Historisch Archief 1877-1940
r
^ K"
8
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 14C6
r
gauw in een voordeelig veranderd kunnen
worden.
De directie heeft voldaan aan het boven
genoemd voorschrift van de statuten, waarbij
bepaald wordt, dat uit de winst eerst 5 pCt.
op de waarde van de stoomschepen afge
schreven moet worden. Deze bepaling, trouw
opgevolgd,, biedt weerstand aan de verleiding
om in minder gunstige jaren de afschrijvingen
na te .laten; door niet af te schreven geeft
de balans geen juist beeld van den waren
toestand, worden de zaken rooskleuriger
voorgesteld, dan ze in werkelijkheid zijn.
Dat heeft de directie van de Butavia
Electrisehe Stoomtrammp\j wellicht over het
hoofd gezien. Blijkens de, in het mij toe
gezonden jaarverslag voorkomende balans
en winstrekening, is op de Tramweg, die
daarop is aangewezen voor bijna 1.95
millioen, slechts de exploitatiewinst van ruim
? 390 afgeschreven l
Over 1903, is daarvoor ?824 afgezonderd!
En ook in vorige jaren zou onvoldoende
afgeschreven zyn. Het fonds voor ver
nieuwingen is slechts tujna ? 2000 groot.
Daarvan is ruim ? 1900 belegd in 3 pCt.
eert. N. W. S. Belegde Fondsen ontmoet ik
op de balans voor eenzelfde bedrag. De
financiëele toestand van deze onderneming
blijkt uit het volgende: Op d"e balans per
31 Dec. j.l. vind ik een waarborgkapitaal van
bijna ? 16.000, Kas te Batavia en te Am
sterdam te zamen voor ? 5000, Deposito
voor ? 10.000 en prolongatie voor / 96.000.
De crediteuren hadden slechts een onbe
duidend bedrag te vorderen. Het aandeelen
kapitaal is 16 millioen; de onderneming
heeft een 5 pCt. hypothecaire obligatieschuld
van vijf ton.
Het reizigersvervoer bracht in het
afgeloopen jaar bijna ? 133.000 op, tegen ruim
/ 142.000 in 1903. De exploitatiekosten, in
laatstgenoemd jaar ruim ? 122.000, konden
in 1904 tot ? 113.000 verminderd worden.
Daardoor bleven de exploitatie-resultaten van
beide jaren vrijwel gelijk. Volgens htt verslag
zijn de mindere goede resultaten van 1904
het gevolg van concurrentie van de Staats
spoorwegen. Voor die van 1903 werd de
ongunstige oeconomische toestand als oorzaak
opgegeven. De directie verwacht voor de
toekomst goede ontvangstcijfers, in verband
niet verdere uitbreiding van het tramnet,
waarvoor concessie is verkregen. Met de
voorbereidende maatregelen voor die uit
breiding is in 1904 begonnen. Het verslag
vermeldt niet of dat gedeelte nog in 1905
zal worden geëxploiteerd. De bezuiniging, op
l Ocl. 1904 ingevoerd, zou het loopende jaar
ten goede komen. De koors van de aandeelen
wisselde in het afgeloopen jaar tusschen 10
en 23 pCt. Heden ia de noteering 20 pCt,
die van de obligatiën 87 % pCt. De hoogste
koers in 1904 was voor deze stukken 88, de
laagste 80 p(Jt. De maatschappij is in 1897
opgericht. Slechts over 4 jaren keerde zij
dividend uit, en wel l, 2, 2 en l pCt. De
ontvangsten over het eerste halfjaar zijn nog
niet bemoedigend Zij bedragen ruim ? 63 000,
d. i. ? 4300 minder dan verleden jaar.
Van de Indische trammen naar de koloniale
credietinstellingen en eultuuronderneoiingen.
In deze rubriek wijst de wekelijksche
koersvergeljjking de volgende veranderingen aan:
voor de aand. Vorstenlanden een achteruit
gang van 94 tot 92K, voor de winstbewijzen
van 26)4 tot 25%, voor de aand. Koloniale
Bank van 72Vi tot 70H, voor dito's Ban la
Cr. en Handelsver, van 52 tot 49K, voor
dito's Jav. Bosch Expl.mpij. van 91 tot 89. De
vermindering van de noteering der Barge
& Moorman- en die van de Maron-aandeelen,
onderscheidenlijk van 89 tot 8114 en van 95
tot 89, zijn slechts schijnbaar; daarbij moeten
de dividenduitkeeringen, respectievelijk van
4 en 6 pCt., in aanmerking worden genomen.
Gunstig onderscheiden zich in deze rubriek
de aand. Handelsvereeniging Amsterdam door
een rijzing van 154 tot 155. de dito's Int.
Cred. en Handelsvereeniging van 126 tot 128
en- de aand. N. Ind. E^comptonipij, die van
127 X tot 128 konden avanceeren. De aand.
Ned. Ind. Handelsbank verloren K pCt. en
bleven op 135/4 pCt. geprijsd. De volgende
week uitvoerige bespreking van het verslag.
In de groep der fabrieken vraagt de Nederl.
Fabriek vau Werktuigen en
Spoonvegmaterieel eenige mededeel in gen over het laatste
jaarverslag. De resultaten bleven iets beneden
die van 1903. De exploitatierekening vind
ik op de laatste winstrekening met een saldo
van / 1.025 958, d. i. ongeveer ? 04.000 min
der dan over 1903. Hiervan wordt voor
afschrijving op gebouwen en werktuigen, die
op de balans zijn aangewezen voor een waarde
van ruim 1.4 millioen gulden, bijna ? 137.000
bestemd. Dit is ruim 9.7 pCt. De netto-winst
is bijna ? 130.000 tegen ? 181.000 over het
daaraan voorafgaande jaar. Voor de aan
deelen A wordt 5 pCt., voor de B's \y> pCt.
dividend beschikbaar gesteld, tegen 6 enópCt.
over 1903. De laatste koers van de A's is
8.3, die van de B's 95 K pCt. Bij de beoor
deeling van deze noteeringen moet evenwel
in aanmerking genomen, dat op de B's
een uitkeering van 4 pCt. is verzekerd door
de H. IJ. S. M. en door de Fxpl. uipij der S. S.
Deze aandeelen ontvangen bovendien nog
de helft van hetgeen boven 4 pCt. voor de
A's beschikbaar komt; de andere helft komt
aan de bovengenoemde maatschappijen. Aan
de reserve, die ik op de balans vind voor
bijna 110.000 gulden, wordt ?17.000 toege
voegd. Het fonds Ondersteunuiug Perso
neel" op 31 Dec. j.l., bijna ?277.000 groot,
wordt versterkt met ? 28.000. Zijn deze fond
sen niet afzonderlijk belegd? Aan contanten
was voor bijna ? 95.000 aanwezig. Voor
dividend-uitkeering was noo lig bijna ?92.000.
Op prolongatie was 5 ton geplaatst en de
eifecten, die in het verslag niet afzonderlijk
zijn vermeld, ontmoet ik op de balans voor
ruim. ?195.000. Op l Januari j.l. bleef mg
te verwerken voor 1.6 millioen, terwijl in
liet loopende jaar voor ongeveer drie mil
lioen werd bijbesteld, d. i. meer dan dat in
het geheele vorige jaar ; toen bedroegen de
bestellingen 2.9 millioen gulden.
Voorts nog aangename berichten voor de
belanghebbenden bij
mijubouwuiaatschappijen. Guyana is vooruit van 15 tot 20,
OostBorneo van 37 tot 39, pref. aand. Transvaal
Land mijn van 107 tot 110 en lïedjang
Lebong van 345 tot 375, in verband met hoogere
productie en gunstig rapport.
Een andere vroolijke groep is die der
tabaksondernemingen, waarvoor de voor
naamste redenen goede oogst en voordeelige
inschrijvingsprijzen de vorige week zijn
vermeld.
Piussum Borneo", l
Tweede schoolvacantieweek. J
D. SïIGTER.
Het iioi n M ioeneei
Ellen Key heeft onzen tijd de eeuw van
het kind genoemd. Ik geloof dat de uit
drukking eeuw" wel een weinig overdreven
is; over een tiental jaren ontdekt de
inenschheid alweer hare belangstelling in eenen
anderen leeftijd en men zal dan misschien
over de eeuw der grijsaards spreken. Evenals
de mode, zijn onze gevoelens en onze be
langstelling aan de eeuwige wetten der ver
andering en van deze tegenstelling onder
worpen. Men kon het immers met
wiskunstige zekerheid vooruit zeggen, wat na de
aera van het naturalisme en den korten
nabloei van het verval hiervan, komen zou.
Over-voldaan van de indrukken van het
afzichtelijke, ruwe, leelijke, gemeene, ver
veeld door de eentonigheid van het levens
moede, onbestemde, gedegenereerde, de over
spanning, verlangde men naar eenvoudige
gevoelens, naar iets reins, onaangeroerds,
naar de wereld van het wonderbaarlijke,
naar den mooien tijd van sprookjes en won
deren, naar de nooit verdrogende bronnen
van het natuurlijke. Hoe waren al deze ver
langens beter te voldoen, dan door zich te
verdiepen in de kinderziel? Hier was nog
iets onaangeroerd», geschikte stof voor ont
wikkeling. Zoo ontdekte men het kind.
Natuurlijk was het de kunst, die deze nieuwe
gevoelens het eerst den weg wees. De opera
maakte een begin. Na de bloedige tooneelen
vol gruwelen van Mascagni en Leoncavallo
kwamen twee welbekende, liefelijke gestalten
uit den Duitsche sagenschat, HansJ-sn Grietje,
op de planken. Schrijvers verdiepten zich
in de geheimste beroeringen van de kinderziel.
Gerhart Hauptinann schonk ons in het
kinder-drama Hannele" in scherpe contrasten
de onthulling van het vreeselijke leed van
een arm kind. Arne Gaborg toonde ons in
zijne meesterlijken roman bij Moeder" voor
den eersten keer een le?end, werkelijk kind.
En nu volgden ontelbare kinderboeken,
waarvan ik alleen Geyerstamms roerende
geschiedenis Van klein broertje" en Ibsens
Kleine Eyolf' noemen wil. Nog talrijker
zijn de boeken, die zich met de opgroeiende
jeugd bemoeien.
Het kind in de moderne litteratuur ia
tegenwoordig een thema, dat reeds in meer
monografieën zijne grondige behandeling ge
vonden heeft. Het spreekt van zelf, dat de
verschillende wetenschappen bij de 'kunst
niet achterblijven. Overal werd naar nieuwe
ontdekkingen in het kinderleven gezocht.
De zielkunde van het kind werd ineens tot
de liefelijkste" wetenschap verklaard ter
wijl men tamelijk gauw de tot hiertoe met
dezen titel begiftigde botanie, onttroonde.
Het recht van het kind", <le kuust in
het kinderleven", opera-avonden voor kin
deren", concerten van kleinen voor kleinen"
zijn slechts enkele klinkende woorden, die
ons bewijzen, dat de menschheid in onzen
tijd, ais reeds eenige keeren tevoren, hare
onvermijdelijke Hnderziekten doormaakt.
Nu zullen wij het begrijpen, hoe het moge
lijk was bij de aera der humaniteit, de ge
schiedenis der menschelijke gruweldaden een
nieuw hoofdstuk te voegen: de kindermis
handelingen.
Hadden zij niet steeds plaats en in erger
mate dan thans? Heeft ons Dickeus niet een
halve eeuw geleden eenige treurige voor
beelden nagelaten, die in zijnen tijd het
geheele land in opwinding brachten en tot
allerlei hervormingen aanleiding gaven? Zijn
wij werkelijk wreeder geworden ? Neen en
nogmaals neen! Er zijn altijd slechte moeders
geweest, maar wij zijn in dit opzicht gevoe
liger geworden.
Wanneer het woord kind" gesproken
wordt, trillen duizend snaren in ons mede,
wij sidderen voor onze eigen kinderen, die
geen ander tijdperk zoo niet apenliefdu aan
gehaald en geliefkoosd heeft als het onze.
Waarlijk, ik vrees dat het komende geslacht,
dat in zijn kindsheid van alle aandoeningen
en ontberingen, alle zelfstandige neigingen,
van de groote school des levens ver gehouden
werd ik vrees dat deze generatie jammer
lijk onder den last van groote gebeurtenissen
verpletterd worden zal. Is het voorval met
Hummel of Dippolt eene nog nooit voorge
komen sensatie? Waren er niet altijd duizende
dergelijke kinderbeulen?
Omdat wij zulk eene kindervergoding ge
voelen, omdat onze begraven verwachtingen
in onze kinderen tot bloei moeten geraken,
omdat wij in eene ongelukkige wereld vol
tweespalt leven, waar willen en kunnen zich
nooit vereenigen, daarom alleen overzien wij
den duizelingwekkenden afgrond, die tusschen
onze onnatuurlijke l'eberliebe" en den
onnatuurlijken kimlerhaat der van geluk
niisdeelden, gaapt: wij sidderen voor de vreemde
kinderen, omdat ons hart met duizend vezelen
aan de eigene verbonden is en wij ons on
willekeurig onze eigen kinderen in al die
ellende voorstellen.
Met zekerheid kan tegenwoordig elke onder
neming op groot welslagen rekenen, wanneer
dit op deze gevoelens gegrond is. Het kind
vindt men tegenwoordig overal: in de kunst,
in de weldadigheid, in het genoegen en in
het kwaad. Keu treU'eud voorbeeld voor het
laatste.
De schrijfster Jeanne Marie, bekend door
hare bijna pornografische neigingen, laat aller
liefste kleine, hoogst-pikante samenspraken
door onrijpe kinderen honden. Men bedenke
de onschuld bespreekt het kwaad. Pat is iets
nieuws, dat kan de geblaseerde Parijsche
wereld nog prikkelen. Ook wij, Weeners
werden ten tijde van de Ueberbrettel -epide
mie met zulke tooneelen bedacht. Wie was
zij dan ?
Een arm kind van eerlijke ouders en liet
rijke kind eener dame van de wereld blade
ren in het salon van de laatste in een album,
dat de verschillende vaders bevat, die het
rijke kind al gehad heeft. Natuurlijk is het
voor het arme kind pijnlijk, dat het slechts
nen vader heeft. Eindelooze bijval! Die
brave kinderen! Hoe lief zij hunne rollen
vervullen, die zij volstrekt niet begrijpen !
Dat was echter slechts een schroomvallig
begin. Het waren immers slechts kinderen.
Wat evenwel in dit, genre tegenwoordig op
gevoerd wordt, dat overschrijdt reeds de
grenzen van liet geoorloofde.
Op een operettentooiieel marcheert zonder
welke logische motiveering een gansch leger
van kinderen op. Die arme kleinen zingen
en dansen wel een half uur lang. En waartoe
deze kinderver/.ameling, die geheel niet in
het stuk te pas komt ? Omdat in het laatste sen
satiestuk in dezen schouwburg een
kindertooneel over het welslagen van het stuk
belist had. Waarlijk, e«n tienjarig operette-tenor
en eene achtjarige coquette Diva, dat waren
tot op dat oogenblik onbekende en onge
hoorde dingen, die moest iedereen zien en
bewonderen.
En datzelfde kinderpaartje in de hoofdstad
vertoonde ontelbare provincie-paartjes met
de bijbehoorende moeilijk-ingestudeerde ma
nieren en oogen verdraai! agen die met dezelfde
uitroepen hoe lief', hoe snoezig", hoe
leuk" ontvangen werden, met toejuichingen
overladen, waardoor het jonge kinderhart
door eerzucht en ijdelheid beroerd werd.
Op een ander tooneel stormt in eene ope
rette eene geheele klasse van een gymnasium
de planken op, hoont den leeraar, zingt een
zwaar koor; in den hofschouwburg, die im
mers hierin niet achterblijven mag, wordt
een ballet, ,.de kleine Wereld" door kinderen
opgevoerd; meestal begint dit ballet als 2de
stuk na negen uur. Overal kinderen! kin
deren en nog eens kinderen. Op een ander
variété-tooneel verschijnt bij het nieuwste
lied Hedi, mein süszes Miidt" plotseling een
zwart geverfde hoogstens vierjarige baby
voor het voetlicht, temidden van het lawaai
van koor, van het orkest, om de finale te
verfraaien. Men kan zonder overdrijving zeg
gen : zonder kinderen geeft men in Weenen
geene voorstelling meer.
En het geachte publiek, dat over de kinder
mishandelingen zich zoo ontzettend opwindt,
dat het vereenigingen vormt om deze-kinderen
aan hunne onmenschelijke moeders te ont
nemen, laat zich gewillig vangen en in geest
drift brengen en juicht warm toe!
Geldt tegenwoordig werkelijk slechts schijn
en niet met r waarheid ? Wilt gij dan niet de
leelijke keerzijde van dit verschijnsel zien?
Blinden! Ik wilde, dat ik de macht had, dit
kleine kinderleger op de genoemde tooneelen
van hunnen schmink en hunne glinsterende
kleeren, van al die versierseltjes te ontdoen
en hen in hunne lompen en vodden, met
bleeke, hongerige gezichtje* of in de moeilijk
bedekte kleeren van zich schamende armoede
over de planken to laten loopen. Uwe voor
den bijval opgeheven handen zouden onbe
weeglijk omlaag gaan. Ik geloof dat uwe
goede stemming op dien avond geheel
belorven zou /ij n.
Een verstandig man heeft, eenigen tijd ge
leden in onzen rijksdag het voorstel gedaan,
van 8 uur s'avonds af dergelijke en alle open
baren arbeid te verbieden ! Dat zou nog eens
eene goede wet zijn! (waarmede ik niet
zeggen wil, dat de andere dat niet zijn).
Hoe velen kinderen wordt door zulk werk
hun levensgeluk verstoord! Ik wil niet van
lichaamsziekten spreken, die de verhitte kin
deren achter de coulissen en op de koude
straat kunnen oploopen, evenmin van de
vermindering van den noodigen slaap, maar
op het ongeneeslijke kwaad aan de ziel toe
gebracht, wil ik wijzen, waaraan het kind
blootgesteld is.
Wij weten immers, dat indrukken op jeug
digen leeftijd tot de vorming van het karakter
voor het geheele leven aanleiding geven
kunnen, wij weten toch, dat zwaar
zenuwlijden van zulk een psychisch trauma''
(zielsziekten) afkomstig wezen kan. En hoe
veel gelegenheid tot zulke zielswonden biedt
kinderarbeid op het tooueel niet aan? Of
zijn de tijden veranderd en is het leven achter
de coulissen in zijne paradijsachtige onschuld
slechts met de kindersprookjes te vergelijken ?
Valt daar geen ondoordacht woord? Ziju er
geen gevaarlijke handelingen, geen
gecolleteeide vrouwen, geen galante herders" ? Ik
denk dat het al voldoende is, als de kinderen
slechts een deel van de teksten hooren, die
voor de eischen van onzen tijd soms zeer
dubbelzinnig en dooreengenomen zelfs grof
duidelijk in elkaar gezet zijn.
Wanneer ik daar over spreek, wil ik ook aan
andere kinderen denken, die de hooge toon
kunst beoefenen, aan de op het concertpodium
vioolspelende. komponeerende, zingende eu
pianospelende wonderkinderen". Tegenwoor
dig komen zij reeds in groote scharen binnen
en lokken groote en kleine kinderen in de
concertzalen. Door kinderen voor kinderen"
zooals het zoo lief genoemd wordt. Ouder
duizend toehoorders zijn er stellig eenige
kinderen, die hun goddelijk talent ontdekken
en we staan aan het begin van een wonder
kinderen-epidemie. Want afgunst en eer
zucht van kinderen en onverstandigheid der
ouders zijn zeer gevaarlijke, besmettelijke
bacillen. De tijd komt, waarin men niet meer
naar oude, rijpe kunstenaars luistert Ailes
verdringt zich voor de wonderkinderen.
verbeeldt zich, daarbij hoog muzikaal genot
te vinden, en ziet over het hoofd, dat het,
voortbrengsel slechts betrekkelijk hoog .staat,
dat er duizend volwassen kunstenaars zijn. die
hetzelfde muziekstuk beter, rijper eu met
zelfstandig gevoel spelen kunnen.
Arme kinderen.' Van uwe jeugd beroofd,
in uwe toekomst bedrogen want uit duizend
wonderkinderen komt zelden n
wonderineusch een speeltuig van de stemmingen
van liet monster publiek", ik heb werkelijk
zielsmedelijden met u ! Behoort gij ook niet
tot het treurige hoofdstuk van de kindermis
handelingen? Is uwe vingervlugheid niet door
ontelbare uren van zwaar werken verkregen,
die gij volgens de onomstootelijke wetten der
natuur inden waren zin van het woord
..spelend" had moeten doorbrengen? Uw
leven wordt aan het spel opgeollerd en uw
spel aan het leven. Wetgever, waar zijt gij?
Bepaal, dat de werkelijk groote talenten
lang/aam tot hunne rijpheid prevoeid moeten
worden, om dor mcn.sehheid hun hoogste
gaven te schenken. Laat hen in hun eigen
belangen dat van hunne hooge kunstkinderen
zijn in de eeuw van het kind !
Vernuftige menschen hebbon een probaat
middel om aan dit schandelijke misbruik een
einde te maken. Is het dikwijls misbruikte
woord juist, dat liet kapitaal van den Staat
is, dan wordt hier gevaarlijke roofbouw ge
dreven, dan worden de bronnen van dit
kapitaal bedorven. Treedt overal op tegen
het misbruik van het kind op de planken,
ik wensch waarlijk niet, dat gij fluiten zult i
of andere betuigingen van ongenoegen doen
hooren neen, gij hebt een beter middel
bij de hand, gij beheerscht immers den grooten
regu ateur van alle succes: den bijval!
Applaudisseer nimmer na zulk eeu kinderop
voering, hult u in een koud zwijgen, vermijdt
kinderconcerten en de kinderen zullen u
hartelijken dank weten.
Ja, zeggen enkele zachtzinnige ouders, maar
onze kinderen doet het genoegen, kinderen
op het tooneel te zien en te hooreu. Dan
kent gij uwe kinderen slecht. Kinderen
behoorcn niet in een schouwburg, eu men doet
hun daarmede niet eens veel genoegen. Zij
zijn zoo opgewonden, dat zij geen waar g-not
gevoelen. Hunne verwachting is op het hoogst
gespannen, zoodat ontwijfelbaar eene teleur
stelling volgt. Is het niet verstandiger, hun
deze genoegens tot later te bewaren, hen met
geblaseerd en afgestompt en voor alle ge
noegens daardoor ongevoelig te maken, die
die zij reeds uit hunne jeugd kennen ?
Voor hen is de draaitol, het prentenboek en
de eenvoudige pop de heerlijkste bezighou
ding. Voor hen is een stoel, een stukje hout
met een lapje erom, het liefste speelgoed,
want dan kan hunne fantasie werken. De
mooiste pop, doet het kind niet zooveel ge
noegen als dit stukje hout, dat in hunne
verbeelding alle mogelijke vormen en gestalten
aannemen kan, terwijl die eene pop steeds
dezelfde pop blijft.
In dezen zin zijn de arme kinderen er beter
aan toe dan de rijke, wier verbeelding te
weinig bezigheid heeft
Ik vrees, dat wanneer het zoo voort gaat,
de woorden eeuw vau het kind" toch waar
heid zullen worden. Do jongens zullen, als
zij volwassen zijn, nooit het gevoel hebben,
dat zij reeds mannf n, de meisjes, dat zij reeds
vrouwen zijn, zij zullen zich altijd als kinde
ren gevoelen, en de eeuw van het kind zal
zich met een kleine verwisseling in de
kindsche eeuw" verandeid hebben.
(Uit het Duitsch van Dr. Wilhelm Stehel.)
NIEUWE UITGAVEN.
Het nieuwe Hamburger teekenonderwijs inge
voerd op de volksscholen van Pruisen, naar
buitenlandsche gegevens toegelicht, door N. F.
PKKK, met voorrede van dr. j. H. Guxxisi; Wz.
Meppel, H. ten Brink.
Berechting van jeugdige delinquenten, door mr.
B. HES. Groningen, P. Noordhoü'.
Krüger op deti kansel.
Ik is nou klaar met die eientlyke preek,
maar ik mot nou daarom toch nog voor julle
duidelijk maak die onderskeit die daar is
tussen die bekeerde en die onbekeerde mens,
ik meen tussen die mens die die zonde niet
meer liefhènie en die mens die die zonde
nog liefhè.
Die laai eu die vark, hulle hèsaam loop
kuier en hulle hèby die spruit gekom, en
hulle hèsaam in geklim. Eu saam hèhulle
banje gesparlel en geplas en hulle was te
vrede. Maar die lam hy hèin die end op
syn pens gekyk en hij hègesien dat hy was
fuil en toe i hy jammer gekry en hy 1:6
uit geklim wi hy hèfoor die vark geroep
en hy hègesei : jy moet uitkom, jou per. s
is fuil, maar die vark, hy hègelach en hy
hèfoor die lam gespot en hy liêgesei, myn
pens is nie fuil nie en hy hèweer geplas
en gespartel.
En zoo maak nou die bekeerde en die
onbekeerde mens ook. Hulle val saam in
die zonde net as die vark en die lam saam
in die spruit val. Maar die beAeerJe mens
hy kry jammer en hy klim uit en hy roep
foor die Heere en hy se : Och Heere, maak
my \ve-ir sko< n ! Maar die onbekeerde mens
hy is net as die vark. Kn as die bekeerde
mens of die predikant foor hem roep en
hem waarskouw en hem se jou Ivf is fuil.,
jy mot uitkom dan lach hy, waiit hy kan
die ding nie sie nie en hy spot en hy blyf in
die zonde spartel net as die vark in die
spruit bly spartel en plas.
Hèjulïe nou die onderskeit gesien tussen
die bekeerde en die onbekeerde mens ?
Wereldtentoonstelling Luik.
Door het Belgische Gouvernement werd
de lieer M. Grootes Jr., lij Jer firma D. & M.
Grootes, gebroeders, cacao- en chocolade
fabriek De Paradijsvogel" te Westzaan, be
noemd tot lid der jury, groep X, klasse 59.
De installatie der jury-leden Kal plaats heb
ben op Dinsiag l Augustus a.s. des mor
gens te 1(1% uur in de groote zaal van het
Paleis des Eètes en zal die vergadering ge
presideerd worden door Z E. Francotte,
ministre de l'Iudustrie et du Traval, prési
dent du Jury Supérieur.
Reclame-pïaat.
De fransch-hollandsche olie-fabrieken Calv
Delft" hebben een zeer eigenaardige reclame
plaat verzonden. Zij toch wijkt in alle op
zichten van de gewoonlijk door industrie en
handel gebezigde reclarneplaten af: ten eerste
doordien zij eene reproductie is van eene
schilderij van den heer A. Breitner te Am
sterdam, die deze voor dit doel heeft willen
afstaan ; ten tweede doordien de voorstelling
op de plaat allén kunst biedt zonder ook
maar eenigszins op het product, waarvoor
zij reclame wil maken te zinspelen. Alleen
up de om de plaat gedrukte lijst komt de
naam der lirma voor, zooda", ile ontvangers
ervan metterdaad eene versiering roor kan
toor, kamer of winkel zullen verkrijgen, daar
de goede reproductie van het origineele
schilderstuk, duor Breitner zelf bijzonder ge
roemd en zij den fabrikanten ervan, den
heer? Lankhout A: Co..
'ithographente's-Gjavenhage alle eer aar. doet.
2e Jaargang. 30 Juli 1905.
Eed.: C. H. BROERKAJIP, Damrak 59, Ainst.
Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek
betreffende, te richten aan bovenstaand adres.
Probleem No. 39, ter mede iinging No. 9.
Zwart (10 schijven en l dam).
3V
De dubbele rondslag is gevonden -door
J. Bkauw, K. Bouwes, N. Bouwes, D. Kikk",.
Edam; J. Luteijn, Groede; P. Muilwijk,
GroctAmrners; W. van Daalen, Haarlem ; W. Vijn,
Hoogwoud ; en J. Meijer, Nijmegen.
Bij-oplossingen zijn gevonden door G. van
Leeuwen, F. J. de Wolf, Amsterdam; K.
Bouwes, N. Bouwes, D. Kikke, Edam; J. Luteijn,
Groede ; W. van Daalen, J. Fortgens, Haarlem.
Oplossing van probleem No. £8, van den
auteur Ortigé; Wit 43-38, 34-29, 23-18 A,
31-27, 16-11, 27-21, 22:35, 36:29!
A. 31-27, 10-11, 17-21, 22:35, 30:7, 48-42,.
39-34, 35-24!
Partij No. 21. Korte centrum opening".
Deze partij is gespeeld te Groningen,
tusschen de heeren F. C. Hemmes met wit, en
Alb. Toxopius met zwart.
Wit. Zwart. Wit Zwart.
1.33 28 18 23 31.39 33 17 21
2.21 27 20 24 32.50 44 21 2tj
3.34 30! 17 21! 33.43 38 16 21
4.37 31 1) 21 26 34.46 41 6 11
5.41 37? 12 17 2) 35.40 34 11 16
6.27 22? 17 21! 36.34 29 13 18
7.31 27gedir. 7 12! 37.41 37 18 22
8.36 31 12 17!! 38.48 42 7) 14 19
9.38 33? 15 20? 3) 39.24:13 8:19 8).
10.43 38 10 15 40.37 32 21 27!
11.3934 24294) 41.32:21 16:27
12. 33: 24 20: 29 42, 42 37 gedvr. 19 23!.
13.3833? 29:38 43.29:18 22:13
14. 42: 33 5 10 44 44 39 13 19
15. 30 25 14 20? 45.33 29.' 3 S
16.25:5 4 10 46.39 33! 8 13
17. 5:14 19: 10 47.49 44 2 8
18.28:19 17:30 48 29 24 9) 19 23
19.35:24 9 14 5) 49.44 40 27 31
20.4741 14:23 50.3025 31:42:
21.32 28! 23:32 51. ES: 47 33 18
22.27:38 10 14 52.25 20 8 1310)
23.44 39! l 7 53.40 34 23 28
24.4034 712 5-1.33:22 18:27
25.34 30 12 18 55.20 14 27 32
20. 45 40 6) 21 27 56. 24 20 15: 24
27.31:22 18:27 57.1410 2430
28.3832 27:38 58.34:25 2631!!.
29.37 31 26:37 59.25 20 31 36
30.41:43 11 17 60.10 5 Remise.
1) Hier had moeten volgen 39-33, oni het
centrum niet te verliezen.
2) 12 18 Moest uu volgen, om het centrum
te versterken.
3) 14-20 Was beter geweest, om straks de
andere vleugel ook te bemachtigen.
4) Hier had 5-10 moeten volgen, waardoor
wit geheel zou opgesloten worden, want op
33-29 en 38:18, volgt; z. 19-24 en 14:12,
waardoor wit een zeer slechte stelling verkrijgt.
5) Deze afruiling is een groote fout. Hierdoor
kan wit zijn ongunstige stelling niet alleen
goed maken, doch de positie van zwart is
nu zelf ongunstiger geworden.
6) Trachtende den langen vleugel te be
machtigen. Bij goed spel van zwart kan echter
dit doel niet bereikt worden.
7) Fout. 30-25 zou hoogstwaarschijnlijk de
winst-stelling gebracht hebben.
8) Indien bij de 38e zet 30-25 was gespeeld,
had deze afruiling niet kunnen geschieden,
want 4an zou gevolgd zijn : w. 25-20 29:20!!
9) 44-39 was wellicht iets voordeeliger ge
weest, echter, na z. 19-24, 13:24, en 15:24,
zou de remise toch verzekerd zijn.
10; 23-29 had misschien iets beter geweest.
CORRESPONDENTIE-WEDSTRIJD.
Tabel der gespeelde zetten van Zwart.
-N 3j .« * ?* 3 N 35 .N ^ .N ^
l
N o.
to
(0
10
to
ió
4g
CO
t 'o
to
t£
4f
l
f
l '
ca
o
o
K
1
ffi
^
W
1
!?*
'
to
i y.
X
: tO
i t"1
i -7
1 KH
! i
(
4
: CO
j*
c.
s
l5
0
a
s
*r<
1
.*-?
K5-1
?1
?
"
'":
to
to
~j.
K
to
C-i
)?*
h-1
r?
to
H1?i
^
HH
O
4h- '
CO
to
j'.
K
C
tei
.
h-t
i
*
*>->
^
to
ió
CJ'
o
±
to
t'o
1 L
to
h-1
LO
-.7
tel
0
to
o
a
tel
**j
O
w
1
=H
i
tr1
i
M
^
4OO
*£,
'O
O
0
h-»
4~
o
to
M
- 1
IO
to
O
IO
10
to
O
4IO
O
r?'
CO
o
O
CO
p
C3
h-1
w
c
tei
^
O
1
K
^
K
t-1
S
'":
'v'v
to
o
to
h^
£~
te
to
c
1 l
to
td
10
w
O
i
ix
Q
f-t
f
1
t
Voortzetting van partij :
Wit (14 schijven).
Oplossingen moeten binnen
14dagenwordeu opgezonden aan bovenstaand adres.
9. F 11:22, B 27:18
15 G 20-25, C 26:17
16. J speelt; Z 23-28, W32:23, Z19.-2S.
Dit kan niet, omdat wit diiekt
slaat 32:12. 25 Juni is door ons
de stand duidelijk opgegeven,
en hiervan aan J zelfs kennis
gegeven. Hoe wenscht C hier
in te handelen ?
28. J 11-17, E 22:11
30. N 20-24, K 29:20
41. L 20-24, (i 29:20
51. F 17 22, J 28:17
54. N 30-35, J 28:19
59. J 9:20, K 33:24
02 D 17-11. L 15:24
70. C 27-32, M37:19
Gedw.