De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1905 21 mei pagina 5

21 mei 1905 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

No. 1456 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. SPAARZAAM en toch goed koken, dat kan ledere zuinige huisvrouw met MAGGI'8 AROMA om te kruiden want kleine hoeveelheid van dit alom gerenommeerde en bekroonde produkt?voor het opdienen bijgevoegd?is voldoende om aan groenten,vleezen,sauzen,soepen,zwakken bouillon enz.dadelijk een verrassend krachtigen en aangenamen smaak te geven. Te verkrijgen bjj kruideniers en comestibleshandelaars In flacons van f O.3O tot / MAGGI's onderscheidingen: 5 groote Prijzen, 30 Gouden Medailles, 6 Eere-Diploma's, 7 Eere-Prijzen, zesmaal buiten mededinging, o.a. 1899 en 1900 Wereldtentoor stelling Parijs. Waar niet verkrijgbaar wende men zich tot het Generaal-Agentuur voor Nederland en Koloniën PAUL HORN, Amsterdam. IIIIMIIIIIIIIIIMIillllllllllllMlllllllllllllllllllllllllltlllllMIIIMIIIIIMIIIIMMII llllllllllllllllMIlMIIIIUltllllllllHIIIIIIIIIIIMIIIIIIlllllllMIIIIIIIIMtlMIMIIIUIIIEIIIMIIIIMIIMIIIIIIIIIIl rusten na weken van inspannenden arbeid ? Is het omdat zij haar geest jong gehouden heeft? Omdat zij haar lichaam niet de gewone gemakzucht^ het comfort en de eigenaardigheden, die bij den ouden-dag heeten te hooren, heeft gegund? In ieder geval na haar vier dagen van rust te hebben gewijd aan Frans Hals en de tulpen, ging zij haar Hollandsche vrien den opzoeken en vervolgde haar bezig leven. In een ding is Haarlem te kort geschoten! Het orgel, het beroemde orgel, had nu juist niet onklaar moeten zijn! Ellen Key had er zich op verheugd dit te hooren. Sie haben die Musik wohl sehrgerne?" Leidenschaftich gerne. Die Musik kann so wunderfein ausdrücken, einem so herrlich hinauf helfen'...." Zelf is Ellen Key geen musicienne. Zooals het dikwijls gaat, had zij in haar kinderjaren weinig trek in de vervelende techniek. Later voelde zij dat ze haar kracht niet mocht versnipperen. Dit bracht ons op haar werk. Ik vertelde haar, dat ik begonnen was de Eeuw van het kind" te geven als luiermands-eadeau in gezelschap van 't traditioneele boezelaartje. En weer glom haar aangename, gulle lach om haar mond, haar oogen, terwijl ze mij dankte, maar er meende te moeten bij voegen dat de Eeuw van het kind" haar zwaarste boek was. Engelsche en Fransche vertalingen van haar werken zijn onder handen. De overigens van bekwame hand stammende Hollandsche vertaling is weer uit het Duitsch vertaald. Sie sind aber hart gewezen fur die Elisabeth Neményi! Sie ist ein noch sehr junges Madchen, das aus grosser; Sympathie für mich das Buchlein geschrieben hat!" "Waarop ik bescheidenlijk, zooals 't past aan een klein Hollandsch kikkertje tegen een machtigen Zweedschen eland, opmerkte, dat ik het waarlijk geen werk vond voor een heel-jong-meisje om haar en haar boeken te beschrijven. En dat het jammer was, dat waar Elisabeth Neményi schreef uit sym pathie, zij juist zoo weinig sympathie voor haar onderwerp wist op te wekken. Ja das kann man ja selbst nicht so fühlen; das berührt einen selbst ja ganz anders." "Waarop zij mij, om het weer goed te maken, mededeelde, dat zij haar eerste Buchstabier?Versuchen im Hollandischen" gemaakt had op dai zelfde critiekje in de Groene". Even, heel even werd daarna ons gesprek ernstig. Ik ben er zelfs zoo zeer van over tuigd dat literair musicaal politiek enfin ieder openbaar succes der vrouw iets neemt van haar echt Geluk, dat, waar eenvoudig Geluk is, met een groote G, geen artistiek producëeren, geen prinzipienreiterei, geen openbaar leven, ja zelfs weinig philosophie kan bestaan; ik moet het altijd weer lezen (hooren ga ik het nooit!) hoe in ons strevend Nederland de vrouw wordt aangespoord, haar zusteren wakker te schudden, te spreken, en speechen, te trommelen en schrijven; hoe dit alles heet te leiden tot betere positie, cfus tot meer geluk... dat ik dolgraag wilde weten hoe over deze zaak dacht een vrouw, die zich een zeer aparte en onbevooroordeelde plaats verwierf tusschen les hitellectuels". (D.i. de echte niet de aangestelde). Haar altijd levendig, breed gebaar, werd bijna tragisch toen ze mij zeide, al het suc.ces, dat een zich aan de openbare zaak wijdende vrouw kan te beurt vallen, van haar werk en streven te hebben onder vonden .... Und wenn man es mir knieend bot auf HIIIIIIIHIIIIIIIIIII IIIIIIIHIIIIIIIIIIIIUIIIIHIIIItm UIT DB NATUUR CVHI. Bloemen, die op dieren lijken. Het is heel moeilijk, de beteekenis vast te stellen van de velerlei kleuren en vormen, die het planten- of dierenlichaam ons te zien geeft. Soms is er nauwelijks een gissing mogelijk, het l^jkt ons dan toe, of het voor het leven van de plant of het dier van geen belang is. dat het zoo en niet anders gekleurd of gevormd is. Totdat een toevallige ontdek king of een scherp waarnemer ons de oogen opent. Met enkele planten is het een heel ander geval; de bloemen daarvan zijn zoo bijzonder gevormd, dat bij ieder die ze ziet, ook de vraag opkomt, waartoe zou zulk een vreemde vorm nu goed zijn ? Het sterkste voorbeeld hiervan leveren enkele orchideeën, waarvan de bloemen be drieglijk lijken op vliegen, muggen, bijen of spinnen. Een paar soorten hiervan komen ook nog in ons land voor, ofschoon zeer zeldzaam. Er zijn wel menschen die, voorin genomen tegen elke onderstelling van doel matige nabootsing in de natuur, beweren er volstrekt geen vlieg, bij of spin in te zien; maar daar tegenover staat het feit dat elk kind, elke boer, wie ge zoo'n bloem voor 't eerst laat zien, met verbazing uitroept: 't Is net een vlieg of een spin l" of, wat nog sterker is de bloem inderdaad voor een ineect houdt. Dat is mijzelf ook overkomen, toen ik ze voor 't eerst in 't wild aantrof. Van een plaatje kan nog beweerd worden dat het op het efi'ect geteekend is en dat de teekenaar willekeurig of onwillekeurig in de bloem het dier heeft nagebootst; maar men moet de bloemen zelf op hun natuurlijke groeiplaats in 't halfduister van een bosch zien staan; dan komt er geen twijfel op aan de gelijkenis. Met het aannemen van die nabootsing van een dier door een bloem is evenwel nog niets verklaard omtrent de beteekenis van die bijzonderheid, 't Is toch niet aan te nemen, dat bepaalde insecten een voorkeur zouden hebben voor bloemen, die, op een afstand gezien, in meerdere of mindere mate hun evenbeeld zijn. Wat kan het een vlieg schelen of deze of die bloem zelf op een vlieg lijkt? Als de bloem riekt naar iets of een tint vergoldene Schüssel, die ruhmreiche Bekanntheit, und auf der andere Seite einfaches vergessenes Glück, Frau und Mutter sein. da würde ich die goldene Leerkeit schleudern von mir "Wij keken elkaar lang aan; we begrepen elkaar. Sie haben Recht, mein Kind", zei ze even later, eenvoudig-vriendelijk. En ze vertelde mij hoe er n heerlijke zijde was verbon den aan het zijn van beroemde-vrouw. Uberall lernt man die besten, feinsten Men schen kennen, berall findet man Freundschaft; die sympathischen Seelen kommen zu einem ...." En zij liet mij een pas ontvangen brief zien van een jong paar, dat niet wettig had kunnen huwen, omdat ze voelden zich niet te mogen onderwerpen aan de naar hun oordeel vernederende huwelijkswetten van hun land. Zij vroegen den zegen op hun verband aan de Grootmeesteres der Ideale Liefde. Sie wissen das dies mein Ideal ist". Ik knikte, voelende glibberig terrein. En me zelf erg ouderwetsch (ce qui est bien embêtant) met mijn overtuigd geloof in het voorloopig zeer gedecideerd noodwendige van den plechtigen ja-knik op het stadhuis. Ellen Key is op dit punt niet zoo revolu tionair als ze soms wordt afgeschilderd. Wel is het haar ideaal, dat eenmaal een moreele band voldoend zal blijken om man en vrouw in heilige trouw te binden, maar voorloopig is zij niet tegen het officieele huwelijk. Obwohl die Gesetze ja fters schrecklich sind für die Frau... Voorloopig zou zij gaarne het scheidings proces zien vereenvoudigd. Het samenleven van 'n man en 'n vrouw, bij wie de liefde dood, en kibbelpartijen regel is, vindt zij een gruwel. Fijngevoelige menschen doen dat ook nu niet, maar zij wenscht dat dit den groveren naturen onmogelijk gemaakt wordt. Een van de redenen, waarom zij de offi cieel afgelegde belofte van eeren-liefhebben en gehoorzamen voor de vrouw afkeurt, is dat dit een tegenbelofte van liefde en eerbied met zich brengt... und die Krau denkt sich die Liebe von hrem Mann zu erhalten init der Heiratsacte in der einen und dein Koehbuch in der anderen Hand" ... Wieviele Fraucn machen nichts mehr daraus, ihr Mann zu fesseln, wenn sie einmal Verheiratet sind. All die kleine Charmes, die kleine Beweisen van Coquetterie, von freundliches Eindenken, von Sympathie und Freundschaft sind gut für den Brautigam, aber wenn der Brautigam Ehemann ist da gibt es Kinder, Küche, Kleider!" Sie haben also auch Mitlleid mit dem modernen Mann?" Der moderne Mann ist ein naïves, highly strung Wesen, das verhiitschelt sein wird, und dem man es nicht bel sou nemen wenn er nicht mehr die Fee von f'rüher in die Frau sieht, die ins Egoïstische und Banale untergeht Ich habe es einmal geschrieben: es ist schade dass die guten Frauen zu gut sind; von den lletaren sollen sie es lemen den Mann zu fesseln.. .." Wat mij gelegenheid gaf Ellen Key te vragen of zij ijdelheid en coquetterie goed of afkeurde. Ik vroeg haar of haar ideaal vrouwen in den ideaalstaat den tijd aan de toilettafel besteed, niet weggeworpen zouden vinden. Doch nicht", zeide deze moderne vrouw, die philosophisch kan denken, zonder in het philosophische en abstracte zich te verliezen met de daarbij behoorende diepe verachting voor alle ijdelheden, alle niet-ideële ijdel heden. HIUIIIIIIIIIIiniHIIIIMIIIHIIMIIIHIII toont van iets, dat eenige begeerlijkheid voor een vlieg heeft, dan komen ze er wel op los, anders niet. Ja, is er wel gezegd, maar als een vlieg een ander op een bloein ziet zitten (in casu een schijnvlieg), dan meent het beest dat op zulke bloemen wat te halen is, en strijkt ook neer. Zoodoende wordt de bestuiving bevor derd, waarom het in 't bloemenleven toch maar altijd te doen is. Bij nader inzien evenwel, blijkt dit laatste geen stetk te houden. Stel, een vlieg, door afgunst of broodnijd gedreven, daalt in de nabijheid van de plant neer; 't beest vindt dan immers alle bloemen door vliegen bezet. Als hij de eerste voor een vlieg heeft aan gezien, zal hij 't de andere toch ook wel doen. Tenzij, en dat is ook weer wat kras voor zoo'n domme vlieg, tenzij hij dichterbij gekomen zijn vergissing bemerkt, en meteen door enkele andere aanwijzingen bespeurt, dat er in de bloem toch wat te halen valt. En als 't laatste waar mocht kunnen zijn, hoe is 't dan met de orchideeën-bloem hierbij, die ik naar de natuur geteekend heb en waarcp een groote spin schijnt te zitten. Daar zal een vlieg of bij toch wel vandaan blijven ! Het eenige wat aanduidingen kan geven, die tot de waarheid of tot een aannemelijke verklaring kunnen leiden, is het onderzoek op een natuurlijke groeiplaats, en dat is nu onlangs gebeurd door iemand die veel van die mooie en interessante orchideetjes bij zich in de buurt had groeien. Dr. Detto heeft in de 2e afl. van Flora van dit jaar beschreven, hoe hij te werk is gegaan om deze wilde aard-orchideetjes hun geheimen te ontfutselen. Eenige jaren lang heeft hij genoteerd, wie er al zoo op bezoek kwamen bij de verschillende soorten van op vliegen, bijen of spinnen gelijkende orchideeën. Het waren enkele kleine bijtjes, maar niet vaak ; vliegen kwamen iets drukker ; maar wat heel vreemd schijnt, nooit kwamen de echte bloembestuivers, bijen of hommels, op bezoek. Toch stonden de vliegen- en spinnen-orchideeën midden tusschen andere druk bevlogen bloemen ; de bijen en hommels vlogen soms voor een zoo'n orchideeënbloem langs, talmden even, alsof ze zich bedachten, en wenden zich af, om een viooltje of een andere bloem te gaan bestuiven. Nu is 't een bekend verschijnsel, dat bijen Doch nicht, eine Frau soll coquet sein, viel mehr als ein Madchen. Durch die kleine Ooquetterieën, die geistvolle nuance van Charme, soll sie ihr Mann immer wie der fesseln. Coquet heisst hier coquet für ihren eigenen Mann, nicht für anderen!" Ellen Key vertelde mij nog dat zij zelf in haar jeugd moeite had om een voldoende hoeveelheid ijdelheid te voorschijn te roepen. Zij vond het juiste kiezen en dragen van kleeren moeilijk. Ouder wordende, raakte zij er steeds meer van doordrongen, dat het een plicht is tegenover onze medemenschen ons zoo aangenaam en aantrekkelijk mogelijk te maken, uiterlijk evenzeer als innerlijk. Het reformkleed had zij dankbaar ont vangen. Es ist so schön weil es die Kleidung individuell werden lasst; da kan mann ein Kleid haben dass jahrelang hübsch und kleidsam bleibt, und niemals unmodern weil es auszerhalb der Mode steht." Zij zeide het eenvoudig, maar daar was de groote charme van de coquetterie, die een menschenleven bijbleef, in het wit neteldoeksche fichu tegen haar frissche wangen en grijs haar! Mijne geachte dames van boven de zestig : Probeert 't eens een luchtig wit-fichu te plooien om uw schouders! Probeert het eens zonder belachelijk te zijn, indien gij niet lichaam en geest frisch hield door uw interesse in alles wat jong is, wat frisch is en menschelijk! Ellen Key geeft een mooi voorbeeld van de natuurlijke, verstandige, menschenfreundliche ijdelheid, die zij iedere vrouw toe wenscht: zij is noch jong, noch mooi, noch chic, en toch gaat er een groote, een zeer groote charme uit van haar heele persoon. Van de ijdelheid op Isidora Duncan il n'y a qu' un pas. Tot haar spijt had Ellen Key deze modern-klassieke danseres niet zelf gezien; zij is echter in haar kunst zeer geinteresseerd, omdat zij de danskunst, echt opgevat, een grooten factor vindt van de beste physieke opvoeding. Ellen Key was onrustig geworden. Ze moest in Rijswijk dineeren, en was bang te laat aan den trein te komen. Sa zich vlug en vaardig te hebben aangekleed waar ik helpen wou was ik te laat, en 'k ben heusch niet langzaam vroeg zij mij mee te gaan, daar mijn weg naar 't station tevens de hare was. Ik babbelde zoo druk, en ik had zooveel moeite, haar vlug gesproken Uuitsch bij te houden onder de herrie op straat, dat ik onbewust den toon aangaf met wat mijn vrienden noemen: vlug kort tippeltje. Dus heelemaal geen pace om een dame d'un certaina age te begeleiden! Ik maakte ekeuses. Overbodig. Mijne gezellin liep altijd zoo hard ! We waren dan ook veel te vroeg op het Plein ! Ik sloeg 'n plombière bij Sprecher voor. Ellen Key staat hoog genoeg om zich niet boven zulk eene vrouwelijke zwakheid verheven te voelen! Onder de plombière presenteerde zij mij een blaadje papier poudré. 't Was warm, er woei een zand en stofwind. Met zicht baar behagen liet het jonge-oudje 't zachte vloei langs haar wangen streelen. Ik moest zien, of zij niet te wit was geworden! Früher fand man das unanstandig" zei ze glimlachend! Een trekje dat ik u ter overdenking geef, mijne zeer geachte dame, die va« de hoogte uwer eindexamens H. B. 8., uwer boekaanstellerij of intellectueel-geposeer, neer ziet op de ijdelheden dezer wereld. Het scheiden kwam na. Ist die olie Frau Ihre weite Reise wert gewesen ?" vroeg zij ondeugend. liiliimiiimiMimuimiiiHiimiiMiiiiiiiniimimiiiiiiiiiiiiiMlllliliiiiilHiMt en hommels, eenmaal met een bepaalde bloemsoort bezig, zich daar in den regel, althans voor eenige minuten toe be palen, en niet overgaan op andere soorten, tenminste als er groote voorraad van gelijke soorten dicht bij een bloeien. De mogelijkheid bestaat dus, dat de orchideeën welke op dieren lijken, alleen daarom bijenbezoek ontberen; er was te veel concurentie en de bloe men, die 't minst in getal zijn, hebben ook de minst gunstige kansen. Maar een natuuron derzoeker blijft bij zoo'n twijfel niet stilzitten. Detto onder stelde tevens de mogelijkheid, dat de gelijkenis met insecten een bloem beschermt tegen bijenbezoek, althans tegen het bezoek van bijen en hommels, die immers even gaarne en vlijtig andere bloemen bestui ven. Wat toch is hier het geval ? De plaats waar, bij de orchideeën in kwestie, het begeerde stuifmeel moet wor den vastgehecht door de be stuivende insecten, is zeer klein. Een beleg met een weinigje stuifmeel van een andere soort bloem, en daar mee zijn de meeste hommels en bijen bezet, en dat dus nut teloos is voor deze spinnenorchis, b. v., zal beletten dat bruikbaar stuifmeel de stempelvlakte nog zal kunnen bereiken ; en de orchidee zal tot onvruchtbaarheid veroor deeld zijn. De zooeven genoemde bloemvorm zou dus een afschrik king en geen aanlokking zijn. Doch dit was natuurlijk niet meer dan een onderstelling, niet al te gewaagd en op feiten berustend; een werk-hypo these, zooals dat in de natuur kunde heet. De opsteller van de hypothese had nu nog door proefnemingen de feiten aan tltllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIMIMIIIIII Ik zal de olie Frau" steeds een eer biedige en sympathieke herinnering wijden. Waren er slechts meer zóó! COSMOPOLITE. Toiletten in het Thédtre Franqait bij een voor stelling van Lavedan's LeDuel. Madame Bartet. La troisième jeunesse de Ma dame Prune, nieuwe roman van Pierre Loti. Buitengewoon is de pracht der toiletten, die men in het voorjaar ziet in het beroemde Théatre Francais (la Maison de Molière) te Parijs. Verfijnde weelde; vrouwen in schoon heid en zwierige, smaakvolle kleedij met elkaar wedijverend, drentelen gedurende de pauses door de couloirs van de Comédie Francaise. Geruisch van zijden japonnen en zijden dessous"; geflonker van preciosa; schemeren van matte tinten; bescheiden geur van levende rozen; af-en-toe een bouffée opdringerige parfum. Groote zachtrose rozen zag men hél veel; de bloemen op schouderhoogte of midden op het corsage der lage japonnen gehecht. Sierlijk, lenig in haar bewegingen, opgewekt-babbelend, trippelen de Parisiennes over de gecireerde vloer, langs de strak-witte borstbeelden van Scribe, Sandeau, Ie Sage, Beaumarchais, Rousseau, Voltaire en andere beroemde schrijvers. Trotsche, groote, slanke vrouwen, Amerikaanschen, kostbaar gekleed, spreken weinig; züoverzien het wandelend publiek met on verschillige voornaamheid, met rustig gelaat en koele oogen. Door haar huwelijk met arme Fransche edellieden, behooren zij tot de Parijsche Sociëteit" en voelen daarvan het gewicht. Engelschen, geleund tegen de geopende deu ren van haar loges, voeren levendige ge sprekken met haar omringende zwart-gerokte en wit-gedaste heeren. Vrouwen uit het pudique Albion, met fijne, strakke poppengezichtjes, in haar overdreven halsontblooting zich aan mannen vertoonend met ergelijke driestheid. Waarom Engelsche vrouwen, op sommige dingen belachelijk-preutsch, zoo brutaal haar boezem vertoonen, is mij een raadsel. Hervorm-kleeding zag ik niet, wel vél empire toiletten. Het gehél-wit is zér en vogue. Ook uitterst zachte tinten in rose, blauw, mauve, groen en geel. Enkele jonge vrouwen, coquette Parisiennes, geheel in 't zwart. Een dame in zwart kanten robe op zwart zijden onderkleed, was dubbel een kijkje waard, om deii artistieken eenvoud van hare verschijning. Zij droeg geen edelge steenten ; niets dan twee groote, zacht-rose rozen vooraan tegen het gedecolleteerd cor sage. Het rose bloemengeschemer en het dolle zwart van haar toilet, verrukkelijk aftoonend tegen haar schoon-gevormde, matbleeken hals en schouders. Ook haar kapsel was een uitzondering, geen versiersels droeg zij in het weelderig donker-blond haar. Linten, fluweeltjes, strikken, bloemen, veeren, preciosa, gouden en schildpad-sierkammen, van alles, zag men gehecht gestoken in den fiou mo derne" der Parijsche kapsels. Kanten, voile en mouseline de soie robes op zijden onderkleed, waren overheerschend. Lange sleep, rok geplisseerd of gefronst om de heupen, puntig corsage. Ook veel toiletten van gebloemde witte zijde, waarop de uit schietende kleuren der diamanten in letter lijken zin een schitterend effect maakten. Henri Lavedan's jongste tooneelarbeidiseen succes-stuk. Een werk dat veel besproken wordt, en dat iedereen wil zien. Het theater was dan ook stampvol. Niet anders dan sehuifelvoetend kon men zich in de couloirs voortbewegen, wat heel aangenaam was, want, *HWIIMIHI iiiliiiiMiiiimiiiiiiiiiiiiMiiiilHiiiiiimiiiiiiiitimmiiiiii Spinnen orchis. lllimilllllllllllllMIUIIIIIIIIIIIHMl zonder onbescheiden te zijn, kon men de fraaigekleede schouwburgbezoeksters rustig bekij ken en de oogen laten gaan over de détails harer toiletten. Het aardigst is, om zelf stilstaand al die schitterpracht en mode-fan tasieën voor zich te doen défileeren. Madame Bartet, wordt door de Paryzenaars geroemd als een der actrices, die het best zich kleedt. In Le duel vervult zij de rol van hertogin de Chailles, en verschijnt in het eerste bedrijf in een wandeltoilet van champagne-kleurige voile. Op den gefronsten rok platte biais met onderrand van uiterst teer-groen satijn. Een breede, lange charpe van mousseline-de-soie, n in tint met het toilet, om den hals, of eigenlijk neêrgolvend om de schouders. Madame Bartet droeg bij deze japon een snoezig, beige-kleurig strooien hoedje, chapeau tricorne. met een touffe lichte bloemen achterwaarts op den hoed. In het tweede bedrijf brengt haar rol niet mee, dat hertogin de Chailles veel werk van haar uiterlijk maakt, wat een persiflage zou zijn op de zielsontreddering, waarin zij verkeert. Zij is dan geheel in het donkerbruin, met bruinen wijd-uitstaanden sluier o ver haar hoed wat geen enkele vrouw, dus óók niet de gracieuse, behoorlijke en gedistingeerde mevrouw Bartet, flatteert. In het derde bedrijf, in haar lichtgrijs, streng, tailor-made costuum is zij opnieuw een lust der oogen. Een lange Louis XVpaletot en geen andere versiering dan knoop jes, massa's knoopjes op rok en mantel. Bij dit costuum draagt zij een hoedje in tint har monieerend met het costuum. * * # Van de hand van Pierre Loti, schrijver van: Pêcheurs d'Islande, en van het niet minder bekende werk Madame Chrysanthème, is een nieuwe, wederom in Japan spelende, roman verschenen, getiteld: La troisième Jeunesse de Madame Prune. Wij vrouwen die slechts noode er toe over gaan, vrede te vinden met onze tweede jeugd, behoeven niet meer te wanhopen, nu Pierre Loti in Madame Prune een derde jeugd voor ons doet gloren. De verschijning van Pierre Loti's nieuw werk, gebeurt in een gelukkigen tijd, nu allerwege de belangstelling en sym pathie ontwaakt is voor het schrandere, dappere, geele ras. La troisième jeunesse de Madame Prune" heeft in Frankrijk een goede ontvangst gehad. De lezing van dezen roman, zal aan veel vrouwen aangename oogenblikken bezorgen, want Pierre Loti telt voornamelijk onder het zwakke geslacht zijn aanhangsters en bewon deraarsters. Julien Viaud (Pierre Loti) is fijn besnaard, teer, eerbiedig, gevoelig. Wie kent niet zijn : Livre de la Pitiéet de la Mort" dat hij opdroeg aan de nagedachtenis van zyn vereerde moeder ? In de voorrede van die gevoelvolle bladzijden, getuigt de schrijver: In dit werk, ga# ik mér van mijzelf, dan in nig ander boek." En welk een bemin nelijkheid, trouw en zachtheid in : Vies de deux chattes" geschreven Voor mijn zoon Samuel, wanneer hij zal kunnen lezen". Aan doenlijk zijn de zorgen en toewijding voor het schichtige, zwakke dier, voor Moumoutte Cbinoise" die hij uit verre gewesten meebrengt, en thuiskomend, in kennis brengt met Mou moutte Blanche, de poes van tante Claire. Julien Viaud, in 1850 te Rochefort geboren, heeft, door zijn zee-ofHciers-carrière veel van de wereld gezien. Op een van zijn reizen, toefde hij op Talti, en verscheen daar aan het hof van koningin Pomaré, die er met den besten wil niet in slaagde zijn naam te onthouden. Zij gaf hem toen den naam van een inheemsche plant: Loti", die hij later als pseudoniem behield. CAPRICE. te toonen, die steun moesten geven. En dat deed hij op de volgende wel bedachte wijze. Hij nam enkele insecten, vliegen, bijen en ook spinnen van een vorm en van een grootte, die overeenkwam met de orchide nbloemen die op de insecten gelijken. Ze waren in aether gedood en nadat alle damp en geur verdwenen was, vastgehecht op paar debloemen en andere dicht bijeenstaande bloemen met druk bijenbezoek. Het resul taat kwam overeen met verwachting. Al de bloemen waarop met opzet een insect was geplaatst werden door de bestuivende bijen en hommels gemeden; ja ze schrikten, zoo scheen het. terug op 't oogenblik, dat ze zich reeds op zoo'n paardebloem hadden neerge zet om die te gaan bewerken. Zoo iets kan ieder oplettend wandelaar of tuinbezitter trouwens eiken dag zelf waar nemen; als er al een insect in of op een bloem zit, blijft een bezoeker liever op een afstand en kiest een andere onbezette plaats. Wel verjagen soms de sterken de zwakken, die er toch het eerst bij waren en dus rechten hadden. De onderzoeker nam nu voorzichtig de bloemen, die zoo sterk op spinnen, bijen of vliegen gelijken van den stengel en beves tigde ze op vaak en druk bevlogen bloemen, paardebloem, schermbloem, distel enz. De bijen en hommels meden nu ook de aldus versierde bloemen. Zoo schijnt 't dus, dat wij te doen hebben met een soort mimicry en nog wel bij een plantengroep; wat op zich zelf al heel zeld zaam is. Heel veel onderzoekingen in de vrije natuur zullen er echter nog gedaan moeten worden, eer wij met de hoogst be reikbare graad van zekerheid zullen durven zeggen : De beteekenis van de bloemen, die op dieren lijken is volkomen duidelijk ger worden; het is een afkeerwekkend middel, een zoogenaamde schutvorm tegen ongewenscht bezoek. E. HEIMANS.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl