Historisch Archief 1877-1940
vs
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1428
der edelen wilde nu raad geven. Nu nog
mooier: er was nog al wat kunst aan zoo'n
bus te richten en af te schieten. Volgens
de brullende bedreigingen zou er nu geen
steen op den anderen blijven : zij zouden den
Hertog dwars door »gn dikken bast schieten;
maar ze brachten het niet verder, dan dat
ze eenigékeeren den dikken, ronden toren
raakten. In plaats van nu de schuld te zoeken
by hunne eigene onbekwaamheid, ging men
heen het stuk, langer hoe zwaarder te laden.
De verschrikkelijke ontploffingen werden met
steeds wilder gejuich begroet. Als de dikke
rookwolk wat uiteengedreven was, ging het
weer opnieuw aan het iastampen, zonder
eerst te wisschen, of de bus den tijd te laten
om te bekoelen- Lang duurde het niet of
het werd dolle wijts fen Snits" te dol, zy
barstte met een geweldigen slag uiteen en
doodde in hare zelfvernietiging meermenschen
dan ze by leven ooit gedaan had. Men besloot
maar liever terug te keeren tot de
ouderwetsehe vechtwjjze van schelden en schreeu
wen en zeven zware vloeken afvuren tegen
eene pijl".
Geen wonder dus, dat Franeker 't lang kon
houden op die manier.
Geen wonder, dat Franeker 't zóó lang
hield, tot hulp uit 't buitenland Hendrik
van Saksen uit zijn benarde positie kon ver
lossen.
Geen wonder, dat 't oproer werd gesmoord
in bloed en tranen en geen ander gevolg had
dan nog meer onderdrukking, nog meer af
persing, nog meer ellende, nog meer ver
bittering.
Van een schitterende periode uit de
Friesche geschiedenis heeft de auteur ons niet
verhaald. Maar de wijze waarop hij ons van
de Friezen heeft verteld, doet ons verlan
gend uit/Jen naar een nieuw boek. Wellicht
kragen we van Bartstra nog eens een histo
rische roman. Hu is te consciëntieus om
af te dwalen als wijlen van Lennep.
J. TEN CATB.
BOEKA4NKONDIGING
Janneke de Pionlenter, door LOUISE B. B.
Amsterdam, van Holkema en
Warendorf 1904.
Naar aanleiding eener op voering van Ibsen's
Nora zegt C. B.?W. in de
Augustus-aflevering van Onze Eeuw: De vrouw zooals zy bijna
overal in boeken en tooneelstnkken der laatste
20 jaren optreedt, heeft niet gewonnen aan
kracht of wil wat zy verloor aan teederheid,
zÜworstelt allerminst onder den greep van
sterke hartstochten, maar krijgt tot vast eigen
kenmerk eea allerbedenkelijkst onvermogen
om het leven aan te kunnen. Hetzij ze ons
getoond wordt aanspraak makend op manne
lijke vrijheid, mannelijke denkkracht, manne
lijk doorgevoerde zelfzucht, of wel gedachte
loos gely'k de leliën des velds daarheen
levend, altijd en overal treft ons haar toe
nemende onbruikbaarheid als levensmateriaal.
Met een vast doel voor oogen handelen en
dat ook maar benaderend bereiken kan zij niet
dan bij uitzondering. Zelfverloochening, min
of meer bewust opgaan in vreemd leven acht
zij domheid n de onvergeeflijkste der zonden
tegen het heilige Ik".'
Verder spreekt C. B.?W. van de geestelijke
steriliteit der vrouwen, die de schrijvers ten
tooneele voeren, en van haar onvermogen
om krachtiger invloed uit te oefenen, daar
zij gewoonlijk tot niet veel meer in staat zijn
dan tot een korte hevige daad, waardoor zij
hare omgeving voor een poosje van streek
brengen en somtijds zichzelven ten gronde
richten.
Na dit sombere judicium gelezen te hebben
is het een genoegen te wijzen op Janneke
de Pionierster, een mooie jonge vrouw, toon
beeld van teederheid en kracht, dapper ge
noeg om het leven aan te durven aan de zijde
van den man, dien zij lief heeft en flink genoeg
om het aan te kunnen. Zonder aanspraak
te maken op iets mannelijks gaat zij recht op
haar doel af en overal treft ons haar bruik
baarheid als levensmateriaal." Zij weet wat
zij wil, en bereikt het, bewijzende haar macht
om invloed uit te oefenen, en dat niet door
n korte hevige daad, maar door toewijding
en volharding.
Zy begint met een waagstuk: haar hart
te geven aan een pretmaker en leeglooper,
een Delftsch student van liet 3de studiejaar,
die in zijn eerste met glans zakte voor zijn
examen en zich sedert noch aan examens
noch aan colleges waagde; maar de nood kan
wond'ren doen en ook de teed're min; na
n jaar heeft hij ingehaald wat verzuimd was.
Daarna gaan zij samen naar Rameleh een
somber onherbergzaam oord in Indië, waar
men goud zoekt en gezondheid of levenslust
verliest. Zij vinden er een verwaarloosde
woning, niet waterdicht maar vol ongedierte,
en behalve den chef de 4 heeren Frederik,
Lodewijk, Adolf en Victor. Op den jongslen
na vieren al de genoemden de aan komst van
de boot door zich te bedrinken. Zij nemen
van Henk en Janneke geen notitie, en hebben
geen woord van medelijden voor den collega,
die het heimwee heeft en zijn moeder betreurt.
Het zijn inén woord verwilderde menschen.
Zoo worden mannen in een wildernis, waar
geen vrouwen zorgen voor den goeden toon,
Janneke werd nu de eenigé, want de kleine
Japansche menagère van den Toean-chef kon
toch niet worden meegeteld.
Welnu Janneke kwam, werd gezien en be
haalde rrüspoedig een volkomen overwinning,
Zij geeft haar huis een gezellig aanzien, maakt
muziek, zoodra de piano is gearriveerd, trot
seert het heimwee, treedt op als handige en
onverschrokken ziekenverpleegster, in n
woord zij wordt de goede genius van Raineleh.
Wat dunkt u van deze resultaten : na weinig
maanden komen de heeren in plaats van op
de oude luidruchtige wijze de aankomst van
de boot te vieren bij Janneke dood nuchter
thee drinken; zij gaan op hun woorden pas
sen en op hun toilet; als zy' gemerkt hebben,
dat er een baby verwacht wordt, brengen zjj
Janneke, die als een madonna wordt vereerd,
ieder een eigen gemaakte voetenbank cadeau;
ja zoo groot wordt de vriendschap en de
wederzijdsche waardeering, dat allen het als
de grootste eer beschouwen peet te worden
van het kind, en Henk goed vindt wat
secuur weinig mannen zouden gedoogen
dat de aanstaande wereldburger naar al de
vrienden samen genoemd zal worden
Fredolovifc (Fre-Do Lo-Vik).
Al deze dingen worden vlot, gemakkelijk
en aangenaam verteld, 'met veel humor, en
hier en daar komen werkelijk aangrijpende
scènes voor. Zeer sympathiek is de manier
waarop Janneke de mannen tem ster, de kleine
Japansche Yum-Yum weet op te heffen.
Natuurlijk trouwen te Rameleh eindelijk
al de mannen, die daartoe maar eenigszins
in de gelegenheid zijn, want het geluk van
Henk, in zijn doorzichtig huis, is hun geen
geheim gebleven, en even natuurlijk eindigt
het boek met een toast van een der heeren:
Daarom wil ik met dit laatste glas
anggorpoef uwe wederopstanding in ons midden
herdenken. Lang moge zij leven, de eerste
burgeres van Rameleh, een van het taaie
Oud-Hollandsche ras: Onze Janneke de Pio
nierster."
Gaarne betuigen wij adhaesie: lang moog
zij leven, Janneke de Pionierster" en de eer
ophouden van de vrouweninde Hollandsche
litteratuur! . v. H.
Inhoud van Tijdschriften.
De XXe Eeuw, lle afl.: Hegel en Marx,
G. J. P. J. Bolland. Si. Jan, J. L. Pen
ning Jr. De burgerlijke per j over het
Socialistisch Congres, F. v. d. Goes, J.
Steynen. Een suikeren nonkeltje, Edmond
van Offel. De louteringsberg, dr. K. J.
Boeken. Truitje, H. Bouma.'
Ome Eeuw, lle afl.: Bijdragen tot de ken
nis van het jaar 1848, door dr. H. J. Colen
brander. Babette, door Ignatia Lubeley.
Toscaansche steden, door mr. S. Muller Fzn.
Een museum van Nederlandsche volkskunde,
door prof. dr. J. H. Gallée.
Experimenteele evolutie, door Hugo de Vrias. Duin
sonnetten, door Seerp Anema. Iets over
den invloed van muziek bij de opvoeding,
door Christiana A. Oudshoorn. Onze
Leestafel. ?
Groot Nederland, Nbv. 1904: J. Eigenhuis,
Ergernissen, IV. Louis Couperus, Impe
ria, IV. G. Simons, Tot het uiterste, II.
David Moolenaar, Verzen. Anna van
GoghKaulbach, Kindergedoe. Litteratuur: Henri
van Booven, Tropenwee. C. P. Brandt
van Doorne, Vae Soli.?Marie Metz-Koning.
DominéGeesfon.
Bibliographie : G. H. Priem, Langs donkere
paden. Bernt Lie, In 't wonderland.
Vladiemir Korolenko, Zonder taal.
Nederland: Rachel de Vries Braddon,
Angst. Frans Hulleman, Concertbezoek
S. Kalff, Prins Maurits en de Jonkvrouwe
van Mechelen. B. Vlaminc, Een leventje.
Kroniek.
De Katholiek, Nov. 1904: Novemberavond,
F. R. Keizer Juliaan en zijn cultuurkamp,
dr. J. V. de Groot. Radio-activiteit; Ra
dio-actieve verandering, dr. W.TL Keesom.
Een nieuw werk over methode van onder
wijs, H. Wismans. Indrukken: De
Milaneezen. De Dom. Missa, cantate, F. R.
Nieuwe uitgaven.
Onze Kunst, No. 11. Tekst: Arnold Coffin,
Julius Lagae. Dr. A, Bredius, Een Rubins ?)
in het museum te Montauban.
Kunstberichten. Uit Amsterdam
(Schetsententoonstellingen?Varia). Uit Rotterdam
(Oldenzeel) Kunstveilingen. Boeken & Tijdschrif
ten : Louis Gonse : Les chefs d'oeuvre des
Musées de France (H. Hymans) Meesterwerken
der Schilderkunst (M R). Platen: Foto
grafisch portret. Julius Lagae : Boete, Vader
en Moeder, Moeder en Kind,-" Lede^anck,
Portret van den heer Lcquime, Gent (de Drie
Zustersteden), Mgr. Goosens, Portret van den
Beeldhouwer J. Dilles, GuideGezelle P.P.
Rubens(?): Twee portretten van een jongen
Italiaan. ? M. Maris: Portret van Mevr.
Troussard-Maris.
De Nieuwe Tijd, No. 11: De Trusts op het
Amsterdamsen congres, door F. W. Wibaut. ?
Over economische en politieke vrouwenorga
nisatie in eenigéEuropeesche landen, door
C. 8. Een halfslachtig standpunt, door
H. Roland Holst. Prof. Treub over de
bedrijfsconcentratie, door J. J. B. Het in
ternationaal Congres in tijdskhriften, door
F. van der Goes. De rechterlijke macht
en de arbeidswetgeving, door B. S. Het
derde geslacht, door L. H. Arbeidersbe
weging, door H. Spiekman.
me9l. Bovenal een
nig middel tegen
Darmcatarrh, Diarrhee,
Braakloop, enz.
ECHT VICTORIAWATER.
Oberlahnstein.
Foufnisseurs de la Cour.
ChocolatVEEN
CHOCQLAT LE PLUS D
LICIEÜX POUR CROQÜER.
Usines a Sneek (Hollande).
Noirnaal-Onderkleedinq
ProOi:0.
./ Eéniqe
Fabrikanten
W.BengerSöhne
Stultqart
HoofddepSt te AMSTERDAM: Kalverstraat 157
K. F. DEUSCHLE-BENOER.
En Gros.
En Detail.
Berndorfer Metaalwaren.
J. A. H. OUDSHOORN,
Heiligenweg 5, by de Kalverstraat, AMSTERDAM.
Magazijn van;
Prima Verzilverde, Vernikkelde
Massief Nikkelen en AlpaccaArtikcIen,
voor JLuxe-, Huishoudelijk- en Hotelgebruik.
Yraagt Prijscourant M let Onovertrefbaar TIFELZILYER
uit de Fabrieken van ARTHUK KEÜPP uit Berndorf (Neder-Oostenrijk).
Fijne COllectie ByOUteriën. Zilverpoeder, Nikkelpoeder en Zeemlappen.
?^^^^^^^«?i^^B^M^^^^M^^^^K^^^^HB^^^^^^^^^H
Eerste Rotterdamsche
Maatschappij van Verzekering op het L, e v e n tegen
Ongelukken en Invaliditeit.
Sluit Verzekeringen op het Leven in verschillende vormen, ?
Lijfrenten, Pensioenen enz.
Eerste R otter dam s che
Maatschappij van Verzekering tegen Ongevallen.
Verzekert tegen Ongevallen over de geheele wereld. Neemt
het risico van werkgevers over volgens de Ongevallenwet.
Beide Maatschappijen zijn gevestigd:
J\7o. , M*la»i C.
Dirontonr-OTi ? ^ ^' MEES.
Directeuren. j_ ^ WESTERBERG_
MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL F.l.DDD
De ZnM-HollaiÉck Maatsclappi
van enfaniiop liet Leven
en bij ttte,
te 'tt-Gravenhage,
HEERENGRACHT 12.
Goedgekeurd lij Koninklijke besluiten.
Maatschappelijk Kapitaal:
Ita MÜIloin Ihldn.
Commissarissen : Mr. M. M. SCHIM
VAN DER LOEFF (President}; W. B.
VAN LIEFLAND; Dr. A. E. TEN
OEVER; A. M. VAN EMBDEN; Dr.
P. H. J. BERENDS; Mr. J. W. DE
KANTER; Mr. A. S. MIEDEMA (Secretaris^.
Directeur: Mr. J. W. KONING.
Wiskundig Adviseur; Dr. A. v. ELDIK.
Genietk. Adv.: Dr. C. M. DE JONG.
D «Maatschappij sluit alle soorten Lerens-, Werkkracht- en Ziekteverzekeringen
.DUD-HÖLMüSCH
BRAND.E.WUN
x 't A
J
t, (
ZOON-LEIDEM. l
/1HHO I760A
,DE FRRN5CHE KROON
NEDERLANDSCHE BANKINSTELLING
roor waarden belast met vruchtgebruik en periodieke
nitkeeriagen, gevestigd te 's-Gracetthnye*
verstrekt gelden ter leen op Grootboekkapitalen, Onroerende Goe
deren, Hypothecaire Vorderingen, Nalatenschappen, Fondsen enz., belast met
Vruchtgebruik of periodieke uitkeeringen.
De Bank koopt ook dergelijke waarden aan.
Nadere inlichtingen worden gaarne verstrekt door de DIRECTIE, Korte
Voorhout 18, te 's-Gravenhage.
UlT«AVEBf A. W. BRITNA & ZOON, UTRECHT.
Kringloop. Haagsche roman in twee
deelen, door A. C. DE VLETTER,
schrijver van Hanepen". Ingenaaid
? 4.50, in prachtband / 5.10.
't Dagblad schrijft: Goed van stijl,
levendig van actie, uitnemend van
tendenz. DE VLETTER heeft een be
nijdenswaardig talent.
O Jlatsu. Indische roman in twee
deelen, door Mr. J. DERMOUT.
Ingen. ? 4 50, in prachtb. ? 5.10.
Bred. Cour. schrijft : Dit is een prettig,
onderhoudend boek. Het speelt op
een tabaksplantage in Deli. Dit zal
in dezen tijd meer dan vroeger be
langstelling wekken. Ik meen na de
onthullingen van Mr. v. D. BRAND,
over de Deliaansche gruwelen.
Arnh. Coitr.: Het boek schildert het
leven in Deli in kleurige, frissche
tooneelen. Het boek is goed
geschreven en verdient aanbeveling.
't Kereltje door Wilhelmiiia van Heffen. Ing. ? 2.25, in prb. ? 2.90.
Ai-ondpost schrijft: Dit boek is met groote liefde geschreven.
Bred. Cour.: Dit is een heerlijk, schoon boek, een boek om drie-, viermaal
te lezen en het daarna als een schat te bewaren.
Hofotad: Een veelbelovend, teer gedacht boek van een fijn voelende vrouw.
Dagblad: Dit boek is een kostelijke, een exquise bijdrage tot de rubriek
het kind in de letterkunde".
Cornelie l IntraNos, Haagsche familieroman, 2 dln. Ing. ?3.50. Geb. ?4.
Noord w al'» De Winkeljuffrouw uit l'Oiseau d'Or, 2 dln. Ing. ?5.50. Geb.
?6.50Werken, l Nina Donker, rijk geïll. maisjesboek. Ing. ?2.50. Geb. ?
2.90J. K. BudJe, Kamerplanten. Ing. ? 1.25, geb. ? 1.60, Mevr. E. Overduijn
Heijligers, Warm bloed, roman uit de tropen. Ing. ? 2.90, geb. ? 3.50. Clara
Viebig, Het Vrouwendorp. Ing. ? 1.90, geb. ? 2.50. Nathalie van Eschtruth, De
Verloren Zoon. Ing. ? 1.90, geb. f 2.50. Louise Stratenus, Vorstin en Martelares.
Ing. ? 0.50, geb. ? 0.80. Louise Stratenus, Slavenketenen. Ing. ? 0.50, geb. ? 0.80.
Nathalie van Eschstruth, Da dolle Jonker; Uit het leven van Sherlock Holmes De
Drakenjacht en William Ie Queux, Geheimen van Monte Carlo, rijk geïllustr. Prijs
slechts 30 cents. In it/leren boekhandel te bekomen of tegen inzending van
liet bedrag bij de uitgirers.
Tweetle Ifollaudsche
gevestigd te HAARLEM. Opgericht 1870.
Helrrf'-Cacao en Chocolade
ZIJN ZUIVER, SMAKELIJK EN GEZOND.
Probeer vooral Chocolade
Nederlandsche Cacaofabriek, Helmond.
NATIONALE
LEVENSVERZEKERING-BANK.
Boompjes n". O en f O, ROTTER D AJfl. Opgericht 17 Januari 1863.
Eenige maatschappij, die aan verzekerden pandrecht
verleent op de beleggingen in effecten.
Vertegenwoordiger op de Beurs te Amsterdam: J. W. MEIJJES Jr., Hoofd van het
Bijkantoor, DAM 4.
Inspecteur voor Xoord- en Zuid-Holland: I. I. K L U Y S K E S S te 's-Gravenhage, Groothertoginnelaan 133.
Directie: A. S. VAN REESEMA, Directeur. K. C. SOMMEE, Administrateur.
oor's
JU vIKsiropen
W. A. SPOOR Jr., Fabrikant, Culemborg.
VERVANGT NATUURBOTER
AMSTERDAMSCHE
tt'J. van Levensverzekering.
AMSTERDAM,
Keizersgracht 547?549.
Directeuren:
H. J. VAN VULPEN en H. SERET.
Secrttaris:
Jhr. Mr. A. F. DE SAVORNIN
LOIIMAN Jr.
Bijkantoor Toor
Nederl.-Indiëen de Straits:
Soerabaia.
Directeur:
Jhr. J. DE SAVORNIN LOHMAN.
ZEISTER
RIJTUIGFABRIEK
Gebr.UITMAN,
ZEIST".
CACAO m CHOCOLADE
h PIIMA Amrsfaort
Spoor's
Mosterd
W. A. SPOOR Jr, Fabrikant, Culemborg.