Historisch Archief 1877-1940
No. 1455
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
In het Museum Grisanti.
Het museum Grisanti is van te jongen
?datum dan dat het bestaan er van als
algemeen bekend kan worden aange
nomen. Bovendien is het geen museum
in de beteekenis, die we gewoon zijn aan
zulk een instelling te hechten en zal het
wel niet in de opgaven der bestaande
musea zijn opgenomen. Het kan daarom
zijn nut hebbeu er in wijder kring de
aandacht op te vestigen.
Aan het Kokin, stille zijde, ziet ge
een ruim pand (No. 15), waar boven op
een groot bord Grisanti" te lezen
staat. Grisanti is de naam eener oude
Amsterdamsche firma, die zich toe
legde op het afgieteu in gips van beelden,
ornamenten etc. Het vorige jaar werd
die zaak overgenomen door den heer
Laernoes, die er uitbreiding aan gaf door
toevoeging eener afdeeling, waar in
terracotta allerlei voorwerpen van kunst
nijverheid worden vervaardigd. Wat in
deze fabriek, staande 3e Schinkelstraat 83,
wordt gemaakt, vinden we in het huis
aan het Rokin tentoongesteld. Het zijn
dus zoogenaamde Show-rooms, maar door
de verscheidenheid van het tentoonge
stelde en de verbintenis van enkele
kunstenaars aan deze zaak heeft het
geheel een artistiek karakter gekregen
en zal ieder, die van de gelegenheid om
het museum kosteloos te bezoeken gebruik
wil maken, er wel een en ander naar
zijn smaak vinden.
Deze onderneming staat geen bepaalde
kunstrichting voor. Men vindt er het
strenge, sobere moderne naast het vrije
en weelderige van een algemeener kunst
opvatting. En dit maakt het dunkt me
tot een geschikte aanleiding om de be
langstelling in kunstnijverheid ook in
uitgebreider kring op te wekken en
gaande te houden
Hoezeer het streven der modernen in
de kunstnijverheid alle sympathie ver
dient, is het toch goed te waken voor
eenzijdigheid, te meer waar het voor do
hand ligt, dat niet allen die met de
moderne inzichten mede gaan dit uit
overtuiging doen. 't Is te onwaarschijnlijk
dat ieder die thans alle weelde en comfort
afzweert en uitsluitend behagen schept
in niet of nauwelijks versierde meubelen,
vazen, kachels, lampen, behangsel, kleeden
en verder huisraad, genoegzaam ont
wikkeld is om zijn lust naar schoonheid
uitsluitend te stillen met de harmonie
van vlakke stemmige kleuren, met de
schoone lijnen, de welbegrepen verhou
dingen der voorwerpen en de logische
keuze der grondstoffen. Die on waarschijn
lijkheid is des te grooter waar betrek
kelijk zoo zelden aan de zeerhoogeeischen
van schoonheid aan de voorwerpen der
Tiioderne kunstnijverheid gesteld, wordt
voldaan. En waar dit niet het geval is,
treden de fouten, treedt het leelijke
onmeedogend op den voorgrond.
In werk van den ouden stempel vindt
ge meestal een overvloed van versiering,
zooveel zelfs, dat versiering hoofdzaak
wordt en de grondvormen bijzaak. Zijn
deze laatste minder gelukkig, dan wordt
het oog door het ornament afgeleid en
het geheel gered niet al te critisch
aangelegde naturen vinden dan nog altijd
wat te bewonderen en te genieten. Een
minder schoon gevormd modern voorwerp
vertoont zich in zijn ware gedaante, de
naaktheid wordt door geen flatteerend
costuum gedekt.
Slechts in tijdperken van hoogen bloei
kan de algemeene smaak dermate worden
ontwikkeld dat een mooi evenwicht zich
openbaart in alles wat gemaakt wordt,
dat eenvoudige dingen van nut of
dagelijksch gebruik in later jaren als kunst
voorwerpen gelden. Wie kan b.v. moderne
gebouwen aanwijzen wier
schoonheidskarakter zuiverder is dan de pakhuizen
van een Hendrik de Keyzer, voor eenige
weken in dit Weekblad afgebeeld P
In zulk een tijd leven we helaas niet
en een geforceerd drijven naar eenvoud
en soberheid waar aan de eenen kant
een groot deel van het publiek de behoefte
aan versiering nog niet missen kan en
aan den anderen kant de strenge, onop
gesmukte kunst te zelden van ongerepte
zuiverheid is, daar is een instelling als
dit museum, een tentoonstelling van elck
wat wils" als een geleidelijke overgang
te begroeten.
Jn de terracotta afdeeling is goed van
het allergewoonste soort dat in goedkoope
bazars te krijgen is, maar ook beeldjes,
gemaakt naar origineelen door den beeld
houwer van Lom geboetseerd, waarvan
hier enkele zijn afgebeeld. Labore" en
Op den Uitkijk" zijn wel de gelukkigste
proeven. In een vitrine vindt ge aardige
statuetjes in brons van den beeldhouwer
Thom. Balfoort, zeer expressief en goed
van actie zijn de Vechter" en de
Drinker," eenigszins in den picturalen
stijl va,n Charles v. Wijk ; van dezelfden
maker een modern theeservies en verdere
kunstvoorwerpen in brons.
Onder een uitgebreide collectie modern
Hollandsen aardewerk, van de fabriek de
Kat" te Bergen-op-Zoomis
meenigsmaakvol stuk te vinden. Wie er van houdt,
kan hier tevens genieten van tegel- en
plateelschilderijen zoomede van Peinture
Bogaerts. Ook staat een portefeuille oude
prenten en teeken ingen ter inzage. Maar
het meest interessante is wel het echte
grisanti-werk. Hierin is ook van alles:
gewone teekenvoorbeelden, koppen, orna
menten, diervormen, spierbeelden en wat
niet al, maar ook grootere en zorgvuldiger
bewerkte beelden, bustes, afgietsels naar
de natuur in gips of ivorine, een mengsel
van een zeer goede gipssoort en stearine
dat de grondstof een glanzend aanzien
geeft, alsook voortreffelijke imitaties van
oude houten en ivoren beeldjes, te veel
om alles te vermelden.
We hopen, dat het afgebeelde en
medegedeelde menigeen tot een bezoek
zal bewegen.
J. W. N.
Oude en nieuwe Hollandsche,
Fransche en Engelsche Prenten.
Eene keur van oude en nieuwe Hol
landsche, Fransche en Engelsche prenten.
verzameld en bijeengebracht door W. P.
van Stockum en Zoon is bij deze firma,
te 's Gravenhage, 18?23 Mei te bezich
tigen, en wordt 24 en 25 Mei verkocht.
De hiernevenstaande reproducties geven
door haar uitnemende kwaliteiten een
goeden dunk van het geheel.
No. 51 stelt een waardin voor, die
goed gemutst is : L'hótesse en bonne
humeur." Deze prent van J. Gole is door
hem gemaakt naar de schilderij van Rein.
Brakenburg, en uit de hand gekleurd.
No. 151 heeft tot titel: The female
correspondent. James AVatson maakte die
naar eene schilderij van G. Metzu.
Een zeer merkwaardige prent is No. 00:
Willem Frederik den Derde, Prince van
Oranje voorstellende, zonder naam van
den Graveur, met het adres van Rombout
van den Hoeje. Deze prent, zeer zeld
zaam, stelt den prins voor, te paard ge
zeten, op ongeveer 12-jarigen leeftijd.
Op den achtergrond ziet men het paleis
der Stadhouders en den vijver. Dit maakt
de prent, ook uit topografisch oogpunt,
belangrijk.
Onder de oude prenten zijn vele, voor
stellende: Prinsen en Princessen van
Oranje, vlootvoogden en veldheeren. Er
zijn kostelijke en kostbare afbeeldingen
naar schilderijen van Rembrandt en
Rubens. Onder de Engelsche
prentkunstenaars ontbreken Reynold en
Watsou niet. Bijzondere aandacht verdient
een portret in zeer zeldzamen staat"
van Rembrandt, Jacobde Wit:
Teekenboek der proportiën van 't menschelijke
lighaam, in 't kooper gebragt door J.
iinMmmiiiliMlmiii
Onder de moderne prenten en etsen,
zijn er van Jozef Israëls, van Daubigny,
van M. Deville, van Dupont, van
Jeannin, van Ilaverman, van Landseer, van
Millet, enz. enz.
De topografische prenten vormen een
schat. Van de meeste steden en dorpen,
buitenverblijven en kasteelen van ons
land, bizonder van 's Gravenhage, zijn
de zeldzaamste en schoonste prenten
aanen voorvallen in het buitenland, de his
torische preneen (veldslagen, enz.) sluiten
zich in belangrijkheid bij de voorgaande
aan. L'oeuvre de Johann Lorenz Rugen
das is in 4(> prenten compleet.
Voort zijn er op deze a.s. verkooping
bij Van Stockum en Zoon nog
kostuumprenten, Engelsche karikatuurprenten,
en Fransche karikaturen op den oorlog
en de Commune van 1870?71.
Punt," 12 prenten met tekst zal den
liefhebber niet ontgaan.
Onder de moderne prenten is een mooie
verzameling van Joh. Brakensiek. Er
zijn 267 stuks caricatuurprenten van hem,
geteekend tusschen de jaren 188(5 en 1892;
voorts 43 zijner groote portretten, o.a,
van: Vening Meinesz, Opzoomer, de Sav.
Lohman, Coenen, Donders, Vosmaer,
Hofdijk, Viotta, Buys, Louis Bouw
meester, Multatuli, enz. en een van Joh.
Braakensiek, door hem zelven geteekend.
wezig, alsmede van in die steden voor
gevallen gebeurtenissen of gehouden
feesten.
Men lette onder het vele op: De
Boschbrug van de Prinsessegracht en den Nieu
wen Uitleg, eene teekening in kleuren, door
Is. de Moucheron, en op De Kneuterdijk
ziende naar de Plaats, de Gevangenpoort
en het Stadhouderlijk Kwartier. Deze
zeer merkwaardige teekening in kleuren
door l'. C. la Fargue.
De topografische prenten van steden
weinig tij ds later, 2 Juni a.s., een col
lectie curieuse Japansche prenten in vei
ling, die men 30 en 31 Mei en l Juni
kan bewonderen.
Van bijgaande prenten beduidt no. 101:
Achat d'etoffes au Yoshiwara en no. 118
Ooren-en-pooten-dag van een jong Japan
nertje. De Japansche moeder waschthet
hoofd van het kind, dat in een tobbe
geduwd is.
Van de volgende kunstenaars komen
prenten onder den hamer: Hishi-kava
MoroeRobou, 17e eeuw; Fori-i Kyo-nagas,
18e eeuw; Fori-i Kyo-mine, begin 19de
eeuw; Hoso-da Yeï-schi, 18de en 19de
eeuw; Yeï-tokou, 18de en 19de eeuw;
Yeï-soui, begin 19de eeuw; Souzou-ki
Harou-Nobou, de uitvinder van den kleu
rendruk; Iso-da Ko-riou-saï, 18de eeuw;
Outa-gava Foyo-hiro, 18de eeuw;
Outagava Foyo-Kouni, 18de eeuw; Outa-gava
Kouni-Voshi, 19de eeuw, van deze o.a.
een scène uit den roman: de 47 Ronins,
een mat, mooi sneeu wgezicht; Outa-gava
Kouni-dada, 19de eeuw; Hiro Shighé,
1757?1858; Katsou-shiko Hokou-saï.
Van laatstgenoemde zijn 52 prenten aan
wezig, voorstellende op bloempotten stads
gezichten op den heirweg van Yedo tot
Kióto. Zeldzame en vermaarde collectie.
Eindelijk worden in den catalogus van
Japansche kunst nog vermeld: Masques.
Onder de varia aan het slot komt o.a.
voor: Sr. l'ieter M agistro, vermaard Hol
landsen koorddanser, geb. in 'sHage 1708,
door R. Jelgerhuis, 1790, en eene ver
zameling afbeeldingen van fraaie waaiers,
o.a. van Louis XIV, Louis X V en Louis
XVI. Van dit werk zijn slechts 100 exem
plaren gedrukt.
* #
*
Japansche Prenten.
W. (J. van Stockum en Zoon brengt