No. 1409 DE AMSTERDAMMEB WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. »§£L!SOEPENROLLEN in tabletten a 10 cents, voor 2 borden voortreffelijke Soep, zijn voor het gebruik gereed en slechts met bijvoeging van water in korten tijd bereid. Meer dan 25 soorten bieden rijkelijke afwisseling. Te verkrijgen bjj kruideniers en comestibleshandelaars. niet verkrijgbaar wende men zich tot het Generaal-Agentuur voor Nederland en Koloniën PAUL HORÏf, Amsterdam. ?mi iiin H i liiliiiiiiiiiiii n MUI ii l i i i i l umi i i mi i mi IIIIMI i nu nu mi i m mi mui i imiiin nm iiiiiiiiiiiimiiiiinniiiimiiiiiiiiminimiiiiiimiimiiiiiimiimmmiiiimmmiimiiiiiim DAME£. ',*? Jeanne Beyneke van Stuwe (Mevr. Kloog). Het MematiOGale Berlijn, 21 Juni. De heerlijke week in voorbij! Voorbij de buitengewone week van het groote vrouwen congres, dat onvergeten zal blijven voort leven in aller levensherinneringen, dat roem rijk geboekt zal staan in de annalen der internationale vrouwencongressen. Hulde, waardeering, bewondering, ontroering, dank baarheid ... welke van deze gevoelens hebben ons niet bestormd in de afgeloopen dagen, hebben onze zielen niet tot 't diepste ge troffen? Hiervoor was dan ook reden te over. Want van 't begin tot 't einde is er met onbegrensde volharding en toewijding gewerkt; door groote kennis van zaken, door geestesgaven, door ernst die zelfs mannen in bewondering en verwondering brachten hebben de vrouwen opnieuw, en sterker dan ooit, getoond ' wat zy vermochten, tot wat zij in staat z^jn en steeds zullen 'zijn ! Deze week, door de vrouwen in beslag genomen, beteekende zooveel als een volslagen over winning langs de geheele lijn der vrouwen beweging. Onder de interessante berichten der laatste dagen wil ik nog even aanstippen dat van Dr. Aletta Jacobs uit Amsterdam, over het politieke stemrecht der vrouw, waarin zij uit eigen levenservaringen put, en vertelt hoe ook zij als moedige voorvechtster van Holland, geleden en gestreden heeft voor dit recht der vrouw, hoe het haar niet gelukken mocht de oude denkbeelden te doen veranderen, trots den arbeid van nuttig werkzame vereenigingen en voorlezingen; hoe de wet alleen rekening hield, en wilde blijven houden, met bet mannelijke deel der bevolking, hoe de vrouwen daarbij als Gegenstande" behandeld werden. Terwijl nu toch reeds een kleine verandering was waar te nemen, en studenten voor hunne dissertatiën het thema : vrouwensteinrecht begonnen te gebruiken. Zoodat, al was er in het eerste tiental van jaren ook nog gén hoop, dat de wensch der vooruitstrevende vrouwen ver hoord zou worden, de toekomst toch niet volkomen troosteloos meer scheen. Dan sprak nog, onder groote waardeering van het publiek, mr. Lizzie van Dorp uit den Haag, over het gtudierecht der vrouw in de verschillende landen en aan de universiteiten. Met warmte, en met een innig dankbaar gevoel voor de Hollanders onder de toehoorders, herdacht zij nog de buitengewone vrouw van ons kleine land, Mevr. de Jong van Beek en Donk, die door haar boek Hiida v. Suylenburg op het juiste oogenblik het licht had aangestoken in de gemoederen der jonge meisjes. Prof. Harnack uit Berlijn, begun stigde zeer de gezamenlijke opvoeding en opleiding der beide geslachten. Frau Alli Trygg?Halenius uit Finland sprak over bestrijding van den alkohol; hoe de Finlandsche vrouwen in het laatste jaar 329 voordrachten ovfr dit punt hadden gehouden voor 36000 toehoorders; hoe, toen onlangs in Helsingfors een nationaal theater zou gebouwd worden, er geen kastelein te vinden was die de restauratie van het gebouw onder voorwaarde der levering van alkoholvrije dranken wilde pachten, daar hem zulks geen verdiensten zou aanbrengen. Dan had Vrijdag namiddag het Vrouwen congres de Berlijnsche jeugd in de groote zaal der Philharmonie opgeroepen, om aan die jeugd de doeleinden en het streven der vrouwenbeweging klaar en duidelijk uiteentezetten. Een heerlijke gedachte, die overal in de jonge harten weerklank had gevonden. Bij scharen en scholen waren zij opgekomen, lachend, vroolijk, blij, een blos van gezond heid op de bloeiende gezichtjes, nieuwsgierig naar wat hen hier geleerd zou worden. Binnen 't uur was de groote zaal reeds gevuld en nog stroomde het naar binnen ... 't gedrang werd levensgevaarlijk. Men besloot daarop een tweede zaal beschikbaar te stellen, en de spreeksters te verzoeken afwisselend in beide zalen op te treden. En zoo gebeurde het. Toen de algemeen geliefd geworden Lady Aberdeen het podium betrad en met haar duidelijke stem scherp uiteenzette wat de groep der nieuwe vrouwen eigenlijk wilden, wat zij beoogde, hoe alle moeite en zorg, leed en teleurstelling op haar weg en op haar werk ondervonden, terwille der jonge generatie was, aan hunne opgroeiende levens ten goede zou komen, toen spatte en j uichte het jonge enthou siasme geweldig omhoog en biggelde menig heilig emotietraantje uit de tevoren zoo over moedig blikkende oogen. Dan had er Vrij dag nog een ontvangst plaats bij den hollandschen gezant Jonkheer van Tets van Goudriaan, waar al de hollandsche gede legeerden, kunstenaars, geleerden elkander konden ontmoeten. In de vlucht van mooie ver trekken, vol behagelijkheid, vol oude kostbaar heden, vol bloemen en kleuren, waar Gezant en Gezantsvrouw de gasten op allervriende lijkste, joviale wijze verwelkomden, circuleer den een ongeveer negentigtal bezoekers op prettige ongedwongen manier. Onder de velen herkende men dr. Aletta Jacobs, mevr. Boddaert, Mr. van Dorp, moeder en dochter, Juffrouw v. d. Mey, znevr. Wynands Francken, mej. van Zanten, Jeanne v. Oldenbarnevelt, prof. v. 't Hoö', den violoncellist van Lier, gravin van Hogendorp, früulein Gundsticker uit München, dan de leden van 't Gezantschap en van Nederland en Oranje-Vereeniging tutti quanti! Zaterdagmiddag bracht ein delijk de sluiting, die een angstig volgepropte zaal met toehoorders bijwoonde, terwijl op alle gangpaden nog dichte muren van menschen stonden. Helene Lange sprak, goed hoorbaar, trots de herhaalde vermaningen om stilte en rust bij dezen kolossalen aandrang van publiek; daarop vroeg Lady Aberdeen om 't laatste woord; zij wilde danken, hartelijk danken uit naam der gedelegeerden, voor al hetgeen zij hier in het gastvrije Berlijn ontvangen hadden, voor al het vele goede en groote dat zij hier ontmoet hadden, in de rste plaats voor de bijzondere eer der ontvangst bij de duitsche Keizerin, die daardoor ge toond had hart en oog te bezitten voor de belangen der vrouw.,.. Waarop een dreunend applaus ging door de zaal, onbedaarlijk bijna. Toen betrad Stadtrat Münsterberg het podium; in mooie woorden en gedachten bracht hij warme hulde aan het buitenge wone en bijzondere werk dat de vrouwen in de afgeloopen dagen tot stand hadden gebracht, aan den ernst en de degelijkheid der referaten, die van zakelijkheid en eminente kennis getuigden; de kracht en energie die van de vrouw uitging loofde hij; in woorden en daden haddeu zij reeds getuigenis afge legd wat die kracht vermocht, wanneer soli dariteit haar omsloot. Liefde en moederlijkbeid zou toch der vrouwen eigenste karak tertrek blijven; wat er ook veranderen moge deze kern van haar wezen zou onver anderlijk blij ven I Een man verlangt heden ten dage niet meer een duldende, maar een helpende liefde. ... etc. Het was een mooie lofzang op de nieuwe vrouw, die hij ten diepste had leeren waardeereu en vereeren, waartoe niet het minste dit Congres had bijgedragen. Daarop sloot Marie Stritt uit Dresden de heugelijke en onvergetelijke laatste zitting, met woorden van innigen dank aan allen, iillen, aan de keizerin, de gezanten, ministers aan publiek en pers, die zorg hadden ge dragen, er toe mede hadden gewerkt, om dit derde Internationale Vrouwencongres zoo schitterend en volkomen te doen slagen. Aller verwachtingen had het verre, verre overtroffen. Dienzelfden avond wachtten ongeveer 700 congresleden nog de hulde der stad Berlijn, die haar in de zalen van het raadhuis werd aan geboden en waartoe alle stadsvaderen waren opgekomen. Ook dit feest is schitterend af geloopen en in de beste stemming, met de veelxijdigste wenscben over-en-weer, is men laat in den nacht uitelkaar gegaan. Ik kan mijne mededeelingen over. het congres niet besluiten zonder nog eenige cijfers ter illustratie te noemen, die, beter dan woorden, kracht moeten bijzetten aan de bewering, dat dit Internationale Congres zich gerustelijk naast de twee vorigen, in Londen en Chicago gehouden, mag plaatsen. Dagelijks hadden 45 zittingen plaats met 224 voordrachten! En niet minder dan 5000 6000 vrouwen bezochten dagelijks het Philharmoniegebouw! En zonder onge lukken liep dit dagelyksche gedrang af; slechts enkelen vielen door de warmte flauw. Dan werd er meer dan 1900 liter citroen limonade kosteloos aan de conaresleden uit gereikt; citroenlimonade en cakes had het Berlijnsche vröuwencomitégratis ter beschik king gesteld. Voor congreskaarten is de som van 20.000 mark geïncasseerd, wat zeker geen kleinigheid is.... Is er dus in alle opzichten geen reden tot groote dankbaarheid? Ik meen van ja! Na de agitatie van het spannende, interessante, onderhoudende, dat elke nieuwe dag bracht, is het nu niet oneigenaardig, niet onbe langrijk zelfs, na te gaan wie van de vele spreeksters het meeste redenaarstalent ge toond heeft te bezitten. Overzien wij de lijst van het gehoorde, dan juicht het in onze herinnering bij den naam van Reverend A. Shaw. O, hoe heeft die vrouw ons met haar bezielende taal en met haar heerlijk rijk orgaan aangegrepen ! Eenvoudig, zonder drukte van gebaren- of handenspel, de donkere oogen alleen lichtend als twee gloeiende vonken, wist zij het publiek reeds onmiddelijk onder haar bekoring te brengen. En nog eer zij die bij de eerste maal van haar optreden reeds de overwinning had behaald ? een woord had gesproken, daverde het reeds door de volle zaal van enthousiasme. Wel is zij, in haar qualiteit van predikante, redenaarster van beroep ge worden, maar zóó meesterlijk als deze allerbeminnelijkste vrouw met het sneeuwwitte haar en de jonge gelaatstrekken ons innigst wezen wist te ontroeren, dat getuigde zeker van niet alledaagsche begaafdheid! Zij bezit een aangeboren redenaarstalent, e,n volkomen weet zij dat talent aan haar mooi beroep dienstbaar te maken. Door haar ge heele persoonlijkheid, heeft zij getoond hoe bizonder juist de vrouw geschikt kon zijn voor het predikersambt. In Duitschland is de predikante allén nog slechts in het Leger des Heils bekend en bemind. Wie mrs A. Shaw verleden Zondag heeft mogen hooren spreken in de Amerikaansche kerk alhier, die zal den reinsten indruk, de innig ste emotie in de ziel hebben voelen trillen. De tweede Amerikaansche die in aanmer king komt de Engelschen kunnen zich bijna niet met de Arnerikaanschen verge lijken is inrs Parkins-Gilman, de klein dochter van Beecher Stowe, die weer geheel anders spreekt: knap, duidelijk, doordacht, scherpzinnig. Elk woord is juist gekozdh, gewogen op een goudschaaltje, en treft altijd doel. Bij haar rede luistert men opmerkzaam toe om niets verloren te laten gaan, 't is een intellectueel genot, waar hart en ziel niets mede te maken hebben. Fransche spreeksters kwamen niet in aanmerking. De vijf of zes dames die gesproken hebben, lazen hare berichten van het conceptpapier af. De gedelegeerden der kleinere naties konden eigenlek niet medetellen, daar zij in eene voor haar vreemde taal Duitsch spraken, hetgeen natuurlijk de vrije voor dracht belemmerde. HetDuitsch der buitenlandsche spreeksters viel over het algemeen zeer mé; somigine harer beheerschten die taal zelfs buitengewoon goed. Zoo o.a. mevr. Wynaeuds Francken uit den Haag, die zeer vloeiend en geestig sprak en telkenmale een door niemand betwist succes had. Onder de Duitsche en Oostenrijksche vrouwen was er, weliswaar geen enkele die zich met de twee genoemde Arnerikaanschen zouden verge lijken, toch waren er Leistungen" bij die de aandacht trokken. Zoo de voorzittende van het congres, Frau Marie Stritt uit Dresden, die de leiding van het vrouwenparlement op uitstekende wijze volbracht. Naast haar komt Anna Pappritz op den voorgrond, die in hare kranige rede over de zedelijkheidskwestie een grooten en welverdienden indruk heeft gemaakt. Haar warm getimbreerd orgaan was vol en krachtig, men voelde daarin een onweersstemniiug trillen, in haar woorden weerlichtte haar gerecht vaardige verontwaardiging over de bestaande toestanden, zoodat zij onweerstaanbaar boeide, en men onder den invloed geraakte van haar woorden. Twee vrouwen uit Weenen imponeerden door groote levendigheid en aangename manier van optreden. Over 't algemeen ge nomen was er genoeg talent aanwezig onder de spreeksters. Zij spraken, met weinige uitzonderingen, met scherpe pointes, goed, en soms zelfc voortreffelijk. In elk geval heeft dit vrouwenparlemeiit, behalve al het vele andere getoond, dat het best de con currentie met de mannelijke redenaars zou kunnen op zich nemen. L. v. O. Het stenografisch verslag van het congres voor kinderbescherming wordt gedrukt en zal verkrijgbaar gesteld worden bij W. Versluys, uitgever te Amster dam, De prijs voor dit zeer omvangrijke werk (minstens 30 vel druks) zal ? 1.50 zijn. Door inteekening zijn een vrij groot aantal exem plaren geplaatst; niet genoeg echter om de kosten aan de uitgave verbonden te dekken. Deze kosten moeten dus gedekt worden uit de opbrengst van het congres, terwijl die opbrengst anders gebruikt zou worden ten bate van Kinderbescherming. Het is daarom wenschelijk, dat er nog velen zich opgeven om een exemplaar te ontvangen, te meer omdat de winst op het verslag indien die er mocht zijn ook grootendeels aan de congrescommissie ten bate van het kind wordt uitgekeerd. MMWMIMUIIIIItllMM Anto'nirME Krasznik. Hennie Raehé. ('armen Teja-Ahlers. ? Mabel Terry Leu-ïs. ? )e Czarina van Rusland. fitiioodigingen van honden. Alice de Bourlion. Mevrouw Gheorgltin Smara. Kosenburgerstrasze 8, op den Stubenring te Weenen, heeft zij haar thans reeds druk bezocht atelier. De werkplaats is vriendelijk, vroolijk, zonnig en sierlijk als de kunstenares zelf. Antoinette Krasznik, eene Croatische, uit deftig geslacht stammende jonge dame, maakte in 1898 de wanhoop uit van haar aanzienlijke v erwanten, trotsche vrienden en holhoofdige kennissen, toen zij energisch verklaarde, niet den minsten lust of neiging te hebben, haar leven te verspillen aan lan terfanten en ijdeltuiterijen, maar, als leer ling te willen werken op de keizerlijk-koninklijke industrie-school te Weenen. De lieve mensehen vielen om van schrik. Antoinette liet ze kalmpjes liggen, pakte haar boeltje, vertrok naar de Donau-stad, en werkte vlijtig onder leiding van professor Kolo Moser, aan wien zij, volgens haar eigen bekentenis, alles verschuldigd is. Antoinette Krasznik is een geboren artiste. Teekenen, boetseeren, styliseeren, schilderen alles ging haar vlot van de hand. Portretschilderen koos zij ten slotte als haar vak. Het allerliefst schildert zij kinderen. Tal van jolige, blijde, tintelende kinderkopjes allen door haar geschilderd, gevat in witte lijsten, versieren de wanden van haar atelier. Haar guitige, woelige mo dellen klagen nooit over de saaiheid van het poseeren, want de jonge kunstenares weet de kleuters te boeien niet haar leuke verhalen. * * ?* Vóór het sluiten der theater-campagne, heeft de novellen-schrijfster Hennie Raché, nog een onbetwist succes gehad met de opvoering van haar dramatisch stuk in n bedrijf, getiteld : Belsazar". Bij het onder werp, dat ons uit den Bijbel bekend is, heeft . de schrijfster figuren van eigen vinding inge- j lascht. De kritiek getuigt van Hennie Raché, ' dat zij een merkwaardig juiste kijk heeft op het tooneel; in geheel anderen toon is haar dramatische arbeid gezet, dan haar andere letterkundige bijdragen. Kras en spannend is het conflict, de gesprekken in Belsazar" vertragen de handeling niet. .maar brengen die steeds vooruit. Hoewel men van oordeel is, dat de rijke stof wat vluchtig en haastig verwerkt werd, om in n bedrijf te worden saamgeperst, getuigt Belsazar van zoo krachtig dramatisch talent, dat men in Duitschland voor de toekomst nog vél verwacht van Hennie Eachc. De schrijfster mag wel dankbaar zijn voor het gunstig en bemoedigend oordeel der Duitsche kritiek, want die verstaat de kunst ongezouten de waarheid te zeggen! Van nog een andere schrijfster Carmen Teja-Ahlers werd gelijktijdig een stukje in n bedrijf opgevoerd. ,,An der Schwelle" (Op den Drempel). Dit stuk viel als een kei. De honende, wreede wijze waarop over dezen mislukten arbeid wordt gesproken, zou bij ons lieeïwat ontsteltenis en ach ! en wee ! geroep verwekken. Zachte geneesheeren zijn de Germaansche pers-broeders in gén geval. * * -XMet vreugde, en tóch met eenige bezorgd heid, hebben de Engelschen het huwelijk ver nomen van de gevierde tooneelspeelster Mabel Terry-Lewis, met kaptein E. C. Batley. Een tijdlang zullen de verwendde Londenaars verstoken zijn van het genot, Mabel Terry te zien spelen. Mevrouw Batley heeft ver klaard, na terugkeer van haar huwelijksreis, niet onmiddellijk weer aan het tooneel te willen verbonden zijn. Voor geen goud of goeie woorden was zij te vinden, een nieuw contract te teekenen. Daaruit leidt men af, dat zij het tooneel voor goed wil verlaten. -x- * ?* In Petersburg zijn de hofkringen in twee partijen verdeeld. De ne, de oorlogzuchtige, zweert bij admiraal Alexeieff, en groeit in den afschuwelijken krijg tegen de dappere Japanners. Tot die partij behoort de weduwe van den overleden Czaar. De echtgenoote van Xicolaas II, van den tegenwoordigen Czaar aller Kussen, van den man die over Vrede schitterende theorieën en een droevige practijk heeft, de sympathieke, droefgeestige Impératrice Blanche" is een ijverige voorstandster van den Vrede. Zij staat aan het hoofd der vrede-lievende en naar vredezoekende partij. Zij, het veelgeüefde klein kind van wijlen koningin Victoria, hoopt vurig, dat Engeland als bemiddelaar zal op treden, om een einde te maken aan het moor den. Onverpoosd doet de keizerin van Rusland mOeite, om Kn,Lfelsche neigingen en gewoonten ingang te doen vinden aan het Russische hof. Haar bleek, bekommerd gezichtje getuigt voldoende, hoe zwaar haar taak is, en hoe weinig ingang haar goede bedoelingen vinden bij al die ruige Beeren, genaamd Russische Grootvorsten en Prinsen. Dames behoorend tot de Parijsehe GrooteWereld en halve-wereld doen op het oogenblik allerlei buitensporigheden met hare lievelings honden. Sedert lange tijden hadden de opgedirkte viervoeters hun wandel- en huiscostuum, verschenen zij als kleine kinderen aan het dessert, om mee-te-snoepen van de lekkernijen. De Parisienne noemt het Engelsche stijl", het vertroetelen van haar honden, en beschouwt het als een hulde aan koningin Alexandra, omdat die, zooals bekend is, ook een zwakje heeft voor het symbool der trouw, en zich steeds omringt van eenige exemplaren van het hondenras. De dames laten uitnoodigings-kaarten rondzenden door Monsieur Toutou" of Madame Joliette" waarbij de vriendjes en vriendinnetjes van Toutou en Joliette worden gevraagd den middag of avond te komen doorbrengen! Aan de beeldige kaarten worden geen kosten gespaard. In een der hoeken staat in plaats: Dansen" of Muziek" Botjesen Snoepgoed". * * * De zevenentwintig-jarige prinses, Alice de Bourbon, heeft toestemming gekregen van den Russischen keizer, om als ziekenverpleegster te worden ingedeeld bij het Roode-Kruis, en mee te gaan naar het Kussisch-Japansch oorlogsterrein. Moge het werk der menschlievende prinses velen ten zegen zijn! Haar broer, Don Jaime de Bourbon, is huzarenluitenant bij de Keizerlijk-Russische garde. Alice de Bourbon, die den 29sten Juni 1876 te Pau werd geboren, is een dochter van Dpn Carlos, Hertog van Madrid, en van prinses Marguerite de Bourbon-Parme. De moedige prinses is een mooi meisje, Spaansch type, ernstig gezichtje, groote, glanzende, donkere oogen, gitzwart krullend haar en een mond, die zwijgend getuigt van zeldzame vast beradenheid. * #? * Mevrouw Gheorghin-Smara, de talentvolle Rumeenschz journaliste, wier artikelen be schouwd worden als een sieraad van de ,,Universul", het voornaamste Rumeensche dagblad, woont en werkt te Bucarest. Zij is een beslist en overtuigd voorstandster van vrede. Een pacifiste", die evenals Bertha von Suttner, vermaant, spreekt en schrijft om te keeren het barbliarsch geweld van den oorlog. Ook haar leuze is: De wapens neer !" Als moderne, hoogst ontwikkelde vrouw, is zij volkomen op-de-hoogte der maatschappelijke toestanden en verhoudingen. Moeite noch inspanning ontziet mevrouw Smara, om zooveel in haar vermogen is, te-velde-tetrekken tegen het leelijke, het onbillijke en onrechtvaardige. Haar persoonlijke sympa thieën hebben een Gallisch tintje. Geen gelegenheid Iaat zij voorbijgaan, om bij haar landgenooten de liefde en bewondering te wekken, die zij gevoelt voor de fransche natie. CAPRICE. Champignons-broodjes. Kleine kadetjes of Wiener bollen doorsnijden, uithollen en dik besmeren met boter. Buitenkant der broodjes ook boteren. Champignons in stukjes snijden en laten gaar koken met melk, boter, peper, zout, muskaat-noot en een scheutje citroen-sap. Met dit mengsel de broodjes vullen en in den oven licht-bruiu laten bakken. Saus bij gebraden varkensvlench. Vermeng tarwebloem met rooden wijn en azijn. Voeg er suiker, foelie, nootmuskaat, gestampte kruidnagelen, een beetje Spaansche peper, lijgehakte sjalotjes, augurkjes en soja bij. Laat dit mengsel zacht roerend aan de kook komen, voeg er dan de varkensjus bij. 'i»" iiiiiiiiiiiiiiiiiiin A m s t., 21 Juni 19(14. Geachte Redactie, Veroorloof mij een kleine rectificatie te geven van de woorden die O. in haar artikel over het Int. Vrouwencongres te Berlijn (zie het vorig nummer van het Weekblad) mij in den mond legt. Uw berichtgeeftter laat mij zeggen, dat onze fabrieksarbeidsters" nog 16?24 werk uren hebben." Dit is niet juist, maar een misverstaan was bij de ontzettende massa, die de pers in de dagen na 13?18 Juni te hooren kreeg zeer begrijpelijk. Sprekend over den in 't algemeen overmatigen langen werktijd onzer winkelbedienden, noemde ik als voorbeeld lunchrooms en melksalons te Amsterdam, waar werktijden van 16 en 17 uren op de 24 uren voor meisjes voorkomen. (Verslag van de Insp. v. d. Arbeid over 1901 en 1902). U dankzeggend voor de plaatsing, hoogachtend, HENRIETTE VAN DER MKIJ.