Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1491
w
vredigend ia. , Een overzicht, in het mij toe
gezonden verslag over 't laatste boekjaar
vcjorkomende, wjjst op voortdurende ontwik
keling. Het winstsaldo steeg in de laatste
4 jaren van 19.700 tot bijna 36.500 pond.
Aan pachten werd rnim 800 pond meer ont
vangen dan verleden jaar en de opbrengst
van de verkochte goederen bedroeg bijna
22.000 tegen 15.000 pond. Voor verbetering
van het vervoer vooral van hout worden
middelen aangewend. Voor verdere uitbrei
dingen zou nieuw kapitaal noodig zijn, dat
den houders van aandeelen gevraagd zou
worden. Voor de houders wordt 5 pCt. be
schikbaar gesteld tegen 3X pCt. verleden
jaar en 2 en l X. pCt. over de vorige perio
den. De reserve is 28.000 pond. Is de tegen
woordige prijs van de stukken al niet* wat
hoog? Berekend naar het laatste dividend
geven deze stukken ongeveer slechts 2 pCt.
rente. De balans enz. zijn door accountants
met de boeken vergeleken. Eede verklaring
daaromtrent ;is in het verslag opgenomen.
De om. diversen geven aanleiding tot de
mededeeling vaüde koersverandering der
c. v., a. 'Am. Car & Foundry van 4.1% tot
45 pCt., van de Commons Steels van 43%
tot 44*6 pCt. en van de c. v. pref. 106 % tot
109 pCt. De c. v. a. Peruvians stegen verder
tot 17% en de pref. vaa 49% tot 48% pCt.
In het land van de SantéFe is een spoor
weg, the Buenos Ayres & Roeario Railway Cy,
?waarvan de gewone aandeelen, gisteren ter
beurze geïntroduceerd werden. De bruto's
zoowel als de netto's gingen volgens het
prospectus gestadig vooruit. En daarmede
ook de dividenden. In 1890 werd 2 pCt., en
in de volgende jaren 2K, 2%, 3'A, 3, 3%, 2X,
Z^i, 5% en G pCt. beschikbaar gesteld;
voor het laatste jaar wordt op 7 pCt. gehoopt,
want door den grooten graanoogst zou het
vervoer belangrijk toegenomen zijn. De uit
gifte koers was 1 19 K pCt.
Van de Ned. Sporen verzoekt de Holl. Spoor
het succes van de uitgifte ook in deze rubriek
besproken van 12 millioen Z1A pCt.
obligatiën. Haar werd 11 maal zoo veel aangeboden.
Da ontspanning op de geldmarkt de
Duitsche Rijksbank verminderde haar dis
conto met een geheel percent en de
credietkracht der Engelsche bank verbeterde van
33 " tot 4*2 bracht voor de S taal f fondsen
Eog weinig verandering. De N. W. S. ver
beterde fractionee);
Van de banken zette de Buitenlandsche
Bank de rijzing van de vorige week verder
voort tot 122 pCt, de Credietvereeniging
avanceerde van 112J4 tot 115 pCt, de
Kasvereeniging van 140K tot 153 pCt., deMpij.
voor Zekerheidstelling van 95 % tot 97%
pCt. en de Twentsche Bank van 143 tot
144 pCt. Deze bank zal als trustee optreden
van de 5 pCt. obligatieleening, groot 5 ton,
van de Zuid- Hollandsche Beetwortelsuiker fabriek.
Inschrijvingen tegen den parikoérs worden
Dinsdag a. s. ingewacht. De fabriek is in
1901 opgericht en keerde over 1904/5, 6 pCt.
dividend uit. Aangaande de resultaten van
het loopende jaar worden geen bijzondere
mededeelingen gedaan. De exploitatiewinst
wordt geraamd op ? ISO.OüO of / 06.000
minder dan het vorige jaar.
Pandbrieven Hollandsche Hypotheekbank
veranderden sedert de vorige week weinig.
Het onderzoek der justitie is nog in vollen
gang.
In de Cultuurwaarden is weer meer leven,
ofschoon de suiker nu niet zoo erg duur is.
De naderend* d videndaankondidingen zullen
wellicht op den koers influenceeren. 't Meest
stegen de aand. Kol. Bank en wel van 82 tot
89% pCt. Deze onderneming verkocht bertids
verleden jaar een gedeelte van den oogst 1906
tegen hoogen prijs,
Ten slotte de opmerking dat in de groep
der hollandsche diversen, de aand.
Ilandehvefeeniging Java' van 88 tot 93 M pCt. mon
teerden. Reeds het vorige jaar en in het
daaraan voorafgaande werden die stukken in
deze rubriek nogal uitvoerig besproken. In
dezelfde rubriek steeg de HeUingman's
BouwMpij enkele percenten.
* *
*
J. de Br. te B. Verkoopen.
A. B. te A. Niet te ontraden.
S. D. te A. Een goed denkbeeld. Inmiddels
zijn meer geruststellende berichten meege
deeld,
Bouw-Mpij. De volgende week ; stukken
daartoe noodig.
Amsterdam, l
Heerfngr. 567,
BussurnBorneo.
10 Jan. 1906. D. STIGTER.
H. W. Pb. v. d. BEKOH VAX EYSIXGA.
Gekleurde Wolken. Een boek 111 proza en
verzen. Arasterdam, W. Versluys 1905.
De titel van dit boek, men heeft het terecht
opgemerkt, geeft op eigenaardige wijs zijn
karakter, zijn deugden en gebreken, zijn licht
en schaduwzijden weer. Wolken zijn natuur
verschijnselen die overvloedige speelruimte
bieden aan een weelderige phanlasie. Met
Proteusachtige wisselvalligheid vertoonen zij
zich in allerlei gedaanten. Beurtelings zijn zij
stoute berggevaarten, opeengehoopte
legerdrommen, laag neerhangende gordijnen en
wollige, mollige schaapjes. Den Ouden, de
geestige recensent van lint Kieuws van den
Dag, heeft er in dit verband snedig aan
herinnerd hoe Hamlet Polonius van allerlei
in de wolken doet zien.
Zij verhoogen de schilderachtigheid van een
landschap. Zij werpen daarop haar donkere
schaduwen, zij roepen een wondere menge
ling van licht en bruin te voorschijn. Mj.ar
zij verduisteren ook den horizon, zij kunnen
somber en naargeestig stemmen en lood
zwaar drukken op een rnenschenziel. En wan
neer daarbij die wolken gekleurd zijn met
allerlei tinten, nu grauwe en donkere, dan
roode en paarsche of purperen en gouden,
dan kan inderdaad het schouwspel verblin
dend en verbijsterend zijn.
Dit nu is ook het geval met de gekleurde
wolken van v. d. B. v. E. Zij hebben al de
deugden en gebreken van het onderhavige
natuurverschijnsel Mooie, prachtig gevormde
wolken zijn erbij, getuigend van het dichter
lijk vernuft van den auteur. Zoo al aanstonds
de aanhef, waar de wenteling der aarde in
scheemrend' eiudloosheid" wordt beschreven
In haar kern is vaur; door kooien van
graniet waait rustloos rosse vlam, als ge
vangen bergleeuw die schudt z'n
reuzenmanen." En te midden van alles wat in haar
ingewanden en op haar oppervlakte voor
valt, wentelt zij rusteloos voort.
Schoon is de beschrijving van het licht
dat uit den nacht geboren wordt. Nu straalt
het, in groote heerlijkheid. Het viert zijne
weelde op donzig ooft, druiven, perziken,
bekranst met klimopranken, het is een fan
tasie van kleur, als het flitst door het groen,
geslepen glas, met gouden wijn geruid"
Zoo baant door de nevelen die Israels God
omgeven- hét licht zich een weg. God ont
sluiert zich, de afgrond gaat open, het licht
wordt donker, het kleurloos licht krijgt kleur,
nu kunt gij zien uw God. Nu wordt
verstaan de zin des levens, al dat oneindige
is moment der liefde God g." Zoo is het
steeds de Eene, Eeuwige, Wiens woord wij
onder duizend vormen hebben. Heer, ik heb
? U verstaan in den morgen, als kleine vogels
zingen, te middag bij de milde muziek van
volle lichtorkesten over maankoproode velden,
te avond als de dauw zich heft en sterren
droomend turen op het moede, schoone land."
Stout is de beschrijving van de zee een
wild dier dat de gloedzon neerdrukt, met
onzichtbre hand, en het hijgt, het gromt, en
het kan niet los, al worstelt het, en al bloedt
het op verscheiden plekken door greep van
' reuzenvinger".
Goed is de beschrijving van het romantisch
gemoed als, het innige, dat is de verinner
lijking van het uitwendig leven en die in het
rationalisme als de stam des Christéndoms,
(naar beroofd van al z'n bloesems, z'n bladeren
en z'n bloemen". En zoo is er ook onder de
verzen veel moois te noemen en téroemen.
Gedichten als : Lentemorgen", M'n Rozen",
Dat Eene", ik doe maar enkele grepen, zijn
zangerig en zuiver gevoeld. ?
Doch ook deze wolken zijn, bij al hun
schilderachtige schoonheid, grillig en luimig,
zwaar neerhangend en verduisterend. En ze
zijn getint met allerlei wonderlijke kleuren;
nu de tint van het Hegelianisme en dan die
van de literatuur van '80, nu met
zwaarphilosophische en dan met opgeschroefde
romantische verven.
Mijn groote grief tegen dit boek is dat het
niet natuurlijk en eenvoudig is, dat soberheid
en klaarheid er maar al te zeer aan ontbreken.
Er is hier 'n streven naar groot- en
niooidoenerij dat den lezer vaak het genot van
het werkelijk schoone vergalt. Men krijgt
vaak den indruk alsof de dichter staat achter
zijn kunstwerk, de vraag op de lippen : heb
ik dat nu niet mooi gezegd? Daarbij verder
een uit de hoogte neerzien op het alledaag
sere leven met zijn veelal prozaïsch ambts
werk en zijn eentonig gedoe, waaruit blijkt
dat de dichter zelf er nog niet werkelijk boven
uit is.
Niets is in dat alledaagsche leven onbe
duidend en min voor hem die het ideaal niet
hoog ia de lucht doet zweven, onbereikbaar
voor een gewoon menschenkind, maar die het
doet opgroeien uit de plat-prozaische werke
lijkheid.
Wat evenwel het bedenkelijkst is, ook
onze vriend v. d. B. v. E. is bevangen door
de Kegel-manie. Van Hegel heet het:
d'Ootroerde lijden ;aau iu drotikneu gani;'.
Wat stund zinkt in, ik voel ileu iturmwiud staan.
i\laar boven puine», aU do tijilctl vallen
Ylaagt hontc u\v wuurd en lanii's ontwikklini^baan,
Stuwt gij 't bisef dei1 beetre duiiendtalU-u.
Voor iemand die mei bescheiden belang
stelling de geschiedenis der nieuwere wijs
begeerte nagaat zijn Kant en Fiehte.
Schellin? en Hegel e tutti quanti zoovele ver
schillende phasen, zooveel lichtende bakens,
als ge wilt, in de ontwikkeling van het denken.
Niemand hunner heeft het gegrepen, allen
zien zij een of andere zijde van het groot
geheel der waarheid. Er is geen enkele
algenoegzame Zaligmaker, noch op godsdienstig,
noch op economisch, noch op wijsgeerig
gebied. Maar de nieuwe hegelaars prediken
ons het evangelie: Hegel is God en Bolland
is zijn profeet. Zij brengen ons in eenigszins
gewijzuden vorm de Genestet's leekedichlje
op de lippen :
Verlos ons van 't gehegel, Heer,
Geef ons natuur en waarheid weer.
Natuur en waarheid, eenvoud en klaarheid,
die behoeven wij bovenal in 't denken en 't
dichten. De laag-neerhangende .wolken van
zwaar-philosophische bespiegeling en kunst
matig opgeschroefde woordkunst verbijsteren
de jonge gemoederen. Laat ons hopen dat het
licht, dat in onsen begaafden schrijver
schijnt, meer en meer door de wolken heen
zal breken en dat een volgend hoofdstuk
van zijn auteursleven ten opschrift moge
dragen: Uit de nevelen de dag!
P. H. HUGENIIOLT/, Ju.
Inhoud van Tijdschriften.
De Hollandsche Jii'rne, No. 12: Professor dr.
D. van Embden (benoemd tot opvolger van
prof. M. W. F. Treub. tot hoogleeraar aan de
Gem.-Universiteit Amsterdam, om onderwijs
te geven inde leer der statistiek en staathuis
houdkunde). Frontispiece. Wereldgeschie
denis. Belangrijke onderwerpen. Karak
terschets, H. (f. Hirschfeld. lievue der tijd
schriften. ? Het boek van do maand, De
afstamming van den mensch en de stamboom
der dieren, door W.BöIsche. De boekentafel.
Jeugd, Ie all.: Ons plan. J. Daalder Dz.,
Naar buiten ! Ken eigenaardig geschenk.
Geïllustreerde brief van Dolf aan zijn moeder.
Dr. M. W. Pijnappel, Onze gezondheid : Ver
keerde gewoonten. III. G. H. Voordam, De
snoeper. Vreemd en eigen, Rusland in nood.
Bij de plaat (met bijlage). Van twee kik
kers. Waarheid en fantasie. Slojdwerk
(met bijlage). Kunstjes en spelen. Raad
sels. Onze ruilhandel.
Onze Kunst, No, 1: Tekst: J os. Destré'c,
Tentoonstelling van oude kunst te Brussel (Ie
gedeelte). Einmimuel de Bom, Kunst van
heden. Kunstberichten. Kunstveilingen.
Varia. Platen: De aanbidding der her
ders. _ De aanbidding der koningen. De
triomf van Christus De opdracht in den
tempel. Parabel van den verloren zoon.
De aanbidding der herders ? Jesus' intocht
t^ Jerusalem. Tooneelen uit het leven der
H. Maagd. Charles Mertens, H. Leys en H.
de Braekeleer. G. II. Breituer, De Dam te
Amsterdam en Werkpïiarden. -James Essor,
Binnenhuis en De Cathedraal. ? V. Rousseau,
De vrouw van dertig jaren. A. Besnard,
Portret van mevr. Duruy. E. Claus, Aan de
beek. A. Oleü'e, Portret van den schilder
Thévenet. Ch. Mertens, De Hollandsche
schoenlapper. V. Hageman, Landverhui
zers. R. Baseleer, Vlaamsch strand.
De Aarde en r-aar Volken. Hoofdblad: Door
Holland met pen en camera, naar het Fransch
van Lud. Georges Hamön. Bijblad: Be
staan er nog Tartaren? De Amerika naast
den Wartburg. Uit een
krokodillenfokkerij. - - De prentbrief kaarten van den
Broeken. ? Automobiel vrij, De
Ashmoreeilauden. Aflevering 6 van het Tijdschrift
A. G. Allen aan het photografeaien!
Feuilleton.
Eigen Hayrd, No. 3 : De bittere druppel,
door Louise B. B., III.
Kalkzandsteenfabricage, door Explanator, met af b.
Konir.gins verjaardag in Paramaribo, door C. S.,
met afb. Onrustig zieltje, door Hendrik
Mulder. (Slot.) Gedenkteeken voor den
Christen-dichter mr. Isaiic da Costa in de
Nieuwe Kerk te Amsterdam, met afb.
OnthuUing van het gedenkteeken voor I-iaiic
da Costa, door Jan Baarslag. Feuilleton.
Onderstaand adres is ver jonden:
Aai Zijne Excellentie den Minister
van Landbouw, Nijoerheid en Handel.
Excellentie!
De Vereeniging ter behartiging van de
belangen der Vrouw", gevestigd te Rotter
dam, koninklijk goedgekeurd 3 Februari 1896,
neemt de vrijheid U te wijzen op de vele
ongevallen, waaraan de dienstboden bij haren
arbeid zijn blootgesteld, als:
verminking door van de trap vallen, door
ongelukken met een trapleer, tnet het schoon
maken van ramen en lartaarns;
brandwonden bij het veelvuldig gebruik van
tuu', gas en petroleum;
:verstikking door gas of kolendamp.
lieden waarom zij l eerbiedig verzoekt,
bij de eerstvolgende uitbreiding der Onge
vallenwet de dienstboden in genoemde wet
te doen opnemen.
't Welk doende, enz.
J. M. WOLFSON-,
Presidente.
D. SAXSON,
17 Januari 1906. w.n. Secretaresse.
iiiiiitiiiiiiiininiiiiMiliiniiiiiiiiiiiiitiiiMiiiiiiiiiiiiiiiHitiiiittiiiiiiifiiiiHi
Hiiiiiititiiiiiiitifiiiii
Verouderde manieren.
Niettegenstaande de hartstochtelijkheid
waarmee in onze dagen de strijd tusschen
de groote geestesstroomingen wordt gevoerd,
is, althans in serieus wetenschappelijke krin
gen, n belangrijk lichtpunt aan te wijzen :
het meer en meer opleven van een ridderlijk
waardeeringsvermogen ten opzichte van hen,
met wier inzichten samengaan voor als nog
onmogelijk is; het besef dat de, voor 'E juist
begrip zoo noodzakelijke onbevangenheid
erbij winnen moet, wanneer de tegenstander
met 'n zekere gemoedskalmte, 'n zekere wel
willendheid zelfs wordt te geraoet getreden.
Daar tegenover staan zij, die met voorliefde
de oude richting vertegenwoordigen; die niet
los laten kunnen de , aufklarerische" ma
nieren, die zij van de leermeesters hunner
jeugd hebben meegekregen. Zij zijn het, die
voor de dansende menigte het wetenschap
pelijke kalfavel roeren ; de scientiiieke
potsenmakers, die in de stalen overtuiging van
den ernst van hun bedrijf, grootgroeien van
de bewondering der middelmatigheid. Geen
poppenkastman die zijn bedrijf niet ernatig
opvat, deugt. Geen, die deugt, loochent den
ernst van zijn bedrijf.
Onder hen die in den allerlaatsten tijd de
oude richting op praegnante wijze vertegen
woordigden behoort dr. J. Rutgers 1). Het
is gemakkelijker in twee regels een groote
dwaling neer te schrijven dan in zes pagina's
ze te weerleggen. Niettemin zal ik trachten
den sehryver van blz 135 uit gemeld boek
zoo beknopt mogelijk van dienst te zijn. De
schrijver bespreekt daar de houding der
R.-K. Kerk ten opzichte van het N. M.: ..Wat
de K. -K. K. betreft, categorisch en absoluut
als altijd verbiedt zij het N. M, als een ge
wone doodzonde. Houdt zij dan in het geheel
geen rekening met de bestaande toestanden ?
Zeer zeker, wellicht meer dan iemand anders,
doch op een andere wijze. Zij i^noreert ge
heime overtredingen mits deze haar gezag
niet ondermijnen ; oprechten, principieelen,
eerlijken tegenstand alleen kan zij niet dul
den." Het is te betreuren dat de schrijver
elk argument voor deze dubbele zeer zware
beschuldiging heeft overbodig geaehf. Ik ben
dan ook zoo vrij dr. R. uit te noodigen het
bewijs te leveren :
1. Dat de kerk geheime overtredingen der
sexueele ethiek ignoreerl", d. w. z. dat de
kerk, bewust en stelselmatig, tegenover die
overtredingen een passieve houding inneemt,
zoolang ze haar ge -,ag maar niet aantasten;
d. w. z. dat zij opzettelijk een stel voorschriften
handhaaft, niet omdat zij zekerheid heeft
omtrent de intrinsieke waarde dier voor
schriften, absoluut en dus ook met betrek
king tot het individueel en maatschappelijk
wel dj n, maar omdat zij, overtuigd van de
waardeloosheid, daarin gereedelijk een middel
vindt om, uit baatzuchtige motieven, een
uitwendige gezass- en machtspositie te hand
haven. Dat ik hier niets te veel verg blijkt
uit het vervolg, waar dr. Rutgers zich niet
ontiiet een tegenstander op zuiver weten
schappelijk terrein laaghartigheden aan te
wrijven, waar ik vergeefs' een naam voor
zoek. Zoodra nu het streven naar eventtieele
kinderbeperking lang genoeg gevigeerd zal
hebben, en zich op den duur van de publieke
opinie voldoende zal hebben meester gemaakt,
zoodra dit gebruik zal zijn gesanctioneerd
door du traditie, dan zal de K. C. kerk de
eerste zijn om dat in te zien en daarmede
haar voordetl doen." Zelfs de mogelijkheid
van goede trouw wordt niet voorondersteld.
Overtuigd van de althans betrekkelijke onjuist
heid van een theorie en praktijk beiden, van
twintig eeuwen, zal zij draaien als zij daarmee
haar voordeel kan doen Nog schandelijker
wordt het, als de schrijver beweert dat dit
draaiïng-sproees zich in Frankrijk reeds ten
deele heeft afgespeeld: Uier heeft de R.C.
kerk zich reeds geaccomodeerd aan de van
oudsher in gebruik zijnde rnannenmidde'.en,
althans aan het oudste dier middelen, de
z.g. Fransche methode, maar spuwt nog vuur
en vlam tegen de nog slechts weinig bekende
vrouwenmiddelen."?Naïviteiten van dit slag,
worden, geloof ik, weinig meer geschreven.
Dr. Rutgers is stellig wel feminist en spe
culeert op vrouwelijke indignatie 1 Wat niet
wegneemt dat ik ook hier bewijs verg. -- Of
neen; in vermakelijken eenvoud schreef de
heer R. het klare bewijs voor het tegendeel
reeds neer. Hy geeft nl. de volgende noot:
Op bet Vaticaansch Concilie te Rome (1870)
is een geheime nota ingekomen (gepubliceerd
door dr. J. Friedrich) in een uitgebreide ver
zameling van documenten: documenta ad
illustrandum Concilium Vaticanum Annii870)
een nota van een Fransch priester, om in
de biecht clementie te Verzoeken ten op
zichte van de z.g. Fransche methode. Uit
deze nota blijkt dat reeds toen ter tijd de
biechtvaders in Frankrijk last hadden bij het
afnemen der biecht op deze zonde niet in te
gaan." Een priester verzocht dus cle
mentie" voor de Fransche methode. Aan
leiding zal wel geweest zijn een streng op
treden der biechtvaders in 't algemeen juist
tegen deze methode. Hieruit blijkt dus,
dat de kerk geheime overtredingen allesbe
halve ignoreerde", integendeel er zoo streng
tegen te velde trok, dat zelfs een biechtvader
zich gerospen voelde een poging tot ver
zachting te wagen. Maar onze verbazing stijgt
ten top als de volgende zin der noot ons
meedeelt, dat uit de geheime nota ook blijkt
dat de biechtvaders in Frankrijk reeds tast
hadden op deze zonde niet in te gaan. En
de simpele vraag komt ons op de lippen :
maar waarvoor vroeg die priester dan eigenlijk
clementie? Voor de Fratsche methode! En
diezelfde methode werd op last van hooger
hand reeds toegelaten! Ai .wat verder in die
nota gezegd wordt is even onwaarschijnlijk
als deze contradictie. Zij is mij onbekenden
ik geloof er niet aan. Maar al zou het waar
zijn dat een Fransch priester een dergelijke
nota had ingezonden, dan kon dat wellicht
een reden zijn ona dien man aan een serieus
geneeskundig onderzoek te onderwerpen,
ruaar nooit om daarop beschuldigingen als
die van dr. R. te doen steunen.
Uuusquisque bonus habeturdonec malus probatur",
en ik wensch den schrijver van met meer te
beschuldigen dan van wat ik zeker weet;
dat hij op onvergeeflijke wijze omspringt met
de verantwoordelijkheid die elk schrijver be
hoort te gevoelen. Niet met een geheime nota
van hoogst twijfelachtig bestaau, maar met
meerdere publieke beslissingen van Rome
hebben wij te maken. Niet komt het er op
aan wat een of ander priester m 't geheim
vraagt, maar wat 't kerkelijk gezag in 't open
baar antwoordt. En nu is het zeker, dat
strengere bisschoppen herhaaldelijk dergelijke
vragen hebben gesteld om in 't afkeurend
antwoord een wapen te hebben tegen meer
toegeeflijke biechtvaders. Even zeker is het
dat in deze materie de antwoorden van Rome
altijd zóó vreeselijk streng zijn geweest en
gebleven als misschien in geen andere stof.
Terwijl juist bij andere gelegenheden de biecht
vader zijn penitent weieens in zijn goede
trouw rnag en moet laten is hem dat 111 dit
geval zoo goed als onmogelijk gemaakt; als hij
vermoedt, dat iets niet ia deti haak is, wat
dit punt betreft moet hij onderzoeken en de
katholieke leer inscherpen.
2. Dr. R. bewijze dat de kerk oprechten,
principieelen, eertijken tegenstand alleen niet
dulden kan, d. i. dat zij uit wetenschappelijke
zwakheid, liever om bewust oDgeJyk zich
onttrekt aan het wetenschappelijk dispuut.
Ik kan hier thans niet nader op ingaan, uit
vrees onbescheiden eisenen aan de redactie
van dit blad te stellen. Ik beloof den schrijver
echter nog 't een en ander na eventueele
repliek.
Lezer, ik ben tot nog toe wellicht zeer dor
geweest. Maar voor uw trouw zal ik u
belooneu. A bon entendeur demi mot suflit,
en als ik de zekerheid gehad bad alleen met
goede verstaners te doen te hebben dan had
ik in den aanvang een uitje verteld en mijn
betoog achterwege gelaten, 't Staat op blz.
152 van dienzelfden dr. Rutgers. De schrijver
citeert uit prof. Joh. lluber: Rückblick auf
das Alterthum. Sociaal Weekblad 1897 blz.
284.: Eerst na Nerva (96 98 v C ) begon de
rij der keizers die speciale weldadige inrichtin
gen voor deze arme vondelingen oprichtten,"
en verwijst daarbij naar onderstaand nootje 2).
Wellicht heeft dr. Rutgers het cilaat gevon
den met de drukfout 9l>-98 B. C. Maar zie
lezer, dat iemand bij vergissing niet ziet dat
de tijdsaanduiding 96 98" altijd nood'.akelijk
na Christus beteekent (and, is moest het
9896" zijn); passé: zien vergis-c-a H (urn
schelijk. Dat iemand zich met .lt-n i e.^'-ei
iiigstijd van een beroemd kei. er u\\e eeuwi n
vergist: passéencore ; als /.'o iemand dan
maar geen historische beschouwingen ten
beste geeft. Maar dat iemand niet weet, dat
de stichting van 't Rom. Keizerrijk nagenoeg
samenvalt met de geboorte van Christus,
dus ook nooit gehoord heeft van de talloo -.e
kwestie's van den eersten rang die daarmee
samenhangen, en dat zoo iemand dan toch
historische moeielijkheden wil maken tegen
het Christendom, neen. dat is een ,.je ne
sais ((iioi, qui n'u pas d t) noni. '
Begrip van wat dr. Rutgers dezen
weergaloozen tlater deed begaan, is in de cumu
latie van onnoozelheden op de besproken
blad/iij veiliger gids dan welk betoog ook.
Een zeker soort van wetenschappelijke
ernst is er tevens door gesignaleerd.
Amst., 3 Jan. 190(5. G. v. OIM'KNRAAI.T,
1) Rasverbetering en bewuste aantalsbe
perking. Kritiek van het Maltlunianisme, en
van het Nieuw-ilalthusiauisme door dr. J
Rutgeis. Rotterdam, J. W. van Hengel 1905.
2) Let wel: r<J<>r Christusgeboorte.-'
3e Jaargang. 21 Januari 1906.
Red.: C. H. BKOEKKAMP, Dainrak 59, Amst.
Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek
betreffende, te richten aan bovenstaand adres.
Probleem No. 50 is goed opgelost door J.
del Canho, K. C. de Jonge, Amsterdam ; K.
Bouwes=, X. Bouwes, D. Kikk'.-, Kdam ; J.
Luteijn, <;roede: K. C. P.roekuieijer, \V. van
Daalen. J. Fortgens, W.J.A. Matla, C. F. Vies-e,
Haarlem: J. Veersheijm, Hilversum ; K. Kos
ter, Hoog ('arpspel; W. Vijn, H oogwoud; J.
Meijer, Nijmegen; T. J. Bouwes, Spijk (Gr.}.
UIT DE DAMWERELD.
Woensdag 17 Januari j.l. werd in Caf
Brinkman", Groote Markt te Haarlem de
eerste partij van de derde en laatste serie
der competitie-wedstrijd gespeeld. Hier heb
ben elkander ontmoet Haarlem" en Am
sterdam". Een talrijk publiek was ook thans
weder aanwezig, en allen volgden met groote
belangstelling deze interessante match. Vels
serieuse partijen werden aangeboden, waar
van enkelen zullen opgenomen worde n in de
rubriek. Het resultaaat is geweest als volgt:
Bord. Haarlem. Ie p. Amsterd. Ie part
1. W', v. Daalen l C. H. Broekkamp l
2. C. F. Visse l
3. W. B. J. Pippijn
4. J. Fortgens
5. H.E.LantingaSr.l
6. G. v. d. Lip
7. R. C. Broekeijer O
8. E. Strietman l
9. H.J.F.
Lantinga Jr. O
10. P. Kalbfleisch O
L. J. Content
M. Snijders
H. Simons
J. S wart
J. Srnal
A. Snijders
J. Coppenhag
S. Abram
S. S. v. Baaien
Tot. winstp. 4 Tot. winstp. 10
Drie partijen zijn blijven hangen en worden
later afgespeeld. De tweede partij wordt te
Amsterdam gespeeld. Tijd en plaats zuilen
nader aangekondigd worden.
Maandag 15 Jan. j.l. is op initiatief van
de heereu L. G Eggink, S. Roos e. a. te Zaan
dam eeue damvereeniging opgericht. Zij ia
gevestigd in CaféNeuf" en draagt den naam
De Vriendschap. 26 amateurs zijn onmiddel
lijk als lid dezer vereeniging toegetreden,
terwijl velen nog toezegging deden. Boven
dien werden eenigen als aspirant-lid (leeftijd
16 tot 18 jaar) aangenomen.
Het bestuur is' samengesteld uit de heeren
L. G. Eggink, voorzitter; H.C. Winters,
vicevoor.itter; J. Hinues, secretaris; S. Roos.
penningmeester, en J. Krui ver, commissaris
van materieel.
Deze byeenkomst op uitnoodiging bijwo
nende, stonden wij verbaasd over de enorme
belangstelling welke te Zaandam voor het
damspel blijkt te bestaan. Er waren pi. m.
40 amateurs aanwezig.
Maandag 22 Jan. e. k. wordt de eerste
speelavond geopend met een simultaan
seance, gegeven door den heer W. v. Daa'en
van Haarlem, een reeds bekend goede
simultaan-speler. Ook zal in genoemde vereeniging
een damcursus gehouden worden onder lei
ding van den heer C.H. Broekkamp, redacteur
vap de damrubriek in De Amsterdammer.
Partij No. 29. Korte Centrumopening"?
Deze partij is gespeeld te Groningen, tus
schen de heeren F. C. Hemmes van Haren
niet wit en J. Wijnberg van Groningen, met
zwart.
Wit Zwart.
29. 27 22 11 17
30.22:11 6:17
31.2822! 17:23
32.33:22 3 8?
33.4842 812
31.2923 21 26??11
35.2218! 13:22
36.2319 14:23
37. 4! 40 35:33
88. 38: 7 16 21
39. 7 1 12) 9 14
21 26 5) 40. 42 38 15 20?
Wit. Zwart.
1. 33 28 18 22?
2. 31 27! 1)22: 31
1722
13:33
8133)
2 8
2024
1520?
10 15
4 10
16 21?
3.30:27
4. 27:18! 2
5.39:28!
6.41364)
7.. 86 31
8.3430
!>. 25!
K). 44 39
11. 46 41
12. 31 27!
13.41 36
14.4944
15. 37 31
16.42:31
17. 47 42
18 31 20
19.26:17
20. 36:27
11 16
711
26: 37
12 17
17
17 21
11:31
7 11
41.38 33 22 27
42. 33 28! 13) 27: 38
21. 39 34? (5)24 30!
22.35:24
23.44:33
24. 50 44
25. 43 391
26. 40 34
27. 34 29
28. 42 37
19:89
20241
8 12? 7)
12 17
24 30
48. 37 32
44.28 22
45. 1: 4
46. 4 18!
47.2520
48.28 7!
49. 7 16.
50.16:14!
51.4540!!
52. 14 10.'!
53. 10 15
54. 40: 29
30 35? 8) 55. 15 10!
17 21 9j 56. 10 15
38: 27
27:18
14 19 «ej».
5 10
1015
15:24
21 27
2631
3136
24 29
29 34
36 41
41 47
opgegeven,
De analyse moet, wegens plaatsgebrek, tot
de volgende week achterwege blij yen.
CORRESPONDENTIE-WEDSTRIJD.
Tabel der gespeelde zetten van Wit.
N o. 65.
No. 21. i
D 4(5-41!
F - !
No. 22. i
D - :
» :....j
Xo. 23. |
D 31-2(5'
K - j
No. 24. |
D 31-27|
M - i
N o. 26. |
E ic-ii;
D * j
Xo. 27. i
E 36-31;
G - !
No. 45.
H 24-19
E
No. 4(3.
H 45-10
G
No. 47.
II 36-31
K
No. 48.
II O
M 2
No. 57.
K 29-24
E
No. 5 S.
K 39:50
G *
No. 00.
K 32-28
M
No. 09.
M 33:2-J
E *
No. 70.
M 40-31
G
No. 74.
N 43
3tD
No. 75.
N 39-3-1
F
P.
W.
Z.
P.
W.
Z.
p.
w.
Z.
p.
w.
Z.
p.
w.
Z.
p.
w.
Z.
p.
w.
Z.
":; Voortzetting van partij :
No. 20. E '.'0-21, D 17:26 Gedw.
36. F 28:17, M 21:12, F 27-21, M 16:27
5S. K 44-40, G 35:44
69. M 32 28, E 18:29
Correctie. In de opgegeven standvan
partij No. 28, (zie rubriek van 7 Januari
slaat z. 20 ; dit moet zijn 27.
No. 33.
F 34-29
E
No. 34.
F 2
H O
No. 35.
F 41-37
K
No. 36.
F 32:21
M *
No. 38.
G 2
D O
No. 39. j
G 28-22
F - !
Xo. 42. !
G 21-36
N - ;i
XTo. 70.
N 47-4:?
II
No. 77.
N 3(i-3i
K
No. 78.
X 37,3:
M