DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1478 oefent, die ook nog uitgever is van bet Chris telijk weekblad De Heilbode, plundert kalm oude jaargangen, en als men hem er op wijst, dat hy daartoe het recht niet heeft, lacht hij n uit en dreigt u nog bovendien op den koop toe. Moreel staat zoo'n man toch zeer laag, dunkt my. En wanneer dan een uitgever idee heeft in de uitgave van zoo'n bundeltje verhalen en hjj vindt die in een stuiversblad telkens weer overgedrukt, dan dankt hu er voor en ziet van de uitgave af. Wat kan men tegen dergelijke practijken doen? Ik geloof niet». Zegt niet de heer De Liefde het zelf: dan tart ik u mij openlijk van diefstal te beschuldigen. Ik zal u dan direct voor den strafrechter halen, wat niets kost". Maar wanneer ik bem nu vervolgen wil. kost dat wél wat, en zeker evenveel als ik te vorderen heb. De heer Joh. de Liefde kan echter gerust zyn, ik zal hem niet openlijk van diefstal beschuldigen, daartoe ben ik, die noch uit gever, noch redacteur ben van Christelijke bladen, te veel vervuld met walging over hem, die wel Christelijke lectuur uitgeeft; de man is mij te min. Maar ik wil z\jn manier van handelen be kend maken, want niet mij alleen bewijst hij de eer, dat hij ongevraagd zich van mijn pennevruchten meester maakt; er zijn er meer, die gelijktijdig met my aan Jong Nederland medewerkten, van wie bijdragen prijken in het Nieuw Geïllustreerd Stuiversblad van 1904?'05. Met dank voor de opneming, mijnheer de redacteur, heb ik de eer te z\jn, Hoogachtend, Uw dw. Dienaar, J. HENDRIK VAN BALEN. Redactie of nitgeyer? 9 Er heerscht ten huidige dage in de redactie lokalen der Opr. Hairl. Cour. eene stemming, die niet bevordelijk kan zijn tot verhooging van de belangen van dat blad en eveneens afbreuk doet aan de waardigheid der jour nalistiek in het algemeen. Dit is een publieke zaak. Men weet dat de vorige week de redactien van alle (althans nagenoeg alle) Haarlemsche bladen besloten voortaan geen verslagen meer te geven van uitvoeringen enz. op Zon dag gehouden, ten einde de verslaggevers hun Zondagsrust te kunnen doen toekomen. Dit besluit werd uit den aard der zaak niet geno men dan na ernstige overwegingen en vond bij het publiek wel instemming, daar de lokale omstandigheden zich leenen tot de uitvoering van een dergelijke maatregel. Het werd do»r de bladen afgekondigd, dus ook door de Stads-Editie der O.H.C. Sensatie verwekte het dan ook toen in l.g. blad den volgenden dag de volgende mededeeling verscheen: Buiten onze voorkennis is gisteren hier eene mededeeling gedaan betreffende het geven van verslagen van bijeenkomsten enz. op Zondag in onze courant. Voor zooverre zulke ons wengchelyk voorkomt zal ook van bijeenkomsten enz. .op Zondag zooals tot dusverre verslag gegeven worden." JOH. ENSCHEDÉEN ZONEN. Natuurlijk protesteerden de overige Haarlemsche bladen tegen dit paardemiddel (zooals het genoemd werd) en gaven hiervan blijk door de mededeeling dat zij hun genomen besluit handhaven, waarbij zy nog het vol gend commentaar publiceerden: Bij deze gebeurtenis dringt zich evenwel nog een andere opmerking op den voorgrond. Nergens in de geheele Nederlandsche jour nalistiek toch is het gebruikelijk dat de uit gevers eener courant zich over de Redactie heen mengen in de innerlijke regeling van redactioneele aangelegenheden. Door zulk optreden wordt de waardigheid der journa listiek geschaad. De bovengenoemde redactiën protesteeren derhalve tegen het bericht van de firma Joh. Enschedé& Zonen, van wie het hun immers bekend is, dat zij aan de redactie harer courant zelve geen werkzaam aandeel neemt." De groote pers heeft dit geval medegedeeld en niet onduidelijk doen uitkomen, dat zij in deze niet aan de zijde der firma Joh. Ensched en Zonen staat, terwijl men over het algemeen eens is dat deze intens-trenrige zaak groote afnemingen kan aannemen. Nu de zaak aldus staat en de noodige critiek wordt uitgeoefend is het wellicht van belang nadere bijzonderheden mede te deelen, die meer licht zullen ontsteken en ook als maatstaf kunnen dienen tot een onpartijdige beoordeeling, want de voorlichting tot dusver gedaan is verre van volledig .Er zijn verschillende fouten begaan in hoofdzaak door ongezonde verhoudingen in de samenstelling dezer redactie. Mij bezig houdende met het bestudeeren der geschiedenis van de Opr. Haarl. Cour., heb ik aan de reeds genoemde firma inlich tingen gevraagd omtrent de hoofdredactie van hun blad. Hierop ontving ik schriftelijk antwoord van mr. Joh. Enschedé, die mij o. m. schreef: Naar aanleiding van uw vraag ... diene, dat in onze firma de behandeling van de aangelegenheden der courant doorgaans aan een der firmanten is opgedragen geweest. Als zoodanig noem ik van 1887?1896 mr. Joh. Enschedé, van 1896?1904 mr. H. J. D. D. En schedéen sedert 1904 weder mr. Joh. Enschedé." Hieruit blijkt dus dat mr. Joh. EnscJiedéhet het hoofd der redactie is. Eenigen tijd daarna ontstond over deze opvatting verschil van meening tusschen Jhr. A. W. O. van Riemsdijk en mij, daar deze verklaarde de hoofdredac teur te zijn. Een persoonlijk onderhoud mij nerzijds met mr. Joh. Enschedétofnadere toelichting dezer zaak had geen ander resultaat, dan dat de heer Enschedézijn schrij ven bevestigde en mij verklaarde dat de heer Fan Riemsdijk belast was met de dagelijksche leiding der redactiewerkzaamheden, doch geen hoofdredacteur was. Nu is het met de hoofdredactie der Opr. Haarl. Cour. werkelijk een eigenaardige kwestie. Vanaf 1737 (het jaar dat de Enschedé's eigenaars zyn geworden van het blad) is een dezer heeren steeds belast geweest met de hoofdredactie, hoewel zij er in de laatste jaren geen of bijna geen werkzaam deel aan hadden. De dagelijksche leiding (in werkelijkheid dus de hoofdredactie) is o. m. opgedragen geweest aan de heeren P. J1'. Charbon, H. S. M. van Wickevoort Crommelin, Mr. A. J. van Waveren en thans aan Jhr. van Riemsdijk. Zij toch voorzagen de courant van hoofdartikelen en zorgen voor het uitbrengen der courant. Men krijgt dus den indruk dat hier twee hoofdredacteuren z\jn, n.l. laat ons het eerlijk zeggen n die het werk doet en n die als mede-eigenaar en betalend op treedt. Dit ia uit den aard der zaak een huishoudelijke kwestie, die echter tot moeielijkheden aanleiding geeft. We hebben hier Mr. Joh. Entchedéals officieel hoofdredacteur en Jhr. van Riemsdijk als 'idem van den daad. Duidelijk is het dus dat hier een ongezonde verhouding bestaat. De kwesue, dat dit besluit is genomen en gepubliceerd zonder voorkennis van Mr. Joh. Ensched was een fout, die de grondslag is ge weest van het geheele geschil. Het tegenbericht, geteekend door de FIRMA Joh. Ensched en Zonen (deze bestaat uit 3 personen en is de uitgeefster) is dan m. i. in zoover verkeerd, daar dit had moeten geschieden door Mr. Joh. EnschedéALS HOOFDREDACTEUR. Alleen doet zich hier de vraag voor: Hoe is het mogelijk dat eene dergelijke belanrijke mede deeling kan zijn geplaatst zonder gezien te zijn door den hoofdredacteur? Ziehier eenige nadere toelichtingen, die eenig licht werpen op de geschiedenis dezer feiten. Het is hier minder de vraag redactie of uil gever?", maar meer is hier de vraag wie is hoofdredacteur?" Dat de redactie zelf gevoelt dat de indeeling niet de ware if, bewijst haar stilzwijgen, waar zij een vol ledig licht zou kunnen werpen op het voor gevallene. Vermoedelijk beschouwt men deze zaak als een plotseling opgekomen (doch reeds lang dreigende) donderbui, die zich boven de redactielokalen ontlast en die na overgedreven te zijn weder verademing in de bezwangende atmosfeer zal brengen. Wij gelooven dit niet, tenzij Mr. Joh. Ensched eens lid wordt van de Haarlemsche persvereeniging en zich overtuigen kan van het meer intieme leven van de leden onzer journalistiek. W. P. J. OVERMEER. eet arbeidsvermogen m schoolkinderen. Onder dit opschrift bespreekt de heer Deelman in De Amsterdammer van L en 8 October j.l. de onderzoekingen van dr. Schuijten en Marx Lobsien op dit gebied, en in verband met de beschouwingen, waSrtoe die onderzoekingen aanleiding geven, maakt hij melding van het verzoek om een herfstvacantie, door de afd. Amsterdam v. d. B. v. N. O. in 1904, aan Burgemeester en Wethouders gericht. Zulk een herfstvacantie dan acht de heer Deelman overbodig (althans niet noodig), en hy grondt blijkbaar zijn meening op de genoemde onderzoekingen. Hoe hij dit echter doen kan, mag een raadsel heeten, want Marx Lobsien verklaart op blz. 109 van zyn Schwankungen der Psychischen Kapazitiit", waar hij uit zijn proeven resultaten afleidt: Die Hauptarbeitszeit ist die vom Dezember bis zum April, dann ist aber nach meinen Untersuchungen eine Ruhepause nötig. Ebenfalls erfordert eine solche der Monat Juli. Eine Feriinzeit erfordern meine Erge bnisse auch im Herbit, im Monat Oktober." Waarschijnlijk zijn deze zinsneden (hoe ?ewichtig ook met het oog op de herfstvacantie) aan déaandacht- van den heer Deelman ontsnapt, en, omdat ze bij het vormen van een meening over die najaarsvacantie van grooten invloed kunnen zijn, meenden wij ze onder de aandacht van de lezers van De Amsterdammer te moeten brengen. W. A. W. MOLL. Slamat-Djalan. Onder bovenstaanden titel is bij Van Holkema & Warendorf te Amsterdam ver schenen een beknopte handleiding ten dienste van het reizend publiek naar de koloniën. Slamat-Djalan bevat eveneens een beschrijving van land- volk- en levenswijze in NederlandschIndië, opgaven van spoor- tram- en stoom bootverbindingen en hotels. De bruikbaarheid van dezen reisgids wordt zeker verhoogd door een daarin voorkomende Vocabulaire der Maleische taal, terwijl een groot aantal wel gelukte illustraties tot ver siering dienen. De letterkundige Henri Borel liet daarin een voorwoord van zijn hand vooraf gaan, waarin hij op het nut en de bruikbaarheid van dit reisgidsje wees. NIEUWE UITGAVEN. Uitgave van A. A. Nosken, Middelburg. Lieder und Oesange, für eine Singstimme und Klavier, von Georg Stern, Op. 1. Liederen van Sem Dresden. Julius Röntgtn, 24 Oud-Nederlandscbe Lie deren (teksten van Florimond van Duyse), in 2 bundels. Cornelie vnn Oosterzee, Op. 54. 2 Chansons sentimental es (Coppeé). Op. 55, Heft I, II, 6 leichte 4-handige Klasderstücke. Op. 58, Carnaval", 3 fantaisies pour Ie piano. Op. 59, 2 Lieder, No. l Lenzentzücken. No. 2 Müde. Peter van Anrooy, 2 Fragmenten uit het Kerstsprookje das kalte Herz", voor piano. No. l Inleiding van het 2e bedrijf. No. 2 l'ilzentanz. Carl Smulders, 2 Liederen. No. l Kom niet de verre wegen, (Boutens), No. 2 II pleure dans mon coeur (Verlaine). Verloofd Oorspronkelijke novelle door FKED. BEI.TERINCIC, No. 189 van Warendorfs Novel len Bibliotheek". Amsterdam, Van Holkerna & Warendorf. Brochures, uitgegeven door de Vereeniging Kunst aan het Volk" te Amsterdam, afdeeling Beeldende Kunsten". III. Japansche prentkunst. door E. W. P. DB VHDSS Jr. Catalogus eener bijzonder belangrijke ver zameling boeken over godgeleerdheid en kerk geschiedenis, algemeene en vaderlandsche geschiedenis, plaatsbeschrijving, land- en volkenkunde, Amsterdam en Nederlandsen Oost-Indië, scheepvaart en handel, rechts geleerdheid, wiskunde en electro-techniek, bouwkunde en ornemeptiek, werktuigkunde, nijverheid, natuur- en geneeskunde, wijsbe geerte, oudheidkunde, Nederlandsche n vreemde taal- en letterkunde. Alsmede het uitgebreide magazijn' van fransche boeken, van den geliquideerden boekhandel maison R. C. Meyer, Damrak 97, waarvan de publieke verkooping zal plaats hebben op Maandag 23 October tot Zaterdag 11 November 1905, des avonds te half zeven uren, in het verkooplo ? aal van H. G. BOM. Vrede. Naar het Duitsch, van NATIIALY VON ESCHTHUTH. Rotterdam, D. Bolle. RAYMOND JACBERNS, Een Robbedoes op kost school, naar het Engelsen door mevr. J. VAN DER HOEVEN. Illustraties en Bandteekening van A. KÜNCKEL. Uitgave van de Hollandia Drukkerij te Baarn. De klompenmaker en depvinses. Een vertelling van J. STAMPERIÜS. Geïllustreerd. Amsterdam, boekhandel voorheen Höveker & Wormser. Van de oude juffrouw, het kleine meisje en het hondje Fiaki. Een vertelling van J. STAMPERIÜS. Illnstratis van JAN SuiuTEhs. Amsterdam, Höveker & Wormser. Inhoud van Tijdschriften. Warendori's Geïllustreerde Familie-kalender voor het jaar 1906 : Volledige kalender met kasboek, munttafel, zegeltarief, lijst van titu latuur enz. Novellen en bijdragen van: Scrutator, Wat het afgeloopen jaar ons bracht. Geïll. M.Canter, Het geluk der armoede. F. de Sinclair, Pandoerenpot. T. M. Visser, Een mop. F. L. Hageman, Kamertje te huur. B. Stichter, Een pleegkind. 11 groote platen naar H.W.Mesdaar, F. (f. Koster, Frans Hals, H. M. Krabbé, M. Bauer e. a. Portretten enz. Met twee premiën : 1. Het nieuwste kookboek, bewerkt door mevrouuw M. M. Gunst van Houten. 2. Een praktische portefeuille-almanak. De Nieuwe School, Tijdschrift voor practische paedagogiek: Aan Jan Ligthart, door P. J, Bol. Schooltoezicht, door N. N. De corrigeervloek, door Th. J. Thijssen. Naar aan leiding van een leesles, door Henk Langblad. Uit de klasse III. Bartholomeusje, door D. O. Boekbeoordeelingen : Handl. v. d. Ley, en Het lieve knaapje zonder u, door P. J. Bol. Deki-enstri-jker, door Th. J. Thijssen. Wortellifd, door Fik. Het einde van Pietje Puk, S. H. Einach. Polemiek : 1. door Blekkink-Einach-Bol. 2. door Gerhard-Thijssen. Barend W els, door Otto L. Fieggen Vak pers, door S. Trop. . Eigen H ard, No. 42: Een pleegdochter, door M. J. Salverda de Grave?Herderscheê. III. De Roos, door J. K. B., met afb. (Slot). Marie van Eysden?Vink, met afb. De bergamottenboom, door Geertruida Carelsen. Mevrouw Marie van Eysden?Vink, in de rol van Maria,Theresia, naar de schil derij van mej. Thér.èse .Schwartze. Adriaan Pauw en het slot Heemstede, door S. Kalff, met afb. (Slot). Feuilleton. UITVOCRUK PLAFOQD - «n UIAnDKSCHILD?RIRG ? (KL. OI2TUKRPOÏ? VOOR RUQSTI1AALDUKRN R?CLA(I>6'S ? BO?KBARD92 ? 121. MAISON DROUOT ?i- ?* WKSSER & Co. +? +? * LANGE HOUTSTBAAT 7 & 2 * - - - Den Haag- - - . . TELEFOON INTEBC. S74 - GROOTSTE INRICHTING VOOE COMPLETE MEUBILEERING = IN ALLE STIJLEN = = = = ANTIQUITEITEN = = = EIGEN MEUBELFABRIEK JAeubileerinrichting Eigen Haard". Bij ons vindt U de beste methode om billijk en dege lijk l/w huis te meubileeren. Vele gunstige referentiën, SPUISTRAAT 171, hoek PALEISSTR. ==== Telefoon 6140. =?? J. J. BIESING, Kunsthandel. 's-GRA.VENHA.GE, Molenstraat 65,65* en 61. Moderne Schilderijen, Aquarellen en Gravures. Laat Uwe woning inrichten door Nieuwe ontwerpen. Smaakvolle ensembles. Zeer billijke noteering. Foto's en Prijscouranten en Begroetingen gratis. Plaatsing door eigen personeel onder volledige garantie. Vele attesten. MEUBEL-BAZAR, Singel 263 283, V» j j de Kantoor-Meubelen enz. J. MEIJERINK MEIJER. Telefoon 3OG8. Prijs. . ?30. tBINNENHUlS ROKIN120AHSTERDAM MEUBELEN _ NAAR-ONT WE R PE N-VAN BEKENDE-AMBACHTEN 51ER-KUN5TENAARS MAT1GE-PRLJZEN-MELJBELEN . VAN-EIGEN-WERK.PLAATS COMPLETE WONING -IN «RICHTINGEN. ? ?? i EEIDHWDE nm. J. f. DE GRAiFF-lver» _ Gaden Engweg 18. DISTEL: AmSTERDAffl AARDEWERK EM TEGELS VASEN ,\ JARDINIÈRES ? TEGELSCHILDERIJEN ENZ. . MUSEUM Git l N ANTI, ROKIN 95, (Stille zijde), AMSTERDAM. Toegang vrij. E5EILMQ ARMMEM MriAtinq TELESRAMADRES LITHO" NT COMM TELf TOON 97 l AARD WERK -lOEFSS IT -DE -FABRIEK ZU D-HOLAND DËFOT'KALVER5TRAATW MARMEREN SCHOORSTEENMANTELS G. & J. COOL, AMSTERDAM. BICEMGRACHT7/ ROTTERDAM. DELFTSCHESTBAAT6I UTRECHT. BIITSTRA AT 30