DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1499 Wat zou de zeer nauwkeurige Wilde wel van zoo iets gezegd hebben? Niettemin, ik zal de laatste zijn om een vertaling te veroordeelen, omdat er vél druk fouten in voorkomen. Dit kan aan bijzondere omstandigheden liggen. Erger is het, als er tastbare onjuistheden en dwaasheden in te lezen zijn. Hierboven noemde ik er reeds een paar, en ik wil nu eenvoudig het boek maar eens doorbladeren, om er uit den rijken voorraad eenige op te pikken. Ik wil wel zeggen dat ik reeds dadelijk begon te twijfelen aan de voortreffelijkheid van deze vertaling, toen ik, na in Gilles de Betz een losbol van middelbaren leeftijd ont dekt te hebben, op de 12de blz. de vertaling der zinnetjes Jas, die het begin van de Engelsche uitgave vormen. Suffering is one very long moment. We cannot dimde it by seasons. We can only record its moods, and chronicle their return. With us time itself does not progress. It revolves. It »eew to circle round one centre of pain." Wie eenig begrip van stijl heeft, verwatert deze zinnen in hun ontroerende kortheid niet tot: Set lijden is een oogenblik, dat zich tot in het oneindige schijnt voort te zetten. Het laat zich niet naar jaargetijden verdeekn. Wij kunnen slechli de stemmingen, die het opwekt en den regelmatigen terugkeer dier stemmingen opmerken. De tijd zelf gaat voor ons niet voort. Bij wendt zich om en om en schijnt te draaien om een middelpunt.- de smart." Men leze hardop het Engelsch en het Nederlandsch, en voelt treffend het verschil. En als men doorgaat, mist men in het slot der alinea den zoeten klank en de plastiek die het Engelsch heeft, den ganschen schoenen val der periode. Dan de volgende prachtige alinea, waar beschreven wordt hoe er voor de ongelukkige gevangenen" slechts n jaargetijde bestaat, the season of sorrow." Voelde de vertaalster niet dat: Zelfi zon en maan heeft men ons ontnomen niet hetzelfde is als: The very sun and moon seem taken from us f En dat als er staat: It is always twilight in one't cell, as it is always twilight in one's he.art, het schoone er van verloren gaat door de willekeurige ver taling: in ons hart pikdonkere nacht? Dat sphere of thought niet ia: denkvermogen? Van dit boek is juist dat eerste gedeelte het treffendst. Het 13 innig gevoeld en de taal is van gioote schoonheid. Elk woord dient gewikt en gewogen te worden, dan nog: elke zin, lke periode. Dit heeft de vertaalster niet begrepen. Ziehier nóg een staal van gebrek aan stijl-gevoel: Wilde zegt (blz. 13) Her death was terrible to me; but I, once a lord of language, have no words in which to expres» my anguish and my shame." Men voelt niet den schok dien die dood Wilde heeft gegeven, men voelt niet het koninklijke van dat lord of language, niet de bittere tegen stelling, als men flauw vertaalt: Haar dood greep mij zoozeer aan, dat ik eenmaal meester op het gebied der woordkunst g een woorden kon vinden, om mijn kommer en schaamte te uiten. Op blz. 24 (ik sla tal van streepjes aan den kant over) vind ik: Torevisittheglimpses of the moon is not for us. Uur very children . are taken away vertaald door: Het past ons niet, weder in den maneschijn te wandelen. Onze kinderen worden ons immer» afgenomen. Het ?woord immers legt een zonderling verban'd tusschen het afnemen der kinderen en het wandelen in den maneschijn, (sic t; Op blz. 26 lezen wij: Byron was ook een symbolische figuur; maar hij stond in be trekking tot den hartstocht van zijn tijd en den afkeer van dien hartstocht." Dit laatste bewijst dat de vertaalster niets van den zin heeft begrepen: er staat nl.: to the passion of its age and iti weariness of passion. Ik herhaal weer: telkens ga ik veel streepjes, door mij aan den kant geplaatst, voorbij. Maar niet mag ik voorbijgaan een der streepjes op blz. 36 bij: Om waar te zijn moet alles tot godsdienst worden. Dit is de niet fraaie ver taling van: Every thing to be true must become a religion. En is (blz. 37) the plank bed het zelfde als geeselslagenfls the hard ropes shredded into oakum begrepen, als men het (onbegrij pelijk) vertaalt door: de ruwe koorden die men ons tot werk maakt f Rare dingen vinden wij op blz. 46, waar zij o. a. how L ante places low in the Inferno those who wilfully live in sadness vervangt (want men kan dit geen vertalen noemen) door: hoe Dante door (f> in de diepten van het Inferno hen toespreekt die zich eigenzinnig aan de droefgeestigheid overgeven. Op de aandoen lijke bladzijde over Goethe's regels: Wer nie sein Brot in Thrdnen ass" staan telkens hinderlijke dingen, maar curieus is zeker dit: als Wilde schrijft: I had no idea that it was one of the special things that the Fates had in store for me: that for a whole year of Kfe, indeed, I was to do little else wordt dit laatste vervangen door: dat ik eenjaar van mijn leven niets zou uitvoert n. En iets verder: It (nl. suffering) is really a revelation. One discerns things one never discerned bef ore. One approac.hes the whole of history from a different standpoint. Dit heet: In waarheid is liet eene open baring. Men erkent dingen die iemand nooit zijn opgevallen. Men beziet de zaak (ik cur siveer) van uit een anderen gezichtshoek." Op de volgende bladzijden, die niet hél makkelijk zijn, raakt de vertaalster de kluts heel-en-al kwijt, en zegt ze allerlei zonderlingheden, waarvan ik er slechts een paar aanhaal. Youth and the arts preoccupied with youth wordt: de jeugd en de voorstelling der kunsten, die dienstbaar gemaakt zijn aan de jeugd." Ziekelijk prikkelbare harmonie" moet morbid sympathy" vervangen. Als Wilde Spreekt van one of the moxt beautifulpersonalities I have ever known wordt dit: een der hoogststaande schepselen." De austere sense of the icord" wordt de wrange beteekenis." Ik meende: de strenge beteekenis." Maar over al deze dingen kan de oppervlakkige lezer heenlezen als hij zich maar niet verbe«Jdt Wilde gelezen te hebben. Het is te hopen dat hij scherpzinnig genoeg is om (blz. 65) door het aanbrengen van aanhalingsteekens om de Ziel des Menschen," onzin tot zin te maken. Doch wat moet zelfs die oppervlakkige lezer denken, als hij op blz. 67 stuit op: Vóór hem be stonden er geen menschen ; hij gevoelde door een geheimzinnige sympathie dat beiden in hem vleesch geworden waren en daarom noemt hij zich nu eens Gods en dan weer df s Menschen Zoon, zooals het hem inviel." Beiden wie V Wel, doodeenvoudig is hier weer slordigheid in hooge. mate: Bi f ore his time there had been gods and men, and,feeling tlirough the mysticism of sympntliy that in himself each had been made incitrnate, hècalls himself the Son of the one or the Kon of the other, aecording to his mond. Dit begrijpen wij. Het is verdrietig dezen tuin vol onkruid door te wandelen, maar van tijd tot tijd komt er iets komieks deze wandeling vervroolijken. Ifilatus, dien Wilde noemt the magistrale of civil justice" wordt bij de vertaalster de be ambte van het burgerlijk gerechtshof. Zoo is ook niet onvermakelijk dat volgens de ver taalster De kunst onzen myriadengeest doet ont waken, een diepzinnigheid die ik minder goed begry p dan Wilde's Art has made us myriadminded." De bewuste oppervlakkige lezer, na allerlei onnauwkeurigheden op de tusschenliggende bladzijden te zijn voorbijgesneld, stuit op blz. 88 op iets heel curieus. Hoe nu? vraagt hij. W ij weten niet dat wij met de oogen niet zien en met de ooren niet hooren. Stel u gerust, nadenkende vriend! Er staat in het Eagelsch: We know now that we do not see etc. Een kleinigheid, niet waar? Een toppunt van gemis aan begrip en ... bijbelkennis is blz. 90. Wilde vertelt hoe heerlijk hij het vond toen hij in de gevangenis een Grieksch Nieuw Testament in handen kreeg, en spreekt van zijn verrukking als hij daarin las. De eigen woorden van Christus, meent hij. Vroeger," zegt hij, meende men algemeen dat Christus Aramaeisch sprak. Maar nu weten wij dat het Grieksch in Pa lestina de gewone spreektaal was. Ik kan (lees: kon} mij nooit vereenigen met de ge dachte dat wij Christus' eigen woorden alleen door de vertaling van eene vertaling zouden kennen, en denk er nu met genoegen aan dat, voor zoover er van een gesprek sprake is, Charmides naar hem geluisterd, Socrates met hem gephilosofeerd, Plato hem verstaan kan hebben, en dat hij werkelijk zeide: dat wanneer hij de leliën des velds gedacht, die niet werken of spinnen kunnen, zijne woorden precies luidden: Aanmerkt de leliën des velds hoe zy wassen: zij arbeiden niet en spinnen niet, en dat zijn laatste angstkreet, gelijk Johannes ons mededeelt, woordelijk was: My dorst" en niets meer." Deze plaats afschrijven is eigenlijk vol doende. Maar daar de vertaalster wellicht het zotte in haar vertaling niet begrijpt, wil ik even de toelichting geven. Het door mij gecursiveerde kan, dat vervangt: mighl hare, maakt Christus tot Socrates' en Plato's tijd genoot. Het vertalen der Grieksche woorden maakt Wilde's woorden tot onzin en dan ... de bijbelkennis: Teteiestai beteekent niet: my dorst, maar het is volbracht. Gemis aan begrip ik vind het o. a. weer op blz. 96. Wie uwer zonder zonden -in, werpe den eersten steen op haar." Het was de mot ite waard voor zulk een woord te leren. Inderdaad ? It was worth while living to have said that. Dat is heel wat anders. Entire preoccupution with the gross materialistic side of life gelijk te stellen met volkomen be schroomdheid voor de grof materiaUstiscftr levenskwesties vind ik een stouten zet. En the middleclass mind te vereenzelvigen met den middelstand is een grapje van het soort als waar toe bovenvermelde losbol van middelbaren leeftijd (Mittelatterlicher Wüstling) behoort. Nauwelijks echter heeft de vertaalster dezen middelstand op" haar geweten of zij vertaalt: Those whom hèsared for their Kins are sared simply for beautiful momenis in their lives door: ...?ter wille van het schoone dat voor hen nog in het leven was weggelegd." En op de volgende bladzijde weer déze diep zinnigheid: Maar het meest romantische in de beteekenis van het meest zichzelf zijn, is hij, wanneer hij met de zondaars te doen heeft," Er staat: But it is when hc deals with a sirmei' that Christ is most romantic, -in the sense of most real." Christus gedaante heeft zoo iets eenigs" (p. 103), is gansch wat anders dan There -is something so unique about Christ. En als er op diezelfde bladzijde van Eranciscus staat: met de ziel van een dichter en het lichaam van een bedelaar vond hij zonder moeite den weg ter volmaking" dan is deze vertaling niet het equivalent van: hèfound the way to perfection not dijjicuU. En slaan wij dan de bladzijde om en lezen daar: Inderdaad, dat is -in de laatste instantie de bekoorlijkheid, die van Christus uitgaat: het gelijkt volkomen op een kunstwerk, dan begrijpen wij dat eerst, als wij in het Engelsch lezen: Indeed, that is the charm about Christ, when all is raid: hèis just like a work of art. En lichtelijk misleidend is, wat er onmiddellijk op volgt: He does not rtally teach one, ani/thing te ver talen door: Hij leert om werkelijk in 't geheel niets. Ik blijf veel fraais overslaan, maar vermeld toch even de zonderlinge vertaling: Wanneer men de zon op de weegschaal legt. den loop der maan weet en de plriaden ster voor ster op de kaart volg/, dan blijft er nog n ding over: wij zelf." Dit moet nl. de ver taling verbeelden van v-hen one has mapped out llie seven leavens stnr bi/ star." En reformations 'ni rnoral" . .. een ..ronn -can moraal!'''' Och kom! Weet gij, waarde lezer, wat een vreeselijk, Taciteïsch beeld van Dante is? Uit zijn vel trekken," volgens de vertaalster. Maar op mijn woord, het staat zoo niet bij Dante. Ziehier: Tl hen Afarsi/as was torn front the scab/iard of his liinbs" delta vagina ilt'/le membre sve. Juist dat woord vat/inn maakt het geweldig en uit zijn vel" maakt het banaal. Ik vind altijd maar door streepjes op latere bladzijden, maar mij dunkt het boven staande is voldoende. Ik herhaal het: waarom zich zoo vergrepen aan dit boek? Dit boek niet deze aandoen lijke bekentenissen.'' Dit beek vol oprecht heid, in gevoel en gevoelsuiting. Zelfs in het gedeelte over Christus als romanticus, waarin Wilde zijn zucht nuar paradoxen niet heeft kunnen bedwingen, waaruit bijwijlen meer vernuft dan gevoel spreekt ook daarin flitsen elk oogenblik zinnen op als het schoone schitterlicht van kostbare jnweelen. De uiting van een ziel, tot bezinning ge komen uit bare verbijstering en nu vol ver brijzeling, klaar ziende en wijzende den weg tot eénig heil ziedaar de inhoud van dit kleine boek van onvergankelijke schoonheid. Maar men leze net in het Engelsch. Zwolle, 4 Dec. 'do X. J. BEVKKMÓX. iMMiiuiHiHiiiiiimmmiiHiiiiiimimm De YattereenigiDgen en fie micislers. De debatten over bet post- en telegraafpersoneel waren zeer belangrijk, daar nu van de regeeringstafel het duidelijk antwoord werd gegeven, dat van deze regeering wel samenwerking met de vakvereenigingen waa te verwachten. Onder die vakvereenigingen zal men die van verschillende kleur en richting moeten verstaan, daar het voor de hand ligt, dat deze regeering, welke haar steun zal moeten zoeken bij links en rechts, niet de voorkeur zal geven aan de moderne vakvereeniging, zooals die is te vinden in de neutrale of onafhankelijke. ' Daarom is de houding der rechtsche heeren zooals Schokking, Talma en Van Vliet zoo heel onverstandig, ja, haast onbegrijpelyk te noemen, door, zooals de heer Ketelaar het zeer terecht opmerkte, zich feitelijk tegen anti-revolutionair beginsel verklaarde door hun pleidooi voor groepsvertegenwoordiging, een reglementeering van boven af en ook tegen de vakvereenigingen. Was het de vrees voor den invloed der neutrale vakvereeni ging, die hen deden zeggen, dat in de ambtenaarsvereeniging niet alle stemmen tot haar recht kwamen, wat wel in de groeps vertegenwoordiging het geval zal moeten zijn? Waren de katholieken er beter achter door maar het stilzwijgen te bewaren? Als er immers een neutrale vakvereeniging invloed begint te krijgen wordt er spoedig een katholieke daartegenover opgericht? En wan neer de ambtenaarsvereeniging op neutralen grondslag staat en invloed begint te krijgen, zal het zeker niet heel lang duren of er bestaat een katholieke dito. En deze zal zeker niet minder welwillend door den betrokken minister in gehoor ontvangen worden. Van dit ministerie, dat op alle groepen moet steunen is geen bijzondere voorliefde voor de neutrale of onafhankelijke vakvereeniging te verwachten, vooral als religieuse leden niet of slechts weinig in aantal zullen zijn, of daarnaast reeds een religieuse vak vereeniging bestaat. Dat is ook de meening van het ministerieele dagblad Het Vaderland, dat in zijn kameroverzicht van die debatten de volgende beteekenende regelen neêrpent: En indien een vakvereeniging maar een deel der ambtenaren blijkt te omvatten, wel, dan zal natuurlijk geen directeur-generaal en geen minister aan zulk een vereeniging meer beteekenis toekennen dan haar toekomt." Dat dus de neutrale vakvereeniging iets voor zou hebben bij de religieuse wat blijkbaar in het hoof l der anti-revolutio naire heeren heeft post gevat is dus niet aan te nemen Maar ook is de Kuyperpolitiek, die de religieuse boven de neutrale verkoos, voor goed genekt. De neutrale vakvereeniging zal zeker zich vrijer kun nen ontwikkelen dan zulks onder het Kuyper-bewind het geval kon zijn. Maar toch zal men den gestadigen bloei dier vakvereeniniet daaraan mogen toeschrijven. Zij beschikt nu eenmaal over een krachtiger constitutie dan de religieuse en legt daarbij altijd meer dere aciïviteit aan den dag. De neutrale vak vereeniging zal het zeker niet nalaten van de door de regeering aangeboden gelegenheid, om over verschillende zaken met de betrokken ministers te overleggen, een goed gebruik te maken. De ministers zullen wellicht meer dan hun lief is van achter hun dikke wet boeken gehaald worden om eens kennis te nemen van de nooden der arbeiders. Eenige bestuursleden van de llaagsche Afdeeling van den Algemeenen Nederlandschen Typografenbond waren reeds voor een paar weken op audiëntie bij minister Rink, om met hem eens te praten over het vele druk werk van de verschillende departementen, wat wellicht door onbekendheid en onver schilligheid van de hoofden der departemen ten wordt gegeven aan drukkerijen, die op het stuk van loon en arbeidsduur niet zoo heel teergevoelig zijn,?zeker in het nadeel van werklieden en goedgezinde werkgevers. De bestuursleden dier Afdeeling werden niet alleen zeer welkomend onvangen, maar kregen daarbij ook de toezegging, dat een betere regeling ten opzichte van bet drukwerk door hem in den ministerraad zou worden ter sprake gebracht. En men mag aannemen, dat deze minister als ernstig man, die werklieden maar niet met een kluitje in het riet heeft weggestuurd. Voor Den Haag is dat teeke nend, omdat zooals te begrijpen is, zeer veel drukwerk van de departementen bij particuliere drukkerijen wordt klaargemaakt, en ook nog veel naar buiten gaat. Wan neer nu eens een ministerieel besluit kwam voor de afdeelingschefs, om het drukwerk slechts aan die drukkerijen te geven, welke aan vastgestelde loonsvoorwaarden voldoen, dan zou dat een daad van beteekenis zijn. Maar zoover is het nog niet. Onrnoaelijk is het niet, daar Den Haag een door de Kamer van Arbeid voor de Drukkersbedrijven te 's-Gravenhagen en Seheveningen ontworpen loonregeling heeft, die ook door de patroonsleden van de Afdeeling Nederlandscheii Drukkersbond is aangenomen, en van welke ook een groot aantal die loonregeling heeft in gevoerd en ook de andere steden loonregelingen zij het helaas slechts plaatselijk bezitten. Do goede resultaten dier genoemde Afdeejing zullen zeker op andere groepen van vakarbeiders van invloed zijn en hen aan sporen ook in die richting wat te doen in het belang van arbeider en industrie. Het zou dan den weg kunnen opgaan als in Oostenrijk, waar volgens een der laatste nummers van het Kath. Soc. \Yeekblad - het handelsministerie reeds ambtelijke be vordering heeft toegezegd, door bij k-taatslevevanties niet het bestaan van collectieve arbeidscontracten rekening te houden. De religieuse vakvereenigingen. die. zooals ik boven reeds betoogde, zeker niet onder dit ministerie als onder dat van Dr. Kuyper lot de uitverkorenen sullen bchooreii maar ook evenmin bij de neutrale zullen ten achter gesteld worden, zullen, willen zij positie nemen en houden in de arbeidersbeweging ook met dat ministerie samenwerking voor arbeiders- en industrieel-belang moeten zoe ken. En misschien vloeit daaruit wel voort, dut zij in deze naar samenwerking trachten niet de neutrale vakvereenigingen vele zaken zouden dan door onderling overleg beter tot haar recht gebracht worden, omdat de onder linge tegenwerking zal verminderen. Velen mogen met mij betreuren, dat er nog tal van arbeiders zijn, die meenen eigen organisaties te moeten oprichten in plaats van lid te worden eener neutrale, wij staan nu eenmaal voor het feit, dat zeker ook onder dit bewind niet kan en zal onge daan gemaakt worden, wat slechts een inten sieve propaganda voor de beginselen der neutrale vakvereeniging vermag. B. v. H. F. J. BI KSING, «-GRAVENHAGE, iolCMtofflt 65. 65* ia 61 'üderne Schilderijen, Aquarellen en Gravures. MODERNE MEUBILEERING APARTE MODELLEN ,»,«.?.*. ontwerpen, eigen fabrikaat, bij onze ensembles wordt steeds op artistieke kleur en combinatie gelet. Billijke prrjzen.-i- ?»--»--»--*-^-^-*-<-*Stalen en Teekeningen op aanvrage. Levering franco met garantie. -*- *Vraagt onze speciale prijscourant voor Kantoor-Meubelen, PHOEN1X neubileer-lnrichting 234 Spuistraat,76Damrak, Amsterdam Panorama in (te Ituntttzaal. Tentoonstelling van origineele Teekeningen van de Simplicissimus. Toegang -vrij. YASKN .% JARDINIÈRES TEGKLSCHILDERIJEN ENZ. MUSEUM GR1SAÜT1, KOKIN »6, (Stuit tijdt), AMSTERDAM. Toegang vrij. Algen. Kist- en KonsMjvertóSsiiaiÊl Sierkunst". TV. S-Jpieg-el straat 33. Aardewerk, Koperwerk, Batik en Borduurwerk. Schilderijen, Lithografieën. Antiquiteiten. Beeldhouwwerk. RDDOLP ELION & Co. Js. VAN G1NKEL i s» T FABRIKANT VAX KUXST-KOPKR WERKEN IX OUD-11U.LLANDSCUE MODERN K- EX AXDKKK ST1JLKX AfTjgTERDAm AARDEWERK Efl GEBEELDHOUWDE mm m» J. ff. DE SRAAMlTerra. Ouden Engweg 18. DRK5CHMBEL Deensche Kunst. Groote collectie van Kunstvoorwerpen uit de onderstaande fabrieken: Koninklijke Forceleinfabriek, Faiencefabriek Aluminia", Terralit" Fabrieken, Koninkl. Hof Terracotta Fabriek P. Ipsens Enke, alle te Kopenhagen. Onze kunstzalen zijn dagelijks geopend van g 5. Interc. Telefoon 6519 CHABOT & ALBKB.& Singel 164.