Historisch Archief 1877-1940
I) K A M a T K II D A M M K U W K K K 13 L A D VOOR NEDERLAND.
No. 1473
Mr. J. E. VELTMAN* t.
voort te brengen ak de Javaansche batik
kunst I"
En die voortbrengselen der Javaansche
batikkunst, zij worden ons getoond in de
uitstekende uitgave der firma Kleinmann&Co.
te Haarlem: De Batikkunst in
NederlandschIndiëdoor G. I'. Rouffaer en dr. H. H.
Juynboli, waarvan onlangs de vierde afleve
ring verschenen is, die weder zeer goede
reproducties bevat, zoowel in kleur als in
lichtdruk van sarongs, patronen, van houten
en koperen stempels. Binnenkort hoopt de
uitgever het met een vijfde aflevering te
kunnen completeeren, waardoor Nederland
een werk rijker is geworden dat als standaard
werk beschouwd kan worden van deze kunst
onzer archipelbewoners.
Tonononho frnnot
JdlIdlWU lullSl.
In de zalen van het genootschap Arti et
Amicitiae wordt thans een tentoonstelling
gehouden der Japansche houtsneden,
kakemono's en kamerschermen, deel uitmakende
der verzameling van den heer Pierre
Barbouteau. Vooral belangrijk in deze collectie zijn
een aantal kakemono's en schutten door de
volgelingen der Kano-school, en niet minder
de dierenstudies door Sosen. Ook de
houtsneden zijn uit de bloeiperiode dezer geraf
fineerde Japansche techniek, en talrijke mees
ters zien we er door een groot aantal specimen
uitstekend vertegenwoordigd, die een goed
overzicht van hun werk kunnen geven. Zoo
zijn er o.a. een acht-en-veertigtal van
Toyokuni, ruim drie honderd van Hiroshigé, en
veertig van Shounsho, over de honderd van
Hokusaï, en een vijftigtal van Outamaro, om
slechts enkelen te noemen. Voorloopig deelen
w\j dit mede voor hen, die zich voor Japan
sche kunst interesseeren, daar deze tentoon
stelling slechts gedurende September geopend
blijft, ons voorbehoudende er later wellicht
uitvoeriger op terug te komen.
R. W. P. DE VRIES Jr.
IHIIIIIMItlHMimiMIIMMIMIIIIMIIIMMmMMlIMMIIIMUMIIMUIIIMMIUMIIII
Het onderwijs in Japan.
III. (Slot.)
HET HOOGER ONDERWIJS.
De Japansche Staat heeft 5 Hooge
scholen gesticht; een edelmoedig man
maakte de stichting der 6de mogelijk.
In 1877 werd te Tokio, eerst in 1897
te Kioto een Universiteit gesticht.
Het onderwijs aan de Hoogescholen
is zoodanig geregeld, dat de studenten
zich óf in eeri der wetenschappen be
kwamen door een 4-jarige studie of zich
in 3 jaar tot de lessen aan de Univer
siteit voorbereiden. In het laatste geval
wordt met de soort studiën die zij aan
de Universiteit zullen volgen, rekening
gehouden, en de studenten worden in 3
groepen gesplitst.
De Universiteiten worden door den
Staat onderhouden. Deze eischt Ie, dat
ze die kunsten en wetenschappen onder
wijzen welke voor het Rijk van het grootste
belang zijn; 2e, dat zij navorschingen
doen. De technische vakken maken ook
een deel van het Universitair Onderwijs
uit. De Universiteit te Tokio heeft obser
vatoriums, klinieken, een botanischen
tuin en een reusachtige bibliotheek die
ruim 266,000 boeken bevat Japansche,
Chineesche, Europeesche een
landsgeschiedschrijver is er aan verbonden.
In 1899 waren er 17 vreemdelingen onder
de studenten. De meeste bezoekers dezer
Universiteit studeeren de rechtsgeleerd
heid en geneeskunde; de minsre de natuur
wetenschappen. Elk jaar geeft de Univer
siteit het resultaat harer wetenschap
pelijke onderzoekingen in 't licht, ook
in vreemde talen.
De Universiteit te Kioto belooft even
gewichtig te worden als haar vermaarde
zuster: 2 jaar na haar oprichting had
zij reeds 48 professoren en 204 studenten.
Om hun kennis nog verder uit te breiden
en de laatste uitkomsten der wetenschap
te vernemen, bezoeken veel jonge
Japanneezen de Chineesche, Europeesche en
Amerikaansche Universiteiten. Sommigen
studeeren op 's lands kosten, elk jaar
meer. De Minister van Onderwijs bepaalt
icaar deze jongelieden studeeren, ook
hoelang en houdt ze bij hun terugkomst
in 't oog. Veel vreemdelingen worden
op voordeelige bepalingen naar Japan
geroepen, om de onderwijskrachten aan
de verschillende inrichtingen te verster
ken en te verbeteren.
Japan heeft een goed Meteorologisch
Instituut. Bijzondere zorg wordt besteed
aan de Openbare Bibliotheken. De Keizer
lijke Bibliotheek bestond reeds sedert
1872. De helft harer 380,000 boeken kan
het publiek ter lezing krijgen; het profi
teert druk van die vergunning. Weldra
was het gebouw te klein en werd er een
tweede bijgetrokken.
In 1853 werden te Kioto en Osaka
de eerste Vrije Openbare Bibliotheken
geopend. In 1899 bestonden er reeds
12 met 359.000 boeken, die bijna 52.000
lezers vonden. De Regeering toont groote
belangstelling in dit middel tot volks
beschaving.
In elke plaats van eenig belang is
een Vereeniging tot Bevordering der Be
schaving opgericht. De eerste Ver. ging
van onderwijzers uit, maar thans zijn
tot de meeste ook andere personen toe
getreden; alle zijn vol ijver en goeden
wil; slechts enkele nemen uit publieke
fondsen geldelijke ondersteuning aan. Ze
houden lezingen, debatten en voordrach
ten, stellen prijsvragen, verspreiden be
richten en houden tentoonstellingen. De
voornaamste is de Keizerlijke Ver. t.
Bev. d. Besch. En boven, die alle staat
de Akademie te Tokio, die de keur van
het intellectueele Japan tot haar leden
telt. Haar doel is door den vooruitgang
van kunsten en wetenschappen het peil
der beschaving van het geheele volk te
verhoogen. Ze behandelt ernstige weten
schappelijke vraagstukken en maakt
allerwege het resultaat der onderzoekin
gen bekeud. Kortom, ze doet alles om
den beschavenden invloed der kennis in
het licht te stellen." (M. Ph.)
Japan heeft in 30 jaar veel gedaan!"
Roept M. Philippi uit. Zeker; namen
en cijfers spreken. Maar hoeveel duizen
den van die weionderwezen Japanners
verwilderen thans in den vreeselij ken
oorlog tegen Ilusland! Hoevelen zijn,
na een uiterst zorgvuldige opvoeding,
tot een ontijdigen dood veroordeeld! De
fraaie gegevens uit het rapport
verbleeken in het licht der nieuwstijdingen,
welke slachtingen als van Hunnen en
Gothen noemen, en het stillere
vernietigingswerk der vernuftige strategie jaagt
ons een huivering aan.
De politicus kan misschien de nood
zakelijkheid dezer periode in Japan's
historie bewijzen; de eenvoudige lezer
voelt slechts het treffend kontrast en
vraagt bedrukt: Is dit alles waarlijk
vooruitgang?" Wél kan hij met de
schrijfster van Japan's Bildungsu-fzen
uitroepen: Japan heeft in 30 jaar voel
gedaan!" want Japan toont in vrede en
oorlog wat het kan. Maar het gezegde:
de ideale opvatting van zijn plicht"
neem hij niet licht over.
De Japansche Staat zorgt voor goed
onderwijs. Wien zijner onderdanen het
eene niet past, wordt iets anders gebo
den: het onderwijs sluit aan; terwijl een
ruime blik voor volksontwikkeling de
Regeering mild stemt, leidt een verstan
dig oordeel, waar het noodig is, tot schif
ting en beperking. Ze houdt overal de
praktijk in het oog, b. v. bij het onderricht
in landbouw, de opleiding van onderwij
zers, de verdeeling van leerlingen in
groepen. Het geld wordt niet wegge
gooid: jongelieden wier studie door het
Kijk wordt bekostigd, geven dat geld
terug; de gewezen student moet 2 jaar
als subaltern ambtenaar den Staat dienen;
de ex-seminarist 10 jaar, zijn vrouwelijke
collega 5 jaar bij het onderwijs blijven.
Hoeveel Japan ook van vreemde landen
en volken heeft overgenomen, ook op het
gebied van het onderwijs wordt het geen
Elberfeld, geen Oxford, geen Holland,
Duitschland of Amerika, het blijft Ja
pan ). Dit is zeker een der redenen,
waarom het hervormde onderwijs bij de
bevolking gewild is. In dit land, waai
de Kunst wél een voorwerp van de zorg
der Regeering is en de Wetenschap hoog
in eere staat, neemt het aantal leerlingen
der Openbare inrichtingen voor Onderwijs
snel toe, en van de Bijzondere kwijnen
alleen de slechte.
HOOOER ONDERWIJS.
Er zijn G Hor/gescholen, 5 van het Rijk, l
bijzondere stichting.
Eén Iloogschool vormt geneesheerenjuris
ten, ingenieurs.
Eén Hoogschool vormt alleen
ingenieursDrie Hoogescholen vormen alleen
geneesheeren.
Eén bereidt uitsluitend tot de Universiteit
voor. Hierbij zijn de studenten verdeeld in
3 groepen.
Groep 1. Groep 2. Groep 3.
Vakken :
rechts- teehn. vakken, geneeskunde.
geleerdheid,
natuurwetenletteren, schappen,
landbouw,
veeartsenij,
Er bestaan 2 Rijks-universiteiten, n te
Tokio, n te Kioto, met observatoriums,
klinieken, botanische tuinen en bibliotheken.
Andere wetenschappelijke instellingen zijn:
Het Meteorologisch instituut.
De Keizerlijke JiibKotheek t-n de Openbare
Bibliotheken.
De Akademie en de bijzondere Vereenigingen
tot Bevordering der Beschaving.
|) In een Illustratie stond een afbeelding
van een Japansche Statenvergadering. De
geheele zaal, de kleeding der heeren, alles
zag er volmaakt Westersch uit. Maar de
Mikado was er ook. Wel afgescheiden, deftig
onder een troonhemel, maar hij hoorde wat
de Volksvertegenwoordigers te zeggen hadden.
Misschien niet kwaad voor het behoud van
den goeden toon l 't Zal in die Kamerzittingen
niet licht tot schelden of vechten komen!
T. S. M. GÜYOT.
NIEUWE UITGAVEN.
Verslag omtrent de verrichtingen van den
gemeentelij ken gezondheidsdienst te Amster
dam over 1904.
De amateur-stenograaf. Nieuw Nederlandsch
kortschrift, door S. N. BAKKER. Scheveningen,
Vennootschap Aurora".
Auteursrecht en de Berner Convent-ie, door J. H.
KOK. Overdruk uit Ons Tijdsein i ft, Mei?Juni
1905. Rotterdam, D. A. Daamen.
ELLSÉE RKCI.ÜS, Evolutie, Revolutieen het
Anarchistixcli, Jdeaal, vrij bewerkt door F. DOMKLA
NIEUWENHUIS, (met portret en korte levens
schets). Amsterdam, W. Sligting en P. Rop.
Een overralimg ran Nederland f Grensbe
waking en grensbescherming, naar aanleiding
van het bezoek van het Britsche
Kanaaleskader. Amsterdam, G. Schreuder.
"Pro en Contra", serie I, Xo. 6. Het vrije
tuwelijk, pro: W. HAMHURCER, contra mr. H.
VERKOVTEREN. Baarn, Hollandia-drukkerij.
ROSEGGEK voor de Jeugd. Toen ik nog een
boerenjongen was, door PETER ROSEGGER, be
werkt en ingeleid door J. W. (JEEIIAED, geïllus
treerd door A. RUNCKEL. Amsterdam, Van
Holkema & Warendorf.
Slamat-Djalan, door een ou 1-gas^. Gids voor
reizigers naar en in Nederlandsch-Indië. Am
sterdam, Van Holkema & Warendorf.
Inhoud van Tijdschriften.
Eigen Haard, No. 37: De onvoltooide
schilderij, door G., I. Een juweel van
drijfkunst, door H. J. Jesse, met afb.
Leve de kunst! naar het Duitsch van Alfred
Fröhlich. Katwijk-aan-Zee, door Theo de
Veer, met afb. Een en ander over Ademen,
door G. Polvlièt. I; Uit het plantenleven,
door dr. A. J. M. Garjeanne, met afb. II.
Verscheidenheid. Feuilleton.
HHIIIIIIIIIIIIIIIIMIIItllllllllllllllllMIIMIIIIIIIIIIIIIIItlllllllllllllltllllM
BEEkDEfi,
YASEN »% JARDINIERES
TEGELSCHILDERIJEN ENZ. ?
MUSEUM «RISANTI,
ROKIN 95, fStiUe tijde),
AMSTERDAM. ?
Toegang vrj[/.
Js. VAN G1MKEL
_^_?__ r^- IT» T G2 T*
"??? = ^A rr^ M. i9 JL ..-?i.., ss
FABRIKANT VAN
KUNST-KOPEB
WERKEN IN OUD-HOLLANDSCHE
MODERNE- EN ANDERE STIJLEN
3DE WONING^
KEIZERSGRACHT O4
Eiken Eetkamerameublement,
bestaande uit: Buffet,
Uittrektafel, 6 Stoelen, Rustbank,
Spiegel, Theetaf el of Klokje en
Karpet 3x4 7315.
B2AMSTERDAMB1
LARENSCHE KUNSTHANDEL
VILLA MAUVE" BIJ DEN MOLEN LAREN (N.H.)
Wnt HET LAND TAH MAUVE* BEZOEKT, VERZTJIMB NIET KEN BEZOEK TE BRENGEN AAK DB
TraTOONSrELLQra VAN LAKENSCHB KUNSTWERKEN VAN : VAN BLAADEKEN, VAN BEEVEB,
CO BREMAN, BROEDELET, BRIËT, DOOYEWAARD, GEBHARD, HART NIBBRIG,
HUGENHOLTZ, DE JONG, KEVER, LAGUNA, LANGEVELD, ANTON MAUVE Sr.,
MELIS, WALLY MOES, VAN DER VEN, V. D. WALL BAKE, WOLTER ssz. KHZ.
D« JCTOSTZAAL is GRATIS TOEGANKKUJK, OOK ZONDAGS.
J. J. BIESING,
Kunsthandel.
's-GRA.VENHA.QE,
Molenstraat 65,65A en 6?.
Moderne Schilderijen,
Aquarellen en Gravures.
Laat Uwe woning inricbten
d«»r
Nieuwe ontwerpen. Smaakvolle ensembles.
Zeer billijke noteering. Foto's en Prijscouranten en
Begrootingen gratis. Plaatsing door eigen personeel
onder volledige garantie. Vele attesten.
Panorama
Amsterdam,
Plantage
in de Hunsteaal.
Antieke Meubelen, Porceleinen, Schil
derijen, Oostersche Tapijten.
Vaste prijzen. Toegang vrij.
Het Panorama Jemsalem is dagelijb gecpeni
tBINNENHUlS
ROKIN12OAr1STEKDAM
MEUBELEN
EN-HUI5RAAD
NAAR-ONTWE R PENVAN
BEKENDE-AM BACHT5-EN
SIERKUNSTENAARS
hATIGE-PRüZEN-MEUBELEN
VAN-EIGEN'WERKPLAATS
COMPLETE
WONING-IN
.RICHTINGEN.
GEBEELDHOIIIDE mm
n» J. f. DE 6RAAÏ-HilTHm
AmSTERDAm
AARDEWERK
EM TEGELS
OP J\OPER EN ZINK.
GEB°W.PELIX MERITIS"
KEIZER5GRACHT32<t
TEL. 2ÖO7
EEÜMG
ARMMEM
01 10
ohisclie
^^ TELEGRAMADRES
LITHO"
l
i
AARDEWERK
SSedlMOEFSS
i UIT-DE-FABRIEK I
ZU D-HOLAND
DEPOT-KALVER5TRAAT-I4I
MARMEREN SCHOORSTEENMANTELS
f* f. j AV7/7/
Ui Qt C/> O W l/ 1»
AMSTERDAM. ROTTERDAM. UTRECHT.
BLOEMGRACHT77 DELFT5CHESTRfl«T6l BILTiTRAAT 30