DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1490 J. C. VAN MARKEN, f Ter nagedachtenis van Nederlands meest beminden industrieel. strekt geene onvriendelijke gevoelens ; alleen achjjnt een maandschrift voor het voeren van polemiek niet de aangewezene plaats. Maar ernstig wil ik protesteeren tegen uwe opmerking, dat mijn artikel bestaan zon uit vele niets ter zake doende grapjes". Ik meende waarlijk, dat de zaak ernstig genoeg was; ik vertrouwde, dat dit ook wel duidelijk was. Maar ik mag toch de kans niet loopen, dat ook anderen dan gij zelf niet zouden ontdek ken .dat een hoog ernstig motief mij tot schreven dreef, al achtte ik het onnoodig dit te souligneerèn. Gjj hecht, naar het nu bljjkt, een buiten gewoon gewicht aan de door u gemaakte op merkingen over fouten, door mij en eenige anderen gemaakt. Waren die vergissingen inderdaad zoo erg en zoo belangrijk ? Meestal niet, eene enkele maal wél. Was er op uwe beweringen niet nu en dan wat af te dingen ? Ja zeker: even goed als gij over den archiefflater, dien ik u schertsend verweet, had ook ik over de groote en kleine zonden van mij en mftne confraters eenige regels lang kunnen redeneeren, (uwe treffende vergelijkingen uit het woordenboek zouden daarvoor alweder overschoone gelegenheid bieden). Maar ik deed het niet: het kon mij niet genoeg schelen, en ik heb royaal toegegeven: gij hadt in den regel gelijk. Het kon mij niet veel schelen ; want niet om die kleinigheden was het mij te doen, maar om de conclusie : daarop kwam het aan. Uw stuk was (en dit was het, wat mij hinderde) niet eene bloemlezing van de zonden van verschillende mediaevisten; het was een zondenregister van protestantsche historici. De onnoozele vliegen, die waarlijk wel beneden geloofsverdeeldheid. stonden en niet verdiend hadden daarboven getild t» worden, waren door u protestantsch gedoopt, om ze daarna met meer zwier te kunnen afmaken. En de conclusie van dit bedrijf, al wordt ze niet met zoovele woorden uitgesproken, was toch wel de moraal, aan uwe geloofsgenooten gepredikt, dat zij zich de historiographie der middeleeuwen hadden aan te trekken, die door de protestantsche schrijvers zoo jammerlijk werd gecompromitteerd, de protestanten, die niets van de middeleeuwen begrepen en nooit begrijpen zouden. Ter rechtvaardiging van deze verstrekkende con clusie, scheen mij uwe bloemlezing niet be langrijk genoeg. De omstandigheid, dat enkele details van den Roomsch-katholieken eeredienst nu en dan door protestantsche schrij vers niet geheel juist zijn voorgesteld, kan voor een onbevooroordeeld lezer niet bewijzen, dat het den protestant onmogelijk is het schoone van het catholicisme te gevoelen. En allerminst bewijst zij, dat de historiograaph der geweldige en zoo buitengewoon rijk ge schakeerde middeleeuwen (door u welwillend gerekend tot de Roomsche zaken") nood zakelijk katholiek moet gedoopt zijn. Ja, al zondt gij nog kolommen volschrijven met bewijzen, dat protestanten den katholieken ritus niet goed kennen en niet goed begrijpen, dan nog zoudt gij dat niet bewezen hebben. En daarop, daarop alken kwam het aan. Ik erken, dat soms inderdaad uit eene klei nigheid iemands onbevoegdheid voor het ver richten van een groot werk zonneklaar blijken kan. Ik herinner mij b. v., hoe in een opstel van een geacht katholiek historicus het begin van de getuigenry eener oorkonde Liberi: comes Wilhelmus, comes Theodericus" enz. aldus vertaald werd : De graaf van het vrije Willem, graaf Dirk" enz. Ik wensch dezen historicus, die wel verdienstelijk werk ge leverd heeft, niet te hard te vallen; maar indien iemand mocht oordeelen, dat zijn flater, getuigend niet alleen van gedachteloosheid, maar ook van een afgrond van onwetend heid omtrent middeleeuwsche toestanden, bewjjct, dat deze pastoor, al kende hij den katholieken ritus natuurlijk op zijn duimpje, toch allicht niet meer van de middeleeuwen zal hebben begrepen dan .... uwe Eoomsehe dienstbode (voor wier professioneele talenten ik in het voorbijgang eene beleefde buiging maak), dan zou mij dit niet al te zeer ver wonderen. Maar dergelijke fouten herinner ik mij niet aangetroffen te hebben op de lijst uwer grieven, die uitsluitend groote en kleine details betroffen, voor het begrip der middeleeuwen zonder noemenswaardig belang. Niet zoo boud zou ik dit verklaren, in dien ik werkelijk zoo ridicuul was ge weest, om de oxalen te beschouwen als tochtschermen". Maar deze verklaring hebt gij mij niet hooren geven, en ik kan u op mijn eerewoord verklaren, dat ze mij volkomen nieuw was. Dergelijke toepassing van de inductieve methode schijnt mij (onder ver betering) in de historiographie wat gewaagd. (A propos. Mooie tegenstelling, die huivering van kou en van eerbied l Zou erg raak zijn, als zij niet erg mis was!) Maar ik wil toch nog wel even over die oxalen met u praten. Uw eigen geloof" heeft u (zegt gij) geleerd, dat oxalen dienden tot afscheiding en be schutting van het heilige (en ook, dat ik de oxalen abusievelijk voor tochtschermen hield!) Met uw verlof, dat heeft uw geloof u niet ge leerd, maar uwe studie van Buchberger en consorten. Uw geloof leerde u alleen Buchberger's verklaring schoon te vinden. Welnu, ik kende, zonder uw geloof, deze verklaring even goed als gij; ik zou, des gevraagd, de zelfde verklaring als gij hebben gegeven, alleen denkelijk op wat koeler toon; toch meen ook ik de schoonheid der idee wel te kunnen gevoelen. Gij gelooft dit niet; gij ontzegt den protestanten eenig wezenlijk begrip van vele middeleeuwsche verschijn selen". Zacht wat, gij bedoeld denkelijk het volkomen begrip van enkele middeleeuwsche verschijnselen"; maar zelfs dit hebt gij door uwe voorbeelden nog niet bewezen. Ik her haal : gij hebt dit niet bewezen, en gij zult dit langs dezen weg nooit bewijzen. Maar de laatste, tot hare ware proportiën terugge brachte bewering wil ik u ook zonder bewijs concedeeren. Maar ik voeg er opnieuw bij, hetgeen ik de vorige week bij mijne concessie voedde: de weg, dien gij wijst, is gevaarlijk. Alweder kan ik uit uw stuk zelf dit gevaar demonstreeren. Gij ziet een aantrekkelijk beeld, dat uwe genegenheid u heeft doen ontwaren", en deze aantrekkelijke schepping uwer ontvlamde fantaisie houdt gij (zonder nader bewijs) voor de werkelijkheid; ,\op grond daarvan veroordeelt gij mijne op studie be rustende voorstelling. Ook op het gebied der historiographie houdt gij dus vast aan de waarheden, die uw eigen geloof" u leerde. UITVCXRUK PLAFODD - «n ltfAI2DB?SCHILD?RIRGjnZ. OQTUKRPffi ? VOOR ? R?CLA(D?'S ? BCXHBARD9! ? mi. IKRU/AL1SACROT5II DROUOT ?* ?+ VFESSEB & Co. -l- Hh « LANGE HOUTSTBAAT 742» - - - Den Haag- - - . . TÜLJSFOOX I-VrEBC. (74 . GROOTSTE INRICHTING VOOE COMPLETE MEUBILEERLNG = IN ALLE STIJLEN = = = = ANTIQUITEITEN = = = EIGEN MEUBELFABRIEK Deensche Kunst. Groote collectie van Kunstvoorwerpen uit de onderstaande fabrieken: Koninklijke Porceleinfabriek, Faiencefabriek Aluminia", ,,Terralit" Fabrieken, Koninkl. Hof Terracotta Fabriek P. Ipsens Enke, allen te Kopenhagen. Onze kunstzalen zijn dagelijks geopend van g?5. CHABOT & ALBERS, Interc. Telefoon 6519. Singel 164. MARMEREN SCHOORSTEENMANTELS G. & J. COOL, AMSTERDAM. ROTTERDAM. UTRECHT. BLOEMGRftCMT?/ BELFTSCHE5TRAAT6I BIH4TR£ AT 30 T. J. BIESING, Kwnsthandet» «i-GRA.VENHA.GE, Molenstraat 65,65* en 61. 1od«rne Schilderijen, Aquarellen en Gravures. MEUBEL-BAZAR, Singel 263-283, t>{] de Palelsstraat. Kantoor-Meubelen enz. J. MEIJEBIDE MEIJER. Telefoon 89 B 9. Prijs. f 30. MODERNE MEUBILEERING APARTE MODELLEN?,,»,,*? ontwerpen, eigen fabrikaat, bij onze ensembles wordt steeds op artistieke kleur en combinatie gelet. Billijke prijzen, -t- -t?-t?-i?-f--t?-)?-i?-t?-t Stalen en Teekeningen op aanvrage. Levering franco met garantie. -<- -»Vraagt onze speciale prijscourant i:oor Ka)ito<»'-Meul)ele». 13 H O F \I IV Heubileer-lnrichtitig l H V/ Cl 11 A. 334Spuistraat,77Damrak, Amsterdam Jl/ /?y» aatd . * eden* aeve-n t*+v jtU»t foefb vaw b» , iaat bv»t(vt Ut evt»« ate&ete a-w c plaatje». op l juni i» XVI, »i*f tapijt, of t. 600» «i< 690. a«cct*»« fctc'» Sptftofaaat 171, fta-nco cp aa^tvta-g». cPakitol'iaat. oFikfoon 6140. Hria J. W. DE GRAAFF-Hitein. Ouden Engweg 18. BEEUDEfi. VASEN ,% JARDINIÈRES -TEGELSCHILDERIJEN ENZ. MUSEUM ROKLN 96, (Stille tijde), AMSTERDAM. Toegang vrij. AmSTERDAffl AARDEWERK EM STEENDRUKKERU AARD IWJ DERi WERK -IOEFSS IT -DE -FABRIEK ZUD-HOILAND DEPDT-KALVER5TRAAT-I4-I ?D