DE AMSTERDAMMERWEEKBLAD VOOR NEUK R LAN D. No. 1454 Knauss genoemd. Hij staat echter boven de meeste schilders van dorpsgeschiede nissen, daar hij niet boven en buiten de boeren staat, die hij schildert. Deze zagen in zijne landgenooten of een komische of een domme figuur, of, als zij neiging tot senti mentaliteit hadden, dichtten aan hen, zij stemmingen en gevoel toe, uit de salon kringen, om hen salonfahig'' te maken. Defregger, die onder het pootige, brave Tiroler volk van zijn vroegste jeugd ge leefd, vreugd en smart met hen gedeeld heeft, wist en weet te goed, dat het ware wezen dezer lieden noch komisch noch sen timenteel is. Groote naam maakte hij zich met De dans op den Alm". Dit schilderij is door dui zenden reproducties over de geheele wereld bekend. Vooral zijn levenslustige en flinke jonge vrouwen geven aan Defregger's schil derijen groote aantrekkelijkheid. Een weinig later schilderde hij het be kroonde paard", het paard, dat den prijs gewonnen heeft en als de trots van het dorp, terugkomt van de paardententoonstelling en begroet wordt door oud en jong. Das letzte Aufgebot" bevestigde zijn roem. "Weder een voorstelling uit den volks opstand uit 1809. In 1876 gaf hij als tegen stelling : Die Heimkehr der Sieger". Een kleinen zijsprong naar de historie schilderkunst maakte Defregger na dien tijd, in Der Todesgang Andreas Hofer'g", de Bauernversammlung" van 1893, een geheele reeks Hofer-schilderijen. In dien tijd stond aijn naam in het Muncheneradresboek, dan ook vermeld, als Historie schilder." Defregger's eigenlijke kracht is altijd de genre"-kunst geweest. In die kunst geeft hÜzich zelf, gunt hij een blik in zijn eigen hart, in zijn vroolijk, vriendelijk, goed en gezond menschenhart. Defregger's kunst is niet uit het opvolgen van met inspanning aangeleerde regelen der schoonheidsleer voortgekomen. Natuur en natuurlijkheid heeft hij lot leidsvrouwen gehad. Zijn beste schilderwerk is dat wat uiting gaf aan zijne vreugde in het leven, in zijn schoon vaderland en de krachtige mannen en de jonge, lachende vrouwen; in tegenstelling van hen die doen alsof zij het waren, van de salontirolers. Hij stelde beiden tegenover elkander, de natuur en de on natuur. MAX LÜIY. Over Batikken, naar aanleiding van de tentoonstelling van ?Chris Lebeau in het Binnenhuis". Deze kunst van onzen Archipel, dit zeld zame geheim der Inlandsche vrouwen, dat thans meer en meer bestudeerd en beschre ven wordt tot in de kleinste details, (we wijzen slechts op de kostbare en uitstekende uitgave der firma Kleinmann & Co. te Haar lem 1), dit merkwaardige procédévan afdek king en verving heeft jaren terug verschillende kunstenaars bezig gehouden, die er in zochten en vonden een nieuwe uitdrukkingswijze voor hunne decoratieve versieringen. Als ik m;j niet zeer vergis, was de heer Lion Cachet een der eersten, die ten onzent deze techniek in toepassing bracht voor per kament-oorkonden, voor boekbanden en zijden stoffen. DijsselhofPs prachtige scherm met parelhoenders dagteekent uit nagenoeg den zelfden t\jd, evenals diens lampekappen en wanddecoratiën. Dra vond deze nieuwe werkwyze navol ger» en begon het zelfs in onze hofstad mode te worden zich met batikken bezig te houden en bebatikte men snoezige" reticules enz., enz., het zwaartepunt meer zoe kende in de uitheemsche bewerking, dan wel trachtende deze zoo goede en juiste werk wijze te doen aansluiten, te verbinden aan eigen kunst. Vari de kleurbarstjes, die in het Indische werk niet zelden tot bekoring bijdragen, maakte men een uitgangspunt en verkreeg kussens, kleedjes etc. vol met barst jes, als ware het nmrme.raren, waartusschen men vergeefs het ornament moest zoeken. De nijverheid gebruik makende van de tfldelijke belangstelling van het publiek, richtte werkplaatsen in, waar op grootere schaal deze nieuwe kunst toegepast kon worden. Het ligt eenigszins in de reden, dat dit niet bijdroeg tot meerdere volmaking der techniek, tot beter verband van dit wasprocedémet de eischen der ornamentiek, die, wil het een goed geheel vormen, hier als het ware uit moet voortvloeien. De wijze van bewerken, die meer uitsparen van een lijn, als opzetten is, bepaalt dan ook reeds min of meer de teekening, zoodat om hiermede goede resul taten te kunnen bereiken, allereerst groote technische vaardigheid noodig is en daarna het vermogen, om eigen phantasie geheel te doen samengaan met de bijzondere eischen, die het batikken stelt. Men maakt niet een teekening die later gebatikt wordt, maar gaande met het tuitje van de tjanting (het wasreservoir) zal de teekening, die men wel in hoofdgedachte voorbereid heeft, zich als vanzelf vormen en vervolmaken. Dit is het, wat mij het belangrijkste in Lebeau's werk toeschijnt. Hij zelf, die ver scheidene jaren bezig geweest is, zich de ge heele bewerking van batikken eigen te maken, die gezocht heeft naar goede vasthoudende kleuren en de mooie combinaties in de Indi sche sarongs niet versmaadde, hij is vóór alle dingen geheel meester van het gereedschap en weet hiermede zijn gedachten en vormen uit te drukken, blijvende binnen het terrein, dat dit procédéaangeeft. Tal van proeven in het Binnenhuis bewezen dit t.eii volle, zoowel de kussentjes, gordijntjes, als de grootere portières en de stoelbekleedingen, en nu eens in enkel blauw, dan weer in blauw en bruin, of geel en groen, men kon zien, dat het hier was het uitvloeisel van een volgehouden techniek, waaraan zich paarde de niet alledaagsche kwaliteiten, die de heer Lebeau als ontwerper bezit. De, zoo men wil, economische zijde van batikken, m. a. w. of deze, vrij veel tijd roovende bewerking, en de daarmede samen hangende kosten, Benig succes voor omvang rijke werkzaamheden waarborgen kunnen, is een kwestie, die thans eenigszins buiten ons bestek valt. Het was alleen even onze bedoelina er op te wijzen, dat waar men in batikken heden ten dage wel eens een nieuwe genoegelyke liefhebberij voor dames meent te zien, men het niet te licht moet schatten en het slechts gegeven is aan hen, die minstens evenveel volharding, toewijding en capaci teiten bezitten als de heer Lebeau, om er iets in te bereiken, dat niet alleen merkwaardig is om der bewerking wille, maar dat aan zijn bewerking en aan hem, die hierin zijn gedachten uitsprak, zijn schoonheid dankt. K. W. P. DE VRIES Jr. liet ontwerpen van ornament op systeem en naar natuurvormen, door W. BOOTMAN. Uitgave van H. Kleinmann & Co., Haarlem. In onzen tijd zien wij op vorm-kunstterrein voortdurend streven, om te komen weer tot zelfstandig opbouwen. Om daartoe te geraken hebben wij heel wat op te diepen; bij stukjes en beetjes leeren wij weer be paalde eischen kennen. En telkens als wij wat verder zijn gekomen en wat meer be wust zijn geworden, zien wy, dat in het werk van cultuurvolken dikwijls met die voor ons nieuwe eischen reeds was rekening gehouden. De oorzaak kon daaraan liggen, dat cul tuurvolken voortdurend hetzelfde maken en het gaandeweg verbeterden, zoodat het groeide tot een volkomenheid, die wij in ons werk niet hebben en die ons telkens weer ver baast. Wij voelen er een bewustheid in, veelal van ontwerpidee naar eischen voor gebruik, uitvoering en beschouwing. Wij missen die volkomenheid in velerlei opzich ten. Wij moeten zoeken en gelukkig als er ten onzent ook kunstenaars zijn, die in dezen haastigen tijd het verband der dingen willen trachten op te sporen. Want wij kunnen het meer volkomen werk van voorheen of van andere volken niet navolgen. AVij be grijpen het mooie in zijn samenstelling niet anders dan op het gejoel af. De minste wijziging, die wij. ten gevolge van onze be hoeften er in aanbrengen, stuurt het geheel in den war. Maar wii gaan op onzen eigen weg vooruit. In het werkje van den heer Bogtman is weer op wat belangrijks gewezen. Het behandelde geeft iets over het ont werpen op systeem ; maar het bevat in hoofd zaak aanwijzingen van de eischen, die er aan ornament te stellen zijn in verband met de plaats, waar bet moet worden aangebracht. De opmerkingen over de plaats der toe passing geven een omwerking van watSemper in Der Stil" behandelt over richting". Deze wees er reeds op, dat versiering voor een staand vlak als den wand anders moet zijn dan voor een liggend vlak als den zolder of den vloer. Deze vlakken hebben een be paalde richting, waarmede men liefst in het ornament rekening ziet gehouden of waar tegen het minstens niet in strijd mag zijn. Een ornament kan een opstrevend, hangend, voortloopend karakter hebben enz. Al was dit reeds uitstekend beschreven door Semper, zoo was het toch de moeite waard om er weer iets over te zeggen, omdat veelal het genoemde karakter uit het oog wordt ver loren. De heer Bogtman verrichtte daarom geen noodeloos werk. Hij zegt bijv.: Dat men onmogelijk een band onder een kroon lijst kan toepassen op de lambriseering of omgekeerd dien van de lambriseering onder de kroonlijst." De gegeven voorbeelden zyn in dat opzicht goed gekozen. De schrijver zegt terecht verder: dat men een ornament in overeenstemming moet brengen met de omgeving." Hij vergeet onzes inziens echter in zyn voorbeelden er op te letten, dat elk onderdeel van ornament ook de andere ornamentdeelen tot omgeving heeft. Vorm heeft zijn eigen eischen (bijv. die van goede vlakdeeling), naast die van de plaats waar de vorm is aangebracht. Het tweede gedeelte van het werkje geeft afbeeldingen naar planten, in veel opzichten knap geteekend en die zooals wij hopen, ook van invloed zullen zjjn. J. H. D. G. Kunsthandel. De heer De Vries heeft zijn sinds 1865 bestaanden Kunsthandel uitgebreid met eene afdeeling voor den handel in oude schilde rijen, oude teekeningen en kunstvoorwerpen, met de leiding waarvan zich speciaal de heer dr. A. G. C. de Vries zal belasten. HELTSJES Een dynastie. 1) De batikkunst in Nederlandsch-Indië, door G. P. Rouffaer en dr, H. H. Juynboll. Naar het FranscJi, van PAUL CLESIO. [George Musgravius, de grondvester der dynastie, bekleedt sinds dertig jaren den voor hem ingestelde leerstoel der College de France. Zijn oudste zoon, Johannes, doceert hetzelfde vak (mineralogie) aan het Musée d' Ilistoire Naturelle; de jongste zoon, Henri, aan de Ecole Normale. Zijn schoonzoon, PierreDonon, is professor in de mineralogie aan de Sorbonna; een tweede schoonzoon, Charles Boni, heeft het nog niet tot Parijs kunnen brengen ; hij woont te Toulouse, waar hij eveneens mine ralogie doceert, zooals trouwens allen, die met het Huis Musgravius van nabij of van verre verwant zijn. Madame Musgravius betreurde het zeer, dat de in de provincie verzeilde dochter slechts gedurende de vacantiën naar Parijs kon overkomen. Toen aan de Sorbonne een nieuw professoraat voor mineralogie zou worden geopend, twijfelde zij er geen oogenblik aan, dat die post voor Charles Boni bestemd was. Maar men kan nooit te voorzichtig zijn, daarom stak zij haar man in rok en witte das, zeide hem zijn lesje voor en zond hem naar den minister, om de belangen van dezen schoonzoon te bepleiten. De minister, die het bezoek van den ouden geleerde wel verwachtte, had zich voorge nomen, diena aanvraag af te wijzen. Hij had reeds een eigen candidaat, een veelbelovenden jongen man, die zelfs de Musgraviussen moest imponeeren. Hij toonde zich zenuwachtig, bijna onvriendelijk, toen Musgravius bij hem kwam en in zijne stem lag eene zekere scherpte.] Uw bezoek doet mij veel genoegen, cher maitre. Wij zien u zelden; u komt zeker met een verzoek ?" Juist geraden, Excellentie. Ik heb ver nomen, dat het besluit is genomen tot invoering van een professoraat voor mine ralogie aan de Sorbonne." Zeker, en ik heb in die zaak reeds mijn maatregelen genomen. Neem mij niet kwalijk, Professor, ge schijnt mij voor een alleenheerscher te houden. Dat ben ik niet. De Sorbonne doet een voordracht; de Conseil supérieur adviseert gunstig en ik bekrachtig slechts." Zeker, Excellentie, zeker; u is zeer liberaal, dat weet ik. De hoofdzaak is, dat er een nieuw professoraat komt". Had u soms een candidaat aan te bevelen?" Juist, Excellentie, en wel iemand die de onderscheiding in hooge mate verdient: Charles Boni." Uw schoonzoon?" Ja, Excellentie". Ik heb inderdaad van hem gehoord. Maar ik mag u geen illusie maken, Professor. Die benoeming is eenvoudig onmogelijk". Wat u zegt, Excellentie! Heeft men zich mogelijk bij u ongunstig over hem uitgelaten?" In het minst niet." Maar hij praesteert toch zeer veel in zijn vak. Zijn studie over de krijtformatie heeft in hooge mate de aandacht van de Académie des Sciences getrokken. Ik bestryd zijn bekwaamheid volstrekt niet." Waaraan hapert het dan?" U hebt het recht, van mij te verlangen, dat ik open met U spreek, Professor. Als wij den heer Boni de betrekking niet geven, dan is het niet, omdat hij het niet verdient. Wij hebben een ander, zeer geldig motief." En dat is?" Wilt u, dat ik het u zeg? Hij is uw schoonzoon.''1 En omdat hij mijn schoonzoon is ..." U zelf, uw zoons en uwe schoonzoons bezetten alle leerstoelen voor mineralogie. TJ hebt een dynastie gevestigd. Ik ben een vijand van nepotisme, en heb dat overal en altijd bestreden". Dat strekt u tot eer, Excellentie. Maar onder het voorwendsel van bestrijding van nepotiame zult u toch niet de onrechtvaar digheid willen begaan, een onwaardige te benoemen?" Een onwaardige? Denkt u dan, dat er buiten uw familie geen mineralogen bestaan?" Dat zou ik niet durven beweren. Charles was mijn leerling, vóórdat hij mijn schoon zoon werd." U kunt gerust zijn. De man, dien ik op het oog heb, is óók een leerling van u. Hij heet Paul Grand en hij is praeparator aan de Ecole Normale." Paul Grand ?" Hij heeft een voortrefl'elijke dissertatie geschreven, niet waar ?" O zeker, Excellentie!" En de berichten over hem zijn bijzonder gunstig." Hij is nog zeer jong." Des te langer zal bijleen sieraad van de Sorbonne kunnen zijn. U zult toch wel toe geven, Professor, dat hij naast uw schoon zoon mag genoemd worden." Maar dat zou een slag zijn voor mijne vrouw!" Niemand zou dit mér dan ik betreuren. Maar u begrijpt, dat de opvatting van Mevrouw bij my niet den doorslag mag geven." We hadden er zoo vast op gerekend, en Charles mocht toch ook wel verwachten, dat hij niet zou worden voorbijgegaan. Zoudt u ons niet een kleine compensatie kunnen geven?' Dat zou overwogen kunnen worden." Charles woont nu al tien jaren te Tou louse, is vijf-en-dertig jaar oud, heeft den doctorstitel, maar is nog steeds privaat-docent. Kunt u hem niet tot professor benoemen ? U kunt toch niet willen, dat ik by myn vrouw terugkom met de boodschap, dat ik niets, heelemaal niets heb kunnen uitrichten. Men is het mij toch verschuldigd I" Professor, ik zal voor u doen, wat in myn macht staat." Wat in uw macht staat? U drukt u erg vaag uit." Ik moet de faculteit en den conseil sup rieur raadplegen." O, Excellentie, als u er voor is.. . l" Waarschijnlijk. Enfin, reken op mij." Dns is de zaak beklonken ? Mag ik dat aan mijn vrouw vertellen ?" Jawel. Ik beloof u, dat Boni buitenge woon hoogleeraar zal worden." De minister stond op, ten teeken dat de audiëntie was afgeloopen. Bijna eenigszins verbaasd, dat hij zoo gemakkelijk met Mus gravius was klaar sekomen, wenschte hij zich geluk, dat hij de overwinning niet duurder had betaald. Hij reikte den ouden heer de hand. U bent toch niet boos op mij, Professor?" Neen, Excellentie. Uwe keuze was in den grond niet slecht, en mijn vrouw zal zich troosten want Paul Grand is met onze derde dochter verloofd!" Firma J. W. DE GRAAFF-Hilrani. On en Engweg 18. MARMEREN SCHOORSTEENMANTELS G. & J. COOL, AMSTERDAM. ROTTERDAM. UTRECHT. BLOEMGRACHT 77 DELFT5CHESTR«AT6I BILTiTRAATjO J. J. BIESING, '8-GBAVENHAOE, Molenstraat 65, 65A a 67. Ihdirnt Schilderij», Aquarellen n Gravures. MEUBEL-BAZAR, Singel 263-283, t»U de PalelMtara»*. Kantoor-Meubelen «u. J. MEIJERISK MEtflR. Prijs. . ? 3O. Laat Uwe woning inrichten door 9 76 Damrak, Nieuwe ontwerpen. Smaakvolle ensembles. Zeer bill^ke noteering. Foto's en Prijscouranten en Begrootingen gratis. Plaatsing door eigen personeel onder volledige garantie. Vele attesten. tBINNENHUlS ROKIN 120-Atl STERDAM MEUBELEN EN'NUISRAAD NAAR-ONTWE R PEN'VAN BEKENDE-AMBACHT5-EN 51ER-KUN5TENAARS MATIGE-PRUZEN-MEUBELEN VAN-EIGEN'WERKPLAATS COMPLETE WONING-IN .RICMTINGEN, AARDEWERK Efl TEGELS ~ JL PlFAIENCE l EN TEGE M FABRIEK [hOLLAND l NA L U ^?a»» NAAML-VENN-CEV TH UTRECHT r L leubeleerinricliting EIGEÏHAARD", Spuistraat 171, hoek Paleisstraat, Amsterdam, meest geschikt adres tot het practisch, degelijk en met smaak inrichten uwer woning. Pr&fcourant op aanvrage. Begrootinffen gratis. Int. Telefoon O14O. j AARD WERK IT -DE -FABRIEK ZU D-HOLAND DEPOT'KALVERSTRAAT-KI MEUBELEN «TAPIJTEN METAALWAREN®AARDB WERK» INRICHTING-VAN GEHEELE-HUIZEN TLANDRÉ»AMSTERDAM REGU LIERSGRACHT- 4 8