DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1464 Nieuw Yerfcozen Kamerleden. K. REIJNE. Mr. Dr. D A. P. N. KOOI.EX. A. C. A. VAX VuUREX. ZomernitToerinp. De muziekbeoefening hier te lande schijnt in de laatste jaren aan het toenemen te zijn. Was er vroeger een tijd dat men de con certzalen sloot, na een winter vol opgewekt muzikaal leven, thans treden de zomeruitvoeringen in de plaats der winterconcerten. Al wordt nu de onontbeerlijke rusttijd meer beperkt, toch hebben de zomeruitvoeringen iets aantrekkelijks. Er komt dan iets van muziekfeestenstemming zoowel over de uit voerenden als over de toehoorders en.... de temperatuur is eigenlijk des winters, in een verwarmde zaal, weinig minder hoog dan des zomers. In deze maand vallen drie zulke muziek feesten te vermelden. Op l en 2 Juli bracht de Ned. Toonkunstenaarsvereeniging hare leden voor de dertigste maal te zamen en wel te Deventer. Het correspondeerend lid, de heer Jan Rijken, had voor die gelegenheid een tweedaagsch muziekfeest georganiseerd, waarop als hoofd werk prijkte zijn opera der falsche Czar". De Maatschappij tot bevordering der Toon kunst had dit jaar Enschedéuitgekozen als plaats voor haar jaarlijk^che algemeene ver gadering, de zes en zeventigste in de reeks, en de afdeeling Enschedéhad daaraan op 6 en 7 Juli een tweedaagsch muziekfeest verbonden, waarop Klughardt's Oratorium Judith'' ter uitvoering kwam. Eindelijk gaf de heer Johan Schoonderbeek zijn gewone jaarlijksche uitvoering in de groote kerk te Naarden, waarop behalve een paar cantaten van Bach, het Caiilicum ('anticoriint van den italiaanschen componist Enrico Bossi uitge voerd werd. De eerste en laatste de/.er uitvoeringen woonde ik bij. Gaarne wil ik hierover mijne indrukken ten beste geven. De tekst van Rijken's opera der falsche Czar" is van Paul Haase. De dichter is er wel in geslaagd zijn onderwerp in coulante verzen te brengen; doch niet steeds gelukte het hem de aandacht, ten opzichte der dra matische verwikkelingen, levendig gespannen te houden. Het lijkt mij niet noodig den gang der handeling hier weer te geven, alleen zij vermeld dat de toestanden niet kennis van zaken schijnen geschilderd te zijn, ten minste de berichten die thans uit Rusland tot ons komen. geven een getrouwe weerspiegeling van het geen ons in het tekstboek verhaald wordt. De muziek van Rijken is niet in den ouden vorm, met afgeloten aria's en duetten, ter zetten, quartetten enz. gecomponeerd. Zy vormt een doorloopend geheel en als zoodanig staat zij op het standpunt van het muziek drama. Ook keeren enkele motieven herhaal delijk terug, zonder echter de verscheidenheid in de bewerking te bezitten, die het kenmerk is van het Wagnersche Leitmotiv". Met zeer gelukkig gevolg heeft de componist enkele Russische volksliederen in zijn werk geweven. Deze en de motieven van 's componisten eigen vinding munten uit door melodische eigenschappen. Rijken versmaadt het, zich met diepzinnige contrapuntische combinatiën of met ingewikkelde harmonische problemen in te laten. Hij schrijft zijne eigene eenvoudige taal en treft den hoorder door de onopge smuktheid waarmede hij zijne gedachten uit. Daarbij komt dat de declamatie steeds goed verzorgd is en de instrumentatie kleur aan het geheel weet te geven zonder de zang stemmen te verdrukken. Geen wonder dan ook dat aan het werk een groot succes te beurt viel en liet publiek blijkbaar ten hoogste ingenomen was met het werk van zijn stad genoot. Jammer was bet dat der falsche Czar" niet en scèae is uitgevoerd. -Ken opera in concertvorm geeft niet geheel de bedoeling weer van dichter en componist. Moge het werk nog eens ten tooneele gebracht worden. De tekstdichter Paul Haase zou de titelrol vervullen, maar moest na op de generale repetitie gezongen te heb oen, vóór de uit voering wegens ongesteldheid afreizen. De heer Thomas Denys, die behalve zijn eigen partij nu ook nog die van Haase, en wel onvoorbereid, te vervullen had, toonde in zijn eigen kleine rol op nieuw wat een mooi kern achtig geluid hij bezit en hoe schoon hij de titelrol wel zou gezongen hebben, indien hij niet onvoorbereid ware geweest; thans mag men hem dankbaar zijn voor het mogelijk maken der uitvoering. De andere solisten waren de dames Anna Kappel, de HaanManifarges en Denys-Kruyt en de heer Eranz Litzinger. Vooral de dames kweten zich voor treffelijk van haar taak ; de tenor Litzinger was wel wat zwak. Het uitstekende Deventer koor zong met sch >oiieu klank en het Arnhemsche orchest was met liefde bij de zaak. Den tweeden dag werd een aantal kleinere werken uitgevoerd, die hier alleen met name vermeld worden: Lustspel-ouverture van H. v. d. Berg, Fragment uit die Auferstehung" van G. A. Heinze, Ritter Oluf", Ballade van C. H. Coster, ecora Lux", van schrijver dezes, Spela concert-aria voor sopraan, van Kor Kuiler, Serenade voor blaasinstrumenten en piano, van L. Adr. v. Tetterode en eenige liederen. * * * Het hoofdnummer van de uitvoering te Naarden, onder leiding van Schoonderbeek, was ditmaal Bossi's Hooglied-muziek. Het werk was mij ginds gerui.nen tijd be kend, d )ch ik had het tot dusverre niet gehoord. Het deed mij genoegen mijn aanvankelijken indruk bevestigd te zien. Het werk van den italiaanschen componist is stellig een der belangrijkste van den nieuweren tijd. Het staat, wat degelijkheid van factuur en zelfstandigheid van vinding aangaat,niet alleen verre boven de coinpositiën zijner land^enooten, maar mag ook in de algemeene we reldlitteratuur met eeie zijn plaats innemen. Bossi is niet de eerste die de Hoogliedverzen" op muziek heeft gezet. Het is bekend dat de motetten uit het Canticum canticorum" van Palestrina tot zijn schoonste, melodieënrijkste en verhevenste compositiën gerekend worden. Ook Rubinstein heeft in een zijner concertcantaten motieven uit het Hooglied aangewend. Nieuw is echter de opvatting van Bossi om in zijn werk te ver/inlijken het ontstaan der Christelijke kerk uit den Israëlitischen godsdienst. Dit geeft hem aanleiding om met het beste gevolg de gregoriaansche koraal melodie van het Eece panis angelorum" te gebruiken tegen een oud Hebreeuwsche melodie. Door deze opvatting alleen reeds documen teert Bossi zich als een iïjngevoelend kunste naar van hooge geestesgaven. De bewerking zoowel van zijn koren als van het orchest geven den toehoorder overigens het bewijs dat de componist in de diepste geheimen der toonzetkunst is doorgedrongen. Vooral de koren zijn vloeiend geschreven, van edel polyphoon gehalte en warme moderne melodiek. Ook het orchest is rijk aan contra puntische schoonheden; slechts zou men kunnen opmerken (Jat Bossi wat te veel met het geheele apparaat van koperen blaasin strumenten te werk gaat. Voor eenllayreuther orchtst. gedeeltelijk onder den grond, zou dit te verdedigen zijn, t iians konden de solis ten zich niet steeds doen gelden, tegenover de geweldige toonmassa's die uit het orchest opgolfden. liet eerste koor reeds dadelijk imponeert door de zekerheid waarmede Bossi de geheele compositie-techniek beheerscht. Het is zóó schoon dat het later door geen enkel nummer overtroffen wordt. Het koor Jam enirn liiems transiit" klinkt wel mooi, maar is een weinig gewoon van vinding ; zoo zijn ook de woonlen ,,audita est'' eiiz. op een eenigszins ouderwetsch contrapuntmotiefje geschreven. Na een Intermezzo'' voor orchest, waarin de aanvang voor twee solo-fagotten de aan dacht trekt, komt het koor voor het eeist unisono" met liet Kcee panis" thema voor den dag en sluit fortissimo daarmede het tweede deel af. In het derde gedeelte wordt, na het voor afgegane, geen stijging meer bereikt ; noch het stukje vierstemmig mannenkoor, noch het driestemmig vrouwenkoortjo Dualis est", hoe mooi dit laatste ook klinkt, maken een indruk als het begin van het werk liet slot met het wegstervend Halleluja" echter is zeer teeder en stemmingsvol. Het solo gedeelte bereikt zijn culminatiepunt in het tweestemmige Canon op de woorden Ecce tu pulcher es'1. Doch ook verschillende andere soli zijn vol uitdrukking en warmte gecomponeerd. Zij zouden een zeer dankbare taak opleveren, indien de orchestbegeleiding niet zoo onpractisch ware geschreven. Gelukkig heeft mej. van Linden van den Heuvell een zeer mooi ontwikkeld medium, Koodat zij aan de inderdaad zware eisc'hen dezer, niet hoog liggende partij, voortref felijk recht kon doen wedervaren. Haar zang wordt overigens gesteund door een dui delijke uitspraak en warme voordracht. De heer Jan Sol is eigenlijk bas. Knkole ge deelten der bariton-partij zijn voor zeer honge ligging geschreven. Wel beschikt de liear Sol over deze hooge tonen, maar bij een echte baritonstern zullen ze toch glansvoller klinken en de comi onist zal zich de partij ook wel voor bariton gedacht hebben. Niette min geloof ik toch, dat men moeilijk een zanger had kunnen vinden, die als de heer Sol met zijn machtig orgaan tegen het orchest opgewassen was. Het vers adjur?> vos" zon der begeleiding klonk zeer mooi, alleen het moet niet te haasti; gezongen worden. Het koor ontwikkelde een zeer mooien klank. De prachtige acustiek der kerk droeg er overigens toe bij dezen klank nog te idealiseeren. Met de vermelding dat het orchest het Utrechtsche was, erken ik tevens dat de begeleiding niets te wenschen overliet. De uitvoering van het Hooglied werd voorafgegaan door die van een paar cantaten «MMHIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIirillUHIIIIIIflIHIHIIIIIIIIIIIIIHtllfHM UITVCXRIRG PLAFORD - en WAnDWSCHILKRIRG ? (HL. ORTUKRP6R. VOOR MJRSTRAALDWÉRH. 'S ? BO?KBARD?R ? R1. BEEüDEH. VASEN »*, JAEDINIÈRES TEGELSCHILDERIJEN ENZ. MUSEUM GRIS ANTI, ROKIN 95, (Stille zijde), AMSTERDAM. Toegang vrij. _ mi J. I. DE GRAAFHitem Ouden Engweg 18. MAISOM DROUOT -i- ?* WKSSEK & Co. -f- -t* LANWE HOlirSTRAAl 7 A: ?> * - - - Oen Hjisiir - - - 'IHI.EFOO.N IM KK« . 374 GROOTSTE INRICHTING VOOR COMPLETE MKUB1LEKKING IN ALLE ST1JLKN = = A N T I Q U I T E l T E N = K I G E N M E U 15 K L K A B K l K K LARENSCHE KUNSTHANDEL VILLA MAUVE" BIJ DEN MOLEN LAREN (N.H.) WlK HET LAND VAN MAUVE1' BEZOEKT, VKRZUIMK NIET KEN" BEZOEK TE BRENGEN AAN DE TENTOONSTELLING VAN LARENSCHE KUNSTWERKEN VAN : VAN BLAADKKEN, VAN BEEVER, CO RRKMAN, BROEDELET, BR1ËT, DOOYEWAARD. GEBHARI), HART NIBBRIG, HUGENHOLTZ, DE JONG, KEVER. LAGUNA, LANGEVELD, AVt'litf MAUVE Sr., MELIS, WALLY MOES, VAN DER VEN", V. D. WALL BARE, WOLTER ENZ. ENZ. DïKUNSTZAAL IS GRATIS TOEGANKELIJK, OOK ZO.VDAGS. MARMEREN SCHÖ&fiSf££HMAHTEL& J. J. BIES ING, Miunsl/iamtel* '8-GRA.TENHAOE, Molenstraat 65,65* ei 67. Uodirnt Schilderijen, Aquarellen n flravur»». MEUBEL-BAZAR, Singel 263 283, Kantoor-Meubelen m. i. HE1JERINK MEIJEB. Prijs. . /3O. Laat Uwe woning inrichten Nieuwe ontwerpen. Smaakvolle ensemble*. Zeer billijke noteering. Foto's en Prijscouranten ra Beffrootingen gratis Plaatsing door eigen personeel onder volledige garantie. Vete attesten. tBINNENHUIS ROKIN 120-AtlSTERDAM MEUBELEN EN-HUISRAAD NAAR-ONTWERPEN-VAN BEKENDE-AMBACHT5-EN 51ER-KUN5TENAARS MATIGE-PRUZEN-MCUBELEN VAN-EIGEN'WERKPLAATS COMPLETE WONING-IN .RICHTINGEN. AMSTERDAM AARDEWERK EM TEGELS HF* ] EN TEGEL J FABRIEK MOLLAND NAAML-VENN-CEV-TE UTRECHT MeuMeerinricMing EIGEN HA1UD", Spuistraat 171, hoek Paleisstraat, Amsterdam, meest geschikt adres tot het practisch, degelijk en met N in na k inrichten uwer woning. L, op aanvrage. Mtegrootingen gratit. Int. Telefoon O14O. TELEGRAM ADRE5.,LJTHOIITGLGF00N«ims'CQ^VV370 P. l GC V, AMSTERDAM. ROTTERDAM. UTRECHT. BLOEMGRACHT77 DELFT5CHE5TRAAT6I eiLTSTHAAT30' WERK D ? ? AARD KB^ IVAN ISOO'DËR i UIT-DE-FABRIEK '. ZU D-HOILAND DEPOT'KALVERSTRAAT-M-I