De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1905 22 oktober pagina 10

22 oktober 1905 – pagina 10

Dit is een ingescande tekst.

' 10 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1478 leden jaar werd 15 pCt. beschikbaar gesteld. Ea sedert 1890 betaalde deze rnpij achtereen volgens 3, 3, 7, 7, 6, 6, 10, 10, 10, O, O, O, O, 20 en 15 pCt. Houders van inkomstpandbrieven van ?1000 onl vangen ?17 die van ? 500, ?8.50. Na ontvangst van het jaarverslag zal dit meer uitvoerig besproken worden. De Amsterdamsche Hjpotlieekmaatschappij geeft a.s. Dinsdag gelegen heid om tegen 98 H pCt. in te schrijven op n millioen 4pCt. pandbrieven. Waarom niet, wat ruimer tijd tusschen de verzending van de prospectus sen en den datum van inschrijving? Ook deze week was het niet gemakkelijk de reeds hooge koersen der amerikaniische spore» te handhaven. Het prospectus van de 5 pCt. eerste hypotheek-pbligatiën ten laste van de Keystoue Telephoiio Cy of Philadelphia kwam te laat om nog in de vorige kroniek in 't kort besproken te worden. Deze obligatiën werden aangeboden tegen den koers van 99X pCt. Van de 10 millioen obligatiën, wordt voor een bedrag van 4 millioen dollars uitgegeven om de vlottende schuld af te betalen en om het bedrijfskapitaal te versterken. De overige 6 millioen blijven gereserveerd voor latere behoeften. Het overschot, dat in 1904 voor de betaling van den interest overbleef, bedroeg ruim 259.000 dollars, nadat ruim 58.000 dollars voor vernieuwingen gereserveerd zijn. Voor het loopende jaar wordt het overschot geraamd op 318 duizend dollars en volgens het rapport va» de ac countants mag verdere toeneming verwacht worden. Volgens de cyfers van het prospectus schijnen de inkomsten derhalve voldoende om de rente van de nieuwe obligatiën te betalen. Is de uitgifte niet wat hoog ? De Maatschappij tot Exploitatie van Hotel Coomaus in de Maasstad vraagt 7 ton ter leen voor aflossing van ? 217,000 die nog van een vorige leuning verschuldigd zijn, en voor uitbreiding en verbouwing. Zij geeft daarvoor 4 pCt. eerste hypothecaire obligatiën tegen den kosrs van 98 %, pCt. Dinsdag a. s. kan worden ingeschreven bij de II.II. .A. Gillissen te Rotterdam, Th. Gillissen te Amsterdam en bij Telders & Co. in de Residentiestad. Houders van de oude obligatiën hebben recht van voorkeur. Voor n oude kan n nieuwe obligatie gevraagd worden. Alle on roerende goederen van de Maatschappij wor den voor deze leening hypothecair verbonden. Volgens het prospectus geeft de exploitatie bevredigende u tkornsten. De netto-winst be droeg in de laatstejaren ongeveer/45,000.0ver de laatste 22 jaar werj den aandeelhouders gemiddeld 4' 1.1 pCt. uitgekeerd. Voor afschrij vingen, is volgens het prospectus goed gezorgd. Door de verbouwingen vergrooting worden meerdere ontvangsten verwacht, inaar ook zonder die vermeerdering schijnen de resul taten voldoende om de rente en aflossing te betalen. Opneming in de noteering van de Ofiicieele Prijscourant zal worden aange vraagd. De geldmarkt bleef hier nog ruim voorzien. De prolongatierente is nog slechts 2-K a 3 pCt. De prima StaaUleeuiugen ondervonden daar van, weinig invloed. Voor de Kussen kan ook nu wederom gezegd worden dat het erg moeilijk was de noteering voor ietwat be duidende verlaging te behoeden. Russisch papier is nog genoeg te wachten en voor zichtigheid zal men nu ook bij dezen debi teur bet) achten. Bij de bnitenlaudsche diversen doe ik op merken dat de aandeelen Banque Aux. de Ja Boürse den parikoers hebben bereikt. De Glasfabrieken Ziegler stegen van 172 tot 177 K. Ten slotte een opmerking, ontleend aan Mms Prollelman Brommey'er. Daar zit ik dan eindelijk weer in mijn eigen huis. Het pro letariaat daar aan den wal heeft zijn biezen gepakt. Soms lijkt het me wel of' het grachtwater er nog een beetje naar gt..., maar dat kau ook van den onzaligen wind en regen zijn, die het den laatsten tijd in be roering hebben ge bracht enfin, in mijn kamer, met den uitkijk op den over kant, voel ik me weer patriciër; den ?welgedanen man, die in het deftige, rustige hoekje van de Bocht, van zijn eigen ver diend fortuin, zich aan zijn deugden en geneugten to goed mag doen. Ah, dat is iets anders dan daar aan den Itijn Keuwig en altijd dat vale stroomênde water, wat je niets te vertellen heeft dan dat het niet ophoudt van naar de zee af te zakken, zoodat je, als Salomo, moede wordt van het aan te zien. Wat een ver veling was het die laatste w-eken, en hoe verlangde ik weer naar de groene boonien aan 'de overzijde en dan mijn eigen huis, palende aan dat van buren, die ton minste tant soit pen zich zelf van mijn stand kun nen rekenen al behoef ik dan ook geen vier gevels ver te gaan of ik stuit op een paar parvenu's... Nu is dat iets, wat me haast iiiet meer hindert: ik ben, om zoo te zeggen, er al overheen. De echte Bocht soort is bijna even moeilijk te vinden als de onversneden Tokayer, ze neemt met den dag at', en zoo kan ik verklaren, dat me niet eens een rilling over 't lijf is geloopen, toen ik las, dat het niet veel ge scheeld had of het huis van Sjoerd was aangekocht voor stiidentenkroeg. 't l'ast zoo geheel in den geest van onzen corrupten tijd, al zou je oppervlakkig kunnen meenen, dat de Pijp, de Nes of de Zeedijk daarvoor een meer geëigende plaats zoude zijn geweest. Maar, al mocht het standsbesef mij, ware het zoover.gekomen, niet eens tot oppositie heb ben gedrongen, ik had toch de stichting van zulk een drinklokaal daar niet geduld. Op grond van nioreelo overwegingen zou ik de Bocht hebben beschermd. Niet dat het gebruik van goede oude klaro, zuivere liqueuren en wijnen van de beste merken hier door mij zoude worden afgekeurd ik geloof niet dat iemand ons behoeft te verdenken van een schijnheilige versmading ?van datgene wat onze lieve heer als het smakelijkste den mensch heeft voorgezet het niet mooie : andermans leed, troost, voor ons belastingbetalende Amsterdammers. Bur gemeester en Wethouders van Rotterdam verklaren bij de indiening van de begrooting van 1900 : de buitengewone stijging, welke de uitgaven voor den dienst der door de gemeente gesloten leeningen, te zien geven, geeft reden tot bezorgdheid". Een parlemen tair woord is gewoonlijk een gereserveerd woord. Daarom is de waarschuwing van B. en W. inderdaad nog al kras. Misschien zou 't bemoedigender geweest zijn als het bestuur van de Maasstad vooraf beproefd had de 4 pCt. leeningen van 1900 en L90L in een 3% pCts. te converteeren. Amsterdam, Bussum Borneo", 19 Oct. '05. D. STIGTER. Voor de ontslagen werklieden der Amstel Suiker-Raffinadery. Na vele besprekingen is het bestuur van het genootschap Liefdadigheid naar ver mogen" er in geslaagd eenige ingezetenen bereid te vinden een commissie te vormen, ten einde te trachten den ontslagen werklieden der bovengenoemde fabriek een hun passenden werkkring te bezorgen, en intusschen, voor zooveel noodig, geldelijken steun te verstrek ken, De pogingen tot let verkrijgen van geld slaagden aanvankelijk zeer goed, en worden dan ook voortgezet; de commissie zal eerst daags haar arbeid aanvangen. Het bestuur van Neerlands werkman", dat ook reeds doende was om in gelijke richting to werken, heeft besloten, na daartoe door het genoot schap Liefdadigheid naar vermogen" gedane uitnoodiging, met deze commissie samen te werken, en heeft twee leden afgevaardigd om in die. commissie mede zitting te nemen. Een gelijke uitnoodiging tot den Amsterdamschen bestuurders-bond" gericht had niet het gewenschte gevolg. Ondergeteekenden richten zich nu allereerst tot de werkgevers in en buiten Amsterdam met de vraag, om de ongeveer 300 zonder eigen schuld werkeloozen voor werk in aanmerking te brengen. Aan vragen daartoe, met opgave van bizondtrheden, ten einde wederzijds teleurstellingen te voor komen, worden gaarne ingewacht aan het kantoor van Liefdadigheid naar vermogen", Raamgracht 4, of aan het Secretariaat van Neerlands werkman", Rokin 87. Het spreekt van zelf, dat aldaar, evenals bij elk der ondergeteekenden, geldelijke bijdragen* gaarne worden aanvaard. Het bestuur van "Neerlands werkman": J. H. Verseef, .E^re-Yoorzitter, Linnaeusstraat 111; G. Allard, Voorzitter, Rokiu 87; J. B. J. v. d. Berg, Secretaris, 2e Oosterparkstraat 171; W. J. Jansen, l'enriingmeester, Kromboomsloot 40; B. Paulus, 2e Secretaris, 2e Nassaustraat 44; W. G. Cys, Commissaris, Haarlemrnerweg 195. Het bestuur van het genootschap Liefda digheid naar vermogen": J. F. L. Blanken berg, Voorzitter, Vonde.lstraat 95; A. van Eik, Penningmeester, Keizersgracht G49; F. C. P. Boterhoven de Haan, Keizersgracht 637; R. Stork, Weteringschans 99; W. F. C. Momma, Heerengracht 155a; Lod. S. Boas, Tesselschadestraat 8 en Th. I. B. Hiltermann, Koningslaan 18, Sicrelarissen. Ijs- en Wintersport. Vanwege het district Hoo^karspel van den lisbond Hollands Noorderkwartier zal te Enkhuizen van 20 December tot en met 27 maar wij zijn althans zoo bezonnen, om, gelijk bij meer verrichtingen volgens de Schrift past, eerst de deur te sluiten. Stel je nu voor, dat huis van Sjoerd, de deur open, de ramen opgeschoven, glaasjes en kelkjes op den vensterbank... en dan 's avonds langs je stoep 's avonds en 's nachts, net zoo goed van je schuinste als van jo loodrechtste liederen, en een van spiritualiën doortrokken straatrumoor ... je dochter, als je zo hebt, eerst uit haar bed achter de gordijnen om ongemerkt to luis teren ... en als haar dat op den duur want je went aan alles niet meer voldoet.... het raam een beetje naar boven .... eindelijk met het hoofd er uit... Houdt u maar op! riep ds. do Visser, die me de eer aandeed mij een bezoek te brengen, on tot wien ik zoo sprak... U heeft gelijk, hier aan de Bocht van do Heerengracht, in het voor malig huis van Burgemeester YeningMeinesz is zulk een satansinstelling gansch niet op haar plaats .... of het zou er een moeten zijn van de Vrije Universiteit -?waarc p ik hernam: nietwaar, me lieve dominé, zoo'n ding moeten ze zetten waar er iets minder te bederven valt. Intusschen, hoe zeer ik mij daar in don laatsten tijd aan den Rijn had verveeld, ik was toch een paar weken vóór mijn vertrek vervuld van een streelend gevoel van vol daanheid. Niet omdat ik de crisis had helpen oplossen, want het is mij spoedig genoeg gebleken, dat je do Meester geen dag aan zi^h zelf kunt overlaten, al staat hij dan onder de leiding van Goejeman Borgesius, of' jo ziet hem daar wandelen met een zoo genaamd Jiliniro artikel", dat zoo veel wil zeggen als oen groot gat in zijn kous. Neen, wat mij zoo bijzonder weldadig heeft aan gedaan, is de warme belangstelling en zorg', die in dezen nazonior aan het merg en do pit van de Bocht, en wat met haar samen hangt en van haar leeft ik bedoel den handel, den handelsman, anders gozogd, den koopman, zijn gewijd. Ik wil graag erkennen, dat ik er in 't geheel niet op was voorbereid, dat een theologisch professor over den handel zou handelen" on toen ik zag, dat de Bussy dit heet hangijzer zou aangrijpen, zei ik al bij mezelf: domino brand je befje niet! maar ik moet erkennen, hij hoeft 't er best afgebracht zonder eon blaarrje aan zijn vingers; je kon zelfs heolomaai niet nierken, dat hij zoo dicht bij den schoorsteen was geweest. Hij was zoo verstandig van er op te wijzen, dat maar weinig professoren de type van oen geleerde vertegenwoordigden, en ook maar weinig randelslui de type van den koopman en nog verstandiger onthield hij zich van beide typen te schetsen, zoodat hij over den koopman handelende", even als de geslepen koopman zelf handelde ' m. a. w. dat hij geen vat op zich gaf. lutusschen, en hier kun jo weer dadelijk do superioriteit van den professor in zien, corrigeerde hij, zoo oven in 't voorbijgaan, den oppervlakkigen Lessing, die maar niet December 1905 eene tentoonstelling (de derde) op het gebied van ijs- en wintersport worden gehouden. Er zal gelegenheid zijn om in 5 afdeelingen in te zenden: werktuigen ten dienste van verrichtingen op ijs of bij sneeuw; schaatsen, prik-, hand- en arresleden en ijsschuiten; .rediin^s- en verbandmiddelen; winterkleeding en voeding op sportgebied; opluistering, immuun mm i nul iiiiiiilimiiimimiiiitiiiiiMMliitfi 2e Jaargang. 22 October 1905. Red.: C. H. BKOEKKAMP, Damrak 59, Amst. Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, te richten aan bovenstaand adres. Probleem No. 45, van C. II. Broekkamp, opgedragen aan de damvereeniging Amsterdam". Zwart (7 schijven). Wit ('J schijven). Oplossingen moeten binnen 14 dagen wor den opgezonden aan bovenstaand adres. Oplossing van pr. No. 44, van den auteur C. F. Visse, Haarle.'u. W 30-24, 24-20, 18-12. 41-37. 47-41. 44-39, 39-34, 25 : 51 2e opl. W 44-3;', 30-24, 28-22.2021,41-37, 25:1! DE PROBLEMIST. (Verrotf/). De volledige, in volgorde genoteerde oplos sing van het theoretisch behandeld einlspel. , , l Zwart: twee schijven, 2ti en 34 fetand^ wu. ^ ^ ioenis,daïi22 W22-33 .16-11 ,11-7 , 7-1 Z 26-31 A.B,31-37 C.D.E,37:41 F.G. 11,34-40 J,K, 33-28 ,28:50 , 50-28 of 33, 1:18! 40-44 L.M, 41-40 of 47, 46 of 47:12, ^28:40,^1-6 , 6-1 , 1:18! M 4*Ó~45, 45*50, 50-45, 45:12, __ ,_18-12_of^8-_33 , 1:18! L 41~4Üof 47, 40 of 47: 7 of 12, ,33:44 , 41-28 o f 33, 1:18! K 34 39, 41-40 of 47, 4(5 of47TT2, ' J» 28 of 18-12 , 1:40'. J 41-40 of 47, 46"ö7T"7l2of 7, .33-47 7-1 ,47-33 H 37-42,34-39a 39-43 of 44,43-48 of49,of4i-49b 33-39 of 44, 1:18! tiMMiiliiiiiiMiniMMiiiiiiiiiMiiniiiiiiiiiMiiiiiiiiintiiniiiii iiiniiiiiiiiiiiii schijnt te hebben gevoeld, dat het bezitten van de Waarheid voor een mensch aangena mer is dan het zoeken er naar. En inderdaad had Lessing maar een beter idee gehad van hetgeen een menschenkopjo om\atten kan, en een even diepe studio van het zoeken naar waarheid gemaakt, als do Bussy van 's koopmans zoeken naar winst, de wereld zou een wanbegrip minder te betreuren hebben gehad. Maar na dit intermezzo iu de redeneering heeft de doopsgezinde hoogleeraar me eenigo goode en eenige kwade eigenschappen toegeschreven, evenwel zóó, dat do goede me geen goed en de kwade me geen. kwaad doen, weshalve hij tot betere kennis van den koopmaus ze gerust voor zich had kunnen houden, ware hot niet, dat hij als Iti'i-tor mmjnifictis een redevoering moest uitspreken, en dus al den tijd had zoo op zijn vingers eens na te tellen, welke zwaarwichtige waarheden hij in de kerk, in den omgang, en in zijn boeken omtrent den koopman had verschalkt. Een van do aardigste opmerkingen vond ik wel deze, aangezien zij een volkomen juiste is, dat er bij ons kooplui meer goede trouw heerscht, dan b.v. bij doinip.es, advo caten, onderwijzers, telegratisten, militairen enz. Dit is een gevolg van do gebruiken bij den handel geldend. Alles gaat zonder getuigen, op het gesproken woord at'. Xelfs als hij bespeurt beetgenomen to zijn, zal het niet bij een koopman opkomen, het gegeven woord te breken. Ik vermeld dit met te meer genoegen, om dat Böhriuger, naar aanleiding van het aannemen tot lidmaten, mij eens dezo thans uitgesproken stellingvan zijn menisten col lega, bij voorbaat hoeft bevestigd. Geloof mij, zei hij, mijn waarde heer Brommeijer, van alle jongelieden stel ik hot incest ver trouwen op koopmanszonen on op hen die voorden handel worden opgeleid ... In den. regel houden vooral zij zich aan hun ja woord bij do belijdenis. Dit was toen een uitspraak alleen op ervaring gegrond; blijkbaar had Böhringer over de kwestie nog niet zoo diep nagedacht als de Bussy thans. Wel heeft de Bussy lot tempering van de bewondering, waarmee hij zijn gehoor en lezers voor den koopmansstand vervulde, even later doen volgen: schroomvalligheid in do keuze der middelen, die hem tot zijn doel leiden, kenmerkt hem nu juist niet, en dit toont hij ook wanneer hij zich be weegt op ander dan handi'lsuel.iied. Maar dit en zooveel meer hangt samen niet zijn groot za'j'iji'ciH'l. Als een koopman niet erg kieschkeurig is in het toepassen van mid delen, dan vertoont hij daarin zijn onaf hankelijkheid''. /'jo is het! Vi'at woorga, ik zal toch zelf weten, wat ik doen en laten wil ; ik bedank er voor te vragen wat de lui er van zeggen, of'ze ..te behagen met middelen van goedkoop allooi", Is 't niet het doorgaand beginsel van mijn handel en mijn wandel geweest, waardoor ik zoo'n onverstoorbare harmonie tusschen mijn loven en mijn grootboek heb ge>ticht l' 48 of 49:12, . 1-0 , 6-1 , 1:18! b 44-50,50-45,45.12, , 47-33 enz., a 3AÖ| ,, , 7-1 i3 47» i-6 _ _ _ __ _ G 34-40, 40-45a.b, 45-50c, 50-45 of ?,"45:12, , ' ,47:36 of 33, l of 33-0, 6-1, 1:41! c 37-41, of 42, 45-50 ? 55-45, 45:12, , 33:50 , 18-12 enz, als voren! b 40-44, 37-4 Lof 42; , 33-28 -enz., als in hoof Ivariarit! a 37-41, , 33:44 , 7-1 enz als bij G b! F 34-39,37-41 of 42, ,11-7 , 7-1 enz_a1s in hoofdvariant! E 31-36, 36-41 a. b, "~ , 7-1 en -i. als bij_G! b 34"-"4ü7 ' ' ~ , 33:44, 7-lenz. als voren! a 34 39, 30-41, " ~~ C ORRE S PO N DEN TI E- WED STRIJD. Tabel der gespeelde zetten van Wit. N N j N N N N g K * g |-J CO ^ r-i C.O I O o ^ 5 K to !4 r> 10 te! f1 0 "K" 4i w o O o ' tS 1 hc; ? 'H' * ffi C 0 IX 1 t-1 0 £ bi ^" * ^ te i ^ W tO O j tO O : ir1 O : =H o O O : O O W o IK ^ t-O i r? ?* . T' , IO : H^ -O to t-1 H . <-i W => - ! = JP, ^ i ,_, t| ' |= " r1 o . «-i c 0 .-o : O -J S W;5K [2 ? ^ n «-. s ^ 0 C . -^ 0 «-i ^ : O ^ : h-1 O ^3 : "i" . ?.o W tr> j K t-1 ?J O i -c O ^ £ 0 K 0 -j "i .. . 10 < i ? ' l CO ' to ^£0:0 to o to 1 O O ; M -^3 CS : .^5 *J 0 ';0 S ' = o ts ::o to : ie W «3 ; O i i : *1 3':G ^ , i 0 ^: : M S .0 i ' ; ^ «H O to O -o jtj ^ o £ ? h.j JTH ;O ^ o ; .^ K K T" i o *3 a O i i : i-i CC ~ I «; O : O i W O c i o to O ; "°\ te) ; w w * : o to hg ; '^ O . te Q to i o to HH : ~°l ^ W s-t o o to !>1 i ' "°', ir1 i W t-1 c i o to ^ t .^l >st i w te| * ; o to No. Voortzetting van partij : 23. K 24-29, D 33:24 gedw. 56. D 20-24, E 21:23, D 24-29, E 23:34 42. N 15-20, G 25:! 4 46. G 26 31,1-18(1:27 74. I) 18-22, N 3221 78. M28-32, N 27:38 Kn zoo heb ik in mijn verschijning op de Beurs, in de Ronde Luthersche kerk, en in mijn maatschappelijk optreden, doen uitschitteren, hoe het echte koopmansbedrijf een fnuiking van het verwoekelijkend Boed dhisme en een den hemel welgevallige aan vulling van het eenzijdige Christendom mag heeten iets wat ook de Bussy heelemaal niet voorbij heeft gezien. Toen ik dan ook het verslag van zijn redevoering bij herhaling had gele/en, is steeds meer de vraag bij mij opgekomen, waar hij mij geobserveerd kan hebben, en mij zoo door mijn body heen heeft bekeken. Want in alles wat hij sehrijff, ontwaar ik mijn eigen beeld. Geen enkel beroep over treft het zijne (het mijne) en de ontwikke ling van de eigenschappen, d;e wij bij voorkeur aan het mannelijk karakter plegen toe te kennen: zelfbehecrsching. wilskracht, vastberadenheid. Gunstbejag, grootspraak, oogendienst, gemaaktheid, kleinzieligheid, de koopman ( Brommeijer) leert ze ons alleen kennen door tegenstelling" zoodat geen zendeling of' geen zeekapitein het hem ver beteren zou. l)eze laatste toevoeging is van ii! ij, omdat ik graag groote waarheden zoo duidelijk mogelijk zie uitgedrukt. Het spreekt van zelf, dat de Bussy zich met zekeren schroom op het gladijs van de zedelijke schatting'' van het beursbedrijf heeft bewogen. Hoeveel liever zou_hij de zedelijk schatting van het dominésambt hebben gegeven ; een onderwerp, waarbij voor hem zelfs tot in de diepste diepten geen geheimen verscholen zijn. Om zich echter niet al te zeer te beperken, heeft hij nog eventjes het prol'essorenberoep ah factor tot zedelijke karaktervorming aan geraakt. Kn dat met gepaste bescheidenheid. T/ouden wij'', zoo vroeg hij, wenscheii, dat alle beroepen zoo onschuldig warm als b. v. dat van een professor;' Iii'nuutf vui-i-n''. Te recht sprak hij zoo. De zedelijke kracht, die van het les gevend en leerend voorbeeld van een professor uitgaat, wilde hij zeggen, is in don regel heel wat minder dan die wij bewonderen 111 een man als j llrornmeijer, een van Eeghen, een i-'nts Olie. een Briegleb, een Crone en zooveel anderen. Heeds te \oren had hij er op ge wezen, dat n eigenschap sterk bij den koopman op den voorgrond kan treden : j nl. met het zaken doen, groeit de zucht om zaken te doen; zij wordt een passie, die do ziel onder haar dwingende heerschappij krijgt", /'eer juist, want het is zoo, olke koopman van beteekeni-. houdt voor zich zelf een race in pliclit.-,vurvulling ; maar wie heeft dat ooit bij een professor gezien:' Ik heb er althans nooit vmv gehoord, dat zij tot een passie van examineeren en college- geven zijn gekomen, of dat zij, zooals wij, tevreden zijn met zoo'n enkele biink-holiday. Hiermede bedoel ik aller minst de Bussy iets onaangenaams te zeggen, alleen wil ik bevestigen dit onderdeel van zijn betoog; waarvoor hij nog een kleine bijdrage leverde, toen hij namelijk zyn pu bliek verzekerde: Zij (Brommeijer c. s.) stellen er prijs op dat een vrucht van hun negotium het otium is, dat de wetenschap behoeft. Welnu, wat mij zelf betreft, en ik durf uit naam van do Beurs te spreken, die ik ken wij hebben bij onze negotio nog nooit met eenig welbehagen er aan gedacht, dat wij tegenwoordig zooveel getogardo heeren den kost moeten geven. Maar, dat was natuurlijk een vJeierjjtje van den professor; een sport van gunstbejag, groot spraak, oogendienst, kleinzieligheid, ge maaktheid altemaal akeligheden waar boven ik en de mijnen door hem verheven zijn verklaard. Toch had hij in zoover gelijk: hij had ook hiermee zijn stelling bewezen: do maatschappij zou er uit een zedelijk oogpunt slecht bij varen, als iemand van Brommeijer's zedelijke beteekenis pro fessor werd. ?Nu moet ik ronduit verklaren, dat wat mij het meest in de Bussy's redeneering heeft behaagd, niet zoozeer was de inhoud, maar het onderwerp. Zie eens, al had hij dat niet zoo volledig en diepzinnig behan deld, ja, al had het van het begin tot het eind op een nutslezing geleien, mijn vol doening zou daaronder niet geleden hebben. Het feit alleen, dat, om me nu ook eens een beetje gemaakt" uit te drukken een priester van de Amsterdamsche Minerva" het gepast acht, een handvol wierook te strooien op het altaar van den Amsterdamschen Mercurius'' of .iets grootspra keriger gezegd: dat de Wetenschap, die hier troonf\ niet zóó indifferent" is om den Handel een plaatsje te gunnen niet te» ver van den uil", ziedaar een teeken des tijd s. En dit heeft te dieper indruk op mij ge maakt, nu ik bij mijn terugkomst meer aanwijzingen heb gevonden van een ver hoogde belangstelling in den koopman. Het jubileum van llülsmann heeft, bijna tegelijk niet de Bussy's studie, aanleidinggegeven tot het wekken van een geestdrift voor den ouden handel, die hier weleer zoo levenslustig zich heeft betoond, en ik twijfel er niet aan, die nu betere dagen te gemoet zal gaan, om, als een fenix uit de asch verrezen, op nieuw te gaan gelijken op mij en nog een half dozijn kooplui, die al een kwart eeuw lang de eer hebben opgehouden van het halt' verstorven en misselijk bedorven Amster dam. Jawel, ik voel iets jeugdigs in mijn beenen ik heb op het eene staande, mot het andere, zoo caduc als het is, al een slagje in de rondte gedaan. Het is bijwijlen alsof ik de wereldwindjes hoor ruischen, die mij in 't oor blazen: rje zult nog eens wat van je. vergane stad^glorie om je heen zien ontluiken, vóór je dood gaat, jij oude man ... !Nreen, dat is geen verbeelding! Van overal komen do stemmen. Charles b.v, die anders altijd aan idealen doet, is nu ook aangegrepen door lust tot zaken doen. 't Zou me niets verwonderen of je vond hem weldra, niet meer op do Drafna of op do Pijpenmarkt, maar bij het Entrepot of aan de Beurs. p, die Handel! riep hij mij toe, toen hij mij voor 't eerst weer zag. Die handel! Jonge mannen, maar ook gij, oude heer die Handel is een mooi iets!! O, de handel is iets ridderlijks! Ik weet niets wat handel zoo tot eere is als het doen van zaken door een engelen knik...." niets dat zoo poëtisch is als Krediet"! Wat bon je opgewonden, zei ik, dat had je immers al lang kunnen weten, als je maar naar mij geluisterd had, en naar je familie maar wat je daar van 't krediet zegt is een beetje bedenkelijk en vooral in een blad ah 't jouwe, dat óók door allerlei soort van tuig gelezen wordt, zou ik wat voor zichtig zijn met dit krediet aan te bevelen als iets poëtisch, want die poesje kan erg dra matisch en tragisch zijn. Wil je wel geloovenr dat juist de smeerlappen in de wereld, do hooge en de lage, veel meer de poëtische zij van het krediet leeren kennen, dan de brave menschen zooals jij en ik, die er aan denken een ander zijn geld behoorlijk terug te geven. Nu weet ik wel, dat het 'lumdelxcrediet.... Maar Charles had niet den tijd mij te laten uitspreken .... Daar pra ten wij later nog wel eens over, want. zoo vervolgde hij, ik kom u vragen of ik voor u mag inteokenen op den handelscnrsns ... het zou zoo'n eer voor mij zijn. weldra met u op n bankje naar een voordracht to zitten luisteren. Al ware het alleen maar als een blijk van belangstelling en een te.ekpu van aanmoediging stond ik hem dat gereedelijk toe. Daarop spoedde hij zich naar Bram de Wit, om bij dezen hetzelfde succes te hebben. Maar hij kwam to laat. Nu,-wees Bram eens vóór! Die had al ingeteekend. Don vol genden dag moest hij me dat zelf vertellen, tevens orn mij raad te vragen voor een plannetje dat bij hem opgekomen was. Weet u, wat ik gedacht heb, mijnheer Brom meijer, nu we hier op eens zoo'n opbloei van den handelsgeest krijgen, zou ik ook de sport niet daaraan dienstbaar kunnen maken:' 't Is een idee, zei ik. -?Ja lachte Bram, we hebben nu zoo wat alles gehad: ren-, zwem-, tippel-, rooi-, zeil-, klim-, fiets-, auto-, tuftuf-, ijs-, miauw-, kukeleku-, rook- en spuug-sport, waarom zou ik nu 't ook niet eens met oen liandelssport probeeren ; de meest serieiise sport om de lui een sport of wat hooger op don ladder van den maatschappelijke!! welstand te brengen. Maar hoe ? Ah, knikte ik, dat ligt zoo maar niet voor de hand. Je denkt misschien aftn een springsport;' Neen, schudde Bram. ?--- Nu dan aan een dringsporr, om 't canaille van de Beurs to gooien, maar dit heeft zijn bezwaren; do beurs is op veel plekken zoo erg beursen. al is zij dan ook niet rot. l'bedoelt dat het nmeilijk zou zijn om een jury te vin den ? vroeg Bram. Neen, riep hij harts tochtelijk, in die richting wou ik het niet zoeken. Mijn dool zou zijn hot handeldrijven /elf to verzedelijken, courses te houden tct veredeling van het koopinansras, zooals dat zoo uitstekend gelukt is met het paardenras. Maar dan zonder bookmakers, vuldo ik aan of, hernam Bram, wél met book makers, maar onder een moreele regeling van het gedo'obel en gegok .... Wij spraken nog een poosje hierover door - en ik geloof zeker, dat, zooals alles wat Bram onder handen neemt, ook dit slagen zal. Alleen den vasten vorm voor het plan is nog niet gevonden, 't /uu me niet verwonderen of De Bussy kwam er nog aan te pas.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl