste soort ver
deelt hu weder
in twee soorten,
en wel in oopmanshipwn, die ruime zol
ders en kelders bezitten, oorspronkelijk
bestemd om %3opmanscaappen te bergen
en in heerenhaken, die alleen tot woning
zijn ingericht. Nog een kwart eeuw ge
leden kwamen al deze huizen voor in de
straten, waar men nu alleen winkels ziet.
Het 16de eeuwsche woonhuis was in
den regel tevens winkelhuis en pakhuis.
Op een betrekkelijk smal stuk grond
gebouwd, bevatte het een voorhuis, dat
Huis met den luifel, Damrak.
door een houten, met glas bezette pui
een overvloedig licht ontving. Voor de
pui was een luifel aangebracht, die diende
om er de koopwaren onder uitte stallen.
en die tevens den bewoners de gelegen
heid schonk, des zomers de frissche lucht
te kunnen genieten. De kamer achter dit
voorhuis moest haar licht deels van een
kleine binnenplaats, deels uit het voorhuis
krijgen. De- trap, steeds een wenteltrap,
die zich in een hoek van het voorhuis
bevond, gaf toegang tot de hooger gelegen
vertrekken en ook tot de zoogenaamde
hangkamer.
De winkelpui
en met luifels
worden zeld
zaam. Die aan
hetDamrak, van
ouds het Huis
met de Luifel" is
onlangs gesloopt.
Een ander huis,
meer naar den
Dam toe, word
nu van een lui
fel voorzien, die
evenwel bij de in
modernen stijl
gehouden pui
niet best past.
Doch ook het
vroegere huis, al
had het dan een
luifel, gaf don
voorbijganger
toch geen goeci
denkbeeld meer
van den
oorspronkelijken
bouwtrant. Wanl
de trapjesgevel
had moeten wij
ken voor de sinds
1780 ongeveer
hier ter stede in
zwang gekomen
platte lijst. Dal
het huis in 1632
gebouwd was
bewees de gevel
steen. De aardige
afwisseling var
gebakken en ge
houwen steen, toen gebruikelijk, gal
zelfs aan het fragment nog een zekere
schilderachtigheid. De pui evenwel, a
was er dan ook een luifel aan, was ver
sierd in den trant van omstreeks 1870
zij zal toen wei ter vervanging van de
oorspronkelijke gemaakt zijn.
Een beter bewaarde pui ziet men op
de Nieuwmarkt. Hier heeft de luifel nog
zijn oude gedaante; de gevels zijn echtoi
in de 18e eeuw veranderd; alleen de
ankers doen zien, dat het gebouw uit het
jegin der 17e eeuw af komstig moet zijn,
a wellicht tot de 16e eeuw opklimt.
In het algeme'en zijn de huizen uit de
16e eeuw in de 17e, maar vooral in de
18e eeuw verbouwd. De smalle en weinig
diepe terreinen veroorloofden echter niet,
den aanleg noemenswaard te veranderen.
De winkelpuien verloren reeds in de
hier in voortreffelijke overeenstemming
met den gevel daarboven. Zij moet in
de plaats gekomen zijn van een oudere,
die een luifel had, op de hoogte van den
vloer der hang- of insteekkamer. De versie
ring bepaalt zich tot een viertal in Louis
XIY-stijl gesneden consoles, en een relief
boven de deur, dat door de tabak, welke
er, in een vat en twee manden verpakt,
geringe middelen wist te verkrijgen. De
pui heeft geen spiegelglas, daar dit toen
niet bekend was, en de kleine afmetingen
der ruiten tot het maken van roeden
dwong. Zonder de noodzakelijkheid van
voorheen worden nu, ten minste voor
bovenramen, de roeden weer veel ge
maakt, alleen voor de aardigheid.
Zoo lieten ook in de 18e eeuw de win
18e eeuw meestal haar luifels, al bleven
zij, als van ouds, samengesteld uit vier
kante stijlen en liggers van zwaar hout,
zonder versiering.
Ook metsel werk wordt in de 18e eeuw
aan de puien wel toegepast, in verbinding
met hout. Een zeer fraai voorbeeld van
zulk een behandeling ziet men
Gelderschekade 8, bij den Schreierstoren. De pui is
Huis met den luifel, Nieuwmarkt.
op is voorgesteld, den voorbijganger1 in
licht omtrent den handel, welke hier in het
midden der 18e eeuw werd gedreven.
Opmerking verdienen de banken op de
stoep en de ruime kelderingangen, waar
van er een nog zijn oorspronkelijk hek
bezit. Het geheel bewijst, welk een uit
muntend effect men in de ten onrechte
als vervaltijd beschouwde 18e eeuw met
keliers, die beekhuizen bewoonden, en
die veeltijds het bakkersbedrijf uitoe
fenden, hun winkelkasten in een gebogen
lijn uit de pui boveA den stoep naar voren
springen. Zulke uitspringende vensters
ziet men tegenwoordig veel aan villa's
maken. Alles wordt dus- uit zijn verband
gerukt.
(Wordt vervolgt). A. W. WEISSMAN.
Je-M