DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND No, 1441 verband met al wie zich mensch toon den, in den troostenden humor, ons ge schonken door het bewustzijn, dat ook eertijds er velen stil glimlachten of in Kg. J. edelen toorn ontstaken over dezelfde menschelijke dwaasheden en ondeugden, die ons nog treifen in dezen verlich ten tijd. A. A. BEEKMAN : Het dijk- en waterschaps recht in Nederland vóór 1795, afl. 1?4, uitgever Martinus Nijhoff, te 's Gravenhage. Er z\jn zoo van die werken, welke wel ter bespreking worden toegezonden, maar toch in week- of dagblad nooit een werkelijke bespreking plegen te vinden. Zulk een werk is 't hierboven vermelde. Een vlijtig navorscher zou vermoedelijk hier of daar wel zwakke plaatsen kunnen ont dekken, maar om de studie in haar geheel te kunnen owrzien en doorzien, zou 't noodig zijn, dat de boekbespreker in het onderwerp zich minstens even voortreffelijk had inge werkt als de schrijver. Begrijpelijkerwijze is zoo iemand bezwaarlijk te vinden. Want een zoo uitgebreid en zoo geheel onbearbeid studieveld vordert haast een menschenleven. Beekman heeft dit gegeven. Hij heeft zich gewijd aan deze studie en nu de vruchten van zijn werk zijn gerijpt, nu zien ze er uit als al het andere werk door hem reeds ge publiceerd : dor maar degelijk. De prospectus deelt mee, dat het werk zal verschijnen in ongeveer twintig afleveringen a ? 1.25 per aflevering. Ze houden in een alphabetisch gerangschikte verklarende be spreking van allerlei oude en ook van nog bestaande termen gebezigd in het dijks- en waterschapsrecht. De 4de aflevering is ge vorderd tot Bedijking". Als een proeve van bewerking zij hier aangehaald de beschrijving van Aanvaan". Aanvaan, Aenvaen, Aenfaenen Aanvangen. Hebben o. a. de beteekenissen: lo. Van goederen of rechten. .. . Aan tasten, en dus: in bezit nemen, aanvaarden, zich toeëigénen, of zich als eigenaar doen gelden. (?Midd. Ned. Wdbk." I, 169 en 178). In het Handvest v. Jan v. Heneg. aan Zuid-Holland van 9 Juni 1303 : Wesekindre goet niemene ane te vane hine hebd beset alse recht es dat te berichtene alst te haer comen is." (v. Oudenhoven, Zuyt-Holl. 466 en v. d. Wall, Priv. Dordr. I, 114). In een commissie-brief van Karel v. Gelre op St. v. d. Capellen als ambtman v. OverBetuwe van 2 Okt. 1503: Vielen oick in sijnen ampt in Wale offle Rijn enige nije zanden of weerden, die sall hij terstond van onser wegen aenvangen als dat behoirt." (Nij hoff, Gedenkw. Geld." VI. Oork. 289). Tot deze hoofdbeteekenis behoort ook de eenigszins engere zin van aenvanc doen". 2o. Iemand in verzekerde bewaring nemen, aanhouden, gevangen' nemen (?Midd. Ned. Wdbk." I, 170 en 178). In een Ord. v. d. Hertog van Gelre en Roermondt v. 30 Nov. 1532: dat sij die aenfaen ende aentasten ende houde by oeren lieue ende by oeren guede." (Nijhoff, Ge denkw. Geld." II, Oork. 57). In het Handvest v. Jan v. Blois aan die van Tolen v. 7 Dec. 1366: ende soe wie den anderen daer boven misdade, die soude die Rechten aenvangen ende in hechtenis hou den ter tijt toe des seker gemaect hadde tot onser vriheyt te comen." (v. Mieris III, 201 b.) Uit deze aanhaling spreekt de inhoud. Ook de vermoedelijke lezerskring wordt er mee aangeduid. Omvattend allen, die belang heb ben bij of belang stellen in het oude recht der waterschappen en dijksbesturen. Ook de historici. Nog worde aangestipt, dat over dit werk aan de Kon. Akademie van Weienschappen zeer gunstig werd gerapporteerd door prof. mr. Fockema Andreae en wijlen mr. G. de Vries Azn. Ook door den heer W. F. Lee mans, hoofdinspecteur van 's Rijks Water staat, in zijn rapport aan den minister van W., H. en N. Waardoor steun van de Regee ring werd verkregen en aldus de uitgaaf van het werk mogelijk werd gemaakt. REYNE. Architectura et Amicitia. Eer e-P r ij s v r a a g. De opgaaf van nadere eischen omtrent de Eere-Prijsvraag, uitgeschreven door het ge nootschap Architectura et Amicitia" te Amsterdam, zijn voor de deelnemers aan den wedstrijd op franco aanvrage, kosteloos te bekomen aan het secretariaat van voormeld genootschap, Oosterpark la, te Amsterdam. Van een Tentoonstelling in wording. Door het bestuur der maatschappij Arti et Amicitiae" is het plan gevormd van een tentoonstelling, die even fraai als leerzaam worden kan en die den naam zal dragen van : Tentoonstelling van Gildekunst", in verbond mei publicatie-middelen; een tentoonstelling van publicatie-middelen en van oud fraai drukwerk. Men heeft daarbij bedacht dat een vereenigings-publicatiemiddel een stem pel, een onderscheidingsteeken, een distinc tief behoeft. De voorbeelden daarvan bevinden zich op de gedrukte stukken en op de soms zoo statig geschilderde gildeborden, op vaandels en drinkbekers, op uithangborden en gebor duurde kussens, kortom op al die voorwer pen, die ook van ouds in het vereenigingsleven een eerbare plaats hadden. Ook een afdeeling ter bestudeering van dit deel der publicatie-middelen, van distinctieven en onderscheidingsmerken, zal in de tentoonstel ling begrepen zijn. De vermiljoenroode koe. Naar aanleiding van het overlijden van den Zwitserschen schilder Rudolf Koller deelt een medewerker van de Basler Nachrichten de volgende anecdote mede: Jaren geleden bracht ik eens een bezoek bij Koller. De beminnelijke meester liet mij een nieuw schilderij zien, dat al in de lijst stond en waaraan nog slechts enkele kleinig heden ontbraken. Toen wij daarover stonden te praten, vertelde Koller mij het volgende: Böcklin kwam eens onverwachts bij , me, toen ik juist bezig was, een pas voltooid schilderij van alle zijden te bekijken. Je komt alsof je geroepen was," zei ik, geef me eens een goeden raad, dit schilderij vol doet me niet, er ontbreekt iets aan in het midden. Böcklin lachtte en antwoordde: Wel, die middelste koe moet je vermiljoenrood maken; je zult eens zien, wat een leven er dan in je schilderij komt." Wat," riep ik, vermiljoenrood? Ik heb nog nooit in mijn leven een vermiljoenroode koe gezien l" Schilder er een, dan kan je er een zien," was het antwoord. Ik sloeg mijn handen boven mijn hoofd samen: Een vermiljoen roode koe? Daarvoor moet je Böcklin zijn; dat kan jij doen. Als jij paarse boomen en blauw gras schildert, kijkt de wereld ver baasd. Maar als ik me zoo iets veroorloofde, zouden ze me naar het gekkenhuis brengen." Ziet u," voegde de gemoedelijke Koller er bij, zoo'n man is Böcklin!" Ik was blij, dat ik een blik had mogen werpen in de intieme vriendschap tusschen twee bekende kunstenaars; misschien is het toch jammer, dat Koller de proef niet heeft genomen. iiiiiMimiiiiiiiiiitiiiiiiiniitfiiiiiiiiiH IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIItlllllllMIIIIIIUIIIIIIIIIMIIIIIMU De Beurs te Amstertóni. De heer A. W. Weissman doet in de Groene van 29 Januari j.l. een vergeefsche poging om aan de lezers van dit Weekblad die geen kennis genomen hebhen van het onlangs verschenen boekje: De Praatjes van A. W. Weissman over de Beurs te Amster dam" te doen gelooven, dat bij geen citaten verzonnen, noch ook bijgewerkt heeft, zooals hem dit in genoemd geschrift was aangetoond. En gewezen op het gemis van eiken redelijken grond voor zijn praatjes, noemt hij nu een oud Weekblad-artikel van 3 Mei 1884. Maar toevallig is in bovengenoemd boekje op blz. Gl en volgende dit artikel te vinden, zoodat men, ook in verband met andere daar geboden gegevens, zich gemakkelijk overtui gen kan van het volkomen waardelooze zijner uitvluchten. En waar de feiten spreken, doe ik er verder het zwijgen toe. Oosterbeek. J. R. DE KKUI.IFF. UIT DE NATUUR XCIII. Nieuws uit Artis. Wat was het gistermiddag gezellig druk in Artis. Prachtig weer, lente in de lucht, ijs in de eendenvijvers, 't was of men de boomknoppen zag zwellen. De hazelaars voor 't apenhuis staan al op stuiven en de kornoelje er tegenover laat de gele bloemen doorschemeren. 't Meeste bekijks van groot en klein had het berenpaleis ; daar is dan ook iets heel zeldzaams en bijzonders te zien, iets dat wellicht geen honderd menschen op de heele wereld ooit eerder gezien hebben. Afsluithekken aan weerzijden van het noorderfront van het herenhuis versperren den weg langs het ijsberen verblijf met zijn mooie rotspartij. Zooiets beduidt in Artis meestal dat er een kraamvrouw en kindje beschermd moet worden tegen al te veel belangstelling. Maar op 't pad achter de rozen hang van den liollandschen tuin, met den rug naar de roofdierengalerij, stonden de toeschouwers bij honderden en de vaders hieven de kinderen op de schouders zoolang ze het konden uit houden. Och, wat een klein diertje. Net een jong keeshondje ! Zij likt bet ! Het kan nog niet loopen ! Het jolt ondersteboven! Wat is liet mooi wit!" zoo gingen de uitroepen dooreen van jong en oud. Donderdag heeft mama haar poppetje voor 't eerst naar buiten gedragen. Van ]S Dec., den dag van geboorte, tot deze week toe, dus ongeveer een maand, heeft ze't stilletjes thuis gehouden in 't groote warme bok; zelf liet ze zich maar zelden kijken en zorgvuldig hielden zien de oppassers op een afstand. Verleden jaar was er ook al gegro .de hoop, dat aan de Artis-be/.oekers het, nooit geziene schouwspel zou geboden worden van piep jonge ijsberen met de moeder te zien spelen, maar na twee dagen was de kans verkeken. Nu is het boven verwachting goed gegaan, al is er maar n jonkie. Haast aandoenlijk is het te zien met boeveel teere zorg de berin baar kind omgeeft; als het even piept, snelt zij er op toe en likt het stil. Ze durft bet bijna niet aan raken met haar groote handen schijnt het. Als ze oordeelt, dat bet wat te ver naar voren is gerold, of dat het lang genoeg van de bui tenlucht heeft geprofiteerd, scharrelt '/.a wat stroo bijeen, schuift dat tegen de kleine aan, wikkelt hem er in en rolt hem zoo met haar voorpoot als met een lepel weer naar achter in de richting van het hol. Valt het stroo op zijde, door 't gekrabbel van het jong, dan schuift zij er weer een nieuwe laag onder en rolt de kleine zoo zoetjes aan verder. Als de jonge ijsbeer nog niet naar bed wil, wat tegenstribbelt en weer uit het stroo duikelt, neemt zij hem eventjes met den bek bij het oor en brengt hem zoo een pasje verder onder 't stroo. Donderdag, Zaterdag en Zondag was het telkens ongeveer half vier, toen ze met de kleine buiten kwam; eerst liep ze alleen een half uurtje om de rots, langs het hek en loerde en snuffelde in alle hoeken om te zien, of- ook iets niet pluis was. Eerst als alles gewoon bleek en 't onderzoek dus naar kinderen tracht weg te slepen uit het bereik van 't moorddadig inenschdom. Bekend is ook dat de jongen zeer lang big de moeder blijven en zich nog tegen haar zijden te slapen leggen, als ze bijna zoo groot I.Tsberin met jong (Uit Brehm). Het jonge diertje in Artis heeft nog geen derde van de grootte van het hier afgebeelde. zijn als de berin zelf. Daar kunnen we van den zomer nog aardige en interessante staaltjes van zien. 't Deed mij van middag ook genoegen dat de oude serre met zijn zeldzame en zonder linge diersoorten, waar ik in de vorige maand over schreef, zooveel bezoekers telde. De oppasser zei me: U hebt zeker over de mie renegels geschreven, want de menschen, die ervoor staan, praten er over of ze ze dagelijks tegenkomen." Nu, 't is altijd prettig te hooren als een opwekking om iets moois of belangwekkends te gaan zien, blijkbaar succes heeft gehad. Ik voelde mij anders niet prettig toen ik mijn opstelletje over de oude serre van Artis van de week toevallig nog eens doorlas. Ik was pas ongesteld geweest toen ik 't schreef en had de correctie niet zelf kunnen verzorgen; zoo waren er eenige sto rende schrijffouten in gebleven, welke men schen, niet onkundig in de dieren-geografie wel gehinderd moeten hebben; ik zou er hier niet op terug komen, als ik niet wist dat enkele van mijn lezers mijn opstellen uitknippen en bewaren. Als die het bedoelde opstel nog eens willen opzoeken, zullen ze zelf wel bemerken, dat ik Zuid-Afrika ge schreven heb, waar Zuid-Amerika was be doeld, dat ik de tweevingerige luiaard heb verwisseld met zijn drievingerige buurman in Artis, die 't intusschen helaas heeft af gelegd. Ga zelf maar eens in de oude serre die successievelijk nu heel mooi en nieuwwordt om te corrigeeren; op de naambordjes staan geen druk- of schrijffouten. Kijk dan met een even een paar nieuwe bewoners aan, die ook lang niet alledaagsch zijn. Ge hebt er nu een paar fretkatten, de eenige roof dieren van Madagasker; een marterbeer uit onze Oost. De reuzenechildpad in macro- en micro-afmeting maken het best. En wat ik het aardigst vindt, er vliegen nu een gewoon nederlandsch roodborsje, een koolmees en een huismusch vrij rond in de groote serre; ze doen zich te goed aan de kakkerlakken en vliegen, die in de tropische atmosfeer van geen koude of winter weten. En lest best, de doordringende geur die de mierenegels uitstralen is door het opslorpingvermogen van turfstrooisel,dat vaak ververscht wordt, tot een minimum beperkt. Ik zag van middag geen mensch den neus op trekken; de meesten vonden 't er blijkbaar lekker warm en heel interessant. E. HEIMANS. wensch uitviel, besloot ze haar schat te vertoonen. 't Is voor Artis te hopen dat het kleintje voorspoedig opgroeit; niet alleen is het voor van den zomer een groote aantrekkelijkheid te meer, maar ook voor de wetenschap is het geval van belang; voor zoover ik weet zal Artis dan de eerste diergaarde zijn waar het gelukt een jong ijsbeertje groot te krijgen. In de natuur is het al heel moeilijk waar te nemen. In Brehm, Haacke en Kühnert en in andere biologische werken over dierkunde, wordt er nog altijd mét den gissings-konjunctief over gesproken en met reserveerende uitdrukkingen als: Nach, Ausgage des nördlichen Völkerschaften solle..."; die jungen Eiibiiren seien nicht grösser als ein Kaninchen. Genaue Beobachtungeu sind bis jetzt nicht gemacht worden." Je.tzt kan verzekerd worden dat een pas geboren ijsbeer niet veel grooter is dan een rat; na vijf weken, in goede conditie, nau welijks zoo groot is als een hond van matig groot ras op dien leeftijd; en net zoo lekker mollig, speelsch, lummelig, lobbesachtig en slap in de lenden. Dat er tot nu toe zoo weinig waarnemin gen gedaan konden worden in de vrije natuur ligt aan de omstandigheid dat de ijsberin, die jongen moet krijgen, zich tegen den win ter verbergt in een hol van een rotsspleet en zich laat insneeuwen. Eerst in Maart of April komt ze voor den dag met haar een of twee jongen, die dan al flink kunnen loopen. De mannetjes, en de wijfjes, die niet drachtig zijn, houden waarschijnlijk in 't ge heel geen winterslaap of alleen als ze in stre ken vertoeven, waar geen open water te vin den is. De verhalen van walvischvaarders en noordpoolreizigers over de moederliefde van de ijsberin behelzen bijna alle de mededeeling, dat het stomme dier zich geregeld zelf opoffert om haar jongen uit het gevaar to redden, dat ze, zelfs doo.ielijk gewond, haar MEUBELEN T A F U T E N-EÊI METAALWAREN AARDEWERK T LANDRÉ-AMSTERDAM REGULJERSGRACHT-48 umiiiii l n l iHiiniil n il ui" "in minimi ui i i mi J. J. BIESING, JK tut si lm n tl el. 's-GRAVENHAGE, Molenstraat 65.65* en 61 Moderne Schilderijen, Aquarellen en Gravures. Laat Uwe woning inrichten Nieuwe ontwerpen. Smaakvolle ensembles. Zeer billijke noteering. Foto's en Prijscouranten en Begrootingen gratis. Plaatsing door eigen personeel onder volledige garantie. Vele attesten. FaaoramarGeboiiw. Amsterdam, PlantageAntieke Meubelen, Porceleinen, Schil derijen, Perzische Tapijten. Ynxte ftrysm. Toegang CLOCHE "S OP KOPER EN ZlNI^v GEBOUW..FELIX MERITIS" -KEIZER5GRACHT32<* TEL . 2SO7 'IBINÜBSHÜIS ROKIN 120 AMSTERDAM. ? MEUBELEN-EN-HUISRAAD ? NAAK-ONTWKKPKN-VAN i B !?: K KXD K - A M BA CHTS - EN -.- SIERKUNSTENAARS. '.' - Er:XV<)UblUE-/0<>WELAES KOSTBARD :^=^= -.-COMPLETE- WOXINU-.' ..- INRICHTINGEN. 1 ! AmSTERDAffl AARDEWERK EM V(eubileer inrichting £igen )(aard. ^ L Salons-, Eet-, Zit- erx Slaapkamers. === ? .A anbevelina;en vau eerste Familiën. ? ? 'int njt aanvrage, Ptaatfing F r n n c o Spuistraat 171, hoek Paleisstraat. Telephoon 614O. J