Historisch Archief 1877-1940
10
D E AM ST ER DAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1479
"
l '
ir
i
i
i
l
.
t
f-V
-,
houders van de Ned. Ind. Mynbouwmpij
hebben recht -van voorkeur* Als zij daarvan
geen gebruik maken, komen eerst de
obligatiën* eji daarna de winstbewijzen van de
Tfed. Ind. Mijnbouwmpüaan de beurt, en
dan eergt de outsiders. Of en voor hoeveel
men zich hieraan wagen mag, kan ieder
't beste voor zich zelfxbeoordeelen.
. In de afdeeljng van de Nederlandsche
dkei-sen verbeterden de aand. Nieuwe
Afrikaaneche. Haudelsvennootschap, waarop in
deze Ki-oniek meermalen de aandacht ge
vestigd is, verder tot 169 put. De aand.
\yilhelminaveen. die in liquidatie is, sprongen
van 62^ tot 34 pCt. achteruit.
Van de Europeesclie diversen overschreed
de Banq. Aux. de la Bouree den parikoers,
de vorige week door haar behaald, heden
met l pCt. Voor de toekomst zijn de ver
wachtingen omtrent deze onderneming gun
stig', aj is "'t misschien nog niet zeker dat
over het loopende jaar al eenige uitkeering
gedaan zal worde.n. Ziegliers Glasfabrieken,
verbeterden 2 pCt., na de vorige wee.k van
172 tot 177M pCt. gestegen te zijn. By de
amerlkaansehe diversen ontmoet ik alleen ver
anderingen in de goede richtin;?. Am. Car
& Föandry c. v. v. van 37% tot 41%é, dito's
c. v.pref. van 100J4 tot 102 K, Restant B w.
Maxwell van 25% tot 25%, c. v. a.
New, Orleans van 35 M tot 37%, commons Steels
van 36% tot 38 en dito's c. v. pref. van
104Ji tot 105% pCt., c. v. pref. Am. Hide
and Leather v*n 31% tot 32 pCt. Gisteren
?waren deze aandeelen 34% pCt. Zy verloren
echter ruim 2. pCt. in verband met het
bericht dat ditmaal geen dividend betaald
zal worden.
Ten flotte de opmerkingen dat de
Westlandsche Hypotheekbank zeer veel succes
heeft gehad met de uitgifte in 'n vorige
kroniek besproken. Dat kan ook van de
Koloniale Bank gezegd worden ten opzichte
van de eveneens besproken conversieleening.
Ook- züprofiteert van het beur >j abel j aar
waarin we leven. De rentenierende forensen
gaan voor de wintermaanden nu, vroolijker
dan ooit, naar de groote stad. Ik ga ook
maar om meer te werken. Gelukkig is 't
dat: Arbeid adelt.
Amsterdam, l
Bussum Borneo", j
26 Oct. '05. D. STIGTBR.
Duurte van stads terreinen.
De gemeenteraad van Londen heeft bewil
ligd in eene uitgave van 41,000 p. st. of ten
naaste bij 492,000 gulden tot aankoop van
een terrein van 134 vierkante yards of 112,02
vierkante meters ter vergrooting van de
Londensche wijken Piccadilly en St.
Jamesstreet. Een vierkante yard of 0.836 M2, een
plaatsje juist groot genoeg om op te staan en
veel kleiner dan de oppervlakte van een
gewone keukentafel komt dus te staan op
de enorme som van 3690 gulden.
' Maar de terreinen van Piecadilly zijn nog
niet de duurste in Londen, deze zijn, zoowel
van Londen als van de geheele aarde, de
terreinen in de wijk Cornhill, niet ver van
de beurs en de Engelsche bank.
De volgende cijfers kunnen eene voorstel
ling geven van-den levensstandaard in het
haj;t van het Lqndensche bedrijf. Onlanus
?werd een enkele kamer in Cornhill gehuurd
voor den prijs-van tusschen 24,000 en 36,000
gulden per jaar. In Bondstreet in het West
End doet de benedenverdieping van een klein
winkeltje 12,000 gulden huur per jaar en het
overige gedeelte bjengt evenredig op. Voor
een kerkje, dat zich bevindt tusschen de
zakenhuizen in Ludgate HUI, werden
milHoenen geboden.
De geschatte waarde van Londen is om
streeks 40 millioen pond sterling of 480
millioen gulden, waarvan 216 millioen gulden
zy'n vertegenwoordigd door terreinenwaarde.
In gedeelten van Londen, niet ver verwij
derd van deze goudmijndistricten, rijzen en
dalen de'waarden der gronden op de grilligste
wijre. In den omtrek van het] Bankruptcy
Court was depreciatie van terrein een van
de oorzaken van het faillissement eener firma.
Het huis, in hetwelk die firma hare zaken
iiifiimfifiimiDHimiiiiimifiiiimiiiminimiimiiiiiiiiimiiiiiiimMiiiii
Teleurstelling of ie polsen yan
een aanplakbiljet,
door N. VAJ* MIDDELHOVEN.
dreef, was ongeveer acht jaren geleden ge
kocht voor fl 720,000, maar nu weri er niet
meer genoeg verdiend, om de rente der daarop
gevestigde hypotheken te betalen
Zoo juist van een buitenlandsche reis
teruggekeerd, vernamen wij, mijn vriend
en ik, dat er een tentoonstelling van
Arehitectura et Amicitia gaande was. Het zou,
dachten wij, wel eens aardig zijn, na veel
jnusea-bezoek, nu die moderne voorwerpen
eens te gaan bekijken. Wij herinnerden
ons de gesprekken met architecten en
kunstnijverareu gevoerd, waarin zij als hun
meening te icennen gaven, dat niet alleen
de gekruld-\iu-mige stoelen met rood
fluweelen ,-zittingen rondom slecht, geconstru
eerde wiebelend^ tafels; niet alleen de met
2e Jaargang. 29 October 1905.
Red.: C. H. BROEKKAMP, Damrak59, Amst.
Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek
betreffende, te richten aan bovenstaand adres.
Van probleem No.44 zijn ons twee oplossingen
ingezonden door K. Bouwes, Edam en W. van
Daalen, Haarlem. Een oplossing door S. S. van
Baaien, F. J. de WoJff, Amsterdam; N. Bou
wes, D. Kikke, Edam; J. Luteün, Groede; J.
Fortgens, C. F. Visse, Haarlem; J. Veershym,
Hilversum; K. Koster, Hoogcarspel; W. Vijn,
Hoog woud; J. Meijer, Nijmegen; . J. Bou we?,
Spyk, (Gr.)
De ontleding van dea auteur is prachtig
en gecompliceerd, de stand zeer goed. Indien
er geen bij oplossing had ingezeten, zou dit
probleem zeker in aanmerking gekomen zyn
voor de uitgeloofde premie, Slechts twee
oplossers zonden ons de oplossing van den
auteur; de heeren K. Bouwes, Edam en W.
van Daalen, Haarlem; de overigen alleen de
bij-oplossing. Indien de witte schijf 20 pp 46
was gebracht, zou o. i. alles verhindert zijn
geweest.
Paitij No. 24. Lange vleugelopening".
Deze partij is gespeeld Ie Amsterdam
tussclien de heeren C. H. Broekkamp, met wit
en K. C. de Jonge, met zwart.
Wit. Zwart. Wit Zwart,
1.3430 1721 26.36:27 18 23 gedw.
2.30 25 21 2(5! 27.37 31 32 18 15)
3.3127 2024 23.31 26 : 1822?
4.3328 1823 29.27:18 23:12 gedw.
5.39 33 12 18 30. 44 40 16, 21 ,
6.44 39 7 12 31.26: J7 12:21
7.37 31! 26:37 32.42 37 G 11
8.42:31 14 20! 33.37 31 21 2(5
9.25:14 9:20 34.81 27 11 16
10.47 42, 4 9. 35.39 34 8 12
11. 41 37 10 14 36. 34: 23 24 30?
12.46 41 5 10 1) 37.25:34 20 25
13.4034! 11172)38.3530! 26:31? 16)
14.31 26 3)17 21? 4) 39.27:31 12 17
13.26:17 12:-gl 40.3227 .. 1722
16.3430! 20'25 5) 41.28:17 19:39
17. 50 44 6) 25:34 42.17 12 14 20
18.39:30 1520 43.3681 ? 914 17)
19.4439 7)101578)44.12 7 14 19 '
20.49 44? 9) 2 7 10) 45. 71 20 24 '
21. 30 25! 11) 7 32 46. 40 35 3» 44
22.36 31 6 1112) 47. l 6 lf> 21
23.4136! l 613)48-27:16 4450
24. 31 26!! 23 2914) 49. 31 26 3 8
25.26:17 11:31 50.3832 opgegeven.
1) De lange vleugelopening, zooala zij be
hoort, gespeeld te worden.
2) De beste beantwoording. 24-29 en 20 :40
is fout. Wit slaat daarna 35:44, en deze
vleugel is onneembaar.
3) 34-30 was beter. 27-22 mag om dezelfde
reden als 24-29, niet gespeeld worden.
4) Zwart kon nu profiteeren van de zwakke
zet van wit, met 1-7 enz. 20-25 was ook goed,
toch niet zoo sterk, omdat wit hierna zijn
fout zou kunnen herstellen.
5) Gedwongen, om de opsluiting af te wee
ren, hetgeen toch moeilijk zal verhinderd
worden. De opsluiting is in deze opening
juist de finesse.
6) De eenige zet, om het hier bovenge
noemde doel te bereiken.
7) 30 25 zou thans te vroeg zijn, en weinig
nut aanbrengen.
8) 20-25 moeat nogmaals gespeeld worden,
om daarna met 14-üO en 10-14 te kunnen
vervolgen.
9) 30 25 was den zet, waarmede het doel
bereikt werd.
10; 1-7 was beter geweest. 20-25 was echter
de zet, om wit te dwingen 4440 en 40: 20 te
spelen, waardoor de opsluiting was verhinderd
geworden.
11) >u heeft deze opsluiting groote waarde
verkregen.
12) 21-26 moest nu gespeeld worden, om
straks bij den langen vleugel los te komen,
hetgeen echter bij goed spel van wit, toch
moeilijk zonder nadeel zou geschieden.
weelderig bloemornament beplakte vergul
den spiegellijsten met er voor pendules als
nagemaakte pastijen; niet alleen het tal
van snuisterijen en pulletjes, neergezegen
op schoorsteenmantels, tagères en andere
uitsteeksels, oni'raai en onredelijk zijn, maar
dat ook de menschen of' liever de met
orneirent flodders bestikte japonnen met dames
er in en de met heeren opgevulden
jasen broekspijpen, maar dat ook deze
menschvoorwerpen met hunne neiging naar kopjes
thee en koffie en glaasjes bitter met
gezelligen klets, volkomen passend bij de interi
eurs, herschepping behoeven.
Hoe dicht zij nu, gedurende onze afwezig
heid, hun bedoelen nabij gekomen waren,
wisten wij niet.
Of wij bijv. geacht werden te verschijnen
in een, bij hunne fraaie kamers passend,
gewaad, oi' dat wij naar de museumzalen
mochten komen in onze gekleede jas en met
de hooge zwarte op. Wij twistspraken daar
over, totdat wij op de hoek van een straat
een der biljetten bemerkten, die de ten
toonstelling aankondigen. Gevonden" riep
ik, op de pierlala's wijzende, die daar tegen
de straatwand aangeplakt waren.
Het zijn dus niet langer de dikke
smartbouwer en zijn bleek jongmaatje, die
gaven elkaar nooit zoo plechtig den hand
het zijn nu de begeesterde en uit overtui
ging dun-gekleede en mager-ge worden archi
tect, en de kunstnijveraar, wist ik; of sym
bolen, Architectura et Amicitia (hm) giste
mijn vriend. Maar ik geloofde aan werke
lijkheid, de hooge werkelijkheid, die ons,
lang geleden, in de gesprekken was beloofd.
Ik zeide mijn vriend, mij te volgen naar
mijne woning. Wij ontdeden ons daar van
onze kleeren, waarin wij zoo precies
pasten; uit de linnenkast zocht ik twee
van die heel groote badhanddoeken, die wij
om ons lichaam plooiden en twee paar
vleeschkleurige kousen, met teenen er op
geteekend, die wij over onze beenen trokken,
13) Een groote fout. Nu moest 21-26 beslist
volgen.
14) 24-29 was de eenge zet welke nog iets
kon uitrichten. Alle andere zetten zullen
onmiddellijk het verlies voortbrengen.
15) Zwart helpt flink mede om ingesloten
te blijven.
16) Fout. 15 20 was beter.
17) 13-19 was beter; doch het verlies is
niet meer te verhinderen.
CORRESPONDENTIE-WEDSTRIJD.
Tabel der gespeelde zetten van Wit.
?':" N N N N ' N N
g w
ba o
Sz! 0
-J 0
'w
CO
o
!zi tel
CO
1 s
t8
*'£
X O
Cn
O
K W
ba o
« «-I
-0 0
g W
w
4: ..
lU
^ f
l-l g
o ba
CO'
1 Lt*
W w
ba o
f O
0 0
ta
t-1 tel
0 -j
* w
1 't*
o
tr1 Ci
O -o
W tl!
CO
* ?r
Cn
o
r1 =-<
o o
^ w
O -0
W f
.-*
<-< g
0 .^
W izj
o
a w
ba o
«H Q
0 0
ffl y
rf».
CO
1 co
c»
«H tel
0 -J
o ba
=H O
O -c
l?'
l i
O
W H
-c 0
O «
' '3
K t-*
.-0 0'
Q ^
01
i «
o
to
CO
1 £
**! W : O W
ba o i t» o
O C! i fej o
^3 O i ->5 O
hrj O :Q
CO :
Q H :öH
^. ; W
co ' ba
KJ N j Q tel
^i i
t>£ i
b:) Q : O
, ^ io w
co ;
C» : ?
W [T] ' C^ |T|
CO :
O ;
hrj <H : C-i
bO O : -o O
te) M i o «
? '? : 0 -J
CO :
GO ;
ha.tHjb [71
?^ O : ^5 O
M S :Q g
, r1 : o .^
4^- ;
^ s i b ^
to : co
co ; os
' k i ' CO
W Q
o ta
td tel
o ba
W Q
o ta
W t-i
o ta
td f1
o ta
o ta
W.B.
Verschenen: NOS. 5 en 6 :
ALBERT VERWEY,
inleiding tot de Nieuwe
Nederlandsche Dichtkunst (1880-1900).
Met aanhalingen uit de voornaamste
werken.
Pry's 4O ets. ingen.; 5O ets. in carton.;
6O ets. in linnen.
Ter perse: No. 7:
Alafflin en Je foiiSerlanip.
Vertaald door J. W. G E R H A R D.
Illustraties van SIDSKY H. HEATH.
Prijs SSO ets. ingen.; 3O ets. in carton.;
4O cte. in linnen.
Uitgever van de Wereld-Bibliotheek
G. SCHBEUDERS,
AMSTERDAM.
Safety
Vul-Penhouder.
Het Oudste
Merk.
Het Nieuwste
Systeem.
De
beste pen
' voor snel en
aanhoudend
schrijven, daar
de inkt uiterst
regelmatig uit de
pen vloeit- en de
vorm van den pen
houder de hand niet
vermoeit. Voor
stenographie onontbeerlijk,
terwyl de pen nooit lekt.,
In voorraad bij alle
Boekhandelaars en
PerryMagazijnen, alsmede bij de
Importeurs
x.v. BUKMAN &SARTOR!US,Amsterdam.
Cacao
Chocolade
Exquis
Petits Velours
Melk Chocolade
* Voortzetting van partij :
Xo. 36. F-40 34 M 29:40 gedw.
47. H 45-40 K 35 : 44
-60. K 40-34 M 29 : 40
Vóór het Ineenstorten, i
Ken Klik in het onder
gaande f'xarent'&tct
door Dr. H. GANZ.
240 blz. ? 1.50 ; geb. ? 190.
Vitg. van P. M. Wink, Amersfoort, l
Heden verscheen:
WarendorPs Geïllustreerde Familiekalender \oor 1906.
Prijs 4O Cents.
Inhoud: Onder meer Novellen van B. CANTER, FELIX HAGEMAN, B. STICHTER e. a.
Een Geïllustreerd Jaaroverzicht van SCKUTATOR.
Groote Platen naar H. W. MESDAG, M. BAUER, FRANS HALS e. a.
Ieder kooper ontvangt tevens gratis:
a. Een boekwerk in fraai omslag, getiteld: HET NIEUWSTE KOOKBOEK.
Handleiding voor jonge vrouwen, om gemakkelijk alle spijzen smakelijk, degelijk en
voordeeiig zelve te bereiden, bewerkt door Mevrouw M. M. GUNST?VAiV HOUTEN.
r. Een keurige PORTEFEUILLE-ALMANAK in geïllustreerden omslag.
'DéKalender, net iÉirip ta Premiën, lost te zam sleckts 40 Cents.
Uitgave van VAN HOLKEMA & WABENDtRF te Amsterdam.
Huisapotheken.
Onmisbaar in ieder gezin,
Zeer praktisch ingericht.
Leverbaar in iedere hout
soort vanaf fL 7.50 p. stuk.
B T TOTTTtVHTG A-r C10
. ij. Jti>U JSJCiJN0 C «s .,
11 Nic. Witsenkade,
want het was te koud barrevoets te gaan.
Ik zei, dat wij nu gaan zouden. Maar mijn
vriend herinnerde zich een aantal streepjes
op de borsten der symbolen geteekend; of
zouden het misschien de ribben zijn, van
honger overeind gerommeld,zeide hij lachend,
mij "met mijn eigun woorden trachtend te
vangen. Jk'dacht nog, dat het horstrokken
voor de kou konden zijn, maar de sihtlm was
al bezig een stuk kurk te roosteren, waarmede
hij op zijn on mijn borst do streepjes en
puntjes tcekeiide, zopals hij zich die van
het aanplakbiljet herinnerde. Toon gaven
wij elkaar plechtig de hand on zwierden
naar het museum toe.
Behalve het aantal schavuiten, dat ons
op straat najoeUo, behalve de
modderplakaten, die zij niet ophielden naar ons te
werpen en waarmede zij goenziiis een keurig
ornament op ori/e handdoeken trekenden,
werden wij tal van malen bekeur J. wegens
het wandelen in travesti.
Als wij maar eorst in de moderne kamers
zijn, zeide ik, blozende om liet leed, dat ik
mijn vriend berokkende. Weet gij nog wel
die eene, (ik sprak van de nijveraren) dio
die vierkante en langwerpige stoelen en
tafels maakte, on wiens haren gestyloerd
waren tot vierkantjes en cirkeltjes en tot
spieraaltjes zooals bij de Assyrische steenen
koningen; en dio andere, die van de
batiklapje.», die zijn anno wurmen van kleine
teenen had afgeknipt, omdat ze telkens
buiten de voetlijn sprongen. Ik herinnerde
hem al de typen, waarmede wij vroeger,
voor onzo reis. hadden verkeerd en besloot
met de verzekering, dat wij hen straks
zouden aantreffen, dat zij zeker nog voel
opvallender, dan wij uitgedost waren en
dat wij maar heele gewonen zonden blijken.
In de vestibule van liet museum
reinig'den wij onze handdoeken zoo goed mogelijk,
herstelden de plooien, gaven elkaar weer
de hand en traden plechtig naar boven, de
entree door en do eerste tentoongestelde mo
derne kamer binnen Toen wisten wij het
al dadelijk. In kerels met afgetrapte broeks
pijpen, Vlekkerige slordige jasjes om en
daarboven de wilde wirigert hunner baar
den, waaruit, toen wij binnentraden, een
spotlachen schaterden, herkenden wij onze
lang geleden vrienden, de knnstnijveraien.
Yan stijlvol bewegen (zooals on;e acteurs
in klassieke rollen" dat vertoonen) geen
sprake; do teekenaar van het aanplakbiljet
schrok, toen hij daar plotseling zijne schep
ping in werkelijkheid gebeuren zag, naar
de uitgang weg en wij hebben hem niet
meer gezien; de anderen slingerden, ais de
straaUchelmen van zoo even, om ons heen
en spraken slechte aardigheden tot on/o
kleeding, daarbij vergetend, dat zij de
coiisei[uentie van hun eigen streven
beleedigden, Dat was de werkelijkheid dus, die
ik mij als eene hoogere had voorgesteld,
dan die waarin ik gewoon was te vorkeeren.
Killende van ergernis over het uitbundig
ontnioetingsgeraas haasten wij ons weg van
do nijveraren, die toen dadelijk hun ge
prevel over de vierkantjes, de in partjes
verdeelde cirkeltjes, de spiraaltjes en de
punten en streepen, waarmede hunne
voorwerpnn vnrcieril zijn, voortzetten. Mijn
ongeriefelijke vergissing besloot ik door
over hen wat te gekscheeron, bij mijn vriend
weer goed te maken. Vriend," zeide ik
tot het verdrietige gezicht van mijn met
gezel, vriend, dezen zijn het nu, dio de
wereld, dat pvachtiue geval met zijn hooge
lichte ijsbergen en diepe duistere oceanen,
met zijn bosschcn en daarin heerlijk toe
vallig gespreide meren en weiden: met de
menschen, die wilde wezens met felle ge
dachten en aanrazende stemmingen, de
onverdedigbare" schepp'iig van een natu
ralistisch artiest hebben gescholden. Zij
zullen die schepping verfraaien" en maken
tot do onnatuur, die iedere kunst, maai
de hunne bij uitnemendheid, is. Zij zullen
straks de moderne steden bouwen, de
landwegen aanleggen en adressen zenden
naar de betrokken gemeentebesturen, waarin
zij verzoeken, de kronkelende rivierlinten,
do reuzen-eiken en de gekartelde bergen,
die hun in hun voornemen hinderen, te
verplaatsen of' te vercieren ter wille van
een architectonisch effect. To vercieren
met de strepen en punten, zooals op de
voorwerpen, die ge in deze kamers ziet.
Ja, de zeeën zijn bewogen en hebben
eeuwen lang hnu druppels opgespat, dia
toekenden een duizend ornenienteu op het
vlak der zee; de volkeren zijn gestegen en
hebben op broode vakken hun heden afge
beeld : levende (Joden, die tusschen
ongetemde wolkenhorden of'in den bloeienden tuin
der aarde waren en overwinnende konin
gen, die h,im zego vierden door straten en
pleinen; ons eigen maatschappijleven brok
kelt (zegt men) uit elkaar, en een nieuw
geslacht reit zich tot drommen saam en
stort, met hoog-geheven vaandels,do poorten
uit, om op volden en in bosschen de nieuwe
dans te dansen; maar de knnstnijvcraren
hebben daarvan niets gezien dan bleeke
pierlala's, een punt en een spiraal.
Kn die punten en spiralen bobben wij
die in de vreemde musea niet gezien, en
waren zij daar niet inniger verbonden en
tot fraaie ornementen geworden:-" merkte
mijn vriend op. Ook dat," zeide ik, neen,
deze modernen zijn niet waarlijk modern.
7ij warrelen (irieksche, Byzantijnsehe,
Oostersche en andere stijlen door elkaar en
noemen dat modern. Wat er fraai is aan
hun werk is schon dugewesen", heeft Schiller
van hun werk al gezegd en de rest wordt
aangevuld met punten en spiralen.
(jo wordt onbillijk, vriend," zeide mijn
metgezel; laten wij gaan en later nog
eens terugkomen, de pierlala's van de plaat
zijn de oorzaak van onzo ontstemming en
wij mogen nu het overige niet beoordeelen.