No. 142(5 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOE NEDERLAND. NOUS GARANTISSONS LA SOLIDITÉET LE BON USAGE DE TOUTES NOS FOUEEUKES. Fournisseurs de- S. M. la Reine Hère des Pay» Bas. M.M. KIRSCH & CieM d'Amstcrdam, ont l'honneur d'iniormer leur clientèle que FExposition spéciale de Fourrures aura lieu du Samedi 22 au Samedi 29 Octobre. A eet effet, nos etalages seront considérablement agrandis. QUATRE SÉRIES SPÉCIALES, NE COMPBENANÏQU'UN NOMBEE LIMITÉD'OBJETS.'SEEONT OFFEETES AUX PEIX EXTEAOEDINAIEES SUIVANTS: Série A. Etole longue, Castor Colombie doublée Satin . , Fis. 25. Série B. Etole Pélerine, en Skungs véritable doublé3 Satin 5, 95. Série C Boléro Castor Colombie, doublée de Satin Soie, garni d'uue cravate en caracul blanc vóritable . ., 65. Série D. Casaque, Loutre Hudson, doublée Satin, relevée d'une garoiture en Passementerie et Cainture cuir 85. iiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiuimiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiMiiiiiiiiiiiimmiNiiiiiimiiiiiitw iiMiiiiiiHiiiMtMiiiiiiiiiiiiiniiiiitiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiimiiiiitiimmiiiiiiiiiiirtiiiiniuiti DAME$. <a TS5 Een gyitasüffl ?o&r nieisj's te Keulen. In Januari 1899 werd te Keulen eene vereeniging gesticht, die -zich ten doel stelt den vrouwen in Westphalen en in de Rij#provinciën de mogelijkheid te verschaften om te komen tot eene volledige gymnasiale oplei ding. Zy wensehte dit doel te bereiken door de oprichting, voorloopig enkel nog te Keulen, van een zoogenaamd humanistisches Vollgynmasium", een gymnasium met negen klas sen. In October 1899 wandde de vereeniging zich daarom tot de regeering met verzoek Oia verlof tot de stichting van een gymnasium voor meisjes, dat zich, wat het, leerplan betreft, zoude aansluiten bij dat der gymnasiën voor jongens met negen klassen en waar de meisjes, evenals de jongens, van haar negende, of zoo d« minister slechts de stichting van een gym nasium met enkel de zes hoogste klassen -wilde toestaan; van haar twaalfde j aar zouden kunnen worden opgenomen. , De vereeniging grondde haar verzoek, dat, naar zy verklaarde, warme instemming had gevonden in wetenschappelijke kringen niet alleen binnen Keulen, maar ook in de Rijn-pro vinciën, ja in het geheele Rijk (binnen weinige maanden telde de vereeniging reeds 500 leden, hadden 25 adspiraat-leerlingen zich aange meld en waren voldoende flnantieele waar borgen verzekerd), op de overweging, dat de nu bijna eene eeuw oude vrouwenbeweging in de laatste tientallen van jaren ook in Duitsehland de overtuiging hadden gewekt, dat de toegang tot de academie den vrouwen niet langer mocht worden ontzegd. Zij be toogde den minister in haar verzoekschrift: dasz ihr (der Frau) fernerer Aussohusz von derselben nicht nur den Forderungen der Gerechtigkeit widerspricht, sondern bei der Lage der socialen Verhaltnisse unserer Zeit auch aus practischen Rücksichten, aus volkswirtsehaftlichen Bedürfnissen ohne Schaden für .das allgemeine Wohl nicht durchfuhrbar ist. Die Ueberzeugung dasz der Fortschritt der Cultur die unabweis'iche Fordernng in sich schlieszt, bei aller Erkennung und bei voller Berücksichtigung des natürlichen Unterschiedes der Geschlechter in Bezug auf ihren An lagen und Aufgaben, den Frauen doch Raum und Gelegenheit ztt bieten um ihre geistigen Kriifte freier als bisher zu entwickeln und umfaszender zu bethiitigen, gehort heute nicht weniger zum G-emeingut groszer Kreise der Gebildeten Dedtschlands, wie die weitere, dasz im Hinblick auf die Ergebniszlosigkeit der zahllosen, seither angestellten theoretischen Untersuchungen nur durch die Erfahrung, durch Versuche in der Praxis, ermittelt werden kunne in ?welchen Formen (neben den althergebrachten und/ ehrwürdigen in Haus und Familie) fernerhiu der Frauenwelt und vor allem der nicht zur Eheschlleszung gelangende Theïl der weiblichen Bevölkerung ihre Mitarbeit an den Kulturarbeiten unserer Zeit und der Zukunft zu leisten haben werde." De nood zakelijkheid oin te zoeken naar de oplossing van het vraagstuk in welke vormen der vrouw gelegenheid moet worden geschonken om deel te nemen en mede te arbeiden aan de groote Kulturaufgaben" van het heden en van do toekomst, achtte de vereeniging te dringender, naar zij den minister schreef, omdat de groote veranderingen der laatste jaren zoowel in hot gezin als in het maatschappelijk leven de vroeger zoo onontbeerlijke hulp der vrouw in de huishouding voortdurend meer beper ken, ja verdringen; en anderzijds de stijgende behoeften van het materieele leven een nog altijd toenemend aandeel van vrouwelijke arbeidskracht aan industrieele on andere buitenshuis te verrichten werkzaamheden noodig maakt. Dit alles to samen en daar naast nog de door de ongehuwde vrouw steeds sterker gevoelde prikkel om zelfstandig in eigen levensonderhoud te voorzien, drijft de vrouwen in grooten getale naar de Universi teiten, nu dezen allen, de laatste van hen sedert 1899, de vrouw tenminste als toehoorderes tot de colleges, zij het dan ook nog slechts bij uitzondering tot de acade mische examens toelaten. Maar daarmede ryst bij de vrouw de behoefde aan degelijke opleiding voor de academische studiën; en in die behoefte verklaarde de vereeniging to willen voorzien door de oprichting van een gymnasium voor meisjes, nu in Duitschland de' toelating van meisjes op de gymnasiën voor jongens nog altijd een fantastisch droom beeld is. Immers zij, die de (ook voor de toehoorderessen, die geene examens mogen aflegden vereischte) toelatingsproef van een Abituriënten-Examen an einem humanistischen Vollgymnasium" als extraneae tegelij kertijd niet de daar opgeleide mannelijke kweekelingen gelukkig hadden afgelegd, bleven het in den loop harer verdere studiën ondervinden, dat hare voorbereiding niet geleidelijk, te gejaagd, te gebrekkig was ge weest door den korteren leertijd, de minder rijke hulpmiddelen, die haar, vergeleken bij die der jongens, ten dienste hadden gestaan. De vereeniging wensehte daarom voor meisjes zoo goed als voor'jongens een gymnasium als verbinding tusschen het lager onderwijs en de Universiteit. Dat daardoor, zooals toen van hoogerhand in Duitschland werd be weerd, een vrouwenproletariaat zoudo worden gevormd, bestaande uit meisjes, die ten slotto het einddoel toch niet zouden bereiken en dan noch voor het practische, noch voor het wetenschappelijke leven bruikbaar waren, verwierp de vereeniging met een beroep op de toestanden in Nederland, waar in 1897, (dus twee jaren voor nog te Keulen de schuch tere poging werd gewaagd om te komen tot een afzonderlijk gymnasium voor meisjes) reeds 109 vrouwelijke leerlingen de gym nasiën voor jongens bezochten. Zelfs meende de vereeniging, dat een meisje, at slechts een deel van den cursus had gevolgd, reeds daardoor allicht eene betere leidsvrouw zoude zijn voor hare zonen. Juist met het oog op de opvoedende taak der vrouw als moeder, kon, verklaarde zij, aus der von uns erstrebten Vertiefung der weiblichen Geistesund Herzensbildung der Verselbstandigung des weiblichen Charakters unzweifeïhaft werthvolle Ilülfe erwachsen ... Auch in unserem Yaterlands ist die Berücksichtigung des berechtigten Kerns der aufstrebenden Frauenbewegung einc crnste Angelegenheit der ft'entlichen Wohlfabrt. Die Bemühungen diese Bewegung in gesimde und gemassigte Bahnen zu leiten und in ihnen zu halten, ihre Führung vor dor Herrschaft von tr gerischen Schlagworten zu bewahren. die unumganglich nothwendige Verbesserung der Lage der F ra u also durch za führen ohne den natürlichen Beruf der Frau im Leben der Familie und des Staa'es zu be intrachtigen, kunnen zweifellos eine mannigfache Gestalt haben, worden abor <lann am aussichtsvolls-teu sein, wenn sie sich auf der Basis einer ge liegenen und tiichtigen Bildung der Frauenwelt vollxiehen. . . . Die gesunde Entvdoklung der maunigfacheii in der Frauen welt noch schlummernden Krafte, ihro Verwerthung für den Staat und für die Familie, sind Aufgaben deren lieilspendende Wirkungen nicht hoch geinig abgescbützt werden kunnen." Het leerplan, dat de vereeniging niet deze inleidende woorden den minister voorlegde, was geheel gelijk aan dat der gymnasiën voor jongens met do enkele uitzondering, dat n der drie wekelijksche lesuren ginds voor het gymnastiekondenvijs bestemd, hier zoudo worden gewijd aan het onderricht in de zoogenaamde vrouwelijke handwerken. De noodige goedkeuring van Rijkswege word echter reeds weinige weken later, 27 Novem ber 1899, zonder veel opgaaf van redenen geweigerd. Wilde men eonen gymnasialen cursus openen, aansluitende bij de hoogste klasse der höhere Tüchterschule," waarin dan binnen den tijd van vier jaren het eind doel der gewone gymnasiasten, de geschikt heid tot het afleggen van het Abituri ntenExamen," werd bereikt, zoo verklaarde de minister .zich bereid een dergelijk voorstel nog nader in overweging te nemen. Maar dit juist wilde de vereeniging niet. Zij meende, dat jonge meisjes van normalen aanleg zonder scha Ie voor hare gezondheid en voor hare algeineene harmonische ont wikkeling niet in vier jaren konden volbren gen, wat jongens in den tijd van negen jaren konden doen. De aansluiting der voorberei ding voor de academie aan de hoogste klasse eener höhere chterschule", waar van den aanvang in geheel andere richting was ge werkt, en aan welker leerplan volgens de uitdrukkelijke uitspraak van den minister niets mocht worden veranderd, maakte eene methodische behandeling van de leerstof in eenen vierjarigen gymnasialen cursus onmo gelijk. Dit kon op den duur enkel leiden tot dressuur voor het Abituriënten-Examen". Do vereeniging beriep zich hierbij op hot oordeel van verschillende autoriteiten op dit gebied, onder anderen dat van do bekende feministe, Helene Lange, de directrice van eenen dergelijken vierjarigen gymnasialen opleidingscursus te Berlijn, die, als slotsom harer langjarige ondervinding als zoodanig, de voorafgaande opleiding aan eene höhere Tüchterschule" voor dit doel ten eoiienmale onvoldoende had verklaard. Alleen systema tisch daartoe opgeleide, in dit opzicht met de mannen geheel gelijk gestelde vrouwen moesten tot het academisch onderwijs worden toegelaten, ook omdat in het tegenoverge stelde geval het peil van dat onderwijs met verloop van tijd onvermijdelijk zoude moeten dalen, eene vrees, die door tal van Duitsche hoogleeraren werd gedeeld. Ook wees men er op, dat bij do toeneming van het inter nationaal verkeer het voor de Duitsche vrouw zoo krenkend wer l in dit opzicht te moeten achterstaan bij vrouwen uit andere landen. Cooducatie, gelijkstelling van jongens en meis jes op nzelfde gymnasium, waagde do ver eeniging niet in bescherming te nemen; dat behoorde tot de extremen Wiïnsoheii fortschrittlichor Tendenzcn," die, voegde zij er echter vergoelijkend aan toe, waren verschilrft durch don der ganzen Bewegung ontgogongosetzton Gegenstand." Men moest vooral niet denken, dat hier werd nagestreefd, das ffenllicho Auftreten der Frau, die sogenanntc Kmancipation, die Uebertiivguug des politischen Stimmrechfs;" zelfs den schijn, de verdenking daarvan wilde do vereeniging niet dragen. Men dacht daar enkel on alleen, verklaarde zij met grooten nadruk, ..an die Erfüllung unserer Deutschen Miidchen mit höhereii Idealen, an ibre Erhebung zu geistigon Mitkampferiimen, vor alles in der Frziehung uud Horanbildungder eigenen Kinder." Door herhaald aandringen, krachtig ge steund door tal van hoogleeraren en leden van den Rijksdag, gelukte het der vereeniging toch eindelijk ten minste voor een gymnasium met zes klassen de ministerieele goedkeuring te verwerven. Driejaren na hare oprichting, met l'a-chen 190:!, opende de vereeniging wol niet, zooals haar lievelingswensch was geweest, een gymnasium met negen, maar toch met zes klassen voor meisjes. Achttien leerlingen van l- tot 15 jaar vulden reeds dadelijk de laagste klasse, terwijl in de vol gende met zes leerlingen een begin kon worden gemaakt. Hoogere klassen zoudon met ieder volgend jaar worden toegevoegd. Voor ge schikte leerkrachten moest men zich naar hot buitenland wonden cu men achtte zich gelukkig, dat men de eerste vrouw, die in Nederland in do klassieke letteren promo veerde, Ur. Marie Baaien, voor de inrichting had kunnen winnen. In haar verslag over het eerste leerjaar (1903 1904], verklaarde de vereeniging zich ten volle voldaan over de opgewektheid, de vorderingen en de gezond heid der leerlingen, niettegenstaande het feit, dat, nu het einddoel van eenen gymnasialen leertijd van negen jaren voor jongens hier in zes jaren moest worden bereikt, grooter inspanning van de meisjes werd gevorderd. Ernstig denkende feministen vragen zich echter bekommerd af, of met de oprichting' van afzonderlijke gymnasiën voor meisjes de volkomen gelijkstelling van mannelijke en vrouwelijke studenten aan de universiteiten in Duitschland niet veeleer wordt vertraagd dan bevorderd, daar die volkomen gelijk stelling eerst dan zal kunnen intreden, wan neer ook op de gymnasiën coëducatie zal zijn ingevoerd en de voorafgaande opleiding van jongens en meisjes geheel dezelfde zal zijn geworden. Voor de Xederlaiidsche vrouw, die reeds sedert tal van jaren verkeert in het rustig bezit van wat voor de Duitsche vrouw nog in eene verre, nevelachtige toekomst ligt: gelijkheid van rechten in-de uitoefe ning hunner praetijk voor mannelijke en vrouwelijke gepromoveerden, is het echter niet onbelangrijk eenen blik te slaan op het worstelen der Duitsche vrouwen met moei lijkheden, die voor de llollandsche vrouwen zelfs geene moeilijkheden zijn, JoiIAX.VA W. A ATABER. NUlmlIlllllllllllllllllimilllllHIIIIJIIIIHIIIIIIIIMIIIIIIMlVlHIIIIIItÏMmilim The golden Light' that fail.ed. Mejuf frouw Janotha's zwarte poes. Julius Langenbach-St:cht!ng. Rudyard Kipling schreef een mooi boek, dat grooten opgang maakte. Do roman dien ik bedoel, was getiteld: The Light that faileii". Een Engelsche dame, zich noemend George Daring, schreef 0011 tooueelstuk : The golden Light". Den Isten Oct. jl. werd het stuk opgevoerd in het S.vvoy theater, te Londen. De gevierde actrice, mevrouw Brown-Potter, vervulde de hoofdrol in George Daring's dramatischen arbeid Verwachtte uien van het stuk niet voel ? Moesten toiletten en decors aanvullen en goedmaken ? De Engelsche pers was vol over Brown-Potter's toiletten, ditj sensatie" zouden maken. Zeker, haar costuums waren schitterend; decors en mise-enscèno waren oen festijn voor het oog, maar het bijwerk, hoe artistiek en verdienstelijk ook, vermocht het nieuwe tooneelwerk niet te redden. Met een spottende wijziging van. Kipling's titel, gewagen Engelsche bladen van The golden J.igltt that j'ailed. Men verbaast zich over het feit, dat de intelligente Brown-Potter zich heeft willen leenen tot het uitgalmen van holle frases iu oen stuk dat regelrecht kelderde, niet alleen om den onsympathieker! inhoud, maar voor?namelijk ons do onrodzame wijze waarop do auteur het onderwerp behandelt. Het publiek verveelde zich bij komiseh-bedoelde passages en lachte in symbolische, pathetische on tragische oogenblikkeu. Mevrouw BrowuPotter zal haar kostbare toiletten in oen ander stuk moeten gebruiken om er sensatie" mee te verwekken. * Als de meeste artiston, is ook do Engelsche hof-pianiste, miss Janotha zeer bijgeloovig. Eenige jaren geleden, kocht zij op een weldadigheidsfoost oen gitzwart poosje-, omdat een zwarte kat geluk aanbrengt. Zij doopte haar Muortjo" Witte Heibloom", oen naam, zonderling coiitrastoerond met .het sombere polsjo van don siorlijken vier voeter. ..White lloathor" is volgens inej. Jairotha mede een talisman, een symbool van zegen en vreugde. Bij gelegenheid van het huwelijk van Alice van Albany met den prins van ock, zond de pianiste een groot bouquet witte hei aan de bruid. De zwarte poes ver gezelt haar meesteres overal; nooit concer teert zij of White Heather" zit in de artistenkamer, zijn meesteres op-te-wachten. Tot groote schrik van inej. Janotha, heeft rnen een aanslag gepleegd op hot leven van haar zwarte poes. Gelukkig zijn katten taai en hebbeu White Heather's krachten gezegevierd over de boosaardige wreedheid aan hem ge pleegd. # x -XMevrouw Elise Langenbach, weduwe van den mu/.iek-directeur Julius Langenbach, smaakt 'de voldoening, dat haar liefste wen'ch in vervulling kwam. Op den schoonen weg die van Bonn naar Go iesberg leidt, is een prachtige villa verrezen. Groot, vriendelijk, voorzien van een aantal balkons en verandah's, ingesloten door een fraai aangelegden tuin, wekt het smaakvolle landhuis, de JuliusLangenbach-stichting genaamd, gedachten van welvaart en' comfort. Aan en in deze ruime, deftige huizinge, geen spoor van een gesticht". Niets doet in de Langoubachgtichting denken aan een praktische, kille steenmassa, opgetrokken' door publieke wel dadigheid. Een juweel vin een tehuis is mevrouw Lan genbach's villa ; een tehuis voor arme muziekonderwijzeressen, die niet langer in eigen onderhoud kunnen voorz'eu. Ook voor behoeftige weduwen van musici ontsluit deze stichting haar deuren. De rste stich ting van dien aard is zóó sympathiek, dat zij ten volle den steun van vermogenden en weldenkenden verdient. Nicolaas Beets schreef, dat schoolmeesters oud werden door do onschuldige aasempies der kinderen, en veerschippers omdat zij gehard worden door weer en wind. Muziek onderwijzeressen worden in den regel spoedig oud; haar krachten zijn helaas vrij snel gesloopt. Haar werk is afbeulend; haar geduld en gehoorzenuwen worden op een harde proef gesteld. Om een eerlijk stuk brood te verdienen, niet uit weelde, goeft zij muziekles. Vél geld verdient zij meestal niet. Zuinig zijn en rekenen blijft het wachtwoord. Sparen voor den ou Ion dag? Ach! haar povere spaarduitjes moeten er in de vacanties aan goloovon, om haar gezondheid eeu beetje op-te-lappen. En zij zingt en speelt in majeur en mineur, wordt spoedig oud en blijft arm. /?oo gaat het overal in den regel. Uitzon deringen .. . blijven uitzonderingen. Onbemiddelde muziek-onderwijzeressen vau onbesproken levenswandel, tusschen de 45 en 55 jaar, arme weduwen van musici, op wier zedelijk gedrag niets valt aan te merken, vinden geheel gratis logies en pension in de Langenbacli-stichting. Eike dame krijgt een zit- en slaapkamertje. Zij moet haar eigen meubels meebrengen. Bij haar overlijden blijven die meubels aan de stichting. Ge zellig verkeer en ontspanning vindon de inwoonsters der Langenbach-stichting in eet zaal, leeszaal, muziekzaal, récréatiezaal en in don kleinen muzieksalon, versierd met photo's en statuetten van bekende musici. Flise Langenbach hooft concerten, muziek feesten en bazaars georganiseerd om de bonoodigde gelden bijeen to krijgen. Het beeldige huis is verrezen en geopend. Een oprichtingskapitaal is voorhanden. Legio zijn muziek liefhebbers en muziekbeoefena-irs. Moge er een harmonische verhouding zijii tusschon hun aantal en do penningskes geotterd ten bato dezer bemiiilijke stichting. CAPÜICE. SPAARZAA ziju ca toch goed koken, dat kan iedere zuinige huisvrouw met MAGGI'8 AROMA om te kruiden ?nt kleine hoeveelheid van dit alom gerenommeerde en bekroonde produkt voor het opdienen bijgevoegd?is voldoende om aan groenten,vleezen.sanzen,soepen,zwakken bouillon enz.dadeliik een verrassend krachtigen en aangenamen smaak te geven. m l_ ?? 1_ *' l _? J " ..-,. Te verkrijgen bij kruideniers en comestibleshandelaars In, flacons van fO.it» tot f &.£& MAfiGI's onderscheidingen: 5 groote Prijzen, 30 Gouden Medailles, 6 Eere-Diplcma's, 7 Eere-Prijzen, zesmaal buiten mededinging, o a. 1899 en 1900 Wereldtentoo stelling Parijs. HVrnr niet rerh-ijr/baar vcnde i,ien zich tol het Gi-ni-roal-Atjenlintr n w Xulrrlanil en Kolowm I'AUL HOKN, Amsterdam.