Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMERWEEKBLAD T O O R N E D E II L A N D.
No. 1449
der lerende schoonheid van haren tijd.
Het ideaal der schoonheid van het
menschelijk lichaam kan niet met de mode
wisselen, wél met de ontwikkeling.
Herinner u de geschiedenis van het
schoone beeldhouwwerk, voorstellende:
eene jonge Romeinsche vrouw, dat ontdekt
werd onder de regeering van Paus
Innocentius VIII, en door de schoonheid
zulk een opzien baarde, dat de menschen
zich verdrongen, om het te bezichtigen,
er er Pelgrimsvaarten voor over hadden,
alsof het een heilige reliquie gold, zoodat
de Paus, beangstigd door de opgewekte
beweging, haar ten laatste weder begra
ven liet.
Ik wensch met dit voorbeeld een mis
verstand te voorkomen. Uit wat ik ge
zegd heb, zou men licht het besluit
kunnen trekken, dat een terugkeer naar
de dansen der oude Grieken mijne bedoe
ling zou zijn, en dat ik dacht, dat de dans
der toekomst een wederoplevering der
antieke dansen of zelfs der wilde volks
stammen zijn zou. Neen, de Dans der
Toekomst zal eene nieuwe beweging zijn,
een vrucht der algeheele ontwikkeling,
die de menschheid achter zich heeft. Een
terugkeer van den dans tot de Grieken
is onnoodig: wij zijn geene Grieken en
kunnen daarom ook geen Grieksche dan
sen dansen. Wél zal de Dans der Toe
komst ook weder eene hoog religieuse
kunst moeten zijn, zooals de dans bij de
Grieken was. Want eene kunst, die niet
met religieusen eerbied beoefend wordt,
is geen kunst, maar marktwaar.
De Danseres der Toekomst zal moeten
zijn een vrouw, wier lichaam en ziel zoo
harmonisch ontwikkeld zijn, dat de be
weging van het lichaam de natuurlijke
taal der ziel wordt.
Die Danseres zal niet een enkel volk,
mair allen volkeren toebehooren.
Zij zal niet verlangen feeëndansen te
dansen, nixen of kokette vrouwen voor
te stellen, maar zij zal dansen als de
Vrouw in hare reinste en verhevenste
verschijning. Zij zal de Missie van het
vrouwelijke lichaam en der heiligheid
van alle zijne deelen verzinnelijken. Zij
zal het wisselende leven der Natuur in
den Dans uitdrukken en de veranderingen
van alle hare elementen. Uit alle deelen
van haar lichaam zal de geest uitstralen
en der wereld de boodschap van de ge
dachten en de verwachtingen van dui
zenden vrouwen brengen.
Zij zal de vrijheid der vrouw uitdrukken
in haren dans. Zij zal den vrouwen tot
nieuw besef der mogelijke kracht en
schoonheid harer lichamen brengen. Zij
zal het verband van heur lichamen met
de moederaarde leeren en haar voorbe
reiden voor de kinderen der toekomst.
Zij zal den dans des lichaams dansen,
die uit eeuwen van geciviliceerde ver
getelheid oprijst, niet naakt als de
Oermenschen, maar in eene nieuwe naakt
heid, die met het geestelijke niet langer
in tegenspraak is, maar zich met het
geestelijke voor altijd in eene glorierijke
harmonie verbinden zal.
Dit is de Misse van de Danseres der
Toekomst!"
Ik heb gezegd.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIirilMHM
. A. O. SCHWEITZEB. f
De pastoor van St. Catharina of naar
oude -wijze: van Geloof, Hoop en Liefde,
de hoogste vertegenwoordiger van het ker
kelijk gezag voor de katholieken van de
hoofdstad des lands, deken Schweitzer, is
in den vroegen morgen van LI. Dinsdag
ontslapen, gehoorzaam tot den dood.
Wel had deze een-en-zeventig-jarige van
eene hooge, krachtige gestalte, die vóór
weinige jaren met kinderlijke vereering nog
van zijn kloeken, levenden vader spreken
kon, gedacht, dat ook voor hem een hooge
ouderdom was weggelegd; wel voelde ook
deze priester, die zoo velen tot den dood
had voorbereid, dat ook hij een mensch
gelijk andere menschen was, toen hem ge
zegd werd, dat de dood hem op kwam
eisenen; maar onmiddelijk na de betaling
van deze cynspenning aan zijne
menschelijke natuur, boog hij in christelijke onder
werping zijn achtbaar hoofd voor den H.
Wil van God, zijn geestelijke en tijdelijke
zaken regelende in kalme waardigheid.
Gehoorzamen was zijn leven en lust; want
uit de liefde kwam zijne gehoorzaamheid
voort.
Tot de velen van wie de groote Hollander,
Thomas van Kempen, zegt, dat zij meer
uit noodzakelijkheid dan uit liefde gehoor
zamen, behoorde hij niet. Voor hem was
alle macht zoo zichtbaar uit God, dat hij,
die zijn hart onverdeeld aan God gegeven
had, met blijdschap, uit dankbaarheid voor
alles wat hij van God hail onvangen, ge
hoorzaam kon zijn aan den mensch, die, naar
zijn H. Geloof, ons in Gods plaats bestuurt.
Zoodanig een man moest gehoorzamen tot
den dood.
Nog een ander woord van den schrijver
der Navolging Chrixti komt mij te binnen,
als ik aan dezen doode denk : Niemand kan
veilig bevelen, die niet gaarne gehoorzaamt.
Zou dan ook in deze gehoorzaamhied van
den ontslapene de veer verborgen liggen,
die hem bijna altijd zoo met ingehouden
kracht in soepele vormen deed gebieden
over hen, die tot onderhoorigen hem gegeven
waren ?
Zijn donkere, zwaar-behaarde
wenkbrauwbogen konden met zijn diep-verborgen oogen
uit toornen gaan, op zijn goedige dikkere
lippen lag reeds het lachen klaar, dat aan
stonds uit de plooien van zijn mond, zich
even openend, naar voren breken zou.
Zeven-en-twintig jaren lang stond deze
pastoor, in 't hartje van het groote Amster
dam, aan het hoofd van eene groote pa
rochie. Men moet roomsch zijn om te voelen
wat dit zeggen wil.
De ondervinding toch heeft mij geleerd,
dat andersdenkenden nog minder dan van
het Eoomsche geloof een goed denkbeeld
hebben van een hollandschen Roomschen
pastoor in een groote stad.
Hij is de leider van alles wat met den
openbaren eeredienst in zijne kerk verbon
den is, terwijl die dienst zeldzaam eenigen
tijd dezelfde blijft, maar meestal voortdurend
afwisselend is, omdat hij zich schikt naar
tijd en omstandigheden.
Hij is de leermeester van honderden die
bijna dag aan dag moeten gevoed worden
door zijn woord.
Hij is de geneesheer, aan wien het smarte
lijkst en meest vernederend zielelijden ge
openbaard wordt om genezing te krijgen
van hem, die uren achtereen en soms heele
dagen lang, zonder pozen, oordeelen moet
over den stand der zielen, van groot en
klein, van oud en jong, rijk en arm.
Hij is de trooster van zieken, de raad
gever van wankelmoedigen, de bijlegger
van twistgedingen, de hersteller van den
vrede, waar en zoo dikwijls men hem roept.
Hij is de wrijfpaal, waartegen men soms
op de grofste wijzen afwrijft alles waarmee
men zich zelven door eigen schuld heeft
bevuild.
Maar wordt hij soms door enkelen mis
kend, duizenden is zijn in- en uitgang ten
zegen en ten heil.
En van a] dien arbeid op den bodem,
onder water, in het verborgen gedaan, wordt
niets gezien door de duizenden kinderen
der menschen, die spelend voortleven aan
het strand van de groote wereldzee.
Zoodanig een werker was pastoor Schweitzer
in Amsterdam, zeven-en-twintig jaren lang.
Waar een pastoor jaren lang zoodanig een
kracht in het verborgen heeft laten werken,
daar moet van hem ook, zoo dikwijls hij
naar hoven komt en het openbare leven hem
roept, eene kracht uitgaan, waarvoor
commissiën en besturen van vele vereenigingen
en gestichten van geestelijke en lichamelijke
werken van barmhartigheid hem altijd
dankbaar zullen zijn.
Maar meer .dan de mensehen zal, hopen
wij, God hem in de eeuwigheid dankbaar
wezen voor zijn verborgen werk.
Zijn wapenspreuk: esto fidelis, was voor
hem geen ijdele leus. Trouw was hij tot
in den dood. Pastoor KAAO.
Jules Verne. f
Knust aan net Tolt *}
De afdeeling Beeldende Kunst dezer
vereeniging, die haar actie zoo krachtig inzette
met de Steinlen-tentoonstelling en nu weer
voortzet met een leerzame tentoonstelling
van hunstnijverheid, beijvert haar doel ook
door het uitgeven van goedkoope geïllu
streerde brochures, 't Plan is die uitgave
geregeld te doen zijn en als No. l van de
serie werd ons ter kennisname toegezonden
de lezing van den heer Cornelis Veth, ge
houden over Engelsche journalistieke
prentkunst. Reeds ter wille der intentie verdient
deze onderneming door publicatie gesteund
te worden. 'k hoop nu maar, dat het
resultaat, in den vorm der opeenvolgende
boekjes, de ingenomenheid met deze werk
zaamheid der vereeniging vermoge warm
te houden.
Het boekje, of de voordracht, van den heer
Veth kan alreeds als een goed staaltje van
de gewenschte soortelijkheid worden aange
duid, 't Geeft een overzicht van de ontwik
keling der Engelsche prentkunst van af de
eerste helft der 18e eeuw tot op onzen tijd
van Hogarth tot Nicholson. Het overzicht
werd gegeven in beschouwingen, die onder
houdend en licht bevattelijk zijn. De over
levering dezer kunst van de eene hand in
de andere zich wijzigende naar tijdsomstan
digheden en aard van bestemming is vrij
helder toegelicht, de karakteriseering van
het werk zelf als uiting van onderscheidene
*) Brochures uitgegeven door de vereeniging
Kunst aan het Volk" te Amsterdam. Prijs
voor leden 15 cent, voor niet-leden 30 cent.
iMiiiimiiimiiim
GEBEELDHOUWDE MEUBELS.
FimaJJ.DEGRAAFHILVERSÜM
Onden Engweg 18.
Geïllustr. Catalogus op aanvraag verkrijgbaar.
MARMEREN SCHOORSTEENMANTELS
G. & J. COOL,
AMSTERDAM. ROTTERDAM. UTRECHT.
BLOEMGRACHT?/ DELFTSCHESTRAAT6I BILTSTRAAT30
AARD
ZU
JIT
WERK
HOEF3S
FABRIEK :
D-HOLAND
DEPDT-KALVER5TRAAT-I4-I
L. GANTVOORT,
Broodfabriek, Deventer.
Brood, Beschuit, Kiwitmeel BUL
voor Suikerzieken.
Aanbevolen door H.H. Dokteren.
^ ,* , 4. «? ) Brood en Beschuit 80 pCt.
Gehalte en Eiwitstoffen:} Eiwitmeel 50 pC!t.
T. J. BIESING,
Kunsthandel»
«-GRA.VENHA.GE,
Molenstraat 65,65*61161
Aoderne Schilderijen,
Aquarellen en Gravures.
Laat uwe woning inrichten
««.r
Nienwe ontwerpen. Smaakvolle ensembles.
Zeer billijke noteering. Foto's en Prgscouranteo en
Begrootingen gratis. Plaatsing door eigen personeel
onder volledige garantie. Vele attesten.
Panorama-Gebouw.
Amsterdam, Plantage,
Antieke Meubelen, Porceleinen, Schil
derijen, Perzische Tapijten.
Vaste fr\jxen* Toegang
LflHiölWffllSCH
(BINNENHUIS
ROKIN120AC1STERDAM
MEUBELEN
EN-HUI5RAAD
NAAR-ONTWERPEN'VAN
bEKENDE-AMBACHTS-EN
5IER-KLJN5TENAARS
MATIGE-PRUZEN-MEUBELEN
VAN-EIGEN-WERKPLAATS
COMPLETE
WONING-IN
.RICHTINGEN,
AfflSTERDAm
AARDEWERK
EM TEGELS
DRKSCHNflBEL
OP KOPER EN ZINK
GEB°CIW?FELIX MERITI5"
K E l Z E R56 R AC MT32<f
TEL. Z&O7
MEUBELEN «TAPIJTEN
METAALWAREN®AARDB
WERK- INRICHTING°VAN
GEHEELE- HUIZEN
TLANDRÉ-AMSTERDAM
REGUI_IERSGRACHT°48
r
L
Meubeleerinriehtmg EIGEN HAARD",
Spuistraat 171, hoek Paleisstraat, Amsterdam,
meest geschikt adres tot het practisch, degelijk en met
smaak inrichten uwer woning.
Prijscourant op aanvrage*
Bcgrootingen gratis.
Int. Telefoon 614O.
j