Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1438
onjuist 't zou wezen over dit deel van de
femeente-huishouding zoo smalend te
spreen als de Maasbode deed.
II. Kosten der Openbare Verlichting.
's Gravenhage
Groningen
Amsterdam
Zwolle
Utrecht
Dordrecht
Leeuwarden
Leiden
Haarlem
Arnhem
Kotterdam
Maastricht
Nijmegen
f
0.91
0.64
0.02''
0.6P
0.61
0.605
0.58
0.54
0.505
0.44
0.34
0.15'
0.09"'.
Amsterdam neemt in deze rubriek der
halve de derde plaats in, met relatief minder
kosten dan 's Gravenha?e en Groningen.
Evenwel dient toegestemd, dat de boven
staande uitgaven-omslag maar een beschei
den verband houdt met den werkelijken
kostprijs der verlichting. Immers, al deze
gemeenten produceeren en leveren deze
verlichting zelve en de uitgaven dezer
rubriek worden dus teruggevonden op de
ereditzijde der gemeentebedrijven. Dit ver
klaart ook het zeer laag cijfer bij enkele
gemeenten, waar voor de straatverlichting
weinig of niets in rekening wordt gebracht
en deze eenvoudig rust als een kwade post
op de exploitatie-rekening der
gemeentegasfabriek.
Maar in ellflkgeval blijkt er uit de cijfers
dezer uitgavengroep ook weer in geen enkel
opzicht een al te groote kostbaarheid der
Amsterdamsche inrichtingen. Evenmin bij
de nu volgende rubriek:
III. Onderhoud van
gemeenteeigendommen.
Kotterdam ?11.82
's Gravenhage 8.48
Leiden 7.20
Amsterdam OM
Utrecht 5.285
Groningen 4.97
Dordrecht 4.50
's Hertogenbosch 3.73
Leeuwarden 3.70
Haarlem 3.56
Arnhem 2.95
Nijmegen 2.87
Zwolle 2.51
Maastricht 2.46.
In den omvang der uitgaven is hier zeer
groote verscheidenheid. Wat zich verklaren
laat ook al weer uit het groot verschil in
den omvang der gemeente-eigendommen.
't Ligt toch voor de hand, dat de steden,
welke grooto havenwerken hebben aan te
leggen en te onderhouden, zich de grootste
uitgaven moeten getroosten. Verder is
hierbij ook een factor van beteekenis de
meerdere of mindere vlugheid der gemeente
besturen om eenig werk ah buitengewoon
werk" (e beschouwen, ten einde niet uit
de gewone uitkomsten, maar uit geldleening
de kosten te bestrijden. En 't is van
algemeene bekendheid, dat deze minder goede
gewoonte door Amsterdam niet wordt
gevolgd.
IV. Gezondheidsdienst en Gemeente
reiniging.
Arnhem ? 3.. 'H
Haarlem 1.68"'
Zwolle 1.65
Amsterdam 1.01'
Utrecht 1.56
's Gravenhage 1.55
Groningen 1.55
Nijmegen 1.46"'
Leeuwarden 1.42"'
Kotterdam 1.24
's Hertogenbosch l.ll1"'
Dordrecht 0.99
MaastrichJ 0.95.
Voor Leiden ontbreekt hier de opgaaf,
omdat de gemeente er niet voor eigen reke
ning de stadsreiniging onderneemt.
De hoofdstad neemt hier alweer niet de
eerste plaats in, maar laat deze aan ge
meenten van minder grootte. Bij elkaar
zijn er dus van de 8 rubrieken, waarin de
gemeentelijke huishouding hier is onder
scheiden, reed a 4 in welke andere steden
l»Hm»immmmi»tnnmininmiitmiintlin(mHim"mmnninilim»
Tussehen avond en morgen,
Vertelling van
LOÜISE WESTKIRCH.
II.
Lili's angstige manieren amuseerden hem.
Hij mocht zijn mooi nichtje graag lijden en
haar gaarne eens plagen. Het was de aan
staande Eva in haar, die hem behoorde, en
bovendien het sterke contrast tusschen haar
langzaam maar duidelijk ontkiemende levens
lust en zijn levenszatheid.
Ja, weet u, ik heb uaadenaoiselle maar
zoolang in de eetkamer laten gaan. Ze is zoo
vreeselyk nieuwsgierig en mama wil absoluut
niet, dat iemand er iets van merkt. Haar
stem beefde. O, oom Heckie . .."
,,Mama? Dus je komt niet uit je zelf, zóó
laat nog hier. Wacht kind, ga zitten, en
vertel me eens geregeld wat er gebeurd is.
Wat is er met je mama?"
Lili sloeg de handen voor het gezicht en
brak in tranen los. Ja, dat weet ik juist
niet. Wist ik het maar! Ze vertellen me
niets, ze denken altijd, dat ik nog maar een
kind ben. Maar zoo veel heb ik toch wel
begrepen, dat er iets heel ergs gebeurd moet
zijn. Ik was bang voor papa, en mama deed
maar niet anders dan met hem redeneeren,
uren lang wel. En het eind was, dat zij stil
letjes den grooten handkofl'er van zolder
gehaald heeft, zij zelf, ziet u, niet Johan, en
dat zij zich in haar kamer heeft opgesloten.
Papa was ziek en moest slapen. Maar ik
hoorde haar voortdurend op en neer loopen.
Tegen zes uur riep ze me, gaf mij gelden zei,
dat ik met mademoiselle naar de lunchroom
gaan en zooveel slagroom en ijs eten mocht
als ik wou en dan om acht uur naar u moest
gaan. Maar ik wou niet, oom Heckie, het
leek me alles zoo vreemd, zoo angstig t je.
En toen werd mama opeens verschrikkelijk
boos en zei, dat, als ik niet precies deed, wat
zij mij gebood hier begon Lili krampach
tig te snikken papa doodgaan zou en
mama ook l"
Zoo," antwoordde Hektor Haruann, wien
relatief meer uitgeven dan Arasterdam.
't Geen de beschuldiging van finantieele
roekeloosheid, in algemeenen zin uitgespro
ken, voldoende weerspreekt.
REVUE.
in de Mist il
Men mag niet klagen dat Amsterdam in
den laatsten tijd verstoken blijft van
quartetmuziek.
Tot voor weinige jaren hadden wij hier
slechts n quartet-gezelschap. Thans heb
ben wij hier twee voortreffelijke
strijkquartetten en buitendien zijn' de cJohemers,
het Hayot- en het Schórg-quartet onze regel
matige jaarlijksche gasten, om niet te spreken
van het Joachim- en het Heerman-qiiartet,
welke vereenigingen onze stad in de laatste
jaren ook bezocht hebben.
In de eerste week van dit jaar bracht de
Algemeene Muziekbandel ons in kennis met
het Rosé-quartet uit Weenen en reeds aan
stonds bleek dat de heeren Kosé, Bachrich,
Ruzitska en Buxbaucn behooren tot de aller
eerste kunstenaars en dat hun quartet inet
de beste thans bestaande op n lijn gesteld
kan worden.
Ik hoorde van hen Haydn's
C-durquartet, Brahms quartet in a kl. 3, op. 51
No. 2 en Schubert's nagalaten-quartet in d
kl. 3 rnet de variatiën op ..djr Tod und das
Müdehen".
Onvergelijkelijk schoon in hun soberheid kan
men van het lioséquartet zeggen bij al hunne
voordrachten. Alle voortreffelijke qualiteiten
die men bij quartet-gezelschappen k a n aan
treffen, vindt men hier terug. Hun rhythmiek
is gewoonweg ideaaUchoon. Ujen sp'>or van
stijfheid, of van al te groote gestrengheid,
maar ook geen overmaat van pathos, of
gevoelszwelgerij. Nobel en soepel en met den
grootsten eenvoud en natuurlijkheid gaat alles
daarheen. De kunstenaars treden volkomen
terug achter hunne kunstwerken, ja zelfs ieder
treedt achter zijn partner terug, waar dit zoo
zijn moet en dat met de grootste gemakke
lijkheid, wijl hunne talenten aan elkaar
g«evenredigd zijn en er geen onder hen is die
excelleert of domineert boven de anderen.
De klassieke meesters vinden in hen eerste
rangs vertolkers; want stijF' is hun spel in
hooge mite eigen. Of zij nu ook voor de
moderne Slavische quartet-componisten als
Tsehaikowsky, Borodin. Tenaiew, Dvorak e. a.
passende kleuren op hun palet hebben, zal
moeten worden afgewacht. Deze meesters
verlangen grootere hartstocht dan hier gele
genheid was aan den «lag te leggen. Ja men
zou mogen beweren, dat een te veel in dat
opzicht geschaad zou hebben aan de eisenen
van den juisten stijl. Niettemin is het niet
onmogelijk, dat deze artisteu uit Weenen,
uit de stad van warm en gloedvol kunst
leven, ook in cornpositiën van C'.echiseheii of
Russischen oorsprong aan de hoogste eischen
voldoen.
Indien ik nu nog bij enkele plaatsen af
zonderlijk stil sta, dm is dit om tevens op
enkele aparte schoonheden uit de
versclu'lende werken te wijzen.
In Haydn's quartet, voornamelijk het Al
legro daaruit, was het de bevallige melodi
sche lijn die trof en het lichte maar toch
pittige staccato van enkele begeleidingsfiguren.
In het Trio van het Scherzo voor twee vio
len, deed de eerste violist zijn mooi, gracieus
trillertje bewonderen. Het Adagio, wel het
glanspunt van dit opus, was een en al me
lodie van groote innigheid en warmte on
tevens weldadige soberheid. Het brillante
finale werd thans inderdaad Presto inge/A't,
zoodat het aan het slot nog een Prestissimo
toeliet, waarbij niet in hot minst de duide
lijkheid te loor ging.
Na de zonnige Haydii kwam de ernstige
Brahms, maar in een zijner heerlijks'e, diepste
en rijpste ka nermuziek\verke:i. lieadi den
aanhef, met zijn schoon gewelfde melodie in
plotseling een licht opging. Nu, en toen
verder, wat toen ?"
Toen heeft ma me een kus gegeven en inij
beloofd, dat, als ik nu bedaard heenging en
deed wat ze zei, we allemaal weder gelukkig
zonden worden. Oom, gelooft u, dat we ooit
weer vroolijk zullen kunnen zijn?"
Als mama het zegt, natuurlijk. Enbeisje
nu in de lunchroom geweest ?"
.,.la, dat wel, maar ik heb niets door m'n
keel kunnen krijaen. Mademoiselle heeft alles
maar opgegeten. En toen . . . toen zijn we hiur
naar toe gegaan en inet klokslag van achten,
ik had gewacht tot het sloeg, want ziet
u, ik mocht vooral niet vroeger komen
heb ik aangebeld. En hier " ze maakte den
bovensten knoop van haar manteltje los on
haalde een langwerpige enveloppe van uil;
haar witte matrozen blouse te voorschijn
hier is een brief voor u van mama Och,
toe oom, zegt u me asjeblieft, wat er in staat!"
Ik zal hem eerst zelf lezen, Lili"
Hij staaidc een oogeublik op hot adres:
Den heer Hektor Hamanu. Waarschijnlijk
een afscheidsbrief.
E'isabeth Endemann had haar man harts
tochtelijk lief toen ze hem trouwde en in de
ze-tien jaren, dat ze nu getrouwd waren, had
geen enkel bcteekenend wolkje hun huwe
lijksgeluk verstoord. Ze wilde haar man zeker
niet alleen den donkeren en eenigen weg,
die hem openstond, laten betreden en zou
hem dus volgen. Hun kind dat die catastrophe
niet mee kon, niet ir.ee mocht maken, zond
ze hem, den eenigen broeder, opdat die het
voorbereiden eu troosten zou. Een moeilijke
taak voorwaar! Dat was nu in den waren zin
des woords, toeh werkelijk iemand's laatsten
levensavond vergallen.
Aarzelend scheurde hij de enveloppe open
en las:
Liefste Broeder! Beste Vriend. .Ie weet,
hoe de zaken staan. Henk heeft mij en Lili
te lief gehad. Het past ons, voor wien hij
gefaald heeft, dus niet, hem te veroordeelen.
De menschen zijn onverbiddelijk Hij moet
vluchten, 't is zijn eenig redmiddel, de eenue
mogelijkheid ook, om later misschien alles
weer goe l te maken. Dat ik met hom meega,
zul je zeker wel niet anders van mij ver
wacht hebben. Maar ik kan het niet over
mijn hart verkrijgen ons kind, on ;e Lili mee
de eerste viool en zijn breede accoordtriolen
van de alt, drukt het stempel van adel op
den geheelen Satz. Het tweede thema, met
zijn aan Schubert herinnerende melodie in
tertsen, een waar prachtstuk vau vinding,
sluit zich hierbij volwaardig aan.
In het Audante is het niet zoozeer de
klankenweeldo, die treft, gelijk in zoo menige
andere langzame Satz van den
Uamburgschen meester, als wel de stemming, ernstig
en streng, stroef zou ik haast zeggen. Zeer
moeilijk is dat gedeelte in rhythmiseh opzicht.
Omico lig echter te zeggen dat zelfs de
ingewikkelijkste rhylhmisehe combinaticn
met de grootste klaarheid door ons viertal
ku istenaars werden geëxposeerd.
In het derde gedeelte treft d? afwisseling
van het Menuet met de tweedcelige maat en
in het Finale de tegenstelling t usschen het
onstuimige eerste 11 u; ma eu de lyrische
zangmelodie van het tweede thema. De eerste
Satz is mij echter, hoe schoon ook de andere
deeleu zijn, het liefst. Daarin viud ik die
reine, absolute voruischoonheid, die het
kenmerk is der klassieke muziek.
Het Schuburtsche quartet kan uien zich
niet schooner vertolkt denken. Al de heerlijke
lyriek van de :en melodiënmeester kwam op
de schoonste wijze tot uiting. Men d^nke
zich eens terug b. v. liet Andante met zijn
variatiën ; en hoe mooi genuanceerd werden ze
alle gespeeld !
Het ll'jsé-quartet heeft zijn naviu met n
slag hier gevestigd. Het mag met het aller
beste dat zich hier heeft doen hooren, in
n adem genoemd worden.
De heer Ca r l Fltvch heeft het voornemen
opgevat ons op drie avonden een historisch
overzicht te geven van de vioollitteratuur.
Dinsdagavond 1.1. had de eerste dezer
avonden plaats. De heer Elesch had voor
deze to:ree eon zeer gelukkigen greep ge
daan ; want men trof hier een keur van
italiaansche meesters aan uit de zeventiende
en achttiende eeuw, te weten : Corel i, Tartini,
Nardini, Fiorillo en Loeatelii, en naast hen
Bach en den Franschmau Leclair.
Het was in het begin der zeventiende
eeuw, dat de viool haar belangrijke plaats
in het-orchest gekregen heeft, die zij tot op
lieden vermocht te behouden. Voornamelijk
Claudio Monteverde heeft haar een gewich
tige rol toebedeeld in zijn opera's. Eenigen
tijd vroeger was men reeds begonnen aan
de viool den vorm te geven, welke nagenoeg
overeenkomt met haar" tegenwoordig model.
Voor zoover mij bekend is, vindt men in
het tweede deel van Praetorius' S;/nt(t<j>na
muzicum echter eerst de viool afgebeeld,
zooals zij er heden ten dage nog uitziet. De
e-gaten hebben plaats gemaakt voor J-gaten
en de hals is slanker en beter geproportio
neerd geworden. Wat de beroemde viool
bouwers Amati, (iii'irncrius en Stradivarius
verricht hebben om dit instrument zijn groote
volmaaktheid te verschaffen, oehoef't hier
niet uitdrukkelijk vermeld te worden. Keu
feit is het dat daarmede gepaard is gegaan
het ontstaan eener litteratuur voor viool als
solo-instrument. Ba.ssuni en nog meer zijn
leerling Corelli mogen wel beschouwd wor
den als de gr.mdlegjersdtüer literatuur. Dat
zij reeds dadelijk na haar bejiu een hooge
vlucht genomen heeft, bewees de groote
kunstwaarde van ai de Italhumsche stukken,
die de heer Flesch op zijn programma had
gezet. Daar was letterlijk niet n nummer,
dat niet eoii groote voornaamheid van vinding
openbaarde. Buitengewoon nuttig en leerrijk
zijn dergelijke avonden en men mag den heer
Flösch zeer dankbaar zijn, dat hij zijn plan
een begin van uitvoering gegeven heeft.
Hemelhoog verheffen zulke séances zich boven
het gewone peil van solistenconcerten. Even
zeer mag men den coucertgever een woord
van lof brengen voor de b -werking van het
programma; want niet alleen vond men er
geschiedkundige data aangaande de compo
nisten, maar ook aanteekeningen ever den
aard hunner eompositiën.
Na dit gv/.egd te hebben over hot peda
gogische deel van 's heeren Flesch' kunst,
moet ik erkennen dat een gevoel van ware
bewondering voor het artistieke uitvoeren
zijner taak mij a>or den heer Flosc i bezielt.
Al de warmte en glans en zoetheid van zijn
spel vierden den gansehen avond hoogtij
Het was een voortdurend zwelgen in hoog
genot. Daarbij waren phraseering en
nuaute remen in een leven van onzekerheid, ge
vaar, outoeriug en misschien schande, dat
ons te wachten staat. Ik zend haar bij jou,
Hektor, pis goei op haar, geef jij haar een
onbezorgde jeugd. Ik weet wel dat haar vader
schuldig is tegenover jou, maar ik weet ook,
dat je dit Lili niet zult, laten ontgelden. .Je
hebt zoo'n goed. edel hart. Ik herinner me
nog, hoe je als j mgen een paar uit het warme
nest gevallen roodborstjes opgeraapt, en ver
zorgd hebt tot ze konden uitvli-igen. Zie,
mijn kind is ook zoo'n uit bet warme nest, ge
vallen vogeltje ; het zal je niet inoeielijk
vallen, het op te voeden. Wat kan bij jou
vermogen, eeu groot verlies je per slot van
rekening deren? Hoe gering is betrekkelijk
jou ongeluk, vergeleken bij het onze ! Jon
naam, de naam vuu onzen vader is
onbozoedeld gebleven! De menschen. die l leuk
zullen vervloeken, zullen den onschuldig be
nadeelde de hand boven het hoofd houden.
Ik gun het je van ganseher harte, ja, ik
j wensch het je too eii ben trotsch op je. Ik
vertrouw je mijn grootste s<:hat: het is een
koninklijk geschenk, dat ik je opdraag! Het
kind brengt vreugde en zonneschijn mee zich.
Ik zeg dit niet om je te begoocheien, niet
om het gewicht van onzen dankbaarheid
tegenover jou te verminderen, ik zeg het,
omdat ik het voel,
Vaarwel.' waar alles thans nog in liet on
zekere ligt, durf ik niet zeggen: tot weerziens.
Maar wat er ook mot ons moge gebeuren,
wee-; er van overtuigd, da~, ik je lot aan mijn
laatste oogenblikken zal blijven liefhebben
en zegenen.
Je Liesbet".
P.S. Verbrand dezen brief. Als je hem in
handen krijgt zijn we reeds op weg naar een
ander werelddeel, een nieuw leven tegemoet."
i Hektor llamann bleef, toen hij den brief
gelezen had, zwijgend voor zich uit staren.
Een gevoel van overgroote verbazing kwam
over hem. Dus.. . zij waagden den strijdl
Als een bedelaar en met een
gesehandvlekten naam vluchtte die man naar een ander
land en durfde den strijd om een nieuw
bestaan te aanvaarden Dat hij daartoe den
moed bezat, ksvain hein als een onbegrijpelijk
wonder voor.
Daar klonk plotseling Lili's stem: Oom
ceering in de hoogste mate verzorgd. Ik
herinner slechts aan de verrukkelijke scha
keeringen in de Etude van Fiorillo en aan
de geheele stijlvolle wedergave van Tartini's
b -kende g-mol sonate. Ook de Aria van den
te Amsterdam gewoond hebbenden Locatelli
was een waar meesterstuk van voordracht.
Het glanspunt van den avond vormde on
tegenzeggelijk de voordracht der twee frag
menten uit Bacb's sonate in C, Adagio en
Fuga. Wat de heer Flesch in de Fuia pres
teerde was verbazingwekkend; zeer zeker mag
men op bet gebied van het polyphone viool
spel, deze fuga wel als een unicum beschou
wen. Zoowel ten opzichte van duidelijkheid
als vau praegnanz in de expositie vau den
bouw heeft hier de heer Fleseb een mees
terstuk volbracht en nergens werd de
klankschoonheid ook maar een oogenblik in ge
vaar gebracht, i let was schitterend!
De suite-fragmenten van Leclair pasten
volkomen in het kader van den avond, hoewel
zij niet op de h
andere nummers.
Een bui:ongewoon succes beloonde den
heer Flesch voor zijn buitengewone daad.
Met waardeering zij hier vermeld, dat de
heer Joh. Wijsman zich met groote beschei
denheid kweet van de begeleiding.
AXT. AVEUKAMP.
Het boek run relt' geheimen, door HORATIO
W. DïEssER.Vert.van mevr. BR
'XSVEi.oBBEYKK. Baarn, H J. den Boer.
De titel van dit boek is eeri listige aanslag
op de menscbelijke nieuws- of weetgierigheid.
liet mysterieuze heeft voor het
tegenwiordigp. gesla ;ht een eigenaardige bekoring. Men
heeft zoolang eeuzijd g geleefd bij cijfers en
feiten ; men is zoo over verzadigd va a exacte
wetenschap, dit vele, geesten, bij wijze van
natuurlijke reactie, hijgen en hunkeren naar
bet bovenzinnelijke, het onzienlijke en onuit
sprekelijke. Niets natuurlijker dan dit. Een
meusuh kan nu eenmaal van broo l alleen
niet leven en door slatisti-chc tabellen niet
geestelijk worden verzadigd, 't, Ongeluk is
maar dat velen nu bevrediging zoeken van
geestelijke behoeften langs den weg van ge
heimzinnige mysterieën en occulte" weten
schap.
Zoo zullen misschien ook vele
spiritiaten en theosofen naar dit boek grijpen
alleen omdat het het boek var, vele gehei
men" heet. Welnu, als zij dat doen, dan
zullen zij hier leeren dat het echte en diepski
levensgeheim doodeenvoudig is. Dat men om
den waarachtigen zielyvrede te vinden niet
heeft af te dalen of op te stijgen in allerlei
bovennatuurlijke en geheimzinnige werelden,
maar eenvoudig heeft in te keeïen tot zich
zelf. Het A 15 C der gezonde levenswijsheid
"wordt in dit bock geleerd, 't Bevat geen
buitengewone gedachten; het tintelt niet
van geest; het vloeit niet over van paradoxen.
't Is eenvoudig, natuurlijk en gezond. Wel
vindt men hier en daar kleine buitensporig
heden. De auteur schijnt mij eenigzins behopt
met het geloof aan do Christian science"
die in America zooveel aanhangers telt, t. w.
het geloof dat men door de macht van den
geest niet alleen zenuwlijden, maar allerlei
ziekten en kwalen kan genezen. Ook draagt
zijn boek een licht theosofisch tintje. Maar
oen practi-che zin en een frissehe levens
opvatting is het hoofdkarakter en de voor
naamste aanbeveling van 't geschrift.
Dit een en ander wekt bij mij 't vermoe
den dat de schrijver een Americaan is. En
de citaten uit Emerson, die zijn boek ver
sieren, versterken dit vermoeden. Waarom
heeft de vertaalster den auteur ir'et aan ons
voorgesteld en ons met een enkel woord
verteld met wien wij te doen hebben? Als
we iemand leeren kennen, en vooral als dij
ieinau l ons aantrekt, willen wij toch graag
wat meer van hem weten. Doch, wie hij ook
zijn moge, hij zegt goede dingen in zijn ge
heimen-boek. Hij begint met te spreken
'k zou haast zeggen : echt Americaansch
over het geheim van het succes, en dan
vf Igen o. a. de geheimen der evolutie, der
overeenstemming, van het pessimisme, van
den arb i !, het geheim om zich zelf'te helpen,
dat, van de handeling, van het karakter enz.
Ge vindt hier niet een streng-logi^ch, wel
samenhangend betoog, niet oen kunstig
geHeekie, wat staat er in den brief'. Och toe, zeg
het, me, ik. ben 7.00 doodelijk ongerust."
Met uitgestrekte hand stond zij voor hom,
een rimpel van ongeduld tiisschen de wenk
brauwen, de oogen, waarin groote tranen
schemerden, gebiedend op hem gericht. En
dat kind des geluk-;, dat nog niets anders
geleerd had dan eischen en voor zich zelf
begeeren, zulk een kind zond men hem
hem, die niets te geven had dan den dooi'.
En , als men het goed beschouwde, zou dit
op het oogenblik de slechtste gave nog niet
zijn. Wat, voor lot stond dit verlaten kind
van vogelvrij verklaarde ouders, deze
levensh mgerige. onervaren jeugd te wachten, nadat
ook hij zou zijn- heengegaan ?
Hij vouwde den brief dicht, stak hem in
zijn borstzak eu zei : Lieve kind, dat zal ik
je later wel eens vertellen, daarvan begrijp
je mi toch niets. Maar ga nu eens bedaard
over me zitten en luister eens goed."
Ze zat reeds; maar toen /.e de groote,
blauwe, eerlijke kinderoogen vragend op hem
richtte, kou hij de rechte woorden niet
vinden.
Lili, wat ik je nu ga vertellen is iets van
heel, heel ernstigen aard. ,Ie hebt zeker wel
al gehoord van die verschrikkelijke teleur
stelling, die je papa bij een groote
linanciëele onderneming te wachten stond en
waarbij wij allen vee! schade zon len lijden?
Nu, die slag is gevallen; hoe, d.it kan niemand
zeggen? Fabrieken gaan te niet, banken
springen, financiers kunnen van rijkdom plot
seling tot armoede vervallen. . . ."
/ajn ivij ook arm geworden, oom?"
Ja, kind."
Lili's trekken ontspanden zich. /ij baalde
diep adem, als voelde ze zich van een zware
last ontheven.
Dus dut is het. Dat en anders niet. We
zijn dus arm geworden, (ioldank, dat het
dit alleen maar is."
Hij staarde haar verbaasd aan.
Me dunkt, dat hel nog al erg is. Lili."
O, neen, oom Heckie, heelemaal niet.
Heuscli, ik heb dikwijls gewen-cht, dat we
nie'j zow rijk mochten zijn, want dan kon
papa ons groote huis verkoopen en met mama
en mij in een aardig, klein huisje buiten
gaan wonen. Ma hoefde dan geen kamenier
meer te hebben, wint dan zou ik haar bij
bouwd stelsel, maar een bundel levenslessen,
leuzen, spreuken die als staal- of kïnadruppels
aan allerlei lichamelijk en geestelijk zwakken
en vermoeiden met succes kunnen worden
toegediend. Zoo voor wie zich overwerkt of
overspannen hebben. De grond van alle
stoornis in de werk?.aamheden op geestelijk
en lichamelijk gebied ligt in het gebrek aan
de juiste overeenstemming tusscheu de krach
ten, welke op de ziel inwerken. .. De ziel
alleen, welke in evenwicht i.s, weet, wat het
beteekeiit te heerscheu over den oorsprong
van alie werkzaamheid. Want er is geen
geringe mate vau macht Ov'er eigen persoon
toe noodig om tegen den stroom van aan
driften in te varen, welke de mensch vau
zijn geboorte tot zijn dood voortstuwen."
Voor strevers naar boven- en
buitennatuurlijke dingen: Maak het proces niet ingewik
keld en moeilijk. Tiacht niet naar het
bovennatuuilijlie en abstracte. Uw krachten liggen
hier. Uw ziel is hier. God is hier. Voortdurend
worlt gij voor een beslissing gesteld. Wacht
niet tot gij ziek zijt. Begin met gebruik te
maken van de eenvoudigste gelegenheid om
u te oefenen in zelf'Deheers-ehing, om uw
karakter te vormen . . . Hebt gij gekozen,
handel dan en wees standvastig. Herinner u
dat de kracht geneigd is in beweging te blijven.
Laat haar in werking blijven. Door iedere
overwinning wordt de macht die gij over u
zelf hebt grootcr. Kleine overwinningen
zullen voeren tot grootere. En ten laatste
zult gij in staat zijn, datgene te overmeeste
ren wat eerst onoverwinnelijk scheen.
Voor drifiige maatschappelijk hervormers:
In den regel denkt de mensch, dat de om
geving moet veranderen, voor dat het inner
lijke leven kan veranderen. Dit is de groote,
de hoofdfout van de leer van bijna lederen
socialist, van iederen hervormer der samen
leving. De hoofdfout is niet gelegen in orfce
maatschappelijke toestanden, boe verkeerd
die ook mogen zijn Evenmin ligt die in onze
omgeving, liet zij de natuurlijke of maat
schappelijke.
De h o o f' d f o u t ligt in ons zelf.
Voor hooghartige aristocraten laat ons
het democratisch denkbeeld brengen op alle
terreinen, waarop het verstand zich beweegt,
laat het ons tot werkelijkheid maken op alle
IIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIUIHIIIHMWHP,
40 e e n t g per r e g ? 1.
llltllllllltllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIMIIHHIfl"
ECHT VICTORIAVYATER.
Obérlahnstein.
Fourniisseurs de la Cour.
ClwcolatCHOCOLAT LH PLUS DÉL
CIEÜX POUR CROQUER.
Ustnfs (ïSrteek (Hollande).
Nonnaal-Onderkleeding
van '?.'.-?''
Prof Dr G.
v Eénige
fabrikanten
W.Benger 'Söhn
.Stuttgart
Hoofddepót te AMSTERDAM: Kalverstraat 157
K.F.DEUSCHLE-BENGER.
het aanklee len kunnen helpen. En koken
en den boel aan kant maken, dat zou ik
gauw genoeg leeren. En overdag kon ik
in betrekking gaan en met mijn verdiende
geld pa ondersteunen. In een
hoedenwiukel b.v., zou ik wat graag willen: dat
hoeden opmaken leer je gauw genoeg. Eu
verkoopen kan ik uitstekend. Bij de laatste
fancy-fair heb ik ook verkocht, weet u,
en ik was de eerste die zijn kraampje
leeg had en mijn bus was het volste van
allemnal. En dun Zondags, dat zou ook zoo
gezellig wezen, dan gingen we met elkander
uit, met de spoor ziet u, zoo echt leuk iu
een tweede klasse met zoo'n stuk of twintig
menschen \\cl in n coupé, veel leuker,
dan altijd z 10 alleen in een vervelend eigen
rijtuig."
Hij had haar laten uitspreken, verbluften
getroffen over het onverstoorbaar optimisme
dor jeugd, die bloemen schildert in de rueeet
verlaten woestenij.
Is vrt es, dat je je geen goede voorstelling
maakt van wat armoede is," zei hij eindelijk
op dollen toon. Armoede is heel mt^ielijk
te draden:"
Nu ja, voor oude en zieke menschen mis
schien, oom, maar niet voor ons. Wij zijn
allen nog jong en gezon 1. En papa is
vreeselijk knap en ijverig, dat weet ik heel goed,
want dat zeggen alle heeren, die, bij ons
komen. 11 ij kan best verdienen, wat we
noodig hebben. Eu als papa geen eigen
zaken meer dojl, dan heeft hij ook niet meer
zooveel zorg en dan is hij ook niet zoo dikwijls
ziek meer zooais van den winter. Maar nu
gauw weer naar huis, om mama te troosten."
Hier hield ze op, bleef slaan en scheen
na te denken. Er kwam een trek van twijfel
over haar gezicht, dat zooeven nog vol ver
trouwen gestraald had.
Ik begrijp eigenlijk niet, waarom ma me
dat alles zelf niet verteld heeft, u oom."
Je moeder zal niet gedacht hebben, dat
je het zoo licht opvatten zoudt. Ze is
bepiuiid in het idee geweest, dat het je veel
verdriet zou doen, te moeten hooren, dat er
van mooie jurken, slasroom in den lunchroom,
komediebeurten, dansles, enz., geen sprake
meer zou zijn."
Voor een {.ogenblik betrok Lili's gezicht.
(,Vo« volgi).