De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1904 19 juni pagina 5

19 juni 1904 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

No. 1408 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDE'RLAND. DE FIJNSTE BOUILLON bereidt men slechts met kokend water, zonder verdere toevoeging, met MAGGP ConsomméCapsules. Een Capsule bevat 2 Tubes. Een tube voor een groote kop a X Liter kost O ets. Maggi's Bouillon Capsules worden uit het allerbeste Vleeschextrakt vervaardigd, waaraan fijne groenten, en het noodige keukenzout is toegevoegd. Te verkrijgen bij kruideniers en comestibleshandelaars, binnenste Tubes Waar niet verkrijgbaar wende men zich tot het Generaal-Agentuur voor Nederland en Koloniën PAUL HORN, Amsterdam. liiiiiilliiiiiililiniiiiiiiiiriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiniiililiiliiiliiiiiiii DAMEjS. B e r l ij n, 15 Juni. Had Zoada? in de groote, mooi versierde zaal der Philharmonie de Begr ssungs"plechtigheid der leden plaats, verbonden met uitvoeringen van een damesorchest toe passelijke voordrachten, waaraan, na afloop, nog een souper verbonden was, hetgeen ieder een tegen een toegangbewijs van vier mark kon bijwonen, den volgenden morgen, 10 uur, had in dezelfde groote, met menschen vol gepropte Philharmoniezaal de eigenlijke officieele opening van het Vrouwencongres plaats door de voorzittende van den Duitschen Vrouwbond, Frau Marie Stritt uit Dresden. In hare openingsrede, die door ongeveer horiderd vertegenwoordigsters der buitenlandsche pers werd bijgewoond, wees zij op den vooruitgang der vrouwenbewe ging in de laatste jaren, op de ontwik keling, die de vrouwen rijker, zekerder ge maakt een duidelijker inzicht had doen krijgen in het hoe" en wat" harer doel einden en levensplannen. Niet om gelijk stelling met den man te verkrijgen is de vrouwenbeweging ontstaan, maar door haar anders-geaardheid is de vrouw in die be weging getreden, en omdat zij wil zijn de vrije, sterke, moederlijke, moderne vrouw l Fraulein HELENE LANGE, Penningmeesteres v/d Wereldvrouwenbond." Onmiddellijk na deze korte toespraak nemen de verschillende zittingen in de vier verspreide zalen een aanvang. Laat ik even zeggen dat men voor een entree van twee mark een dagkaart ontvangt die toegang verleent tot de morgen- en avondvergade ringen in deze vier verschillende zalen. Daar deze zalen allen in het groote Philharmoniegebouw gelegen zijn, behoeft men niet de straat op om de voordrachten afwisselend bij tewonen^. evenmin is 't noodig een naastbijgelegen caféop te zoeken, daar de breede garderobes en corridors in koude" buffetten herschapen zijn, waar men rustig en gezellig iets verfrisschends kan gebruiken, omringd van bloemen en planten, In de groote zaal nam, na Frau Marie Stritt's openingsspeech,Fraulein Helene Lange het woord. De verhandelingen der eerste Sectie, over Frauenbildung," hebben hier mede een aanvang genomen. Niet minder dan zeven vrouwen: Engelsche, Amerikaansche en Duitsche zullen refereeren. Lady Aberdeen die tot Presidente is benoemd van den nieuw gegronden Weltbund für Frauenstimmrecht" sprak over die Frau als soziale Erzieherin", waarin zij duidelijk uiteenzette dat de ouderwetsche huisvrouw niet behoeft afgeschaft te worden, maar dat die zich alleen op een hooger standpunt heeft te stellen ; met wijsheid, en vooral met beminnelijkheid, heeft de vrouw zich toe te rusten die zich in haar nieuwen socialen werkkring wil gelukkig maken. Frau Adele Gerhard uit Berlijn wendde zich in haar voordracht ber Frauenbildung und Mutterschaft" tot al diegenen, die het hedendaagsche begrip van moederschap daardoor van zijn eigenlijke waarde beroof den, dat zij op luide manier het tot uit gangspunt maakten van gewaagde theorieën, waaruit meestal misverstanden voortsproten. Zeer interessant sprak Frau Goldschmidt uit Leipzig over de opvoeding der vrouw voor het moederschap, dat zij in verband streefde te brengen met de Fröbelmethode, die elke vrouw grondig moest kennen. Intusschen ver minderde zich reeds sterk het gedrang in de Lady ISABELL ABERDEEN, Vicepresidente v/d Wereldvrouwenbond." groote zaal; de Engelsche redenaarsters Engelsch, Fransch en Duitsch zijn de toege laten congrestalen zijn doorgaands moeielijk te volgen; haar ongeschoolde stemmen reiken niet tot aan de achterste rijen en zoo gaat der ikwijls veel verloren. Tusschen de voor drachten-in, die zonder pauzen doorgaan, is 't een onophoudelijk va-et-vient van 't publiek, diit ook iets van de verhandelingen der andere sectiën wil afluisteren. Zoo' werd in de OberFrau HENRIETTE GOLDSCHMIDT, Tweede presidente van den Allgem'einen Deutschen Frauenverein." lichtzaal in de tweede sectie gerefereerd over de Rechtmatige plaats der vrouw", over de historische ontwikkeling van het huwelijksrecht, over huwelijkswetten en be palingen over huwelijksgemeenschap van goe deren, waarover dr. G. van Dorp zeer knap en zeer aangenaam sprak In de Beethovenzaal was de vraag der Frauenerwerb en Frauenberufe", derde sectie, aan de orde, over de vrouw als landbouwkundige", als tui nierster". Miss Theresa Wilson, uit Engeland, sprak uit eigen ervaring over de vrouw als landvrouwe", hoe nuttig en goed het was wanneer ontwikkelde vrouwen stukken land kochten en daarop haar kennis van landbouwkunde praktisch uitoefenden; gravin Warwick, de stichtster van de eerste land bouwkundige hoogeschool, en tuinbouwschool in Engeland, zette het systeem dier inrich tingen uiteen. Over de dienstbodenkwestie, ook tot de vrouwenvraag behoorende, werd uitvoerig maar niets nieuws vermeld; de donkere mrs. Church-Terell sprak over de situatie der kleurlingen-dienstboden, die ongeveer dezelfde is van Europa. In de blauer Saai" werd over de vierde sectie gesproken: Soziale Einrichtungen und Bestrebungen"; over de vrouw als ziekenverpleegster, de vrouw in de moderne armenverzorging, de organisatie van private armenverplegingen in Berlijn. Des namiddags van dien eersten dag had den ontvangsten plaats der gedelegeerden bij de gravinnen von Bülow en v. Posadowsky; de laatste ministersvrouw heeft twee gestu deerde dochters. De recepties hadden in de aaneengrenzende parken der twee Paleizen plaats, waar het groote aantal buitenlandsche gedelegeerden (er toeven hier ongeveer 600 congresleden) aan de beide gravinnen door de comitédames Marie Stritt en Frau Heyl werden voorgesteld, terwijl militaire muziek haar verwelkomde, en een reusachtig koud buffet voor de noodige verfrisschingen had te zorgen. Het weer was wel warm maar overigens prachtig, zoodat het tuinfeeat vol komen slaagde, 's Avonds om acht uur had er in de groote zaal ? der Philharmonie een publieke bijeenkomst plaats, waarin over den tegenwoordigen stand der vrouwenbeweging in de beschaafde landen gesproken werd. Het meest interessante bericht gaf de negerin miss Church?Terell, die in uitstekend, scherp en duidelijk gesproken Duitsch wist te ver tellen hoe het alleen aan den oorlog van 1861 was te danken dat zij nu als bevrijde vrouw op het Berlijnsche Congres kon spreken, waar zij anders nog onder het slavenjuk zou gesmacht hebben. Nog niet langgeleden was het, dat de donkere vrouwen geen om gang mochten hebben met het blanke ras, en dat zelfs het onderrichten bij zware straf was verboden. Tegenwoordig stonden de zaken anders. Tachtig van de honderd onderwijze ressen waren van het donkere ras. In schilder- en beeldhouwkunst, in muziek, hadden de kleurlingen zich zelfs boven hare blanke zusters kunnen verheffen, terwijl zij als advocaten, doctoressen, dentistes een buitengewoon goede reputatie genoten; ook op gebied van industrie waren zij reeds met goed gevolg werkzaam. Toch ondervonden zij van de Wet geen bescherming. Met levendig gejuich werd deze rede op genomen. De volgende dagen brachten weer verhan delingen op het gebied der vier secties, waarvan de uitgebreide, veelomvattende onderdeelen steeds nieuwe gezichtspunten open den en steeds nieuwe belangstelling opwek ten. Dinsdag sprak o.a. in de Beethovenzaal Henriette van der Mey zeer interessant voor een aandachtig luisterend publiek over den rampzaligen toestand der fabrieksarbeidsters in Holland, die nog 16?24 werkuren hebben, een mededeeling, die een rilling door de leden joeg! Belangwekkend is ook hetgeen Signorina Bice Commeo meedeelt over de opvoeding der meisjes door de gemeente school, in Italië, en over de positie der onderwijzeressen op die volksscholen. De verplichte schooljaren bij de Italiaanschejeugd duren van 6 tot 9 jaar; dit is dus absoluut ontoereikend. De tegenwoordige minister Orlando heeft dan ook een ontwerp ingediend om dien verplichten schooltijd tot 12 jaar te verlengen. De onderwijzeressen aan de volksscholen verdienen moeilijk haar brood, daar het salaris zeer gering is, het varieert tus schen 750?1300 francs.?Na afloop der zit tingen in den namiddag, werden eenentwin tig vrouwen van het Congres door de Kei/erin in het paleis ontvangen, en met niets dan lof en bewondering hoort men over de ontvangst spreken. Had toch mrs. May Ivright Sewall in haar allereerste rede het duitsche publiek verteld, hoe Keizer Wil helm algemeen bekend was in Amerika, hoe zijn photos er overal verspreid waren, terwijl niemand wist hoe de Keizerin er uit zag. Het eerste wat mrs. Sewall nu bij aan komst op duitschen bodem zag was. ... het levensgroote portret der Keizerin. Een onvergetelijken indruk had het aan schouwen van het sympathieke Keizerinnengelaat op haar gemaakt en 't scheen haar toe dat dit toevallige incidentje een goede belofte moest zijn voor het wel slagen der groote verwachtingen voor het internationale congres. Nu heeft mrs. Sewall de Duitsche Keizerin van 'dicht nabij gezien en de herinnering aan deze gebeurtenis zal zij ongetwijfeld in haar ver vaderland in kleuren en geuren meer dan eens vertellen. Dienzelfden avond, werd, in een algemeene verzameling in de groote zaal, nog over het gewichte thema: Vrouwenloon" gesproken, dat, zooals de voorzittende Frl. Alice Salomon, betoogde het eigenlijke middelpunt, het brand punt zelfs der vrouwenkwestie is, daar uit de loonvraag de vrouwenvraag is ontstaan. Lady Aberdeen refereert over het punt: gelijk loon voor gelijk werk", met het oog dat aan vrouwen, voor hetzelfde werk, door gaands minder loon wordt uitbetaald dan. hare mannelijke collegas. De oorzaak van dit verschil in loon gelooft Lady Aberdeen te vinden in het treurige feit: dat het de vrouw allén voor mindere betaling, mogelijk wordt gemaakt werk te krijgen, en in het tweede feit: dat de Leistungen" der vrouw ook dik wijls minderwaardiger zijn dan die van den man. Zoo is het loonsverschil tot gewoonte geworden. De eenige verbetering hierin is zooveel mogelijk te zorgen voor zakelijke opleiding en vaste organisatie. Mrs. Perkins Chilman spreekt over een punt, dat reeds dikwijls op den voorgrond getreden is, n.l. over de kwestie of de ontwikkelde, be schaafde" vrouw voor loon mag werken. Op geestige wijze vraagt de Amerikaansche, hoe het er in de wereld en het leven ?vel zou uitzien, wanneer de ontwikkelde, beschaafde vrouw opeens met de handen in den schoot ging zitten ? Doet zij niet het voornaamste werk? En waar zij tot zooveel goed werk in staat is, is het ook noodzakelijk en vanzelf-sprekend dat zij er goed loon voor verlangt. De Woensdag bracht, als meest interessante punt van den dag, de behandeling der Be strebungen zur Kebung der Sittlichkeit", waarin acht spreeksters het woord zouden voeren. Wederom boeide onze landgenoote mevr. Wijnaends?Francken sterk door haar weldoordachte rede over reglementeering en sanitair toezicht der prostitutie in Hol land". In den aard van de zaak lag het na tuurlijk dat zulk een uitgebreid ernstig thema de groote bloedende wonden van het maat schappelijk leven binnen een opgelegd tijdbestek van tien minuten niet, a fond" kon besproken worden. Maar de hoofdpunten werden aangevoerd, zoowel door haar als door de meeste anderen: o.a. Gravin van Hogendorp, die de behan deling der internationale bestrijding tegen de meisjeshandel" had op zich genomen. Alleen was 't jammer dat mevr. W. Fr. het middernachts" systeem niet wat scherper en wat duidelijker uiteenzette daar niemand, of enkelen, hier iets van dat systeem afweet. Frau Michelet uit Noorwegen schildert den toestand van haar vaderland, en vertelt dat in de steden op 100 getrouwde, 101 onge trouwde komen, daarentegen op het land slechts 33. De ongehuwde vaders recruteeren zich meestal uit de arbeidersklasse, terwijl de Noorweegsche leeraren bekend staan als een ras van zeer zedelijk gehalte. Zoodat de beweging ter verbetering en opheffing der prostitutie door die jonge generatie zeer wordt ondersteund. Zoo gaan de dagen voorbij vol indrukken, vol lichtpunten.... In mijn slotartikel vermeld ik den afloop der laatste dagen. O. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiitiiHiMiiiiitiiiiiHiw Mode». Kaie Douglas Wig gin. Rose Héré. Mejuffrouw Sylviac. Wat men dezen zomer ook van de mode kan getuigen, zeker niet, dat zij schaarsch is in nieuwe modellen en beperkt in materiaal. Overvloed en afwisseling biedt zij iedereen. Het komt er slechts op aan keuze te doen, met smaak en overleg. Geen enkele vrouw kan beweren: voor mij is er niets bij.". De mode heeft aan ieder een gedacht. Geen gestalte, oud of jong, groot of klein, forsch of spichtig, of de mode biedt stof en vorm om in de meest verschillende gedaanten haar voordeelig te doen uitkomen. Hervorm-japonnen sierlijk en vol afwisse ling, Engelsche modellen karakteristiek van snit en zuiver van lijnen, de zwierige Louis XVI-modellen, allen bewegen zich vriend schappelijk naast elkaar, zonder elkaar de minste afbreuk te doen. Behalve voile, tamine, mouseline, foulard, en tafzij worden Japansche zijde in witte, roomkleurige en lila tinten en linnen in donkere en helle kleuren veel gedragen. De luchte, ijle, a-jour weefsels moeten ge dragen worden over een tafzij-onderkleed. Satinet, hoe mooi en fijn ook, voldoet geens zins als voering onder dergelijk materiaal. Zij, die zich de weelde niet kunnen veroor loven, van de blij-ruischende zijde, doen beter haar keuze te bepalen tot andere óók zeer mooie zomerstoffen. De gave, degelijke, tegen een stootje en kreukje kunnende linnen japon wordt bij voorkeur gegarneerd met grove guipure en torchon-kant. Linnen in donkergrijze en donkerblauwe tinten opge maakt met biais van wit, beige of cru-leer ziet er smaakvol uit. Corsages met de zoo genaamde basques kunnen uitstekend gedra gen worden door lange, slanke vrouwen. Kleine dikkertjes moeten er zich niet aan wagen. De basques worden veel met drukknoopjes gehecht op den ceintuurband van de rok. Op die wijze kan men van n en hetzelfde toilet een tweeledig gebruik maken. Mét de basques voldoet de japon buiten gewoon goed als wandeltoilet en zónder is zij een gewoon huistoilet. Kanten tabliers met lange spits-uitloopende punten worden veel gedragen op japonnen van foulard-taf, of Japansche zijde. De corsages van die zijden kleedjes vertoonen een weelderige kantgarneering, en de ronde bolle mouw op elleboogs-hoogte ingerimpeld ein digt in een wijd-uitslaande kanten strook. Die keurige en zwierige kanten strook hal verwege over de hand vallend, staat pron kerig en nuflïg, is allerminst hinderlijk om te flaneeren langs een strand, te kuieren door een bosch, stil neer-te-zitten, luisterend naar middag- of avond-concert, m£ar, om als een gewoon sterveling te eten, thee-te-schen ken, vleesch-te-snyden en schalen over-tereiken, zijn die wapperende garneersels be rekend om de draagsters er van tureluursch te maken. * * * Kate Douglas Wiggin, wier laatste roman Eebecca", beschouwd wordt als het beate werk, dat de schrijfster tot nu toe leverde, is met drie andere schrijf-menschen bezig aan een nieuw werk. In September zullende letter kundige overpeinzingen van het viertal ver schijnen. * * * Aan Rose Héré, het visschersmeisje van Ouessant, is onder groote belangstelling en gejuich van het publiek, een medalje uitge reikt, van wege de Sociétécentrale desauvetage des naufragés". Mét haar, kregen ook een paar visschers dezelfde onderscheiding. De eenvoudige menschen meer verbluft, dan gestreeld, door de hulde hun gebracht, nemen medalje en eerbetoon maar voor hetgeen ze zijn. Zij zelf, vinden het dóód-gewqon en hélemaal niet verdienstelijk, dat zij het leven redden van schipbreukelingen, worstelend met de branding of spartelend in de golven. Vijftien menschen zijn hun leven verschul digd aan Rose Héré; zij ging ze met haar roeiboot halen van het gestrande schip de Vesper". * * * De boulevard-grap van verleden week, be stond daarin om te Parijs, voordurend aan de telefoons nummer 13100 op-te-bellen; het telefoon-nummer van de schalke, kort-aangebonden tooneelspeelster, mejuffrouw Syl viac. Tegen genoemde dame was door een vrouwelijke telefoon-beambte een actie inge steld, wegens beleedigende uitdrukkingen tegenover een ambtenaar in functie"- Op de terecht-zitting gaf Sylviac een gratis tooneelvoorstelling. Zij had een heele lijst opge maakt over de tekortkomingen van het vrou welijk telefoon-personeel. Met veel humor las zij haar aanteekeningen voor, en haspelde op komische wijze haar grieven en beleedi gende uitdrukkingen door haar voordracht heen. Gansch het auditorium, rechters, advokaten, politie-agenten en publiek hing aan de lippen der oolijke beschuldigde. Met aan stekelijke vroolijkheid werden haar luimige uitvallen aangehoord. Zij had de lachers op haar hand en won natuurlijk daardoor haar zelf-bezorgd pleit. Mejuffrouw Sylviac werd vrijgesproken. De apotheose van de heele komedie was het sarrend opbellen en vragen met 13100" te worden aangesloten. Geluk kig voor de ontstemde telefoon-juffers, heb ben de luchthartige Parijzenaars nooit langer dan n dag plezier om dezelfde grap. CAPRICE. UIT DE NATUUR. LX. Aan het Zwanewater. Ken goed uur rijdens westwaarts van Scha gen en een kleine tien minuten ten zuiden van Callantsoog, ligt in het smalle duin een plekje, dat eenig is in ons vaderland. De binnenduinen zgn er zoo goed als geheel verdwenen; daardoor ziet men onder het heenrijden niet licht aan het landschap, dat hét tot dezelfde duinformatie behoort als de groote door heuvels omringde vlakken van Castricum en Texel. Alleen de plantengroei ?wijst het uit. Daar, dicht aan zee, tusschen de bochtige kammen van twee of drie buitenrichels en voor een deel binnen aan de landzijde ligt het Zwanewater. Van oudsher was dit duinmeer beroemd om de zeldzame vogels die er broeden, zijn eenzaamheid en zijn rijken plantengroei. Toch had ik er niet veel verwachting van, toen ik in de vorige week voor't eerst er heen trok. Ik was zoovaak teleurgesteld thuis gekomen, als ik mij door oude boeken, kaarten of ver halen van duinwachters had laten overhalen om ergens in 't duin watervlakken van eenige beteekenis te gaan vinden. Meestal, of eigenlijk zonder uitzondering, zijn die voormalige dninmeeren droog en met het water zijn de broe dende moerasvogels en de karakteristieke planten verdwenen. Of dit opdrogen van het duin een gevolg is van de vele prises-d'eau, of van aardappelcultuur en de noodzakelijk daarop volgende overstuiving, dan wel of het droger worden het natuurlijk verloop is van het proces der duinvorming zelve, dat vermindert de teleurstelling voorden natuurvriend niet. Want wat hij zoekt, kan het zoete water niet ontberen; op droog of ziltig zand is geen rijke flora en fauna te ver wachten. Maar dezen keer werd onze .verwachting verre overtroffen. Al dadelijk achter de kerk even over den grintweg trokken vele sappig groene pannetjes onze aandacht door de groote hoeveelheden van bloeiend wintergroen. Zoolang dat nog in knop staat, heeft het zeer veel van rose lelietj es-van-dalen; vooral de kleine soort van de bosschen, die hier overal naast de gewone Pirola in de duinpannen voorkomt. De geur van deze plant is niet zoo fijn als van lelietjes, maar toch nog heer lijk genoeg; voor sommige neuzen is er een bijreukje aan, meermalen is 't mij voorgeko men dat mijn reisgezel de opmerking maakte: het riekt hier naar versch wittebrood; ook nu weer. Wie dien geur opmerkt in onze duinen kan er stellig op aan, dat ergens vlak in de buurt bloeiende Pirola of Wintergroen staat, en wie ze voor lelietjes van dalen aanziet, bemerkt bij het plukken zijn dwaling; want de ronde bladeren, die meestal plat op den grond liggen, lijken hélemaal niet op de mooie breede bladeren van lelietjes; het zijn net groen-leeren schijfjes, zoo groot als een halve stuiver. * Waar nu dat wintergroen bloeit, niet in enkele exemplaren, maar zoo vol en rijk dat de grond er wit ziet van de hooge bloeiende stengels daar is het zoete grondwater nog niet opgedroogd, weggezonken of weggezogen door de waterleiding. En is de streek eenzaam en ver van bouwland gelegen, dan herbergen die vochtige zoete duinpannen, de heerlijkste planten, waarvan de aankomende natuurvrien den droomen. Daar steken in den voorzomer de prachtige incarnaat-orchideeën hun dichte bloemtrossen omhoog; daar prijkt in den nazomer de onvergelijkelijk mooie room kleurige Parnassia met zijn weergalooze bloe men, en daar vindt de beminnaar van onze flora nog heel wat andere mooie zeldzame bloemen, tallooze trossen van standelknuden, met bloemen, die al heel aardig op tropische orchideeën gaan lijken. Zoo is het nog in de beste pannen van den Hoek tot Egmond toe, maar hier bij Cal lantsoog kwam er nog iets bij kijken, zoo onverwacht en onverhoopt, dat ik, die meende onze duinen te kennen, er even versteld van stond. Op een yan de lage toppen geklommen, zagen wij in de verte water glinsteren: een lang en smal meer, 't Zwanewater. Dat had den we verwacht; we dwaalden om de uiterste duinenrij heen, maar nu stonden we voor een vlakte, die we eerder in Utrecht of ZuidHolland hadden gezocht dan hier tusschen de duinheuvels. Een vlak veld, van een paar honderd bunder minstens, is n groote, wijde Lepelaar. (Foto naar de natuur door Steenhuizen, Praeparateur van Artis).

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl