DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1420 dant son séjour elle a fait connaitre cette brochure qui a beaucoup frappe les lecieurs: ppur la première fois, l'on seinble réaliser QUE LE TBANSVAAL EST EN EFFET ux PAYS RUÏNE. J'avoue, monsieur Ie Reiacteur, que je vous serais pröfondément reconnaissante de faire connaltre ces NAVRAOTS SOUVENIRS de la guerre; les nouvelles qui me parviennent duTransvaal sont lamentables et je voudrais avoir la joie de - voir les deux riations Suisse et lollandaise donner toujours plus, non seulement pour acheter Ie nécessaire pour ceux qu'on a spoliés mais pour aider miss Hobhouse dans sa magnifique entreprise de home industries" pour les pauvres femmes Boers". De schrijfster teekent dan eerst het aartsvaderlijke Ie ven in Trans vaal; de familiën vor mende een herdersvolk ; de arbeidzaamheid, de godsvrucht, de gastvrijheid en meerdere deugden, tot de oorlog komt en de man nen met geestdrift op commando gaan, aan gemoedigd door hunne vrouwen. Tijdens de mannen te velde zijn, verzorgen moeder en dochter al wat landbouw, veeteelt eisenen, tot den dag, dat Engelsche ruiters in galop komen aanrennen en alles nemen wat zjj kunnen, omdat man en zoons, man of zoon op commando zijn. AVat van hun gading ia, wordt op wagens geladen, het vee voor 'hen uitgejaagd, huis en schuur in brand gestoken. Hoogstens 20 minuten tijd wordt den vrouwen gelaten o:n iets mee te nemen. Dan moeten zij, de welgestelde vrouwen, de ruiters of soldaten volgen om aan te sluiten bjj andere, die hetzelfde lot hebben onder gaan. Een lange reeks wagens met vrouwen, kinderen en grij -aards, voor weinige uren lieden van aanzien en bezit, nu van alles beroofd, op ellendige wagens, niet wetend waarheen. Treffend schildert de schrijfster de groot heid van ziel der vrouwen, het ondragelijke van de reis, den pijnlijken toestand der vrou wen die op den weg oen kind het leven gaven, de onbarmhartigheid der Engelschen, en de meewarigheid van enkelen hunner, die slechts noode en met afkeer de bevelen der officieren opvolgden. Niet minder treffend teekent de schrijfster de komst in de concentratiekampen, de ongezondheid, het ontberen van alles, het slechte voedsel, het bedorven vleesch, de slechte ligging, de harde behandeling, en de groote sterfte der kinderen, omdat de moeder niet geven kon wat zij behoefden. Het eerst wat bij het komen in een concentratiekamp deed ontroeren, was het wegdragen der vele lijken. Ontzettend was de ervaring dat En gelsche geneesheeren en apothekers soms, dronken waren. Ten hemel schreiend is het verhaal der schrijfster, hoe een meisje uit voorname familie bij Kaffers in de gevangenis werd opgesloten, en hoe er Engelsche doktoren waren, die den kinderen geneesmiddelen ga ven, waaraan zij moesten sterven; het vleesch rotte weg, en weldra bezweken de arine klei nen aan de marteling. De schrijfster laat den eenen jammer op den anderen volgen, en wekt bewondering voor de standvastigheid der boerenvrouwen, het alles ten ott'er willen brengen als hun man, vader of zoon slechts te velde blijft en voor zijn land strijdt. Geen klacht \vordt vernomen als zij voor het vader land zijn gesneuveld. De Boerenvrouw, die al de ellende medege maakt heeft, noemt in haar verhaal de voor letters der vrouwen en -der officieren, en ver zuimt niet teveimelden de dankbaarheid der vrouwen voor de soldaten, die hart toonden. Ja!" zeiden zij Vele soldaten hadden erbarmen, zij waren mensehen en hadden een hart; vaak gaven zij onze arme kinderen iets van hun eigen portie. Maar de officie ren !. .. De officieren, de Engelsche officieren hebben geen hart; zij zijn als dieren!" Dit is" besluit de schrijfster ? het oor deel, dat 99 van de honderd Boerenvrouwen geven zullen. Vraagt het haar maar !" Wat de vrouwen in de concentratiekampen niet al gedaan hebben voor hunne kinderen! 's-Nachts als de kleintjes sliepen waschten zij het eenige kleedingstuk, droogden en ver stelden dit, opdat zij Zondags rein gekleed naar de Zondagschool konden gaan. Vele boerenvrouwen hebben in de concen tratiekampen dagboek gehouden van al het voorgevallene. Een harer, Mevrouw J. van M. die vroeger welvaart en weelde had ge kend, vertelde aan de schrijfster bij een harer bezoeken in een concentratiekamp: Ik heb een dagboek gehouden om als nala tenschap te dienen aan mijne kindeieu en nakomelingen in vele geslachten." En toen ving zij aan enkele harer ervaringen te ver tellen, hoe zij door de colonne van generaal J. gevangen genomen werd met hare kinderen, KuimmiiiiiiuiuimiiiiiiniimimmiiiiiniiiMii hare schoonouders, de vaJer 88, de moeder 84 jaar oud. Twintig minuten werden hun toegestaan, om in te pakken, terwijl soldaten in haar huis drongen; zij kon niets meer dan eenig beddegoed en heimelijk wat brood en vleesch meenemen. Huis en schuren werden in brand gestoken. Twaalf dagen moesten zij in een open wagen reizen in een ontzettend warme maand, en in den kouden nacht hun bed spreiden op den natten grond. De lede maten van den ouden man verstijf Jen. Als het avond werd, was het verschriklijk het hongergeschrei der kinderen te hooren, van de vele wagens. Het ergste was als de oude lieden en de kinderen mij zochten te bewegen om den kommandeerenden officier te zeggen, dat ik zou trachten mijn man over te halen tot overgave, want dan zouden wij beter behan deld worden. Maar, dat kon ik niet. Ik zou liever sterven, ja ik zou eerder wenschen, dat wij allen gestorven waren dan dat wij ons onwaardig hadden getoond jegens ons land en ons volk. Thans is en zal voortaan mijn dagelijksch gebed zijn: do macht der onder drukkers moge gebroken worden, opdat geen ander volk hetzij blank uf zwart zóó te lijden hebbe van eene gruwbare tyrunnie als wij!" Het boekje lezende, ervaart men de eene ellende na de nadere. In het kamp van Pinetown werd algemeen geloofd dat de patiënten in het hospitaal met voorbedachten rade vergiftigd werden. Hartverheftend zijn de bladzijden, die ge wagen van de heldenaard der vrouwen en de liefde voor haar land. M^vr. Murray die al de ellende in de concentratiekampen ge zien en het leed verzacht heelt, waar zij kon, is vol bewondering voor karakters als mevr. Schoemau. Deze heelt haar hoeve moeten verlaten en bleef tot het einde bij de commando's. Haar huis met alle have en goed verbrandden de Engelschen; haar man stierf in den krijg, haar schoonzoon werd gevangen genomen; haar eenige zoon viel bij de bestorming van een fort. Alle smart, alle verlies droeg zij gelaten, maar toen het bericht kwam, dat het met de on afhankelijkheid van haar land gedaan was, viel zij flauw. Nadat zij haar bewustzijn herkregen had, waren hare eerste woorden: De Heer heeft gegeven, de Heer heeft ge nomen, de naam des Heeren zij gelooid!" Toen mevr. Murray haar vroey: Gelooft u dat wij onze onafhankelijkheid voor altijd verloren hebben ?" antwoordde zij : dat laat ik aan Go l over, mijne taak is thans mijn hof te bebouwen en mij met eere door het leven te slaan, Aan het einde van het bockske vraagt mevr. Neethling?Munay: Zijn al de gru welen opgesomd om wraak te zaaien?'1... en zij antwoordt: Neen, het is alleen ge schied om voor de geheele wereld te protesteeren tegen eene onder Irukkinir der zwakken tegen de sterken. Als wij vrouwen van Transvaal en Oranje-Vrijstaat zeker konden gaan, dat in toekomstige oorlogen als heilige plicht zou gelden, vrouwen en kinderen te sparen, zou ons lijden niet te vergeefs zijn geweest." Toen de vredesvoorwaarden onderteekend waren en wij wisten, dat alles verloren was, viel het ons zwaar te erkennen : Wij hebben alles te vergeefs geleden. Wat heeft het gebaat, dat wij alles zoo geduldig gedragen hebben I" Mevr. Neethling-Murray bemoedigt echter en zegt: Onze beproeving is niette vergeefs geweest. Dat blijkt reeds thans. Ons volk is door het lijden'gelouterd en sterker gewor den. Wij zijn in lut stof geworpen voor God niet voor de mengchen. Onze kinderen, de kinderen van helden en heldinnen, moeten in godsvrucht en in eigen taal worden opgevoed, niet om vreem den als houthakkers en waterdragers" te dienen, maar om te vormen een volk, dat zich meer en meer waardig toonen zal den naam te dragen van een christelijk volk." HET OORDEEL VAN MARIE TllIEKY. *»*»-? II. (MoC). Ondanks zichzelven, kon Kibert bij deze vraag een hartelijk lachen niet bedwingen en. het jonge meisje scheen dan ook wel (.'enigszins verwonderd to zijn over deze plot seling opkomende vroolijkheid, want het kaartje, dat ze in de hand had genomen, trilde zichtbaar. Ja, ze kan zingen en heel goed ook," Een kleine pauze, die door wat gespeel met mes en vork aangevuld werd ontstond; toen klonk het op eens vastberaden uit nichtje's moiul: Ik weet wat, ik weet een origineel ding.'' Dat's een uitkomst, toe zeg het me gauw !" Neen neefje-lief, nu niet. Kom morgen ochtend vroeg even bij ons. Mama is dan toch nog niet beneden en dan "zal ik ju het bewuste geven. Je vriendinnetje zal tevreden zijn vertrouwd op mij." Is het wat nieuws ?" Voor die dame is het beslist nieuw. Maar tracht me nu verder niet uit te hooren, vun avoud zeg ik toch niets meer." En ook den volgenden ochtend hoorde Kobert niets naders. Zijn nichtje stelde hum t vil tamelijk groot pak ter hand, dat op sier lijke wijze met rose-zijden lint was dichtgesirikt en zei: Neef, je mag het niet open maken. Als je vertrouwen in mij stelt geef het paasch-ei dan aaii die dame, zooals liet hier is. Wil je me dat niet beloven, dan krijg je het pakje niet en ik houd het zelf." .Kobert aarzelde een oogenblik. Ondanks de groote onrust, die hem de laatste dagen Brieven uit Nieuw-Nederland. Oud-Nieuw Amsterdam, den 12n van Oogstmaand, 1904. <S!ot.) Terwijl alle machtsvertoon, zooals vermeld, met voel opliet' plaats heeft, tegenover mo gendheden van den zooveelsfou rang, in waardige overeenkomst met den laatstgovoorden oorlog van het Yankoe-imperiiilismo togen liet uitgeteerde Spanje, wordt, waar het op diplomatiek r.tdeid tegenover een gekweld had, was hij aan het diner toch niet blind geweest voor het feit, dat zijn nichtje tot een alleraardigst, lief, bevallig jong dametje v as opgegroeid, dat uit 'te rups, waarmede hij vroeger achteloos gespeeld had l een prachtige vlinder was gekomen en... | aardige, jonge meisjes mogen wel eens een beetje grillig wezen, nietwaar? Ja, eigenlijk gezegd, was het wel een beetje ongepast, dat hij van zijn nichtje een geschenk aannam j voor het katje", maar . . . cU; tijd ilroiiv:, do l termijn was bijna vei>t:'ekon. binnen enkele ! uren zelfs en Koberl had geen enkel ander | cadeau voor zijn ster". Hij beloofde dus. het pakje niet te zullen openen, doch vroeg eerst nog uitdrukkelijk of zijn nichtje ei'op zweren wou. dat de dame er blij mee zijn zou. Nichtje keek den vrager vlak in het ge zicht en gaf op ernstigen toon ten antwooid: Je zult me' later dankbaar zijn, voor hetgeen ik nu gedaan heb." j Kobert merkte niet op, dat zijn redster oen j bi/onderen nadruk op het woordje latei'" j legde en ging niet zijn geheimzinnig paa-vhj pakketje ervan door. j liet katje lag dezen keer bij zijn komst niet op een Ixrenvel, doch stond voor een met geschenken overladen tafel, l'aasch-eioren van bloemen, van tluweel en van zijde, van chocolaad en van suiker, in alle mogelijke denkbare modellen, lagen in bonten chaos dooreen. Iets nieuws, iets noch nicht dagewesen", zooals ze gevraagd had was er niet bij, maar bet kalje scheen daaraan op het oogenblik weinig waarde te hechten en wa< een en al verrukking over de vele attenties die men van alle kanten haar bewezen had. Zij scheen zelfs geheel vergeten te zijn. wat er ojj dien bcwnsten middag tu-^ehen haar en de vrienden was afgesproken geworden. Met een verachteiijken blik zag Kobert Sivreux neer op al die banaliteiten e» met een bcteckeuisvolleu blik en ecu veelzeggend der eerste groote mogendheden aankomt, j uist thans een groote Hater geslagen. Er bestaat hier namelijk grooto verbolgenheid tegen liusland, wegens het in beslag nemen van verschillende Amerikaansche cargo's en het in den grond boren van den Knight Commander". Nu werd in casu van Eoosevelt's intimus, den Petersburgschen gezant Mc. Cormick, verwacht, dat hij te rechtertijd krachtdadig voor de belangen van Uncle Sam's zonen zoude optreden. Wat heeft deze echter uitgewerkt ? Terwijl Minister Hay in eene missive nadrukkelijk Amerika's gezichtspunten om trent prijsverklaringen en prijsgerichten deed uitkomen, als van kracht voor's lands onderdanen, is Mc Connick nalatig geble ven ten behoeve van zij» machtig vader land daarmede optetredeii. Zelfs toen liet Petersburgsche ministerie van Buitenlandsehe Zaken kenbaar maakte, prijs te stellen op het vernemen van Amerika's inzichten, bleef Mc Cormick onbegrijpelijk genoeg nalatig hiermede zijn voordeel te doen. Waar van de Yankees geroemd wordt, dat zij overal op 't wereldrond als burgers der Groote Republiek mér worden ontzien dan eenig ander gouvernement xijrien onderda nen weet te waarborgen, is hun zulk een verwaarloozing van gewichtige belangen hoogst ergerlijk. Het komt echter ten slotte op lloosevelt's hoofd, helaas neder. Bovendien heeft zoowaar de President nog lichamelijke bezwaren. Hij worstelt namelijk vergeefs tegen corpulentie; zijne 208 (Engelsche) ponden willen maar niet verminderen. Met het oog op den aan staanden verkiezingsveldtocht, waarbij hij zich zooveel mogelijk aan den volke heeft te vertponon, werkt dit temeer kwaad, om dat hij er nu heel wat minder gunstig uitziet dan voorheen. Zijne verschijning is nu in tegenspraak mot de figuur als RoughKider-Coloiio', die ontegenzeggelijk veel tot zijne voormalige propaganda hoeft bijge dragen. Bij Yankees, welke zooveel aan uiterlijkheden hechten, is zoo iets van grooter invloed dan men vermoedt. Ook is Koosevelt ontevreden over monig invloedrijk vriend. Om to beginnen is zijn kabinetsseorctaris Loeb oorzaak, dat hij het heeft verbruid bij een machtig gilde van de arbeiders klassen, waarmede hij zich immer beijverde op goeden voet to verken-ren., Toen namelijk oon deputatie van >ie mijnwerkers uit Coiorado, tegenover het in dezen Staat onder de afgekondigde krijgswot heersohende schrikbewind, de tusschen komst van den President kwam inroepen, hoeft Loeb on rechtmatig deze den toegang ontzegd. Bisschop lienry Potter, hoofd dor Protestantsche Episcopaalsche Kerk voor den (Staat New-Vork, on de primus inter parej" over de ganscho Statcnunie, wordt hevig aangevallen door de meeste geestelijke lioogwaardigheidsbekleeders en vele invloedrijke Yankee-puriteinen, omdat hij plechtig heeft ingewijd de Subwa\tavern". De bisschop ging vun hot denkbeeld uit, dat het beter ware zuivere on degelijke dranken ook alkoholische in een ruime nette gelegen heid verkrijgbaar te stellen dan de lief hebbers te zien trekken naar allerlei on gunstig bekend staande kroegen in de arbeiderswijk van Hieeckerstreet, waar de nieuwe inrichting is gebouwd. Nu is Bisschop l'otter fils !iet ware de Opperpriester der iiepublikciiische partij in (leze wereldstad, dus wordt deze er middelijk door getroffen, dat hij in veler oog een groven misslag beging door gelegenheid te geven evenzeer ,, Potter-drinks" te ver slaan, als vroeger te woest iSL-hacpmamickes" werden geschapen. Maar erger dan die wederwaardigheden is de oppositie van den Kepublikoinschen vriend, die de koorden van du beurs houdt, don Tnists-keizer" Piorpont Morgan. Deze is nog hevig onder den indruk van dien hervormings/in, waardoor Roosevelt voor heen lichtelijk was bevangen, toen hij tegen de trustmagnaten front maakte. NVat moet er worden begonnen, als de campagne-kas niet gespekt wordt!1 (ieen geld, geen Zwit sers," kan hier onder Yankees vrijelijk worden overgezet in geen geld geen stem men", want ..p ilities" is hier immers iden tiek niet business"! Toch zomi Koosovolt nog we] Ifandolsminister Cortolyon. zijn vroogeren secretaris, op do magnaten van NYullstreet at', vol ver trouwen, dat li ij de miiltimillioiiairs zou weten te bewerken. Indien dezen nog mo.-liten ovorgauu tot bijdragen, dan is In-t uit overweging, dat in.icrdaad dit bewind lachje reikte hij hu-.u1 zwijgend het pakje over. l'e kleine handje-; van Klitta beefden niet van opgewondenheid, toen zij de rnse linten loskuo..pto, maar Kobert beefde wél van ongeduld. Kerwt een lint en een papier... toen een tweede lint en een tweede papier ... daarna een derde, een vierde, een vijfde lintje en even zooveel papieren. Nu eerst b e'i .muen de oogen van het katje te glinsteren van nieuwsgierigheid en ver langen en nug voor zij met het uitprikken geheel gereed was, d,nikte, /.ij lachend en schertsend den gevet'. Ken verrassing, zóó zorgvuldig iiH-epakt. zon toch zeker wel iets heel Inzond-r- wezen. Ook Kobert Sivreux we-rd hoe langer hoe nieuwsgieriger. Kuidelijk... daai1 kwam een ei, een simpel, versch kippon-ei te voorschijn. Sprakeloos van Verbazing bleef het katje" op liet ei. dat /.ij uitgehakt luid, de blikken gevestigd houden even i-prakeloos en even verbaa-d hi.og Kobert een weinig naar voren, (?m liet eens m.,_?,! te bekijken, doch zoover kwam liet niet. !n een plotseling;! opwelling \an toorn en denkend, dat. Kjbcrt haar vo >r den gek had \\ilieu honden, brak Elitta uit in een vloed van '.voorden, die alles, behalve liefelijk of poctisci klonken eu zich tioe langer hoe meer oi ? w in lend, slingerde ze hem het ei naar het ho..;d. Een paar seconden lang zag hij alles als door een Leien sluier en nog een paar seconden 'ater stond hij. iioe wist hij zelf' niet, op de trap, terrtijl proppen papier hem vooriddrend om de o<;reüvlogei?. Het eers'it1 wal Jiobert deed, toen hij op straat gekomen was. was een toevallig voor bijrijden h; h'i'ge vigelaire aanroepen en zich naar Imi.; rijden luien, om zijn geheel gederangeerd toilet te lieisiiiilen. Inmiddels werd d'.; hi»t, om zich op /ijn nichtje te wreken, KÓÓ groot, dat hij besloot, on uiddellijk naar haar toe te gaan. Misschien zou ze voor hem niet te ^preken zijn, en belet laten geven, de trusts en monopoliën weinig heeft tegen gegaan, terwijl de Dernokraten vrijhandel" bovenaan in hun vaandel voeren en wrel diensvolgens zullen moeten handelen, willen zij het niet bij het volk verkerven. Diezelfde monopoliën zijn echter, onge deerd door Roosevelt's half heid in tegen maatregelen, thans meer en meer bezig land, volk en President als veelkoppige, ontzaggelijke monsters boven het hoofd te groeien. Ten koste van den arbeider en meer nog van den verbruiker neemt hunne macht, steunende op een beschermend tarief, hand overhand toe. lu de oorlogen, die zich thans hier om het arbeidsvraagstuk, afspelen, wordt er helaas al te veel geleden. Toch laat zich hieraan nog geen einde voorzien, hoewel ?werkstakingen op een schaal als thans over het gansche land zijn ingetreden, in geen halve eeuw zijn voorgekomen. Het is ontmoedigend na te gaan, hoe thans hier te lande kapitaal en arbeid elkaar naar de keel vliegen, te Chicago zoowel als te New-York, iii Nieuw Engeland evenzeer als in Colorado. Hier in de metropolis zelf heelt de ellendige woordbreuk der vleeschmagnaten, welke enkele weken geleden tot een hernieuwde staking der slachtersgezellen leidde, reeds een paar dagen lang in hevige oproeren bloed doen stroomen, wat destemeer verbittering in den strijd veroorzaakt. Indien men iu aanmerking neemt, hoe sedert Mei de eene groote werkstaking na de andere land en volk teistert, als nergens elders, dan stemt dit tot diep nadenken, of do voorspoed der Groote Itepubliek thans niet danig aan het tanen is. Alleen in do slachtersstaking, welke nog geen maand achtereen duurt, zijn nu reeds aan loonen teloorgegaan S 2.750.000, terwijl de totale verliezen in den vleeschhaudel $ 8.000.000 worden begroot. "Waar echter, als uiterste noodweer tegenover de vleesehtirannen, thans de giltlebesturen de strike" hebben weten uit te breiden tot de machi nisten on verder porsoneel der koelhuizen, in welke te Chicago en elders millioenen waarde aan vloeden is geborgen, dat thans een voudig zal moeten bederven, daar wordt eer lang dat bedrag ontzuggelijk veel vergroot. Algemeen erkennen do persorganen, dat er jaren zullen moeten verloopen, al vorens de werkgevers en werknemers in do katoenfabrieken van Nionv," ringclaud zullen kun nen bekomen van de kwade tijden, die de daar heerschendo staking medebrengt. In do metropolis, waar 23.000 werklui in de bouwvakken werkeloos worden gelaten, terwijl o. a. scliolen als de ondergrondsspoorweg dringend afwerking behoeven, wordt steen en been geklaagd. Hoewel intusschen onder den invloed dor ongekend lage vervoerprij/en van do oceaanlijners dagen voorkomen, waarop alleen in do haven van New York oen 2"JJüimmi granten landen, breng^dit geen merkbare verlichting in den urbeidsstrijd. Deze inkomelingen zija als regel geen aanwinsten te achten. Meer dan ooit erkent men, dat de tarievcnoorlog tusschen de Oceaan-maat schappijen, thans liet schuim van Kuropa hierheen brengt. Het zijn de minbegeerde Italianen en andere Zuidlanders, of wel l'oolsche en liussische .lo len, die mot bootladingen overkomen. Dezen versterken in de eerste plaats het bedenkelijk groot leger straatventers, terwijl een gering aantal zich ten dienste stelt van den landbouw. Zij blijven bij voorkeur in do steden hangen. In de jongste criminele en politie-statistioken verschijnen opvallend veel Italianen, dio blijken, eensdeels de nationale bandietennatuiir ook liior niet to verloochenen, doch erger nog, ingevolge vendetta" eu malia'' in het hart der metropolis een reeks van dyiiamietaaiislagen to ondernemen. Negers /ijn ook misdadiger dan voorheen. Niet alleen is allerwoge het voorkomen van ];;!?? \ijven vcelvuldiger dan ooit te voren, i.uiar er heersclit onrust over algemeene onveiligheid. Aanrandingen op klaarlicliten dag op Broadway en aanPggendo straten zijn (ian de orde van den dag. In het geheel ombouwde Central Park oefende een gemaskerde bende dagenlang naar hartelust roof en moord uit. Levensmiddelen zijn ongehoord duur. Niet alleen \lecsch wegens den strike, maar zelfs eieren en moei prijzen. Bovendien is tarwe onbekend hoog in prij^ en de oog.stvoortiitzicliten zipi bedenkelijk. A. K. M. S. TI: LAKI;. maar hij zon zich door een dergelijke bood schap niet afschepen ialen en net zoolang aandring* n, om binnon gelaten te worden, tot men hom op laatst ontvangen wilde. Doch niets van dit aUes bleek noodig te zijn. Men liet hem. nadat hij zich had laten aandienen, oogenbükkelijk bij zijn nichtje toe. en deze kwaal hem nog vóór hij tijd had geliad. ii'ts u: :<egge); met eoi vriendelijk lachend gezicht tegemoet. Toen i-.c h.-m scherp aanzag, had ze klaar blijkelijk moeite haar iaeiien in te, houden. ..ilet is meer dun schande. :t is schan dalig!'' riep de w oed 'iide Kobort eensklaps uit. Het lachje om nichtje's lippen verdween en naïef onschuldig vroeg liet meisje: Nu, was ze niet tevreden, h't kn'ji'f' Kobert Sivretix viel als verbluft op een stoel neder; met groote, verbaasde oogen bleef hij een paar seconden zijn nichtje aansUii'eH'. Hoc weet jij . . . ?" Zonder iets te antwoord-Mi nam het meisje een stoel, schoof dien dieht mia-t Kobert's zijnen HU na lat zo daarop had plaats geno men, zei zo. doodhcdaard : .,!!e-te Kobert. bijna iedereen weet je verhouding tot i\,-w dame, weet, dat je al je vrijen tijd aan haar wijdt, ,1e moeder beeft onlangs met mama over die kwestie lang on breed gesproken - zij dachten er niet aan, dat ik iu de kamer hiernaast \\as en zoodoende heb ik alles gehoord. Toen bob ik een portret van. het katje" gekocht, om dat ik eens precies wei-n wou. hoc ze er eigenlijk uitzag. Uit de beschrijving, dio je me gi-(ereii van iiaar gegevea hebt, werd alles mij spoedig duidelijk, al kwam dio be schrijving van haar persoon niet prcciesmet de werkelijkheid overeen, want volgens jou is hot ..kaïje" een beeld on eerlijk gezegd is ze eer ieeüjlv dan mooi te noemen loelijk, ja! Verbazend leelijk ! lOn toen kwam de gedachte iu me op, te maken, dat dit engelachtige schepsel boos, woedend op je zou worden, '/.o was natuurlijk in de veroiiHet Isïen in fle MM. Voor ik verder ga, moet ik nog eens op mijn vorig schrijven terugkomen. Naar aan leiding toch van mijn ontboezeming over de onverdraagzaamheid werd mij de opmerking gemaakt, dat zij s'echts te vinden is bij de ultra's van elk geloof, en de meer verlichte daarvan vrij blijven Mijn ervaring heeft inij echter anders gele«rd, zooals uit de volgende voorbeelden kan blijken. Ik ken verscheidene lieden, die zich tot de ultra-liberale zoowel op politiek als op ker kelijk gebied rekenen, maar toch hun vrouwen en kinderen verbieden om eeuigen aankoop te doen in een roomsehen winkel, al zweren dezen bij hoog en laag, dat zij nergens beter en goedkooper terecht kunnen. Eens moest ik voor een dienstreis eenige dagen doorbrengen in een stad, gelegoii in het zuiden van ons land, en verzocht een daar wonend vriend, radicaal in merg en been, logies voor mij te bestellen. Na aankomst bracht hij mij in een hotel van den derden rang, waar het vuil en slordig was. Op mijn vraag, of in de plaats geen beter onderkomen was te vinden, antwoordde hij : jawel, maar die hotels zijn alle in roorusehe handen; dit is het eeii'ge protestantsche, en moet daarom door ons begunstigd worden". Nadat hij was vertrokken, nam ik de vrijheid op eigen gelegenheid een ander onderkomen te zoeken en vond dit zonder moeite in een der roomsche hotels; nooit heb ik het beter gehad, zoowel in bediening als verzorging, en bleef er met genoegen zoolang ik daar vertoe ven moest. Later vernam i!c, dat het protestant sche hotel spoedig failliet was gegaan! En nu, vati de wetenschap, waarover ik in mijn vorig schrijven handelde tothet ondtrwij», waarover ik thans wil spreken, U n'yaqu'un pus. Doch die schrede kost mij moeite, omdat ik het onderwijs hier ter plaatse niet bij er varing kan beoordeeleu. Mijne kinderen zijn volwassen en het maatschappelijk leven in getreden, zoodat ik voor dit onderwerp moet afgaan op courantenverslagen eii rnededeelingen van vrienden. Wat het lager onderwijs betreft, kan ik slechts wijzen op een toepassing van de leer plichtwet, die mij zonderling toescheen. Ik ontmoette namelijk een dezer dagen een vriend, die een hoogo staatsbetrekking be kleedt ; hij deelde mij mede, hoe hij met zijn gezin tot ha'f September een villa aan het strand bewoonde. Maar," vroe£ ik hoe stelt ge het dan met den leerplicht, want uwe kinderen zy'n op den leeftijd, dat zij de lagere school moeten bezoeken en die begint in uwe woonplaats half Augustus? Il y a. ac^c te dei dus accommoijemenls" antwoordde hij wol zijn mijn kinderen zoo gezond als een visch, maar ik heb toch van mijn huis arts een verklaring gekregen, dat zij tot her stel van krachten zoolang mogelijk de zeelucht moeten genieten; daardoor ben ik gedekt en kan hier met hen zoolang blijven als ik ver kies." Een fraaie ontduiking der wet, die slechts voor do gegoeden is weggelegd ! Met de rijksuniversiteit te Leiden aan de eene, de polytechnische school te Delft aan de . andere zijde, hebbeu wij hier slechts middelbaar en voorbereidend hooger onder wijs. Dit laatste wordt vertegenwoordigd door het stedelijk gymnasium gevestigd in een oud gebouw, gelegen op den hoek v au twee drukke nauwe straten, door elke waar van een paardentlam gaat. Doch de raad heeft besloten tot den bouw van een nieuw gymnasium, ontving zelfs hiervoor van een rijk ingezetene een stuk grond cadeau ; dit is alles reeds vrij lang gek den, doch niet de hier gewone voortvarendheid moet van dat niju\ve gebouw nog de eerste steen worden gelegd; intusschen klagen de ouders steen en been over don tocht, het geraas en ver dere ongemakken in het 011 Ie hok, waardoor de gezondheid der leerlingen wordt benadeeld, en het onderwijs gestoord. Voor liet openbaar middelbaar onderwijs zijn drie scholen opgericht, waarvan twee met vijf jarigen en n met driejarigen cursus. Is op do beide eerste hot onderwijs in even redigheid met de hoogte van het schoolgeld, dan moet het al zeer voortreffelijk zijn! Merkwaardig is de omstandigheid, dat hier wordt geduld, wat in elke an lere gemeente mot kracht wordt tegengegaan; naast de school o\> Illeyenburg is namelijk een bier huis met damesbediening gevestigd; men behoeft het maar aan te zien, om na te gaan wo'k een vorheliendon indruk ditopdoloerj lingcn der school, die er dagelijks voorbijj <;aan, moot maken! De andere school is ge vestigd in mijn wijk, oon prachtig ruim der.steiüng, dat je haar voor den gek had willen houden, is het niet? En ze heeft je het gat van de deur gewezen. Neen? O, ik vour mij vind het virbazoiid prettig, dat alles zóó goloopcn is. Ik vind het verruk kelijk zelfs." Nu was hot eigenlijk Kobert's beurt ge weest, van boos worden, maar do beminnonsu 'aardige uitdrukkingen, waarmede liet katje" hom zoo beleefd!!!! verzocht had, zich to willen verwijderen, klonken hom nog te v^rsch in de ooron on bovendien zag zijn nichtje er zóó innig gelukkig, zóó vroolijk uit, dat Kobert verrast vroeg : Maar Ernma, kind, waarom doet jou dat nu zoo'n pleizier? Wat was er jou nu in 's hemels naam aan gelogen mij en hot katje" to scheidon?" Die plotselinge vraag deed nichtje blozen lot ver onder de aardige blonde krulletjes, die in natura op haar voorhoofd vielen. Het duurde een kort oogenblik alvorens z'j eoii antwoord gereed had, doch spoedig had zij zich hersteld on met een niet te mis kennen snibbigheid riep zo eensklaps uit: ..To veel weten bezorgt je hoofdpijn, neefje. Ik zeg niets." Hoofdschuddend ging neefje zijns weegs. j let schijnt hem ovenwol van lieverlede duidelijk to zijn geworden, wat K ui m a beoogd had mot haar inmenging in de zaak of, had zo zich misschien toch nog verraden? Nicht en neef waren van af dien dag ontel bare nullen in elkanders gezelschap, en ein delijk kwam er een dag, waarop ze de rollen van neef on nicht verwisselden voor die van man en vrouw, echtgenoot en echtgenoote. En toon zo, eenmaal getrouwd waren, ver raste mevrouw Sivreux haar man op eiken paaseh-maandag mot een mandje heerlijke, verse hèeieren. Waarom man en vrouw bij do ovorroiking hiervan telkens met een veelbeteekend lachje al kaar aanzien, bleef steeds voor alle omstanders een verborgen geheim.