Historisch Archief 1877-1940
T O O R N E D E R L A N Ds
Ha 1418
p» *
de schrijfster onder finantieele
opo&ringen en lichamelijk Ijjden den ongelijken
1 str§d -Voor wat zjj als waarheid beschouwde,
*<!ht en twintig jaren lang, tot aan haar einde
toe heeft gevoerd, den diepsten eerbied te
hetoonen. En al vindt men haar geloof, dat
«n'ieder na den dood zich tot geluk en
-xaU^heid kan opwerken en dat niemand voor
.,«ffifw\g verdoemd is, verschrikkelijk, dat is
gt*n< reden, om haar naam als schrijfster in
- QBR aithoekje der literatuurgeschiedenis te
' «toppen (100 ze er al inkwam!), want het
.maandwerk Op de Grenzen van Twee
Werelden" bevat ook uit een letterkundig
«ógpnht voortreffelijke stukken, en een roman
Jflfe De Tweede Pinkstérdag", even treffend
' ma realisme als boeiend van verhaaltrant,
weegt tegen geheele paketten van
sexuaalpaychologie", zooals auteurs van moderne
.aenkwü^e ze produceeren, op.
_, Geen eenzijdige voorliefde doet mij zoo
sptttken, maar de meest nuchtere
ondervin$h|g. Ik heb bovenvermelde roman aan
"" m^ne kennissen, en die weer aan hunne
kenitsen uitgeleend; het boek heeft al eenige
jaren bij ik weet niet hoevelen de ronde
ge* daan, eüiedereen heeft het bewonderd. Ook
zr, die aan de orthodoxe richting waren toe
gedaan. En terecht. Waarom zou men alleen
tnaar van Spiritisten" het goede niet op
.Bfjis «tellen? Men doet dit immers met
aijteurj van alle mogelijke richtingen, om
een voorbeeld te' geven, met Gpethe. Maar
weet-ge ook wel, lieve lezers, hoe Goethe
rich over het Christendom en over Jezus
beeft uitgelaten? Kent;.gy het epigram-:
Jeglichen Sch warmer schlagt mir ans Kreuz
im dreissigsten Jahre. N.B. Nieuwe alinea
Kehnt er die .Welt erst so wird aas dem
Betrognen ein Schelm.
Die uiting staat volstrekt niet alleen. En
toch zijn de gedichten van dien anti-christ
ook in de handen van orthodoxen. Waarom
duo zouden «3e werken Van Elise-van Calcar,
die overal- met vereering van Christus getuigt,
niet in ieder Christelijk Nederlandsen huisge
zin een .plaats vinden ?
Het doet ons daarentegen genoegen te kun
nen zeggen, dat de verdiensten van de over
ledene op het gebied van paedagogie wél
gewaardeerd worden, en zelfs in die mate
dat wij hier dienaangaande niet behoeven
uit te weiden. Slechts n feit willen we
releveeren.
De j,Biblioteca pedagogica antica e rnoderna
Italiana e straniera", een publicatie van het
uitgeversgenpotschap Dante Alighieri" te
Home werd (in 1900) met haar werk over
Frederik Fröbel" geopend.
Prof. Saverio de Dominici?, die de redactie
'van deze reeks opvoedkundige werken op
zich heeft genomen, schrjjft dienaangaande
in zijne inleiding, opgedragen aan prof.
Francesco Torraca, directeur-generaal van
het Ministerie van Openbaar Onderwijs, onder1
meer het volgende:
Ik heb genoemde bibliotheek met een
boek van mevr. Elise van Calcar, die even be
minnelijke als kloeke Hollandsche schrijfster
willen openen, een boek, dat de zoowel in
Italiëals elders veelbesproken quaestie van
de opvoeding der jeugd behandelt'' (p. VIII.)
De vertaling ervan is begonnen door prof.
Adolfo-Pick en voortgezet door m\jn vriend
Luigi Venturini,schoolinspectenr teUdine.(t.p)
Het boek van mevr. Eli?e van Calcar
heeft voor my groole waarde, omdat het
eensdeels de positieve elementen, die de,n
Kindertuin" deken ontstaan, anderdeels de
wy'sgeerige beschouwingen, die er zich vast
knoopten, helder in het licht stelt. (p. IX.)
In de uitgebreide literatuur over Fröbel
ken ik geen boek, dat beter dan het genoemde
een gord.'omschreven denkbeeldgeeftvan.de
wordingsgeschiedenis van den kindertuin,
zoowel uit een zielkundig, als uit een
maatschappelyk oogpunt; geen, dat ons zyn waren
aard en struktuur, zjjn reëele en praktische
waarde voor de opvoeding beter.doet
begr\jpen." (t. p. sq.)
Over die gunstige opname van een
Hollandsche boek in den vreemde hadden al
onze landgenooten zich ten zeerste moeten
verblyden, maar voor zoover mij althans
bekend hebben slechts enkelen er hun
aandacht nan geschonken.
Dan, alle verguizing heeft haar einde en
schrijver dézes is er zeker van, dat een
billijk denkend en alles in overweging nemend
nageslacht Elise van Calcar als de grootste
vrouw, die Nederland in de eerste helft der
negentiende eeuw heeft voortgebracht, zal
erkennen en eeien.
'sGravenhage. Dr. K,H. E. DE JONG.
-iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiimiiiifiiiitiiimiiiiiiiiiiiiiiiniiimmiiu
Mevrouw Patrick Campbell. Lilian
Tomm. Mar e, de Marcllly. Gravin
MathieudeNoailles.
Naar aanleiding van Stella Campbell's
succes, in het sluk van Lady Lyttelton,
waarin de harteloosheid der wufte mode
vrouw, geen deernis kennende met de over
stelpende drukte, en oververmoeidheid der
arme naaisters, scherp geteekend en gegeeseld
wordt, is debelangwekkendefiguurderijverige
en talentvolle mevrouw Patrick Campbell
het onderwerp veler gesprekken. In het
coquette, witte huisje te Kensington bij
Londen, staat de schel niet s.il. Aan een
journaliste, die het voorrecht genoot, tot de
kunstenares te worden toegelaten, zijn wy
midedeelingen verschuldigd, die iedere vrouw^
kunnen overtuigen, dat Stella Campbell haar
tijd niet in ledigheiden ver veling door nrengt.
Zij staat op met het krieken van den dag,
ontbijt op haar eentje, en leest de stapels
brieven, die eiken dag voor haar komen.
Aangezien zij zelf, even als Sarah Btrnhardt,
de hoofdleiding van haar theater op zich
heeft genomen, behandelt zij persoonlijk die
uitgebreide correspondentie en leest zij zelf
de handschriften van de haar toegezonden
tooneelwerken. Na haar ontbijt beantwoordt
zij de ingekomen epistels. Haastig vliegt haar
vlotte pen over 't papier. Met haar karak
teristiek pootje, duidelijke, maar haastige
letters, doet /.ij in betrekkelijk korten tjjd,
ongelooflijk veel af. Na afloop der
brievenschrijverij, gaat zy zich kierden, en daarna
rijden of wandelen; bezoekers, die haar reeds
's morgens vroeg overvallen, noodigt zy vaak
haar te vergezellen, en ry'dend of loopend,
de zaken te behandelen. Onder het spreken
woelt zij dikwijls door de donkere, krullende
haren, die over haar voorhoofd vallen. Zelden
zijn haar gelaat of handen in rust. Wat in
haar omgaat, staat op haar bewegelijk gezicht
te lezen. Niemand kleedt zich zoo vlug en
goed- als zij. Vél te haastig is Stella Campbell
om lang in den spiegel te kijken, en tóch
hapert er nimmer iets aan haar kleed ing.
Zij babbelt vlug, boeiend en zonder zich te
vergissen of te verspreken. Zij moet echter
verzekerd zijn van de bescheidenheid harer
toehoorders. Wat zij hun persoonlijk meedeelt,
zij, is niet voor Jan-en-Alleman bestemd.
Het uitbeelden van krachtige, zelfbewuste
vrouwenfiguren is haar lust en haar leven.
De vertolking van vrouwen die haar volle
sympathie hebben, is volmaakt. Zijn de
woorden en daden van een door haar
inleven-te-zetten vrouwentype strijdig mét
haar eigen opvatting en overtuiging, dan laat
haar spel te wenschen over. Dan schiet in
haar de kunstenares te kort, het misnoegen
van mevrouw Campbell spreekt dan zoo luid
dat men haar dit gemis van aanpassings
vermogen, terecht als gemis aan artisticiteit
toerekent.
* *
#
Aan de universiteit te Londen, is de eerste
vrouwelyke professor aangesteld en wel
mejuffrouw' Lilian Tomm, die in de wereld
der geleerden gunstig bekend is, om haar
buitengewone kennis en bekwaamheid. Staat
huishoudkunde Js het vak dezer vrouwelijke
hoog-geleerde.
* * *
Uit een kringetje van negen door een jury
?aangewezen mededingsters, werd Marie de
Marcilly, dit jaar, met algemeene stemmen
tot rosière" uitgeroepen. Een gratificatie van'
600 frank, is aan den eeretitel rosière ver
bonden. Marie de Marcilly is twintig jaar en
de steun van haar ziekelijke moeder, voor
wie zij met opgewektheid en voorbeeldigen
ijver werkt en zorgt. Het jonge meisje, geacht
en bemind door allen die haar kennen, woont
met haar moeder, te Passy, rue Vineuse, 6.
* *
*
Van de vier-en-twintig jarige dichteres en
romanschrijfster, gravin Macthieu de Noailles,
is een nieuw werk verschenen, getiteld:
Le visage ineryeillé". Dit is haar tweede
roman. Haar eerste, La nouvelle espérance"
maakte veel opgang. Drie jaar geleden,
werd haar bundel gedichten: Le cotur
inuombrable1' door de Fransche Académie be
kroond. Voor de jonge gravin droomen haar
bewonderaars van nog mi er onderscheidingen.
Haar vrienden fluisteren reeds over het
Legioen van eer l Qui vivra verra! Anna
Bassaraba de Brancovan, de tegenwoordige
gravin Mathieu de Noaillep, is de dochter
van een Ruineenschen prins. Haar moeder
is een schoone, begaafde Griekin. Anna de
Bassaraba de Brancovan werd te Parijs ge
boren en opgevoed. Z\j is een ernstig-uitziende,
mooie jonge vrouw, met de innige
weemoedsuitdrukkiug der Circassische in de groote,
donkere, peins-oogen en om den fijnen,
droeven mond. Reeds als kind van twaalf
jaar, schreef zy verzen. De natuur heeft zij
lief, zooals onze dichteressen Helene
LapidothSwarth en Marie Marx-Koning. Zy schrijft
en dicht, omdat zy er zich; toe gedrongen
voelt. Zy kan het volgens haar eigen
woorden niet nalaten. Zy schrijft, zooals een
ander lacht, schreit, slaapt, denkt of spreekt.
Zij moet den steeds toenemenden rijkdom
harer indrukken op papier brengen. Deze
gegevens, gepaard aan het onmiskenbaar
talent dezer aristocrate, doen van haar nog
veel verwachten. CAPRICE.
THEE - E. BR AIVDSM A
Tn&nnuk
-tu.
MMÏIJ &COBB1ÈR8,
Groot Beddenmagazijn.
.>A liEIMSCHEHTHAAT «A
*" / -VMiSTIüKOAM. ****
Teleplioon luiere
Grootste specialiteit
van gegarneer Ie Wiegen, Luier
manden, Kiiiderledeknnteii en
meerdere Baby-artikelen.
Men vrage geïlhutr. Catalogus.
Spoor's
Mosterd
W. A. SPOOR Jr, Culemborg.
VERVANGT NATUURBOTER
POOB'S T.1MOHADE
i, Sinaasappel, Citroen, Eraraten, Ananas.
Fijnste en meest zuivere drank. Voordeeligst in 't gebruik.
WJHTSLïJiTEXD PMMJfA JtWAMsWTKMT.
Eén flesch dezer Limonade-Siropen geeft 5 fietsenen overheerlijke Limonade,
du* komt de Limonade op f 0.18 per flesch.
W. A. SPOOR Jr., Fabrikant, Culemborg.
n/UnSCHftFPELUK KAPITAAL F.1.0DODOQ
De Znli-Hollantt Maatschap!
en bij ZieUi,
te 'g-Gravenlutge,
HEERENGRACHT 12.
Goedgekeurd bij Koninklijke besluiten.
Maatschappelijk Kapitaal:
Kón HllUoe& Gulden,
Commissarissen: Mr. M. M. SCHIM
VAN DER LOEFF (President); AV. B.
VAN LIEFLAND; Dr. A. E. TEN
OEVER; A. M. VAN EMBDEN; Dr.
P. H. J. BERENDS; Mr. J. W. DE
KAXTER; Mr. A. S. MIEDEMA (Secretaris).
Directeur: Mr. J. W. KONING.
Wiskundig Adviseur: Dr. A. v. ELDIK.
Geneesk. Adv.: Dr. C. M. DE JONG.
D« Maatschappij sluit alle soorten Levens-,Werkkracht- en Ziekteverzekeringen
CACAO M CHOCOLADE
h PlilA AmrsfMrt
Hofleverancier s.
VEEW'S
CACAO
de meest-délicieuse drank.
Fabriek te S nee Ie.
Duurt langer) dan e enmenschen
leven, sglfrifft 10 uren achter
elknar om fén vulling en is zeer
gemakkelijk opnieuw te vullen.
Zoo vol
maakt als
de natuur
zelf, mits.
gemerkt
C A W"
By alle Boekhandelaars'en Magazynen in Perry-artikelen verkrijgbaar.
Vraag toezending der geïllnstreerde Prijscourant
BUKMAN & SAHTOR1US, Importeurs, AMSTERDAM.
ri L «J
flrnbem
Directie: TH. LIEFRINCK, P. 1. BOONE.
Generaal-Inspectenr: C. A. VAN DER HUCHT, te 's-Gi avenliage.
Inspecteurs: H. N. STAKMAN, te's-Gravenhage; G. O. A. VUNDERINK,
te Groningen; P. A. BOONE Jr., te Arnhem; J. P. PUNT, te Breda.
Bijkantoor te Batavia, Directeur: J. WILDEMAN.
PIÜLIPPOM KETELAAR,
Fourmcseur rfc, la Cour.
KA L VERSTRAAT l <ïG, A 91 STER DA M.
GRANDE SPECIALITE POTJE
Tronsse.iiix & Layettes.
Sur demande envoi franco de Devis et de modèles.
Téléphone Jfo. 5939.
Fersle I*ct eiiaverzekering-JVIft alschapplj
ZONDER
GENEESKUNDIG ONDERZOEK.
YOLTEEKEKD Maatschappelijk Kapitaal / 500,000.?,
Telephoon 3345. AMSTERDAM. Heerengracht 28*.
Commissarissen: Mr. A. LIND, Mr. A. FENTENER VA
SINQEN, H. A. L. BEUNS. Prof. Dr. K. R WENCKEBAUJ
N. VAK DE POLL, W. R. ES8ER. J. GAASTRA Bzn.
Directeuren: C. H. J. SüHINDLER, Dr. J. A. CARP.
Accountant: B. MORET.
Agenten
gevraagd*
Agenten.
gevraagd.
HELDEM WASCMtiOED.
Cknschadeltike behandeling. Keurige aflevering:, zoowel droog toegeslagen als opgemaakt* Specialiteit
la 't opmaken van tafelgoed*
Stooniwascliliirïcliting* De Amstel",
OC3?OV",
T E I, K F OOyXyjIMF.lt 8B81.
Jfleubelfabrikautcu en BebangerM.
SIKG£L bij de Palcisstra.it 259, Amsterdam.
voorheen DAffMttAK
Telephoon No. 4646.
SO.
Zoocvdi verscheen bij C. A. J. VAN DISHOECK te liiissum:
\ominee ee$ton,
r door IMarie
Bandversiering van HERMAN TEIRLINCK.
Prijs ingenaaid / 3.&O. Fraai gebonden f 4.25.
Dominee Geesten" is een geheel op zichzelf staande roman,
aansluitende echter op de romans Gabriëlle".
Kraepelien 'ïHolm's
QUINA-LAROCHE
Opwekkend, rersterkeM,
koOrtsterdrijrend, de meest krachtige en
versterkende Kina-Wijn.. Aan
bevolen door tal van
Geneesheeren, Bekroond met eere-diploma en
Gouden medailles. HET STAAL,
zeer aan te bevelen bij
bloedarmoede, bleekzucbt, enz.
Prijt per lll facon. f i.90,
'/j fiacon ? i.?.
KRAEPELIEN * HOLM,
HOFLEVERANCIERS, ZEIST;
.ÜUD-HDLL^HDSCHE
HRRTCVCLT
ZOOH-LEIDEM
ANNO 1760
Ycrzekering-Maalscliappjj ROLDA".
Kantoor: KEIZÊESGRACHT No.290, Amsterdam.
Goedgekeurd bij Kon. Besluit van 3 December 1895, No. 38.
Sluit alle soorten Verzekeringen op het Leven en
van Lijfrenten, met of zonder ophouden van premie
betaling ingeval van Invaliditeit.
Werkkracht-Verzekering, al of niet in verband met
Levensverzekeringen of Lijfrenten.
Vraagt de nieuwe Prospectussen.
PENS1OX
Weteringschans ace, Amsterdam.
Familiepensipn Ie rang,
Fraaiste gedeelte der stad. OnmiddeLg'k bij Rijk»-Museum, Opera en Vondelpark.
Pension p. dag, p. week of p, maand. Desverkiexeade Bediening in «igea salonl,
HENEY J. BEUCB.
P. G. PAERELS
HOKh 128 over de M. Bank, Amsterdam,
Fabriekt Hohin 89?89.
Complete INRICHTINGEN in alle stijlen.
Telefoon 4541.
isd te Utrecht. Kantoor: Billstraal no.