DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1473 Opening- va.ii liet IParlemeiit, i*1 Drente. Drente, |de minst dichtbevolkte pro vincie van Nederland, doet zich voor een deel op als in de schemering der middel eeuwen. Reusachtig steenen gedenkteeden geest verkeerd met het voor geslacht. In deze natuur spreken de stemmen van het verledene, van lang verstorvene geslachten. Wat Egypte voor Afrika, de boor den van Tigris en Euphraat voor Azië, Hunnebed te Emmen. kenen aan vroegere geslachten en onge repte natuur kenmerken het landschap. Eeuwen is Drente, waar de oudere bewoners van ons land niet het laatst kwamen, in afzondering gebleven. Veel van het oude, niet de Hunnebedden alleen, is daarom bewaard gebleven in den staat van voor honderden jaren. Het land schap ^verschilt J grootelijks van dat der Griekenland voor Europa zijn," heeft wijlen de oudheidkundige dr. W. Pleyte eens gezegd, is Drente voor Neder land : het oudst bewoonde, het eerst be schaafde, het uitgeleefde gewest." Drente is voor de oude geschiedenis een zeer merkwaardige provincie, niet het minst het deel, waar zich de zandige hoogten van den Hondsrug bevinden. Daar waren de eerste be woonde plekjes van het gansche land. Daar vindt zaamd, toen deze plaatsen, allen aan het spoorwegnet verbonden werden. De menschen leefden en leven in die eenzame oorden, in den grootsten eenvoud, en schier zonder kennis van de buitenwereld als voor eeuwen; de schaapherder, al breiend loopende achter zijne kudde, bleef er de natuurfilosoof, en had er het meeste inzicht in het hemelsche en aardsche. Gehuchten liggen er ver van elkander verwijderd; de bewoners van ieder gehucht vormen n groot gezin, en leven een sterk familieleven. Bij trouwen, geboorte en begraven zijn in deze gehuchten overoude gebruiken lang in zwang gebleven. Weldra zal het anders worden, en geheel Drente in het voor- en nadeel der gelijkvormigheid deelen. De ge huchten worden door stoomtrams ver bonden met de steden, aangesloten aan het groote spoorwegnet. De eerste aan sluiting bracht: DeDedemsvaartscheStoomtramwegmaatschappij. Zij verbond Klazienaveen, Erica, NieuwAmsterdam, Amsterdamsche veld, Daler veen met Coevorden en vele andere plaatsen tusschen Coevorden en Dedems vaart. De Eerste Drentsche StoomtramwegMaatschappij, vóór een paar jaar, onder de gunstigste voorteekenen geopend, verbond plaatsen, juist om de groote vereenzaming, de oudheid en het zeer bizondcre natuurschoon door wandelaar en fietsrijder voor buitengewone tochten uitverkoren, met elkander. De Eerste Drentsche Stoomtram ver(fedeelte van het 21 April 1900 opgegraven houten voetpad te Emmer-Compascuum. Gevel van 1631, in de Friesche straat te Koevorden. andere provinciën. Het is, als men het zoo noemen mag, meer een oer-land schap ; de beschavende (?) hand van den mensch is er op vele plaatsen nog wer keloos gebleven; het grootsche schoon en het schoone grootsche zijn er behou den. Hier een dichter als W. J. Hofdijk, de Kennemerbard, meer dan in men de overblijfselen uit den voortijd, de reuzengraven der allereerste be woners, daar worden nog dagelijks voorwerpen opge graven, die spreken van het leven der oude volken. Menige oude boerenwoning van thans is nog dezelfde als de hunne placht te zijn. Nu het type dreigt te ver dwijnen is ze het voorwerp der studie van geleerden geworden als van den Utrechtschen Hoogleeraar Gallée. Nog leven in Drente vele oude ge bruiken voort, doch voor hoelang ? Drente komt uit de afzondering. Al het land ge legen tusschen Zuid-Laren, Assen, Stads kanaal, Hoogeveen, Meppel, Zwolle (Ov.), Ommen en Coevorden bleef nog vereenOud- Boerenhuis te Kes. bindt Hoogeveen met Nieuw-Amsterdam en de volgende plaatsen tusschen beide stations: Hollandsche veld, Nieuweroord, Zwinderen, Oosterhesselen en Sleen. Schoon en hoogstbelangrijk zijn deze plaatsen. Niet minder de geheele omge ving van Hoogeveen, waar men tot nog voor kort ge leden aardwoningen [had. Een bezoek aan de venen loont de moeite. Opmerking verdient, dat thans, zoodra een streek uitgeveend is, de grond niet waardeloos blijft. Groningsche boeren komen en weten den uitgeveenden grond, dank zij ook de kunstmest, tot vrucht baar bouwland te maken. De Drentsche boer verstaat tot heden die kunst niet, of minder. Een groote verbetering in het verkeer, het ophouden der vereenzaming in het Noord-Oosten van Drente brengt de Noord-Ooxter Lokaalspoor" wier zwarte rookpluimen van hare locomotieven er over de stille esschen drijven; de een zame heidegronden dreunen er onder het gewicht der zware wagens. Zij verbinden de merkwaardigste deelen van ons vader land, waar op korten afstand de kalme buurtschappen met al haar tradities ge vonden worden, naast de drukke veen koloniën, waar het menschelijk vernuft de zware werkzaamheden verlicht. Een tocht door Drente, van Hooge veen naar Nieuw-Amsterdam met de Eerste DrentscJie Stoomtrammaatschappij of met de Noord-Ooster-Lokaalspoorvzm Assen naar Stadskanaal en Coevorden is, vooral in den herfst, het natuurschoon Drentsch Boerenhuis te Emmen. is er dan op het indrukwekkendst aan te bevelen. Wie van de Noord-Ooster-Lokaalspoor gebruik maakt, vindt al wat hij weten wil in de Geïllustreerde Gids voor Drente, saamgesteld door G. en R. H. Herwig, Het begint te dagen voor Drenthe. Nieuwe plannen tot verbinding van ver eenzaamde plaatsen met het algemeen verkeer zijn juist dezer dagen tot rijpheid gekomen. Het uitnemende beheer en de zeer goede uitkomsten der Eerste Drentsche Gedeelte van den z. g. Valtherbrug, opgegraven in 18'J;?. uitgegeven door de Prov. Drentsche en Asser Courant-drukkerij te Assen. Van de vele afbeeldingen, die den inhoud toelichten, zijn hier enkele in den tekst opgenomen. Stoomtrammaatschappij, door cijfers ge staafd, zullen er waarschijnlijk toe leiden, dat dan deze maatschappij de uitvoering der voorbereidende werken en de Explotatie wordt opgedragen. Het groote Hunnebed te Borger, van voren gezien. lliiiiiiimmiiii UIT DE NATUUR. CXXVIIJ. Van het randje van den Harz. Xu moet ik u, zooals ik beloofd heb, heelernaal buiten die zwammen om, nog iets ver tellen van onze Harzreis van dit jaar. Ik was van plan het relaas nog een paar weken uit te stellen, en eerst een beroemde Harzreise, waarvan ik mij alleen den titel herinner, nog eens te lezen en tevens een paar werken, waarvan ik de auteurs al expresselijk daartoe had opgeteekend. Maar dan was er ook stellig van dit schrijven nooit iets gekomen ; want tegen die lui kun je toch niet op; en 't is een kriebelig gevoel aan iets bezig te zijn, dat je pas zoo veel beter hebt zien afmaken. 's Morgens zeven uur gingen we van huis en 's avonds, nog lang voor donker, stapten we in Kreiensen over in het lokaaltje naar Seesen im Harz. Waarom we juist Seesen uitgekozen heb ben als poort om den Harz binnen te tre den ? Wel was dat bloot toeval. Om de reis te breken zijn we in Bentheirn uitgestapt. Wij gingen ons een kwartiertje vertreden, en daar heeft ons het vreemd-mooie stokoude bosch over het station, met zijn groote grillige halfvermolmde hagebeuken, zijn macht van boschbloemen, zijn sprookjesachtigen rijkdom aan kleurige paddestoelen en fijne mossen een paar uur geboeid gehouden, zoodat we den volgenden trein misten. Daar ga ik later stellig nog weer eens heen. Ook moesten we en passant natuurlijk de Porta zien, in Hannover een tochtje doen en daar meteen wat eten; dat alles kostte meer tijd dan wij berekend hadden, zoodat wij dien avond Nordhausen niet meer konden halen en het niet verder brachten dan Seesen. Toen zijn we maar kalmpjes den Harz van 't westen binnen gegaan in plaats van het zuiden zooals het reisplan was. Dat gebeurt me nu altijd. Of ik bereik heelemaal het einddoel van een voetreis niet, of ik kom er van een anderen kant dan beoogd of afgesproken was. Meestal is het een mooi begroeide beekoever of een veelbelovend