Historisch Archief 1877-1940
No.-1481
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD V O O R NEDERLAND.
tweede als noodzakelijk gevolgde tegenstelling
Tan de eerste gebeld wordt, en wanneer
tevens de atmosfeer van den opzet in het
?vervolg-mede bljjft heersenen. De noodza
kelijkheid van gebeuren doet zich gevoelen
op blz. 12, waar de eigenaar van do kamer
binnenkomt. Maar het intreden van den broer
op blz. 15 wordt ia déze steinmins? en op dit
moment niet als noodzakelijk Ondervonden,
schynt daarom gef< rcee;d en niet mooi, Op
ditzelfde oogenblik verdwijnt ook ineen* de
vroegere atmosfeer. D« studie1' kry'gt hier
het aanzien van een roman. Ik verlang in
een roman als hoofdzaak naar een conflict.
Een slecht geschreven roman met een goed
gevonden conflict is beter dan een goed ge
schreven roman met een slecht gevonden
conflict. In een studie verlang ik daarentegen
als hoofdzaak fijne opmerkingsgave en ge
slaagde literaire beschrijving. Op het oogen
blik nu, dat de broer binnentreedt, woidt
liet beschrijvende en ontledende karakter van
de veertien eerste bladzijden opgegeven en
veider alle aandacht alleen besteed aan het
opvoeren van het ontstane gesprek tot een
g ter Ie conflict. Daarom vertoont het opstel
var.af d.t oogenblik het karakter van een
roman. Want voor een studie" is er t
weinig beschouwing, téweinig psychologi
sche ontleding in, téveel oploop daaren
tegen naar het téhevige conflict:
Schelden doet geen zeer...."
Zoo!... Doet 't niet ? ... Maar 'k weet
nog wel wat anders." Met dreigend uitge
stoken hoofd kwam Jan hem nader.
Leelijk monster met je scheeve, bleeke
trfcnie...."
Zwyg!" borst Frans toen uit, zijn handen
uit zijn zakken, en zijn hoofd naarboven, vlak
. by dat van Jan." (biz. 31J.
Door dit te zware en ook niet mooie
conflict is er geen verhouding meer in het
opstel. Men vtrgely'ke ermede de ttmosfeer
van het eerste gedeelte:
...'t Scheen dat de dingen door het licht
alleen zoo waren bedwongen en vastgebleven
aan hun plaatsen, want nu kwamen ze los,
alle, en schenen te naderen tot elkaar in
raggende, schitngewaden, onhoorbaar fluiste
rend. De dingen schenen nu in innige be
trekking; er was geen leegte meer. Want
ieder ding stond in zjjn atmosfeer en al die
atmos/eeren waren in contact, ze vloeiden
samen tot intimiteit, heel trouw, heel die;>
Allén de spiegel was daarbuiten, in zijn
vreemde glanzen-zonder-licht, koel en onpeil
baar als een ongerimpeld meer, dat lokt
de» eengame tot stillen dood, zoo'n schrik
beeld was 't voor wie er, indroomen, vooiby
zon «ün gegaan...." (bU 10).
Be compositie deugt niet. Het stuk is
topzwear. De inzet ie (4 veel van stilte en stem
ming" -voor zoo'n hoogtepunt. De opbouw
is mislukt. Kr ruoaten natuurlijk tegenstel
lingen in een stuk zijn, maar ondanks alle
tegenstellingen dient er te blijven een geza
menlijke atmosfeer, zooals die hing in het
zoo-even geciteerde over al die toch zoo ver
schillende voorwerpen in de kamer. En deze
gezamenlijke atmosfeer is hier niet: die van
de eerste helft is er een van een studie",
die van de tweede helft is er een, van een
«iiman. De tegenstellingen zijn ver.keerd ge-"
nomen. Hel is als kregen we na een nocturne
als slot een finale of allegro uit een sonate
te hooren. De overgang van de eene atmosfeer
in de andere op het oogenblik dat de broer
binnenkomt verschrikt ons, zooals het ons
verschrikt, wanneer we in een droomerige
gëdactaen afdwaling plotseling op de deur
hooren kloppen. Zoo verschrikt het ook dat
de geschiedenis eenige blad/ijden verder al
uit" is. Want wat na zulk een conflict een
stuk roman loek, blijkt slechts een studie te
zijn geweest. En verschrikken is onschoon.
Kunst mag verrassen, maar niet verschrikken.
Er is boven-dien nog een zin, die den indruk
van den teer-stemmeuden op-.et van
Kamerstemming zeer verzwakt. Deze is op bl/. 13:
Hij schreef een opschrift: Memorie van
Toelichting, met fraaie krullende letters."
Ik vind die drie woorden Memorie van
Toelichting" niet mooi, in de eerste plaats,
IIIIHIIIIIIIIHIIII
Eéix artist, of t-wee"?
Naar hel Engelsch van AKTHUR MAC EWEN.
I.
Waarom" vroe.; de eerwaarde John
Bromley aan Stanley Warburton, den roman
schrijver?blijft ge in deze houding tegen
over mij volharden?"
De beide mannen waren in Warburton's
studeerkamer, een werkkamer en een rust
kamer tegelijk met gemakkelijke stoelen
en schilderijen en lampen met lichtgetinte
kappen, met cigaren en drinkglazen, maar
ook met boeken en drukproeven en andere
kenteekenen van het litterair handwerk.
Natuurlijk omdat het de eenig mogelijke
houding is," antwoordde Warburton.
Het gelaat van den geestelijke kreeg een
pijnlijken trek. Hy stond daar met ineenge
strengelde vingers, neerziende op zyn vriend,
die uitgestrekt lag op een stoel, kalmpjes
rookend en met een glimlach tot hem
opziende.
Mr. Bromley's gelaat kreeg onder dien
glimlach langzamerhand een donkeren blos.
Het was geen schoon gelaat, maar toch knap
in zijn mannelijke kracht, en de ernstige
uitdrukking nam den indruk van zinnelijk
heid der volle, ronJe trekken'grootendeels
?weg. Als een breed-geschouderde, flinke,
hartstochtelijke man, met een tiilling in zijn
galm-6tem en het gebaren-instinct van den
redenaar, was hij gewend aan eerbiedig ont
zag. Gewoonlij k werd dit afgedwongen door
zijne houding, aanmatigend, gewichtig-doend,
? als van iemand die gewend is aan het open
baar leven, van een persoonlijkheid. Maar
er was geen spoor van eerbied of ontzag in
Warburton's ondertekenden glimlach.
Stanley," zeide de prediker, in de hitte
zijner verstoordheid rusteloos heen en weer
?wandelend er moet toch inderdaad een
middel zijn waardoor ik u kan overtuigen,
dat ik oprecht ben. Ik bid u, geloof mij!"
Z(jn stem beefde van smeekende aandoening.
Prachtig l" critiseerde Warbnrton
geomdat het op dit oogénblik, waarop we in
een stemming zijn, belangrijker is hoe hy
fchrjjft, dan wat hij schrijft, daar het eerste
mede stemming verwekt, het tweede alleen
nieuwsgierigheid bevredigt en zelfs stemming
verbreekt. In de tweede plaat?, ornaat het
een tégoedkoope en zelfs overbodige aan
duiding is van 's mans werkkring, daargelaten
of deze aanduiding een bedoelde was al dan
niet. . In de derde plaats, om lat met de
sfeer van kunst in ftrijd is een banale en
als juiiditch opvallende kranten uitdrukking
als deze.
Het opstel Heimwee,, hoewel hier en daar
misschien wat sentimenteel, behoort onder
de goede in dit boek.
De psychologische motiveering van een
zelfmoord vereischt een anderen aanleg dan
die van den heer Robbers. In Einde toont
hij volkomen gemis aan beheersching van
zijn onderwerp. Hier vindt zyn neiging tot
sentimentaliteit ook gelegenheid te over om
aan het licht te -komen. Zij leidt hem er
toe om:
Ie. het toevallige meer te zoeken dan voor
een afronding van het kunstwerk noodzake
lijk ij
Voor zelfmoord schy'nen mij somherhei l,
in-zichzelf-gekeerdheid, mislukte literaire aan
leg en ziekte voldoende. Zelfs Leder dezer
redenen op-zich-zelf kan reeds aanlei iing zyn
daartoe, en ik geloof dat beperking in dit
opzicht leidt tot een verhoogde waarde van
het kunstwerk, wanneer desniettegenstaande
de zelfmoord een logisch en noodzakelijk
gevolg wordt.'
De heer Robbers geeft echter behalve deze
vier redenen nog meerdere:
Deze ongelukkige jonge man had zijn vader
vroeg veiloren, en zij, die zyn moeder geweest
was. leefde getrouwd met een vreemden man
te Parijs. Hij had zusters noch broers. Van zijn
familie was hij vervreemd." (blz. 207).
De schrijver schijnt hiH zijn gemis aan
diepte van psychologischen kijk hebben wil
len vergoeden door het bijeenzoeken van tal
van uiterlijke redenen.
Je. om, als uit vrees het gewenschte effect
te missen, het slot te gerekt te maken Dit
effectbejag werkt echter verkeerd. Door het
geprononceerde van het bejag wordt het effect
verslapt. Te lang is ook het slot van Ver
jaardag. Kn waarom eindigt Kami'ntemmwg
ook niet met deze kamerstemming:
De donkere dingen waren niet meer van
beteekenis.... Er was alleen de nacht maar
en de wind." (blz. 35)?
Waarom daarachter nog die twee alinea's?
Waarom die roeier", die zat te zingen" ?
Waarom dat lied van 't volk, slap, week
en sleepend" ? Is het geen goedkoop en...
overbodig effectbejag?
Maar behalve mijn bezwaar tegen Einde en
myn opmerking over de compositie van
Kamerttemming wil ik niets dan goeds zegeen
over dit boek van stilte en stemming",
van den schry'ver die mij eens zoo ontroerd
heeft met De Biuidstijd van Annie de
Boogh". Het is een boek dat men niet
open moet slaan in diéoogcnblikken, waar
in het gemoed van emotie zoo vol is als
sommige zomersche dagen van zonnelicht,
maar dan, wanneer men meer gestemd dan
geschokt wil wezen.
Leiden, 24 Oct. 1905. PKTEE SPAAN.
Gevleugelde daJen, door SAMUKL FALKLAND.
Uitgegeven te Bussum bij C. A. J. van
Dishoeck.
De uitdrukking gevleugelde woorden" was
ous bekend, de uitdrukking gevleugelde
daden" echter deed eerst hare intrede in onze
litteratuur op dien gedenk waardigrn Zaterdag
avond toen de vermakelijke histone der
vliegende familie Zwaluw als
feuilletonFalklandje in het Handelsblad verscheen ; de
uitgever van Dishoeck geeft die Falklandjes
nu uit als boek en wij twijfelen niet of de
liiiiMimtittiiiiuii
noegelijk, met de ellebogen op de armen
van den leuningstoel en de vingertoppen
tegen elkander. Heel goed, heusch uit
stekend. Een beetje te sterke aandrang,
misschien, maar toch hél goed."
Uoede God!" riep de geestelijke, blozende
tot achter de ooren. Hoe kunt geer vermaak
in scheppen, mij zóó te kwellen ? Ge zijl een
man van ontwikkeling, een man van gevoel,
een vriendelijk man, zooals ik bij ervaring
weet, en toch zit gij mij daar in koelen
bloede te martelen '
Uitstekend,' merkte Warburton op. Ik
had groote verwachtingen van je, maar toch
dacht ik niet, dat je het tot zulk een hoogte
van kunstvaardigheid zoudt kunnen brengen.
Waarachtig, het is wonderbaarlijk!"
Luister, Warburton.'' pleitte mr. Bromley,
rnet opgeheven armen, do handpalmen om
hoog. Gij weet wat ik heb gedaan. Gij weet,
dat ik van het eene einde van dit land tot
het andere scharen van toehoorders heb ont
roerd tm dat ik een krachtige macht ten
goede ben geworden. Gij weet, dat onder
leiding der Voorzienigheid, dukendm de
betering van hun levtii aan mij te danken
hebben. Gij weet, dat men mij vertrouwt en
eert en liefheeft. Gij weet, dat ik wereldsch
loon heb afgewezen, dat ik predikantsplaatsen
bij aanzienlijke kerken heb geweigerd en dat
ik getrouw ben gebleven aan mijn uitverkoren
werk, met opoffering van geld en gemak.
Anderen kennen mij, zooals gij mij kent, en
toch gelooven zij mij. Waarom doet gij het
niet ?"
Een zacht gemompeld: Bewonderenswaar
dig !" en een weggeblazen rookkringeije waren
het antwoord van Warburtou aan den man,
die zich over hem boog met schitterende
oogen en trekken, felbewogen in de intensiteit
van hun smeeking. De indolente glimlach
van geamuseerde goedkeuring ontperste mr.
Bromley een kort kreunen en prikkelde hem
tot een hervatting van zijn zenuwachtig heen
en weer loopen.
Gij weet," ? riep hij bijna luidkeels, zijn
wanhopige beweging plotseling stakend, om
zijn armen boven zijn hoof 1_ in een uitdagend
protest te zamen te slaan, gij weet, dat mijn
positie, in de schatting der wereld, even
hoog is als de uwe. Gij weet..."
Gevleugelde daden" zullen hun naam eer
aan doen en, als gedragen op de vleugelen
van vermaardheid, spoedig door het litteraire
Nederland worden gekend en gewaardeerd.
Een boek vol humor, vol gezonde,
goedlachsche humor wij hebben er in onze
nieuwe litteratuur behoefte aan; lachen ia
gezond en van dit standpunt uitgaande zou
men kunnen bewijzen dat onze jongere
litteratuur niet gezond was; want een lach
hoort men zelden en in humor munten onze
huidige litteratoren niet uit; toch zouden wij
niet willen beweren dat Falkland's laatste
werk onze letterkunde-patient geheel gene
zen zou, alhoewel de Gevleugelde daden"
levenskracht-opwekkende verschijningen zijn
en als komisch intermezzo in den stroom van
wereld weiïge en zielesmartelijke
boekwarken hun welverdien l succes niet zullen ont
gaan. Want van humor tintelt en glinstert
het boek, van geestigheden is het vol van het
begin tot het eind; reeds de titel alleen:
Gevleugelde daden, zynde de historie van
eenige onthutsende, hart-beklem mende,
duizelingwekkende, evenwel geen aanstoot
gevende, noch publieke moraal kwetsende,
derhitlvövoor dochter en moeder waarlijk
leesbare famiiie avonturen', in don tekst
\erschiileude buitengewoon-schoone
penteekeningen naar de natuur en het leven, van de
hand des auteurs".
Soms doet Falkland in aijn overstelpende
stroom van geestigheden ons denken aan een
goochelaar, die overal de verrassendste
surprises vandaan haalt; met bliksemende
snelheid komen de meest onverwachte
zinswendingen, de dolste idee-combinaties
voor den dag, met een kalmte en zekerhei i
alsof zij do doodgewoonste dingen ter wereld
waren, een kalmte even humoristisch en
lachwekkend als net-?Yoili" van den
presdigitateur.
De onmogelijkste voorstellingen weet Falk
land zoo smakelijk, zoo leuk-weg op te
smukken, dat hij ons werkelijk een oogenblik
aan een mogelijkheid doet gelooven. Wat
Jules Verne deed met zijn on lerzeescl:e
booten, lang voordat aan de mogelijke ver
wezenlijking van een dergelijk denkbeeld werd
gedacht, dat doet Falkland met zijn
vliegmachines; inaar de humor van de laatste
dringt h»-t populair-wetenschappelijke van
Jules Verne op den achtergrond. Schalksche
guitigheid schuilt bij Falkland ia alle hoekjes
en gaatjes: in zijn motto's, in zijn teekeningen
met Neelmeijer", in zijn bijschriften overal
diezelfde pittige, kortaffe, rake leukheden,
die de Schetsen" van Falkland in zoo korten
tijd zoo gewild hebben gemaakt. Maar de
groote verdienste van de Gevleugelde Daden"
ligt wel in het verhaal zelve: in de idee
anund-für-sich, in de op et, in de litteraire zoowel
als picturale' bewerking, die gelijken tred
houdt met het geestige van het onderwerp.
Het .zou de moeite loonen naar aanleiding
van dit werk een verhandeling te geven
over het wezen der Humor, het zou zelfs
interessant zijn na te gaan in hoeveel ver
schillende soorten de humor zich in dit
boek openbaart; wij zullen ons echter noch
aan het eene noch aan het andere wagen,
doch moeten wij bekennen, dat wij alle aardig
heden niet altijd van even zuiver gehalte
kunnen achten al zoude ook menig gewaagd
gezegde zijn aan te wijzen, dat wel den schijn
heeft van geestig, te «ijn, maar bij eenige
nadere beschouwing blijkt wat voor
Falkland althans laag b|j den grond to
zijn en te veel gezocht.
Doch waartoe zou het dienen het zonden
register uitvoerig te behandelen, waar de
lezer zelf de zwakke plaatsen spoedig genoeg
leert kennen en bovendien de totaal-indruk
de kleine zwakheden doet vergeten; want
alles tezamen genomen is het boek een succes :
tot het einde toe wordt de humor met grap
pige ernst volgehouden; bladzijde na blad
zijde blij ven de lach-schokken elkander volgen,
biy'ft een glimlach speten om de lippen van
den lezer om zooveel verborgen spot. Want
dit boek is niet alleen een boek van humor,
maar ook van spot; zoo af en toe komt
er een duiveltje, tusschen de regels door
gluren dat even, kort-krachtig. een striemende
geestigheid er doorheen gooit dat even raak,
een persoon of een methode over den hekel
haalt; vooral is dat het geval in de op- en
aanmerkingen, bij de dojr den auteur
zelf ontworpen penteekeningen, waar
IIHIINIHIIIIIIIUIIIHIIIIimilUUIIHIItllllllllHIHIIIIIIIIIIUHIIINm
Hooier,"?antwoordde Warburton glim
lachend. Bij jou vergeleken, neem ik iii 't
geheel geen plaats iu in de schatting der
soliede respectabiliteit, en wat de vrouwen
betreft. . ."
Bah!" De opgewonden geestelijke wees
de toespeling minachtend met eene handbe
weging af. Gij weet, dat ik vertrouwen en
eerbied heb verworven, dat, de besten in
het land mij als huns gelijke aannemen.
Ik heb den goeden si rijd gestreden, War
burton. Ik verzoek u dringend te gelooven,
dat ik ben zooals ge mij thans ziet, zooals
de wereld mij ziet?een Gjdvreezeni man,
brandende van ijver voor rechtvaardigheid
en voor het redden van zielen. Tjacht ook
gij, ik bid u. in mijn oprechtheid te gelooven."
Jack," zeide de romanschrijver met
oprechte goedkeuring daar is geen man
op de wereld, die het je zou kunnen verbe
teren. Als ik had kunnen droomen, dat zoo
iets in je stak, zou ik je het tooneel hebben
aangeraden, in plaats van den kansel. Weet
je wel, dal ik in groote verzoeking ben ge
weest om je in een boek te zetten ? Maar
ik ben te bang voor de gevoeligheid van de
godsdienstige lieden. Toch heb ik je op het
papier gezet. Ga zitten en steek een cigaar
op, dan zal ik het stuk halen. Rook je niet?
Bravo! Kastijd het vleesch, mijn jongen, en
wees anderen ten voorbeeld, tervvijl.je preekt
tegen do zonden des vleesches. En dm rookt
Jack i)iet eens mejr ! Prachtig, prachtig!"
grinnikte hij, terwijl hij met een handschrift
van zijn lessenaar terug kwam.
Met uitgestrekte handen aonk de geeste
lijke, zich machteloos overgevend, op een
stoel ntêr.
Dat bezoek te San Quentin heeft een ge
weldigen indruk op mij gemaakt," zeide
Warburton. het handschrift op zijn knieën
nederleggend en zijne woorden met zijn cigaar
onderstreepend. Ik heb het denzelfden
avond dadelijk geheel opgeschreven, want ik
wilde niets van den verschen indruk verliezen.
Het wüs geweldig, de heele zaak een zeer
buiten gewon e en verbijsterende t oestan1!. Wan
neer ik je zie, zooa'ls je nu bent, een volmaakt
type van Jen vurigen en agressief deugdzamen,
en toch ernstigen en deftigen populairen
prediker, wordt de verzoeking, om die
gemeestal de satyre de humor verdringt en
menige bekende schry'ver, schilder of
kunstcriticus een veeg uit de pan krijgt.
Ook liet aanhalen van een zin uit Borel's
Zusje" ah motto boven het hoofdstuk,
waarin de familie Zwaluw op het punt staat
haar eerste lucht-toertje te aanvaarden, is
niet vrij van profanen spot, die echter bij
menig goedlachschen lezer de uitwerking niet
zal missen.
Hoe het zij alles te samen genomen
is dit werk van Falkland geslaagd"; Ge
vleugelde Daden zal een boek worden dat
het bij n druk niet zal laten, een boek,
dat om met Amelie Zwaluw te spreken
nig" zal blijven. De idee is een ge
lukkige vondst geweest, Falkland in zijn
beste oogenblikken waardig en de bewerking
doet voor het idee niet onder.
Alleen de cmslag-teek-ining kan ons niet
bijster bekoren ; waarom heeft Falkland zelf
zich daar niet aan gewaagd; technisch zou
zij wellicht niet zoo hoog staan ah de
omslag van zijn mede-schry ver-teekenaar
Teirlinck; komischer echter zou zij ongetwij
feld wél zijn geweest.
W. GRAADT VAN ROGGEN.
IMItlMMIIIIIMtttlllMllltlHIIIIIIIItllllllllllMimlIHm
Lii'f'le, door ANNA DE SAV ORXIN LOHMAN,
bij L. J. Veen, Amsterdam. *)
Anna de Savornin Lohman bekleedt een
eigenaardige, eenige plaats in onze tegen
woordige literatuur.
Voor alles: zij is nooit vervelend. Zij is
een van de weinige hedendaagsche auteurs,
die een ernstig, treurig boek kunnen schrij
ven, zonder dat het srraue Elend" den lezer
uit iedere bladzij slaipliedjes toezingt.
Er is weemoed, ontgoocheling en om een
groot woord te gebruiken, er is zieleleed in
dit boek; maar het memchelijk-treurige zing!
tusschen de regels het is atmosferisch tus
schen da blad/.ijden. zoodat het den lezer
vasthoudt tot het einde en daarna: er is
iets voorzyn gevoel te ontleden overgebleven.
De romanciers-critici, naarvan freule Loh
man tooit haar best deed vrindjes te maken,
zullen waarschijnlijk op dit'boek hebben
aan te merken, dat htt niet iiep" is, dat
het te oppervlakkig is en te weinig uitge
plozen. .. dat het te boeiend is en te vlot
geschreven, twee dingen die nu heelemaal,
maar dan ook heelemdal, niet actueel zijn.
Geen romancier zijnde, en me zelfs dur
vende emaneipeeren van de beerschende
mode excuse/i du mot op literair ge
bied, aarzel ik niet Liefde"- een van de
beste schetsnovellen te noemen, die ik den
laatsten tijd las. Wél is het bier en daar
merkbaar, dat de journalistieke vlugheid van
pen, waarmee de scbijfster reeds vele kolom
men vulde, haar soms dee l glijden langs
gedeelten, die door wat meer uitwerken, let
terkundig hooger zouden zijn komen te staan,
Maar het publiek met 'n klein p'tje
is niet alleen gestreeld wanneer het eens
niet klein wordt gehouden, wanneer een
auteur het eens dwingt tot eigen napluizing
van gevoelen, het is er gewoonlijk dank
baar vcor.
Bovendien: het is zooveel gemakkelijker
iemand de ragout in te trechteren, dan hem
te dwingen stukje voor stukje te kauwen,
Anna de Savornin Lohman behandelt het
gegeven voor een dikken roman in een
schetsachtig geschreven novelle. Deed zij
hierdoor afbreuk aan de Kunst?
Is het Kunst of is het slechts kunstig, om
den lezer te dwingen zich in te leven, in te
voelen in een ziels-situatie, en hem daarin
te laten slikken, totdat zijn eigen ziel en
intellect hem er uit helpt?
Is dat in dier mate moeilijk, dat zoo weinig
onder de modernen het verstaan? Of is pu
bliek met het kleine p'tje zoo diep
verachtelijk, dat, de auteur, de intens ar
tistiek subtiel voelende auteur, onge
acht zijn gevoelens of niet gevoelens slechts
*) Zonder jaartal verschenen.
lltllinitllllllMIIIMIM
IIIIIIIIIIUIIMM
echiedenis in bijzonderheden na te gaan, on
weerstaanbaar. Het contrast is te fel voor de
kunst, vrees ik, dat is met de waarheid
dikwijls het geval. Wil je niet wat te drinken
hebben, terwijl ik je voorlees ? Niet-, o neen,
natuurlijk niet. Juist, Jack, je zoudt uit je
rol vallen." ^
Zijn toon was intiem, vriendschappelijk,
een weinig aangescherpt door de gemoede
lijkheid van genoegelijke oneerbiedigheid.
De geestelijke, met het hoofd op de handen
geleund, zuchtte geduldig.
Tiet gaf mij een geweldigen schok, Jack
Bromley weer te zien," las Warburton voor.
l)e ijzeren deur werd opgeslagen, en rnet
een gevangeniswachter in uniform kwam hij
in de spreekkamer, met uitgestoken hand,
met lichten, onverfchiliigen gang, met den
on veranderden ouden, zelfgenoegzamen,
onbeschaamden glimlach, geen spoor van
gedruktheid. Hij y.mi oen populair acteur hebben
kunnen zijn, die in een salon-comedie opkwam.
Maar wat een Jack om te zien ! Verdwenen
waren de goede kleederen, het lijne linnen,
de keurige dassen waarop hij zoo gesteld wa",
en inplaats daarvan was het afschuwelijke
tuelïthuis-costuumgekomen met breede zwarte
en witte streepen, los, slecht passend, als een
za'v om hern hangend, afstootend, wal
gelijk. Men zou nog fiever slangen over zijn
iicliaam voelen kruipen dan d:e vreeselijte
streepen. Hij giu^ tegenover mij zitten, en
het eene been over het andere slaande, stak
hij de lompe, zware, echoenen, als van een
daglooner, vooruit, Ze hadden 'zijn haren
gekuipt en hem geschoren. Het verdwijnen
Van den knevel verduidelijkte zijn gezicht.
De, groote, dik-lippige, elappe mond wees
onmiskenbaar op zwakheid van karakter.
De oogen, te dicht bij elkander staande, zagen
u onverschrokken aan en lachend als te voren.
Ieder ander man zou in een zoo jammerlijk
onteerende kleeding en in een zoo bodemloos
vernederenden toestand ten minste verlegen
zyn geweest. Jack echter niet. Zijn blik ont
moette den mijnen zonder trotseer ing of uit
daging, rustig, zelfs vroolijk. De afschuw in
mijn gelaat scheen hem zelfs te vermaken.
opgaat in eigen grijs-grouwe, etherische
zielehoogheid, van zich-voelende ikheid?
Apropos van Liefde.
Een jonge vrouw, Liesbeth, bomt (erug
uit Indiënaar Den Haag waar zij als meisje
woonde. Achter haar ligt een kort, veelbe
wogen huwelijksleven; Getrouwd tegen den
zin van haar familie, die den insrenieur
Sineth geen goede partij vonlen, had zy
liiiuiiimilimmiluiNliimiiHiiiiiiilMuiiiiiHiMimiiiiuiimuimiiiiiiimii
40 e en ti per regel.
MIHtllllltltlllllltlflIIIHIIIIIItlllllHtllHtlHItlHM
T RADE
MARK
MARTELL'S COGNAC,
Dit beroemde merk is verkrijg
baar bg alle Wijnhandelaars en
bij de vertegenwoordigers
KOOPMANS & BRUINIER,
Wjjnhandelaars te Amsterdam.
Prpnvaiaf/yiOpFlesi
Echt Victoriawate,
OBERLAHNSTEIN.
cht Victoriawate
OBERLAHNSTEIN.
VRAAG
Hith GradeTurkisch|
Cigarettt'S
Moderate Prices.
HALKAN", KHEDIVE", >;XTIU FINE",
~~~- 2 et. 2X et. 3 et. .
Ste/io Efstaihopoulos (Smyrna).
STELIO
Normaal-Onderkleedinq
Prat! Dr G.
?,- Eenige
Fabrikanten
W.Ben(jer5öhne
Stuttqart
Hoofddepót te AMSTERDAM: Kalverstraat l
K. F. DEUSCHLE-BENOER.
In geen enkel leesgezelschap, in geen enkele
leesinrichting mag ontbreken htt
tijdschrift, Groot-Nederland",
onder redactie van
CTRIEL BU7SSE, LOUIS COUPERUS en
W. G. VAN NOUaUIJS. ?
Prijs f 13.5O per j tar.
Proef-abonnement van l Oct.?31 Oec. 1905 f3.?.
Men Kan zlcli Mj eiken boekhaitcla r aton eren.
iiuiMiHiiiiiiiiiiitiHHiMMiiiimutiimmiiiitiua
Hebben vier jaren van zoo'n totstand"
vroe4; ik tiem ten laatste, je niet verpletterd':"
Verpletterd ? Allemaal larie !" antwoordde
bij luchtig. Waarom zou het mij verplette
ren? Prettig vind ik het niet, dat spreekt;
niemand vindt het prettig. Maar ik heb ook
mijn troost. Ze beTiandelen mij zoo goed als
ze kunnen, ik heb een makkelijk postje
als oppasser in de, cantine van da beambten,
en ik kan lezen zooveel als ik wit."
Maar de afschuwelijke degra latie !"
Dat hangt af van je standpun', van je
manier van denken. Als je anderen voor je
woudt laten denken over je zt-if', zouden je
beslissing! ri conventioneel zijn en zou het
waarschijnlijk op zelfmoord uitloopen, maar
ik denk op inijn manier en leg mijn eigen
inaaUtaf aan. Voor anderen en ?A-ker ook
voor u, Stanley schiet er niets van mij
over dan wat ge met uw oogen kunt zien
een betrapte misdadiger, een verwerpeling.
Nu, dat ben ik natuurlijk ook, uit t".n maat
schappelijk oogpunt, niaar al ben ik hier en
al verdien ik hier te zijn, ik ben mij?elf vol
komen bewust, dat ik niet slecht» r, f a zelfs
heel wat beter ben, dan velen, die zoo ge
lukkig waren hier niet te verzeilen. Dat weet
je evengoed als ik. Apros tout, wat heb ik mis
dreven '! Ik had geld noodig en heb valsche
handteekeningen gcmaaakt, de uwe en...."
En die van anderen. Maar ais het aan
mij gelegen had, Jack, 'zou je nooit hier ge
komen zijn."
Jack's Vingers gingen naar zijn voorhoofd,
in grappige nabootsing van den neuerrgen
groet, door den tuchthuisboef aan zijn be-, v
waker gebracht; maar uit zijiïSogen sprak *"??''
eerlijke erkenning. '1
Dat weet ik, Sianley. Je bent geen ploert'.
Maar zto'als ik zei, wat kon ik'üoe'n? lic- ?'
maakte misbruik van je naameen .van, die v
van eenige andere vrienden van mij."voor «
geen groot bedrag, en ieder van-jelui"'kon 5
het geld beter missen dan ik. (iet zonder dat, '"
doen kon. Het was verduiveld onfatsoenlijk
van hen, dat zij zoo tegen mij opkwame'n. !,
Maar als zij hadden begrepen, wat het wer- ;
kelijk beteekent hier te zitten, zouden ze het
niet gedaan hebben, want uu fond zijn het '<:
bliksems goeie kerels." ?