Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1452
verstand heeft, heb ik meer gehoord en vooral
van onderwijs, dat is me de laatste weken
duidelijk (?) geworden, maar dat Z. E. ook
290 met'het zangonderwijs op de hoogte is,
dat dit knapenkoor hem de
noodzakelykheid enz." zou hebben doen inzien, hier durf
ik te twijfelen.
Met dank voor de plaatsins,
Uw dw.,
W. PLOEGER, Onderwijzer.
*
* *
De heer Ploeger meent te moeten protes
teeren tegen mijn wijze van oordeelon over
ons zangonderwijs.
Aan de vruchten kent men den boom
aan de resultaten het onderwijs. Daarom
mocht ik wel de slechte uitspraak en het
gemis aan klankschoonhyid van het
knapenkoor wijten aan ons onvoldoende zang
onderwijs.
Ik wil aannemen dat men niet met
voordacht de mooiste knapensteuimen heeft uit
gezocht voor het kinderkoor uit de
Mattheuspassie hoewel ik dat wel verstandig zou
gevonden hebben. Onmogelijk echter kon ik
denken dat men de slechtste bijeengegaard
zal hebben. Dus er zal vermoedelijk een
Burchsclmitt" geweest zijn, die mij het recht
gaf in het algemeen een ooi deel te vellen.
Het ftrekt den geachten inzender tot eer
dat hij den handschoen opneemt voor het
onderwijs, waarbij hij werkzaam is. Wanneer
echter bet zangonderwijs ter sprake komt,
geloof i's dat zangspecialiteiten niet buiten
het onderwijs staan" en meer bevoegdheid
hebben tot oordeelen dan onderwij/.ers.
Voorts verliest het protest van den
heer Ploeger niet zijn recht en zijn kracht,
nu hij de bewuste uitvoering niet heeft, bij
gewoond?
Wat de wenschelijkheid van de aanwe
zigheid des heeren Kuyper," betreft wel
mijnheer Ploeger, kent ge dan de gezindheid
niet van onzen minister jegens ons zangon
derwijs, zoo duidelijk geopenbaard in zijn
antwoord aan den heer Arn, v. Berckel op
diens rede in de Eerste Kamer (7 Febr.)
uitgesproken? Kent ge niet do stukken die
daarna door de heeien A. Uiepenbrock en
Dan. de Lange iu 'oon/timst door 11 ugo
Noltheijiu* in het Weekblad roor Muziek en
door S. van Milligen in liet l/umlehMarl zijn
geschreven, om slechts bij de/e te blijden?
Ik moet het haast vermoede», anders toch
zoudt ge het laatste gedeelte van uw opstel
wel in de pen gehouden hebben; anders toch
zoudt ge gezien hebben dat al deze mannen
eveneens betoogd hebhen dat ons zang
onderwijs op de L. S. noodzakelijk dient te
worden hervormd.
Ik blijf er bij als dr. Kuyper in de zaal
?ware geweest en deze leerlingen der
volksschool had hooren zingen, dan zou hij mis
schien tot nadenken komen en overwegen
of het niet op den weg der regeering moet
liggen, gehoor te geven aan ilen herhaaldelijk
uitgesproken wensch van toonkunstenaars
van beteekenis. die het onderwijs in den
zang op meer deugdelijken grondslag willen
ingericht zien. Eerst dan zal men flinke
resultaten kunnen verwachten.
AST. A.
DAMBjSf.
Hït leven in DnitscH,
Een Duitsch staathuishoudkundige heeft
berekend, dat er ongeveer 250.000 families
in zijn land leven, die meer dan ? 5< 00 per
jaar aan inkomen hebben. Dit zijn de deftige
lieden. Maur de gegoede Duitsche burger
stand, waai toe 2.750.000 families behooren.
kan slechts over ?1500 il ?4000 per jaar
beschikken.
Een Duitsch majoor van de infanterie ge
niet van ?2400 tot ?3000 'sjaars, tal van
kantoorbedienden, zelfs in het dure Hamburg,
moeten met een jaarwedde van ?500 zien
rond te komen.
Laat ons een aannemen, dat een deftige
Duitsche familie uit man, vrouw en drie
kinderen bestaat, een dochter van zestien
en twee jongere zoons, en dat zij over ?6000
per jaar te beschikken heeft. Waar zal zij
gaan wonen? Berlijn, Hamburg, Frankfort
en Dresden gelden als duur, maar te München
en in andere steden kan men goedkoop wonen.
Toch zal de pater familias een groot deel
van zijn inkomen aan huur moeten besteden,
hetzij hij een verdieping betrekt of wel een
deel van een villa. Onder ?1000 komt hij
zelfs te Carlsruhe niet klaar. Wil hij daarvoor
op goeden stand wonen, dan moet hij ge
noegen nemen met een derde of vierde ver
dieping. Daar zijn de kamers aan den voor
gevel ruim en luchtig, maar de slaapkamers
klein en benauwd. In ieder geval moet het
dienstpersoneel zich met hokjes zonder licht
en lucht behelpen.
De belastingen zijn hoog in Duitschland
en zullen in ons geval zeker ?000 bedragen.
En daarbij komen dan nog de indirecte
belastingen, die in een beschermend land
natuurlijk ook heel wat kosten, al komt geen
ontvanger ze innen.
Zoo is dan onze familie op haar verdieping
gehuis'.'est, die zij eenvoudig doch degelijk
gemeubeleerd heeft. Alleen in den salon, die
uitsluitend bij bijzondere gelegenheden ge
bruikt wordt, ligt ten kleed. In de andere
kamers vindt men allei n kleine kleedjes voor
de sofa of naast de bedden. De familie houdt
n meid, die een loon krijgt van ?100 a
? 150. Die meid gaat lederen morgen naar
do markt en komt met een volle mand be
laden terug. Zulk eerr Duitsche meid draagt
geen lichte katoenen japon en een koket
mutsje, doch is in een donkere blouse en
dito rok gekleed. Haar eenige opsuiukking
is een geborduurd boezelaar en een roode
of blauwe das. Zij is, over het algemeen, een
gemoedelijke ziel, niet bijzonder netjes, die
den geheelen dag in de weer is. Maar men
laat niets aan haar over; voortdurend be
moeien mama en de dochter zich met de
meid. De dames koken zelf; de meid maakt
de groenten schoon en waseht de vaten.
Men is zuinig in een Duitsche keuken.
Wat er klaargemaakt wordt is eenvoudig.
Vruchten, melk en eieren zijn in Duitschland
niet duur, maar kruidenierswaren en vleesch
zijn niet goedkoop. Vleesch wordt dan ook
niet in groote hoeveelheden gegeten, en visch
komt haast nooit op tafel.
In Duitschland ontbijt men met konie en
brood, meest zonder boter. De meid moet
zich met grof brood tevreden stellen. Alleen
mt-lk en brood worden 's morgens aan huis
bezorgd; andere levensbehoeften moeten in
den winkel worden gekocht, als zij niet op
de markt te krijgen zijn.
Het middagmaal wordt tu?schen 12 en l
uur gebruikt. Men begint met soep en dan
vo'gt het vleesch, waarvan die soep gekookt
is. Een HolLinder zou zulk gekookt of liever
uitgekookt vleesch niet bevallen, maar
Duitschers eten het met smaak op alle werkdagen.
Alleen Zondags komt er iets beters optafel.
Om vier uur wordt weer ko/lie gedronken,
waarbij de bekende Kuchen" genuttigd wordt.
Om acht uur 's avonds wordt andermaal
gegegeten. Dan komt worst, ham of koud vleesch
op tafel, dat in de Delikatessen Handlung"
gehaald is, die in geen enkele Duitsche plaats
ontbreekt. Bij dit avondmaal wordt bier
gedronken.
Het l uishoudboekje van de dame, die wij
hier als voorbeeld genomen hebben, geeft
de volgende bijzonderheden. Aan levensmid
delen gaat per week:
vleeech .... ? 7.20
brood - ±90
melk - 1.70
boter - L' 10
groenten . . . . - 3
eieren - 1.20
kruidenierswaren. - 3.??
delikatesseu. . . - 180
? 2l>.!)0
Hierbij komen nog enkele kleinigheden,
zoodat per week aan het huishouden ?24
wordt besteed. Aan brandstof gaat per jaar
ongeveer ?100. terwijl zeep, kaarsen, lucifers,
schoensmeer, brandspuitus en vuurmakers
nog ?60 per jaar vereisuhea. De wasch gaat
het huis uit.
Een der eigenaardigheden van een Diiitfch
huishouden is, dat een belangrijk bedrag aan
bier en wijn vvorlt besteed. Niet alleen thuis
drinkt men bier, of in wijnlanden wijn, maar
de; heer des huizes heeft ook hier of daar
zijn Stammtiseh". Ken bedrag van ? 300 per
jaar <;aat daar al gauw mede heen.
Kleeding is in Duitschland betrekkelijk
duur. Wel zijn de inferieure soorten van
confectie voor niet veel geld te krijgen, maar
wie eenigszins behoorlijk gekleed wil gaan
moet diep in de beurs tasten. Orer het alge
meen hebben uitscbers niet veel smaak om
zich te kleeden, eerr gebrek, wairvan ook
het schoone geslacht moeilijk valt vrij te
pleiten. De heeren geven weinig om goede
coupe, maar achten zich onweerstaanbaar met
een liclitkleurige das. Orue pater familias
geeft ?120 per jaar voor kleeding uit. Zijn
vrouw krijgt ?150 voor haar toilet en ?90
a s speldegekl. Zij houdt, als alle Dnitsebe
vrouwen, van het voyante, althans buitens
huis, want binnenshuis loopt zij in oude
donkere kleedereir. De hnisnaaister maakt
de toiletten en k rijgt daarvoor /' 1.20 per dag.
Voor heeren is de Gehrock" on/,e
gekleede jas, het ollicieel gewaad. In dit
kleeding.stuk, dat hun airn de uniformjas herin
nert, die zij allen hebben gedragen, voelen
zij zich het meest op hun gemak. Er moet
al heel wat gebeuren, eer een Duitscher een
rok aantrekt. DélOngelsche manier van
evenrng ress'1 wordt alleen in de groote
steden door d t?'Israëlieten nagevolgd.
De opvoeding der drie kinderen kost niet
veel. Met /150 schoolgeld is onze pater
famiüas reeds in staat zijn kroost naar de
beste scholen te zenden.
Doch het gezin wil zich ook vermaken en
daarvoor geven de schouwburgen gelegen
heid, die, als hoflheater, in iedere plaats van
eenige beteekenis te vinden zijn. De duurste
plaatsen kosten hier tusschen /l.50 en ? 4.80.
Maar men heeft reeds een zeer goede plaats
voor ? 1. Veel toilet wordt er voor den
schouwbu'g niet gemaakt. De dames trekken
een lichte japon aan, en gaan, met een avond
mantel daarover heen en e^j] doekje over
het bloote hoofd, te voet naar haar bestem
ming. Als het regent of sneeuwt moeten de
regenmantel en de overschoenen het rijtuig
vervangen.
Zoo kunnen Duilschers, meer dan andere
volken, zich aan het drama, de opera en
concerten te goed doen. Des zomers, als de
schouwburgen* gesloten zijn, gaan zij naar
tuinen, waar zij bier drinken en naar mili
taire muziek luisteren.
Bovendien houden Duitschers d l van dan
sen. Men beweert, dat als drie Duitschers
bij elkaar zijn, óén aan de piano gaat zitten,
orn de beide andere te laten dansen. Dit
schijnt wat overdreven, maar toch wordt er
in Duitschland veel gedanst.
Deze vermakelijkheden kosten wellicht
?120 per jaar. Maar papa houdt, als alle
Duitschers, ooi van rooken, en aan tabak
en sigaren gebruikt hij zeker een gelijke som.
Natuurlijk komen in een Duitsch huishou
den ook reparaties voor en allerlei kleine
onkosten, die nog vermeerderd worden door
de gewoonte om Kerstfeest te vieren.
En eindelijk gaat iedere familie als de
on/,o des zomers naar een Sominerfrische''.
In Thurin^en of het Schwarzwald kan men
pension krijaen voor ?2.40 u ? 3 per dag.
En ook noar goedkooper kan men terecht
komen, doch dan m jet men in eerr restaurant
gaan eten, en zelf voor ontbijt en avondeten
zorgen. Ook zijn er wel dtrre gelegenheden,
zooals S t. Hliisiëii, Baderr-liaden, Homburg
of Mariënbad. Daar paan dedcftige Duitschers
evenwel niet heen.
De be/rooting van een huisgezin, dut in
Duitschland ecu jaarlijk^ch inkomen heeft
van ? OoOO, ziet er ongeveer als volgt uit :
huur J 1000.
ver/iekeringspretniën . C>00.
belastingen ..... (iOo.
levensmiddelen . . . , 12V).
dienstbode , 150.
vimr en licht . . . , 120.
kleine onkosten. . . , 00.
wasch , 100,
\\ijn en bier . . . . ., 300.
40 cents per regel.
iHiuMiiMMiiiiiimiiiiiittiiiMiiiitijiiiiMMiiitHiiiiiiiiiiinm
kleeding
dokter en tandmeester
opvoeding.
vermakelijkheden .
Uibak en sigaren .
Kerstmisviering. . .
Sommerfrisehe .
extra's
reparatiëii
akgeld
500.
00.
180.
120.
120.
liO.
200.
240.
120.
1 (>().??
/ (iOOO.
Hollandsche huismoeders kunnen nu eens
nagaan, hoe zij dit bedrag besteden zouden.
TAXIO.
ECHT VICTORIAWATER.
Oberlahnstein.
UIWITY
RIJWIELEN
met kogelfreewheel, 2
velgremmen door het stuur, stalen
spatschermen, echte \Vestwoodvelgen,
Dunlop- banden,
JAAK «ARANTIE,
SlMPLEX-RiiwMfn vanaf f 80.
l S. U. Motor-Rijiiuta.
A, DRUKKER &C°,
ROKIN 126, o/d. Ned. Bank.
Cailler
Hèechte
Normaal-Onderkleeding
van
Prof Dr G.
^ Eenige
- Fabrikanten
W.Benger Söhne,
Sfultgarf
Hoofddepót te AMSTERDAM: Kalverstraat l
K. F. DEUSCHLE-BENGER.
Eng-adin
VULPERA-TARASP
Zwitserland
Hotel Waldhaus
Hotel Schweizerliof
f £«TO Meter boven Zee.
Etablissement van den eersten rang, met Villa
Wilfcelmina, Villa Erica, Villa Post en Dependance.
Huis van den eersten rang, met Dependances Bellevue,
Teil en Alpenroze.
300 kamers 400 bedden
200 kamers, 250 bedden
Eigerrwoning: Villti Kngiatlina, Vilitx Silvnna eii Villa >Iaria.
Seizoen van 15 Mei tot eind September.
Post-, Telegraaf- en Telephoonkantoor.
Electrische verlichting. Hydrotherapeutische inrichting.
Baden en douches. Lifts. Aan de eigen groote
parken liggen dennenbosschen. Groote speel
plaatsen. Lawntennis. Eigen kuurkapel. Apotheek.
Van het station Davos-dorf in 6, van Bevers
in 5 en van Landeck (Avlbergbahn) in 8 post
uren te bereiken. Dagelijks verschillende postver
bindingen tot Vulpera.
Tien minuten van de wereldberoemde Tarasper
alkalisch-. salinische-, of koude Glaubersalz-bron
(hetzelfde als Karlsbad, Kissingen en Mariënbad)
op verhoogd, door woud omringd grasplateau
gelegen.
_ . - --l
^
- -
Prachtige wegen door de bosschen naar de
drinkhal. De nabijheid der Tarasper bronnen en
baden heeft liet groote voordeel, badkuur en ver
blijf' op het land op de eerstgenoemde wijze te
verbinden. Geliefd oponthoudt en kuuroord, hoofd
zakelijk Duitsche en Zwitsersche gasten, dikwijls
door hooge personen bezocht.
Onvergelijkelijke Alpen-luchtkuuroord met ge
lijkmatige dagtemperatuur, voor de Oevtel-kuur
zeer geschikt. Voortreffelijk overgangsstation
naar en van de kuurplaatsen in Oberengadin,
St.-Moritx etc. Vergeleken met andere hooge
luchtkuuroorden wijst Vulpera weinig buitengewone
wisseling in temperatuur en relatieve vochtigheid,
zoodat Vulpera ook bij erge prikkelbaarheid en
zneuwachtigheid voortreffelijk verdragen wordt.
PRIJZEN :
-ti./tittn.svt'inriif
Pension 8 f r., Kamers vanaf 3 fr.
wf-Kfitblissrittvtit
Pension 8 fr., Kamers vanaf 2 fr.
Tot midden Juni en vanaf 5 September belangrijke
reductie op de kamerprijzen.
Het is zeer aan te bevelen, van Bevers, Davos en Landeck directe postplaatsen tot Vulpera te bespreken. Op verzoek staan onze eigene vertrouwde rijtuigen (landdauwers) op de
stations Davos-dorf, Bevers, en Landeck ter beschikking. Ook is het raadzaam zware koffers liefst als ijlgoed via Bevers te verzenden. Alle verdere inlichtingen geeft gaarne
Kuurdoctoren in de Hotels. U K DIRECTIE.
De natuurlijke koolznurrjjke Ars- en IJzerbron (ülrichs bron) der Val Sinesfra in Sent, bij Vulpera-Tarasp, Engadin, Zwitserl
zeer aanbevolen, houdt in de gebruikelijke dagdosis van 700 gv. water_ 0.0031/ gr. arsenige zuren (As 03) of 0.255 gr. salut. i'owl. uitstekend door het buitengewoon
Zwitserland, door medische autoriteiten
£J\S\JL IXttJJ-iV^Vy » \^AU*-l.» iiv^^^»^ -^ -^« j-,~ v^~ij»*^- X4.LU£^ ?~*-*-"~".>~> .^*JL» ??_><? O* *-' ' V/.' " ff j j. | g) ' tl'LOOAJl£-,\-J ZJUL^i-L t^JTlO V/3 / *--* i V'.?l')* J £, L . O(l>lLtU» JLV_/*»J.. UI t-O Li C-IV 01-L LI VJAJVJ1. lH_/lj UUIUC-li^CVVUULl
lange goedblijven in flesschen en door de fijnen smaak. Als alkalisch-muriatisch water geheel giltvrij en zeer goed te verdragen voor de verteringsorganen. Uitstekende
gevolgen bij anaemie van alle soort, bleekzucht, scrophulose, crouische spier- en gewrichtsrhumatiek, zwakvallen van de zenuwen en spieren, huidziekten en alle katarrhen.
Depots: Berlijn en Hamburg, HEYL & Co.; Frankfort a/M. KÖI.SCH, Nachfolger; Müucheu, BAKIUUINO & Kuv; Breslau, HERM. STKAKA; Triest, Giov. BÜHI.EK ; Bern,
IÜTZ & CY. ; Zürich, COKKODI-HAFTEK ; Basel, SEXGLET A; Co.; Geuève, W. PICTKT; St.-U allen, HAL'SMAXX.
ROOSCHÜTZ
Opening van het knurhaus en de baden Val Sinestra l Juni 1905.
JProefkisten en brochures van doctoren gratis.
Sinestra" Export directie, Sent.