Historisch Archief 1877-1940
~
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1416
de laatste bedreven en de gevolgen zijn
tastbaar voor ons menschen.
Zoodra de warme zonnestralen de groene
korreltjes treffen, wordt bet koolzuurgas ge
splitst; kool- en zuurstof, die samen innig
verbonden zijn en n gas vormen, worden
uit-én gedreven; de zon levert heel
waarscbjjjnlgk de drijfkracht; de warmte, die ons
tegenwoordig hindert, wordt al voor een goed
deel hiertoe verbruikt.
Die splitsing kunnen wij wel nadoen; wie
met magnesium fotografeert en een
kookflescbje met een paar glazen tot zijn beschik
king heeft, kan aan ieder die 't niet gelooven
wil, laten zien, dat het volkomen doorzichtige
koolzuurgas, hetzelfde dat uit spui t wat er
ontsnapt, kool, zwarte koolstof of houtskool
feevat. Verwarm maar wat droog
zuiveringszout, vang het koolzuurgas, dat in massa uit
het zout opstijgt, op, en breng een brandend
magnesium-lintje onder in 't glas met kool
zuur. Het magnesium brandt door, het onttrekt
aan het koolzuur zijn zuurstof en de zwarte
kool komt uit het kleurlooze gas te voorschijn.
Konden wij, in 't groot, ook nadoen wat
in deze ontleding verder geschiedt, daar boven
ens in de lichte beukebladeren, dan zou het
menschenleven een ontzaglijke veran lering
ondergaan. Dan zou het honger- en
gebrekJijden een zeldzaamheid wordtin, dan waren
w\j niet meer afhankelijk van weer, wind,
van aarde en water voor ons onderhoud; het
werken voor den kost werd honderdmaal ge
makkelijker en, in plaats van het land te
ontbosschen en te ontginnen, zouden wy onze
planeet alleen voor ons genoegen mooi kun
nen maken met parken en bloemrijke tuinen
en uitgestrekte koele wouden; wij konden
de dieren die ons niet hinderen, hun mooi
natuurleken laten uitle ven,zonder gewelddadig
in te grijpen.
Zoover is 't nog niet; toch is het volstrekt
niet onmogelijk, dat de natuurkunde den
mensch nog eens de verrassing bezorgt, dat
we kunstmatig brood zullen kunnen eten.
Want wat het groene blad, door de zon
beschenen, na de koolzuurontleding verder
doet, is niet-i meer of niets minder, dan meel
bereiden. Dat klinkt heel vreemd, voor wie
't n^g niet wist.
Van buiten, uit de lucht, treedt het kool
zuur het groene blad binnen en tegelijk dringt
van binnen uit de plant het water in de
bladeren; de wortels nemen het op, het
stijgt door tak en twijgen tot in den top
der hoogste boomen, en gaat door de
bladsteel in de bladnerven en adertjes de kleine
werklokalen binnen. En daar, terwijl de zon
de chemische ovens stookt, vereenigen de
deelen van het water zich met de koolstof
en vormen meel, zetmeel; hetzelfde dat wij
als brood, aardappels, wortelen of wat ook
gebruiken. Ook de suiker is niets dan zetmeel,
dat een kleine verandering heeft ondergaan.
Het zijn meestal de een-jarige gewassen,
waarvan wij ten eigen bate het meel gebruiken;
de boomen zijn op. enkele uitzonderingen na .
wat egoistischer in dit opzicht. Zij leggen
het bereide voedsel in de knoppen, om na
den winter dadelijk klaar te zijn en nieuwe
takken en bladeren te vormen; ze gebruiken
het om in de dikte te groeien; of brengen
het, vervormd soms tot suiker, naar binnen
in den stam.
Dat alles gebeurt daar stil en gestadig, voor
't oog en 't oor zonder beweging of geluid,
boven ons hoofd in da bladeren. Die blij ven
er koel bg^hoe hard de zon den oven ook
stookt. Al leert ieder reeds op school de
oorzaak van het vreemde verschijnsel, dat
levende bladeren koel blijven in den heetst* n
zonneschijn, terwijl steenen en houten kozijnen
zoo heet worden, dat wij er de handen aan
kunnen branden, ik kan nooit laten bij zoo'n
brandende hitte aU wij nu hebben, van tijd
tot tijd eens een blad erop aan te vatten; dan
h 't mij of ik hem gestadig voel opstijgen,
den waterstroom, telkens weer aanvullend
wat aan de oppervlakte van 't blad verdampt,
en die zoodoende een fontein vormt, uit
duizend worteladeren in den bodem
saamgestroomd en die, door den stam opgespoten,
in honderdduizend adertjes in de bladeren
treedt. Zoodra het grondwater zijn dienst heeft
gedaan als voedings- en transportmiddel kan
het gaan; het verdampt, fijn verdeeld als
het is, zeer snel; ook daartoe wordt evenals
b\j 't verdampen van sproei water of eau de
cologne, weer zeer veel warmte verbruikt;
zoo blijft er van de zonnehitte boven ons
hoofd niet veel over en wij liggen heerlijk
koel in de lichte bladerschaduw.
Een beukeblad kan ik op 't oosenblik niet
bereiken, maar vlak naa?t mij bakt een
hazelaar in de zon, het bosch is er hier vol
van, koel fluweelig voelt het blad aan; de
hazelnoten zijn haast rijp, dat is heel vroeg
van 't jaar; de dop kraakt al, en lekker
kruidig zoet smaakt het sappig zetmeel in
de lichtbruin omvliesde pit.
E. HEIMANS.
Hazelnoten.
THEE - E. BR ANDSM A
Tradrauurk
KOLDE!Dl & CORBlM
Groot Beddenmagazjjn.
.,rvl,EII»8CHESTHAAT qA
'*" AMWTKK1JAM
Telephoon Iiiterc. 1752.
Grootste specialiteit
van gegarneer ie Wieeen, Luier
manden, Kliiderledekanten en
meerdere Baby-artikelen.
Men vrage geïllustr. Catalogus.
oor's
Mosterd
W. A. SPOOR Jr., Culemborg.
VERVANGT MATUURBOTER
Vraagt
_
Lievegoed'sj
Mosterd.
Hofleveranciers.
VEEÜ'S
CACAO
de meest-déliciense drank.
fabriek te Snee*
.DUD-HOLÜMÏD5CHE
HMHCVELT 4 f
ZOON-LEIDEN, l
/INMO I760A
KRAEPELIEN&
V hOLM'S
QUINniB
UINAIAf
<ja njctfst KtdcIjt
OKINAWIJN+
CHEMISCH ZUIVERE IN
MELKSUIKER
l v.oroo* eene
-- ,L- l fiafv<PCICflRETTE
gggf treédSvgrl icfrtlnp'.
TRMRRINDEBONBONS
Laxe?rcnae(vRucMrEN)pflsTiiLE5
H oesT.V/EHKOuoHei P.KEEU'V N.
VAN
2ynall«voorzien van
BTlQOtTTEN waarop dCNB
en HANDTEtKENrNQ
ALOM VERKHUGBA A^j
iomis Jfltian de M'.
ilgemeene Kaatschappy ran Terzekering op het
Ieren en by Ziekte.
Gevestigd te Tiel.
ffotdffdteufdM ZontnUp JBcsfotf KM 7 Februari 130», No. 4&
Maatschappelyk Kapitaal: AOOO.OOO
Directeuren : A. GROENKNDAAL C. J«n. en Mr. C. R. A. EY8VOGEL.
Atom worden ehwame Agenten gevraagd,
POOB'S T.IMONADE
l
l,
Anoino
, AU-mlS.
Fijnste en meest zuivere drank. Voordeeligst in 't gebruik.
WJivsisWiiTKivn i* n r u A HWAL.ITMSHT.
Eén flesch dezer Limonade-Siropen geeft 5 flesschen overheerlijke Limonade,
dus komt de Limonade op f 0.18 per flesch.
W. A. SPOOR Jr., Fabrikant, Culemborg.
meubelfabrikanten cu Behanger».
SINGEL bij de Paleisstraat 259, Amsterdam.
voorheen W.J Tffl l/i 8O.
Telephoon No. 4646.
flrnbem
ARNHEM",
Directie: TH. LIEFRISCK, P. A. BOONE.
Generaal-Inspectenr: C. A. YAN DER HUCHT, te '8-Gravenhage.
Inspecteurs: H. N. STAKMAN, te's-Gravenhage; G. O. A. VÜNDERINK,
te Groningen; P. A. BOONE Jr., te Arnhem; J. P. PUNT, te Breda.
Bijkantoor te Batavia, Directeur: J. WILDEMAN.
PHILIPPOM KËTËL4AB,
Fourrmseur d>f la Cour.
K A I, V E R S T U A A T 166, AMSTERDAM.
GRANDE SPECIALITE POUR
TroiissiMiix & Layettes,
Sur demande envoi franco de Devis et de modèles.
Téléphone No. 5939.
Eersle Levensverzekering-MR atschappU
ZONDER
GENEESKUNDIG ONDERZOEK.
YOLTEEKEND Maats chappelflk Kapitaal / 600,000.?v
Telephoon 3345. ATV! S TERP A W. Heerengracht 26*>
Commissarissen: Mr. A LIND, Mr. A. FENTENER VAN
RINGEN, H. A. L. BEUNS. Prof. Dr. K. F. WENCKEBACH,
N. VAN DE POLL, W. R. ESSER J. GAASTRA B^n.
Directeuren: C. H. J. BUHINDLER, Dr. J. A. CARP.
Accountant: B. MORET.
Agenten
gevraagd.
Agenten
gevraagd.
Weteringschans aoo, Amsterdam.
Familiepension le»rang.
Fraaiste gedeelte der Btad. Onmlddeljjk bij Ryks-Musemn, Opera en Vondelpark.
Pension p. dag, p. week of p. maand. Desverkiezende Bediening in eigen salon*,
HENBY J. BBUGB.
HELDER WASCMUOED.
Onschadelijke behandeling. Keurige aflevering, zoowel droog toegeslagen als opgemaakt* Specialiteit
In 't opmaken van tafelgosd.
Stoomwaschliiriclitiiig- De Amstel",
96?9V,
T K f j E r O O IV UT r UI W K H SS21.
De
Mei) M Mie,
te '»-Gravenhage9
HEERENGRACHT 12.
HAATSCHAPPELUK KAPITAAL F. 1.000000
Goedgekeurd bij Koninklijke besluiten.
Maatschappelijk Kapitaal:
iéa MilUosn fhld§&.
Commissarissen: Mr. M. M. SCHIM
VAN DER LOEFF (President); W. B.
VAN LIEFLAND; Dr. A. E. TEN
OEVER; A. M. VAX EMBDEN; Dr.
P. H. J. BERENDS; Mr. A. S. MIEDEMA
(Secretaris).
Waarn.-Directeur: Mr. J. W.KONING.
Wiskundig Adviseur: Dr. A. v. ELDIK.
Geneesk. Adv.: Dr. C. M. DE JONG.
He Maatschappij sluit alle soorten Levens-,Werkkracht- en Ziekteverzekeringen
P. G. PAERELS
MM 128 over de Ned. Bank, Amsterdam.
Fabrieht Rohln 89?89.
Complete INRICHTINGEN in alle stijlen.
Telefoon 4541.
Zoo vol
maakt als
de natuur
zelf, mits
gemerkt
C A W"
?Heei't geen enkele der vele
fouten die men bij andere
systemen vindt, daarom de
grootste triomf der
vul-penhonder-fabricatie,
Bij alle Boekhandelaars en Magazijnen in Perry-artikelen verkrijgbaar.
Vraag toezending der geïllustreerde Prijscourant
BLIKMAN & SARTOR1US, Importeurs, AMSTERDAM.
Yerzekerinu-Maalschappij IIOLÜA".
Kantoor: KEIZÊESGR ACHT No.290, Amsterdam.
Goedgekeurd bij Kon. Besluit van 3 December 1895, No. 38.
Sluit alle soorten Verzekeringen op het lieven en
van Lijfrenten, met of zonder ophouden van premie
betaling ingeval van Invaliditeit.
Werkkracht-Verzekering, al of niet in verband met
Levensverzekeringen of Lijfrenten.
Vraagt de nieuwe Prospectussen.
Gevestigd te Utrecht. Kantoor: Biltstraat no. 134.
^^?Sachsen-Altenburg.
Technikum-Altenburg.
Maschinenbau. Elektrotechnik.
Pi-ogramm kostenfrei.
\
CACAO M CHOCOLADE
h riliA Aaenfooft