DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1450 BOEKAANKONDIGING. Dr. P. PÜJADE. De pract'sche Geneeswijze der Tuberculose. Uit het Fransch ver taald door dr. G. VAN BRAKEL. Haarlem, H. D. Tjeenk Willink & Zoon. Sept. 1904. Een aangenaam en gemakkelijk te lezen feoek, is de eind-indruk waarmee ik in 1901 de oorspronkelijke uitgave van Pujade dicht sloeg. De vertaling maakt over 't geheel dezelfde impressie, al zou men hier en daar minder et n Vlaamsch- hollandsch woord wenschen (verkilling, gloeipunten). Het bevat ?voor medici een bij uitstek praeüsche, voor leeken een zeer goed begrijpelijke uiteenzetting van de voornaamste bizonderheden, waarop het bij de herkenning en bij de behandeling van het tuberculeuzeindimdu aankomt. Schrijver legt vooral den nadruk op deze drie voorname punten: lo. Tuberculose en tering moeten niet verward worden: het zijn geheel ver schillende ziektebeelden. In ona land ook laboreeren zoowel medici als leeken aan dit euvel der verwarring zeer tot schade van de gemoedsrust der zieken die den aard van hun aandoening miskennen, en van die beginhjders, voor wie men om de schrik van het woord tering" hun ziekte verheimelijkt, terwijl het volstrekt andere begrip van tuber culose" hen zonder angst in staat zou stellen bij tljds maatregelen tegen deze aandoening te nemen; 2o. ieder tuberculose-lijder moet individueel behandeld worden, waarbij men zich het meest moet laten leiden duor de alof niet-aanwezigheid van koorts. Het voorschryyen van geneesmiddelen volgens een vast schema is nutteloos, ja schadelijk. Het best kan de individueele behandeling toegepast worden ineen sanatorium, waar mende mate van rust en beweging voor ieder nauwkeurig aangeeft; 3o. de licbaamswarmte (tempera tuur) van een gezond mensch is nooit hooge.r dan 37°, en bedraagt meestal 36°5 a 36°8. Dit is een feit, aan het meerendeel der medici ook onbe kend, daar in de leerboeken een veel hoogere grens voor de physiologische temperatuur wordt aangegeven. Referent kan door ontel bare metingen bij gezonde en tuberculeuze individuen dit alleszins bevestigen, meent zelfs dat de temperatuur van een gezond mensch in ruste nooit 37°(onder de tong gemeten, of30°7 onder de oksel gemeten) te boven gaat. ledere leek kan das nagaan of hij bij uitsluiting van andere ziekten aan tuberculose lijdt: de thermometer mag nooit, ook niet bij matige arbeid, boven de 37°stijgen. Ken gemakkeHjke proef is ook deze : Men neemt gedurende 2a3 dagen, op geregelde tijden (b. v. om de 2 of 3 uur) de hoogte op waartoe de thermo meter (onder de tong gemeten) stijgt, terwijl men gedurende drie dagen rust of slechts zér matige beweging neemt. Den vierden dag maakt men b.v. te 10 uur een groole wande ling van 2 u 3 uur, en meet dan dienzelfden en den volgenden dag nauwkeurig om de 2 uur de lichaama warmte, ook onder de tong. Deze mag 37°niet te boven gaan. en nog niet vijf a zes tienden van een graad hooger zijn dan gewoonlijk op datzelfde uur. Overschrijdt de lichaamswarmte 37°zoo raadplege men spoedig een medicus en deele hem het resul taat van de proef mee. Behalve dit voor ieder zeer wetenswaar dige bevat het boek nog vele bizonderheden, die, ook de omgevende gezinsleden van een patiënt moeten kennen. Pujade behandelt achtereenvolgens de besmettelijkheid (practisch voornamelijk liet ?putum of opgeefrei van den zieke); de gemakkelijke geneeslijklieid, ook spontaan, van de tuberculose; voorts de koorts by ernstige lijders, die all' in bed behoren te liggen bij goede ventilatie en goede voeding [verkeerd is dus hun plaatHing in algemtene ziekenhuizen, waar men de nod'ge afzondering der patiënten evenzeer mist als de zorgvuldige ventilatie en het al'\\isseleiid menu der sanatoria. Kef.]: dan spreekt schrijver over de algemeene en in dividueele behandelingswijze; over de sana toria. Een leek in medische wetenschap zal echter wél doen de verhandeling over de bloedspuwing en over de sanatoria over te slaan: de behandeling van de bloeding is kennelijk meer voor medische oogen be stemd, en ook te ouderwetsch, terwijl Pujade klaarblijkelijk alleen de slecht-geleide frans"he sanatoria (meest hutels, waarin de arts weinig leiding heeft) kent. Aan behoorlijke luchtververscbin» hecht schrijver de grootste waarde, en vertelt ons o. a. dat in zijn practijk in een fransch dorpje bij Amélie-les-Bains de tuberculose bijna onbekend was zoolang de inwoners, die op het veld arbeiden, ook 's nachts in zeer doorluchtende huizen sliepen, terwijl de ziekte thans met de meer hecht en dichtgebouwde woningen zijn intrede heeft ge daan. Reeds J. J. Rousseau zeide in de 18de eeuw: de adem (de uitgeademde lucht) van den mensch is een vergift voor hem." Byna ieder zondigt nog tegen deze eerfte van alle leefregels. En toch is ventilatie zoo gemakkelijk aan te brengen: een geopend bovenlicht van een venster is meestal voor elk vertrek voldoenden, dikwijls veel meer hygiënisch dan de kuudigst bedachte venti latoren. Tegen het innemen van me licijnen bij tuberculose, waarmee men in Frankrijk wordt volgepropt", trekt Pujade heftig te velde. Referent meent dat ook in Nederland deze veldtocht niet misplaatst zou zijn. Ook prof. Talina (Utrecht) heeft zich thans tegen de meest-gebruikelijke geneesmiddelen ver klaard, ledere leek moet weten, dat er tegen de tuberculose geen enkel afdoend geneesmid del bestaat, ook niet het hier en daar nog toegepaste tuberculine van Koch, en zij er voorts van doordrongen, dat de thermometer ia de beste maatstaf voor het bestaan en voor de ernst van het lijden der tuberculose, en de voornaamste richtsnoer bij de behan deling van den lijder. Dit alles nog eens na te lezen inPujade's met overtuiging geschreven werkje is opfrisschend voor iederen medicus, 'zeer wetens waardig voor iederen leek die er op gesteld is bijtijds zijn huisarts te raadplegen. Deze vertaling moge te midden van de reeds bestaande oorspronkelijke werkjes over tuber culose zoo veel nuttig effect leveren als de schrij ver in zijn drang om nuttig te zijn beoogde. Putten, Maart 1905. HAEXTJEXS. Ocer Koemelk als Voedsel, door J. RENKES BORGES. Dit boekje, ons ter recensie toegezonden, kan niet anders dan ten zeerste worden aan bevolen. Het is een bekroond antwoord op een prijsvraag, uitgeschreven door de NoordHollandsche Vereeuiging Het-witte Kruis" en uitgegeven als propagandageschrift, waarvan de prijs van 20 cent bij het neuieii van meer dan 25 exemplaren volgens overeenkomst ook lager kan worden vastgesteld. De bedoeling van den schrijver heeft hij samengevat in de stelling: Melk van gezond en doelmatig geweid vee, die, met inacht neming van de noodige voorzorgen, wordt gewonnen, verzorgd, vervoerd en rondge bracht, is het beste en het goedkoopste voedingsmiddel. Samenstelling en verteerbaarheid, zoo toont hij aan, maken de melk tot een zeer waardevol voedingsmiddel; de voedingswaarde kan niet licht te hoog worden geschat en overstijgt verre die van vleesch of eieren. Ook de afgeroomde melk, zooals zij tegen woordig in groote hoeveelheden van de zuivel fabrieken komt, is nog weliswaar als voedings middel niet ongeschikt, doch het ia te bejam meren, dat zij somwijlen als kindervoedsel gebruikt wordt, waarvoor zij ten eenenmaal onvoldoende is. Dit is ook het geval met de gecondenseerde melk, die meestal van zulke afgeroomde melk vervaardigd wordt en duizenden op schepen, in de tropen en zelfs in de wereldsteden, komen bedrogen uit, wanneer zij voor hunne kleine kindereneen blikje gecondenseerde melk openen en de kleinen niets dan een arm surregaat reiken, dat onmogelijk aan hunne behoefte kan voldoen. De schrijver wijst er verder op hoe door verontreiniging en vervalt'chiug, d. i. ver dunning met water, de melk hare goede eigenschappen en waarde verliest; welke verontreiniging in vele zoogenaamde nietstallen reeds een aanvang neemt en in het vervoer in open houten emmers, zooals ook in Amsterdam nog geschiedt, met het stof der wegen wordt vermeerderd. Al ontkent hij niet, dat sommige vee houders en melkbandelaars een oog hebben voor hetgeen ter bevordering en het behoud der deugdelijke eigenschappen noodig is; er zijn er ook, die van melkbehand«ling en onderzoek geen flauw begrip hebben en het woord hygiëne niet eens bij name kennen. In Nederland, zoo meent hij, zijn de omstan digheden van dien aard, dat de conmiereieele zijde van de zaak alle beheerscht; zij ver lamt eenvoudig alle andere overwegingen, die de volksvoeding en volksgezondheid op het oog hebben. Wij kunnen op deze wijze niet verder den inhoud van het boekje aangeven en teekenen daarom alleen aan, dat in het vervolg wordt gewezen op de gevaren, die de melk kan mee brengen door ziekten der koeien, waarvan zij afkomstig is en op de middelen, die kunnen worden toegepast om melk te verkrijgen van voldoende samenstel ing, terwijl ten slottede schrijver nog een tweetal stellingen verdedigt, een denkbeeld weergevende, dat enkele jaren reeds is aangeprezen door den secretaris van Alkmaar: a. de gemeente heeft het monopolie van den melkhandel. evenals zulks plaats heeft met gas en dninwater. Zij zorgt dus voor aanschaffing en distributie van de melk en voor de verwerking van hetgeen overblijft. 6. de gemeente houdt oflicieel toezicht op al de melk, die gebruikt en ing voerd wordt, evenals dit plaats heeft bij de vleesch-keuring in abattoirs. Voor ieder, wien de volksvoeding ter harte gaat is het zeer de moeite waard het boekje aan te schaffen. Bu. Boekverkooping. Wij vestigen de aandacht op de verkooping bij Burgersdijk & Niermans, Templum Salomonis", te Leiden, op 12 April en volgende dagen, van de boekerijen, nagelaten door dr. B. W. Hoffrnann, rector van het gymnasium, te Haarlem; ds. S. Kutsch Lojenga, Doopsgezind predikant, te Leiden; W. H. Vrijburg van der Heil, controleur bij het binnenl. bestuur op Java; J. H. Krelage, plant- en tuinbouwkundige, Tte Haarlem; dr. H. W. de Monchy, arts. te Rotterdam, e. a; bevattende tal van standaardwerken, tijd schriften, enz. over: Klassieke philologie, geschiedeuis der oudheid, archeologie; theologie, waarbij Mennonitica", philosophie; rechts geleerdheid en Staatswetenschappen, Staat huishoudkunde; geschiedenis en aardrijks kunde; Hoogduitsch, Engelsch, Nederl. taal en letteren, Fransch, enz.; kunst- en geïll. werken, muziek; botanie, zoölogie, chemieenz.; geneeskunde, fraaie microscoop, postzegelverzameling enz. Te bezichtigen: Maandag en Dinsdag 10 en 11 April. VOO J^ DA M B jtf. Hoe wereldwijs to worJeD, door Vrouwke" Niet dagelijks komt men in aanraking rnet personen, die op een of andere wijze een ondergeschikte positie in den vreemde en bij vreemden hebben ingenomen. Zeldzamer nog is 't, onder de/en, iemand te ontmoeten, die de door hem of haar opgedane ondervindin gen iuduidelijketrekken vermag weertegeven. Mij is nu kortelings het toeval gunstig geweest. Ik heb de kennis hernieuwd niet een jonge dame, die djels als governess'' deels als secondante in Engeland gedurende eenige jaren ij werkzaam geweest, ook in Frankrijk de secondante-positie heeft inge nomen, ilaar mededee ingen kwamen mij zóó belangrijk voor, dat ik ze voor de lezers van dit blad bewerkt heb. Vertrouwend hiermede een goed werk te verrichten, zal ik af en toe een tipje oplichten van 't gordijn, dat de coulissen van dit spel des levens verbergt. Voortaan blijft, echter mijn jonge dame aan 't woord. I. Bij Her Ladyship". Mijn besluit stond vast: Nu omstandig heden 't mij ondoenlijk halden gemaakt, om verder voor mijn examen middelbaar-Fransch te studeeren, uu wilde ik 't mij reeds toege igend weten, ten minste zoodanig benutten, dat ik, zonder meerdere opoffering van de zijde mijner ouders, een kijkje zou kunnen nemen in een andere wereld, dan die tot nu toe de mijne was. Ik was niet geheel onbereisd, en dus kon ik dezen stap met temeer gerustheid wagen, vertrouwend dat mijn vrijgevorderd pianospel, mij nog wel te pas zou kunnen komen, ter bereiking van mijn doel: een plaats te veroveren, als 't kon als gezelschapsjull'rouw of als gouvernante bij een adelijke familie, of zoo dit niet lukt als secondante op een der tallooze Kngelsche kostscholen voor jonge meisjes. Op mijn eersten oversteek" van Holland naar Engeland, had ik een oud vriend van mijn moeder tot geleide, maar eenmaal in Londen, verzocht ik hem vriendelijk, rnij nu maar. . . los te laten. Kon ik niet door selfhelp slagen, och, dan zou de goede man, die mij per se op een kantoor wilde zalig doen worden, ook al bitter weinig daaraan kunnen verhelpen. Mijn intrek nam ik in een z.gn. privatehotel" van middenstands-gehalte, en van daaruit stevende ik via recta af op de agencies" (verhuurkantoren). Ik bezocht eerst de inrichting van miss R<>bertshaw, wat een speciale school-agency" is in Bondstreet, dus behoorend tot 't centrum van 't Londenscheleven-milieu. De ontvangst was zeer heusch, doch kwam ik reeds daar tot de overtuiging, dat ik voorwaar de eenige zoekende niet was. Welk een lijst van slechts twee dagen en dan nog maar alleen van vrouwelijke vreem delingen, die in Engeland 't zelfde of onge veer zochten, wat ik mij ten doel had gesteld! De condities die mij later bleken overal zoowat gelijk te zyn, luidden: 3 shilling [? 1.80] fee (moeitebelooning) plus ik moest bekennen, dat 't ietwat shylock"-achtig mij toescheen plus 10 pCt. run het salaris van lu'.t eerste, ja<tr. Mocht ik, nadat ik door miss Robertshaw's onbaatzuchtige!!) bemoeiing een plaats gekregen hal, met drie maanden weer buiten betrekking zijn, dan zou zij zich ge durende de overige drie kwartalen nog n maal, zonder herhaalde vergoeding, over mij erbarmen. Ik sla mijn verdere agency-visites over, om alleen nog aan te stippen, dat ik daags na mijn bezoek aan miss Robertshaw, 32 Bondstreet, een depêche kreeg, die mij mede deelde, dat lady X., een dame van hooge geboorte, oiliciers-echtgenoote, mij dien eigen middag dacht te bezoeken met 't doel mij als governess" voor haar beide dochters te engageeren. Op 't aangegeven uur hield een keurige equipage voor mijn boardinghouse stil en mocht ik in de dniwing-room (spreekkamer) lady X. ontvangen. Inderdaad, zij maakte een niet onguustigen indruk op uiij. Toch was 't van meet-af, alsof een nooit te overbruggen kloof zou bestaan tusschen deze ade'ijke Engelsche dame en 't kind van Fransch-Hollandseheburgerou Iers, maar... dat gevoel zette ik maar op zij... 't zou toch ook nog verkeeren kun nen. Daarbij. . . ik zou op een villa aan de Theems, buiten Londen gelegen, mijn penaten oprichten, de mij voorgestelde werkkring lachtte mij toe, en... 't salaris voor 't eerste jaar 30 pd. st. deed de rest. Zoo kwam ik den volgenden dag reed-* te B. . ham Beeches bij Slough. Met de equipage werd ik afgehaald. Na aangediend te zijn, ontving mevrouw mij in haar boudoir en werden mij de détails van mijn talk nog eens medegedeeld. B-jhalve de vaste lesuren in Fransche conversatie, literatuur en t overhooren en. . . behulpzaam z''jn aan haar overig wetenschappelijk" werk, wat met Holland se hèoogen als de grootste onbeduidendheid zou besciiouwd worden.' had ik 't oudste meisje tweemaal 's weeks naar de dansles t« begeleiden, verder beiden kinderen, 't jongste was d -rtien, pianoles te geven en met de twee te wandelen. \Tan Zaterdag middag tot Maandagmorgen was ik vrij en mij werd dadelijk gevraagd of ik geen ken nissen in Londen had. Op mijn be\e;tigend antwoord volgde dan ook onmid lelijk de m^dedeeling, dat ik dan wel dien tijd weke lijks in Londen zou kunnen doorbrengen. Het waarom" van deze beschikking werd mij later, toen ik mij met het oudste doch tertje op werkelijk pretligen voet bevond, duidelijk: Behalve de beide meisjes was lady N. nog gelukkige moeder van twee manlijke oiren; een van tusschen 17 en 18 en ec'ii van 11J a 20 jaar . . . Nu, telkenmale, als die buiden of een dier beide telgen den voet op 't kasteel dachten te zetten moest ik, de governess" van vijfentwintig, ver dwenen zijn ... 't ware te gevaa-lijk geweest voor de zielerust van een dier beide blagen! A\- tweede voorbehoedmiddel voor «boeking histories" werd mij beduid, dat ik mijn middag maal apart, geheel alleen te verorberen kree.'. U'aarotu ik ook deze maatregel, als zijnde van denzelfden oorsprong, leerde beschouwen? Wel, als inylady met wiskunstige zekerheid wist, dat geen harer manlijke telgen kon overkomen, dan gebeurde 't wonder, dat ik met haar ladvship en de beide meisjes mocht meétafelen. Eens echter we zouden juist aan tafel gaan verscheen toch onverwacht de negentienjarige titel en naamdrager en... niet eenige excuses werd mij vriendelijk ver zocht... mijn eigen eet-salon, een koude studeerkamer, op tj zoeken. Maar terug naar mijn ontvangst. Nadat ik aldus op de hco0'te was gebracht van mijn taak, werd den buttler (huisknecht) bevolen, de jonge dames te verzoeken béne den te komen. De oudste, een allerliefste blondine, het evenbeeld der moeder, doch met tot dien stonde, de ontstentenis van 't hau taine dat heel 't wezen dier dame kenmerkte, de ou 1ste beviel mij dadelyk in haar gulle Bakvisch-ongedwongenheïd. De tweede heeft toen en later mij voor 't vraagstuk gesteld: Wat heb ik aan je?" Ik zou inderdaad nu nog willen weten, of ze is opgegroeid tot de nobo ly" of tot de achterbaksehe waarvoor ik haar afwisseletd heb gehouden. Margaret, de oudste bracht mij naar mijn kamer.. . Verwend door groote luxe was ik thuis niet, maar toch ... zoo'n ongezellig hokje, had ik tot dat oogenblik nog geen kamertje 't mijne behoeven te noemen; enkoud, koud! 't moest wel op 't Noorden liggen en 'n zinken bedakking hebben! Later is gebleken, dat mijn Hollandsche gevoelszenuwen de juiste conclusie haddun gemaakt. Ik sliep onder de hanebalken en 't meubilair stond in verhou ding tot 't voor mij gekozen slaapvertrek. Een veldbed, zóó karig van bedekking voor zien, dat ik 't was begin Maart den hemel dankte, in 't bezit te zijn van pels en plaid. Als tweede meubel een miniatuur ijzeren waschtoestel, verder een tafel met de ECHT VICTORIAWATER. "*" Oberlahnstein. SI*PLEX-«i*w«. met kogelfreewheel, 2 velgremrueu door het stuur, stalen spatschermen, echte Westwoodvelgen, Dunlop banden, 2 jaar garantie, f 95.l S. ff. Mttor-BijFiek A, DRUKKER & C», ROKIN 126, o/d. Ned. Bank. " Galliër FIJNSTE ZWITSERSCHE (HÓCOL-HDE Cacao en SUIKER. Normaal-Onderkleeding. van' " Prof Dr G. ^ Eenige : Fabrikanten W.Benger Söhne stultgart Hoofddepöt te AMSTERDAM: Kalverslraat 157 | K. F. DEUSCHLE-BENGER. Isatsctiappij Y3D Ssliroefstooniliootilienst. Wirecteur W. BIS. Dageljjbche Stoombootdiensleu (uitgez. Zondags). Van Haarlem naar Rotterdam via Gouda, 's morg. 6.30 u. Van Rotterdam naar Haarlem via Gouda, 's rnorg. 10.?u. Van Haarlem naar Rotterdam via Alsmeer, uitsluitend Maan dag en Donderdag, 's rnorg. 6.30 u. Van Rotterdam naar Haarlem via Alsmeer, Dinsdags (tijd onbepaald). Vrijdags 's nam. 12.?? u. Dienst Haarlem-Amsterdam v.T. Zomerdienst tot l November. Naar Amsterdam. . . . 's morg. 7 u. en 'snaui. 3.15 u. Van Amsterdam. Maandagmorg. 'J u. en 's nam. 4 u. Van Amsterdam. Overige dagen. 10 u. en 's nam. 4 u. Naar Purmerend, Dinsdagmorg. 2.15 u. Leiden, Vrijdagmorg. 3.15 u. Zaterdagmorg. 5.30 u. ,r Utrecht, Maandag- en Woensdagmid. 12.?u. Vrijdagmid. 3.30 u. Voor verdere inlichtingen raadplege men de dienstregeling, gratis verkrijg baar aan het kantoor, Spaarne 40. Op billijke voorwaarden stoonibootm te huur. Verschenen: EEN LEVEBSBEELD, Met portret in Staalgravure. DOOR Dr.C.J. WijnaendtsFranchen. Prijs ingen. ? l 90. Geb. ? 2 25 Uitgaaf van H. D. TJEENK WILLINK & ZOON te Haarlem. RUSLAND. Prins KROPOTKINE, Gedenkschriften van een Revolutionair. 2 dln. met 3 portr. (+ (540 bl.) ing. ? S.?geb. ? 3.5O. Een wereldberoemd boek I?Men vrage uitdrukkelijk mijn uitgave l TOLSTOY's Novellistische Meesterwerken. 6 dln. ?4.50, geb. ?7,50. I Sebastopol, II De h'ozal.-ken, III Kaukasische Vertellingen, IV De, Jonge Landheer, V Huwelijksgeluk, VI De Sneeuwstorm. Nu worden deze novellen ons als een schat in den schoot gewor pen." Is. QüRino.(.Zxmd en Volkj VÓÓP het Ineenstorten. Een blikin het ondergaande, Czartnrijk door Dr. HUGO GANZ. ?1.50, geb. n.90. P. M. WINK, itg., Amersfoort. NIEUWE UI1GAM BOER, Dr. M. G. DE, Beknopt overzicht der Alg. Geschie denis. Met 38 lig. /'0,C>5. Geb. ? 0,!MJ BOS en STEENBEEK, Schets boek. I ? 0,0... H . . . . - 0,10 B1UJIXS en MEIJBOOM;Twee Pleidooien voor Staatshoojrer Onderwijs in de Theologie . - 0,00 DE W AU), R. IL, An père, Ohm. Volt en Watt. Met lig. ? 1,00. Gebonden .... - 1,25 GULIK, Dr. D. van, Beveiliging tegen bliksemschade ... - 0,75 HOLT V AST, Dr. K., Beknopte Nederlamlsche Spraakkunst ? 1,00. Gebonden. ... - 1,30 RAAK, H. DE, Ilerbart's Meta fysica, Psychologie en Ethiek. f 2,50. "Gebonden. ... - 3,00 SPECHT, 12 Wandplaten bij het onderwijs in de dier kunde; op papier met meta len staven per plaat ? 0,00; op zwaar carton geplakt per plaat /' 1.?; per serie compl. f ('.,5(1 op carton .... - 11,00 TÈXNYSOX, A. Mand. Annotated by L Stil.Ue .... - 0,50 WARMIXG-GARJEAXNE, Kern der Plantkunde. Met li)öafb. Geb - 1,00 ZONDERVAN, Proeve eener algemeene kartogratie. . . - 2,50 Dr. BERGMANN's Watergeneesinrichting. Systeem Kii<>i[>p het geheule .i'!iar Dopend. Prospectus zendt I)r JJEKGMANN, vroeger bad arts te AV r i s h o f e n. Kippf TVtCt/ L. GANTVOORT, Broodfabriek, Deventer. Brood, Itcsclmit, Kiw itmeel GUL voor Suikerzieken. Aanbevolen door H.H. Dokteren. n i. i* ui^« « «? ) Brood en Beschnlt 80 pCt. Gehalte en Eiwitstoffen:'} Elwltmeel 50 pCt. aar.. qeiitene ^ -Gij3e 'A.et q j en cBa3pfaat:> Uitgaven van de rmaF.NOORimOFF te (ïroning-en. een rijken collectie DULES, Art Kouveau. Horloges u/cl voornaamste fabrieken. J. P. KLÜIJSKENS, Hofleverancier, Klenwendijh 11 C?118, Amsterdam. BOEKBINDERIJ Album- en Portefeuille fabriek, ELIAS P. VAN BOMMEL, Kcrkstr. 51-53-55, Amst. Verschenen bij W. LEYDENROTH te Utrecht: in vtifieelfl niet Register en Wet, bewerkt door J. J. BftEEDVELD, Adjunct-Commies bij de Rijksverzekeringsbank. Prijs Dit werkje is eene Handleiding voor allen, die maar eenigszins in aanraking komen met de Nieuwe Drank wet. In eiken soliden boek handel verkrijgbaar. MARCELI.US EMANTS, Een nieuwe leus, Kluchtspel, 4 heeren, 3 dames ? 0-90. MAHCEI.I.TJS E.MANTS, In de praktijk, Blijspel, 4 heeren, 2 dames ? 0-60. [NA BOUWER BAKKER, Verleden, Drama, 5 heeren, 4 dames .... ?075. DAYIDOFSKY, Een slaaf der Eubiöthiek, Scherts, C heeren . . . . /0.76. Door alle Boekhandelaren te ont bieden en tegen inzending van postwissel verkrijgbaar bij de Uitgevers VAN HOLKEMA & WABENDORF, te Amsterdam.