10 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. -L471 dan acht millioen en saldo's bij buitenlandsche bankiers-voor WjjnaDi millioen gulden. Het ontvangen jaarverslag van de Maatsehappüv«or Hypothecair Crediet In Neder land te 'sGravenhage geeft aanleiding tot de volgende mededeelingen. Evenals over de drie voorgaande jaren wordt over het boekjaar 1904 wederom 10 pCt. dividend uitgekeerd. De 3 Ji.'pCt. pandbrief houders ont vangen beven de vaste rente ? 3.10 per mille. Het gestorte kapitaal is drie ton, zoodat voor de genoemde uitkeering slechts ? 30.000 noodig is. De netto-winst is bijna ?47.000 en de Kasvoorraad bedroeg op 31 Dec. jl. ongeveer H ton. Op prolongatie was l M ton geplaatst en het effectenbezit bedroeg ruim 2% ton. Deze fondsen worden in het verslag genoemd. Ook vind ik specificatie van de effecten, waarin het waarborgfonds, dat even eens meer dan 2% ton groot is, en die ?waarin de extra-reserve, op 31 Dec. jl. tot ruim n halve ton gestegen, belegd zijn. 't Zijn meest obligatiën van provinciale, ge meente- en spoorwegleeningen. De nancicele toestand der maatschappij is derhalve gunstig. Aan den evenwichtsregel tusschen het bedrag der hypth. leeningen en dat der in omloop zijnde pandbrieveu is voldaan. De boeken, grossen en andere stukken werden door de Trust en Safe-mpjj. geregeld gecontroleerd. In het afgeloopen jaar moest 4 maal geëxe cuteerd worden, waai bij evenwel geen ver lies werd geleden. De namen der aandeel houders, die vorjr de nog te storten 1.2 mil lioen aansprakelijk zijn, worden in het ver slag niet vermeld. De winstrekening geeft 'n specificatie die niet door alle hypotheekbanken wordt ge publiceerd, op de toepassing van de statu taire voorschriften betreffende de winstverdeeling zou misschien 'n academische" op merking gemaakt kunnen worden. Geen on derscheid is 'gemaakt tusschen onverdeelde uitkeeringsbedragen en onverdeeld winst saldo. Dezelfde oorzaak zal aanleiding ge geven hebben tot den post op de creditzijde van de winstrekening: saldo 1903 ? 1885.05. Hierdoor is het credit-saldo der winstrekening 1904 dat bedrag te hoog. In de toelichting vind ik 'n specificatie van de grootte der in 1904 gesloten leeningen. Mededeelingen omtrent den aard van het verbonden goed: huizen, landerijen, bouw terreinen worden ook in het verslag van deze hypotheekbank gemist. Ook die aan gaande de ligging in de verschillende doelen van het land in verband met mogelijke com pensatie van voor- en achteruitgang in de waarde van het onderpand. Deze laatste opJulius PniUcliiian Brommeijer. Toen ik vóór drie weken mocht verze keren, dat ik hier aan den RijnhetMinisterie voor zoo ver had klaar gekregen, dat ik kon zeggen, de crisis is uit, sprak ik geen woord te veel, pas enkele dagen daarna ?werd de oplossing we reldkundig. Nog zie ik de gasten; Sam wat katterig, Borgesius zoo nuchter als een drankwet, Klaas niét een deuk in zijn grij zen hoeil, Veegens, zooals hij gekomen was, met een langen neus, en Van Leeuwen met een burgemees tersketting, dieReyne en die malle wichten, hem hadden omgehangen in dolle uit gelatenheid vertrekken, liet leek wel of zij mijn ministerslijstje naar het vaderland ?wilden dragen, als hot hoogste lot uit de nog niet geheel afgeschafte Staatsloterij en ik ben er allesbehalve zeker van, dat zij, in het bezit van zoo'n fortuintje, niet aan eon onnoemelijk aantal kapelletjes hebbeu aangelegd, vóór zij in de buurt van het- Loo zijn aangekomen. Hoe dit ook zij, zonder haperen of er n te verfet2n heeft Borgesius het negental aan onze oningin voorgedragen. En hoe licht, schreef hij mij, had ik mij kunnen vergissen, waar ik vóór ik met u confereerde, mot meer dan twee dozijn gegadigden heelc en halve afspraken had gemaakt. Doch van alles wat mij tot voor deze gelegenheid tot ka binetsformeerder aanwees, was, al zog ik het zelf, mijn geheugen lang niet het slechtste. Zoo zat ik dan weer mot Julia en Thérèse in volslagen rust op het terras naar den Rijn te gluren, nu en dan in mijn over. peinzingen gestoord door den een of anderen Hollander, die mij zijn opwachting kwam maken. Veel zaaks waren de lui in don regel niet. Ik moet eigenlijk alleen een uitzondering maken voor het eerste Kamer lid Breebaart, die verleden jaar met vrouw en dochter hier iu het/selfdo hotel geweest was, en toen zóó door het mooie uitzicht werd bekoord, dat hij nu weer was geko men om nog eens echt te genieten. O! /ei hij, het vette sappige gras to Winkel, onze veestapel als anderszins overtreft alles wat ze je hier te kijk geven en van dekarwij, het kanariezaad, de mosterd en huttentut, behoef je niet te spreken. Wol zie j o hier en daar eert smal strookje vruchtbare» grond langs de rivier, maar p.l heel gauw krijg je hellingen met wijnstokken, als smjboonenvelden, en al die wijn is dan nog maar om te drinken, en heelemaal niet oin er van te eten. En als ik dan denk aan on/o runderen, schapen en zwijnen, die zoo goed in 't vleesch on vet zitten, zog ik telkens bij mijzelf... mooi, mooi is 'f hier. maar wat zou het nog anders zijn, als die bergen daar aan den overkant wat platter en van je zwaarste klei waren... is 't niet waar, mijnheer Brornmeijery In verband hiermee maakte Breebaart nog een andere opmerking die mij getrof fen hoeft. U weet niet, zei hij. hoc iemand, geboren op do vette klei, zich aan zoo'n bodem hecht, zich er n mee begint to gevoelen, alsof hij er' wortel in geschoten had, en er uit was opgegroeid.... Nou, lachte ik, want hij is een kerel als een boom, aan je body te zien, zou't nie niets verwon derd hebben, als je me verteld had, dat je vroeger als een wilg aan den 'lootkant had gestaan maar hij lachte ook even tot bescheid en vervolgde .. . dat maakt het ons zoo moeilijk voor je genoegen te reizen; een rijk man zooals u, en een man groot gemerking geldt voor de meeste hypotheek banken. Wellicht zou een vergelijking in dit opzicht van het verslag dier inrichtingen van groote beteekenis zijn. Van de Indische waareen konden de pref. aand. Koloniale Bank, de Barge en Moormanaandeeleu en die van de Ned. Ind. Houtaankapmpij. den verhoogden koers van de vorige week niet handhaven. Vele andere soorten behaalden evenwel nog een beduidend avans. Daarvan getuigt de volgende koersvergelijking. Augustus 24 31 Aand. Vorstenlanden. ... 99 % 99 Ji Pref. ... 164 K 169 % Winst aand. . . . 28% 2'JK Aand. Handelsver. Amsterdam 175 177% Int. Cred. en Handelsver. 134 138 Koloniale Bank ... 78 80 C. v. a. Ned. Handelmpij , . 177 181M rescoctre 175)4 179% Aand. Ned. Ind. Escomptompij 129 132 .?Handelsbank. 137 141 Javasche Cultuurmpij . 119 121 Kaliw. II 115 124 Den loden van de volgende maand zullen de aandeelhouders van de Handelsvereen. Amsterdam" beslissen omtrent het voorstel van de directie tot uitgifte van een nieuwe obligatieleening, waarvan een gedeelte ge bruikt zal worden voor de conversie van de 2% millioen 4V£ en 5 pCt. obligatiën. Zooals bereids in deze kroniek bij de bespreking van het jaarverslag is opgemerkt, heeft de Handelsvereeniging Amsterdam" een goed jaar gehad. Zij heeft aan de aandeelhouders 10 pCt. dividend uitgekeerd, na groote be dragen, tot versterking van den financieelen toestand, te hebben afgezonderd. Bij de fabrieken zie ik een rijzing van 59 tot 03 voor de Weener Margarinefabriek. Voor de Ned. Gist- en Spiritusfabriek even wel ging de stijging van ruim 10 pCt. van de vorige week, voor do helft verloren. Bij de scheepvaart vastere noteering voor de Kon Xed. Stoornvaartmpij de Z.-Amerikalijn (65?69), en voor de Ned. Am. Stoomvaartmpij (110??! 15). De groote vraag voor de nieuwe aandeelen Java China Japanlijn, de vorige week met een enkel woord be sproken, wekte levendige omzet in de nieuwe stukken tegen hoogeren koers, tot zelfs 113 pCt. toe. De oude aandeelen werden echter nog ietwat lager dun de vorige week ver handeld. Als ik let op het dividendpercent in den koers der aandeelen vervat, dan zou h'aast anomalie ontstaan. In petroleum weinig te doen. Biby Eybat Moeara Enim, Moesi lir vaster. Beduidend worden niet klei aan zijn laarzen, zooals ik wij taxeeren allicht en wie vindt zich dan volkomen welbehagelijk in zoo'n armeluisland? Haar hier heb je ten minste breed stroomend water voor je, en als je daar in kijkt, erger je je niet aan een magere teelt en een schraal gewas. Een paar dagen mocht ik van zijn bijzijn genieten en met hem redeneeren over landbouw, veeteelt en politiek. Menigmaal konden wij 't met elkaar eens zijn een rSan van kern gezond verstand, vrij van vooroordeoien, niet bedorven door studie, welke zoo licht de niet al to sterken verdolen doet in de eene of andere richting van wetenschap of kunst.... Een levend stuk natuur in de scherpste tegenstelling met zijn opvolger bij mij hier in het Ilijn-hotel. .. onzen door vriend en vijand zoo gewaardcenlen afgetreden premier, een levend stuk eruditie. Neen, hij was niet naar Keulen gegaan om daar eenigen tijd te blijven Waarom zou ik dat hebben godaan 'i vroeg hij. Den Dom, do musea en al die andere kleine belangrijkhoden kon ik van buiten. Hn dan aan die Roonischo kerken, wat heb je als Calvinist er aan? liet zijn immers maar monumenten van een vervloekte af goderij, liet eenige wat Keulen aantrekke lijk voor me zou kunnen maken, is zijn carnaval en de uitstekende verzorging van den stoffelijken mensen, waarop je in de hotels kuilt rekenen; welnu, het carnaval houden zij, jammer genoeg, maar eens in het jaar en een behoorlijke ligging, drenking en voeding kan je hier ook krijgen, nietwaar, en dan daarenboven uw gezel schap, wat ik overal elders missen moet, en waarnaar ik zoo heb verlangd. Mij aldus vleiende, deelde hij mij mee, dat hij naar hot heette te Keulen te zijn inder daad hier bij ons eens rustig kwam uitblazen vóór hij naar Kissingen veitrok. Nu is Knyper, wal ze ook van hem /eggen mogen, altijd zijn discours waard; ik prefereer hem zelfs boven Sjoerd, (rijs, Klaas. Tobi, Charles en de rest. Alleen voor Levy zou ik in dit geval een uitzondering willen maken, en zoo is 't me al lang een stille wt-nsch, die twee eens samen bij me te hebben, om dan te hooro'.i wat /ij elkaar zonden toeschuiven ieder uit die boekenkast in zijn hoofd. Maar daar was nu geen denken aan, en daar ikmijn bibliotheek had thuis gelaten, kwam het niet tot oenig wél gedocumenteerd en gefundumenteerd principieel debat. Kuypor zelf was bovendien moor iu een stemming om zich te ontspannen dun om zich in te spannen, ei; eigenlijk was 't naast a 11 oen dolleuderwijs, alles bohuivo doleoronderwij", dat hij de geestelijk" riehtiugoit.cn wereld beschouwingen hoe! van tor zijde besprak. AVol kwam hij ook nog even uit om mijn Luthcrseh gomood te kittolon, niet ..YYer nicht Hebt Vv'ein, NVeib umi (Jesaug, Der bleibt eiti N.'ÜT sein l.obcn lang", op ecu toon als wilde hij te kennen geven, dut Ciilvijn dan toi-h veel serieuzer was geweest, dan die levenslustige monnik, naar. wien wij Lutheranen ons geloot' noemen: maar als jo zoo op een terras aan den ivijn zit j onder de muziek van eon mo'Venkape', mot | een glas Marcobrnnncr voor je, is het mo| ment niet bijster geschikt om onzen gvloofsheld ti ueohuoorrn, zelfs al had er niet toevallig, 00:1 paar tafeltjes van ons af, een betrekkelijk nog jonge (rentiauiisehe vrouw ge/eten, waarnaar v\ ij beiden, ondeheeron, niet konden nu laten nu en du n oen blik to worpen en Kuyper begon dan ook onwillekeurig, Luthers lijfspreuk geheel vergetend, oen vergelijking r-o, ma ken tusschen do;:e l\'ijuluuds"he on prinses Clémentino, die, van een andere gestalte en mot een levendiger oogopslag, hom toch nog indrukwekkender had toege schenen. Veel dieper dan do/.e gesprek ken, ging ons onderhoud in 'don regel niet: alleen toen ik, om hem zijn gruppighoid ton opzichte van L;;thor betaal,l te zetten, hem herinnerde aan Servot's brandstapel, gat' hij op eens blijk van een veel krachtiger denken dan ik vermoed had, en heb ik werhooger Eussian, SchibayefT, Shell. Bij de liollandsehe diversen de volgende koersveranderingen : Linnaeuspark (40?42), Nieuwe Afrikaansche Handelsvennootschap (139?142). Scheveuingen Expl. rnpij (57?60), E'damsche Droogdok 5 pCt. obl. (95?97). * * Mr. A. P. M. te H. Dank voor uw uitvoerig schrijven. Voorloopig van uwe inlichtingen reeds gebruik gemaakt. Mr. B. H. C. te A. Het schrijven, bedoeld bij uw geleidebriefje, den 27 dezer ontvangen. In overweging genomen. Bussum, Borneo", Koningin nedag, D. STIGTER. NIEUWE UITGAVEN. Uit en over onze schrijvers, door dr. F. BUI TENRUST HETTKMA, I. Jacob Cats. Utrecht Kemink & Zoon. Bestaande grondslagen voor invordering van plaatselijke betastingen, met toelichtingen voor zien, door CH. K. BENTFOHT. Rotterdam, Nijgh & van Ditmar. Mikael, naar het Deensch,van HERMAN BAXQ, door D. LOGEMAN VAN DER WILLIGEN. Utrecht, H. Honig. Het hout als bouwmateriaal. Een beknopte uiteenzetting voor bouwkundigen en hout telers, betreffende de eigenschappen en het gebruik van hout, door A. H. BERKHOUT. (Overgedrnkt uit de Bouwwereld, 1905), Am sterdam, F. van Hossein. Handboek van vreemde woorden, uitdrukkingen enz, door L. M. BAALE en mr. dr. C. II. BAALE, afl. 2. Zutphen, W. J. Thieme & Co. Inhoud van Tijdschriften. Onze J'leuw, Sept. 1905 : Aanteekeningen bij den steiiibus-strijd van 1905, door jhr. mr. II. Smissaert. De ministerieele crisis, door mr. L. J. Plemp van Duiveland. Het leven is als een damp, door Jeanne Ilaaxman, I. Staatserfrecht, door jhr. mr. R. Keith.?Een bran dend neutraiiteitsvraagstuk, door jhr. mr. dr. H. A. van Karnebeek. Op Cuba, (fragment van een reisverhaal), door dr. Hendrik l'. N. Muller. Onze leestafel,door Piet van Assche, Marcus en Theus. De A"A"2 Eeuw, Sent. 1905 : Van Perugia en Assissi, door mr. S. Muller Fzn. Gedichten, door J. lleddingius. ??? Oude en nieuwe rede, door prof. ('r. ,1. P. J. Bollaud. Schetsen, door P. H. Kitter Jr.?Kermismcnschen, door Herman Lijsen. Staatkundige kroniek, door dr. 1). v. Embden. Groot-Xcdtrland, Sept. 1905 : Cyriel Buysae, liet leven van llozeke van Dalen (111). kei ij k iets van hem geleerd.?U weef, mijn heer Brommeijer, zei hij, dat ik zelfs do athe sten niet verbranden wil,maar op het punt va n brandstapels, loggen de meusclien veelal een oppervlakkigheid aan den dag, die verwonderlijk en bedroevend is. Wat waren zij anders dan een middel om den zondaar te straffen, indien hij dat verdiend had, maar tevens, mocht hij onschuldig zijn, om Hem onverwijl l naar zijn h jogsten rechter te zenden, opdat hij aanstonds de zalig heid deelachtig kon worden. Ziedaar, <jcl(lk elke i/noi/^lraf, een strafoefening of een bclooning; in eik geval een handeling, waardoor het zuiverste recht wordt ge ploegd, wmu'hij vergissing ten nadoole van de persoon niet mogelijk is. Het eeiiige wat hierbij valt op te merken is, men zou op een zachtere manier zijn doel kunnen bereiken. l)io dood door iemand levend te roosteren, is eenigszins in strijd met de voortgeschreden en voort schrijdende humaniteit; iemand zelfs na zijn verscheiden te roosteren acht ik een ongeoorloofde' daad. Maar het heilig recht door (Jod Almachtig in 's overhoids hand gelegd, om over 's naasten leven to beschik ken, mag men niet prijsgeven. '/AM denkt ook ds. Rudolt er over. Ach, óitchto hij onlangs, omdat ik strijd voor het der over heid geschonken recht van de doodstraf noemen ze mij een barbaar; maar Ex cellentie verre van mij zij elke terug val in de tijden van onbesohaafdheid. Neon, niets zon ik liever zien dan dat ook het onthoofden en worgen in inniger conta:-t mot de geloovige wetenschap mocht worden gebracht. Waarom zon men don delinquent niet vóór hij aan den lij\o wordt ge straft, ongevoelig kunnen maken, of hom op onmerkbare «ijs hot: leven kunnen be nemen, vóór hij ouder don vaibijl komt:' Zeker - ik wonsch geen lottor uf to doen van het hooge gebod : \\io 's menschon bloed vergiet, diens bloed zul ook vergoten werden maar nergens stunt geschreven dut de zoodanige niet mot cenig veruit' behandeld mag zijn, \ oor hom wat bloed wordt ut.j'etupt, of woot u oen tekst'* Ik moest antwoorden, vervolgde Kuvpor, ik hoi) er nergens een kunnen vh'dou. Maar, opmerkelijk van Kud'.ilf, dat hij mij nog ver der voivokerdo:do doodstraf verdiend hebben wij allen, nietwaar, doch wil u wel geJOOVOD, d;:t er oogv.'ibjjkkeji /iju waaro,1) ik voor nie, zeil' n:iar haar begin to vcrKuyper uu uil, e;i daarop bleet' hij oven nog poiüzeü, zoodat jo zien kon, dat hot hom spef-1. in zijn Program aan dit onderworp niet al de aandacht Ie helrjou gowijl, die do zaak '. ordorde. Maar zulke ernstige diep/innige ovorwcging.'.'n waren uitzonderingen: over 'f alge meen xag h ij er uit ais ioi,;uiid oio oen /,varen lust van zi dl hu.' ai'gowei;(old. Wat is hot hier toch veel lusteer en rustiger dun daar op ii'ijii cor,/un;on post! riep hij soms uit. Hu als ik (hui zui. ja vrimiie. monsclieu als v, ij kunnen hei: m-'oilijk zonder eon ongelimi teerde \ucunlie "lollen, knikte hij glim lachend, 011 sloeg mot zijn l<'-ido handen op /iju ki icon --- alsof -lij zeggen wou: /e hebben mo \\oggojaagd, laat zo nu dat hakkefieiji; zei!' waarnemen... zo /ulien OH' van lusten! on maar eon hoe! enkelen keer naiii nj oen ';ijb(diiilspru;ik to iiuaf, ; om zijn niooiiing toe te lichten. To.di wa.~ er iets, dut hem flissc'ienbojdo /ijn voorhoofd dood l'ronzeii. l;ijna. dagelijks, ais hij 's middags zijn S/ninlii'ir ! ontving, | viel o.' oen trok op zijn gezicht to zion ' als \un teleurstelling on bekommernis. '', zei hij m ij eens, [_" woot; niet wut dat is, ];.: werk aan anderen to moeten over laten; en dat bij oen dagblad... want \ hebboii '/.a ooi i s iets opgenomen, dat niet j deugt, alle herstel is onmogelijk. Hn da.u, wanneer je. /ooals ik, je heide leven muur n \ urigon wonseh hebt gekend, de waar heid on niets dan do waarheid to sproken, en door dp waarheid de kerk, do school, do mautscfiuppij en den staat vrij to maken! Annie Salomons, Gedichten. C. P. Brandt van Doorne, Uit de Gis (Slot). 'Henri Borel, Een feest in de Preanger. Bibliogarfie. De Vluamsche Gids, Mei-Juni 1905 : Paul Fredericq, Thorbeeke vóór 1830, vervolg. Pol de Mont, inthemoesa. Julius Sabbe, Uit Brugge in Woord en Beeld" (met een inlei ding van Max Rooses, namens de redactie). De Halletoren in den nacht. Liefdedroom. Zomer. EiefJedroom. Ingesneeuwd. Gouden avondstond. De peurder" ? De Roozenhoedkaai. Een duivenvlucht. Zonneondergang. ? S. Donaas, De kerels. A. de Cock. Kerstening van heidensche zaken, vooral in verband met boom- en bronvereering in België, slot. Arthur Cornette, Xederlandsche letterkunde. Maurits Sabbe, Het leven en de werken van Michiel de Swaen. Vlaanderen, Sept. 1905: Aug. Vermeijlen, Op weg naar de hel. Karel v. d. \Voestijne, Ver zen. Karel v. d. Woestijne. De dubbele nach tegaal. Lod. de Raet, Vlaanderen's land bouw, slot. Victor de Meijere, Hendrik Leije. Eigen Haard, N~o. 35 : Louw en Mieske. door Dyl Udo. I. Langs de Vecht, door Jer°. de Vries, met af b. naar foto's van Aug. F. W. Vogt en naar oude gravures. (Slot.) Keuken-poëzie, door Jeanne C. van Leyden. Mr. H. Goeman Borgesius. Een school meester-soldaat, door L. Nooter, met af b. J. A. B. Stroebel f, met portr. Onze nieuwe ministers. II, met portr. Het léven..., door Certi Fines. Feuilleton. De Aarde en haar Volken, No. 39 : Hoofdblad : Rusland als kolonizeeiende mogendheid, door Albert Thomas. Bijblad : Baarn. Ecu eigenaardig monument. Geriefelijke ver binding in het Gooi Naar Drenthe's zand gronden. Lof en blaam voor de Utrechtsche Vecht. . De negende algemeene vergadering van den Nationalen Bond voor Vreemdelin genverkeer in Nederland. lJIIIIIMIIIIIIIIItli Arm?Röi-üooiara. Noch in dank ontvangen : Mevr. G. v. Eigenlaan. Amsterdam, ?25.00; 'n Mensch, Oostliaven, Gouda ?0.50; /. O. te Arum ? 1.00; G. IL. II. te Groningen ? ! .00 ; Van Schmid, den Haag ? 10.00; Jonathan. Nijmegen ?2.50; II. M. met den raad in 't vervolg te ver zekeren) ?2.50; ds. B. te Ilongeloo ?2.50; bij IC. K. Jongsina, ingekomen uit Assen ?0.511; Jopie. l', te don Haag: uw postbewij.s v, iu ? 1.00 u:el outvau-jen, do vorige keer reeds verantwoord onder SolioP. (eden Hang. A'" ///r//* (V A/n- /?i'om/;K.l-'.'< v : Appelscha, 30 Aug. H. KOUWKK. K n nu schrijft dat jonkn<ensoh, ofschoon gesteund door de besten dor onzon, aan wie hij raad kan vragen, telkens als be stond er geen program en als had ik hem niet opgevoed in do schriftuurlijke wijs heid, /oo beging hij dezer dager, toen do vraag aan de orde was of eon kamerlid tegelijk domino kan zijn on blijven, do j onnoozolheid een aitikol te geven, om duidelijk in het licht te stellen, dut de ziele/.org in de groote kerk verwaarloosd wordt on er wel duizend domino's te weinig zijn, zal deze haar eisch erlangen. Welnu, een kind had kunnen begrijpen, hoe hij, wilde hij niet over deze netelige aangelegenheid zwijgen, op dat moment juist kad moeten doen uitkomen, dat er in die kerk aan zielozorg geen gebrek is, en men er dus zeer wel de work/aümheid van oen halt' of heel do/,ijn predikanten kan missen. K n alsof dit nu nog niet genoeg was, gooido hij tegelijkertijd er een appeltje van op, urn uit de staatskas een ton of wat to besteden om zielzorg en ziolvorzorgers l voor do kerk te konpen, regelrecht tegen aile waarheid in, die ik zooveel jaren lang heb geopenbaard. .Naliiui lijk schreef hij zoo, naar hij meende, in 't belang van mij, zijn chef'; hoe zullen wij die horvormdo-kerk-broeders liet best iip.ii onze partij binden, was zijn overwo ging, en als goed Christen oordeelde hij hier den bijbelsehen wenk te moeten op volgen: zich vrienden te verwerven uit «Ion onrechtvaardige!! Mammon: maar hij vergat daarbij dat de Katholieken, die ook goede Christenen zijn, van zijn voorstel niets zou| don willen weten, on dat wij Christenen uit don Siaistsmainmon dan alleen iets moeten halen, als wij goode Christenen van allerlei soort het samen eens zijn. Hu weet u, wat nu het bedoukolijkste van do /aak is, dat jongliionseh hooft met zooveel ijver zich too| g'elegd op h{! nadoen van mijn sehrijfw ij v, dat do buitenwereld allicht in den waan verkeert, dat ik zelf zulke artikoljos voor hem stol: ja, dat kan niet anders, want ik wil u hier in vertrouwen wel verklaren, ?dat het mij al meer dan eens hoeft toegesche nen, u!s had ik zelf zoo iets gesohrovon met eigen pen. Dit laatste nu gol.it niet voor do verhalen- on artikelen zoo menigmaal op v>et van oorlog met don ehristolijken geo-.-t. 't "Welgezind publiek kan zich ddi-.'rbij niet vergissen ; het govoclt aani stonds dal er mijn zachtmoedigheid aan ' ontbreekt, ai ishii even mild mot de zachte '?als ik. |ie l loc-ro, do ziele, do vreeze, de ru:-lo, do winst;1, /ij komen niets to kort, maar... tot in hot onoiml ?. jo moet ik hot | dar ik u gelaten bob. Oordeel niet, opdat 1 ge niet goo.jrdooid wordt : geef den toorn j gceno plauixe. V. ie u op do rechterwang gfsiageii hoeft., koor hom ook do linker roo : - gvlo-of, Iioo(, on liefde, m.')»r <do meeste van do/.e is de liefde... l.ioi'de, mijn bo.-ro jongen, tracht er van doorsnikord to worden, gelijk je moester, dat zoo diksvijls io-ot't getooüd. Maar ovn -- oat is den oenen d;;g r,a. den andere;;, li.-tig, hevig u;']'i:i.' vilin':;, bljter'g, venijn;:,;: nu on dan het spiegelt j.', dat hij den mens,-h voorhoud!, beslagen me! oen \\asem van hoiljco veront\v;<urdij ing' on \an Chri-tolijko. dougd/uumlieid; als leefde hi:. onder Satans roo'k-n mantel verscholen, midden in het pagunii-teiikanip. !)o enkoio gelegenheden, waarbij Kuypor al lus tot MIJ sprak, doden mij oen ziololeod gissen, da t hij meesterlijk wist te b.dioerschou. Langer dan een k wartiorljo uu!'hij van zijn ontsiomming niet blijk, i-'.n wal mij wel het ieo.-r trol', was do biijm.ledigheid, waarmee liij z'jn lol ais gova.llon premier in staat v,;;s to dragen. Zijn doorgaande opgeruimd heid werkte aanstekelijk op ons allen, even goed op Thérèso als op Jnïia. on liij w:).s grootmoedig gouoog om te dulden, dat Thérèse op do piano speelde en daarbij oen wereldseh liedje zong: on dit wel in die nialo. dat hij. ofschoon naar zijn meoning alleen de plechtige orgoltonon den hemel welgevallig konden. zijn, hij zelf zacht met haar meêneuriede. Trouwens al de mindersoortige eigenschappen, die ons inenschen, als we in tegenspoed yerkeeren, uit den rechten koers kunnen dringen, schenen hem vreemli. Rancune kende hij niet. Hij had zich zelfs onthouden zijn opvolger persoon lijk de portefeuille over te dragen, alleen om dezen niet noodeloos te intimideeren door het imposante van zijn figuur. Zijn hoofd en hart, heel anders dan die van zijn <SrtóH(/«<nv/-zetbaas, waren volstrekt vrij van jaloerschheid en wraakzucht .En daarbij altijd even degelijk. Zijn brein bereidde reeds een nieuwe studie voor. Vóór zijn vertrek uit den Haag was h\j al begonnen de bronnen te verzamelen voor een doorwrocht werk over de sociale en politieke ontwikkeling ton tijde der aartsvaders, wat hem, zoi hij, maar weinig minder moeite zou kosten dan dat dikke boek over de Engelen, waar mede hij nog elders dan op deze aarde naam moet hebben gemaakt. En ook bij zulk een voornemen bleef hij maar onveranderlijk de prettige joviale man. Met Thérèse ging hij af en toe kiekjes nemen. Voor Julia die nog graag zelf opwint, hield hij cons; als een jongmensch voor zijn aanstaande grootmoeder, een streng wol op, terwijl hij het ook niet beneden zich achtte met ons drieën een partijtje kaart te spelen ; kortom hij gaf goed christen als hij is op alle manieren zich zelf. Dit waren vijf allergenoegelijkste dagen .... de verslagen minister president bij den eigenlijken kabiuetsformateur. . . . maar dat kon alleen zoo wezen, omdat wy beide groot genoeg zijn om vacautie te nemen. En dat is iets! want hoe weinig menschen hebben vacantie noodig en weten waarlijk wat vacantiehouclen is. Gisteren morgen heeft hij ons verlaten en is hij regelrecht naar Kissingen afgereisd. Tot" ons aller droef heid. De dag te voren, Zondag, was nog de mooiste dag. AVij hebben samen oen preek in de Evangelische kerk gehoord, die ook Kuyper niet is tegengevallen. De leer rede liep over het achterom zien van do vrouw v. Loth; en Kuyper vond het schier providentieel, nu hij hier aan den Kijn. als in gelijkenis, moest hooren, dat je, als je i u anderen staat des levens werd gebracht, je je plunje zonder hart/oer dient te vergeten. Weldra na de kerk volgde pon voortreffelijk diner. Zondags halen ze in dit Roomscho land altijd uit. Dit koer was het extra buitengewoon goed. Het ontging niet aan de aandacht van n onzer. De dames ? begrepen niet hoe ze hot er voor konden geven", en Kuvper stelde hen gerust mot de verstandige op dat zij zich daarover niet be hoofden te bekommeren. Maar niet"de spijzen alleen stemden ons tot tevredenheid. Do groote eetzaal, zoo goed als geheel geopend aan de terrus/ijde, gaf uitzicht op do rivier en daarachter hot gebergte; op het terras zelf spoelde, on zichtbaar, een bijzonder lijn orchcst in zachte tonen; alles wat tot den disch behoorde, hot damast, hot kristal, het eetservies ge tuigde van een uiterst weloverwogen keuze : en terwijl Kuyper zijn sierlijk geslepen. slank gevormd en teergerand gla-s ophief om tot tweemaal het boii(|uet van don wijn op te snuiven hij dronk bij/onder matig sprak hij in vroolijke e,i toch ook ernstige stemming: wisten wo niet zeker, dat we geheel en uitsluitend geest i zullen zijn, \\t zouden dit maal als oen l LM 'gin van do verwezenlijking van hot j ideaal der on-terfelijkeii kunnen noot.ion: nietwaar Théièse, Lier worden r;;golijk gestreeld, en dat in de zoets tu mat.' van aandoening, de smaak, do reuk, het oehoor, hot gezicht, het gevoel .... hier wordt de K/.U/IIlijn'i' mensch als wedorgeboron. Hn na dat wij dit beaamd hadden Thêiè^e in 't bijzonder, /akte liij ecu v.eiuig naar achter, tegen don rug van den stoel, 011 ver/.onkon in weelde van gedachten was hij tot verder sproken niet geneigd, iio' toeval wilde echter, dat er hij het dessert nog iots voorviel, wat hem on ons voo," ecu oogonblik bijna luidruchtig maakte. Uc hotelhoiidor zorgde voor een levendig bünluit, door oen schoteltje mot pistaches en/, te laten presenteeren, on Julia bood hè'n oen om aftetrokken wat niet alleen een knal van geweld gnf, maar tevens haar een mutsje be/oigde, dat alras !;?]eek gesneden te zijn in den vorm van eon gravcnkroon. En daar hadt je hot lieve leventje gaande. Kuyper dronk eo Ju'iu's g.diik, mi ;;ij dat voor mijnheer Hrxi.'imtcije had verwonen, en hij wilde juist mot mij aaiistooten, toon Thérèse zich van dat ding moestor maakte en het met een faiiiilaritoit. die zich toch voel to gauw bij haar ontwik kelt, zotte op Kuypor's hool'd. Ja! Ja! riep /ij, toen hij haar zachtkens \\iido afweren -- zoo /ie ik u nog eens, als u maar wér vier jaar president-minister in :tliau:jjo bout geweest! Maar hij lachte. blijmoedig on droefgeestig: mijn lievo juffer, uw vader en ik donken niet afin zulke verheffingen hier onder de menscheii: datgene waar wij voor arbeiden en waarop ons hof uitzicht werd geopend, is oen gohocl andere Krone . . . Even later zaten \\ij voor oen kop Mokka 011 eon jionsse buiten ouder (ie veraud;<: Kuypor met oen sigaar, die ik hom gepresenteerd had; eon van tuve kwart jes /ooals koning Hdward zo den hooien dag rookt; doch op r.ieuw was er een stilte om ons gekomen, en Kuyper gaf goon ander toeken van leven, dan dat hij zoo nu en dan mot zijn haiid ;lo uitgeblazen rook naar zijn nous joeg, wat hij slechts eenmaal U!\N issoide mot Thérèse's hand te grijpen on te /eggen : to;-h lief van je, dat ju zoo goed over mr denkt... Ach, nu is hij vertrokken. Hn van morgen al dadelijk zei Thérèse, wier hart; hij, ge lijk zoovele honderdduizenden harten, ge stolen had: wat toch een uurdigo man, jammer dut hij /oo orthodox is ! Zoo, antwoordde ik, daar zou ik, als ik jou was onzon lieven lieer op i.ee idoote knieën voor danken; want als hij niet ortho dox was, was hij vrij /oker tn)i'lu'i*l- oi En daar zon hij mij nog liever om. zijn. heette het toon weer; on Julia vroeg aan don kollnor, in welke, richting toch Kis singen ligt... en wil je wel geloovon. dat die twee den halven dag dien kant uitkoken. 011 telkens tegen elkaar zeiden : Zon hij daar nu al zijn 'i Zoo'n charmeur! Stond hij niet vast i p. zijn beginselen, hij maakte mijzelf nog weduwnaar. Denk jo eens zoo'n man.., niet orthodox.