De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1904 27 november pagina 13

27 november 1904 – pagina 13

Dit is een ingescande tekst.

. No. 1431 D K AM STERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. 13 i/tin fossiele Zee-egel, f Dondersteen) uit Wolvega. Van boven- en van de onderzijde gezien. Daartusschen een Belemniet (Donderbeitel) uit Z. Limburg. Tbrokkeld ; een kleine holte is er binnenin te zien, meestal opgevuld met kalk of mergel. Deze vreemde dingen dragen ook volks namen die zouden doen denken aan darnpkringsverschynselen. Het aanwezig zyn van versteende zeedieren in den bodem is bly'kbaar vroeger nooit in de gedachten der men sehen opgekomen. Zoo noemden de arbeiders op 't land de belemnieten dat zyn die sigaar achtige fossielen welke ik hun toonde en die zij heel goed kenden, donderkeilen of donderbeitels; als 't Duitschers waren : Wetterspule, en de Belgen zeiden: flèches de foudre. In -werkelijkheid zijn het de rugschilden" van een soort inktvisch, die sedert lang uit?gëstorven is; een heel enkelen keer wordt er nog een uitsteeksel bij gevonden, dat den paleontologen in staat heeft gesteld, de inkt visch te reconstrueeren, die o.a. in ZuidLimburg leefde, toen daar nog geen land te bekennen was. Een anders gevormd rugschild van een inktvisschensoprt, die nu nog op onze kusten leeft, heeft ieder wandelaar langs het strand we) eens gevoneen. Het zijn die geelwitte platte dingen van schilferige poreuze kalk, die de zee met eiken vloed aanspoelt; zeeschuim heeten ze meestal bij de visschers; men gebruikt ze wel in vogelkooien, om de kanaries of sijsjes van kalk te voorzien en om hun gelegenheid te geven hun bek te poetsen. Deze kalkplaatjes zijn natuurlijk geen versteeningen, ze zijn net zoo in 't lichaam van de inktvisschen te vinden; wel zouden ze 't over wie weet hoeveel eeuwen kunnen worden, als de zee nog ver der teruggegaan is en vooraf het strand met een dikke laag krijt of kalk heeft bedekt. E. HEIMAXS. Den he.er Br. Hartelijk dank voor uw boekje over Skandinavische paddestoelen. Ze zijn goed afgebeeld en met eenige moeite wordt ik wel wijs uit de beschrijving. Het dienstmeisje wist uw adres niet meer te zeg gen, anders had ik u dadelijk geschrevenK. B., den Haag. Ik zal trachten vol gens uw wensch enkele artikelen over physiologische doelmatigheid b|j planten" te geven; de keus is anders moeilijk, omdat hetgeen serie mag worden; ik zal op goed geluk grepen moeten doen. Vronwentaeciit. In de Groene" van 20 November 1.1. ver klaart mr. H. Verkouteren zich tegenstander van vrouwenkiesrecht. Hij is 't blykbaar eens met hen, die zeggen, dat de vrouw aan het intieme familie-Ie ven en niet aan het openbare Staatsleven behoort". En dan heeft volgens mr. V. de vrouw, als zij aan drankbestrijding meedoet, te zorgen, dat de man niet uit ?wanhoop naar de kroeg loopt, omdat zijn huishouden niet in orde is". Mr. V. dacht een tiental jaren geleden WlïtHMMMÉMIIItlltUIIUIIIUMIIIIIIIIIIMIIIimHMIII Sc&aa&ypxd. ? 4e Jaargang. 27 November 1901. Redacteur: R u d. J. Loman. 79 Southwold Mansions, Blgin Avenue, London N.W. Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek *>etreffende, aan bovenstaand adres te richten. No. 733. L. A. Kuijers, Amsterdam. (Eerste publicatie) Mat in drie (3) zetten. abcdefg h Wit 6, zwart 8 stukken zr 14. Oplossing van No. 731. l Db2, Tb2: -2 Pe2f enz. Kd4 2 Db6f Kf4 2 Ph5:ft Pf6 2 Dc3:f m 2 Db8f Opgelost door L. A. Kuijers, A'dain; H. Mendes da Costa, A'dam; D. Andréa, Haar lem ; E. Wieling, Groningen; J. Pellinkhof, Zwolle; R. de Haas, Winsum; P. Witema «n J. v. d. Bijl, A'dam; J. F. Loeff, Zuidland ; H. v. d. Woude, Rotterdam; W. Hasekamp, Rotterdam; W. v. Spanje, Arnhem. Nog opl. van No. 730 te vermelden van P. Witema en J. v. d. Bijl, A'dam. Oplossing eindspel v. 'Weelderen. l Tdöf, Rd6: 2 Pd8t, Kc5: 3 Dd4f enz. Opgelost door L. A. Kuijers, A'dam; J. F. Loeff, Zuidland; J. Pellinkhof, Zwolle. No. 732 is totaal foutief gebleken, 't Laat «en mat in 2 zetten en een nevenopl. toe. heel wat gunstiger over de vrouw. Hij schreef toch in de September?^October 1894 aflevering van de Revue du Droit Public et de la Science Politique en France et a VEtranger in eene politieke kroniek over Nederland (van Sep tember 1892?September 1894) woordelijk het volgende: Indiquons, pour terminer, que pour appuyer ou combattre Ie projet du ministre Tak, il y a en un grand nombre de pétitions, dont je ne citerai qu'une seule. Une association feministe pretend que Ie mot male", dans l'article 80, n'aurait aucun rapport avec Ie sexe, mais seulement avec Ie caractère male et vigoureux. En e/'et, pourquoi les femmes ne votcraientSPAANSCHE PARTIJ. (Correspondentie partij). Wit. Riga. 1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 B. Kb5 a6 4. Ea4 Pf6 5. 0-0 Ee7 6. Pc3 d6 7. Ec6:f bc6: 8. d4 Pd7! Van Tschigorin af- . komstig. 9. Pe2 Wit kan wel is waar door afruil op eo zw. een geïsoleerden dub bel pion bezorgen, maar zw. zou de d lijn en zijn K. raadsheer vrij krijgen en daar enboven kan de c pion op geenerlei wijze worden aange vallen.Een der match partijen Tarrasch Tscnigorin bracht de onaantastbaarheid van den dubbelpion op de c lijn duidelijk aan 't licht. 9. 0-0 10. Pg3 Rf6! 11. Ph5 Pfó is minder goed wegens do. 11. ed4: 12. Pd4: De7! 13. Tel PcG:, De4: 14 Pf6:f, Pf6:, 15 Pd4 brengt wit geen voordeel aan. 13. Ed4: 14. Dd4: f5 15. Ed2 Dc4t, Kh8 10 Dc6: waardoor Pcö! 17 Zwart. Stockholm. Da8:?, Rb7 en TaS weerlegd. 15. Df7 16. Ec3 fe4: Ook Peöwas zeer sterk. Bijv. Peö17 f4 (17 Pg7:?, Dg7: 18 f4, Pfa.-f), Dhö: 19 fe5: en dan f4! 17. Dg7:t Niet goed was Te4: wegens Peö! 18 f4, co! en wit raakt in 't nauw. 17. Dg7: 18. Pg7: Pf6!' In aanmerking kwam hier Pc5. Zw. heeft klaarblijkelijk de ge volgen van 22 f3! niet behoorlijk berekend. 19. Ef6: Tf6: 20. Ph5 Th6 21. Pg3 d5 22. f3! Rd7 Zw. is gedwongen een pion prijs te ge ven, want na ef3: 23 TeSt, Kf7 24 Tael gaat zwart langzaam maarzeker te gronde. 23. fe4: Tae8 24. edö: cd5: 25. Te8:f Ee8: 26. Tel Kf'8 27. PföTb6 28. b3 Eg6 29. Te5 Hier gaf Stockholm 't spel op, daar zw. in 't gunstigste geval remise bereikt, wat niet voldoende was om de match te red den. Wij laten hier een der levendigste partijen van den wedstrijd te St. Louis volgen. SPAANSCHE PARTIJ. Wit. L. Uedemann. 1. e4 e5 2. P13 Pc6 3. R«)5 to Zwart. H. Mlotkowski. 4. d3 In den laatsten tijd is men geneigd aan elles pas comme lei hommes f N'arrive-t-il pai tres souvent, dans les classes infériemes, que Ie véritablt chef de la familie est la femme l" (Cursiveering van my). Mais en attendant que la Constitution soit revisée sur ce point, il n'est pas permis d'éluder ses prescriptions formelles au moyen d'un jeu de mots". Alzoo valt te constateeren, dat mr. V. in 1904 de vrouw er op aanziet, dat zy den man naar de kroeg jaagt, terwijl hy haar in 1894 het stembiljet wilde geven; aan de vrouw uit de lagere klassen nog wel op grond, dat deze zeer vaak het feitelijk gezinshoofd is. Oude plunje? G. G. L. Geachte Redactie! Vergun mij een paar woorden te mogen schrijven naar aanleiding van het artikel van den heer Verkouteren in uw blad van 20 Nov. Gezegde heer breekt daarin de staf over het Vrouwenkiesrecht en hij doet dit met een aanhaling uit de Nineteenth Centuryr betreffende de weinige resultaten in Wyoming verkregen, tijdens de vrouwen aldaar het kiesrecht hebben. Maar hij heeft geheel vergeten daarbij mede te deelen, of er aan toe te voegen, wat de reden daar van is. Hij heeft de klok hooren luiden en schreef er maar op los, zonder zelfs te onderzoeken waar de klepel hing. En nu, luistert! Wyoming heeft als populatie, volgens de laatste .opgave, 39.333 mannelijke inwoners, daartegenover staan slechts 21.263 vrouwelijke. Evenzoo gaat het in Utah, waar 110.463 mannen .en slechts 97.442 vrouwen, zijn waar van vele tot den Mormonischen godsdienst behooren. Colorado telt 245.247 mannelijke inwoners en slechts 166.941 vrouwen. Spreken deze cijfers niet voldoende, om de beschuldiging, van weinig invloed ten goede uit te oefenen, geheel teniet te doen ? Wat kunnen de vrouwen uitrichten tegen drankmisbruik en zedeloosheid, als de man nen steeds in de groote meerderheid zijn? Al wie den heer Verkouteren onlangs in Dilligentia (den Haag) zag optreden en hoorde spreken, kreeg den indruk dat het wel altijd zou blijven den moriaan wasschen" voor dengene die zou trachten hém tot andere gedachten te brengen. De vrouw in de keuken of kinderkamer, of, op een theepartijtje met een breikous in de hand babbelend over de meiden of andere belangrijke onderwerpen dat is zijn ideaal!. .. Maar als men iets wil beweren, dan moet men met deugde lijker bewijzen aankomen dan de heer Ver kouteren in zijn artikel heeft gedaan. En nu wil ik nog eens hier aan toevoegen, dat de Gouverneur van Wyoming eenige jaren geleden op een Congres in Washington heeft verklaard, dat hij voor zich wenschte, dat alle Staten het Vrouwenkiesrecht zoo spoedig mogelijk mochten krijgen, omdat de positie van de vrouw er door wordt verhoogd, en haar streven meer invloed heeft. Ikzelf was een jaar lang te midden van het kiesrecht uitoefenende vrouwen in Colorado; maar hare huishoudelijkheid leed er niet onder integendeel nergens zag ik zulke flinke moeders en opvoedsters. Dank voor de plaatsing. Hoogachtend Uw dw. H. VAX DE MOER. Contrabande. De heer mr. J. van der Flier verklaart in het nummer dezer courant van 20 Nov. 11. het woord contrabande" aldus dat in de middeleeuwen de Paus onder bedreiging van den kerkelijke ban de levering van zekere goederen aan de Saracenen en ketters ver bood. Iets anders luidt de verklaring welke ?MlllllimillllltlllllllltlHIIMIIIHIIIIIIIIIIIlllimillllltllllllllllllMMI d4, wat langen tijd voor minder sterk gold, den voorrang toe te kennen boven d3 en 4 Pc3". 0-0-0 was wel zoo voorzichtig. 4. 5. 6. 7. 8. fe4: Pf6 d6 Re7 de4: 0-0 Pc3 a3 Eg4 0-0 was de zet. Bijv. 0-0 i) Rc4f, Kh8 10 Pg5, De8 enz. 9. 10. 11. 12. 13. 14. Rc4 Dd3 S'f3: KS2 Pd5 f4! 15. Pe7: Dg4f 16. Khl Pf3 17. Ee6! De6: 18. Df3: g6 19. Pg6: hg6: 20. f5 Df7 21. Eg5! Kd7 22. Tadl gfö: 23. Dc3 DS7 24. Db4! Dg6? KcS was de eenige Pd4 zet, maar aan redding Ef'3: viel niet meer te denDd7 ken. Ph5 25. I)b7:f Ke6 Tf8 26. De7f ENGELSCHE PARTIJ. Consultatie partij gespeeld te Moskou 14 October jl. Wit. Tschigorin. 1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. c» Pf6 4. d4 ed4:? Pe4: 5 d5, Pb8 (i KdÜ, Pc5 is de juiste voort zetting. 5. e5 Pe4 In een match partij Gunsberg-Tschigorin (Havana 1889] ge schiedde: Pd5 (> Kb5!, aG 7 Ra4, Re7 8 Pd4: met voordeel voor wit. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Zwart. Wainstein en Nasarowski. dh4. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 0-0 ed6: Pe4: a3 Re4: Re3 b4 Tf'dl d6 De4: Rfó Re4: Ra5 Kd7 Rb6 Pb3 Pc5 Pe6 Pcd4 Pd4: Rb4f De2! cd4: d5 Pd4: De4 Pc3 Wit blijft na U Rd2, Rd2:f 12 Pd2: even eens in 't voordeel. 11. c5 12. Rd3 De7 Da5 dan 13 0-0, Rc3: (Pb3 14 ab3:, Dal: 15 Pb5) 14 bc3:, Pb3 15 ab3:, Dal: 16 RhO, Dfl:tl7Kfl:,gh6:18 do me de dreiging Pe2t dan 21 Kfl,-Pc3 22Rfót,Kd6:23bc5:t Rc5: 24 Rc5:f, Kc5: 25 Tacl en wit wint 't paard. 21. Rf5f Kd6: 22. Tab l c4 23. Rf4i Ke7 24. Rc2 Pd4 25. Telt Kd8 26. Ra4! a6 27. Te4 Pb5 28. Tbel Rc7 hO dan 29 Te7, go 30 Rg3. 29. d6 Rb6 Rd(>: dan 30 Tdl, Kc7 31 Te7f en wit wint een officier. 30. Te7 Tac8 31. Tf7: Rd4 32. Tb7: Zwart geeft op. Emérigon, de beroemde Fransche schrijver over assurantierecht, van het woord geeft, eene verklaring welke mij aannemelijker voorkomt. Bande" schrijft Emérigon, viens du mot italien bando, qui signifie ban, cri public, publication qui de fait un son du tambous ou de la trompette, de la purt d'un supéri eur. Contrebande est la contravention au ban." Wjj kunnen die beteekenis van ban, als kennisgeving bij tromgeroffel, nog in de uit drukking; de ban openen. R' d a m. 21 Nov. '04. Mr. NOLST TRBNITÉ. IIIIMIIIIIIIIIIMMIIIIIIIIIItlllflIIMIIIIHIIIIMIHMM 1ste Jaargang. 27 November 1904. Red.: C. H. BROEKKAMI>, Damrak 59, Amst. Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, te richten aan bovenstaand adres. Probleem No. 21 is goed opgelost door: N. Baruch, L. Goudsmit, H. Koperberg en G. van Leeuwen, Amsterdam; K. en N. Bouwes en D. Kikke, Edam; J. Luteijn, Groede; W. van Daal en en J. Fortgens, Haarlem ; W. Vijn, Hoogwoud; J. Keuken, Nieuwe Nieuwdorp en J. Meijer, Nijmegen. Door verhindering van vele deelnemers om tijdig hunne zetten in te leveren, wegens de op heden plaats hebbende dam-match, wordt de Correspondentie-Wedstrijd een week ver daagd. UIT DE DAMWERELD. Heden, terwijl de twee reuzenkrachten, de wereldkampioen Isidor Weiss en de kampioen voor Nederland Jac. de Haas, in ernstigen, doch niet minder vredigen strijd, elkander trachten te ver meesteren, willen wij een oogenblik de tribune verlaten, en ons eens bezighouden met, en een kort woordje spreken over, de oorzaak van dien belangwekkenden strijd, en dit te meer, omdat wij niet gelooven dat er ooit te voren zoo'n merkwaardige gebeurtenis op 't damgebied in ons vaderland heeft plaats gevonden. Wij vinden er tenminste niets van vermeld, noch door Van Embden, Blijdensteijn of Kurter,nochdoor onzen helaas te vroeg afgestorven auteur Constant Stams of andere meer of minder bekende speciali teiten op dit terrein. De dam-match welke heden plaats vindt, is hierom des te merkwaardiger, wijl het plan hiervan is ontworpen door eene vereeoiging, welke haar vierjarig bestaan nog maar enkele dagen kan herdenken. Het was den zesden November 1900, dat op zeer bescheiden voet te Amsterdam werd opgericht het Vereenigd Amsterdamsen Damgenootschap, en wel door acht a tien amateurs damspelers. Edoch, spoedig moesten wij gewaar worden, dat in deze club zich speelkrachten bevonden, waarover velen verbaasd zouden staan, terwijl het bleek, dat weer anderen zich meer speciaal met de leiding bezig hielden, waardoor het mogelijk werd dat dit Genootschap steeds bloeide en zich spoedig tot op een hoog standpunt kon verhefi'en. Het kon dan ook niet uitblijven, of met deze werkkrachten moest veel verkregen worden. Het doel wat dit Genootschap beoogde, was niet alleen het wekelijks gezellig samen zijn te bevorderen, maar meer nog in't bijzon der om het damspel te verhefl'en en te ver edelen. Wetende dat dit spel sinds jaren was verdrongen of op den achtergrond gebracht door zijn concurrent het schaakspel, ofschoon eigenschappen bezittende waarvan maar weinigen een goed begrip hadden, terwijl het schoone zich steeds kenmerkt door de een voudigheid, en hierdoor dit spel zich boven elk ander i-pel verheft, zoo waren de leden van dit Genootschap overtuigd, dat het op den voorgrond brengen van dit eeuwenoude en door velen beschreven en beoefende spel een hunner eerste plichten moest en zou zijn. In hoeverre aj reeds in het nakomen dier plichten zijn geslaagd, zegt ons niet alleen de groote belangstelling voor het damspel die zij bij de amateurs wist op te wekken, doch meer nog in 't bijzonder de daad van heden, het aanwezig zijn van den wereld kampioen in Amsterdam, strijdende meteen hunner ijverigste en bekwaamste mede-leden." Wij laten natuurlijk in het midden wie straks den lauwerkrans zal wegdragen, en be palen ons meer tot den oorsprong dezer match. Dit feit, wij kunnen het hier gerust en openlijk verklaren, kon onmogelijk verkregen worden door n lid op zichzelf, maar alleen door alle leden gezamenlijk. Han d aan hand moesten zy samen werken, groote offers zich getroos tende om dit doel te bereiken. Wij zijn dan ook overtuigd, dat eene vereeniging met deze energie, in staat is nog dikwijls ons te verrassen, zooals b.v. bij de uitschrijving van eeninternationalen wedstrijd, en met medewerking en bijstand van hare zusterverenigingen., by het tot stand doen komen van een nationalen dambond, enz. Dan, maar dan ook zeker zal zij de macht bekomen oin het damspel te maken tot de evenknie van het schaakspel", het doel dat van af den beginne haar voor oogen stond. CORRESPONDENTIE-WEDSTRIJD. Tabel der gespeelde zetten van Zwart. 2! p en to M 00 to CO p CO to ttGO CT rf». p p to 00 to < 1 h-1 GO g td to w , w to ^ O H-1 t?1 GO g 00 o ^ hu-4 ft " to , 1 '? 00 cc p^ p-3 1 1 cc *3 c-l --4 10 o to h-1 1 ' to to ? t-t b»- i ^ >fea ^ : ^ r?1 . ~.7 'l II W bd M tti T5 .-<?>. h- H^ to co £°i~ ' i» ' w s 1?1 ' 1?1 to s Q 8 ' : ri HM ' 'r?1 : -,7 |£ ^ ; to to M O> ffi H-1 1?' 1 ' tb ' l?' jTJ ^CJ T' i to S b3 00 O M tó w CO g* p 10 ' rf*. K t" h^ ?p 1 h^ *? 1?i to GO ' i ^ W to ^ ' GO O O t-o 00 . ^d .to o N> ' rfQ H to o s. ! bO h-1 OO ló C.C i W K : ?*: CC ' to o to i M ^ oo |3 t-1 00 to ^H g |Q g;M g l|0 ; Go j ^1 £ ico *£ W t^ : h-l HJ l-^ -*H : hl« S; l-1 : h-> ' tO h^ ? ^ y^l : tO : o i» ' H >r?' * to O W h- ' S ' h^ H O to h-1 00 0 t» h- 1 h-1 !> ra ?jj H- » to td o t?' to , 1 00 O ! i> to ? to p i p Ig ' j tO ' H g , t V 4O 'T] to o to ' 4O O l?1 bO 00 £ M to ' td W to o to 4to p , to W Q to h-1 00 £ w s * to «H : W «H tO : l-1 o , ; to , to : £? hf^. ; OD <^ W : ^ W bO : h-1 S ' ! g ' a t-1 w t-1 to to 9.9, to te 4- 4& ? s ? CO ^ to to 9 9 >!s ' .1 fo 12! p t?» cc o to l CO CO CO 5 in Cn O! H-1 02 CO Wit moet spelen. Voorzetting van partij : Xo. 2. E 7-12, A 26 :17 gedwongen 39. F 19-23, G 28 : 19 43. A 17-22, H 28 : 17 4(>. G 17-21, H 28: l i) ...en ik w eet niet of ik in heel mijn leven wel ooit een historischen roman gelezen heb, waar van ik zooveel genot heb gehad als vun LOÜEWLIK MULÜER's JANFAESSEN (Overgenomen uitliet hoofdartikel over LODKWI.JK Mui.DEI; in Het Xieiiws rrm <!i-n Dag.) Het Meesterwerk JAN FAESSEN, Historische roman door LODEWIJK MULDEK, 7e druk, met Platen voor slechts f 1.75. In prachtband voor slechts ? 2.5O. Verkrijgbaar bij D. BOLLE, Bazaar van Goetlkoope Boeken te Rotterdam en verder alom Franco na ontvangst van Postwissel ad slechts ? 1.75 of/2.50, waarop vermeld JAN FAESSEN". Catalogus van Nieuwe, en belangrijk in prijs verminderde Boeken wordt op aanvraag ijnil.iit m fratu-o gezonden. AMSTt-RDAM. PORTORICO BB 12C per pakje Zijn niet te overfreFFen » :. Voor Fijnere soorten m de prijscourant in elk pakje Verschenen: Fransche Moralisten door Dr. C. J. WIJNAENDTS FRANCKEN Met negen portretten in lichtdruk. PASCAL LA ROCHEFOUCAULD LA BRUYÈRE VAUVENARGUES CHAMFORT JOUBERT BALZAC COMTESSE DIANE LICHTENBERG. Ingenaaid f 2.9O. Gebonden, kop verguld ? 3.25. Haarlem, H. D. TJKEXK WILLINK & Zoox. Verschenen bij A. H. ADRIANI, Leiden: ADA NEGRI, Moederschap. Prijs ? 1.50, fraai gebonden ? 1.90. M. DE VRIES, Tragische en Comische Oogenblikken. Prijs ? 1.90, in prachtband ? 2.40. P . R. AUFETOS, Aannda. Prijs ? 2.75, keurig gebonden ?3.25. BAUDITZ, Onkel Jochumsen. Prijs ? 1.90, gebonden ? 240. Advies en Controle In Financieel»- Handebcoliere Adnunis rmtie. 0. STIGTER, Amsterdam, m P«r

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl