De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1904 31 juli pagina 8

31 juli 1904 – pagina 8

Dit is een ingescande tekst.

et' IPDE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1414 Den 20sten Juli 1630 lei Cornelis Hasselaar den eersten steen. Pieter Corn. Hooft maakt er een twee-regelig versje op: Als het drie-kruyssigh jaar naa sestien [eeuwen quam, "Wierd dit gesticht door 't drie-kruis-voerend [Amsterdam." Met den bouw werd niet de hand gelieht: vijf jaar lang duurde het werk, waarvan -de gezamenlijke kosten bijna 150 duizend gulden beliepen. Tijdens den bouw had een ongeval plaats, door den stedebeschrijver Domselaar opgeteekend: in 't volstrekken van 't zelve zeer ijverig geweest zijnde de heer Pieter Jansz. Snoek, een der Eegenten, die 't ook met de doot bekogt heeft, want (tot den op zicht) met een schuyt daar na over de vaart gezet zijnde, en in dezelve een bange lucht vernemende, zeyde de schuytevoer zulkx niet vreemd te zijn, ver mits hij menig daarmede na 'tPesthuys gevoert hadd', die niet weder gekomen waren (de Amsterdamsche schuitevoerder spreekt hier bijna als Shakespeare Ham let laat spreken van 't land van waar geen sterveling ooit keerde"). Regent Pieter Jansz. Snoek sloegen deze woorden met zooveel angst, dat hij de ziekte op den hals kreeg, en na weynig dagen overleeden is". In Maart 1732 brandde het groote ge bouw, tot den grond toe af. Spoedig werd het weder in dezelfde gedaante opge trokken. Zooals het toen opgebouwd is, bestaat het nog, zij het ook in desolaten toestand. De verwachting is, dat het ver bouwd of afgebroken en vervangen door een nieuw gebouw, zal strekken, tot een Rijks Ethnografisch Museum. Nog een .paar huizen houden met de Toornoemde, de herinnering aan den Ouden Overtoom levendig, het huis van den krui denier Evers en het reeds genoemde Het Hof van Holland" er naast, vlak tegenover de Wipbrug, die naar den overkant, naar Sloten voert. Deze buurt vroeger De dubbele buurt" geheeten, is thans ook in: ^Amstelveensche weg" verdoopt. Het hof van Holland", dagteekenend uit de 17de eeuw toen het herberg was en er gelagen gezet werden, had?gelijk op eenegroote, zeer oude kopergravure, bewaard in het gemeente-archief van Amsterdam te zien is, een trapjesgevel in het midden, en veel overeenkomst met het mede nog in wezen zijnde oude gebouw aan den over kant, naast het onlangs gesloopte Rechthuis. De gevelsteen geeft het 17e eeuwsche handelsvertier aa~n den Overtoom te zien. Op de oude kopergravure heeft het huis, waarin thans Evers een kruidenierszaak drijft, ook een trapjesgeyel. In de 17e eeuw was er eene bakkerij in; de gevel steen, die er nog in prijkt, gaf er eene afbeelding van. Tot vóór weinige maan den is in dit huis het bakkersbedrijf voortgezet, toen er brand kwam. Naden brand heeft de kruidenier Evers zich er gevestigd. Het leven aan den Overtoomschen weg en Overtoomsche vaart, in den aanvang der 17e eeuw, geeft te aanschouwen de reproductie der teekening door Cornelis Claesz. van Wieringen, gemaakt in 1601 en berustend in Teyler's museum te Haarlem. (Slot volgt.) J. H. R. Mr. F. S. VAN NIEROP. Den 29sten dezer was mr. F. 8. van Nierop gedurende een kwart eeuw lid van den Amsterdamschen gemeenteraad. En een kwart eeuw lang heeft men, eerbiedig en . oneerbiedig, bij naam of voornaam hem aanduidende, hem geprezen om de vele goede hoedanigheden, die hij in het deftig duister en doodschen Prinsenhof aan den dag lei. Als redenaar verdiende hij die eere niet. Zijn geestige vader, zulk een sieraad van Balie en Raad, overtrof hem verre in de gave der klassieke welsprekendheid. In dit ne opzicht kan men van hem gewagen, ' waarschijnlijk wel met instemming van wijlen den ouden heer van Nierop, als van een ont aarden zoon. Maar dan toch alleen wat het formeele. aangaat; de voortreffelijke geestesbegaafdheden werden hem ten volle toebedeeld. Eigenlijk gezegd is onze mr. van Nierop heelemaal geen orator. Moeder-natuur heeft hem eenvoudig tot een prater gemaakt; een prater zonder stelsel, zonder regel of band, houdende vzich alleen aan die eene maat en orde, welke hem, zonder dat hij zelf zich daarvan bewust is, worden aange wezen door zijn gelukkigen aard en uitne mend verstand. In dat praten is niets aangeleerds. Volkomen in harmonie met zijn levendige persoonlijkheid munt zijn rede neeren uit door afwisseling van toon, door helderheid van voorstellen, en wekt hij een belangstelling bij zijn hoorders, welke nog verhoogd wordt door humoristi sche uitvallen en pikante woordjes, die hem zoo in den zin komen, gelijk het voorrecht is van een ernstig man, die oog heeft voor het komische, dat in elk, ook in het taaiste onderwerp, een schuilhoek vindt. Mr. van Nierop is, op deze wijs, vijf en twintig jaar het raadslid geweest, dat niemand heeft verveeld. "Welk een loftuiting! En toch is het eer te weinig dan te veel gezegd. Immers niet alleen heeft hij niemand zelfs geen verslaggever, en dat beteekent iets!! doen geeuwen hij heeft, ondanks meeningsgeschil, zoo menigeen vermaakt, het trieste leven in die saaie, nauwe, lage, dufife, wansmakelijke raadszaal veraan genaamd. Zat hij daar niet steeds als een tegenstelling van alles wat zich laat neer drukken door omgeving of onderwerp? B\jna te luchtig en te bewegelijk voor zoo'n zwaren zetel, nu eens opwippend, dan weer uitvallend tegen een redenaar onder het discours door, met zijn blijde, blozende tronie, bestraald door die zwarte zonnige kykers; de vroolijke praatvaar, even weinig stijf van geest als... van das. En toch heeft deze zeldzame man o.i. zijn carrière gemist. Het is niet thans eerst, dat wy tot die overtuiging zijn gekomen! Yan de Amsterdamsche Bank kwaad te spreken past niemand; zelfs niet den venijnigsten concurrent gesteld, dat er zoo iemand zou kunnen zijn. Maar dat het goede Vaderland het die Bank te wijten heeft, nu het nog steeds verstoken is gebleven, van v. Nierops ministerschap, staat, meenen wij, vast. Zoo'n door en door kundige, practisch bekwame en toch Imtige financier... ja is 't niet zonde, dat hij daar op de Heerengracht zit, in plaats van eens een jaar of wat blijgeestig de financieele nooden van staat en gemeente te doen ver dwijnen?' En al ware hij daartoe niet, of niet geheel, in staat, welk een opvoedenden invloed zou zijn optreden in de alleryerhevenste kringen kunnen hebben, zoo hij daar zijn hoogsten ernst met het kleed van zijn onverstoorbaren levenslust wist te tooien. "Want en dit mag men vooral niet vergeten van Nierop is een ernstig man. Vijf en twintig jaar toonde hij dat te zjjn, ook als Raadslid. Zonder pessimist te zijn, heeft hij zich allerminst bij zijn opgewekte natuur als luchthartig optimist doen ken nen. Zijn levenslust en zijn lust, vinden hun wezen in werken en zorgen; het laatste jaar heeft hij het den raadsleden op nieuw doen zien en waarderen: in werken, zorgen en waarschuwen. Dat zijn medeleden hem nu een kleine hulde willen bewijzen, is gepast. Vijf en twintig jaren lidmaatschap van den Raad, vertegenwoordigen ongetwijfeld een paar jaar onafgebroken werkens; en die werk zaamheid, in zoo velerlei.opzicht Amsterdam ten goede gekomen, kan zeker niet naar waarde worden beloond. Maar waar er van eenige stoffelijke vergoeding onmogelijk sprake kan zijn, zouden wij het Raadslid van Nierop zoo gaarne een onderscheiding toewenschen, die hem tot hooge eer ver strekt en den Raad zelf van buitengewoon voordeel kan zijn. Tot dusver heeft de heer Van Nierop, voor zoover wij weten, op het Binnenhof haast nog geen school gemaakt". Hij is de eenige gebleven, die gezellig, on derhoudend, levendig en tegelijk degelijk degelijk vooral! praat. Er wordt daar nog bij voorkeur geredevoerd, georeerd, gesproken in alle deftigheid en daarbij ook wel eens gezeurd, gehaperd, gehakkeld en gestotterd, zonder dat dit iets kan bij dragen tot verhooging van iemands levens genot; wat bovendien, al kan men dat niet zoo dadelijk bewerken, zeer in strijd verkeert met elk gemeentebelang. Als nu de huldigenden zich eens gingen vormen naar den zoo natuurlijken, eenvoudigen, bekwa men man, die hun gedurende korter of langer tijd zulk een loffelijk voorbeeld heeft ge geven, en zij van het voornemen hiertoe bij de aanbieding van het huldeblijk ge tuigenis aflegden. Ah, welk een gevoel zou dat bij den jubilaris wekken! "Want, als wij ons bij deze gelegenheid eens trachten voor te stellen al de lasten, die in een zoo lang tijdperk van raadslid te zijn, v. Nierop zich heeft moeten laten welgevallen, dan denken wij toch wel in de eerste plaats aan de onwankelbare standvastigheid, waar mee iemand als hij, ontvankelijk voor scherts en humor, bewegelijk niet minder dan het lorgnet dat daar aan zijn kettinkje bengelt, gedurende vijf en twintig jaren rustig is gebleven te midden van zooveel klank- en toonloos woorden-gedroppel, afge wisseld door gespat en gespuit. Inderdaad, voor dit zijn titanenwerk, van vijf en twintig jaar, neme men den hoed af. Want ongetwijfeld is het heel wat gemakkelijker voor een gewoon sterveling, als een rots zich op zijn plaats te handhaven tusschen de ziedende baren, dan onbewogen te blijven onder de waterstralen en straaltjes die zich loozen uit een dakgoot. Het is waarlijk niet om anderen onaan genaam te zijn, dat wij thans dit schrijven, maar wij zouden zoo gaarne iets bijdragen tot het monument van ons illuster raadslid; en misschien hebben de ambtsbroeders van den jubilaris, aan de mogelijkheid hem ook op deze wijs te eeren, niet gedacht. Hoe dit zij, wij twijfelen er niet aan of zijn medeleden zullen met ons, bij al zijn voortreffelijke eigenschappen, den heer v. Nierop zeker nog het meest hoogachten om zijn eenvoud en natuurlijkheid in handelen en spreken,... inderdaad een model. Zoo bieden dan ook wij hem onze hulde op zijn feestdag, en spreken daarbij den hartelijken wensch uit, dat het den vroeden man gegeven moge zijn, nog vele jaren een sieraad van land en stad en raad te blijven en hij het nog als raadslid moge beleven, dat er, mede door zijn toedoen, blijder, hoopvoller dagen aanbreken voor zijn geliefd, thans zoo gekneveld en ge knakt Amsterdam. IIIUIMIIIIIIIIIIIIItllllllllllllllllllllllllllllllllll 28e Nel taal- en lettert congres'te Deventer. (29 Augustu s l September). Het officieel programma is ter perse en zal vóór l Augustus verschijnen. Aan alle leden van het congres wordt n exemplaar kosteloos toegezonden. Voor andere belang stellenden wordt het verkrijgbaar gesteld bij den boekhandelaar Ch. Dixon (firma Jac. van der Meer) te Deventer ? 0.15 per exemplaar. Wij raden den congresleden aan, indien zij zich niet vooraf rechtstreeks van onderkomen voorzien, zich daartoe vóór 15 Aug. te wenden tot mr. H. Kronenberg, Lange Bisschopstraat no. 69 te Deventer, liefst met opgave van maximum prijs, dien voor logies met ontbijt zou willen besteden (de prijzen wisselen af van ? l ?3 per dag). De uit Belgiëkomende leden wijzen wij er op dat aan de grensstations der Maatsch. tot Expl. van S.S. vacantiekaarten verkrijgbaar zijn, waarmede men van die stations naar Deventer reizen kan en omgekeerd, telkens voor ?4 Iste kl., ?3 He kl. en ? 2 IHe kl. Tevens brengen wij nogmaals in herinnering, dat het bewijs van lidmaatschap, waaraan op aanvrage een gratis supplement dameskaart toegevoegd wordt ?2.50 of 5 francs kost. Meerdere supplement dameskaarten zijn voor ? 1.50 per stuk verkrijgbaar ; deze laatsten echter geven alleen toegang tot de feeste lijkheden. Men wende zich hiervoor tot den heer E. Kegei, Graaf van Burenstraat 25 te Deventer. Omtrent de feestavond deelen wij alreeds mede, dat o. a. voordrachten zullen gehouden worden door de H.H. Royaards MR. F. S. VAN NIEROP. Penteekening van JOHAN BRAAKENSIEK. ItHIIIIIMtllllllfHIIIimlIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIII en Alberdingk Thym (van Deyssel) en mevr. Holtrop?van Gelder. De zanguitvoeringen staan onder leiding van den heer Joh. W. Wensink te Deventer; het orkest is het stedelijk orkest van 's-Hertogenbosch, kapelmeester de heer Ogier. Voor nadere bijzonderheden verwijzen wij naar het programma. * Zij, die het congres willen bezoeken, wor den opmerkzaam gemaakt op eene geenszins onbelangrijke tentoonstelling van schilderijen en teekeningen van nieuwere meesters, toebehoorende aan ingezetenen van Deventer, welke van 20 Augustus a. s. af tot en met den sluitingsdag, l Sept., zal gehouden wor den. Onder meer zullen grootere en kleinere stukken voorkomen van Apol, Blommers, De Bock, Dankmeyer, Haverman, Josef Israëls, Jacob Maris, Willem Maris, Mauve, Mesdag, Thérèse Schwartze, Smael, enz. Het uitvoerend comité. Kruger-tentoonstelling. Het Zuid-Afrik. museum te Dordrecht heeft thans, naar aanleiding van het overlijden van President Kruger, in een der zalen een tentoonstelling geopend van platen, op het leven van den gestorven Staatsman betrek king hebbende. Men vindt er eeu aantal portretten uit verschillende tijdstippen zijns levens, platen over zijn reis door Frankrijk in 1900, zijn verblijf en reizen in Holland, Frankrijk en Zwitserland, politieke spotprenten enz. Iets GTer alcoM. De rol, die de alcohol in het menschelijk leven speelt, is zeer belangrijk, en heeft, zooals algemeen bekend is, bovenal het mis bruik van alcohol voor den inensch zeer schadelijke en onaangename gevolgen, waar van verschillende statistieken het onloochen baar bewijs kunnen leveren. Men mag dan ook met volledige zekerheid aannemen, dat het misbruik van alcohol het leven en de gezondheid van een groot aantal rnenschen vernietigt, hetgeen echter moeilijk onder cijfers is te brengen. Enkele mededeelingen over het gebruik van alcohol mogen hier volgen. In Belgiëwaar sedert het jaar 1840 de bevolking met ongeveer 50 pCt is toegeno men, is gedurende dezelfde tijdruimte het gebruik van alcohol met circa 125 pCt ver meerderd, dus 2>2 maal meer als het aantal inwoners. Een ongeveer even sterke toename werd in andere Rijken, Frankrijk, Enge land en andere landen waargenomen. Ook in Rusland is de toeneming van alcohol-gebruik vrij sterk, en komt volgens de laatste opgave op ieder inwoner van Rusland een gebruik per jaar van circa 5% liter alcohol. Met de vermeerdering van alcohol-gebruik steeg ook het aantal krank zinnigen, en vermeerderde het aantal zelf moorden gedurende de jaren 1884?1897 van 162 tot 459. Van het aantal der in gestichten in Rusland verpleegde krankzinnigen moet volgens Prof. Merschejowski 42 pCt. aan misbruik van alcohol worden geweten. Dit bestaat in Rusland intusschen niet alleen bij mannen maar ook tamelijk veel bij vrou wen. En wat dit laatste bedenkelijk maakt, is dat het niet zonder uitwerking is op de borstkinderen die door aan den drank verslaafde moeders of minnen worden gevoed. Ook geeft men aldaar dikwijls aan slecht gevoedde kinderen wijn als versterkingsmiddel. In Engeland en Ierland is hét misbruik van alcohol door de vrouwen nog erger dan in Rusland, en is dan ook de schadelijke invloed op de kinderen in die landen nog meer omvangrijk. Het moet dan ook als een zeer heuchelijk maatschappelijk verschijnsel worden aange merkt, dat men zich in verschillende landen meer en meer aangordt, om het gebruik doch 3 J. J. BIESING, JRunttltandet. 'g-GRAVENHAGE, Mototraat65,65Aen6l Moderne Schilderijen, Aquarellen en Gravures. MEUBEL-BAZAB, Singel 263 283, t>U de Faleisstx-aat. Kantoor-Meubelen enz. J. HEIJERINK MEIJER. Telefoon 89*8. PRIJS ?7 Bl FAIENCE T l EN TEGEL f J FABRIEK k |HOLLAND: l NAAML-VENN-CEV-TE J L^ UTRECHT ^ AmSTERPAffl AARDEUJERK EM TEGELS 12 Etsen van WILM STEELINK, Met Tekst van J. F. VAN SOMEREN, Bibliothecaris te Utrecht. Gedrukt op zeer fraai papier, de tekst in rood kader met vele vignetten en handteekeningen, kost dit prachtwerk (groot folio form.) gebonden slechts v'tBinneÉnisv RORIN120, AMSTERDAM. .WIDDEM. G.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl