Historisch Archief 1877-1940
DE.A M STERDAM MEE WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1472
f
t
niet wat hoog? Wel worden belangrijke ver
beteringen aangebracht, die wellicht niet
zonder invloed op de ontvangsten zullen zijn,
maar daarbij mag echter niet vergeten worden
dat daarvoor ongeveer 10 millioen dollars
noodig zijn. Berekend naar den bovenstaanden
prijs geven de aandeelen ruim 36 pCt rente.
De hoogste koers was in 1905 134 %, de
laagste 116 pCt.
Ook voor de Grand Truuk of Canada
?waren de resultaten van het laatste halfjaar
belangrijk beter. De uitkomsten van het Ie
halfjaar 1904 waren nog niet voldoende om
het dividend op de Ie en 2e preferente
aandeelen te betalen, uit die van dezelfde
periode 1905, is reeds de helft van dat di
vidend voldaan. De bruto's toch vermeer
derden met bijna 170.000, de exploitatie
kosten met slechts 28.000, zoodat de
netto's met bijna 142.000 pond voor
uitgingen. Bovendien verminderden ver
schillende uitgaven. liet overschot i?, na
de dividendbetaling, ongeveer 7400 po;: d
tegen 4300 pond in het Ie halfjaar 1004,
zonder dividenduitkeering. Uit de ontvangsten
van het loopeude halfjaar moet allereerst
de andere helft van het dividend op de Ie
<eïi 2e preferente aandeelen worden betaald.
Bljjven de ontvangsten even goed als die
van het Ie semester, dan zou eenige
uitkêering ook op de 3e preferente niet on
waarschijnlijk zijn. Slechts in 1902 en 1903
kon, onderscheidenlijk l en 2 pCt. voor deze
aandeelen afgezonderd worden. De koers
wisselde in 1904 tussche« 45% en 47%5 pCt.
Heden is de noteering 621%; pCt. De gewone
aandeelen kwamen nog nooit voor eenige
uitkeering in aanmerking. De betere resul
taten influenceerden evenwel ook op de
noteering van die stukkeu. De hoogste koers
waa in 1904, 22, de laagste lik» pCt. Heden
is de prijs 25% pCt.
Behalve de russen verbeterden ook in gelijke
mate de russische sporen. De aand.
WarschauWeenen, door de in het nauw gebrachte
contramine, gestegen tot 144, verloren deze
week ongeveer 7 pCt. Voor actions
dejonissance influenceerde de speculatie juist in
tegen o verges telden zin door een rijzing van
06 tot 80.
Niet alleen voor de russische staatsfcndsen
was de goedkoope geldmarkt een goede hulp,
maar eveneens voor de Integralen, de Hon
garen, de Oostenrijkers, de Japanners, Bra
zilianen, de Venozuelaansche Diplomatieken
en voor de Columbianen.
Coluiubianen verbeterden van 44 l/i tot 47 %
pCt. In verband met de nieuwe schuld
regeling, kunnen de houders van de/-e stukken
de coupons No. 6 tot en met 17 bij de- firma
Vermeer & Co te Amsterdam tegen
certilicaten inwisselen. Deze certificaten worden
afgegeven voor de achterstallige rente van
l Jan. .1900 tot l Juli 1905. De schuldregeling
is vroeger meer uitvoerig in deze kroniek
besproken.
Bij de baiik- en credietinstelliiigen koers
verzwakking voor de aand.: Amsterdamsche
Bank (195?192)4), Amst. Liquidatie kas
(128?127%), Buitenlandsche Bank (111%
110%), de Kasvereeniging (148?145^), 'Lab.
Oyens Bank (124?-123K) en voor de Nederl.
Bank aandeelen van 200 tot 198 pCt. Slechts
voor de Alg. Consignatie Bank, de
Kotterdamache en de Baerveldt & Heyblom bank
ontmoet ik koerswijzigingen in de goed
richting.
De aand. North Western & Paciüc Hypo
theekbank verbeterden van 328 tot 336 %,
de bèw. van deelgerechtigheid van 160 % tot
169 >f pCt.
In de groep der Kol. crediet instelling-en
cu cuUiiuronderneiniugeii, prijsveranderingen
in beide richtingen. Vorstenlanden-aandeelen
avanceerden van 99% tot 100, de winstbe
wijzen van 29K tot 29%, Ned. Handelmpij
van 180 Yi tot 184, c. v. a. Xed. Escoinptompij
van 13034 tot 132K en Ned. Ind. Houtaankap
m pij van 33 tot 36 pCt. Preferente aand.
Vorsten landen verloren l pCt., Handels v.
Amsterdam 5, Ind Crediet &, Handelsv. 2,
Koloniale Bank l en Ned. Ind. Handelsbank
4 pCt.
De papieren der verlichtende petroleum
trokken zich wat in het duister terug. Op
enkele uitzonderingen toch zijn de koersen
donkerder gekleurd.
Bij de mijnen verrassen de aandeelen
Kedjang Lebong de houders met een verdere
rijzing van 375 tot pl.m. 410 pCt. En onder
de diversen zie ik wat hooger genoteerd do
aand. Linneauspark van 42 tot 45, do aand.
Kieiuve Afrikaansche Handelsvennootschap,
waarop ook in deze rubriek van 2 a 3 weken
geleden, speciaal de aandacht is. gevestigd,
van 142 tot 149 pCt.
Ten slotte zij den houders van obliaatiën
ten laste van de Xed. Traimreguiaatschappfj
meegedeeld, dat, in verband met de reorgani
satie, de stukken nog kunnen ingeleverd
worden en dat de statuten der vereeniging
tot behartiging van hunne belangen, bij
K. B. zijn goedgekeurd.
Den loden dezer zal met de uitgifte der
certificaten en met de betaling van den eer
sten coupon dier certificaten een begin wor
den gemaakt. De in deze rubriek gegeven
vergelijkende beoordeeling van de beide reor
ganisatie-voorstellen leidde tot 'Ie conclusie,
dat toetreding wenschelijk K
Amst., O Sept. 1905. D. STIGTER.
Schoolartsen nooöiE?
Rapport der Afejceliny Utrecht r<m dm Vond
voor Nederl. Onderwijzers
Weinigen zullen zich verbazen, dat de
vraag, die den titel der bovengenoemde
brochure vormt, in het boekje bevestigend
wordt beantwoord. Men stelle zich een onder
wijzer voor eener volksschool, die in zijne
klasse kinderen opmerkt, wier gezondheid te
wenschen overlaat, en die daardoor niet in
staat zijn voldoende te proliteeren van het
onderwijs, al wordt het met de grootste zorg,
opgewektheid en belangstelling gegeven. Hij,
leek op medisch gebied, ziet wel in, dat er
aan sorarniger lichamelijke gesteldheid iets
hapert, maar om afdoende verbetering aan
te brengen, daartoe is noch zijne kennis noch
zijne bevoegdheid voldoende. Begrijpelijk is
het dus, dat hij iemand naast zich wenscht,
die, met kennis van zaken uitgerust, vermag
in te grijpe-n, en dat hij, zich van eene der
gelijke samenwerking de heuglijkste gevolgen
voorspellend, ook anderen van het nut daar
van tracht te overtuigen.
Tot die anderen" behoort de Vereeniging
van Hoofden van scholen in Nederland"; deze
toch nam in hare vergadering in 1904 eeue
motie aan, waarin zij als haar gevoelen uit
spreekt, dat de beteekenis dezer instelling
van schoolartsen noch van hare hygi
nische noch van hare paedagogische zijde
voldoende overwogen is, waarom zij iedere
beslissing omtrent dit vraagstuk ontijdig
acht." Deze conclusie schijnt zonderling;
vermoedelijk zal niemand kunnen beweeren,
dat een, eenige malen per jaar herhaald,
medisch onderzoek van een kind slechte
gevolgen hebben kan; het heeft er ófgeene
óf goede, hetzij door hot tijdig opmerken eener
naderende kinderziekte, hetzij door het ingrij
pen waar lichamelijke gebreken blijken, die
aan het oog van zelfs zorgzame ouders plegen
te ontsnappen. Ook is de instelling volstrekt
niet nieuw, zoodat over hare werking tamelijk
wel kan worden geoordeeld. In ons land zijn
schoolartsen in functie in 14 gemeenten ; in
6 andere is de gemeente-arts belast met de
taak om op bepaalde tijden de scholen te
bezoeken. In het buitenland heeft de instel
ling reeds burgerrecht verkregen; omtrent
de resultaten dndr levert de brochure inte
ressante ruededeelingeu. Daarom klinkt het
eenigsrins vreemd, de raak alsnog niet rijp
voor beslissing te achten.
Er is echter een bezwaar van anderen aard,
dat men dikwijls tegen deze en dergelijke
maatregelen hoort aanvoeren, n.1. dat de ver
antwoordelijkheid te veel van de schouders
der ouders wordt afgewenteld. Dit geldt hier
echter slechts ten halve; men verlangt niet,
dat de schoolarts de zorg voor de gezondheid
der kinderen geheel op zich neemt en hen,
die ziek zijn, behandelt, maar wel dat hij
bijtijds de ouders waarschuwt, waar hij ge
breken opmerkt, die, ofschoon tot nog toe
misschien gering, in hunne gevolgen ernstig
zouden kunnen worden ; aan de ouders dan,
om aan die waarschuwende stem gehoor te
geven. En zou het ongerijmd zijn te wen
schen, dat de Staat, die de kinderen dwingt
ter school te komen, zorgt, dat zij daar,
zooveel mogelijk, tegen verkeerde hygiënische
invloeden worden beschermd? invloeden, niet
alleen veroorzaakt door slechte ventilatie.
onvoldoende licht, minder goed schoonhou
den van l ikalen en deruelijkeu tegen alle
welke dingen, als ze hier of daar voorkomen,
de schoolarts zou kunnen eu moeten optreden
maar ook door de aanraking en het voort
durend verkeer met ziekelijke kinderen
in Berlijn bleken van löl'O kinderen, door
schoolartsen tidelijk vsrwijderd, 5 pCt. aan
tering te lijden . En daartegen kau geen
ouderlijke zorg het kind beschermen; een
vader moge zijn eigen kind met de grootste
nauwgezetheid verzorgen, tegenover die van
anderen, met wie het zijne dagelijks op school
verkeert en <lie misschien minder nauwkeurig
worden nagegaan, is hij machteloos.
De vacantiedwang. van hetzelfde beginsel
uitgaande, n.l. het kind tegen anderer zor
geloosheid te beschermen, is in zijn werking
zegenrijk gebleken; zoo kan ook de instelling [
van schoolartsen niet anders dan het opgroei
end geslacht ten goede komen.
Moi.r,.
Ht t bcïGiteii fan ren peini geest inliet leger
Liob Vaterland, kannst ruhig sein.
liet aantal circulaires bij de landmacht
is weer niet n vermeerderd.
Generaal-majoor Staal heeft kort na het
aanvaarden zijner ministerspoïtefouille een
rondschrijven gericht tot de inspecteurs dor
wapens en chefs van dienstvakken, aan
gevende en toelichtende de naar zijne mee
ning gewenschte verhouding tusschen meer
deren en minderen in het lesïor.
In de laatste jaren heersehte in dit insti
tuut een toenemend slechte geest, waarop
door de pers herhaaldelijk en met nadruk
werd gewezen en die niet kon nalaten eer
lang de aandacht der nieuwe Volksvertegen
woordiging1 tot zich te trekken.
Er moest dus van hoogerliaml iets gedaan
worden om dit gevaar tijdig at' te wenden
en wat was nu gemakkelijker voor den
man, aan wien eene groote heerschappij
over de Xederlandsclie taal niet kan worden
ontzegd, dan den gebruikelijke!! weg te be
wandelen en doov hot volschrijven van oen
paar vellen papier zich to wapenen tegen
mogelijke interpellaties van bemoeizieke
kamerleden V
Men had van een algemeen, voor zelf
standig en ernstig aangezien man als den
generfiol-majoor Staal mogen verwachten,
dat hij zich zelf aan die noodlottige vreeze
voor controleeronde machten zou weten te
onttrekken en dat hij zich niet op zoo ge
makkelijke en weinig afdoende wijze van
de zaak zou afmaken, want bezwaarlijk kan
toch aan oen zestigjariuon grijsaard eene
zoo groote mate van naieveteit worden
toegedacht, dat /.ij hem Je oplossing van
eene ingowikkelde on mooielijko aangele
genheid als do onder werpel ij bc mogelijk
doet achten alleen door het hinceeren eener
circulaire.
Ook voov het geval het rondschrijven
slechts moet worden beschouwd als een
der vele correctieven, welke de nieuwe
titularis te zijner beschikking heeft om aan
den slechten geest in het leger een einde
te maken, kan aan hot op den voorgrond ?
dringen juist van het papieren hulpmiddel j
moeielijk eene andere roden ten grondslag
liggen als hot streven zich to dekken
tegen bemoeiing van buiten.
De inhoud dor circulaire bevredigt al
evenmin als huur oorsprong. Zij wordt
ingeleid door eene beschouwing over disci
pline, volgens welke do drager van gezag in
de militaire wereld zijn recht
opgohoorzaamheid behalve aan zijn rang ontleent aan een
drietal gevoelens: vertrouwen, genegenheid
en toewijding, die induccorend moeten in
werken op don mindere en eene wissel
werking doen ontstaan, welke aanspoort
tot uiterste wils- on krachtsinspanning.
De<:e theorie is onjuist, de genoemde ge
voelens vormen geen essentieel bestanddeel
van de krijgstiiclit, al kunnen zij daaraan
ten goedo komen; het recht van bevolen
en de plicht om te gehoor/amen berusten
uitsluitend op practischo gronden, op de
voor de behoorlijke functionneering van het
in ge wikkelde, sai n onges t eldelegorrader werk
noodzakelijke verdooling on omlorverdcoling
van het geheel: ethische motieven zijn daar
aan ten ('enenmale vreemd.
Ook de consoi[uentiën van don
godachtengang des ministers kunnen bezwaarlijk
alle worden aanvaani.
Eene ervan is, dat hot den mindere zou
vrijstaan, bij gemis aan vertrouwen, ge
negenheid en toewijding bij don meerdere,
hem de gehoorzaamheid op te zoggen, omdat
toch de plicht om te irohoorzamen onbe
staanbaar i>, wanneer het recht om to be
velen ontbreekt.
Eene andere, dat uit zijne zienswijze do
conclusie ware te trekken, dat de mindere
den meerdere gehoorzaamheid bewijst ten
behoeve van hem zelf, eene leer, die al wordt
zij niet openlijk gehuldigd, dan toch door
straalt in menige militaire handeling, even
wel in den grond valsch is.
De heer Staal stelt zich in zijne circulaire
herhaaldelijk op een verkeerd standpunt
en neemt den schijn aan, of hij meer een
leger van vrijwilligers voor oogen heeft
gehad, dan een als hot onze.
In een leger toch, mot zoo korten oefentijil
als het Neilerlamlsehe, hebben de verschil
lende elementen over liet algemeen zoo
weinig gelegenheid elkander te loeren ken
nen en in elkander door te dringen, dat de
verlangde gevoelens, daargelaten nog, dat
zij zich niet laten opdringen, niet als eiscli
mogen worden gesteld.
Evenmin gaat hot aan te eischon, dat
de dienst in het- leger door ieder mot liefde
en opgewektheid wordt verricht. Daarbij
toch is geheel uit hot oog verloren, dat
het dienen voor velen een plicht is, waar
aan zij zich zoo mogelijk gaarne zoudon
onttrekken en waartegen zelfs enkelen
gemoedsbezwaren hebben.
Aan het slot van zijne circulaire vindt
de minister gelegenheid een ver-oordeelend
vonnis uit te spreken over anoniem geschrijf,
als middel tot het verkrijgen van herstel
van grieven.
Bedenkt men nu, dat het juist de pers is
geweest, die door hare gastvrijheid voor do
berichtgevers van misstanden in het leger
aan vele verkeerde toestanden een einde
hoeft gemaakt on dat, al ging zij daarin
meermalen te ver door het publicceren van
futiele klachten en bezwaren, zij in dezen
toch onschatbare diensten heeft bewezen,
dan schijnt liet weinig oordeelkundig, wan
neer hut den bewindsman althans ernst is
met het aanbrengen van verbeteringen, zich
vrijwillig van dezen machtigen steun te
ontdoen.
Moge hij al de theorie huHigen <|:i'il faut
laver sotr linge sale eu familie, MoLmg hij
de overtuiging niet be/.it, dat zulks inder
daad mogelijk is, doet hij boter de waseh
gedeeltelijk buitenshuis te geven. Zijne
veroordeeling zal bovendien weinig baten. Eén
ding is echter zeker. Wanneer niet meer ie
klagen valt, zullen de klachten van zelf
verstommen. In die richting /.ij hij dus
werkzaam. T.
Bij '\V. J. Thieme te Zutphon zijn ver
schenen atl. I on II van een Hm,</';??/,- nni
r.-ci'indc u'ixird^i, uitdrukkingen, enz., door
L. M. Baak en Mr. Dr. (C Baak. Ken be
trekkelijk zeer uitvoerig en volledig werk,
dat in 15 atleveringen van Sn bladzijden
aangaande veel woorden en uitdrukkingen
NIEUWE UITGAVEN.
Het Nederlandsen gasthuis voor behoeftige
en minvermogende ooglijders gevestigd te
Utrecht. Zcx en icerli;!^'c /atrt'lijL'vcl: i'< i'x/ay, uit
gebracht Maandag '2;< Mei l'jdö, over het jaar
l'.KIL
Dédooie jtijt'i'finir, door J. W. PI.VIM, N'o. 1SS,
Van Warendorf's Novellen Bibliotheek. Am
sterdam, Van Ilulkema o, \Varcndorf.
(Aii'/», Haagsche roman, door BKN.VO Vos.
Voorburg, Drukkersen uitgever:- maatschappij
Voorburg".
Spoorwegverbindingen om Amsterdam. !
Vrs'ciy der Staatscommissie ingesteld bij Kon.
besluit van 2 Juli Huil Xo. 44.
Tcrjiniclifire, l Sept. IDlió, Orgaan van do
Nederlandsche Dansonde:1 wij zers-Vereenig ing,
opgericht 7 Ang. l s 7 L', (goedgok. bij Kon. Besl.
van 15 Febr. 1.VJO), gewijd aan de belangen van
de danskunst, onder reductie van don secre
taris der Vereen. James Meijer Hls. Arnhem.
Lt'f'l'er, Yde Jaargang No. 1. Tijdschrift
voor tooneel, letterkunde, muziek, en beel
dende kunsten van Noord en Zuid. Uitgegeven
door (T., J. en E. Jansens, onder leiding van
JA.V l>i;ri.:i.Axrs, Jz. Verschijnt om de veertien
dagen. Beheer: Carnotstraat. 147; hoofd
redactie : Lge Van Bloerstraat 81', Antwerpen.
Inhoud van Tijdschriften.
Di', JJi'ii'i'i/iïxj. Sept 11HI5; De kleine Johannes,
derde doel, l, door Frodorik van J-leden.
?-Asfodillen, door Aiex. Guttolins. l'otgietor
en het liberalisme, door dr. <'. (i. N. do Vooijs.
Verzen, door Manrits l'yldert. Verzen,
door Giza Kitsehl. Het jonaste orchestwerk
van Cail Smulders, door J. C. Hol. Bot ken,
menschen on stroomingen, door Uobert Ernin,
Albert Vorwoij,
l)e \h'tiuv Tijd, September l'.'O'i : Opstan
ding, door Bram Wedergeest. Politieke
beschouwingen, door Ant. l'annokoek. De
Plaatselijke federaties van vakvereenigingen
in Dnitschland, door Jan v. d. Tempel.
De pracktijk der werk-taking door .los.
Loopuii. Iets over de botrekkinL'tusselien
Ethiek on Klassenstrijd.door Kobert Micbels.
De gevolgen der Japan-che overwinning en
do Sociaaldemokratie, door Karl Kautskv.
r/w/i'rt run di-ii Dii'i, Soi>t. l'.i!l.">: Dr. H.
Blink, J'.oni en Zuidwest ('elobos in betrekking |
tot Nederland, met een kaartje. ll.Tiesing,
Koisteenen en keiondelvers in Drenthe.
Waarheen op reis? Schoont plekjes in Neder
land, I, Berg-enDal. 11. Deelman. Hot stre
ven naar verbetering van ons lager onderwijs.
Dr. Max von Waklbeim, De niensch in den
strij.l togen mikro-organi-inf-n L. R., Over
linkshandigheid. Bibiiographie.
Vun nimniil tij! n"i"?;?/: Kerstening van
lleidensche zaken, vooral in velband met
boomenvereenng in Belaió. dour A.deCock.
Wat is Saccbarine? ]"en v\aar-cbu\\ ing! ,
door dr. M. (-ire.-holf. Nieuwe goudmijnen
in den Oceaan. Homooopathi»che behan
deling van vetzucht, door dr. J. Voorhoeve.
Curacao' door Neerlandia,
:^f<iniliimrii''-Xfil,-rliin<l, Anglistus ]'.):'?">: Do
hoogere scholen in Noorwegen, door dr. Aug.
Western.?Den lavore undervisningi Holland,
vod Vrouwke. Deeiiseho psvchologen, door
Kllen Kev. ? De politieke verhouding van
IJsland tot Denemarken, dooi1 H. Wiche.
Een llollandscho vr./uw gedecoreerd door
don Zweodscben Koning, door Margarotha
Mejbo'iiu. Vragenhus. Boeken en Tijd
schriften.
Onze Kini.it, Angusiii> l'.ü'ö: F. Ooenen .Ir.,
Het Museum Wiliel llolthny^en i'Het goud
en zilvors'iiidswerk i. J. de Bosschere,
De geschilderde glasramon in O. L. V. Kerk.
Antwerpen. Kun-itborichton. Koekenen
Tijdschriften. Willem Mans, door II. de
Boer. l'ldtci: : Kroos en Drinkkan.
Brand e \vijnskoin on ! HMeteeken.
Avondmaalsbeker. (iebedt nbookje enz.
Boilbonkorfjo. Gebakkorf. Suikorschaal.
Glasraam van Johannes den Dooper en
Johannes don Evangelist. . Glasraam van
van Hendrik VII eu Elisabeth. Frans
Hals: Mansportret.
De Holhmdsc/ie Kevue, No. 8 : Mr. Th. de
Meester, min. van financiën, Frofitispiece.
Wereldgeschiedenis Belangrijke onderwer
pen. Karakterschets: Jac. C.
Groenewegen. Kevue der tijdschriften. Het boek
van de maand. De boekenfafel.
Euro/ia, September l'.'Oó: JohannaStekotee,
De noogte op. Emile Koiibaud, Marius'
droom. Kicbard Marsh, Mijn trouwdag.
l.eonied Andrejef, De roode razernij.?Cenatos,
Een hoekenpraatje. Dr. E., Populair-weten
schappelijk overzicht. Cato E. Levie, De
vorige maand.
De, \ienn-e School, Tijdschrift voor practische
pnedagogiek : Ken opstopper, door P. J. Bol.
Uit de klasse, H. Klei-knijpen, door D. (.).
Boekbeoordeelingen : Hoor, zie en schrijf, door
P. J. Bol. Kleiarbeid voor de lagere school;
De aosthetischo opvoeding dor jeugd, on
KindeMeetuur : Gru'ksehe mythen on sagen, door j
Tbijsseu. Natuurkundige vertelling- door E.
J. Blekkink, O verdruk uit nieuw leven.
Natuurkundige vertelling, op rijm, door P. J.
Bol. Het einds van Pietje Puk, door S. H.
Einach. Polemiek, door Kramer-Thijssen.
Barend Wels. II, door O. L. Fieggen. Vak
pers, door S. Trop.
E'tt/t"n, Ilnard, No. 30: Louw en Mieske,
door Dyl Udo. (Slot).?Uit het plantenleven,
door dr. A. J. M. Garjeanne, met afb. I.
De Vaandeluitreiking door H. M. de Koningin
op Maandag 4 September 1905, door G. d. V.,
met afb. Do zeeslag voor Goa in 1G38.
door J. F. L. de Balbian Verster, met afb.
en twee kaartjes. Do reciamoloopor, door
,T. S, (bij de teekeiiing van Gev. van Vliet).
Verscheidenheid. Feuilleton.
I)<: Annli' en haar Vollen, No. 40 : Houfdblad:
Shanghaï, do grooto ChinooH'hc stad, door
Emile Descbamps. -?Jlij/ilud: liet
druivenfeest in Vevoy. Een man die Indie lief had.
Een goloerdenstad in do Sahara. ? Een
nieuw n's;ime in Kusland ? Niemand to huis!
Feiilleton.
ALLERLEI.
Het fruit als overbrenger van
bacteriën.
Wie zon op bet gezicht \ an eene f'uweebg!
pcr/.ik <vf eene, in de zon gvr-tooi'de goudgele |
pruim er aan denken, dat bot heerlijke uilor- ;
lijk dezer Vi lichten een valstrik van ziekte \
kan zijn? Toch is deze treurige waarheid in
een zeer goed bewerkt rapport van dr. Khrlich
te Straatsburg aan bet licht gebracht. We
moeten dan weten, om gul/.igheid to over
winnen, dat een half pond kersen bij voor
beeld niet minder dan tv\aa!f uiil'.ioen bac
teriën aan do oppervlakte d--r vruchten bevat.
Waseht al deze vruchten zonder uitzondering,
schrijft de deskundige met nadruk voor.
Het is bekend dat groenten vaak tal van
ziekten overbrengen. Meermalen hebben zij
zelfs werkelijke epidomiön verspreid. (ieboole
stadsgedeelten zijn wel gedecimeerd door
typhoide koortsen, veroorzaakt door salade,
bespioeid met wa'or. bevattende de microben
dezer ziekte. Gelukkig wordt hot gevaar der
besmette groenten, doordien zij gewoonlijk
gekookt worden, on! weken. Weinigen echter
wassclien of schillen de vruchten. Toch zou
men zoodoende verhinderen, dat gevreesde
bacillen hot lichaam bimieiidrinu'ei!. om daar
een verwoestend werk aan te richten. Na
tuurlijk, wanneer de mogelijkheid is uitge
sloten, dat zij met bedorven of besmet water j
in aanraking komen, steekt er geen gevaar
in, om eigen in don tuin geplukte vruchten
te eten. Maar men hoeft to denken aan den
toestand waarin op de markt gekochte fruit
verkeert. Na door minder onzindelijke handen
aangeraakt en betast te zijn, maakt hot vaak
lange reizen in spoor of boot en blijft,
Sang blootgesteld aan do onzuivereatmospheer
van marktplaatsen en hallen. Zoo zetten zich
alle soort van microhen als van tvjdius, j
tuberculose, om van cholera- on andere bacil- j
l en niet te sproken, aan die vruchten vast i
en bevolken de schitterende schil van den i
appel, dor donzige abrikoos eu dor goud- :
doorschijnende druiventros mot bloeiende j
kolonies. Laten wij daarom in het vervolg
nooit weer verzuimen met zorg de
veriaderlijk lokkende vrucht, die ons de dood zou
kunnen berokkenen, te wassclien of te schillen.
INGEZONDEN.
Oiincofli£e [n onware batelüklisileü?
Cc'i'-bn li<-il<i<:i:,.
Het is jammer d.it mr. J. A. Levy bij al
zijne geleerdbeid nog niet heeft geleeid om
onnoodige en onware hateiijkheden uit zijn
betooj; weg te lati-n. Hij schrijft in /.ijue
kritiek Leekeurcchlspraak" in uw blad van
l! Sept. j.l, : Dat die tijd voorbij is, wordt
nog slechts betreurd door hen. die zelf door
bovennatuurlijk licht ixstraald. of in een
gemakkelijke!! leunstoel gedoken, in de
sociaal-de moe rat ischen gcdachtensfeer niets
zien dan ecu samenraapsel van ongerijmd
heden, juist goed genoeg om voetstoots, en
lilvr, door goden en menschun, in den ban
te worden gedaan.
Dit is min en het is onwaar. Het socialistisch
beginsel is rationalistisch en daardoor athe
stisch. De prineipieele socialisten wenschen
op eene revolutionaire w ij zo do misstanden
uit de maatschappij te verwijd'-'ren.
Twee ergerlijke /aken voor eiken
geloovige, maar die misstanden zelf worden door
de geloovige partijen e renzoo afgekeurd en
dat moet mi. Levy toch meer dan eens heb
ben gelezen. En welke Staatspartijen hebben
in de laatste 25 jaren het meest aan de ver
betering van sociale niiss'aiideii gewerkt, en
wie werkt oogenbiikkeiijk hel hardst ? Dit
niet te u'ilt'n zien is ousociaal en den bijnaam
van katheder-geleerdt' zul nu1. Levy niet
wensehen te ver henen.
Mot beleefden dank voor d-j plaatsing
Uw dr.
W. J. J. m: Joxo.
II i l versnm, 5 Sept. l'.m.i.
auteur L. Gouds*fiit, Amsterdam : w 42-37r
25-3'J, 43 39, 24-19, 48-43, 20 : G, G : 30!
2e opl. w 42-37, 25-39, 43-38,24-19, 38-32,
48-43, 26 : 50 enz.!
Probleem No. 42, ter mededinging" No. 12,
Zwart (10 schijven en l dam).
.Dr
Wit (10 schijven en l dam).
Oplossingen moeten binnen 14 dagen wor
den opgezonden aan bovenstaand adres.
N.B. Nogmaals worden wij verzocht den
uitersten termijn ter inzending van oplossin
gen enz. vast te stellen op den Vrijdagavond
vóór den Zaterdag waarop de rubriek ver
schijnt, waarin dezen worden aangegeven.
Wij gelooven niet dat er amateurs zijn die
hiertegen bezwaar hebben, en zullen daarom
dezen regel voor het vervolg vaststellen. De
antwoorden en oplossingen moeten dus uiter
lijk op de bedoelde Vrijdagavonden ter post
bezorgd of ons ter hand gesteld worden.
UUT DE DAMWEKELD.
Wij kunnen tot ons genoegen mededeelen,
dat dezer dagen te Amsterdam het initiatief
is genomen tot oprichting eener dam vereeni
ging. Zeer vele bekende speelkraehten zijn
reeds besloten als lid toe to treden. De
volgende weck hopen wij hieromtrent meer
uitgebreid niedfdcelizigen te kunnen geven.
Prix- Blankenaar" (zie rubriek van 28 Mei 11.'i.
Wij ontvingen bericht uit Marseille, dat de
oorsto prijs, L'O franc, is toegekend aan de
zending, devies: Anonyme". Do tv,eede prijs,
een jaar abonnement op de Bavard", devies:
,.Tactit]iio". Derde prijs, een halfjaar abon
nement, devies : ..DamaHirge" en vierde prijs,
drie maanden abonnement, devies: Vietoire".
De zes volgende zendingen ontvingen een
felicitatie van de jury, devies: ..Cbamplain.
Anquit in Herba, Honor et Charitas in Labor,
Estarimior, Cbez l'amiral E... en Chaiitas.
De namen van do auteurs worden de
volgende week bekend ?:emaakt.
Jiint toen het bovenstaande ter perse was
gezonden, ontvingen wij bericht uit Marseille,
dat do eerste prijs is toogekond aan den lieer
C. il. Broekkamp te Amsterdam, voor het
eindspel dat in do rubriek van 2 Juli 1.1.
is geplaatst en opgodiagen aan mr. Bouillon.
Deze deed ons de eer aan, gonoen d eindspel
onder het devies^ Anonyme", den jury ter
mededinging aan te bieden.
Dat de hooge onderscheiding in dit Intern.
Concours, ons niet onverschillig is, behoeft
niet gezegd, on wij zijn dan ook zeer erken
telijk voor de eer, ons hierin e Ie aangedaan.
C O H K E SPONDE N TI E - W E D S T K IJ D.
Tabel der gespeelde zetten van Zwart.
X O ; r- O IH Q i £? O S O ! to C
'^ G F; o ? c e i -i; e j n
',~ r' , "^ ' ??'
: c: iv
t;
l C LO
'-i es =H
2e Jaargang. l o September 1005.
Red.: C. H. BROICKKAMP, Damrak 59, Amst.
Verzoeke alle nu-dedeelingen, deze rubriek
betreffende, te richten aan bovenstaand adres.
Oplossing van probleem No. 41, van den
* Voortzetting van partij :
No. 34. II 18:27. F 32:21, II 1G-27 F 3Ü-3
II 14:25, F 34:L, II opgegeven.
47. Kll.i7,H22:ll
,, 72. L oi)gogeveu.
75. F 8-12, N 17:8
.. 7S. M' ;;-H, N 29:18
C en L zijn opgehouden.
J niet ingezonden.
Wij ontvingen geen bezwaren tegen de
aanneming van de, in de rubriek van 3 Sept.
j.l. duidelijk omschreven bepaling. Wij hebben
dit dus beschouwd, als stilzwijgend goed
keuren en aanvaarden, waardoor deze be
paling van kracht is geworden op alle partijen
van af genoemde datum.
De vakjes waarin vraagteekens zijn geplaatst
worden na de beslissing van de jury inge
vuld met d, l of 2.