DÉAMSTERDAMMER WEEKBLAD V O O R N E D E R L A N D. Na. H12 1°. een zekere hoeveelheid van zijn produkten, of' 2". de opbrengst vnn een bepaalde oppervlakte van zijn akker of erf, binnen een te noemen tijd af te staan; met, in het eerste geval, de uit drukkelijke vermelding, dat telkens als de levering der overeengekomen hoeveel heid door misoogst en dergelijke nader te noemen oorzaken niet geschieden kan, de verplichting daartoe wordt opgeschort tot den volgenden oogst, zonder dat den schuldenaar eenigo rente of andere ver goeding berekend mag worden. Zaak zal het bovendien zijn, door een praktische maatregel of controle te voor komen dat de gcwetenlooze woekeraar, die het hem toekomende wél of' gedeel telijk ontving, later nogmaals delging vordert met het schuldbewijs in handen, dat hij den inlander bij de levering ge makkelijk kan wijsmaken verloren te hebben. Aan alle overeenkomsten betreffende voorschotten op oogst, aanplant of'bouw grond, niet in de/en vorm op daartoe verkrijgbaar te stellen formulieren vast gesteld en door den voorschotnemer en twee met name vermelde getuigen ge waarmerkt of' onderteekend, worde kort weg rechtsgeldigheid ontzegd. '"Waar de inlander niet opgewassen is tegen de voorschotgevers, veelal door adviezen van rechtsgeleerde raadgevers voorgelicht, is niets natuurlijker dan dat het Gouverne ment den Javaan bijspringt en op deze wijze feitelijk het kontrakt voor hem opmaakt. Alle woeker zal door dit middel niet verdwijnen, maar de Javaansche land bouwer iürfdan tenminste niet meer geheel overgeleverd aan handige zoogenaamd meer-beschaafden. Evenwel bega men niet de fout, een uitzondering te maken voor rijke hadji's of andere inlandsche woekeraars, dikwerf optredend als hand langers van Chineezen en Arabieren. Integendeel dient ter beteugeling van het kwaad door deze categorieën gesticht, hoe eer, hoe beter het bestaande verbod van voorschot met bouwgrond als onder pand, uitgestrekt te worden tot overeen komsten tusschen inlanders onderling. Verbod van grondhuur en ontzegging van rechtsgeldigheid aan overeenkomsten met inlanders betreffende voorschotten op oogst, aanplant en communalen of erfelijk individucelen grond, niet gesloten volgens de hierboven voorgestane door het Gouvernement te geven voorschriften, een en ander zich ook uitstrekkend tot handelingen van inlanders onderling, zullen : den inlander krachtig beschermen tegen uitbuiting en willekeur, zijn welvaart zeer bevordorv-i. en de wer king eoner zoo noodig-.1 woelcerwet vergemakkelijken; maar tevens den eerlijken ondernemer, wiens arbeid en streven land ea volk ten goede komt, het mogelijk maken, zijn bedrijf uit te oefenen, zonder voort durend slachtoffer te zijn van kwade trouw en van gemcene praktijken van derdon. Men moet een Oostersch land niet maken tot een nabootsing der Westcrsche maatschappij, zooals deze zich in geheel andere omstandigheden na ver loop van eeuwen heeft ontwikkeld, de Minister wees daarop onlangs nog bij de behandeling der begrooting maar evenmin mag ten opzichte der 'in landsche maatschappij van ons oostersch rijksdeel de Manchester-leer van het laisser faire" in toepassing gebracht worden. J\iet alle kracht dient te worden ge streefd naar voortdurende verbetering dier oostersche maatschappij, en daar dit niet mogelijk is door den w e ir te volden, in Westersche landen ingeslagen, kan hiervoor alleen heil verwacht worden van in 't'bijzonder aan Indische toestan den passende maatregelen, hoc vreemd zij ook daardoor den slechts aan eigen omgeving gewende AN ester! i n u mogen toeschijnen. l'. C. C. AXSÜ.X ,!K. "|:"J ]n oen merkwaardig' licht verschijnt hiernevens bet denkbeeld. aangegeven in de vergadering van het Indisch < ienooisohnp op 2i) Per. 1.1.. om ten behoeve, vooral van de suikerfabrieken, bet vervreemden van den bouwgrond der inlanders aan nielinlanders in den vervolge toe te -taan. I ie suikerfabriek zou dan eigenares worden van de paar duizend bouw die tegenwoordig ge middeld voor dat bedrijf benoedigd zijn. Hoe weinig dit voorstel rekening houdt met liet belang der bevolking, en hoe dii daarbij geheel wordt opgeofferd aan bet winstbejag van enkele Europeescho en ('hineesehe irroot-industrieelen, blijkt dadelijk wanneer men in aanmerking neemt, dal voor elke suikerfabriek, op die wijze begunstigd. ongeveer duizend inlaniUche landbouwers tegen een band vol geld hun bouwgrond en daarmede bun middel van bestaan vonden verliezen, waardoor hun, als die koopm-nningen verbruikt zijn, niets anders zou resten dan werk te bedelen bij de fabriek, al is bet tegen hongerloenen, of eenvoudig met hun gezin den hongerdood te sterven. "Wie zijn de schuldigen? Onlangs werd in den O! omeent eraad van de hoofdstad des lar.ds een klacht geuit over de baldadigheid der stiaa'jongd, en de schuld daarvan aan het Openbare Onderwijs L'V .veten. Tere; ht werd daar tegenover de opmerkii.g gemaakt, dat het ;;eer moeilijk uit temaken was. of de baLladigeii leerlingen der open bare of bijzondere school waren. Door niemand werd echter de juiste oorzaak van het kwaad aangewezen. Die moet ergens anders gezocht worden. Ik ben er van overtuigd, dat, zoowel de openbare" als de bijzondere" onderwijzers, alles, wat in hun vermogen is, zullen doen om baldadigheid op straat bij hunne leer lingen tegen te gaan. Zij zullen van al de hun ten dienste staande middelen gebruik maken om dit kwaad zoo veel mogelijk tegen te gaan. Maar, 't zal hun nooit gelukken onder de huidige omstandigheden het ychrcl uit te roeien, al is de een misschien een beetje gelukkiger dan de ander. Want kin deren zijn kindereu" en, wanneer ze goed en wel de school uit zijn, /ijn ze ook al weer heel spoedig vergeten, wat daar gehoord is, wat inen daar besproken beeft. Er is misschien een enkele uitzondering, maar 't gros is zoo. Kn hoe lang zijn de kinderen nu gemid deld in de school? Stel het aantal schooluren bedraagt 25 a 30 per week, d.m is dat ge middeld per dag hoogstens .ïuren Het overige van den dag zijn ze onder toezicht" der ouders. Nu weten allen, die met kinderen in aan raking komen, dat een van hun 't meest op den voorgrond tredende eigenschappen is, dat ze willen bezig zijn. Het kleine kind, dat bet zijn moeder o zoo lastig kan maken, is zoet', als het maar 't een of ander (toen kan, waarmee het zich vermaakt, lie/.igheid innctf.n ze hebben die kleine bengels. En welke aangename verrassingen" ze dan soms hun moeder kunnen bereiden? Ieder, die kinde ren heeft, zal daarvan interessante staaltjes kunnen mededeelen. Zeker die schoone eigenschap van het kleine volk wordt dikwijls een last. maar.. . . wan neer men dan eens ernstig nadenkt, zal men tot de overtuiging komen, dat men die dik wijls onaangename dingen had kunnen voor komen, wanneer de drang tot bezig zijn was geleid. Laten we nu eens samen gaan bou wen", zegt moeder tot haar kleinen vier jarigen bengel, die erg lastig'' is, en een poosje, ja nog geen vijf minuten later, is de lastige jongen" bet aardigste ventje van de wereld. Hij heeft wat te doen. hij verveelt zich niet meer, zijn steeds werkzame geest vindt bevrediging in de bezigheid, die hem op deze wijze wordt verschaft. De school is, uit. Kijk daar draven ze heen, die woelwaters, die zoo pas nog door den onderwijzer op..spellüigkvve.sties"ol',.som!nen" werden vergast. Waar gaat dat zoo haastig .naar toe? Daar ginds op liet plein zijn zulke uitstekende kuiltjes om te knikkeren. U'ie't eerst komt, zoekt het beste uit, en y.oo lang ze daar bezig zijn, verdiept in hun spel, denken ze aan geen straatschenderij, aan geen baldadigheid. We zeiden het boven reeds, slechts een uur of 5 per dag ongeveer zijn de kinderen onder leiding van den onderwijzer. De rest van den tijd staan ze natuurlijk onder de hoede van hunne ouders. Zoo behoorde bet: ten minste te zijn, maar zoo is bet beiaas in een groot aantal gevallen niet. Wat toch zou natuur lijker zijn, dan dat de ouders, wanneer bun kroost van de school thuis komt, als leiders optraden bij hun ontspannende bezigheden. Maar dat ..natuurlijke'' bestaat nu echter in een groot aantal, we mogen wel zeggen in de moesU- gezinnen niet. F n waarom niet? Omdat gewoonlijk de imnini'lit of de arnril der ouders de kinderen aan hun lot overlaat en ze op zettelijk of onopzettelijk de straat opjaagt. Die onmacht komt voort uit overmatig grooten werktijd van vader of moeder of van beide. Hoeveel vaders zien hun kroost ge woonlijk niet anders dan slapend. Alleen, als vader eens een vrijen dag heeft, is 't wat .anders. l Hoe dikwijls lezen we niet van allordroevigs'e ongelukken, wanneer kleine kinderen aan de zorgen van bun oudere broertjes of zu-jcs waren toevertrouwd, omdat de moeder moes". uit werken gaan, om de geringe verdiensten van het gezin nog \\ at te vermeerderen, i i Ier is onmacht ten gevolge van tretitig' sociale toestanden do oorzaak, dat, de kinderen op straat zwerven. lüj weer anderen is die onmacht het ge volg van onkunde. Kn dit komt voor niet alleen bij de minder bedeelden, maar ook bij de meer gegolden. Onder alle standen trett men /e aan, die ouders, die rdet bet minste idee hebben, hoe ze met hun kinderen moeten omspringen. En de kleinen veinzen niet. /e vinden liet door en door vervelend op een dergelijke onhandige manier do >r vader of moeder te worden rjezi.' gehouden, er ontstaat openlijk of min of meer lijdelijk ver/et, de vader wordt drifl ig. moeder wordt boos. jaagt liet kleine volk naar bed. of de straat op. en bun op straat zijn voorspelt weinig goed-*. Misschien ook krijgen ze huis arrest, (Ml dan Zijn ze evenzeer te beklagen. \\anl door hun verveling zijn ze zichzelf en een ander tot last. En wanneer nu «oinmige ouders beweren. dat zij door drukke bezigheden verhinderd zijn. zich met hunne kinderen op gepaste wijze bezig te bonden, dan ma_r ik ei zeker wel op wijzen, dat er ouders zijn. die indezelfde omstandigheden verkeoren en die toch nog gelegenheid vinden, nn en dan een hall' uurtje zich aan hun kroost te wijden. Nu ja. beweert een ander, maar, \\anneer ouders /ich niet me! hnn kinderen bezig houden, dan zal dal ioeb wc! met zijn. om dat zij het niet ii'ii'iii doen. /e zullen er wel de een of andere reden voor hebben. Kn dan herhaal ik nog eens. wat boven reeds gezegd werd, 't is soms ook <nni'H der ouders, dat do kinderen aan hun lol worden overgelaten. Nog kort geleden vernam ik van een onder wijzer, hoe weinig belangstelling er soms bij de ouders in den arbeid hunner kinderen bestaat. Mijn zegsman had in zijn klasse, de hoogste" eenor openbare lagen- school, de camera obscura behandeld. Die donkere kamer in'.eix sseerde de- jongens /óó, dal de opwekking ..probeer er nu zelf eens een te maken" het resultaat had. dat een achttal i met een meer of minder goed geslaagd pro duct van hun handigheid op -chool kwamen. Alleen Klaas, die anders nog al bekend stond, als een knutselaar, had niets bij zich zich en op de viaag van den onderwijzer, of bij er zich niet aan gewaagd had. kreeg dek ten antwoord, dat hij neg niet klaar was. Keu paar dagen la'er kwam ook Klaas me; zijn donkere kamer aan-elten. Keurig w:is een sigarenki-'tjo mei behulp van een iigi irzuair in een dtii/oiMk toestel herschapen .Niets wa- verbeten, l'ehaive ne'ii hemd-, waren nog een paar co ie.-a's vol l <.\' o\-e; de wr/e. \\aarop hij dat ir-kiri' -cid had en 'een (-r!i hunn ?;? vro-."-: ..'V'o klaas. \\ ai '.ei je vader daar wel van.''' kwam er na eenig aarzelen: Meester, vader zei: ....... (Ik wil het antwoord hier maar liever niet woorde lijk herhalen, de lezer denke zich op de meest platte en ruwe wijze uitgedrukt, ga weg".) En, dat was nu geen werkman, die door overmatigen arbeid afgemat tehuis kwam. [ De vader behoort tot, ik zal ze maar de ! zoogenaamde nette werklieden" noemen, die in een grooic fabriek, bij een betrekke lijk korten arbeidstijd een Hink weekloon verdienen, 't \Vas louter gebrek aan belang stelling bij dien man, dat hem zoo deed spreken. Een nader onderzoek bij Klaas door den onderwijzer bevestigde dat. Kn de lezer begrijpt nu meteen ook, j waan m Klaas, ofschoon n ij een handige knutselaar is, veel later gereed was, dan de andere jongens, 't Was hem. (zoo bleek later) een aantal malen overkomen, dat vader hem met zijn rommel" bad weggejaagd. Dan had hij, inplaats van nuttig be/.ig te zijn in huis, op de straat zijn toevlucht gezocht. Of hij daar altijd nnltig" bezig was, betwijfel ik zeer. (Slot Tul/t}. W. A. J. Bur.M.MicL. Typtos en.waterleiding te Rotter,am. Nog eenmaal is in haar vollen omvang de gebeele kwestie, die in Januari en Februari in -Rotterdam de gemoederen zoozeer in be weging bracht, hij wijze van rapporten aan ('o publieke opinie en aan den Kaad ter beoordeeling voorgelegd. In een o vergadering der gezondheidscommissie op li.'Eebr. hield dr. ,1. M. Dutilh e-n rede, waarin hij als zijn overtuiging uitsprak, dat de oorzaak van de uitbreiding dor typhus moest geweten worden aan eene besmetting der drinkwaterleiding, zijne meening baseerende voornamelijk op deze feiten : 1. het typhnsgeval op den watertoren, waardoor de afscheidingen van den kleinen lijder door een huis terecht kwamen in een haventje, dat loopt langs het terrein der drinkwaterleiding ; 2. liet aanwezig zijn van een scheur in den a/scheidingsmuur tusschen het haventje en het be-'.onken wa terkanaal; ;!. l.et inlaten van water in de bassins bij vloed, waardoor ook vuil water van de stad binnengelaten is, wellicht besmet. Aan deze zaakkundige uiteenzetting heb ik destijds een beknopte beschouwing ontleend. Naar aanleiding van de, toen vrij wat op zienbarende mcdedeelingen van dr. Dutilh, werd in de vergadering van den Kaad van 10 Maart, op voorstel van den heer h*, van den Jiergh. besloten, aau ! et college, van l!. en W. nadere opheldering te vragen. Thans zijn die nadere ophelderingen" ver schenen in den v-irm van een uitvoerig rap port van den onlangs benoemden, nieuwen directeur der drinkwaterleiding, den heer lluiinagel, voorafgegaan door een schrijven van li. en \V., en gevolgd ook nog dooreen uitvoerige memorie van den directeur der gemeentewerken, over den oorspronkebjkeu bouw der bassins. Wie het dossier doorleest, en zich boven dien verdiept in de leusachtige gralische statistiek, dien zid het wel gaan als mij: op dit oogenblik weet ik nog niet fii' er nu gelijk heelt: of d,. Duiiih. óf IJ. en \V. en de nieuwe directeur. <>m dat precies te bc001 leeien. zou nn-n dr. Dnlilh weder in de ge! .-genheid ne >o"en s ellen zijn oordeel tegenover d; ..nadere- toe! ichting ' te moliveercn. Bovendien zegt de directeur, die zien overi gens aau vrij stellige Coiiclusiën waagt, op d" ('ide blz. van z.'jn rapport, dat hij het ..leveren van een stellig bewijs betrell'en Ie ..den invloed van een besinettingsoor/aak op het verloop der epidemie met l ehulp ..eener graphi-ehe statistiek niet mogelijk ..acht, omdat de duur van het i notibal io-tijd..perk, de ont \\ ikkcii<:.r dej' ziekte en d ' snel,.heid van de herkenning voor de verschil..lende gevallen zeer belangrijk kunnen uil,.ei nioopen. zoodat men zich door het, toe.,passen van 'Bemiddelde, waarden blootstelt aan het trekken van onjuiste conelnsicn." Deze redeneering is zeer aannemelijk! .Maar dan is ook menige conclusie van den directeur zei!' aan recht mal ige t \vi;tel onder hevig, daar hij juist, niet behulp van die grajiscbc statistiek de stellingen van dr. Dulilh bestrijdt. Op hei voornamste punt: bet inlaten van water bij vloed, kunnen de mededeelingen van B. en \\'. dunkt mij allerminst bevre digen. Vast staat l hans. dat de bacierioloog. dr. van 't lloil', die we! cenigs/.ins door den burgemeester tot zondebok was gemaakt, in zijn maandrapporleii aan den l vroi geren directeur herhaaldelijk op het gevaarlijke van hei inlaten van water bj vloed de aandachl heelt gevestigd. .Maar de ex-directeur. d' Ic-'T Vogel, -O'!.d< er niet over..., Waarom niet? (Imdat in l * s l. en later in l ,- '.) -i. de hoogte v.in den dam \v a ; bepaald ! 15. en '\V. noemt n d.t! standpunt correct, l i; noem het onveren: v<'ordelijk ! indien de di -odeur ov-.-ituiid i- dat het gevaar opieveri. dan mag hij ei /,,/,,./ over zv. ijgen ! Inlus-chen ? de /aak i- 1111-jr >ndiM on |,-r de oogcüu, zien. i -i' nu. d--or d.- mc-'edeeiin '. n van di ;> d i red -,-ur. 'V'-1- :> ,/ i -. dat de leiding i,i, l besüie! .- ge\vie-t. laat ik in 'l m'.ddeii. lij; stii.it. di;nki mij. wei vast. dal dr. Van 'i jlo.i' in alle op;dch!cn is gereha biliteerd -- ailc'Yn d.i', hij. als waarnemend geval op den \\.ilerloivn ;_oconsi;itc, rd werd. daarvan L-ven kennis heetl gegeven aan B. en \V.. dat blijft lei: thans afgetreden baderii-looi;-, ooi; d .1,1- B. en W., als een grief aangerekend. Ovei'igi ;i:- is 11'-i \\ ei i. i g moer dan na pleiten. fin ook de u'eni'en! ei e;id zal d' v.c! van alzien, er m -u' eens diep op in te gaan. Stellig- heeft de/e g, beurtenN op menig zwak juini in het beheer onder den vorigeii directeur de aandacht goi'e-tigd. en een termen s'oiot gee'\en aan den bouw \an een t \\eede v, ai eriei-ling. waaraan de -'ad behoel'ie heoli. S. niet zonder belang eens hier na te gaan, hoe de loop van de verkorting van den arbeidstij l tot K) uren, in verschillende lan den i-i geweest en hoe het daarmede thans geschapen staat. Wij vinden daaromtrent een uitgebreid rapport van prof. S. L. Kauor, de secretaris van het Internationaal Bureau voor Arbeidswetgeving, waaruit het ons mogelijk is ditmaal goede gege\ens daar omtrent te putten 1). In (Jroot-Brittiinjo regelde de Wet van 1844 in 't algemeen slechts den arbeid van kinderen en van jeugdige personen. De vak organisaties in do bouwbedrijven en de machine-industrie van Londen hadden reeds iu liS:>U, voor hunne eigene vakken daar ter plaatse, de tionurondau' weten te verove ren. Deze tiemiren-boweging' greep voor de overige industriecentra's zóó om xich heen, dat de tieniiretiwet van 'l.sj-7, alleen nonmaar tot do textielnijverheid /ich had uit te breiden. /oo hadden do bouwbedrijven reeds in bS47 do vrije- /aterdagachtermiddag" en wel na 4 uur; in KSüL in Londen reeds om na 2 uur. Deze indeeling; werd door de Wet van iiS74 uitgebreid tot de textielnijverheid, en door de Wet van 11)01, werd do /aterdae'iniddai;' van na 12 uur voor de textiel nijverheid ingevoerd. Lu 187'i leed een reJuktie van den effec tieven arbeidstijd tot op !)'/» uur voor de werkdagen, niet uitzondering van den /aterdag, schipbreuk, lüj wijze van compensatie werd toen de duur van de arbeidspauzen van l'/s tot oj> 2 uur uitgebreid (de zooge naamde Kactories Hoalth and NVomen Act. 1874). Dit beteekende in de praktijk eon verkorting van V* uur per werkdag en een uur minder op Zaterdag, waardoor de wet telijke arbeidstijd der vrouwen in textiel fabrieken, op H uur p. w. kwam. Door de wet van l'JOl is nu de arbeidstijd op textielfa brieken, althans voor meer dan een n-iiilioen textielarbeiders, met nog een uur minder , geworden. (Report on clianges in rates of wages and hours of' labour in the l'. K. in 11)02, Board of Tnidc ID.tf p. X V 11, X X X l Ij zoodat daarmede nu do regenurenweek (op werkdagen 10, des /aterdags 5/s uur), bijna is bereikt. Xaur een bericht van een Britsch depar- i temont van nrbeid over het jaar 1002, wordt zelfs nu reeds in do linnen- eu jutu-industne van Dundee en omgeving, in den regel maar uren per week gewerkt. Den vollen ; wettelijken, maximalen arbeidsdag, wordt alleen nog- maar in de katoen- en schaapswol-industric «gearbcidt. Hovondien heeft, de wet van 1874. hot doen werken iri over uren van kindoren, jeugdige personen en j vrouwen in textielfabrieken, volkomen uit gesloten, i In Frankrijk bestond een wet van 18;)8 j (24 .Maart), die de arbeidsdag voor Parijs op 10 en voor de provincie oj) 11 uren j vaststelde, /ij werd echter den "en Septem ber 1*SIS \\edcr opgeheven eu door eenc vervangen, welke toen een arbeidsdag van 12 uren voorschreef; echter zonder ouderscheid in leeftijd of sekse. En deze NV et had nog maar allén be trekking op bedrijven, waar met mol .rische krachten gewerkt werd, of voor die bedrijven waar zonder motorische kracht, maar mins tens 20 volwassen arbeiders aau liet werk waren. Morst de NV et van l 7 .Mei 1*74, legde in Frankrijv eenigen grond voor cene inten sieve arbeidswetgeving voor vrouwen, l )e arbeidsters werd, tot liet 2iste levensjaar de y.oinlags- en nachtarbeid verboden; de arbeidstijd o verlag', bleef echt e r de' maximale, van 12 uren per dag. Pas iu l',) '2, bij de wet van 2 November, werd daar meerdere verandering iu gebracht; tot het l!io levensjaar werd voor de kinde ren Min beiderlei kunne, den arbeidstijd tot op 10 uren ingekrompen; de eifecl icve arbeidstij l van de arbeiders en arbeidsters van l'< lot l-s jaar, r,:ag zestig uren in de week niet overschrijden, en \\e! mag hierbij den dag''lijks-'iien maximum arbeidstijd van elf uren roet worden overschreden. Do aibeidsuol Milleraiid-CJnlliard, waar aan bovenstaande verkortingen te danken zijn, voerde voor de jeugdige arbeiders van bidderlei geslacht en voor vrouwen, een (?rVo,.-tiovon arbeidstijd van II uren dadelijk in; een van 10/i uui' vanaf :il Maart le->2, ' en een van l'! uren \anai ',\\ Maart l'.)'d-l-. Dezelfde tijdsiiidceling wordl ook \an kracht voor den arbeid van \ o l wassen mannen, voorzoover ze arbeiden in lokalen, gezamenlijk met de door bovengenoemde bepalingen beschermde personen. De tien-urendag, is dus in Frankrijk :>1 Maart l',MI l pus van kracht LVOW ordi n. D c/e mauti-igo] stootte tot nu toe op erusti'.jen tegenstand, \oorai hij de \ele klein bedrijven die nieii 111 l'ra n k rijk nog lelt; de gToot-ind nsirio \sist Zicil ei' spoediger bij aan te pa-sen. het werk gehouden, uitgezonderd, in enkele gevallen; en in geen geval mag de arbeids tijd over de geheele week langer dan 58 uren zijn." Verder dan die van Massachusctts gaan de wetgevingen van \ew-Jersey,.Xebraska en Wisconsin. De eerste dezer drie Staten heeft een wet van 23 Maart ]X!)2 met de volgende bepaling: Dat van (i Juli 18i>2 te beginnen, in een fabriek, werkplaats of plaats tot voortbrenging van waren,, de wekelijksche arbeidstijd niet meer dan 55 uren mag bedragen, en dat de perioden van werken mogen duren, van 7 uur des voormiddags tot 12 uur in den middag en van l uur dos namiddags tot 6 uur des avonds, op eiken werkdag, uitgezonderd don Zater dag, waarop den werktijd maar van 7 tot 12 uur duren mag." Zien we nu nog hoe het staat met de ontwikkeling van den tien-urciidag, in die landen waarin de wettelijke,, maximale arbeidsdag', elf uren bedraagt. liet jongste lïapport van de Saksischearbcidsbeambten berichtte overliet jaar 11)02, dat alleen nog maar in de Textiel-industrie, de arbeidstijd van 11 uren per dag voor vrouwen heerschende is. In de overige be drijven werken de arbeidsters gemeenlijk niet langer dan tien uren." Uit vrije beweging was de firma Chr.Dierig to Langenblau, eene der grootste Textiel fabrieken, ertoe overgegaan den tienurendag in te voeren, nadat h*ar gebleken was, dat met 10 uren, de hoogte der produktie tegen die van 10Vs uur niet was teruggegaan. Denzelfde ervaringen gaf ook een linnengarenweverij in Freiburg aan, die haar arbeidstijd van 11 uur tot op 9'/« had be perkt. Uit Liegnetz berichtte men, dat in meerdere textielfabrieken, in het voorjaar, , bij wijze van noodmaatregel wegens de malaise in de nijverheid, de arbeidstijd aldaar van twee, tot drie uren werd verkort. Een ondernemer, zoo wordt bericht, onder vond niet dat de produktie minder werd. De arbeidsters, die op stuk werkten, lever den, naar de fabrikant verzekerde, in acht uren even zooveel als in tien uren. Zoodat de fabrikant, teneinde werkelijk productie beperking te verkrijgen, zijn toevlucht nemen moest tot het ontslaan van arbeidsters,, ten einde minder produkt te verkrijgen. Fen samenstelling van de opgaven voor de regeerings-aiTondissemeiiten, toonde aan, dat in het gans.'he koninkrijk I'ruispen in 21.701 bedrijven met ;3H5,N2ii volwassen arbeidsters, 71,i! p(T. der bedrijven met 61,8 p('t. der arbeidsters, op l October l i 102, tien uren per flag werkten. De tien ooste lijke regcerings-firrondissementei) en proviiuieën (met uitzondering van Sleeswijk) bleve:i gedeeltelijk beneden den doorsnee: tot de tien-, tot aan de iiegen-urcndag, zijn hier iu de Textiel-industrie bedrijven met .'!0,4 pCt, 4o,:i pCt. der arbeidsters, over gegaan: in het westen zijn deze cijfers: 4i),4 p('t. en 46.2 p('s. in Oostenrijk bedroeg (voor de Uijksraadlandon), in het jaar I!)ü2, het geial van de nijverheidsbedrijven, welke minder dan II uren (do wettelijke maximale arbeidsdag) lieten werken: 58.;j p(,'t. In Zwitserland 55 pC't. De toename dezer verkortingen, vindt geen oorzaak iu de heersehende crisis sen, maar is een constant toenemend, ver schijnsel. Zoo waren iu Reichonberg van de 400 textielfabrieken, er nog maar JIHJ, die iu het jaar l'JOl de volle elf uren werkten; 177 waren toen reeds tot de tienurendag overgegaan: 7 bodrijVen tot 10'/t en 10 be drijven, tor den IO'/2 nrigeu arbeidsdag. in Zwitserland heers,'lit do 11-uremlag nog voor (il procent in de Textielnijverheid; n vierde van de bedrijven in deze branche werkt met korteren arbeidstijd per dag. liet verst is Denemarken mot den tionnrendag. Daar werkten in l-'1)5 eerst ">(J,6 p('t., eu werkten iu Peo2 reeds 'J2 p('t. van de bedrijven eu ',15,4 |>('t. van de arbei ders, minder dan elf uren per dag'. Mier is dus de aigcmoono opmarsch don i iciiiii'endag genaderd. De Textielnijverheid speelt echter in Denemarken geen rol. Men ziet uit al de/c resultaten, dat zelfs al komt minister K uy per terug, op datgene wat hij in zijn vóór-ontwerp heeft willen geven, wij nog' altij l en dit ten opzichte van een regeling; van de arbeidsduur voor rii:irii.:-n-ii IIHIIIIIHII in ons land, beduidend achterlijk' luiiven. Jos. LooiTiT. Sec ia /e aa nqz Lqz n/lebui J v Cc !;c::üri?(i srïiiüiiitf. sterker mate als voorheen, bil do kleine beliijvou leerlingen ie ontslaan. lid aantal bedrijven, dai all-en met ecu personeel van volwassen mannen arbeidde. steeg v au l l'J.So op l l\.".i','.!. in de ij root-bc-i il i \ eu waren de nilvverkingen (ingeliiksoo! iig'e. N au -"> -p:nnorijeii werd eeii prod uk tiev ei'l les van 'J lot ."> p('t. geimdii : 2 spinnerijen hadden tengevolge van f-en sni'llei'eu i:aiig van hel werk, geeiK-rlci verminih'i'ing van productie aan te wij/cn. Metaal v-, ureufanrioken. die sedert lungoron tijd ree Is lic 1 icn-nreiidag inge voerd hadden, bij \-, het FaunliMère te (i mso. meldden, dat zij evenveel produceerden ais b ij een werkdag van MJi uren. De bewoning om de (Hl-//rrn/rri i,- in te voeren door den vrijen ZatciMa^aelitcrmiddag iu te voeren, hoert inmiddels aan do lU-iH'i'if/ii/j eeuig'c, hoewel ".een en'o-dieve, afbreuk gedaan. Men is de/e si rooiiimg' o1, er het geheel jets tegemoet gekomen. /onder in het geringste ,-eu mm i Hikntio va n de wet van '!0 .Maait l'.i'Ki daarmede te sankt lonceren. NN at de N'ercenigile Blaten 1-etren'eu. hier mo(>t men de wetgevingen va:i de v erschillemle Staien op zii-h zeil' U'Miien. /'oo be/at Massai'huseits !'oeds iu \-~'-\'i de w ettclijki.1 bepaling, dat geen kiu-l onde;- lo tni-en, meer ais li'l uren per wec'u aan den arbeid mag worden gehouden. Tegenwoordig luidt de bepaling '.o!gcns de wet van d Juni l'.i-.'2 al-ins: ..(ieeukind onder |s t^ar eu geen vrouw mag iu] di-n tliHIIIIIIIIIIIItlllKIUIIM Ni;i'i:i;i. VMisonr/, VNOS'I r K K i:\n ie! i\lavierbeg -lei-iing, uit-jegeven door het \Ville!o~foi,ds. Twintigste lleeks. < ient, .1. Vnylsteke. l'i'iviixi-: Scn.i'i.'i's. Tien Liederen. Amster dam. De .\lgenieenc Aln.'.iekhandel. ]!i:xiii:ik' C. VAN Uoirr. Zwei laeder fiir eine .Mittelstimnie mit l'ianofi -rtebegieitnng. Opus 4. rirccbt, II. Kalir. Zw<-i (Icsiinge fiir eine mittlere Sinu'stimme met l'ianofortehegh-ituug. l )pus 7. 1'trceht. i 1. llahr. ('OIINI-:IIS ])oi'i-i-:i:. lirei Lieder i'-ir eine Singstimme und Klavier. Amsterdnin, De Algemeene Alu/.iekbande]. *'i;i;;--i'i v \x l\i;ii:\s. Vision. A Mid-;nmmcr Niglits Dreain. rai'oles (d iniishpie de < 'hristiaan Ki iens. KOI; K i n. n;. Zwei I .i cd er fiir eine mittlere Singstiniine. jiiddelbnig. A. A. Noske. De twintigste reeks van Nedorlandsehe Zaïigstukken, door het \\'illemsfonils uitge geven, is een der schoonste bundels van deze Maatschappij. Moge hel eene lied al eens wal meer bcteekeiien dan het andere, er is geen enkel lied in waarvan men /on kunnen ;-e-jgen dai het er niet thuis behoort. Kichard i lol componeerde een alleraardigst, guitig versje van Pol de Mout: ]n lirabant \vcet ik e'-n hu'./ekijn'. I)e componist is even luchtig in zijn melodie ais de dichter in zijn woorden. .bui IVockx groep ook naar poe -.ie van Pol de x>;oiil. ..l\oio. eerst je handen i- de titel van hei vers, hetwelk lilock.x voor bariton componeerde. Prachtig klink! de piaiiop irtij ? n d i:, rl c-_en declai: i- -eri d c ;::i n eer o e w , i a den. in den gewonen /.iu dankbaar is hei stuk