lr DE AMiTERDAMMEK WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1496 HEINRICH HEINE. (t 17 Febr. 1856.) Naar eene teekening van Ricbard Pfeiffer in Jugend. Nederlandsche letterkunde, dat wij voor het eerst van ons leven vernamen wat eer bied en wat geestdrift en niet geestdrift en eerbied voor kunst alleen in het leren beteekenen. Hij was de man, die geestdrift en eerbied inboezemde voor zjjn eigen persoon allereerst en allermeest. Zij hebben, die jonge poëten, in hem ge vonden veel meer dan een onderwijzer, die hun de dichtkunde zou leeren; doch een geest, in dien zin aai? den hunnen verwant, dat hij een superieure geest was: niet een professor, die de regelen van de schoon heidsleer onderwees, maar een mensch, die de schoonheid bevatte in zich zelven. Jacques Perk, eer hij zijne Mathilde maakte, heeft met geen minderen hartstocht gehangen aan den ouden leeraar. En toen Kloos de Voorrede schreef, een dokument en een monument tevens, was het volstrekt geen diktee van den heer Doorenbos, die nooit iets anders heeft gedikteerd dan wat in waarjijk oorspronkelijk* en 'geniale naturen, de inwendige stem pleegt te gebieden. Wat mij zelven betreft, om ook pp een lager plan van zijn invloed te getuigen, den heer Doorenbos heb ik niet zeer dikwijls over politiek en nooit over socialisme hooren spreken. Maar onze meester heeft ons bevolen en ons voor gedaan, dat wij op geene andere voor schriften zouden acht slaan dan op die van het geweten; het litterarisehe en het andere. Dr. Doornbos' Plato-aToiflen. Over deze avonden heeft j u ff r. Hel. Mercier op onze vraag de vriendelijkheid'het volgende mede te deelen: Die Plato-avonden zgn niet bij mij aan huis gehouden en daar ik juist destijds door een hevige en langdurige ziekte werd over vallen, heb ik ze, helaas, ook niet kunnen bijwonen. Het plan er toe is uitgegaan van mijn broeder W. E. Mercier, naar aanleiding van den indruk, dien zijn vrouw had gekregen van de lezingen over de Grieken door dr. W. D. ten vorige jare voor een honderdtal vrouwen, in een gebouw op de Heerengracht bij de Hartenstraat, gehouden. Dr. Doorenbos werd door mijn broeder en zuster verzocht voor hen en eenige door hen uit te noo gen vrienden, nog eens en meer in bijzonderheden te komen meedeelen wat hij aangaande Plato in zijn lezingen voor vrouwen had gezegd en daar hij aanstonds bereid was aan dat verzoek te voldoen, kwamen dien winter ten huize van mijn hroeder geregeld elke week 's avonds een vijftien mannen en vrouwen bijeen, ter bespreking van een dialoog van Plato, die zij op aanwijzing van dr. D. in de voorafge gane week ieder voor zich gelezen en over dacht hadden. Het moeten, naar ik gehoord heb, recht geanimeerde avonden zijn geweest, wat zich trouwens met zulk een pittigen, geestvollen leider moeilijk anders laat denken. Van een cursus hadden ze niets, 't Waren eenvoudig gezellige bijeenkomsten, vol vurige gedachtenwisseling over een bepaald en hoogst in teressant onderwerp. Ziedaar al wat ik die er alleen in ge dachten bij was ??er u van weet te vertellen. Er is echter iets anders, waar ik wél bij ben geweest; waarop ik u ook zoo graag nog even wil wijzen. 't Zijn de twee Lezingen door Dr. Döorento in Ons Huis" hier ter stede gehouden, den eersten en tweeden winter na de opening dier stichting. Voor zoover ik weet zijn het de twee eenige keeren geweest dat dr. D. voor het volk is opgetreden. Hij deed het schoorvoetend; ik geloof eigenlijk alleen, omdat hij, ziende hoe ik er op gesteld was, mij niet wilde teleurstellen. Want hy voelde zich gf en volks man en dacht daarom dat zijn optreden in dien kring een mislukking zou zijn. En in plaats daarvan is het een heerlijk succes geweest! Nog zie ik hem daar staan den ouden man (hij was toen al over de zeventig) met zijn genialen, indrukwekkenden kop tegenover die stampvolle zaal, die al heel gauw (hij sprak over het karakter van Robespierre) letterlijk aan zijn lippen hing en hem met een donderend applaus (men is in Ons Huis op het punt van bijval schenken altijd door en door echt") beloonde. 1) Die avond was voor mij een openbaring. Ik zag toen voor het eerst ('t was pas de derde maal, dat er in O. H. een lezing werd gehouden) wat mij later zoo herhaaldelijk getroffen heeft: welk een diepen indruk het hoog mooie op ons volk maakt. Dr. D. was er ook zelf door getroffen, verbaasd. En niet minder over de vragen, hem na afloop van het gesprokene gedaan. Hij ging dan ook dadelijk en van harte in op mijn verzoek om den volgenden winter over Pericles te komen spreken. En hij heeft zijn belofte ge houden, maar daarna heb ik het hem niet meer durven vragen. Het mocht niet langer; 't was te aanpakuend voor den 75-jarige, die er voor uit den Haag moest komen. Maar jammer, bitter jammer, dat niet Veel, vél vroeger zijn hooge, breede, helderziende geest met den volksgeest in contact is ge komen. Wat zou dat wederzijds bezielend hebben gewerkt. Kn nu brengen zij in ditzelfde uur, waarin ik dezen schrijf, dien ouden meester ten grave. Het doet me goed, dat juist daareven de zon is doorgebroken. De zon en hij be hoorden bij elkaar; hij die levenslang zoo hoog boven al wat donker en laag was heeft getroond en van wien zijn dochter mij nog geen veertien dagen geleden schreef, dat hij nog altijd moed en lust tot leven had. Hij is dan ook ten einde toe zoo jong van ziel gebleven l 1) Het was'het gebouw Teeum Habita". Red. * * * In het verslag over die voor dracht, voorkomend in Het Nieuws van den Dag, leest men o. a.: Ik ben u dankbaar, mijnheer Doorenbos, en wij allen zijn het, voor uw belangwek kende voordracht over Eobespierre en de Fransche revolutie. Uit den schat uwer kennis hebt ge ons die sombere dagen toegelicht, en ge hebt dat gedaan met een frischheid van geest, die men op uw leeftijd, een leeftijd, dat de wet den hoogleraren het collegegeven ontzegt, niet zou verwachten. Uw voordracht is zóó leerzaam geweest, dat ik hoop, dat wij u, zoodra er gelegenheid is, weder in ons midden mogen zien!" Zóó ongeveer sprak de heer Tours, de directeur van Ons Huis", na het einde der improvisatie van dr. Doorenbos over de Fransche Revolutie Deze woorden werden door de overtalrijke aanwezigen luide en herhaaldelijk toegejuicht. Inderdaad, als men dr. Doorenbos in lang niet gezien heeft en hem nu, den ruim zeventigjarige, wederzag met dat geestig en vernuftig gelaat, het pit zijner woorden ge noot, zich verbaasde over zijne veelomvat tende kennis, zijne heldere voorstelling, zijn vrijen blik, zijn frischheid en oorspronkelijk heid van opvatting, zoodat uien de geschie denis zag herleven, dan moet men erkennen, dat de heer Tours niets te veel heeft gezegd. Het scherp vernuft en de groote kennis van dr. Doorenbos bleken eerst recht dui delijk, toen de gelegenheid tot vragen werd gegeven. Verrassend wist hij het verschil aan ta toonen tusschen den tijd, voorafgaande aan de revolutie,-en d«zödagen, waarvan men eene revolutie verwacht. Vooral be wonderde men zijn historischen blik en zyn doordringen in den geest der historie. Dit deed men bij iedere vraag, hetzij over Robespierre, hetzij over Napoleon, hetzij over Marie Antoinette, hetzij over Marat, enz. Als de heer dr. Doorenbos voor de tweede maal eene improvisatie houdt en hij over de Grieken spreken mocht, dan zal men hem nog meer op dreef vinden. FRITS BOUWMEESTER l Ver van honk, in het land zijner laatste verbeelding, is bij gestorven, gelijk hij in het land der verbeelding, in echt Plankenland geboren werd. Schier op het tooneel, midden onder eene voorstelling te Middelburg op 2 Augustus 1848 schonk zijne moeder hem het leven. Aan het tooneel en in kleedkamers, in schuiten of in bolderwagens geniet hij moe derzorg en de steeds aanstellerige streeling van actrices. Nauw kan hij loopeu, of hij speelt al een rol, zonder misschien zijn deel te krijgen. Vier jaar oud is hij reeds zwer vend in de bosscfien van Plankenland en woont er in de paleizen, en hoort niets dan groote woorden, en. ziet slechts koningenen keizers, schurken en fielten, helden en bloodaards; hij bibbert bij hevige "tooneelen, en kruipt weg bij het schieten der roovers. Grotesk deed de wereld, slechts planken, die de wereld beduidden, zich aan hem op. Vier jaar oud, speelt hij al mee, in de tent van zijn vader, in: Aeschepoetster. Hij was er koetsiertje in, en moest in een muizenval kruipen en met vervaarlijke stem" roepen: Ik ben de koetsier, mevrouw l" ? Er was groote pret om hem, het kleine, kwieke dreumessie; zijn vader schilderde lachende, met Oost-Indische inkt kneveltjes op z'n bakkesie. Van dat oogenblik is Frits Bouwmeester niet meer van het tooneel geweest. Zes zeven jaar oud heeft hij bij een reizend ge zelschap engagement, en tot emplooi kinderrollen." Tien jaar later speelt hij weer bij het gezelschap van zijn vader, en is er ko miek en regisseur. Al te lang blijft hij niet bij zjjti vader een karaktertrek zou worden, dat hij nergens lang bleef ??en gaat naar Anton Peters te Rotterdam en vraagt den vermaarden kunstenaar of hij hem engageeren wil. Peters stemt toe, als Frits eerst een proef aflegt. Frits heeft geen bezwaar en legt in De gebannen Amor met glans een proef af. Peters zei, dat het goed was, en Peters viel het zwaar iets goed te vinden. Er gaan zonderlinge verhalen om, van diens jaloezie op zijn eigene sujetten" zooals een directeur in vroegere jaren zijne arüsten noemde. Peters kon schier op een figurant na-ijverig worden. Dan zatr men hem door het vet en de verw op zijn gezicht, verbleeken. Frits mocht na de eerste proef een tweede DROUOT -t- ?* WKSSKK & Co. 4- 4* LANWE HOUTSTBAAT 742. - - - t>en H«itiur - - » . . TKI.1BKO<» 1VTEK». S74 . . GROOTSTE INRICHTING VOOR COMPLETE MEUBILEERING = IN ALLE STIJLEN = = = == ANTIQUITEITEN r= = = EIGEN MEUBELFABRIEK MEUBEL-BAZAB, Singel 263 283, t>y de Kantoor-Meubelen J. MEIJERINK MEIJER. Telefoon 8OB8. Prfis. . f3O. T. J. BI KSING, Kunsthandel. 8-GRA.VENHA.GE, jolen W M'CD 61 lodtrne Schilderijen, Aquarellen en Gravures. MODERNE MEUBILEERING APARTE MODELLEN,-_ *. ontwerpen, eigen fabrikaat, by onze ensembles wordt steeds op artistieke kleur en combinatie gelet. Billijke prijzen.*- ??-?»-?«-??-->-?(-?»-.»-.?Stalen en Teekeningen op aanvrage. Levering franco met garantie. +- ?+Vraagt onze speciale prijscourant voor Kantoor-Meubelen. T\II /\ p VTl V Meubileer-lnrichting I il \JLJ111\ 334Spuistraat,76Damrak, Amsterdam nma J. W. BE BRAAF»». Oudon' £n?ire? 18. YAöfiN .% JAÜIUME.RK8 ? TEGELSCHILDERIJEN ENZ. MUSEUM QB1SANTI, KOKET 96, f Stille njdt), _ _ AMSTERDAM. ? Toegang vrij. UITVCXRIRG PLAFODD - «n I0ARDB?5CHILD?RIRG ORTlltèRPCR ? VOOR Mfl2STnAALDU/?RK AARDIERK EU TEGELS STEENDRUKKERU NIJVERHEIDSKIWST KEIZERSGRACHT 304 STATIONSTRAAT 1 TE HILVERSUM. Deensche Kunst. Groote collectie van Kunstvoorwerpen uit de onderstaande fabrieken: Koninklijke Porceleinfaforiek, Faiencefabriek Aluminia", Terralit" Fabrieken, Koninkl. Hof Terracotta Fabriek P. Ipsens Enke, alle te Kopenhagen. Onze kunstzalen zijn dagelijks geopend van g?5. CHABOT & ALBERSL Interc. Telefoon 6519. Singel 164. MARMEREN SCHOOFtSTEENMMlELS G. & J. COOL, AMSTERDAM. HOTTEftDAM. UTRECHT. BLOEMGRACHT77 JOELFTSCHESTBAftTÈI BIlTiTR^AT 30