Historisch Archief 1877-1940
Nö. 49T
DE AMSTERDAMMER' WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
l«Jit..Op R£ttfd zon hebben, als een kunst- en
retterfcunfig .tijdschrift, ook buiten den katho
lieken kriiijj'eere te zijn bewezen.
De penSeh zijner levensbeschrijvers zijn eerst
laat vaardig geworden. Thans pas heelt Seoeie
in de Dietsclte Warande en Belfort liem dit
uitstekend artikel gewijd, en in 1905 g»f D. Ckes,
aan de VI. Academie de levensschets van zijn
op l* Febr. 1904 overleden medelid. Maar de
warmte der waai-deerin» bleek tegen dit uitstel
bestand. lu zijn. tweede vaderland stond hij
als geleerde en mensch bijzonder hoog aange
schreven. J. Persiju. die in ditzelfde nummer
over v. -Dc.yssel schrijft, zingt den lof vaii den
artiet-gelcerde in de volgende woorden:
*?Paul Alberdingk hijm, de veelzijdigste, de
smaakvolste, de fijnste acsteticus die, iu de
19e eeuw, onder ons heeft gewoond'; hij, van
geboorte vreemdeling, maar Vlaming van hart,
artist-geleerd.e, die al 't werk van zijn
reinidealo kunstleven heeft geofferd, aan onze ge
schiedenis, a'in onze literatuur, aan onze muziek,
aan onze schilderkunst, en die voor haar al
zijn dagen met woord en solirift in de vier
talen die hij sprak en schreef, in de wereld
beschaving, een pi-iats heeft gei'ibclit."
^Het is -Vaar, het min stichtelijk verband,
waarin dit getuigenis vooikomt, moet een ver
denking van partijdigheid doen ontstaan, doch
dit neemt niet weg, dat liet in elk geval mag
worden opgevat, als een blijk van de niet geringe
beteekenis, die men in Belgiëaan Paul
Albcrdiiigk :Thijm's persoon en arbeid lieett gehecht.
En de waavdeering van's
mans.karakterovertrcft zoo mogelijk nog die van zijn werkzaam
heid op zoo menig gebied. Waarde heer'l'ersijn
otntrent Jozef Alberdingk Th ij m getuigde hij
?was een uitmuntend uiensck eu ecu vurig
minnaar van 't schoone: hij was bijna c,MI
htilige" 1) een woord, dat ons, uiet-katho
liekeu, aangaande den Goddclijken stumpnr"
iets minder gemakkelijk uit de pen komt
aul verspreidde gelijke detigilfiigeur". Als
om strijd worden zijn tretl'elijke hoedanig
heden vermeld eu gepiezeni t-eiieie: Hij had
een edel, verheven, rechtschapen karakter cu
was een aartsvijand van al wat ralsch,
onrccht/.innig, logenachtig, gemaakt is, op allo
gebied '.
Het -doel van al zijn streven was de waar
heid op te zoeken, te doen rechtstaan rn zege
vieren. Voor haar zou hij gestreden hebben tot
.den doycl. 'Doch ridder iu de ziel, streed hij
apniner met open vizier en voortreil'tlijke wapens.
Kopit waren zijn pijlen met gift geladen."
Wederwraak kende hij niet.
Kooit heeft iemand te vergeefs aan zijn deur
geklopt, nooit heeft hij een gevraagden dienst
geweigerd . . .
Claes ^jireekt van zijn opgeruimdheid, zijn
rechtschapenheid, zijn eerlijkheid, zijn goedheid,
zijn godsdienstzin, zijn edelen smaak zijn
rein, edel,, kinderlijk en dichterlijk gemoed . ..
die bestendige opgeruimdheid welke hem, zelfs
in de grootste beproevingen, nooit verliet; zijn
verdraagzaamheid jegens andersdenkenden, zijn
afkeer van politiek. . . .
Waarlijk, zoo moet men telkins denken, deze
Paul was een broer van Jozef.
Zeker gaf prof. Schrijnen in het tijdschrift
Limburg ceu juiste aanwijzing van de droef
heid, die. bij Paul Albcrdingks verscheiden in
Leuven en in Belgiëwerd gevoeld1:
Met Alberdingk Thijm verdwijnt ecu dier
iypen, die steeds zeldzamer worden in onze
mfchter-prozai'schc maatschappij, die onbegrepen
door de mccsten heengaan door het leven,
voor dit genus slechts schadeloos gesteld door
1) "Wij cursivcercn.
den wellust der eigen visies en gewaarwordingen
en door het mee voelen en waardeoren van een
nauw besloten kring. Dat mee- voelen gewerd
den ontslapene op de allereetste plaats van de
zijde zijner echtgeucote en dochter, welk drietal
de aloude abdij van Vlierbeek herschiep in een
heiligdom, waar niets ongewijds, niets banaals
binnensloop, waar de ademtocht der Kunst aldoor
speelde door de beuken, waar geurige
kunsthymnen opkringden, waar Gods blijde zonnelicht
door de hooge vensters jubelend binnendrong
en wonder klourenspel tooverde op den bonten
vloer. Paul Alberdiugk Thijm «as er zich innig,
van bewust dat van brood alleen" de mensch
niet kan leven." . -^
Een droefheid dus, wijl daar een man was heen
gegaan, die met zijn talent voor anderen
onverdroten had gearbeid, maar in zichzelf en
iu de zijnen het hoogste van dit leven had
gcuof.cn.
Het is voor ons als een eereschuld de wij
afdoen, nu Seneie, Clues en anderen ons in
staat gesteld he.bb;>n den lezers eenige
ii.ecledeeliiigen te verstrekken omtieut dezen Neder
lander, ouzen vroegeren medewerker, die, bij alle
verschil van geesles-gnvcn, y.ulk een echte
broeder was van Jozef Alb. Thijm aan wien
ons blad zoo groote verplichtingen heeft. Eu
bij het kwijten van die eereschuld genieten
wij het ais een eer, z.ij 't ook op zwakke wij/A',
mede een bijdrage te mogen leveren tot mcerd*rc
kennis van de familie Alhcrdiugk Tuijm. op
welke het katholieke en het riet-katholieke
^Nederland trotseli mogen zijn. Ecu eer en ook
een zeldzaam voorrecht: zich in te denken in
het leven van twee brwdcis, van wie alleen
de bouze booze wereld kwaad kan spreken.
,<S'/W Kalt/f!.
Inhoud van Tijdschriften.
D,' XX,' Eeuii-. 3eafl.: Warhold, door Ailri.ian
van onit. Klomperljo en ijn hoedje, door
E. Witsen van Violen. Verzen, doordir.
Wassenberg. /uu. door Herman Teirliuek.'
Staatkundige kroniek, door mr. H. i'.
ALarcbant.
0 Oiize K'iiif. ooafl.: Nederland en België, door
mr. J.C. A Evrt rwijn. Herbart in .Nederland,
door prof. dr. B. H. C. K van der \Vijek.
Bismarek-waardeering, door Geertruida
('artJsen. Verzen, door A. S. C. U'allis. I*e
Staatsbedrijven in Indie, d. dr. K. B. Kielslra.
Ie's over do opgravingen op Creta, door dr.
A H. Kan. Geestelijke en kt-rkeb ke goede
ren, door mr, S. Muller F,:n Onze leestafel.
(iro'it-iït'iterlnnd, Maart l !)<!(! : ('yriel Buysse,
't Bolleken, 1. Kdmond va'n Ollel.'Ge
dichten. Marie MeU Koning, Vier drama
tische schetsen. Annie Saloinons, 11 nis
naaister. l'rosper van Hove. Vlaamsche
kroniek. 1) r a m a t i s e b e K a n s t.
L i t e r u t a a r.
Vrrnjen run drn ~D<<g, 8 tl. 3 : I wan, liet leven
der Russische Boeren en bet Russische dorp,
IL Dr. T. l'., Olympus en Styx. K.
<idurius, De Lentsebe cultures.?Invloed der
maan op de aarde. Prof. 'iVuarin. De stad
van Morgen. ^ Bibliographie.?Van Maand
tot Maand : De sociologie of de leer der samen
leving, door dr. Wijnandt? Francken. In
drukken te New-York, door mr. A.
0;>penheim. De apentaal, door \Vilh. Bolfche.
Ongezonde levensverhoudingen, door J. T.
Wouter?.
D, Anrile en lifinr Vollen. No. 13 : Iloofdblad :
Taonuina door Johanna G. I.ugt. Abessyni
en do berichten van het Du.tsehe gezantschap
naar dal land. Bijblad: Van Califurnie s
hoofdstad. Natuurschoon in de omstreken
van Sydney. Negentiende-eeu »8 bederf.
De bewoners van Kamsjatka?Feuilleton.
MMMmlIlltllMtllllllltlNIHHIIIlnlHtllMIIHIIlmHIIIIHtfHHIIIIlntlllmHHt
VOOR DAMES.
De twee itciiiterflscliH,
De verkoop (roor gebruik elders dan ter
plaatse van verkoop) geschiedt niet anders
dan in gesloten, over kurk en borenrand
van den hals door metalendofipen, omsloten
flesschen inhoudende minstens twee deci
liters. '"
Een standje in n der zalen van de groote
fabriek aan de vaart, waar een deel van de
honderd meisjes, op de fabriek werkzaam,
bezig is aan liet verven, vernissen eu stem
pelen van blikken doosjes.''t Is een woorden
wisseling op onderdi ukten toon gevoerd
tusschen twee werksterjes, aan n tafel
gezeten, een woordenwisseling, waarin blijk
baar allo anderen het grootste belang stellen,
en die allen voor de opzichteres geheim
wenschen te houden. Als deze in de buurt
komt, klinkt er telkens een gefluisterde waar
schuwing, allen vreezen, dat de opzichteres
naar aanleiding van het standje, de zakken
van allen zal doorzoeken. De grootste der
twee meisjes, een forscho meid, met een
hoog roode kleur en brutale oogen, een der
vlugste werkster-?, die op stuk werkend, veel
verdient, heeft tot hulp de kleine Marie, nog
maar korten tijd op de fabriek werkzaam,
een tenger kind met een innemend gezichtje,
dat even handig en vlug als de groote Door,
de algemeene lieveling is, om haar goed
humeur en kinderlijke grappen. Xu slaat
baar ge/uchtje echter meer tot huilen d»n
lachen en iu zich zelf mompelt ze: 't is
ongepermeteerd, zoo m'n zondagsehe ceLten.
'k heb er toch net zoo goed aan betaald as
zij." Du aiidere doet ui' ze niets hoort en
neemt achter den ru^ der opiic iteres een
Hinken slok uit een twee d. eilitersth^chje,
dat daaina in haar zak verdwijnt, p dit
oogeiiblik klinkt liet teeken tot staking van
den arbeid, bet is twaalf uur en alles ijlt
naar de, kleedkamer om zoo gauw mogelijk
op straat en naar hui-i te komen. Ueiroepjes
verspreiden zich langs de vaart in den
heerlijkeu najaars<onneschiju, sommige meisjes
laten elkaar priMven ' uit de platte ile-tc'.Jjes,
die zij even als Door bij zich hebben, met
de mooie etiijiieljes v;i' Kum of ...Jenever1'
voorzien. Men hoort de waarschuwing: niet
te veel inèske, niet verder as m'n nagel,
'k mot ook wat uit da van oe p! nuven." De
meisjes uit de bew'i-te zaal zijn achterge
bleven en* vormen een kring om de twee
twistende kameraadje*. De kleine J'ïarie,
nu door niets meer tegengehouden, springt
schreiend van woede op het groote meisje
aan, krabbend en bijtend in baar onmacht
om haar liet ilescbje te ontrukken, k Heb
toch de helft er aan betaald," rotpt ze
wanhopig en nou vat ze alles. '
Och wü, kleine aap,'7 klinkt rui eindelijk
de stem van de onverstoorbare Door, ,,'k
mot toch voor oe fezoen zorgen, da ge be
kwaam bij oe moeders thuis komt," en te
gelijk slingert ze de kleine van zich af,
zoodat ze met het bojfl tegen een muur komt.
Nou," gilt deze dan za 'k oe "erraje, da
za 'k, 'k zal 't zeggen, da g' oe blikjes twee
keer laat tellen, en twee keer de centen op
steekt." Nee, nee, verraje mag de ze nie, da
's gemeen," klinkt het iu van alle kanten
nit den mond van velen, die evenmin
afkeerig zijn van dit gewone fraudeerrniddel.
Kom Door, 'k zou haar 't leste maar geven,
ze mag toch ook wel wat hebben voor d'r
centen.'' Door stemt, boewei tegenstribbelend
toe en de kleine Marie laat snikkend de
laatste druppels van de zoete anisette in baar
mond verdwijnen, om daarna zoo spoedig
mogelijk naar huis te hollen, met roode
oogen en verwilderde haren. Bij zich ze!f
neemt ze zich voor, nooit weer met een
ander meisje «amen zoo'n flescbje te koopen,
dan maar wat langer er voor sparen en dan
alleen.
* *
*
In 't kleine nette kamertje van weduwe
De Iloojj zat de kleine Liza al lang uit te
kijken naar Marie, de oudere zuster, die
andfrs zoo goed op tijd uit de fabriek kwam,
altijd met het een of andere grapje of nieuw
verhaal. Moeder was, als gewoonlijk, uit
werken, de twee broers hadden gauw ge
geten eu waren weer vertrokken, en de
kleine ziekelijke Liza, die zoo dikwijls thuis
alleen zat, had zich op dit gezellige uurtje
met Marie verheug 1. Marie, de groote zuster,
acht jaren ouder dan zij, zoo mooi en zoo
knap eu 1:00 wijs. Eindelijk daar wai zij,
maar wat zag z' er aarig uit, 't baar zoo
woest en met zoo 'n roode kleur. ..Dag
Marie." Geen antwoord, 7e kletste de deur
di^ht, zoo heel anders, als ze gewoon was,
is 't er geen eten '!'' Toch, antwoordt het
bedaarde zusje, terwijl ze een bakje lauw
eten van 't potkacheltje haalt en tusschen
beu beide in zet ,,'k heb op oe gewacht."
Zwijgend eten beide uit hetzelfde bakje, de
hoofden vlak bij elkaar. Op ns zegt de
kleine Liza: O Marie, ge bét katjesdrop
gebad, ik ruik ile anijs " Nie waar," antwoordt
de andere, hoe kom de der an keir.d T'
Ik ruik bet i och" zegt bet k leiutje en vleiend
niet haar naadje op Maiie's arm toe, koop
TRADBMARK
40 cents per regel.
illtllltllllllllll
cht ictoWawate
OBERLAHNSTEII
relariawate,
OBERLAHNSTEIN.
Normaal-Onderkleeding
van; v ^
Prof Dr ON
^ Eenige
Fabrikanten
W.Benger Söhne
Stuttgart
Hoofddepöt te AMSTERDAM: Kalverstraat 157 |
K. F. DEUSCHLE-BENGER.
MARTEIL'S COBNAC,
Dit beroemde merk is verkrijg
baar bfl alle Wgnhandelaars en
bij e vertegenwoordigers
KOOPMANS A ISIH IMI K.
Wünhandelaars te Amsterdam.
Prpi m af/2,50 per f M
MEDERL: INDUSTRIE
fAMFTF
,\-^-rlH-< IL*
A U KON HF A K C f l K, Reguliersbreestr.23.
Speciale etalage.
A '' KO V J/-.-1 RaiIÉ. Kalverstraat.
M,?/...FIl>:r -\ A:A'/-.7,"Veenestr.DenIiaag'.
KKS Jr , Gr. Houtstr. 04, Ilaarl.
BOUWT i» NUNSPEET
o.'d,
VELUWE
Inlicht, b d. Vereeniging Kantoren
voor Vaste Goederen in Nederland te
Nunspeet.
Veiling wegens Sterfgeval.
JOHs. DRAJJER Hzn.,WJLH.
J. DEAIJER JOHzn. c.s.. Make
laars zullen op
Maandag 12
Maart 1906,
des avonds na 6
uur in het
Verkooplok.
Frascati" te Amster
dam, ten overstaan van den Notaris
J. A. H. HUGENIIOLïZ, in vei
ling brengen:
De bijzonder aangenaam en gun
stig gelegen
VILLA,
gen. W1STAR1A",
met lommen-ijken Tuin, Schuur en
Erve, in de gemeente IJnssum,
aan de
Lindenlaan 17,
groot 37 Aren 5 Cciitiarcii.
Te bezichtigen op vertoon van
een bewijs van toegang, des Dins
dags, Donderdags en op den
verkoopdag van 2 tot 4 uur.
Veilconditiën enz. bij den Xotaris
.7. A. IL IIÜGENHOLTZ, Heeren
gracht 625, Amsterdam.
VILLA.
STALEN BALKEN
N. V. DE NEDERLAMDSCHE S T A A L I N D U S T R I E, voorheen H. E Ovivu Jr
" 31-153, '
Neemt de proef
met PETTE's CACAO
en CHOCOLADE.
H,"CKOi:\VKL J r., Makelaar,
/tl op Maandag 13 Maart UHM*.
des avonds na /.es uur, in Fraseati",
ten overstn'Hi vu n den Xotaris J. A.
VOX STJKX CALLKXFELS, in
veiling brengen :
Het Winkcllmi* met afzon
derlijk te verhuren Tooneel- en
Balzaal, waarin sinds jaren is en
non; wordt uitgeoefend e"tio
TapI»erij met Vergunning-, niet
vijf af/.onderlijk verhuurde J
ovenwoniniren en Krve. aan de
Bapcuburgerstr.67
groot SS
Te 'l)(virhrii;,Mi des j linsdaa's, j
Düiulerdass en op den verkoopdajr i
v-.fn 2 tot 4 uur. j
Te Huur eene\TILI>A, bevattende
10 Kamers, Keuken. Wel- en
Kegen\vater, gelegen in Je kom der Gemeente,
bij Scholen en Spcor, van Gas- en
Electrische leiding voorzien. Brieven
fr., onder motto Villa", aan bureau
van dit blad.
Te llnnrteEllecom
een lief gelegen Buitentje, bevat
tende 6 Kamers en verdere gemakken
en Tuin. Huurprijs ? 400 per jaar.
Brieven te richten aan dit blad.
LetA 3.
Een Bcerentais
Te Koop of te Huur een HUIS
met TUI3Ï, bevat.'ende 5 Kamers,
Terre, Keuken, Kelder, Vestibule,
marmer Gang, voorzien van wel- en
regenwater en verder naar de eigchen
des ingericht, staande en gelegen langs
den Ueereweg, 5 minuten vanaf Spoor
station, met prachtig uitzicht. Te zien
ep te bevragen bij J. K, HEYL, War
mond bij Leiden.
Voor Toilet,
Kinderen
en Bad.
De fijnste Toiletzeep. ZEEP.
De eenige zeep die gebruikt kan \vonii-u duur personen tuet gevoelige
huid en voor kinderen. Heerlijk geparfumeerd
Monsters Vinoliu zoepen, Crème en I'oeder, worden na ontvangst van
15 cents franco toegezonden.
Y1KOJLIA fo. I/FI>. I.cidscheistraat 65, Amsterdam.
v^ VOOR AETISTEX! schillers, beeHhr.uweis. architecten,
- ' doctoren, teekenaars, kunstliefhebbers etc.
Kn CGKtunie d'Kve. Artittifkt dnijl'kht opname-»
PKAt'imVEKK ZO.VDEK WEEIHiA! De mlekaynam,
is opj,dieren op v<>or>pra«k ttin ar/ittt'n.
Het werk. heeft 3 series elk van 5 afl. (formaat 2'.*X4ii).
Ik zend: I of II of III serie compleet voor ? (i.5() (alle
3 de series compleet voor ? 18.5(1), I of II of III serie
in portefeuille van kunstlinnen voor ?8.00, (alle drie
de t,enes in portefeuille voor ?23 franco). A Is prot f een
all. voor ? 1.60, twee all. voor ? 2 90, drieafl. voor ?4.10
in verzegeld postpakket (Buitenl.' bij rembours 30et. meen.
Verschenen :
STA\
,V
Geautoriseerde vertaling.
Bewerking van Dr. C. D. SAX.
C;USTAV ]'KKN-SM:N- wij verkon ligen dit hier iuido i< gedurende
de ."> jaar, die hij gezwegen beeft, grooter geworden in kracht door het
hoogere vraagstuk, het dieper probleem, dat hij '.ie'i bier he.t-fi gesteld.
Ook zij u kunst is rijper geworden. Dr. EK.NSI- TKAUMAXX.
Een waarachtig, diep ernstig boek.
9 Een bloenmin boek. Maar om het te genieten moet men vatbaar zijn
voor die ..innerlijkheid'', die niet slechts hangen blijft aan de oppervlakte
der dingen en geoeurlijkheden van het leven, maar ver daar voorbij
streeft en de dingen ziet, bestraald door een jonger, heiliger licht dan
de meeste oogen verdragen kunnen.
Of liet een kunstwerk is?
De schrijver geeft zich ?olf geheel, en wat zal men dun veel aanmerken
eu ziften gaan I Het boek leeft, (iods adem waait ous er in tegen. En
men hoort bet ruischen van de zee en het ruischen van hooge boomen
door de bladeren van het boek. En de purperen gloed van de
Ilolsteinsche heide glijdt over de bladzijden heen. En ik hoorde het suizen, het
klapwieken van vleugelen, van zielevleugelen, zoekend het licht.
Al'j. Handelsblad.
Prijs iiigcn. / 3,5O. «eb. f 3,9O.
VAN HOLKEMA & WAEENDORF, Amsterdam.
Veiling wegens Sterfgeval,
D. r.LAAUJBOER Jnzn., O.A.J.
IvICHKLLE c.s., Makelaars, zullen
op Maandag 14 Maart 1906,
des avonds na zes uur, verkoop
lokaal Frascati", ten overstaan van
den Xotaris S. SCIIEF.FELAA.il
KLOTS te ]5ussum, iu veiling
brengen:
Het bijzonder gunstig gelegen
Koo]>uiaii»iiui<!>, met
hardsteenen ondt'i'inii en spiegelruiton aan
den voorgevel, uitbouw, ()[>cn Plaats
en lirve te Amsterdajn, aun den
SINGEL
groot 87 Centiaren.
Te beiiehtigeu des Dinsdags,
Donderdags en op den Yei'koopdag van
2 tot 4 uur.
jj W. H. 20, 30 of 40 et. \\.B. iE
V K A A G T H E T NIK U W P: I
GEÏLLUSTREERDE i IVO' l
SPECTUS v.
AX DE
l WERELD-BIBLIOTHEEK l
l AAX UW BOEKHANDELAAR l
f OF AAN'DEN, UITGEVER l
| G. SCIIREUDEflS, AMSTERD. j|
l Hf l» GOEDE EN : \V I» !
l "??>? , .60EÜKOOPE LECTUCR \ "?"? |
~ illllll IMMIIIIIIIIIIIMIIHIIIIIIIMMIII Ili IIUIIIIIIll4lllllltlllI~